gampopa0213_正法如意寶解脫寶嚴教誡二流大乘道次第解說.g2.0f
岡波巴大師教言集GM39དམ་ཆོས་ཡིད་བཞིན་ནོར་བུ་ཐར་པ་རིན་པོ་ཆེའི་རྒྱན་ཞེས་བྱ་བ་བཀའ་ཆག་ཆུ་བོ་གཉིས་ཀྱི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ལམ་རིམ་གྱི་བཤད་པ་བཞུགས་སོ། ། 2-13-1a ༼ཨེ༽ ༄༅། །དམ་ཆོས་ཡིད་བཞིན་ནོར་བུ་ཐར་པ་རིན་པོ་ཆེའི་རྒྱན་ཞེས་བྱ་བ་བཀའ་ཆག་ཆུ་བོ་གཉིས་ཀྱི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ལམ་རིམ་གྱི་བཤད་པ་བཞུགས་སོ། ། ༄། །ལུས་རྣམ་གཞག །།དམ་ཆོས་ཡིད་བཞིན་ནོར་བུ་ཐར་པ་རིན་པོ་ཆེའི་རྒྱན་ཞེས་བྱ་བ་བཀའ།།།།ཆག་ཆུ་བོ་གཉིས་ཀྱི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ལམ་རིམ་གྱི་བཤད་པ་བཞུགས་སོ།། 2-13-1b ༄༅། །འཕགས་པ་འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །རྒྱལ་དང་དེ་སྲས་རྣམས་དང་དམ་པའི་ཆོས་རྣམས་དང་། །དེའི་ཡང་རྩ་བར་གྱུར་པ་བླ་མ་ལ་བཏུད་ནས། །ཡིད་བཞིན་ནོར་བུ་ལྟ་བུའི་དམ་ཆོས་རིན་ཆེན་འདི། །མི་ལ་རྗེའི་དྲིན་ལ་བརྟེན་ནས་རང་གཞན་དོན་དུ་བྲི། །སྤྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་གཉིས་སུ་འདུས་སོ། །དེ་ལ་འཁོར་བ་བཅེས་ 2-13-2a བྱ་བ་ནི་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན། རྣམ་པ་འཁྲུལ་པ་ཡིན། མཚན་ཉིད་སྡུག་བསྔལ་དུ་ཤར་བ་ཡིན་ནོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན། རྣམ་པ་འཁྲུལ་པ་ཐམས་ཅད་ཟད་ཅིང་ཡལ་བ་ཡིན། མཚན་ཉིད་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ལས་གྲོལ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་འཁོར་བར་འཁྲུལ་པ་འདི་ཡང་སུ་འཁྲུལ་ན། ཁམས་གསུམ་གྱི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་འཁྲུལ་ལོ། །གཞི་ཅི་ལས་འཁྲུལ་ན། སྟོང་པ་ཉིད་ལས་འཁྲུལ་ལོ། །རྒྱུ་ཅི་ལས་འཁྲུལ་ན། མ་རིག་པ་ཆེན་པོས་འཁྲུལ་ལོ། །ཚུལ་ཇི་ལྟར་འཁྲུལ་ན། འགྲོ་བ་རིགས་དྲུག་གི་སྤྱོད་ 2-13-2b ཡུལ་དུ་འཁྲུལ་ལོ། །དཔེ་ཇི་ལྟར་འཁྲུལ་ན། གཉིད་དང་རྨི་ལམ་ལྟར་འཁྲུལ་ལོ། །དུས་ནམ་ནས་འཁྲུལ་ན། འཁོར་བ་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་འཁྲུལ་ལོ། །འཁྲུལ་པ་ལ་སྐྱོན་ཅི་ཡོད་ན། སྡུག་བསྔལ་འབའ་ཞིག་ལ་སྤྱོད་དོ། །འཁྲུལ་པ་ཡེ་ཤེས་སུ་ནམ་འགྱུར་ན། བླ་མེད་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་ཙ་ན་འགྱུར་རོ། །འཁྲུལ་པ་ལ་རང་སངས་ཡོད་དམ་སྙམ་ན། འཁོར་བ་མཐའ་མེད་པར་གྲགས་པ་དེ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་འཁོར་བ་འདི་འཁྲུལ་པ་ཡིན་ལུགས་སམ། སྡུག་བསྔལ་ཆེ་ཚོད་དམ། ཡུན་གྱི་རིང་ལུགས་སམ། རང་གྲོལ་མེད་ལུགས་དེ་ལྟར་ལགས་པས་དུས་དེ་རིང་ནས་བཟུང་སྟེ་བླ་མེད་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཅི་ཐོབ་ལ་འབད་འཚལ་ལོ། །དེ་ལྟར་འབད་པ་ལ་ཅི་དགོས་ཤེ་ན། སྡོམ་ནི། རྒྱུ་དང་རྟེན་དང་རྐྱེན་དང་ནི། །ཐབས་དང་འབྲས་བུ་ཕྲིན་ལས་ཏེ། །བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་སྤྱི་སྡོམ་དྲུག །བློ་ལྡན་རྣམས་ཀྱིས་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་པ་སྟེ། བླ་མེད་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་དེའི་རྒྱུ་དང་། དེ་སྒྲུབ་པའི་རྟེན་གྱི་གང་ཟག་དང་། དེ་བསྒྲུབ་པ་ལ་བསྐུལ་བའི་རྐྱེན་དང་། དེ་སྒྲུབ་པའི་ཐབས་དང་། དེ་གྲུབ་པའི་འབྲས་བུ་དང་། དེ་གྲ
【現代漢語翻譯】 岡波巴大師教言集GM39《名為解脫寶飾的如意寶妙法》二河教授之大乘道次第釋 2-13-1a （ཨེ） 頂禮曼殊室利童子！ 《名為解脫寶飾的如意寶妙法》二河教授之大乘道次第釋 身之安立 《名為解脫寶飾的如意寶妙法》 2-13-1b 頂禮聖妙吉祥童子！ 皈敬諸佛、佛子、正法，以及根本上師。 此如意寶般的珍貴妙法， 依米拉日巴尊者之恩德，為自他利益而書寫。 總的來說，一切法可歸納為輪迴與涅槃二者。 輪迴，其自性為空性， 顯現為錯亂， 特性為痛苦。 2-13-2a 涅槃，其自性為空性， 一切錯亂止息消逝， 特性為解脫一切痛苦。 那麼，輪迴中的錯亂是誰在錯亂呢？ 三界的一切眾生都在錯亂。 從何處錯亂呢？ 從空性中錯亂。 以何為因而錯亂呢？ 以大無明而錯亂。 如何錯亂呢？ 錯亂為六道眾生的行境。 以何為譬喻而錯亂呢？ 如同睡眠和夢境般錯亂。 從何時開始錯亂呢？ 從無始輪迴以來就開始錯亂。 錯亂有什麼過患呢？ 唯有感受痛苦。 錯亂何時轉變為智慧呢？ 證得無上菩提之時便會轉變。 錯亂有自生解脫嗎？ 輪迴被認為是無邊無際的。 既然如此，輪迴是錯亂的，痛苦是巨大的，時間是漫長的，沒有自解脫的可能，所以從今天開始，務必努力證得無上菩提。 那麼，爲了如此努力，需要什麼呢？ 偈頌說： 因與所依及緣， 方法與果及事業， 無上菩提六總攝， 具慧者應知曉。 即無上菩提之因，成就菩提的所依之人，策勵成就菩提之緣，成就菩提之方法，成就菩提之果，以及成就菩提之事業。
【English Translation】
Gampopa's Teachings GM39: The Explanation of the Great Vehicle's Path Gradations, Called 'The Jewel Ornament of Liberation, the Wish-Fulfilling Jewel of the Sacred Dharma' of the Two Rivers' Instructions 2-13-1a (ཨེ) Homage to Manjushri, the Youthful One! The Explanation of the Great Vehicle's Path Gradations, Called 'The Jewel Ornament of Liberation, the Wish-Fulfilling Jewel of the Sacred Dharma' of the Two Rivers' Instructions The Arrangement of the Body The Explanation of the Great Vehicle's Path Gradations, Called 'The Jewel Ornament of Liberation, the Wish-Fulfilling Jewel of the Sacred Dharma' of the Two Rivers' Instructions 2-13-1b Homage to the noble Manjushri, the youthful one! I pay homage to the Buddhas and their sons, the sacred Dharmas, and the Lama who is their very root. Relying on the kindness of Jetsun Mila, I will write this precious sacred Dharma, like a wish-fulfilling jewel, for the benefit of myself and others. In general, all dharmas are included in the two: samsara and nirvana. Samsara is emptiness in its nature, deceptive in its appearance, and manifests as suffering in its characteristic. 2-13-2a Nirvana is emptiness in its nature, all deceptive appearances are exhausted and vanished, and its characteristic is liberation from all suffering. Now, who is deluded in this samsara? All sentient beings of the three realms are deluded. From what basis is there delusion? It is deluded from emptiness. From what cause is there delusion? It is deluded by the great ignorance. How is there delusion? It is deluded into the realm of experience of the six classes of beings. How is it deluded as an example? It is deluded like sleep and dreams. From when has there been delusion? There has been delusion since beginningless samsara. What fault is there in delusion? It only experiences suffering. When will delusion transform into wisdom? It will transform when one attains unsurpassed enlightenment. Is there self-liberation in delusion? That is what is known as endless samsara. If that is the case, since this samsara is a delusion, the suffering is great, the duration is long, and there is no self-liberation, from this day forward, strive to attain unsurpassed enlightenment. What is needed to strive in that way? In summary: Cause and support and condition, Method and fruit and activity, Unsurpassed enlightenment, six in summary, The wise should know. That is, the cause of unsurpassed enlightenment, the person who is the support for accomplishing it, the condition that urges one to accomplish it, the method for accomplishing it, the fruit of accomplishing it, and the activity of accomplishing it.
ུབ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཕྲིན་ལས་རྣམས་ཤེས་དགོས་ 2-13-3a པའོ། །དེ་དག་རིམ་པར་བསྟན་པ་ནི། རྒྱུ་ནི་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོ་སྟེ། །རྟེན་ནི་མི་ལུས་རིན་ཆེན་མཆོག །རྐྱེན་ནི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཡིན། །ཐབས་ནི་དེ་ཡི་གདམས་ངག་སྟེ། །འབྲས་བུ་རྫོགས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ། །ཕྲིན་ལས་རྟོག་མེད་འགྲོ་དོན་མཛད། །ཅེས་པ་རྣམས་ཡིན་ནོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་ལུས་རྣམ་བཞག་བསྟན་པ་ཙམ་ཡིན་ནོ། ། ༄། །ཡན་ལག་རྒྱས་པར་འཆད་པ། ད་ནི་ཡན་ལག་རྒྱས་པར་འཆད་དོ། ། ༈ རྒྱུ་ནི་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོའི་ལེའུ། དེ་ལ་དང་པོ། །རྒྱུ་ནི་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོ་སྟེ། །ཞེས་པ་ནི། འོ་ན་འཁོར་བ་འཁྲུལ་པའི་རང་བཞིན་འདི་ལས་གྲོལ་ནས། བླ་མེད་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་དགོས་པ་དེ། བདག་ཅག་ལ་སོགས་པ་གང་ཟག་དམན་པ་དག་གིས་འབད་པ་བྱས་ཀྱང་ཐོབ་པར་ཅང་འགྱུར་རམ་སྙམ་ན། འབད་པས་བསྒྲུབས་ན་བྱང་ཆུབ་ཅིས་ཏེ་མི་ཐོབ་སྟེ། བདག་ཅག་ལ་སོགས་པའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྒྱུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ཡང་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྒྱལ་པོའི་མདོ་ལས། བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོས་འགྲོ་ཀུན་ཡོངས་ལ་ཁྱབ། །ཅེས་གསུངས་སོ། །མདོ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ཆུང་ལས་ཀྱང་། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་ཅན་ཡིན་ནོ། །ཞེས་དང་། མདོ་སྡེ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ལས་ཀྱང་། དཔེར་ན་འོ་མ་ལ་མར་གྱིས་ཁྱབ་པར་གནས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོས་ཀྱང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱབ་པར་གནས་སོ། །ཞེས་དང་། མདོ་སྡེ་རྒྱན་ལས་ཀྱང་། དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་ཐམས་ཅད་ལ། །ཁྱད་པར་མེད་ཀྱང་དག་གྱུར་པ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་ཉིད་དེ་ཡི་ཕྱིར། ། 2-13-3b འགྲོ་ཀུན་དེ་ཡི་སྙིང་པོ་ཅན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །འོ་ན་རྒྱུ་མཚན་ཅིའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྙིང་པོ་ཅན་ཡིན་ཞེ་ན། ཆོས་སྐུ་སྟོང་ཉིད་ཀྱིས་སེམས་ཅན་ལ་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་དང་། ཆོས་ཉིད་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་དབྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང་། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་རིགས་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེས་ན་རྒྱུ་མཚན་གསུམ་ཡོད་པས། སེམས་ཅན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྙིང་པོ་ཅན་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་ཡང་རྒྱུད་བླ་མ་ལས། རྫོགས་སངས་སྐུ་ནི་འཕྲོ་ཕྱིར་དང་། །དེ་བཞིན་ཉིད་དབྱེར་མེད་ཕྱིར་དང་། །རིགས་ཡོད་ཕྱིར་ན་ལུས་ཅན་ཀུན། །རྟག་ཏུ་སངས་རྒྱས་སྙིང་པོ་ཅན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ཆོས་སྐུ་སྟོང་ཉིད་ཀྱིས་སེམས་ཅན་ལ་ཁྱབ་པ་ཞེས་པ་ནི། སངས་རྒྱས་ནི་ཆོས་སྐུ་ཡིན་ལ། ཆོས་སྐུ་ནི་སྟོང་ཉིད་ཡིན་ཏེ། སྟོང་ཉིད་དེས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་ན་ཡང་། སེམས་ཅན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྙིང་པོ་ཅན་ཡིན་པའོ། །ཆོས་ཉིད་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་དབྱེ་བ་མེད་པ་ཞེས་པ་ནི། སངས་རྒྱས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ད
【現代漢語翻譯】 必須通過它來了解佛的事業。 以上是次第的闡述：因是如來藏，所依是珍貴殊勝的人身，緣是善知識，方法是善知識的教誨，果是圓滿正等覺的佛身，事業是無分別的利益眾生。這些只是對身體的簡要說明。 現在詳細解釋分支。 現在開始詳細解釋分支。 因是如來藏之章節 首先，『因是如來藏』的意思是：那麼，從輪迴的錯覺本性中解脫出來，必須獲得無上的菩提。我們這些卑微的人努力也能獲得嗎？如果努力修行，怎麼會不能獲得菩提呢？因為我們所有的眾生都具有佛的因，即如來藏。正如《三昧王經》所說：『如來藏遍佈一切眾生。』《小涅槃經》也說：『一切眾生皆具如來藏。』《大涅槃經》也說：『譬如酥油遍在於牛奶中，如是如來藏亦遍在於一切眾生中。』《經莊嚴論》也說：『真如於一切，無有差別然清凈，是故如來即彼性，一切眾生具彼藏。』 那麼，為什麼眾生具有佛的如來藏呢？因為法身空性遍佈眾生，法性真如無有差別，一切眾生皆有佛性。因此，有三個原因，眾生具有佛的如來藏。正如《寶性論》所說：『圓滿佛身普照故，真如無別無異故，具足佛性種姓故，一切有情恒具如來藏。』 首先，法身空性遍佈眾生，意思是：佛是法身，法身是空性，因為空性遍佈一切眾生，所以眾生具有佛的如來藏。法性真如無有差別，意思是：佛的真如和
【English Translation】 One must understand the activities of the Buddha through it. These are the sequential explanations: The cause is the Tathagatagarbha (bde gshegs snying po, 如來藏, tathāgatagarbha, essence of the Thus-Gone), the basis is the precious and supreme human body, the condition is the virtuous spiritual friend, the method is the instructions of that friend, the result is the body of the perfectly enlightened Buddha, and the activity is the non-conceptual benefit of beings. These are merely brief explanations of the body. Now, the branches will be explained in detail. Now, the branches will be explained in detail. The chapter on the cause, the Tathagatagarbha. Firstly, 'The cause is the Tathagatagarbha' means: So, after liberating from the deluded nature of samsara, one must attain the unsurpassed Bodhi. Can we, inferior beings, attain it even if we strive? If one strives through effort, how could one not attain Bodhi? Because all sentient beings, including us, possess the cause of the Buddha, which is the essence of the Thus-Gone One, the Tathagatagarbha. As it is said in the Samadhiraja Sutra: 'The Tathagatagarbha pervades all beings.' Also, the Minor Nirvana Sutra states: 'All sentient beings are endowed with the Tathagatagarbha.' And the Great Nirvana Sutra states: 'Just as butter pervades milk, so too the Tathagatagarbha pervades all sentient beings.' Also, the Ornament of the Sutras states: 'The Suchness is in all, without distinction, yet purified. Therefore, the Thus-Gone One is its nature; all beings possess its essence.' Then, for what reason are sentient beings endowed with the Tathagatagarbha of the Buddha? Because the Dharmakaya (chos sku, 法身, dharmakāya, body of dharma) emptiness pervades sentient beings, the Dharmata (chos nyid, 法性, dharmatā, the nature of dharma) Suchness (de bzhin nyid, 真如, tathatā, suchness) is without differentiation, and all sentient beings possess the lineage (rigs, 種姓, gotra, lineage). Therefore, there are three reasons why sentient beings are endowed with the Tathagatagarbha of the Buddha. As it is said in the Uttaratantra: 'Because the complete Buddha body radiates, because Suchness is without difference, and because there is lineage, all embodied beings constantly possess the Tathagatagarbha.' Firstly, 'the Dharmakaya emptiness pervades sentient beings' means: The Buddha is the Dharmakaya, and the Dharmakaya is emptiness. Because that emptiness pervades all sentient beings, sentient beings are endowed with the Tathagatagarbha. 'The Dharmata Suchness is without difference' means: The Suchness of the Buddha and
ང་། སེམས་ཅན་གྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་བཟང་ངན་ནམ། ཆེ་ཆུང་ངམ། མཐོ་དམན་གྱི་དབྱེ་བ་མེད་པས་ན་ཡང་། སེམས་ཅན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྙིང་པོ་ཅན་ཡིན་པའོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་རིགས་ཡོད་པ་ཞེས་པ་ནི། སེམས་ཅན་རྣམས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་རྣམ་པ་ལྔར་གནས་ཏེ། གང་ཞེ་ན། སྡོམ་ནི། རིགས་ཆད་རིགས་དང་མ་ངེས་རིགས། །ཉན་ཐོས་རིགས་དང་རང་རྒྱལ་རིགས། །ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་རིགས་ཅན་ཏེ། །ལྔས་ནི་སངས་རྒྱས་རིགས་ཅན་བསྡུས། །ཞེས་པའོ། །དེ་ལ་རིགས་ཆད་ཀྱི་རིགས་ནི། གང་དག་ཁྲེལ་མེད་པ། ངོ་ཚ་མེད་པ། སྙིང་རྗེ་མེད་ 2-13-4a པ་ལ་སོགས་པ་མཚན་ཉིད་དྲུག་ལྡན་དུ་སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་ཐོགས་མེད་ཀྱིས་གསུངས་པ་དེ་དག་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། འཁོར་བའི་སྐྱོན་རྣམས་མཐོང་ཡང་སྐྱོ་བ་ཅུང་ཟད་མེད། །སངས་རྒྱས་ཡོན་ཏན་ཐོས་ཀྱང་དད་པ་ཅུང་ཟད་མེད། །ཁྲེལ་མེད་ངོ་ཚ་མེད་ཅིང་སྙིང་རྗེ་ཅུང་ཟད་མེད། །སྡིག་པ་ལྷག་པར་སྤྱོད་ལ་འགྱོད་པ་ཅུང་ཟད་མེད། །མེད་དྲུག་འཛོམ་ལ་སངས་རྒྱས་སྐལ་བ་མེད། །ཅེས་གསུངས་པའོ། །མདོ་སྡེ་རྒྱན་ལས་ཀྱང་། ལ་ལ་གཅིག་ཏུ་ཉེས་པ་སྤྱོད་ངེས་ཡོད། །ལ་ལ་དཀར་པོའི་ཆོས་རྣམས་ཀུན་ཏུ་བཅོམ། །ལ་ལ་ཐར་པ་ཆ་མཐུན་དགེ་བ་མེད། །དཀར་པོ་དམན་པ་ཡོད་པ་རྒྱུ་དང་བྲལ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ལར་རྟགས་དེ་དག་དང་ལྡན་པ་རིགས་ཆད་དུ་གསུངས་པ་དེ་ཡང་། འཁོར་བར་ཡུན་རིང་དུ་འགོར་བ་ལ་དགོངས་པ་ཡིན་གྱིས། གཏན་ནས་བྱང་ཆུབ་མི་ཐོབ་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། འབད་པ་བྱས་ན་དེས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡང་སྙིང་རྗེ་པདྨ་དཀར་པོའི་མདོ་ལས། ཀུན་དགའ་བོ། གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་སྐལ་བ་མེད་པ་ཞིག་གིས། སངས་རྒྱས་ལ་དམིགས་ནས་ཐ་ན་མེ་ཏོག་གཅིག་ནམ་མཁའ་ལ་འཐོར་ན་ཡང་། དེ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་འབྲས་བུ་ཅན་ཡིན་ཏེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་ཀླས་པ་དང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མཐས་གཏུགས་པར་ང་སྨྲའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །མ་ངེས་པའི་རིགས་ཅན་ནི། རྐྱེན་ལ་རག་ལས་པ་ཅན་ཏེ། གང་དག་ཉན་ཐོས་ཀྱི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་བསྟེན་པའམ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་གྲོགས་པོ་དང་འགྲོགས་པའམ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་མདོ་སྡེ་མཐོང་ན་ཉན་ཐོས་ལ་དད་དེ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་རིགས་སུ་གྱུར་ནས་ཉན་ཐོས་སུ་མངོན་པར་ 2-13-4b འབྱུང་བར་འགྱུར་ལ། དེ་བཞིན་དུ་རང་རྒྱལ་ལམ། ཐེག་ཆེན་གྱི་རྐྱེན་དག་དང་ཕྲད་ན། རང་རྒྱལ་ལམ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་པར་འགྱུར་བ་དེ་དག་ཡིན་ནོ། །ཉན་ཐོས་ཀྱི་རིགས་ནི། གང་དག་འཁོར་བ་ལ་འཇིགས་པ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་དད་པ། སྙིང་རྗེ་ཆུང་བ་དེ་དག་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་མཐོང་ནས་འཇིགས། །མྱ་ངན་འདས་ལ་མངོན་པར་དད། །སེམས་ཅན་དོན་ལ་མི་དགའ་བ། །རྟགས་གསུམ་ལྡན་པ་ཉན་ཐོས་རིགས། །ཞེས་གསུངས་སོ། །རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་ནི། གང་དག་
【現代漢語翻譯】 問：眾生的真如（梵文：Tathatā，事物本來的樣子）有善惡、大小、高低之分嗎？ 答：沒有。因此，眾生皆具如來藏（梵文：Tathāgatagarbha，佛性）。 問：一切眾生皆有種姓（梵文：Gotra，決定眾產生佛可能性的內在潛力）是什麼意思？ 答：眾生的種姓可歸納為五類。是哪五類呢？ 總攝偈： 斷種姓者與不定種姓，聲聞種姓與緣覺種姓，大乘種姓者，此五攝略佛種姓。 何為斷種姓者？ 即無慚、無愧、無悲等具足六種特徵者，正如大阿阇梨（梵文：Ācārya，導師）無著（梵文：Asaṅga）所說： 雖見輪迴諸過患，然無些許厭離心，縱聞諸佛之功德，亦無些許之信心， 無慚無愧且無悲，尤作罪業無悔意， 具此六無不得佛果。 《經莊嚴論》（梵文：Mahāyāna-sūtrālaṃkāra）中也說： 有人決定唯一行惡，有人完全摧毀一切白法，有人不具解脫分善根，有人雖有微薄善根卻無因緣。 總的來說，被稱為斷種姓者，是指他們會在輪迴中停留很久，但並非永遠無法獲得菩提（梵文：Bodhi，覺悟），若能精進努力，亦可證得菩提。 如《悲華經》（梵文：Karuṇāpuṇḍarīka-sūtra）所說： 『阿難（梵文：Ānanda）！若有眾生無有涅槃（梵文：Nirvāṇa，寂滅）之分，但若其向佛陀投擲一花于空中，此亦為涅槃之因，我言彼已趨近涅槃，終將達于涅槃。』 何為不定種姓者？ 即依緣而定者。若親近聲聞（梵文：Śrāvaka，聽聞佛陀教誨者）之善知識（梵文：Kalyāṇa-mitra，良師益友），或與聲聞為友，或見聲聞之經典，則信樂聲聞，成為聲聞種姓，最終證得聲聞果位。同樣，若遇緣覺（梵文：Pratyekabuddha，獨覺）或大乘（梵文：Mahāyāna，大乘佛教）之因緣，則成為緣覺或大乘行者。 何為聲聞種姓者？ 即畏懼輪迴、信樂涅槃、慈悲心小者。正如偈頌所說： 見輪迴苦而生畏懼，于涅槃道深生信樂，不喜利樂諸有情，具此三相聲聞種。 何為緣覺種姓者？
【English Translation】 Question: Is there good or bad, big or small, high or low distinction in the Suchness (Tathatā) of sentient beings? Answer: No. Therefore, sentient beings possess the essence of the Tathagata (Tathāgatagarbha, Buddha-nature). Question: What does it mean that all sentient beings have the Gotra (lineage, the inherent potential that determines a being's possibility of attaining Buddhahood)? Answer: The Gotra of sentient beings can be summarized into five categories. What are the five? Summary verse: Those with severed Gotra, those with undetermined Gotra, the Śrāvaka Gotra, the Pratyekabuddha Gotra, those with the Mahāyāna Gotra, these five encompass the Buddha Gotra. What are those with severed Gotra? Those who are shameless, without embarrassment, without compassion, and possess six characteristics, as stated by the great Ācārya (teacher) Asaṅga: Although they see the faults of Saṃsāra (cyclic existence), they have no aversion; although they hear the qualities of the Buddhas, they have no faith. They are shameless, without embarrassment, and without compassion, They especially engage in sinful deeds without regret. Possessing these six 'withouts,' they have no share in Buddhahood. Also, in the Mahāyāna-sūtrālaṃkāra (The Ornament of the Great Vehicle Sūtras) it says: Some are certain to engage solely in evil deeds; some completely destroy all white (virtuous) dharmas; some do not possess any good roots that accord with liberation; some have meager white qualities but lack the causes. In general, those who possess these signs are said to have a severed Gotra, which means they will remain in Saṃsāra for a long time, but it does not mean they can never attain Bodhi (enlightenment). If they make effort, they can also attain Bodhi. As stated in the Karuṇāpuṇḍarīka-sūtra (Lotus of Compassion Sūtra): 'Ānanda! If a sentient being has no share in Nirvāṇa (liberation), but if they throw even one flower into the sky towards the Buddha, this is a cause for Nirvāṇa. I say that they have approached Nirvāṇa and will eventually reach Nirvāṇa.' What are those with undetermined Gotra? Those who depend on conditions. If they rely on a Kalyāṇa-mitra (spiritual friend) of the Śrāvakas (hearers), or associate with Śrāvakas, or see the Sūtras of the Śrāvakas, they will have faith in the Śrāvakas, become of the Śrāvaka Gotra, and eventually attain the Śrāvaka fruit. Similarly, if they encounter the conditions of a Pratyekabuddha (solitary realizer) or the Mahāyāna (Great Vehicle), they will become a Pratyekabuddha or a Mahāyāna practitioner. What is the Śrāvaka Gotra? Those who fear Saṃsāra, have faith in Nirvāṇa, and have little compassion. As the verse says: Seeing the suffering of Saṃsāra, they are afraid; they have faith in Nirvāṇa; they do not like the benefit of sentient beings; possessing these three signs is the Śrāvaka Gotra. What is the Pratyekabuddha Gotra?
རྟགས་དེ་གསུམ་གྱི་སྟེང་དུ་ང་རྒྱལ་ཆེ་བ་དང་། སློབ་དཔོན་གསང་བ་དང་། གཅིག་པུར་དབེན་པ་ལ་དགའ་བ་དེ་དག་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། སྲིད་པས་སྐྱོ་ཞིང་མྱ་ངན་འདས་ལ་སྤྲོ། །སྙིང་རྗེ་ཆུང་ཞིང་ལྷག་པར་ང་རྒྱལ་ཆེ། །སློབ་དཔོན་གསང་ཞིང་གཅིག་པུར་འདུག་ལ་དགའ། །མཁས་པས་རང་རྒྱལ་རིགས་སུ་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཉན་རང་གི་རིགས་དེ་གཉིས་ཐེག་པ་དེ་གཉིས་ལ་ཞུགས་ནས། རང་རང་གི་འབྲས་བུ་ཐོབ་ཀྱང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དངོས་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་དེའི་ཚེ་དེ་དག་ཇི་ལྟར་གནས་ན། མ་རིག་པའི་བག་ཆགས་ཀྱི་ས་ལ་བརྟེན་ནས། ཟག་པ་མེད་པའི་ལས་ཀྱིས་ཡིད་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་ལུས་བཟུང་ནས་གནས་སོ། །འོན་ཀྱང་དེའི་ཚེ་ཟག་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡོད་པས། དེ་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡིན་ནོ་སྙམ་པའི་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་གནས་པ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དངོས་མིན་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ལམ་དེ་གཉིས་སྟོན་པ་མི་རིགས་ཤེ་ན། རིགས་ཏེ། དཔེར་ན་འཛམ་བུའི་གླིང་ནས་ཚོང་པ་དག་ཕྱིའི་རྒྱ་མཚོར་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་ལེན་དུ་འགྲོ་བ་ལ། བར་སྐབས་སུ་འབྲོག་དགོན་པ་ཆེན་པོར་ངལ་ཞིང་ཆད་ནས། བདག་གིས་ 2-13-5a ནོར་བུ་མི་ལོན་སྙམ་སྟེ་ཕྱིར་ལྡོག་པར་འགྱུར་བ་རྣམས་ལ་དེད་དཔོན་ཆེན་པོའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས། གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོ་གཅིག་དེར་སྤྲུལ་ནས་ངལ་གསོར་འཇུག་པ་ལྟར། སེམས་ཅན་སྙིང་སྟོབས་ཆུང་བས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཐོས་ནས་དངངས་ཏེ། སངས་རྒྱས་བསྒྲུབ་པ་འདི་ཉོན་མོངས་སོ། །བདག་གིས་མི་ནུས་སོ་སྙམ་ནས་མི་འཇུག་པའམ། ཕྱིར་ལྡོག་པ་རྣམས་ལ་ཉན་རང་གི་ལམ་འདི་གཉིས་བསྟན་ནས། ཉན་རང་གི་གོ་འཕང་དུ་ངལ་གསོར་འཇུག་པ་ཡིན་ནོ། །དམ་ཆོས་པདྨ་དཀར་པོ་ལས་ཀྱང་། དེ་བཞིན་ཉན་ཐོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་། །མྱ་ངན་འདས་ཐོབ་འདུ་ཤེས་ཏེ། །རྒྱལ་བས་གསུངས་པ་དེ་དག་ལ། །མྱ་ངན་མ་འདས་དེ་ངལ་གསོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །སེམས་ཅན་དེ་དག་ཉན་རང་གི་གོ་འཕང་དུ་ངལ་སོས་པ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་མཁྱེན་ནས་དེ་དག་སངས་རྒྱས་བསྒྲུབ་པ་ལ་བསྐུལ་བའོ། །དེ་ཡང་ཇི་ལྟར་བསྐུལ་ན། སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཀྱིས་བསྐུལ་བ་ཡིན་ཏེ། ཐུགས་ཀྱིས་འོད་ཟེར་སྤྲོས་པས། ཉན་རང་ཡིད་ཀྱི་ལུས་ཅན་དེ་དག་ལ་རེག་པ་ཙམ་གྱིས་ཟག་མེད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་སད་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ནས་སྐུའི་སྣང་བ་བསྟན་ཏེ། གསུང་གིས་འདི་སྐད་དུ། དགེ་སློང་དག་ཁྱེད་དེ་ཙམ་གྱིས་བྱ་བ་བྱས་པ་མ་ཡིན། བྱེད་པ་བྱས་པ་མ་ཡིན། ཁྱེད་ཀྱི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དེ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དགེ་སློང་དག་ད་ནི་ཁྱེད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ཉེ་བར་གྱུར་གྱིས་ལྟོས་ཤིག །རྟོགས་ཤིག་ཅེས་བསྐུལ་བའོ། །དེ་ཉིད་དམ་ཆོས་པད་དཀར་ལས་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ། ཡང་གསུངས་པ། དགེ་སློང་ཁྱེད་ཅག་དེ་ཕྱིར་དེ་རིང་ངས། །འདི་ཙ
【現代漢語翻譯】 那三種特徵是：傲慢自大，對上師保密，喜歡獨自隱居。正如經文所說：『厭倦輪迴渴望寂滅，慈悲心小而傲慢心大，對上師保密，喜歡獨自居住，智者應知此為自利根性。』 聲聞和緣覺這兩種根性，進入這兩種乘后，即使獲得各自的果位，也不是真正的寂滅。那麼，那時他們如何安住呢？他們依靠無明的習氣地，以無漏業力所生的意生身而安住。然而，那時他們具有無漏的禪定，因此認為自己已證得寂滅。 如果不是真正的寂滅，那麼世尊開示這兩種道是否合理呢？是合理的。例如，從 Jambudvipa（藏文：འཛམ་བུའི་གླིང་，梵文：जम्बुद्वीप，梵文羅馬擬音：Jambudvīpa，漢語字面意思：贍部洲）出發的商人，前往外海 seeking（藏文：ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་，梵文：रत्न，梵文羅馬擬音：ratna，漢語字面意思：珍寶） रत्न（藏文：ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་，梵文：रत्न，梵文羅馬擬音：ratna，漢語字面意思：珍寶），中途在一個廣闊的荒野中感到疲憊不堪，心想自己無法獲得珍寶，想要返回。這時，偉大的商隊首領以神通幻化出一座大城市，讓他們在那裡休息。同樣，眾生因怯懦而聽到佛陀的智慧時感到恐懼，心想修持成佛太困難了，自己無法做到，因此不願進入或想要退轉。對於這些人，佛陀開示聲聞和緣覺這兩種道，讓他們在聲聞和緣覺的果位上休息。 《妙法蓮華經》中也說：『如是諸聲聞，皆謂得滅度，我於是人等，而作如是說，如來滅度者，是事為休息。』 當這些眾生在聲聞和緣覺的果位上休息時，如來知曉后，會勸請他們修持成佛。那麼，如何勸請呢？通過身、語、意來勸請。通過意放光芒，僅僅觸及聲聞和緣覺的意生身，就能讓他們從無漏的禪定中醒來。然後，顯現身相，以語言說道：『比丘們，你們僅僅做到這樣是不夠的，是不夠的。你們的寂滅不是真正的寂滅。比丘們，現在你們應該靠近如來，觀看如來，證悟如來。』 《妙法蓮華經》中也以偈頌的形式再次說道：『比丘汝等為是事故，今於此』
【English Translation】 Those three signs are: great pride, secrecy towards the teacher, and fondness for solitary seclusion. As it is said in the scriptures: 'Weary of samsara and longing for nirvana, with little compassion and great pride, secretive towards the teacher, and fond of solitary dwelling, the wise should recognize this as the nature of a self-realizer.' These two types of beings, the Shravakas (藏文：ཉན་，梵文：श्रावक，梵文羅馬擬音：Śrāvaka，漢語字面意思：聲聞) and Pratyekabuddhas (藏文：རང་，梵文：प्रत्येकबुद्ध，梵文羅馬擬音：Pratyekabuddha，漢語字面意思：緣覺), having entered these two vehicles, even if they attain their respective fruits, it is not true nirvana. So, how do they abide at that time? They rely on the ground of the habitual tendencies of ignorance, and abide by taking a mind-made body through uncontaminated karma. However, at that time, they have uncontaminated samadhi, so they abide with the perception that they have attained nirvana. If it is not true nirvana, is it reasonable for the Bhagavan (藏文：བཅོམ་ལྡན་འདས་，梵文：भगवन्，梵文羅馬擬音：Bhagavan，漢語字面意思：世尊) to teach these two paths? It is reasonable. For example, merchants going from Jambudvipa (藏文：འཛམ་བུའི་གླིང་，梵文：जम्बुद्वीप，梵文羅馬擬音：Jambudvīpa，漢語字面意思：贍部洲) to the outer ocean to obtain jewels, become tired and exhausted in a vast wilderness, thinking that they cannot obtain the jewels and want to return. At that time, the great caravan leader, through magical power, conjures a great city there, allowing them to rest. Similarly, beings who are timid and frightened upon hearing the wisdom of the Buddha, thinking that practicing to become a Buddha is too difficult and that they cannot do it, do not enter or want to retreat. For these people, the Buddha teaches these two paths of Shravakas (藏文：ཉན་，梵文：श्रावक，梵文羅馬擬音：Śrāvaka，漢語字面意思：聲聞) and Pratyekabuddhas (藏文：རང་，梵文：प्रत्येकबुद्ध，梵文羅馬擬音：Pratyekabuddha，漢語字面意思：緣覺), allowing them to rest in the state of Shravakas (藏文：ཉན་，梵文：श्रावक，梵文羅馬擬音：Śrāvaka，漢語字面意思：聲聞) and Pratyekabuddhas (藏文：རང་，梵文：प्रत्येकबुद्ध，梵文羅馬擬音：Pratyekabuddha，漢語字面意思：緣覺). In the 《Lotus Sutra》 also says: 'Likewise, all the Shravakas (藏文：ཉན་，梵文：श्रावक，梵文羅馬擬音：Śrāvaka，漢語字面意思：聲聞) think they have attained nirvana. To those who have not attained nirvana, I say, this is rest.' When those beings rest in the state of Shravakas (藏文：ཉན་，梵文：श्रावक，梵文羅馬擬音：Śrāvaka，漢語字面意思：聲聞) and Pratyekabuddhas (藏文：རང་，梵文：प्रत्येकबुद्ध，梵文羅馬擬音：Pratyekabuddha，漢語字面意思：緣覺), the Tathagata (藏文：དེ་བཞིན་གཤེགས་པ，梵文：तथागत，梵文羅馬擬音：Tathāgata，漢語字面意思：如來) knows this and encourages them to practice to become Buddhas. So, how does he encourage them? He encourages them through body, speech, and mind. By emitting rays of light through his mind, he awakens the mind-made bodies of the Shravakas (藏文：ཉན་，梵文：श्रावक，梵文羅馬擬音：Śrāvaka，漢語字面意思：聲聞) and Pratyekabuddhas (藏文：རང་，梵文：प्रत्येकबुद्ध，梵文羅馬擬音：Pratyekabuddha，漢語字面意思：緣覺) from uncontaminated samadhi merely by touching them. Then, he shows the appearance of his body and says in his speech: 'Bhikkhus (藏文：དགེ་སློང་，梵文：भिक्षु，梵文羅馬擬音：Bhikṣu，漢語字面意思：比丘), you have not done enough by just doing that. Your nirvana is not true nirvana. Bhikkhus (藏文：དགེ་སློང་，梵文：भिक्षु，梵文羅馬擬音：Bhikṣu，漢語字面意思：比丘), now you should draw near to the Tathagata (藏文：དེ་བཞིན་གཤེགས་པ，梵文：तथागत，梵文羅馬擬音：Tathāgata，漢語字面意思：如來), look at the Tathagata (藏文：དེ་བཞིན་གཤེགས་པ，梵文：तथागत，梵文羅馬擬音：Tathāgata，漢語字面意思：如來), realize the Tathagata (藏文：དེ་བཞིན་གཤེགས་པ，梵文：तथागत，梵文羅馬擬音：Tathāgata，漢語字面意思：如來).' In the 《White Lotus Sutra》, it is also said in verse: 'Bhikkhus (藏文：དགེ་སློང་，梵文：भिक्षु，梵文羅馬擬音：Bhikṣu，漢語字面意思：比丘), for this reason, today'
མ་གྱིས་ནི་མྱ་ངན་མི་འདའ་སྟེ། །ཁྱེད་ཅག་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཕྱིར། །བརྩོན་འགྲུས་རླབས་ 2-13-5b ཆེན་དམ་པ་བསྐྱེད་པར་གྱིས། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་བསྐུལ་བས་ཉན་རང་དེ་དག་དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོར་སེམས་བསྐྱེད་དེ། བསྐལ་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་སྤྱད་ནས་འཚང་རྒྱ་བ་ཡིན་ནོ། །འཕགས་པ་ལང་ཀར་གཤེགས་པའི་མདོ་ལས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་བཤད་ལ། དམ་ཆོས་པད་དཀར་ལས་ཀྱང་། ཉན་ཐོས་དེ་དག་མྱ་ངན་མ་འདས་ཏེ། །དེ་དག་བྱང་ཆུབ་སྤྱོད་པ་རབ་སྤྱད་ནས། །ཉན་ཐོས་འདི་དག་ཐམས་ཅད་སངས་རྒྱས་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་རིགས་ནི་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། སྡོམ་ནི། དབྱེ་བ་ངོ་བོ་རྣམ་གྲངས་དང་། །གཞན་ལས་ཁྱད་འཕགས་རྒྱུ་མཚན་དང་། །རྣམ་པ་རྟགས་དང་དོན་དྲུག་གིས། །ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་རིགས་བསྡུས་སོ། །ཞེས་པ་སྟེ། དེ་ལ་རིགས་ཀྱི་དབྱེ་བ་ནི་གཉིས་ཏེ། རང་བཞིན་གྱིས་གནས་པའི་རིགས་དང་། ཡང་དག་པར་བསྒྲུབས་པའི་རིགས་སོ། །རིགས་དེ་དག་སོ་སོའི་ངོ་བོ་འཆད་པ་ལ། དང་པོ་རང་བཞིན་གྱིས་གནས་པའི་རིགས་ནི། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་བསྐྱེད་པའི་ནུས་པ། ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ཅན། ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་ཐོབ་པའོ། །ཡང་དག་པར་བསྒྲུབས་པའི་རིགས་ནི། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་བསྐྱེད་པའི་ནུས་པ་སྔོན་དགེ་བའི་རྩ་བ་གོམས་པར་བྱས་པ་ལས་ཐོབ་པ་དེའོ། །དེ་ལྟར་རྣམ་པ་གཉིས་ཀ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐལ་པ་ཅན་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་ནི། རིགས་ཤེས་ཀྱང་བྱ། ས་བོན་ཞེས་ཀྱང་བྱ། ཁམས་ཤེས་ཀྱང་བྱ། རང་བཞིན་ཞེས་ཀྱང་བྱའོ། །རིགས་གཞན་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི། ཉན་རང་རྣམ་གཉིས་ཀྱི་རིགས་ནི་དམན་པ་ཡིན་ཏེ། ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་བྱང་བ་ཙམ་གྱིས་རིགས་རྣམ་ 2-13-6a པར་དག་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་རིགས་ནི་མཆོག་ཡིན་ཏེ། སྒྲིབ་པ་གཉིས་ཆར་བྱང་བས་རིགས་རྣམ་པར་དག་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་རིགས་དེ་རིགས་ཐམས་ཅད་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་བླ་ན་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་རྣམ་པ་ནི། རིགས་སད་པ་དང་། མ་སད་པའོ། །དེ་ལ་རིགས་སད་པ་ནི། འབྲས་བུ་ཡང་དག་པར་གྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ་རྟགས་དམིགས་པའོ། །རིགས་མ་སད་པ་ནི། འབྲས་བུ་ཡང་དག་པར་མ་གྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ་རྟགས་མ་དམིགས་པའོ། །འོ་ན་རིགས་དེ་རྐྱེན་ཅིས་སད་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། འགལ་བའི་རྐྱེན་དང་ནི་བྲལ། མཐུན་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ཟིན་ན་ནི་རིགས་སད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལས་བཟློག་ན་རིགས་མི་སད་པར་གནས་སོ། །དེ་ལ་འགལ་བའི་རྐྱེན་བཞི་སྟེ། མི་ཁོམ་པར་སྐྱེས་པ་དང་། །བག་ཆགས་མེད་པ་དང་། ལོག་པར་ཞུགས་པ་དང་། སྒྲིབ་པའི་ཉེས་པའོ། །མཐུན་པའི་ར
【現代漢語翻譯】 莫作涅槃之想，爲了你們都能獲得一切智智，要發起偉大的精進。這樣就能獲得一切智智。』佛如是說。受到如此激勵，那些聲聞緣覺從此發起大菩提心，于無數劫中修持菩薩行，最終成佛。在《聖楞伽經》中也有同樣的闡述。在《妙法蓮華經》中也說：『這些聲聞不入涅槃，他們精進修持菩薩行，這些聲聞都將成佛。』什麼是大乘種姓呢？總而言之：以分類、體性、類別，以及與他者的差別、殊勝之處、原因、形態、征相和意義這六點，可以概括大乘種姓。其中，種姓的分類有兩種：自性住種姓和修所成種姓。爲了闡釋這些種姓各自的體性，首先，自性住種姓是指：生起佛法之能力，具有無始的時間，由法性所獲得。修所成種姓是指：生起佛法之能力，從先前串習善根而獲得。因此，這兩種都是具有成佛之潛力者。種姓的名稱類別有：也稱為『種姓』，也稱為『種子』，也稱為『界』，也稱為『自性』。種姓與其他種姓相比，具有殊勝的原因是：聲聞緣覺二者的種姓是低劣的，因為僅僅清凈煩惱障就能使種姓完全清凈。大乘種姓是殊勝的，因為清凈二障才能使種姓完全清凈。因此，大乘種姓是所有種姓中最殊勝、無上的。種姓的形態有：已覺醒的種姓和未覺醒的種姓。其中，已覺醒的種姓被稱為『果已真實成就』，即具有明顯的征相。未覺醒的種姓被稱為『果未真實成就』，即不具有明顯的征相。那麼，種姓通過什麼因緣而覺醒呢？如果遠離違逆之因，並被順應之因所攝持，那麼種姓就會覺醒；反之，種姓則處於未覺醒狀態。其中，違逆之因有四種：生於無暇之處、沒有習氣、邪行、以及被障礙所染污。順應之因
【English Translation】 'Do not think of Nirvana, for the sake of your all attaining the wisdom of omniscience, generate great diligence. Thus, you will attain the wisdom of omniscience.' Thus, the Buddha spoke. Encouraged in this way, those Shravakas and Pratyekabuddhas from then on generated the great Bodhicitta, practiced the conduct of Bodhisattvas for immeasurable kalpas, and finally attained Buddhahood. The same is explained in the Lankavatara Sutra. In the Lotus Sutra it is also said: 'These Shravakas do not enter Nirvana, they diligently practice the conduct of Bodhisattvas, all these Shravakas will become Buddhas.' What is the Mahayana lineage? In summary: The Mahayana lineage is summarized by six points: classification, essence, categories, differences from others, reasons for superiority, forms, signs, and meaning. Among these, there are two classifications of lineage: the naturally abiding lineage and the perfectly cultivated lineage. To explain the essence of each of these lineages, first, the naturally abiding lineage is: the ability to generate the Dharma of the Buddhas, having beginningless time, obtained by the nature of Dharma. The perfectly cultivated lineage is: the ability to generate the Dharma of the Buddhas, obtained from previously familiarizing oneself with roots of virtue. Therefore, both of these are those who have the potential to attain Buddhahood. The categories of names for lineage are: also called 'lineage', also called 'seed', also called 'element', also called 'nature'. The reason why the lineage is superior to other lineages is: the lineages of the Shravakas and Pratyekabuddhas are inferior, because merely purifying the obscurations of afflictions makes the lineage completely pure. The Mahayana lineage is superior, because purifying both obscurations makes the lineage completely pure. Therefore, that Mahayana lineage is the most superior and unsurpassed of all lineages. The forms of lineage are: awakened lineage and unawakened lineage. Among these, the awakened lineage is called 'the fruit has been truly accomplished', that is, having obvious signs. The unawakened lineage is called 'the fruit has not been truly accomplished', that is, not having obvious signs. So, by what causes does the lineage awaken? If one is separated from opposing causes and is embraced by conducive causes, then the lineage will awaken; conversely, the lineage remains in an unawakened state. Among these, there are four opposing causes: being born in a place without leisure, not having habitual tendencies, engaging in wrong conduct, and being defiled by obscurations. Conducive causes
ྐྱེན་གཉིས་ཏེ། ཕྱི་དམ་པའི་ཆོས་སྟོན་པ་གཞན་གྱི་རྐྱེན་དང་། ནང་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དགེ་བའི་ཆོས་ལ་འདུན་པ་ལ་སོགས་པའོ། །རིགས་ཀྱི་རྟགས་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་མཚོན་པར་བྱེད་པའི་མཚན་མ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། ཆོས་བཅུ་པའི་མདོ་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བློ་ལྡན་གྱི། །རིགས་ནི་མཚན་མ་དག་ལས་ཤེས། །དུ་བ་ལས་ནི་མེར་ཤེས་དང་། །ཆུ་སྐྱར་ལས་ནི་ཆུ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །འོ་ན་མཚན་མ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། གཉེན་པོ་ལ་མ་ལྟོས་པར་ལུས་ངག་རང་བཞིན་གྱིས་འཇམ་པ་དང་། སེམས་གཡོ་སྒྱུ་ཤས་ཆུང་བ་དང་། སེམས་ཅན་ལ་བྱམས་ཤིང་དང་བ་དག་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཆོས་བཅུ་པའི་མདོ་ལས། མི་རྩུབ་བརླང་བ་མ་ཡིན་ལ། །གཡོ་དང་སྒྱུ་ནི་རྣམ་སྤངས་ཤིང་། །སེམས་ 2-13-6b ཅན་ཀུན་ལ་རབ་དང་བ། །དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཡང་ན་སྦྱོར་བ་ཅི་བྱེད་ཀྱི་སྔོན་རོལ་ནས། སེམས་ཅན་ལ་སྙིང་རྗེ་སྐྱེ་བ་དང་། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ལ་མོས་པ་དང་། དཀའ་བ་སྤྱོད་པ་ལ་ཇི་མི་སྙམ་དུ་བཟོད་པ་དང་། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་རང་བཞིན་གྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡང་དག་པར་སྤྱོད་པའོ། །དེ་ལྟར་མདོ་སྡེ་རྒྱན་ལས། སྦྱོར་བའི་སྔོན་དུ་སྙིང་རྗེ་དང་། །མོས་པ་དང་ནི་བཟོད་པ་དང་། །དགེ་བ་ཡང་དག་སྤྱོད་པ་ནི། །རིགས་ཀྱི་རྟགས་སུ་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་རིགས་ལྔ་པོ་དེ་ལས། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་རིགས་ཡོད་པ་ནི། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཉེ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་ཀྱང་མཐར་སངས་རྒྱས་ཐོབ་པས་ན་རིང་བའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །རིགས་མ་ངེས་པ་ནི། ཁ་ཅིག་ཉེ་བའི་རྒྱུ། ཁ་ཅིག་རིང་བའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཆད་པའི་རིགས་ཀྱང་། ཡུན་རིང་བ་ལ་དགོངས་པ་ཙམ་ལས། གཏན་ནས་བྱང་ཆུབ་མི་ཐོབ་པ་མིན་པས་ཤིན་ཏུ་རིང་བའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་སེམས་ཅན་ལ་རིགས་དེ་རྣམས་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ན་ཡང་། སེམས་ཅན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྙིང་པོ་ཅན་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་རྒྱུ་མཚན་གསུམ་གྱིས། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྙིང་པོ་ཡོད་པར་བསྟན་ཏོ། །དེ་ཡང་དཔེ་ཇི་ལྟར་ཡོད་ན། དངུལ་རྡོ་ལ་དངུལ་གནས་པའམ། ཏིལ་ལ་ཏིལ་མར་གནས་པའམ། འོ་མ་ལ་མར་གནས་པ་ལྟར་ཡོད་དོ། །དེས་ན་དངུལ་རྡོ་ལ་དངུལ་བསྒྲུབ་ཏུ་བཏུབ་པའམ། ཏིལ་ལ་ཏིལ་མར་བསྒྲུབ་ཏུ་བཏུབ་པའམ། འོ་མ་ལ་མར་བསྒྲུབ་ཏུ་བཏུབ་པ་ལྟར། སེམས་ཅན་ལ་སངས་རྒྱས་བསྒྲུབ་ཏུ་བཏུབ་པ་ཡིན་ནོ། །དམ་ཆོས་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་ཐར་པ་རིན་པོ་ཆེའི་རྒྱན་ལས་རྒྱུའི་ལེའུ་སྟེ་དང་པོའོ།། །། 2-13-7a ༈ རྟེན་ནི་མི་ལུས་རིན་ཆེན་མཆོག་གི་ལེའུ། རྟེན་ནི་མི་ལུས་རིན་ཆེན་མཆོག །ཅེས་པ་ལ། འོ་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྙིང་པོ་ཅན་ཡིན་ན། དམྱལ་བ་ཡི་དྭ
【現代漢語翻譯】 有兩種緣：外緣是殊勝的善知識說法，內緣是如理作意，對善法生起希求等。種姓的標誌：是能表示菩薩種姓的相，如經中所說：『具慧菩薩之種姓，當由其相而了知，如由煙知有火，由水鳥知有水。』那麼，什麼是種姓的相呢？是不依賴對治，身語自然調柔，心少有諂誑，對眾生慈愛歡喜。如《十法經》所說：『不粗暴不兇惡，捨棄諂誑諸虛偽，于諸眾生常慈愛，是名菩薩之種姓。』或者，在任何行為之前，對眾生生起悲憫，對大乘佛法生起信心，對於難行之苦能安忍，並且如理行持波羅蜜多的自性善根。如《經莊嚴論》所說：『行前具悲及信解，並能堪忍與行善，當知此是為種姓，諸具功德之士夫。』因此，在這五種種姓中，具有大乘種姓是成佛的近因。聲聞和緣覺的種姓最終也能成佛，所以是遠因。種姓不決定的，有些是近因，有些是遠因。斷種姓者，只是就時間長短而言，並非永遠不能證得菩提，所以是非常遠的因。因此，因為眾生具有這些種姓，所以眾生具有如來藏。 如是，以這三個理由，說明一切眾生皆有如來藏。這又如什麼比喻呢？就像礦石中有金，芝麻中有油，牛奶中有酥油一樣。因此，就像可以從礦石中提煉出金子，從芝麻中榨出油，從牛奶中提煉出酥油一樣，眾生可以成就佛果。《大乘法寶藏經》的因品第一。 依靠是人身寶貴之品： 依靠是人身寶貴之品。那麼，既然一切眾生都具有如來藏，為什麼地獄餓鬼
【English Translation】 There are two conditions: the external condition is the excellent spiritual teacher teaching the Dharma, and the internal condition is proper attention, generating aspiration for virtuous Dharma, and so on. The signs of lineage: are the characteristics that indicate the Bodhisattva lineage, as it is said in the sutra: 'The lineage of the wise Bodhisattva, should be known from its signs, just as fire is known from smoke, and water from waterfowl.' So, what are the signs of lineage? It is that without relying on antidotes, body and speech are naturally gentle, the mind has little deceit, and there is love and joy towards sentient beings. As the 'Ten Dharmas Sutra' says: 'Not harsh or fierce, abandoning deceit and falsehood, always loving towards all sentient beings, that is the lineage of a Bodhisattva.' Or, before any action, compassion arises for sentient beings, faith arises in the Mahayana Dharma, one can endure difficult practices without complaint, and one properly practices the virtuous roots of the nature of the Paramitas. As the 'Ornament of the Sutras' says: 'Before action, having compassion and faith, and being able to endure and practice virtue, know that this is the lineage, of those with qualities.' Therefore, among these five lineages, having the Mahayana lineage is the near cause of attaining Buddhahood. The lineages of Shravakas and Pratyekabuddhas can also ultimately attain Buddhahood, so they are distant causes. Those with undetermined lineage, some are near causes, and some are distant causes. Those with extinct lineage, it is only in terms of the length of time, it is not that they can never attain Bodhi, so it is a very distant cause. Therefore, because sentient beings have these lineages, sentient beings have the Tathagatagarbha. Thus, with these three reasons, it is explained that all sentient beings have the Tathagatagarbha. What is the analogy for this? It is like gold being present in ore, oil being present in sesame seeds, or butter being present in milk. Therefore, just as gold can be extracted from ore, oil can be extracted from sesame seeds, or butter can be extracted from milk, sentient beings can attain Buddhahood. The first chapter, the chapter on causes, from 'The Precious Ornament of Liberation, the Wish-Fulfilling Jewel of the Sacred Dharma'. The support is the chapter on the precious and supreme human body: The support is the precious and supreme human body. So, since all sentient beings have the Tathagatagarbha, why do beings in hells and hungry ghosts
གས་ལ་སོགས་པ་ལྔ་ཆར་གྱིས་སངས་རྒྱས་བསྒྲུབ་ཏུ་ནུས་པ་ཅིག་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། མི་ལུས་རིན་པོ་ཆེ་ཞེས་བྱ་བ། ལུས་དལ་འབྱོར་རྣམ་གཉིས་དང་ལྡན་པ། སེམས་དད་པ་རྣམ་གསུམ་དང་ལྡན་པ་འདི། སངས་རྒྱས་བསྒྲུབ་པའི་རྟེན་གྱི་གང་ཟག་ཏུ་བཟང་ངོ་། །དེ་འཆད་པ་ལ་སྡོམ་ནི།དལ་བ་དང་ནི་འབྱོར་བ་དང་། །ཡིད་ཆེས་འདོད་དང་དང་བ་སྟེ། །ལུས་ནི་གཉིས་དང་སེམས་ནི་གསུམ། །དོན་ལྔ་ཡིས་ནི་རྟེན་མཆོག་བསྡུས། །ཞེས་པ་སྟེ། དེ་ལ་དལ་བ་ནི་མི་ཁོམ་པ་བརྒྱད་དང་བྲལ་བའོ། །མི་ཁོམ་པ་བརྒྱད་ནི། མདོ་དྲན་པ་ཉེར་བཞག་ལས། དམྱལ་བ་ཡི་དྭགས་དུད་འགྲོ་དང་། །ཀླ་ཀློ་ཚེ་རིང་ལྷ་དང་ནི། །ལོག་ལྟ་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་སྟོང་པ། །ལྐུགས་པ་འདི་དག་མི་ཁོམ་བརྒྱད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །འདི་དག་ཇི་ལྟར་མི་ཁོམ་པ་ཡིན་ཞེ་ན། དམྱལ་བ་ནི་རྟག་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་བའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་། ཡི་དྭགས་ནི་སེམས་འཚིག་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་། དུད་འགྲོ་ནི་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་ཤས་ཆེ་བའི་ཕྱིར། དེ་དག་གསུམ་ཆར་ཡང་ངོ་ཚ་མེད་པ་དང་། ཁྲེལ་མེད་པས་རྒྱུད་མ་རུངས་པར་གྱུར་བའི་ཕྱིར། ཆོས་ཉམས་སུ་ལེན་པའི་གོ་སྐབས་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །ལྷ་ཚེ་རིང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། འདུ་ཤེས་མེད་པ་སྟེ། དེར་འཇུག་པའི་རྣམ་ཤེས་འཁོར་དང་བཅས་པ་རྒྱུན་ཆད་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཉམས་སུ་ལེན་པའི་གོ་སྐབས་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་འདོད་ཁམས་ཀྱི་ལྷ་རང་ཡིན་ཏེ། མི་ལ་ལྟོས་ན་ལྷ་ཚེ་རིང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་ལྷ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མི་ཁོམ་པ་ཡིན་ཏེ། གནས་སྐབས་ཀྱི་ 2-13-7b བདེ་བ་ལ་ཆགས་ནས་དགེ་བ་ལ་འབད་པ་མི་ཁོམ་པས་སོ། །དེ་བས་ན་ད་ལྟ་མིའི་སྡུག་བསྔལ་བག་ཙམ་པ་འདི་ལ་ཡོན་ཏན་ཡོད་པ་ཡིན་ཏེ། འཁོར་བ་ལ་སྐྱོ་བ་སྐྱེ་བར་འགྱུར། རང་གི་ང་རྒྱལ་ཞི་བར་འགྱུར། སེམས་ཅན་ལ་སྙིང་རྗེ་སྐྱེ་བར་འགྱུར། སྡིག་པའི་ལས་ལ་འཛེམ་ཞིང་དགེ་བ་ལ་དགའ་བར་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ལ་འཇུག་པ་ལས་ཀྱང་། གཞན་ཡང་སྡུག་བསྔལ་ཡོན་ཏན་ནི། །སྐྱོ་བས་དྲེགས་པ་སེལ་བར་བྱེད། །འཁོར་བ་པ་ལ་སྙིང་རྗེ་སྐྱེ། །སྡིག་ལ་འཛེམ་ཞིང་དགེ་ལ་དགའ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་འགྲོ་བ་རིགས་བཞི་ལ་དལ་བ་མེད་པར་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །མི་ཡིན་དུ་ཟིན་ཡང་། ཀླ་ཀློ་ནི་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་དང་ཕྲད་པར་དཀའ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ལོག་ལྟ་ཅན་ནི་དགེ་བ་ལ་མཐོ་རིས་དང་ཐར་པའི་རྒྱུར་མ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱིས་སྟོང་པའི་འཇིག་རྟེན་དུ་སྐྱེས་པ་ནི། བྱ་བ་དང་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྐུགས་པ་ནི་ལེགས་པར་བཤད་པ་དང་ཉེས་པར་བཤད་པའི་ཆོས་རང་ཉིད་ཀྱིས་ཤེས་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་བརྒྱད་པོ་དེ་དག་དང་བྲལ་བ་ནི་དལ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཞེས་བྱ་
【現代漢語翻譯】 如果僅僅依靠地獄等五種狀態，能夠成就佛果嗎？不能。所謂『珍貴人身』，是指具備身體的閑暇和圓滿兩種條件，以及內心的信心、意樂和喜悅三種條件。這樣的人身，才是成就佛果的最佳依憑。對此進行歸納總結：閑暇與圓滿，信心、意樂與喜悅，身體具備二者，內心具備三者，這五個方面概括了殊勝的依憑。所謂閑暇，是指遠離八種無暇之處。《念住經》中說：『地獄、餓鬼、畜生道，邊鄙、長壽天與邪見，空無佛陀及瘖啞，此為八種無暇處。』那麼，這些狀態如何成為無暇之處呢？地獄是恒常遭受痛苦的本性；餓鬼是內心充滿焦渴的本性；畜生道則是普遍愚昧無知的狀態。這三者都因不知羞恥、沒有廉恥之心而難以調伏，因此沒有修習佛法的機會。所謂長壽天，指的是無想天。進入此地的有情，其意識及其隨行都會中斷，因此沒有修習佛法的機會。或者指欲界天的天人，相對於人類而言，天人的壽命很長。或者說，所有的天人都屬於無暇之處，因為他們貪戀暫時的安樂，而無暇精進于善法。因此，現在人類所遭受的些許痛苦反而具有功德，因為它能使人對輪迴生起厭離心，平息傲慢，對眾生生起慈悲，謹慎對待惡行，歡喜行善。《入菩薩行論》中也說：『痛苦的另一功德是，能生厭離除驕慢，悲憫輪迴諸有情，羞惡業且喜善行。』如此說來，四惡趣眾生都沒有閑暇。即使是人，生於邊鄙之地，也難以遇到殊勝之人。具有邪見者，不認為善行是獲得高位和解脫的原因。生於沒有佛陀的時代，沒有人指引應做和不應做之事。瘖啞者，無法理解正確的教誨和錯誤的教誨。因此，遠離這八種狀態，才稱為具有圓滿的閑暇。 如果僅僅依靠地獄等五種狀態，能夠成就佛果嗎？不能。所謂『珍貴人身』，是指具備身體的閑暇和圓滿兩種條件，以及內心的信心、意樂和喜悅三種條件。這樣的人身，才是成就佛果的最佳依憑。對此進行歸納總結：閑暇與圓滿，信心、意樂與喜悅，身體具備二者，內心具備三者，這五個方面概括了殊勝的依憑。所謂閑暇，是指遠離八種無暇之處。《念住經》中說：『地獄、餓鬼、畜生道，邊鄙、長壽天與邪見，空無佛陀及瘖啞，此為八種無暇處。』那麼，這些狀態如何成為無暇之處呢？地獄是恒常遭受痛苦的本性；餓鬼是內心充滿焦渴的本性；畜生道則是普遍愚昧無知的狀態。這三者都因不知羞恥、沒有廉恥之心而難以調伏，因此沒有修習佛法的機會。所謂長壽天，指的是無想天。進入此地的有情，其意識及其隨行都會中斷，因此沒有修習佛法的機會。或者指欲界天的天人，相對於人類而言，天人的壽命很長。或者說，所有的天人都屬於無暇之處，因為他們貪戀暫時的安樂，而無暇精進于善法。因此，現在人類所遭受的些許痛苦反而具有功德，因為它能使人對輪迴生起厭離心，平息傲慢，對眾生生起慈悲，謹慎對待惡行，歡喜行善。《入菩薩行論》中也說：『痛苦的另一功德是，能生厭離除驕慢，悲憫輪迴諸有情，羞惡業且喜善行。』如此說來，四惡趣眾生都沒有閑暇。即使是人，生於邊鄙之地，也難以遇到殊勝之人。具有邪見者，不認為善行是獲得高位和解脫的原因。生於沒有佛陀的時代，沒有人指引應做和不應做之事。瘖啞者，無法理解正確的教誨和錯誤的教誨。因此，遠離這八種狀態，才稱為具有圓滿的閑暇。
【English Translation】 Is it possible to attain Buddhahood by relying solely on the five states such as hell? No, it is not. The so-called 'precious human body' refers to one that possesses both the leisure and endowments of the body, as well as the three qualities of faith, intention, and joy in the mind. This human body is the best basis for attaining Buddhahood. To summarize this: Leisure and endowment, faith, intention, and joy, the body possessing two, the mind possessing three, these five aspects encompass the supreme basis. Leisure refers to being free from the eight unfavorable conditions. The Dranapa Nyerzhak Sutra states: 'Hell, hungry ghosts, animals, barbarian lands, long-lived gods, wrong views, a world without a Buddha, and being mute—these are the eight unfavorable conditions.' How do these states become unfavorable conditions? Hell is by nature a place of constant suffering; hungry ghosts are by nature filled with craving; and animals are generally ignorant. All three lack shame and decency, making them difficult to tame, and therefore they have no opportunity to practice the Dharma. The 'long-lived gods' refer to the formless realm gods. The consciousness and its retinue are interrupted upon entering this realm, so there is no opportunity to practice the Dharma. Alternatively, it refers to the gods of the desire realm, whose lives are long compared to humans. Or it could mean that all gods are unfavorable because they are attached to temporary pleasures and have no time to strive for virtue. Therefore, the slight suffering that humans experience now has merit, as it can cause one to become disillusioned with samsara, subdue pride, generate compassion for sentient beings, be cautious of negative actions, and rejoice in virtuous deeds. The Bodhicharyavatara also states: 'Another benefit of suffering is that it causes weariness, destroys pride, generates compassion for those in samsara, shames evil, and delights in virtue.' Thus, it is said that the beings of the four lower realms have no leisure. Even if one is human, it is difficult to encounter noble beings in barbarian lands. Those with wrong views do not see virtuous actions as the cause of higher realms and liberation. Being born in a world without a Buddha means there is no one to show what should and should not be done. The mute cannot understand the difference between good and bad teachings. Therefore, being free from these eight conditions is called having perfect leisure. Is it possible to attain Buddhahood by relying solely on the five states such as hell? No, it is not. The so-called 'precious human body' refers to one that possesses both the leisure and endowments of the body, as well as the three qualities of faith, intention, and joy in the mind. This human body is the best basis for attaining Buddhahood. To summarize this: Leisure and endowment, faith, intention, and joy, the body possessing two, the mind possessing three, these five aspects encompass the supreme basis. Leisure refers to being free from the eight unfavorable conditions. The Dranapa Nyerzhak Sutra states: 'Hell, hungry ghosts, animals, barbarian lands, long-lived gods, wrong views, a world without a Buddha, and being mute—these are the eight unfavorable conditions.' How do these states become unfavorable conditions? Hell is by nature a place of constant suffering; hungry ghosts are by nature filled with craving; and animals are generally ignorant. All three lack shame and decency, making them difficult to tame, and therefore they have no opportunity to practice the Dharma. The 'long-lived gods' refer to the formless realm gods. The consciousness and its retinue are interrupted upon entering this realm, so there is no opportunity to practice the Dharma. Alternatively, it refers to the gods of the desire realm, whose lives are long compared to humans. Or it could mean that all gods are unfavorable because they are attached to temporary pleasures and have no time to strive for virtue. Therefore, the slight suffering that humans experience now has merit, as it can cause one to become disillusioned with samsara, subdue pride, generate compassion for sentient beings, be cautious of negative actions, and rejoice in virtuous deeds. The Bodhicharyavatara also states: 'Another benefit of suffering is that it causes weariness, destroys pride, generates compassion for those in samsara, shames evil, and delights in virtue.' Thus, it is said that the beings of the four lower realms have no leisure. Even if one is human, it is difficult to encounter noble beings in barbarian lands. Those with wrong views do not see virtuous actions as the cause of higher realms and liberation. Being born in a world without a Buddha means there is no one to show what should and should not be done. The mute cannot understand the difference between good and bad teachings. Therefore, being free from these eight conditions is called having perfect leisure.
བའོ། །འབྱོར་པ་ནི། རང་གི་འབྱོར་པ་ལྔ་དང་། གཞན་གྱི་འབྱོར་པ་ལྔ་སྟེ་བཅུའོ། །དེ་ལ་རང་གི་འབྱོར་པ་ལྔ་ནི། ཇི་སྐད་དུ། མི་ཉིད་དབུས་སྐྱེས་དབང་པོ་ཚང་། །ལས་མཐའ་མ་ལོག་གནས་ལ་དད། །ཅེས་པ་རྣམས་སོ། །དེ་ལ་མི་ཉིད་ནི། མི་རྣམས་དང་སྐལ་པ་མཉམ་པར་སྐྱེས་པ་སྐྱེས་པ་དང་བུད་མེད་ཀྱི་དབང་པོ་དང་ལྡན་པའོ། །ཡུལ་དབུས་སུ་སྐྱེས་པ་ནི། སྐྱེས་བུ་དམ་པ་རྣམས་ལ་བརྟེན་དུ་ཡོད་པའི་སར་སྐྱེས་པའོ། །དབང་པོ་ཚང་བ་ནི། གླེན་པ་དང་ལྐུགས་པ་མ་ཡིན་པ་སྟེ། དགེ་བའི་ཆོས་བསྒྲུབ་པའི་སྐལ་པ་ཡོད་པའོ། །གནས་ལ་དད་པ་ནི། སྟོན་ 2-13-8a པས་གསུངས་པའི་དམ་ཆོས་འདུལ་བ་དཀར་པོའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གནས་སུ་གྱུར་པ་ལ་དད་པའོ། །ལས་ཀྱི་མཐའ་མ་ལོག་པ་ནི། ཚེ་འདི་ལ་མཚམས་མེད་པའི་ལས་མ་བྱས་པའོ། །གཞན་གྱི་འབྱོར་པ་ལྔ་ནི། སངས་རྒྱས་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱོན་པ་དང་། དམ་པའི་ཆོས་བསྟན་པ་དང་། ཆོས་བསྟན་པ་རྣམས་གནས་པ་དང་། ཆོས་གནས་པ་རྣམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་དང་། གཞན་གྱི་ཕྱིར་སྙིང་བརྩེ་བར་བྱེད་པ་ཡོད་པའོ། །དེ་ལྟར་རང་གཞན་གཉིས་ཀྱི་བཅུ་པོ་དེ་དག་དང་ལྡན་པ་ནི་འབྱོར་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་དལ་འབྱོར་རྣམ་གཉིས་འཛོམ་པ་དེ་མི་ལུས་རིན་པོ་ཆེ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་དེ་ལ་རིན་པོ་ཆེ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་དང་ཆོས་མཐུན་པ་སྟེ། རྙེད་པར་དཀའ་བས་ན་རིན་པོ་ཆེ་ཞེས་བྱའོ། །ཕན་འདོགས་ཆེ་བས་ན་རིན་པོ་ཆེ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་རྙེད་པར་དཀའ་བ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ལས། མིར་གྱུར་བ་ནི་དཀའ་བ་སྟེ། །མི་སྲོག་ཐོབ་པའང་དཀའ་བ་ཡིན། །དམ་པའི་ཆོས་ཐོབ་དཀའ་བ་སྟེ། །སངས་རྒྱས་འབྱུང་བའང་དཀའ་བ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་པ་དང་། སྙིང་རྗེ་པདྨ་དཀར་པོའི་མདོ་ལས་ཀྱང་། མིར་སྐྱེ་བ་ནི་རྙེད་པར་དཀའ། དལ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའང་རྙེད་པར་དཀའ། སངས་རྒྱས་འཇིག་རྟེན་དུ་འབྱུང་བའང་རྙེད་པར་དཀའ། དགེ་བའི་ཆོས་ལ་འདུན་པའང་རྙེད་པར་དཀའ། ཡང་དག་པའི་སྨོན་ལམ་ཡང་རྙེད་པར་དཀའ་བ་ལགས་སོ། །ཞེས་གསུངས་པ་འང་། འཕགས་པ་སྡོང་པོ་བཀོད་པའི་མདོ་ལས་ཀྱང་། མི་ཁོམ་པ་བརྒྱད་ལས་བཟློག་པའང་རྙེད་པར་དཀའ། མིར་གྱུར་པ་ཡང་རྙེད་པར་དཀའ། དལ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ཡང་རྙེད་པར་དཀའ། སངས་རྒྱས་འབྱུང་བའང་རྙེད་པར་དཀའ། དབང་པོ་མ་ཚང་བ་མེད་པ་ཡང་རྙེད་པར་དཀའ། སངས་ 2-13-8b རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཉན་པ་ཡང་རྙེད་པར་དཀའ། སྐྱེས་བུ་དམ་པ་དང་འགྲོགས་པ་ཡང་རྙེད་པ་དཀའ། ཡང་དག་པའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་རྣམས་ཀྱང་རྙེད་པར་དཀའ། ཡང་དག་པའི་ཚུལ་རྗེས་སུ་བསྟན་པ་ཉེ་བར་བསྒྲུབ་པ་ཡང་རྙེད་པར་དཀའ། ཡང་དག་པའི་འཚོ་བ་ཡང་རྙེད་པར་དཀའ། མིའི་འཇིག་རྟེན་ན་ཆོས་དང་ར
【現代漢語翻譯】 འབྱོར་པ་ནི། (The endowments are:) རང་གི་འབྱོར་པ་ལྔ་དང་། (five of one's own endowments) གཞན་གྱི་འབྱོར་པ་ལྔ་སྟེ་བཅུའོ། (and five of others' endowments, thus ten.) དེ་ལ་རང་གི་འབྱོར་པ་ལྔ་ནི། (Of these, the five of one's own endowments are:) ཇི་སྐད་དུ། (as it is said:) མི་ཉིད་དབུས་སྐྱེས་དབང་པོ་ཚང་། །(『To be a human, born in a central land, with complete faculties,) ལས་མཐའ་མ་ལོག་གནས་ལ་དད། །(not having transgressed the limits of karma, and having faith in the place.』) ཅེས་པ་རྣམས་སོ། །(These are the endowments.) དེ་ལ་མི་ཉིད་ནི། (Of these, 『to be a human』 means:) མི་རྣམས་དང་སྐལ་པ་མཉམ་པར་སྐྱེས་པ་སྐྱེས་པ་དང་བུད་མེད་ཀྱི་དབང་པོ་དང་ལྡན་པའོ། །(to be born with the same fortune as humans, possessing the faculties of male and female.) ཡུལ་དབུས་སུ་སྐྱེས་པ་ནི། (『Born in a central land』 means:) སྐྱེས་བུ་དམ་པ་རྣམས་ལ་བརྟེན་དུ་ཡོད་པའི་སར་སྐྱེས་པའོ། །(to be born in a place where one can rely on noble individuals.) དབང་པོ་ཚང་བ་ནི། (『Complete faculties』 means:) གླེན་པ་དང་ལྐུགས་པ་མ་ཡིན་པ་སྟེ། (not being foolish or mute,) དགེ་བའི་ཆོས་བསྒྲུབ་པའི་སྐལ་པ་ཡོད་པའོ། །(having the fortune to practice virtuous Dharma.) གནས་ལ་དད་པ་ནི། (『Having faith in the place』 means:) སྟོན་པས་གསུངས་པའི་དམ་ཆོས་འདུལ་བ་དཀར་པོའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གནས་སུ་གྱུར་པ་ལ་དད་པའོ། །(having faith in that which has become the place of all the pure Dharma of Vinaya, the sacred Dharma spoken by the Teacher.) ལས་ཀྱི་མཐའ་མ་ལོག་པ་ནི། (『Not having transgressed the limits of karma』 means:) ཚེ་འདི་ལ་མཚམས་མེད་པའི་ལས་མ་བྱས་པའོ། །(not having committed deeds of immediate retribution in this life.) གཞན་གྱི་འབྱོར་པ་ལྔ་ནི། (The five endowments of others are:) སངས་རྒྱས་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱོན་པ་དང་། (the Buddha appearing in the world,) དམ་པའི་ཆོས་བསྟན་པ་དང་། (the sacred Dharma being taught,) ཆོས་བསྟན་པ་རྣམས་གནས་པ་དང་། (those who teach the Dharma abiding,) ཆོས་གནས་པ་རྣམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་དང་། (following those who abide in the Dharma,) གཞན་གྱི་ཕྱིར་སྙིང་བརྩེ་བར་བྱེད་པ་ཡོད་པའོ། །(and having compassion for others.) དེ་ལྟར་རང་གཞན་གཉིས་ཀྱི་བཅུ་པོ་དེ་དག་དང་ལྡན་པ་ནི་འབྱོར་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ། །(Thus, having these ten, both one's own and others', is called having perfect endowments.) དེ་ལྟར་དལ་འབྱོར་རྣམ་གཉིས་འཛོམ་པ་དེ་མི་ལུས་རིན་པོ་ཆེ་ཡིན་ནོ། །(Thus, the combination of leisure and endowment is the precious human body.) ཅིའི་ཕྱིར་དེ་ལ་རིན་པོ་ཆེ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། (Why is it called 『precious』?) ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་དང་ཆོས་མཐུན་པ་སྟེ། (It is similar to a wish-fulfilling jewel;) རྙེད་པར་དཀའ་བས་ན་རིན་པོ་ཆེ་ཞེས་བྱའོ། །(it is called 『precious』 because it is difficult to obtain.) ཕན་འདོགས་ཆེ་བས་ན་རིན་པོ་ཆེ་ཞེས་བྱའོ། །(It is called 『precious』 because it is greatly beneficial.) དེ་ལ་རྙེད་པར་དཀའ་བ་ནི། (That it is difficult to obtain is illustrated by:) བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ལས། (from the Bodhisattva Pitaka:) མིར་གྱུར་བ་ནི་དཀའ་བ་སྟེ། །(『To become a human is difficult;) མི་སྲོག་ཐོབ་པའང་དཀའ་བ་ཡིན། །(to obtain a human life is also difficult.) དམ་པའི་ཆོས་ཐོབ་དཀའ་བ་སྟེ། །(To obtain the sacred Dharma is difficult;) སངས་རྒྱས་འབྱུང་བའང་དཀའ་བ་ཡིན། །(the appearance of a Buddha is also difficult.』) ཞེས་གསུངས་པ་དང་། (Thus it is said.) སྙིང་རྗེ་པདྨ་དཀར་པོའི་མདོ་ལས་ཀྱང་། (Also, from the Karunapundarika Sutra:) མིར་སྐྱེ་བ་ནི་རྙེད་པར་དཀའ། (To be born as a human is difficult to obtain.) དལ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའང་རྙེད་པར་དཀའ། (Leisure and endowment are also difficult to obtain.) སངས་རྒྱས་འཇིག་རྟེན་དུ་འབྱུང་བའང་རྙེད་པར་དཀའ། (The appearance of a Buddha in the world is also difficult to obtain.) དགེ་བའི་ཆོས་ལ་འདུན་པའང་རྙེད་པར་དཀའ། (Aspiration for virtuous Dharma is also difficult to obtain.) ཡང་དག་པའི་སྨོན་ལམ་ཡང་རྙེད་པར་དཀའ་བ་ལགས་སོ། །(Correct aspiration is also difficult to obtain.) ཞེས་གསུངས་པ་འང་། (Thus it is said.) འཕགས་པ་སྡོང་པོ་བཀོད་པའི་མདོ་ལས་ཀྱང་། (Also, from the Arya Gandavyuha Sutra:) མི་ཁོམ་པ་བརྒྱད་ལས་བཟློག་པའང་རྙེད་པར་དཀའ། (To be free from the eight unfree states is difficult to obtain.) མིར་གྱུར་པ་ཡང་རྙེད་པར་དཀའ། (To become a human is also difficult to obtain.) དལ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ཡང་རྙེད་པར་དཀའ། (Perfectly pure leisure and endowment are also difficult to obtain.) སངས་རྒྱས་འབྱུང་བའང་རྙེད་པར་དཀའ། (The appearance of a Buddha is also difficult to obtain.) དབང་པོ་མ་ཚང་བ་མེད་པ་ཡང་རྙེད་པར་དཀའ། (The absence of incomplete faculties is also difficult to obtain.) སངས་ རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཉན་པ་ཡང་རྙེད་པར་དཀའ། (Listening to the Buddha's Dharma is also difficult to obtain.) སྐྱེས་བུ་དམ་པ་དང་འགྲོགས་པ་ཡང་རྙེད་པ་དཀའ། (Associating with noble individuals is also difficult to obtain.) ཡང་དག་པའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་རྣམས་ཀྱང་རྙེད་པར་དཀའ། (Correct virtuous spiritual friends are also difficult to obtain.) ཡང་དག་པའི་ཚུལ་རྗེས་སུ་བསྟན་པ་ཉེ་བར་བསྒྲུབ་པ་ཡང་རྙེད་པར་དཀའ། (Closely practicing the correctly shown method is also difficult to obtain.) ཡང་དག་པའི་འཚོ་བ་ཡང་རྙེད་པར་དཀའ། (Correct livelihood is also difficult to obtain.) མིའི་འཇིག་རྟེན་ན་ཆོས་དང་ར(In the human world, Dharma and...)
【English Translation】 The endowments are: five of one's own endowments and five of others' endowments, thus ten. Of these, the five of one's own endowments are: as it is said: 『To be a human, born in a central land, with complete faculties, not having transgressed the limits of karma, and having faith in the place.』 These are the endowments. Of these, 『to be a human』 means: to be born with the same fortune as humans, possessing the faculties of male and female. 『Born in a central land』 means: to be born in a place where one can rely on noble individuals. 『Complete faculties』 means: not being foolish or mute, having the fortune to practice virtuous Dharma. 『Having faith in the place』 means: having faith in that which has become the place of all the pure Dharma of Vinaya, the sacred Dharma spoken by the Teacher. 『Not having transgressed the limits of karma』 means: not having committed deeds of immediate retribution in this life. The five endowments of others are: the Buddha appearing in the world, the sacred Dharma being taught, those who teach the Dharma abiding, following those who abide in the Dharma, and having compassion for others. Thus, having these ten, both one's own and others', is called having perfect endowments. Thus, the combination of leisure and endowment is the precious human body. Why is it called 『precious』? It is similar to a wish-fulfilling jewel; it is called 『precious』 because it is difficult to obtain. It is called 『precious』 because it is greatly beneficial. That it is difficult to obtain is illustrated by: from the Bodhisattva Pitaka: 『To become a human is difficult; to obtain a human life is also difficult. To obtain the sacred Dharma is difficult; the appearance of a Buddha is also difficult.』 Thus it is said. Also, from the Karunapundarika Sutra: To be born as a human is difficult to obtain. Leisure and endowment are also difficult to obtain. The appearance of a Buddha in the world is also difficult to obtain. Aspiration for virtuous Dharma is also difficult to obtain. Correct aspiration is also difficult to obtain. Thus it is said. Also, from the Arya Gandavyuha Sutra: To be free from the eight unfree states is difficult to obtain. To become a human is also difficult to obtain. Perfectly pure leisure and endowment are also difficult to obtain. The appearance of a Buddha is also difficult to obtain. The absence of incomplete faculties is also difficult to obtain. Listening to the Buddha's Dharma is also difficult to obtain. Associating with noble individuals is also difficult to obtain. Correct virtuous spiritual friends are also difficult to obtain. Closely practicing the correctly shown method is also difficult to obtain. Correct livelihood is also difficult to obtain. In the human world, Dharma and...
ྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པ་ཡང་རྙེད་པར་དཀའ། ཞེས་གསུངས་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ལ་འཇུག་པ་ལས་ཀྱང་། དལ་འབྱོར་འདི་ནི་ཤིན་ཏུ་རྙེད་པར་དཀའ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ཡང་དཔེ་ཇི་ལྟར་རྙེད་པར་དཀའ། གང་ཟག་གང་གིས་རྙེད་པར་དཀའ། རྒྱུ་མཚན་ཅིའི་ཕྱིར་རྙེད་པར་དཀའ་ཞེ་ན། དེ་ལ་དཔེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ལ་འཇུག་པ་ལས། དེ་ཉིད་ཕྱིར་ན་བཅོམ་ལྡན་གྱིས། །རྒྱ་མཚོ་ཆེར་གཡེངས་གཉའ་ཤིང་གི། བུ་གར་རུས་སྦལ་མགྲིན་ཆུད་ལྟར། །མི་ཉིད་ཤིན་ཏུ་ཐོབ་དཀའ་གསུངས། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། །གང་ནས་གསུངས་ན་ཡང་དག་པའི་ལུང་ལས་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། ས་ཆེན་པོ་འདི་ཆུ་འབའ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ལ། དེར་མི་ཞིག་གིས་གཉའ་ཤིང་བུ་ག་གཅིག་པ་ཅིག་བོར་བ་རླུང་གིས་ཕྱོགས་བཞིར་འཕྱོའོ། །དེ་ན་རུས་སྦལ་ཞར་བ་ལོ་སྟོང་ཕྲག་དུ་མ་ཐུབ་པ་ཞིག །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །གང་ཟག་ནི་ངན་སོང་གསུམ་དུ་སྐྱེས་པ་རྣམས་ཀྱིས་རྙེད་པར་དཀའ་བ་ཡིན་ནོ། །དེས་རྒྱུ་མཚན་ཅིའི་ཕྱིར་རྙེད་པར་དཀའ་ན་དལ་འབྱོར་གྱི་ལུས་ནི་རྒྱུ་དགེ་བ་བསགས་པས་ཐོབ་པ་ཡིན་ལ། ངན་སོང་གསུམ་དུ་སྐྱེས་པས་ནི་དགེ་བའི་ལས་གསོག་མི་ཤེས་པར་རྟག་ཏུ་སྡིག་པ་འབའ་ཞིག་ལ་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་ངན་སོང་གསུམ་དུ་སྐྱེས་ཀྱང་སྡིག་པ་ཤས་ཆུང་བ་དང་། ལན་གྲངས་གཞན་ལ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་ལས་བསགས་པ་ཅིག་གིས་རྙེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཕན་འདོགས་ 2-13-9a པ་ཆེ་བ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ལ་འཇུག་པ་ལས། སྐྱེས་བུའི་དོན་གྲུབ་ཐོབ་པར་གྱུར་པ་ལ། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེ་ལ་སྐྱེས་བུ་ནི་རྒྱ་གར་གྱི་སྐད་དུ་ན། པུ་རུ་ཥ་བྱ་བ་ཡིན་ལ། པུ་རུ་ཥའི་སྒྲ་ནི་སྟོབས་སམ་ནུས་པ་ལ་འཇུག་སྟེ། དལ་འབྱོར་གྱི་ལུས་ལ་མངོན་མཐོ་དང་ངེས་ལེགས་སྒྲུབ་པའི་སྟོབས་སམ་ནུས་པ་ཡོད་པས་སྐྱེས་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་ནུས་པ་རབ་འབྲིང་གསུམ་ཡོད་པས། སྐྱེས་བུ་ཡང་རབ་འབྲིང་གསུམ་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡང་བྱང་ཆུབ་ལམ་གྱི་སྒྲོན་མ་ལས། ཆུང་ངུ་འབྲིང་དང་མཆོག་གྱུར་པའི། །སྐྱེས་བུ་གསུམ་དུ་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ཡང་སྐྱེས་བུ་ཆུང་ངུ་ལ་རང་ཉིད་ངན་སོང་དུ་མི་ལྟུང་བར་ལྷ་མི་ཐོབ་པའི་ནུས་པ་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། གང་ཞིག་ཐབས་ནི་གང་དག་གིས། །འཁོར་བའི་བདེ་བ་ཙམ་དག་ལ། །རང་ཉིད་དོན་དུ་གཉེར་བྱེད་པ། །སྐྱེས་བུ་དེ་ནི་ཐ་མར་བཤད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །སྐྱེས་བུ་འབྲིང་ལ་རང་ཉིད་འཁོར་བ་ལས་གྲོལ་ནས་ཞི་བདེའི་གོ་འཕང་ཐོབ་པའི་ནུས་པ་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། སྲིད་པའི་བདེ་ལ་རྒྱབ་ཕྱོགས་ཤིང་། །སྡིག་པའི་ལས་ལས་བཟློག་བདག་ཉིད། །གང་ཞིག་རང་ཞི་ཙམ་དོན་གཉེར། །སྐྱེས་བུ་དེ་ནི་འབྲིང་ཞེས་བྱ། །ཞེས་གསུངས་
【現代漢語翻譯】 努力行持相應的正法也很難獲得。'入菩薩行論'中也說：'閑暇難得。' 那麼，以什麼比喻來說明它難以獲得？什麼樣的人難以獲得？因為什麼原因難以獲得呢？ 關於比喻，'入菩薩行論'中說：'因此，薄伽梵說，猶如大海中漂浮的軛木孔，盲龜伸頸入其中一樣，獲得人身極為困難。' 這是怎麼說的呢？在正確的經文中說：'如果這個大地變成一片水，有人丟了一個只有一個孔的軛木，風會把它吹向四面八方。然後有一隻瞎了眼的烏龜，活了幾千年，等等。' 什麼樣的人難以獲得呢？是投生於三惡道的人難以獲得。因為什麼原因難以獲得呢？因為閑暇之身是通過積累善業獲得的，而投生於三惡道的人不知道如何積累善業，總是造作惡業。因此，即使投生於三惡道，如果惡業較少，並且積累了將在其他世經歷受的業，這樣的人才能獲得閑暇之身。 利益巨大，'入菩薩行論'中說：'獲得了實現人生目標的身體。' 其中的'人'，在印度語中稱為'布魯沙'(梵文：puruṣa)，'布魯沙'的意思是力量或能力。因為閑暇之身具有實現增上生和決定勝的力量或能力，所以稱為'人'。而且，因為能力有上、中、下三種，所以人也有上、中、下三種。正如'菩提道燈論'中所說：'應知有小、中、大三種人。' 其中，下士具有不墮惡道，獲得人天果位的能力。正如經文所說：'那些通過各種方法，只為追求輪迴的安樂，為自己謀求利益的人，被稱為下士。' 中士具有從輪迴中解脫，獲得寂靜果位的能力。正如經文所說：'背離有世的安樂，斷絕罪惡的行為，那些只為自己獲得寂靜的人，被稱為中士。'
【English Translation】 It is also difficult to diligently practice the Dharma that is in accordance with it. It is also said in 'Bodhicharyavatara': 'Leisure is very difficult to obtain.' Then, how difficult is it to obtain by analogy? Who is difficult to obtain? Why is it difficult to obtain? Regarding the analogy, 'Bodhicharyavatara' says: 'Therefore, the Bhagavan said that just like a yoke hole floating in the sea, it is extremely difficult for a blind turtle to stretch its neck into it to obtain a human body.' How is this said? It is said in the correct scriptures: 'If this great earth becomes a piece of water, someone loses a yoke with only one hole, and the wind blows it in all directions. Then there is a blind turtle that has lived for thousands of years, and so on.' Who is difficult to obtain? It is difficult for those who are born in the three lower realms to obtain. Why is it difficult to obtain? Because the body of leisure is obtained by accumulating good deeds, and those who are born in the three lower realms do not know how to accumulate good deeds, and always engage in evil deeds. Therefore, even if one is born in the three lower realms, if the evil deeds are small, and one has accumulated the karma to be experienced in other lives, such a person can obtain leisure. The benefit is great. 'Bodhicharyavatara' says: 'The body that achieves the goals of life is obtained.' The 'person' in it is called 'puruṣa' (梵文：puruṣa) in Indian language, and the meaning of 'puruṣa' is strength or ability. Because the body of leisure has the strength or ability to achieve higher and definite goodness, it is called 'person'. Moreover, because there are three kinds of abilities, superior, medium, and inferior, there are also three kinds of people, superior, medium, and inferior. As it is said in 'Bodhipathapradipa': 'It should be known that there are three kinds of people, small, medium, and great.' Among them, the inferior person has the ability to not fall into the lower realms and obtain the fruits of gods and humans. As the scripture says: 'Those who seek only the happiness of samsara by various means, and seek benefits for themselves, are called inferior people.' The intermediate person has the ability to be liberated from samsara and obtain the state of peace. As the scripture says: 'Turning their backs on the happiness of existence, and turning away from sinful actions, those who seek only their own peace are called intermediate people.'
སོ། །སྐྱེས་བུ་རབ་ལ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་སངས་རྒྱས་ཐོབ་པའི་ནུས་པ་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། རང་རྒྱུད་གཏོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས། །གང་ཞིག་གཞན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ཀུན། །ཡང་དག་ཟད་པར་ཀུན་ནས་འདོད། །སྐྱེས་བུ་དེ་ནི་མཆོག་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཡང་ཕན་འདོགས་པ་ཆེ་བར་སློབ་དཔོན་ཙནྡྲ་གོ་མིའི་ཞལ་ནས་ཀྱང་། གང་ཞིག་ཐོབ་ནས་སྐྱེ་བའི་རྒྱ་མཚོ་མཐར་འབྱིན་ཞིང་། །བྱང་ཆུབ་མཆོག་གི་ས་བོན་དགེ་བའང་འདེབས་ 2-13-9b བྱེད་པ། །ཡིད་བཞིན་ནོར་བུ་བས་ཀྱང་ཡོན་ཏན་ཆེས་ལྷག་པའི། །མི་ཉིད་དེ་ནི་སུ་ཞིག་འབྲས་བུ་མེད་པར་བྱེད། །སེམས་ཀྱི་སྟོབས་ཆེན་མི་ཡིས་རྙེད་པ་གང་ཡིན་པའི། །ལམ་དེ་ལྷ་དང་ཀླུ་ཡིས་མི་རྙེད་ལྷ་མིན་དང་། །མཁའ་ལྡིང་རིག་འཛིན་མིའམ་ཅི་དང་ལྟོ་འཕྱེས་མིན། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། དལ་འབྱོར་གྱི་མི་ལུས་འདིས་མི་དགེ་བ་སྤོང་ནུས་པ། དགེ་བ་སྒྲུབ་ནུས་པ། འཁོར་བའི་རྒྱ་མཚོ་ལས་རྒལ་ནུས་པ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་ལ་བགྲོད་ནུས་པ། རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཐོབ་ནུས་པ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་ལྷ་དང་ཀླུ་ལ་སོགས་པ་འགྲོ་བ་གཞན་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ། ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་བས་ཀྱང་ལྷག་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་དལ་འབྱོར་གྱི་མི་ལུས་འདི་རྙེད་པར་དཀའ་ཞིང་ཕན་འདོགས་ཆེ་བས་རིན་པོ་ཆེ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་རྙེད་པར་དཀའ་ཞིང་ཕན་འདོགས་པ་ཆེ་ཡང་འཇིག་པར་ཤིན་ཏུ་སླ་སྟེ། ཚེ་སྲོག་ལ་གསོས་མ་འདེབས་མཁན་ནི་མེད། འཆི་བའི་རྐྱེན་ནི་མང་། དུས་སྐད་ཅིག་མ་ནི་མི་སྡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ལ་འཇུག་པ་ལས། དེ་རིང་ཁོ་ན་མི་འཆི་ཞེས། །བདེ་བར་འདུག་པ་རིགས་མ་ཡིན། །བདག་ནི་མེད་པར་འགྱུར་བའི་དུས། །དེ་ནི་གདོན་མི་ཟ་བར་འབྱུང་། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེས་ན་རྙེད་པར་དཀའ་ཚོད་དམ། འཇིག་པར་སླ་ཚོད་དམ། ཕན་འདོགས་ཆེ་ཚོད་དེ་ལྟར་ལགས་པས། ལུས་ལ་གྲུའི་འདུ་ཤེས་བཞག་ལ་འཁོར་བའི་རྒྱ་མཚོ་ལས་ཅི་སྒྲོལ་བྱེད་དགོས་སོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། མི་ཡི་གྲུ་ལ་བརྟེན་ནས་ནི། །སྡུག་བསྔལ་ཆུ་བོ་ཆེ་ལས་སྒྲོལ། །གྲུ་འདི་ཕྱིས་ནས་རྙེད་དཀའ་བས། །རྨོངས་པ་དུས་སུ་གཉིད་མ་ལོག །ཅེས་གསུངས་སོ། །ལུས་ལ་འོག་རྟའི་འདུ་ཤེས་བཞག་ལ། འཁོར་བ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་འཕྲང་ལས་ཅི་ཐར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། 2-13-10a མི་ལུས་གཙང་མའི་རྟ་བཞོན་ནས། །འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་འཕྲང་ལས་བྲོས། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ལུས་ལ་གཡོག་གི་འདུ་ཤེས་བཞག་ལ་དགེ་བའི་ལས་ལ་བཀོལ་བར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། མི་འོ་ཅོག་གི་ལུས་འདི་ནི། །བཀོལ་བར་བྱ་བ་ཉིད་དུ་ཟད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་བྱེད་པ་ལ་ཡང་དད་པ་དགོས་ཏེ། དད་པ་མེད་ན་དཀར་པོའི་ཆོས་རྒྱུད་ལ་མི་སྐྱེ་གསུང་། དེ་ལྟར་ཡང་འཕགས་པ་
【現代漢語翻譯】 索！有情眾生皆具為利益一切眾產生就佛陀之能力。 如是亦云： 『自續痛苦所逼迫， 若欲他人諸苦滅， 如實盡除一切苦， 此人即為最殊勝。』 又，為利益眾生，寂天菩薩亦云： 『何者得已能盡生死海， 亦能播下殊勝菩提種， 勝過如意寶珠之功德， 何人會令此人無果耶？』 『心力強大之人所能得， 天龍無法尋得此道途， 非天，金翅鳥，持明者，人非人與腹行亦不能。』 如是說，暇滿人身能夠斷除不善，能夠成辦善事，能夠超越輪迴之苦海，能夠行於菩提道，能夠成就圓滿正等覺。 因此，此人身勝過天龍等其他眾生，甚至勝過如意寶珠。 如是，暇滿人身難得且利益大，故稱為珍寶。 如是，雖難得且利益大，然極易壞滅，因無有能滋養生命者，死亡之因甚多，時間剎那不住。 如是，入菩薩行論云： 『今朝不死安然住， 此事絕非有可能， 我等終將不復存， 屆時定遭死魔噬。』 如是，當思維人身之難得，人身之易逝，人身之大利益，應視此身為舟船，盡力從輪迴大海中解脫。 如是亦云： 『依此人身之舟船， 得脫痛苦之洪流， 此舟后得極困難， 愚者莫於此時眠。』 應視此身為駿馬，盡力從輪迴痛苦之懸崖中逃脫。 如是亦云： 『乘此清凈人身馬， 逃離輪迴痛苦崖。』 應視此身為僕役，用於行持善業。 如是亦云： 『此一切之人身， 唯應使用於善業。』 如是行持亦需具足信心，若無信心，則善法不生。 如是聖者亦云：
【English Translation】 So! A superior being has the ability to attain Buddhahood for the benefit of sentient beings. Thus it is said: 'One who, oppressed by the suffering of their own continuum, Truly wishes to completely end the suffering of others, And thoroughly eliminates all suffering, That being is the most supreme.' Furthermore, regarding the greatness of benefiting others, Acharya Chandra Gomi also said: 'Whoever, having obtained it, can exhaust the ocean of birth, And also plant the seed of supreme enlightenment, Whose qualities are far superior even to a wish-fulfilling jewel, Who would render that human being fruitless?' 'The path that a person of great mental strength can find, Gods and nagas cannot find, nor can asuras, Garudas, vidyadharas, kimnaras, or those who crawl on their bellies.' Thus it is said, this leisure and opportunity of a human body can abandon non-virtue, can accomplish virtue, can cross the ocean of samsara, can proceed on the path to enlightenment, and can attain perfect Buddhahood. Therefore, it is superior to other beings such as gods and nagas, and even more superior than a wish-fulfilling jewel. Thus, this leisure and opportunity of a human body is difficult to obtain and greatly beneficial, therefore it is called precious. Thus, although it is difficult to obtain and greatly beneficial, it is very easy to perish, because there is no one who nourishes life, the causes of death are many, and time does not stay for even a moment. Thus, in the Bodhisattvacharyavatara (A Guide to the Bodhisattva』s Way of Life) it is said: 'It is not reasonable to live comfortably, Thinking that one will not die today. The time when I will cease to exist, Will inevitably come without being devoured by demons.' Therefore, considering how difficult it is to obtain, how easy it is to perish, and how great the benefit is, one should regard the body as a boat and strive to cross the ocean of samsara. Thus it is said: 'Relying on the boat of a human body, One crosses the great river of suffering. This boat is difficult to find later, Do not sleep in ignorance at this time.' One should regard the body as a horse and strive to escape from the precipice of samsaric suffering. Thus it is said: 'Riding on the pure horse of a human body, Escape from the precipice of samsaric suffering.' One should regard the body as a servant and employ it in virtuous deeds. Thus it is said: 'This body of all human beings, Is only to be used.' To do so, one must also have faith, for without faith, white dharma will not arise. Thus the noble one also said:
ཆོས་བཅུ་པའི་མདོ་ལས། དད་པ་མེད་པའི་མི་རྣམས་ལ། །དཀར་པོའི་ཆོས་རྣམས་མི་སྐྱེ་སྟེ། །ས་བོན་མེ་ཡིས་ཚིག་པ་ལ། །མྱུ་གུ་སྔོན་པོ་ཇི་བཞིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་པ་དང་། སངས་རྒྱས་ཕལ་པོ་ཆེའི་མདོ་ལས་ཀྱང་། སྲིད་པའི་གནས་ཅན་དད་པ་ཆུང་བ་ཡིས། །སངས་རྒྱས་བྱང་ཆུབ་ཤེས་པར་མི་ནུས་སོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེས་ན་དད་པ་བསྐྱེད་པར་བྱ་སྟེ། འཕགས་པ་རྒྱ་ཆེ་རོལ་པ་ལས་ཀྱང་། བཀའ་སྩལ་པ། ཀུན་དགའ་བོ། དད་པ་ལ་སྦྱོར་བར་གྱིས་ཤིག །འདི་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསོལ་བ་འདེབས་པའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །འོ་ན་དད་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། དད་པ་ལ་དབྱེ་ན་གསུམ་ཡོད་དེ། ཡིད་ཆེས་པའི་དད་པ། འདོད་པའི་དད་པ། དང་བའི་དད་པའོ། །དེ་ལ་ཡིད་ཆེས་པའི་དད་པ་ནི། ཡུལ་ལས་དང་འབྲས་བུ་དང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་དང་ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པ་ལ་བརྟེན་ནས་སྐྱེ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་འདོད་ཁམས་ཀྱི་བདེ་བ་འབྱུང་བར་ཡིད་ཆེས། མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་འདོད་ཁམས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་འབྱུང་བར་ཡིད་ཆེས། མི་གཡོ་བའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཁམས་གོང་མ་གཉིས་ཀྱི་བདེ་བ་འབྱུང་བར་ཡིད་ཆེས། ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་སྤྱད་པས། སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་ཞེས་བྱ་ 2-13-10b བ་ཟག་བཅས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལྔ་ཐོབ་པར་ཡིད་ཆེས་པའོ། །འདོད་པའི་དད་པ་ནི། བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་དེ་ཉིད་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་མཐོང་ནས། དེ་ཐོབ་པའི་ཆེད་དུ་གུས་པ་དང་ལྡན་པས་ལམ་ལ་སློབ་པའོ། །དང་བའི་དད་པ་ནི། ཡུལ་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་བརྟེན་ནས་སྐྱེ་བ་ཡིན་ཏེ། ལམ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་སངས་རྒྱས་དཀོན་མཆོག་དང་། ལམ་དུ་གྱུར་པ་ཆོས་དཀོན་མཆོག་དང་། ལམ་སྒྲུབ་པའི་གྲོགས་སུ་གྱུར་པ་དགེ་འདུན་དཀོན་མཆོག་ལ་མོས་ཤིང་གུས་ལ་སེམས་དང་བའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་ཆོས་མངོན་པ་ལས། དད་པ་གང་ཞེ་ན། ལས་དང་། འབྲས་བུ་དང་། བདེན་པ་དང་། དཀོན་མཆོག་ལ་མངོན་པར་ཡིད་ཆེས་པ་དང་། འདོད་པ་དང་། སེམས་དང་བའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཡང་རིན་ཆེན་ཕྲེང་བ་ལས། འདུན་དང་ཞེ་སྡང་འཇིགས་པ་དང་། །རྨོངས་པས་གང་ཞིག་ཆོས་མི་འདའ། །དེ་ནི་དད་པ་ཅན་ཞེས་བྱ། །ངེས་པར་ལེགས་པའི་སྣོད་མཆོག་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེ་ལ་འདུན་པས་ཆོས་ལས་མི་འདའ་བ་ནི། འདོད་ཆགས་ཀྱི་ཕྱོགས་ནས་ཆོས་མི་གཏོང་བ་སྟེ། དཔེར་ན་གཞན་ཞིག་ན་རེ། ཁྱོད་ལ་ཟས་ནོར་རམ། བུད་མེད་དམ། རྒྱལ་སྲིད་ལ་སོགས་པའི་བྱ་དགའ་ཆེན་པོ་སྟེར་གྱི་ཆོས་ཐོང་ཟེར་ཡང་མི་གཏོང་བའོ། །ཞེ་སྡང་གིས་ཆོས་ལས་མི་འདའ་བ་ནི། ཁོང་ཁྲོ་བའི་ཕྱོགས་ནས་ཆོས་མི་གཏོང་བ་སྟེ། དཔེར་ན་གཞན་ཞིག་གིས་བདག་ལ་སྔར་ཡང་གནོད་པ་ཆེན་པོ་བྱས་ལ། ད་རུང་ཡང་གནོད་པ་ཆེན་པོ་བྱེད་དུ་བྱུང་ཡང་ཆོས་མི་
【現代漢語翻譯】 在《十法經》中說：『對於沒有信仰的人，不會產生白色的善法，就像被火燒焦的種子，不會長出綠色的苗芽一樣。』 《華嚴經》中也說：『處於輪迴中的人，如果信仰微弱，就無法瞭解諸佛的菩提智慧。』 因此，應當生起信仰。《聖大遊戲經》中也說：『善男子，要致力於信仰！這是如來的勸請。』 那麼，什麼是信仰呢？從分類上來說，信仰有三種：信解信、欲樂信和清凈信。 信解信是基於對業果、苦諦和集諦的理解而產生的。也就是說，相信善業會帶來欲界的安樂，相信惡業會帶來欲界的痛苦，相信不動業會帶來色界和無色界的安樂，相信集諦是指通過造作惡業和煩惱，會導致獲得苦諦，也就是有漏的五蘊。 欲樂信是指視無上菩提為殊勝，爲了獲得菩提，以恭敬心修學道。 清凈信是基於對三寶的信心而產生的。也就是說，對作為導師的佛寶、作為道路的法寶、以及作為修行助伴的僧寶，心生歡喜和恭敬。 正如《阿毗達磨》中所說：『什麼是信仰？是對業、果、諦、三寶的真實信解，以及欲樂和清凈心。』 《寶鬘論》中也說：『不為貪慾、嗔恨、恐懼和愚癡所動搖，不捨棄佛法的人，被稱為有信仰者，是堪能接受佛法的殊勝法器。』 其中，不為貪慾所動搖，不捨棄佛法，是指即使有人說：『給你食物、財富、女人或王位等巨大的獎賞，放棄佛法吧！』也不放棄。 不為嗔恨所動搖，不捨棄佛法，是指即使有人曾經對我造成巨大的傷害，現在仍然繼續造成傷害，也不放棄佛法。
【English Translation】 In the Sutra of Ten Dharmas, it is said: 'For those without faith, white dharmas (virtuous qualities) do not arise, just as a seed burned by fire cannot sprout green shoots.' The Avatamsaka Sutra also states: 'Those who dwell in existence and have little faith cannot understand the enlightenment of the Buddhas.' Therefore, one should generate faith. The Noble Extensive Play Sutra also says: 'O Kungawo (Ananda), engage in faith! This is the exhortation of the Tathagata.' So, what is faith? There are three types of faith: belief, aspiration, and joy. Belief arises from relying on karma and its results, the truth of suffering, and the truth of the origin of suffering. That is, believing that virtuous actions result in happiness in the desire realm, believing that non-virtuous actions result in suffering in the desire realm, believing that unwavering actions result in happiness in the two higher realms, and believing that the truth of the origin of suffering means that by engaging in actions and afflictions, one obtains the truth of suffering, which is the five aggregates with outflows. Aspiration is seeing unsurpassed enlightenment as extraordinary and, with reverence, learning the path to attain it. Joyful faith arises from relying on the Three Jewels. That is, having devotion, respect, and a joyful mind towards the Buddha Jewel, who shows the path; the Dharma Jewel, which is the path; and the Sangha Jewel, who are companions in accomplishing the path. As it is said in the Abhidharma: 'What is faith? It is clear belief in karma, results, truth, and the Jewels, as well as aspiration and a joyful mind.' The Precious Garland also states: 'One who does not transgress the Dharma due to desire, hatred, fear, or ignorance is called a person of faith and is certainly a supreme vessel of goodness.' Not transgressing the Dharma due to desire means not abandoning the Dharma out of attachment. For example, even if someone says, 'I will give you great rewards such as food, wealth, women, or a kingdom, but abandon the Dharma,' one does not abandon it. Not transgressing the Dharma due to hatred means not abandoning the Dharma out of anger. For example, even if someone has harmed me greatly in the past and continues to harm me greatly now, one does not abandon the Dharma.
གཏོང་བའོ། །འཇིགས་པས་ཆོས་ལས་མི་འདའ་བ་ནི། བྲེད་པའི་ཕྱོགས་ནས་ཆོས་མི་གཏོང་བ་སྟེ། དཔེར་ན་འགའ་ཞིག་ན་རེ། ཁྱོད་ཆོས་མི་གཏོང་ན་དཔའ་བོ་སུམ་བརྒྱ་བཀྲལ་ནས། ཉིན་རེ་བཞིན་ཁྱོད་ཀྱི་ལུས་ལས་ཤ་སྲང་ལྔ་ལྔ་གཅོད་ཟེར་ཡང་ཆོས་མི་གཏོང་བའོ། །རྨོངས་པས་ཆོས་ལས་མི་ 2-13-11a འདའ་བ་ནི། མི་ཤེས་པའི་ཕྱོགས་ནས་ཆོས་མི་གཏོང་བ་སྟེ། དཔེར་ན་འགའ་ཞིག་ན་རེ། ལས་མི་བདེན། འབྲས་བུ་མི་བདེན། དཀོན་མཆོག་གསུམ་མི་བདེན། ཁྱོད་ཆོས་བྱས་ནས་ཅི་བྱེད། ཆོས་ཞོག་ཟེར་ཡང་ཆོས་མི་གཏོང་བའོ། །དེ་ལྟར་རྣམ་པ་བཞི་དང་ལྡན་པ་དེ་དད་པ་ཅན་ཡིན། ངེས་ལེགས་བསྒྲུབ་པའི་སྣོད་མཆོག་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་དད་པ་དེ་དག་ཡོད་ན་ཕན་ཡོན་དཔག་ཏུ་མེད་དེ། སྐྱེས་བུ་མཆོག་གི་སེམས་སྐྱེ་བ་ཡིན། མི་ཁོམ་པ་རྣམས་སྤོང་བ་ཡིན། དབང་པོ་རྣོ་ཞིང་གསལ་བ་ཡིན། ཚུལ་ཁྲིམས་མི་ཉམས་པ་ཡིན། ཉོན་མོངས་པ་འཇིལ་བ་ཡིན། བདུད་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ལས་འདའ་བ་ཡིན། ཐར་པའི་ལམ་རྙེད་པར་འགྱུར་བ་ཡིན། དགེ་བ་རྒྱ་ཆེན་པོ་གསོག་པ་ཡིན། སངས་རྒྱས་མང་པོ་མཐོང་བ་ཡིན། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བྱིན་གྱིས་རློབ་པ་ཡིན། དེ་ལ་སོགས་པ་ཡོན་ཏན་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་འབྱུང་ངོ་། །དེ་ལྟར་ཡང་དཀོན་མཆོག་ཏ་ལའི་གཟུངས་ལས། རྒྱལ་དང་རྒྱལ་བའི་ཆོས་ལ་དད་གྱུར་ཞིང་། །སངས་རྒྱས་སྲས་ཀྱི་སྤྱོད་ལ་དད་བྱེད་པ། །བྱང་ཆུབ་བླ་ན་མེད་ལ་དད་གྱུར་ན། །སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་སེམས་སྐྱེའོ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ཡང་དད་པ་ཡོད་ན་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱང་དེའི་དྲུང་དུ་བྱོན་ནས་ཆོས་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ལས། དེ་ལྟར་དད་པ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་སྣོད་དུ་རིག་ནས།དེའི་དྲུང་དུ་གཤེགས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་ཡང་དག་པར་སྟོན་ཏོ། །ཞེས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་མི་ལུས་རིན་པོ་ཆེ་ཞེས་བྱ་བ་ལུས་དལ་འབྱོར་རྣམ་པ་གཉིས་དང་ལྡན་པ། སེམས་དད་པ་རྣམ་པ་གསུམ་དང་ལྡན་པ་དེ། བླ་མེད་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ 2-13-11b སྒྲུབ་པའི་རྟེན་གྱི་གང་ཟག་ཡིན་ནོ། །དམ་པའི་ཆོས་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་ཐར་པ་རིན་པོ་ཆེའི་རྒྱན་ལས་རྟེན་གྱི་ལེའུ་སྟེ་གཉིས་པའོ།། །། ༈ རྐྱེན་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་བསྟེན་པའི་ལེའུ། རྐྱེན་ནི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཡིན། །ཞེས་པ་ལ། དེ་ལྟར་རྟེན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་ལྡན་ཡང་། རྐྱེན་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱིས་མ་བསྐུལ་ན། སྔར་གྱི་བྱ་བ་ངན་པ་ལ་གོམས་ཤིང་། བག་ཆགས་བརྟས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་ལ་འཇུག་པར་དཀའོ། །དེས་ན་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་བསྟེན་པར་བྱ་སྟེ། སྡོམ་ནི། འཐད་པ་དང་ནི་དབྱེ་བ་དང་། །ཕྱེ་བ་ས
【現代漢語翻譯】 捨棄。因恐懼而不捨棄佛法是指，由於害怕而沒有捨棄佛法。例如，有人說：『你如果不捨棄佛法，我就殺死三百個勇士，每天從你身上割下五兩肉。』即使這樣也不捨棄佛法。因愚癡而不捨棄佛法是指，由於無知而沒有捨棄佛法。例如，有人說：『業不真實，果報不真實，三寶不真實。你信佛法有什麼用？捨棄佛法吧！』即使這樣也不捨棄佛法。像這樣，具備四種品德的人是有信仰的人，是修習殊勝正道的最佳容器。如果具有這些信心，就會有不可估量的利益：能生起殊勝之人的心，能捨棄無暇之處，根器敏銳而清晰，戒律不會衰退，煩惱得以平息，超越魔的境界，獲得解脫之道，積累廣大的善業，見到許多佛，得到佛的加持，等等，會產生不可思議的功德。正如《寶積經》中所說：『對佛和佛的教法有信心，對佛子的行為有信心，對無上菩提有信心，這樣就能生起偉大之人的心。』等等。此外，如果具有信心，諸佛世尊也會來到他面前宣說佛法。正如《菩薩藏經》中所說：『安住于信心的菩薩，被諸佛世尊視為是佛法的容器，於是來到他面前，如實地宣說菩薩之道。』因此，所謂珍貴的人身，是指具有閑暇和圓滿兩種功德的身體，以及具有三種信心的心，這樣的人是修持無上菩提的所依之人。《殊勝解脫寶飾——正法如意寶》之『所依』品第二。 ༈ 依靠善知識之品 因是善知識。意思是，即使具有圓滿的所依，如果沒有善知識的勸導，由於習慣了過去的惡行，習氣深厚，難以進入菩提道。因此，應當依止善知識。歸納為：合理性、差別和區分。
【English Translation】 abandoning. Not deviating from the Dharma due to fear means not abandoning the Dharma due to fright. For example, someone might say, 'If you do not abandon the Dharma, I will kill three hundred warriors and cut five ounces of flesh from your body every day.' Even so, one does not abandon the Dharma. Not deviating from the Dharma due to ignorance means not abandoning the Dharma due to unknowing. For example, someone might say, 'Karma is not true, results are not true, the Three Jewels are not true. What is the use of you practicing the Dharma? Abandon the Dharma!' Even so, one does not abandon the Dharma. Thus, one who possesses these four qualities is a faithful person and an excellent vessel for accomplishing definitive goodness. If one has such faith, there will be immeasurable benefits: the mind of a supreme being will arise, unfavorable conditions will be abandoned, the faculties will be sharp and clear, moral conduct will not decline, afflictions will be subdued, one will transcend the realm of demons, the path to liberation will be found, great merit will be accumulated, many Buddhas will be seen, one will be blessed by the Buddhas, and so forth, inconceivable qualities will arise. As it is said in the Talei Dhāraṇī: 'Having faith in the Victorious Ones and the Dharma of the Victorious Ones, having faith in the conduct of the sons of the Buddhas, having faith in unsurpassed Bodhi, the mind of great beings will arise.' And so forth. Furthermore, if one has faith, the Buddhas, the Bhagavat, will also come to him and teach the Dharma. As it is said in the Bodhisattva Piṭaka: 'The Bodhisattva who abides in faith is recognized by the Buddhas, the Bhagavat, as a vessel of the Dharmas of the Buddhas, and they come to him and correctly teach the path of the Bodhisattva.' Thus, the precious human body, which is said to possess both leisure and endowments, and the mind that possesses the three aspects of faith, is the person who is the basis for accomplishing unsurpassed Bodhi. The second chapter, 'The Basis,' from The Jewel Ornament of Precious Liberation, the Wish-Fulfilling Gem of the Sacred Dharma. ༈ The Chapter on Relying on the Virtuous Friend as a Condition A condition is a virtuous friend. That is, even if one possesses a perfect basis, if one is not urged on by a virtuous friend, it will be difficult to enter the path of Bodhi due to the force of habit and the strengthening of imprints from past misdeeds. Therefore, one should rely on a virtuous friend. The summary is: appropriateness, distinction, and separation.
ོ་སོའི་མཚན་ཉིད་དང་། །བསྟེན་པའི་ཐབས་དང་ཕན་ཡོན་ཏེ། །ལྔ་ཡིས་བཤེས་གཉེན་བསྟེན་པ་བསྡུས། །ཞེས་པའོ། །དེ་ལ་དང་པོ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་བསྟེན་དགོས་པའི་འཐད་པ་ནི་གསུམ་སྟེ། ལུང་དང་། རིགས་པ་དང་། དཔེའོ། །དེ་ལ་ལུང་ནི། འཕགས་པ་སྡུད་པ་ལས། སློབ་མ་བཟང་པོ་བླ་མ་གུས་ལྡན་དེ་དག་གིས། །བླ་མ་མཁས་པ་དག་ལ་རྟག་ཏུ་བསྟེན་པར་བྱ། །ཅི་ཡི་ཕྱིར་ན་མཁས་པའི་ཡོན་ཏན་དེ་ལས་འབྱུང་། །ཞེས་གསུངས་སོ། །འཕགས་པ་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས་ཀྱང་། འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འདོད་པས། དང་པོ་ཉིད་དུ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དག་ལ་བསྙེན་པར་བྱ། བསྟེན་པར་བྱ། བསྙེན་བཀུར་བར་བྱའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །རིགས་པ་ནི། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཐོབ་པའི་གང་ཟག་དེ་ཆོས་ཅན། ཁྱོད་ཀྱིས་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་བསྟེན་དགོས་པར་དམ་བཅའ། རང་ཉིད་ཀྱིས་ཚོགས་གསོག་པ་དང་། སྒྲིབ་པ་སྦྱོང་མི་ཤེས་པའི་ཕྱིར། ཞེས་པ་ནི་གཏན་ཚིགས་སོ། །མཐུན་པའི་དཔེ་ 2-13-12a དུས་གསུམ་གྱི་སངས་རྒྱས་བཞིན་ནོ། །བཟློག་པའི་དཔེ་རང་སངས་རྒྱས་བཞིན་ནོ། །དེའི་དོན་བཤད་ན། བདག་ཅག་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་ལ་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ཚོགས་ཐམས་ཅད་གསོག་དགོས་ཤིང་། དེ་གསོག་པའི་ཐབས་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་རག་ལས་པའི་ཕྱིར་དང་། ཉོན་མོངས་པ་དང་། ཤེས་བྱས་བསྡུས་པའི་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་སྤོང་དགོས་ལ། དེ་སྤོང་བའི་ཐབས་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་རག་ལུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དཔེ་ནི། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ནི་ལམ་རྒྱུས་མེད་ལ་འགྲོ་དུས་ཀྱི་ལམ་མཁན་ལྟ་བུའམ། འཇིགས་པའི་ས་ཕྱོགས་ལ་འགྲོ་དུས་ཀྱི་སྐྱེལ་མ་ལྟ་བུའམ། ཆུ་བོ་ཆེན་པོ་ལས་རྒལ་དུས་ཀྱི་མཉན་པ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་དཔེ་དང་པོ་བཤད་ན། ལམ་རྒྱུས་མེད་ལ་འགྲོ་བའི་ཚེ་ལམ་མཁན་མེད་ན། ལམ་ནོར་དོགས་དང་། གོལ་དོགས་དང་། འཁྱར་དོགས་ཡོད་དོ། །ལམ་མཁན་དང་འགྲོགས་ན་ལམ་ནོར་དོགས་དང་། གོལ་དོགས་དང་། འཁྱར་དོགས་མེད་དེ་གོམ་པ་ཆུད་མ་ཟོས་པར་བསྡིས་སར་ཕྱིན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་ལ་ཞུགས་ནས་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སར་འགྲོ་བ་ལ། ལམ་མཁན་དང་འདྲ་བའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་མེད་ན། གལ་ཏེ་མུ་སྟེགས་པའི་ལམ་དུ་ནོར་དོགས་ཡོད། གལ་ཏེ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ལམ་དུ་གོལ་དོགས་ཡོད། གལ་ཏེ་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་དུ་འཁྱར་དོགས་ཡོད། ལམ་མཁན་དང་འདྲ་བའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང་འགྲོགས་ན། ལམ་ལ་ནོར་དོགས་དང་། གོལ་དོགས་དང་། འཁྱར་དོགས་མེད་པར་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་གྲོང་ཁྱེར་དུ་ཕྱིན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ཡང་དཔལ་འབྱུང་གི་རྣམ་ཐ
【現代漢語翻譯】 『以五者概括依止善知識：體性、依止之方法與利益。』 首先，依止善知識的必要性有三：依據、理證與譬喻。 依據方面，《聖者寶篋經》云：『善良具敬 ученик（藏文，梵文天城體，梵文羅馬擬音，漢語字面意思：弟子），應恒常依止智者 上師（藏文，梵文天城體，梵文羅馬擬音，漢語字面意思：上師）。為何？因一切智者之功德皆由此生。』 《聖者八千頌般若經》亦云：『如是， 菩薩（藏文，梵文天城體，梵文羅馬擬音，漢語字面意思：菩薩） 摩訶薩（藏文，梵文天城體，梵文羅馬擬音，漢語字面意思：大菩薩）欲現證無上正等覺者，最初應親近、依止、恭敬 善知識（藏文，梵文天城體，梵文羅馬擬音，漢語字面意思：善知識）。』 理證方面：立論：獲得一切智智者，你必須依止 善知識（藏文，梵文天城體，梵文羅馬擬音，漢語字面意思：善知識）。 理由：因你不能獨自積聚資糧，清凈 業障（藏文，梵文天城體，梵文羅馬擬音，漢語字面意思：業障）。 比喻：如同三世諸佛。反例：如同 獨覺佛（藏文，梵文天城體，梵文羅馬擬音，漢語字面意思：獨覺佛）。 解釋其義：我等欲得圓滿 佛陀（藏文，梵文天城體，梵文羅馬擬音，漢語字面意思：佛陀）果位，必須積聚以 福德（藏文，梵文天城體，梵文羅馬擬音，漢語字面意思：福德）與 智慧（藏文，梵文天城體，梵文羅馬擬音，漢語字面意思：智慧）攝持之所有資糧，而積聚資糧之方法依賴於 善知識（藏文，梵文天城體，梵文羅馬擬音，漢語字面意思：善知識）；必須斷除以 煩惱（藏文，梵文天城體，梵文羅馬擬音，漢語字面意思：煩惱）與 所知（藏文，梵文天城體，梵文羅馬擬音，漢語字面意思：所知）攝持之所有 業障（藏文，梵文天城體，梵文羅馬擬音，漢語字面意思：業障），而斷除 業障（藏文，梵文天城體，梵文羅馬擬音，漢語字面意思：業障）之方法依賴於 善知識（藏文，梵文天城體，梵文羅馬擬音，漢語字面意思：善知識）。 譬如： 善知識（藏文，梵文天城體，梵文羅馬擬音，漢語字面意思：善知識）猶如不識路途時之嚮導，或於恐怖之地行走時之護送者，或渡過大河時之船伕。 首先解釋第一個譬喻：于不識路途行走時，若無嚮導，則有迷路、歧途、徘徊之險。 若與嚮導同行，則無迷路、歧途、徘徊之險，不浪費腳步即可到達目的地。 如是，于無上 菩提（藏文，梵文天城體，梵文羅馬擬音，漢語字面意思：菩提）道上，欲往圓滿 佛陀（藏文，梵文天城體，梵文羅馬擬音，漢語字面意思：佛陀）果位，若無如嚮導般之 大乘（藏文，梵文天城體，梵文羅馬擬音，漢語字面意思：大乘） 善知識（藏文，梵文天城體，梵文羅馬擬音，漢語字面意思：善知識），則有誤入外道之險；或有歧入 聲聞（藏文，梵文天城體，梵文羅馬擬音，漢語字面意思：聲聞）道之險；或有徘徊於 獨覺（藏文，梵文天城體，梵文羅馬擬音，漢語字面意思：獨覺）道之險。 若與如嚮導般之 善知識（藏文，梵文天城體，梵文羅馬擬音，漢語字面意思：善知識）同行，則無迷路、歧途、徘徊之險，可到達一切智智之都城。 如《吉祥穗論》中亦云：
【English Translation】 'The five summarize relying on a spiritual friend: nature, method of reliance, and benefits.' Firstly, there are three reasons why one should rely on a spiritual friend: scriptural authority, reasoning, and examples. Regarding scriptural authority, the 'Noble Basket Collection' states: 'Good disciples who are respectful to their teachers should always rely on wise teachers. Why? Because all the qualities of the wise arise from them.' The 'Noble Eight Thousand Verse Prajnaparamita Sutra' also states: 'Thus, Bodhisattvas, great beings, who desire to manifestly awaken to unsurpassed, perfect, and complete enlightenment, should first attend to, rely on, and revere spiritual friends.' Regarding reasoning: Proposition: One who attains omniscience must rely on a spiritual friend. Reason: Because you cannot independently accumulate merit and purify obscurations. Example: Like the Buddhas of the three times. Counter-example: Like a Pratyekabuddha (Solitary Buddha). Explaining its meaning: We, wishing to attain the state of perfect Buddhahood, must accumulate all the collections gathered by merit and wisdom, and the method of accumulating these depends on a spiritual friend; we must abandon all obscurations gathered by afflictions and knowledge, and the method of abandoning these depends on a spiritual friend. For example: A spiritual friend is like a guide when traveling on an unfamiliar road, or a protector when traveling in a dangerous place, or a ferryman when crossing a great river. Explaining the first example: When traveling on an unfamiliar road, if there is no guide, there is a risk of getting lost, going astray, or wandering. If one travels with a guide, there is no risk of getting lost, going astray, or wandering, and one will reach the destination without wasting steps. Similarly, having embarked on the path of unsurpassed Bodhi, wishing to go to the state of perfect Buddhahood, if there is no spiritual friend of the Great Vehicle like a guide, there is a risk of straying into the path of the Tirthikas (non-Buddhists); there is a risk of going astray into the path of the Shravakas (Hearers); there is a risk of wandering into the path of the Pratyekabuddhas (Solitary Buddhas). If one travels with a spiritual friend like a guide, there is no risk of getting lost, going astray, or wandering, and one will reach the city of omniscience. As it is also stated in the 'Garland of Utpala Sutra':
ར་ལས། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ལམ་དུ་འཛུད་པས་ལམ་མཁན་ལྟ་བུའོ། ། 2-13-12b ཞེས་གསུངས་སོ། །དཔེ་གཉིས་པ་བཤད་ན། འཇིགས་པའི་ས་ཕྱོགས་ནི་ཆོམ་རྐུན་ནམ། གཅན་གཟན་ལ་སོགས་པའི་འཚེ་བ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་འགྲོ་བའི་ཚེ་སྐྱེལ་མ་མེད་ན། ལུས་སམ་སྲོག་གམ་ལོངས་སྤྱོད་ལ་ཉེ་ཞོ་བྱུང་དོགས་ཡོད་ལ། སྐྱེལ་མ་བཙན་པོ་དང་འགྲོགས་ན་ཉེ་ཞོ་མེད་པར་ཕྱིན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་དུ་ཞུགས་ནས་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་གསོག་ཅིང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་གྲོང་ཁྱེར་དུ་འགྲོ་བ་ལ་སྐྱེལ་མ་དང་འདྲ་བའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་མེད་ན། ཆོམ་རྐུན་དང་འདྲ་བའི་ནང་གི་རྣམ་རྟོག་གམ་ཉོན་མོངས་པ་དང་། ཕྱིའི་བདུད་དང་ལོག་འདྲེན་ལ་སོགས་པས་དགེ་བའི་ནོར་འཕྲོགས་དོགས་ཡོད། བདེ་འགྲོའི་སྲོག་གཅོད་དོགས་ཡོད་དོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། ཉོན་མོངས་ཆོམ་རྐུན་ཚོགས་འདི་ནི། །གླགས་རྙེད་གྱུར་ན་དགེ་འཕྲོག་ཅིང་། །བདེ་འགྲོའི་སྲོག་ཀྱང་གཅོད་པར་བྱེད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །སྐྱེལ་མ་དང་འདྲ་བའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང་མ་བྲལ་ན་དགེ་བའི་ནོར་མི་འཆོར། བདེ་འགྲོའི་སྲོག་མི་ཆད་པར་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་གྲོང་ཁྱེར་དུ་ཕྱིན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ཡང་དཔལ་འབྱུང་གི་རྣམ་ཐར་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསོད་ནམས་ཐམས་ཅད་ནི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱིས་བསྲུངས་པའོ། །ཞེས་གསུངས་པ་དང་། དགེ་བསྙེན་མ་མི་གཡོ་བའི་རྣམ་ཐར་ལས་ཀྱང་། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་རྣམས་ནི་བདག་ཅག་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་གནས་སུ་ཕྱིན་པར་སྐྱེལ་བས་སྐྱེལ་མ་ལྟ་བུའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དཔེ་གསུམ་པ་བཤད་ན། ཆུ་བོ་ཆེན་པོ་རྒལ་བའི་ཚེ་མཉན་པ་མེད་པར་གྲུའམ་གཟིངས་སུ་ཞུགས་ཀྱང་། ཕར་ཀར་མི་ཕྱིན་པར་ཆུ་ཉིད་དུ་བྱིང་བའམ། ཆུ་ཉིད་ཀྱིས་ཁྱེར་བར་འགྱུར་ལ། མཉན་པ་ཡོད་ན་དེའི་འབད་རྩོལ་གྱིས་ཕར་ཀར་ཕྱིན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་འཁོར་ 2-13-13a བའི་རྒྱ་མཚོ་ལས་རྒལ་བའི་ཚེ། མཉན་པ་དང་འདྲ་བའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་མེད་ན། དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་གྲུ་གཟིངས་ལ་ཞུགས་ནས་ཕྱིན་ཡང་། འཁོར་བ་ཉིད་དུ་བྱིང་ཞིང་འཁོར་བའི་རྒྱུན་གྱིས་ཁྱེར་རོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། སྐྱ་བ་འཛིན་པ་མེད་པར་ནི། །གྲུ་ཡིས་ཕ་རོལ་ཕྱིན་མི་འགྱུར། །ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་རབ་རྫོགས་ཀྱང་། །བླ་མ་མེད་ན་སྲིད་མཐར་མིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེས་ན་མཉན་པ་དང་འདྲ་བའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་བསྟེན་པར་བྱས་ན་འཁོར་བའི་རྒྱ་མཚོའི་ཕ་རོལ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་སྐམ་སར་ཕྱིན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ཡང་སྡོང་པོ་བཀོད་པའི་མདོ་ལས། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ནི་འཁོར་བའི་ཆུ་བོ་ཆེན་པོ་ལས་སྒྲོལ་བས་ན་མཉན་པ་ལྟ་བུའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་བས་ན་ལམ་མཁན་ནམ་སྐྱེལ་མའམ། མཉ
【現代漢語翻譯】 ར་ལས། (Ra las)中說，善知識如同引人進入彼岸之路的嚮導。 如是說。第二個比喻是說，恐怖之地是指有盜賊或野獸等危害的地方。在這種地方行走時，如果沒有護送者，就有可能遭受身體、生命或財物的損害。如果與強大的護送者同行，就能平安到達目的地。同樣，在進入菩提道后，如果想要積累福德和智慧資糧，並前往一切智智的城市，如果沒有像護送者一樣的善知識，就有可能被像盜賊一樣的內在分別念或煩惱，以及外在的魔和邪見等奪走善財，甚至斷送善趣的生命。正如經中所說：『煩惱盜賊群，一旦找到機會，就會奪走善行，甚至斷送善趣的生命。』如果與像護送者一樣的善知識不分離，就不會失去善財，不會斷送善趣的生命，最終能夠到達一切智智的城市。如《華嚴經》中說：『菩薩的一切福德都由善知識守護。』《不動女經》中也說：『善知識如同護送者，引領我們到達一切智智的境界。』 第三個比喻是說，在渡過大河時，如果沒有船伕，即使上了船或筏，也無法到達彼岸，要麼沉入水中，要麼被水沖走。如果有船伕，就能在他的努力下到達彼岸。同樣，在想要渡過輪迴之海時，如果沒有像船伕一樣的善知識，即使乘坐殊勝正法的船筏，也會沉溺於輪迴之中，被輪迴的洪流所吞噬。正如經中所說：『沒有船伕的幫助，船隻無法到達彼岸。即使具備一切功德，沒有上師的引導，也無法脫離輪迴。』因此，如果依止像船伕一樣的善知識，就能渡過輪迴之海，到達涅槃的彼岸。如《寶積經》中說：『善知識如同船伕，能從輪迴的洪流中救度眾生。』因此，嚮導、護送者或船伕，都像征著善知識的重要性。
【English Translation】 It is said in Ra las that a virtuous spiritual friend is like a guide, leading one onto the path to the other shore. It is said thus. The second analogy is that a place of fear is one with harm from thieves or wild animals, etc. When traveling in such a place, if there is no escort, there is a risk of harm to body, life, or possessions. If one travels with a strong escort, one will reach the destination without harm. Similarly, having entered the path to enlightenment, if one wishes to accumulate the collections of merit and wisdom and go to the city of omniscience, without a virtuous spiritual friend like an escort, there is a risk that inner thoughts or afflictions, like thieves, and outer demons and wrong views, etc., will steal the wealth of virtue, and even cut off the life of happy migrations. As it is said in the scriptures: 'This assembly of afflictive thieves, once they find an opportunity, will steal virtue and even cut off the life of happy migrations.' If one does not separate from a virtuous spiritual friend like an escort, one will not lose the wealth of virtue, the life of happy migrations will not be cut off, and one will eventually reach the city of omniscience. As it is said in the Garland Sutra: 'All the merit of a Bodhisattva is protected by a virtuous spiritual friend.' It is also said in the biography of the laywoman Mi G.yo.ba: 'Virtuous spiritual friends are like escorts, leading us to the state of omniscience.' The third analogy is that when crossing a great river, even if one boards a boat or raft without a boatman, one will not reach the other shore, but will either sink in the water or be carried away by the water. If there is a boatman, one will reach the other shore through his efforts. Similarly, when one wants to cross the ocean of samsara, if there is no virtuous spiritual friend like a boatman, even if one boards the boat of the sacred Dharma, one will sink in samsara and be carried away by the stream of samsara. As it is said in the scriptures: 'Without someone to hold the oar, the boat will not reach the other shore. Even if one has completely perfected all qualities, without a lama, one will not reach the end of existence.' Therefore, if one relies on a virtuous spiritual friend like a boatman, one will cross the ocean of samsara and reach the dry land of nirvana on the other shore. As it is said in the Avatamsaka Sutra: 'A virtuous spiritual friend is like a boatman, saving beings from the great river of samsara.' Therefore, a guide, an escort, or a boatman all symbolize the importance of a virtuous spiritual friend.
ན་པ་ལྟ་བུའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་བསྟེན་པར་བྱའོ། །དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱི་དབྱེ་བ་ནི་བཞི་སྟེ། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་སོ་སོ་སྐྱེ་བོ་དང་། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ས་ཆེན་པོ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་སངས་རྒྱས་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་དང་། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུའོ། །དེ་དག་ཀྱང་རང་གི་གནས་སྐབས་དང་སྦྱར་ཏེ། རང་ལས་དང་པོ་པའི་དུས་སུ་སངས་རྒྱས་དང་ས་ཆེན་པོ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་བསྟེན་པའི་ནུས་པ་མེད་པས། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་སོ་སོ་སྐྱེ་བོ་ལ་བསྟེན་པའོ། །རང་ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་ཕལ་ཆེར་དག་ཙ་ན། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ས་ཆེན་པོ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་བསྟེན་པར་ནུས་པའོ། །རང་ཚོགས་ལམ་ཆེན་པོ་ཡན་ཆད་ལ་གནས་ཙ་ན། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་སངས་རྒྱས་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ལ་བསྟེན་པར་ནུས་པའོ། །རང་ས་ཆེན་པོ་ལ་གནས་ཙ་ན། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་ 2-13-13b ལ་བསྟེན་པར་ནུས་པའོ། །དེ་ལྟར་བཞི་ལས་རང་ལ་དྲིན་གང་ཆེ་ན། བདག་ཅག་དང་པོ་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པའི་མུན་ཁང་ན་འདུག་པའི་ཚེ། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གོང་མ་རྣམས་བསྟེན་པ་བས། ཞལ་མཐོང་བ་ཙམ་ཡང་མེད་པ་ལས། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་སོ་སོ་སྐྱེ་བོ་དང་མཇལ་བས། དེའི་གསུང་གི་སྒྲོན་མེས་ལམ་སྣང་བར་བྱས་ནས། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གོང་མ་རྣམས་དང་མཇལ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེས་ན་ནངས་ཀྱི་དྲིན་ཆེ་བ་ནི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་སོ་སོ་སྐྱེ་བོ་ཡིན་ནོ། །དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་བཞི་པོ་དེའི་མཚན་ཉིད་འཆད་པ་ལ། སངས་རྒྱས་ནི་སྒྲིབ་པ་རྣམ་པ་གཉིས་སྤངས་པས་ནི་སྤངས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡིན། མཁྱེན་པ་རྣམ་པ་གཉིས་མངའ་བས་ན་ཡེ་ཤེས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡིན་ནོ། །དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ས་ཆེན་པོ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་ཡང་། ས་དང་པོ་ནས་ས་བཅུ་པའི་བར་གྱི་སྤངས་པ་དང་ཡེ་ཤེས་ཅི་རིགས་སུ་མངའོ། །ཁྱད་པར་དུ་ཡང་ས་བརྒྱད་པ་ཡན་ཆད་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི། གཞན་རྗེས་སུ་འཛིན་པའི་དབང་བཅུ་ལ་མངའ་བརྙེས་པ་ཡིན་ཏེ། ཚེ་ལ་དབང་བ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་སེམས་དང་། ཡོ་བྱད་དང་། ལས་དང་། སྐྱེ་བ་དང་། མོས་པ་དང་། སྨོན་ལམ་དང་། རྫུ་འཕྲུལ་དང་། ཡེ་ཤེས་དང་། ཆོས་ལ་དབང་བའོ། །དེ་ལ་ཚེ་ལ་དབང་བ་ནི་ཇི་སྲིད་འདོད་པ་དེ་སྲིད་དུ་གནས་པར་ནུས་སོ། །སེམས་ལ་དབང་བ་ནི་བདག་ཉིད་ཇི་ལྟར་འདོད་པ་བཞིན་དུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་མཉམ་པར་འཇོག་ནུས་པའོ། །ཡོ་བྱད་ལ་དབང་བ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཡོ་བྱད་རིན་པོ་ཆེ་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་ཆར་འབེབས་ནུས་པའོ། །ལས་ལ་དབང་བ་ནི་ཁམས་དང་། ས་དང་། འགྲོ་བ་དང་། སྐྱེ་གནས་དང་། གནས་སྐབས་གཞན་དུ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་ལས་རྣམས་གཞན་དུ
【現代漢語翻譯】 應當依止像蓮花一般的善知識。善知識的分類有四種：凡夫善知識、安住于大地之上的菩薩善知識、佛陀化身善知識、圓滿報身善知識。這些也應與自己的情況相結合。剛開始的時候，沒有能力依止佛陀和安住于大地之上的菩薩，所以要依止凡夫善知識。當自己的業障差不多清凈時，就能依止安住于大地之上的菩薩善知識。當自己安住于資糧道和加行道之上時，就能依止佛陀化身善知識。當自己安住于大地之上時，就能依止圓滿報身善知識。 這樣四種善知識中，哪一種對自己的恩德最大呢？當我們最初處於業和煩惱的黑暗之中時，依止更高的善知識，連見一面都不可能。與凡夫善知識相遇，通過他的教言之燈照亮道路，才能與更高的善知識相遇。因此，最初的恩德是凡夫善知識。在講解這四種善知識的特徵時，佛陀是斷除了兩種障礙，因此是斷證圓滿。具有兩種智慧，因此是智慧圓滿。對於安住于大地之上的菩薩善知識，也具有從初地到十地之間的斷證。特別是安住于第八地以上的菩薩，已經獲得了自在的十種力量，能夠引導他人：壽命自在、心自在、資具自在、業自在、生自在、意樂自在、愿自在、神變自在、智慧自在、法自在。其中，壽命自在是指能夠隨心所欲地住世。心自在是指能夠隨自己的意願入定。資具自在是指能夠為眾生降下無量珍寶之雨。業自在是指能夠將其他眾生原本要在其他界、地、趣、生處和狀態中感受的業轉變
【English Translation】 One should rely on a virtuous friend like a lotus. There are four types of virtuous friends: virtuous ordinary beings, virtuous Bodhisattvas abiding on the great earth, virtuous Buddhas in manifested bodies, and virtuous Buddhas in complete enjoyment bodies. These should also be combined with one's own situation. In the beginning, one does not have the ability to rely on Buddhas and Bodhisattvas abiding on the great earth, so one relies on virtuous ordinary beings. When one's karmic obscurations are mostly purified, one is able to rely on virtuous Bodhisattvas abiding on the great earth. When one abides on the great path of accumulation and preparation, one is able to rely on virtuous Buddhas in manifested bodies. When one abides on the great earth, one is able to rely on virtuous Buddhas in complete enjoyment bodies. Among these four, which one has the greatest kindness to oneself? When we are initially in the darkness of karma and afflictions, it is impossible to rely on the higher virtuous friends, not even to see their faces. By meeting virtuous ordinary beings, the lamp of their teachings illuminates the path, and then one can meet the higher virtuous friends. Therefore, the initial kindness is from virtuous ordinary beings. When explaining the characteristics of these four virtuous friends, the Buddha is perfect in abandonment because they have abandoned the two obscurations. They are perfect in wisdom because they possess the two types of knowledge. The virtuous Bodhisattvas abiding on the great earth also possess the abandonment and wisdom appropriate to each level from the first to the tenth bhumi. In particular, Bodhisattvas abiding on the eighth bhumi and above have mastered the ten powers of influencing others: power over life, mind, resources, actions, birth, aspirations, vows, miraculous abilities, wisdom, and Dharma. Among these, power over life means being able to remain as long as one wishes. Power over mind means being able to enter into samadhi as one desires. Power over resources means being able to rain down immeasurable precious resources upon sentient beings. Power over actions means being able to transform the karma that sentient beings would otherwise experience in other realms, lands, realms of existence, birthplaces, and states.
་སྦྱོར་ནུས་པའོ། །སྐྱེ་བ་ལ་དབང་བ་ནི་བསམ་གཏན་ལ་གནས་ཤིང་ཡོངས་སུ་མ་ 2-13-14a ཉམས་བཞིན་དུ་འདོད་པའི་ཁམས་སུ་སྐྱེ་བར་ནུས་ལ། དེར་སྐྱེས་ནས་ཀྱང་དེའི་ཉེས་པས་མི་གོས་པའོ། །མོས་པ་ལ་དབང་བ་ནི་ས་ལ་སོགས་པ་ཆུ་ལ་སོགས་པར་མོས་ནའང་བསྒྱུར་ནུས་པའོ། །སྨོན་ལམ་ལ་དབང་བ་ནི་ཇི་ལྟར་འདོད་པ་བཞིན་དུ་བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་བྱེད་པའི་སྨོན་ལམ་འདེབས་ཤིང་། དེ་མངོན་པར་གྲུབ་པའོ། །རྫུ་འཕྲུལ་ལ་དབང་བ་ནི་སེམས་ཅན་འདུན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་ཆོ་འཕྲུལ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ནི་སྟོན་ནུས་པའོ། །ཡེ་ཤེས་ལ་དབང་བ་ནི་ཆོས་དང་དོན་དང་ངེས་པའི་ཚིག་དང་སྤོབས་པ་རྣམས་རབ་ཀྱི་མཐར་ཕྱིན་པར་མཁྱེན་པའོ། །ཆོས་ལ་དབང་བ་ནི་ཅི་རིགས་པར་ཅི་ཙམ་དུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ། མིང་དང་ཚིག་དང་ཡི་གེའི་ཚོགས་གཞན་དང་གཞན་དག་གིས་མདོ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམ་པར་བཞག་ནས། ཅིག་ཆར་གསུང་གཅིག་གིས་སོ་སོའི་སྐད་དང་མཐུན་པའི་སེམས་ཡོངས་སུ་ཚིམ་པར་བྱེད་ནུས་པའོ། །དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་སོ་སོ་སྐྱེ་བོའི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་ཡོན་ཏན་བརྒྱད་དང་ལྡན་པའམ། ཡང་ན་བཞི་དང་ལྡན་པའམ། ཡང་ན་གཉིས་དང་ལྡན་པའོ། །དེ་ལ་དང་པོ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་ལས། དེ་ལ་རྣམ་པ་བརྒྱད་དང་ལྡན་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་རྫོགས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། བརྒྱད་གང་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་མང་དུ་ཐོས་པ་དང་། རྟོགས་པ་དང་ལྡན་པ་དང་། རྗེས་སུ་སྙིང་བརྩེ་བ་དང་ལྡན་པ་དང་། མི་འཇིགས་པ་དང་ལྡན་པ་དང་། བཟོད་པ་དང་ལྡན་པ་དང་། ཡིད་ཡོངས་སུ་མི་སྐྱོ་བ་ཡིན་པ་དང་། ཚིག་གི་བྱ་བ་དང་ལྡན་པའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །གཉིས་པ་ནི་མདོ་སྡེ་རྒྱན་ལས། རྒྱ་ཆེ་ཐེ་ཚོམ་སྤོང་བ་དང་། །གཟུང་འོས་ 2-13-14b དེ་ཉིད་གཉིས་སྟོན་པ། །འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །སྟོན་པ་ཕུན་ཚོགས་ཡིན་ཞེས་བྱ། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། མང་དུ་ཐོས་པས་སྟོན་པ་རྒྱ་ཆེ་བ་དང་། ཤེས་རབ་ཆེ་བས་གཞན་གྱི་ཐེ་ཚོམ་གཅོད་པ་དང་། སྐྱེས་བུ་དམ་པའི་ལས་བྱེད་པས་ཚིག་གཟུང་བར་འོས་པ་དང་། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་། རྣམ་པར་བྱང་བ་གཉིས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་སྟོན་པའོ། །གསུམ་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ལ་འཇུག་པ་ལས། རྟག་པར་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ནི། །ཐེག་ཆེན་དོན་ལ་མཁས་པ་དང་། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག །སྲོག་གི་ཕྱིར་ཡང་མི་གཏོང་ངོ་། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་དོན་ལ་མཁས་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡོམ་པ་དང་ལྡན་པའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་རྙེད་ནས་བསྟེན་པའི་ཐབས་ལ་གསུམ་སྟེ། བཀུར་སྟི་དང་རིམ་གྲོའི་སྒོ
【現代漢語翻譯】 能自在運用。于生自在，謂住于禪定，不失壞的情況下，能于欲界受生，且於彼受生后，不為彼過失所染。于勝解自在，謂于地等勝解為水等，亦能轉變。于愿自在，謂如所愿般，為自他圓滿利益，能發願，且能現前成辦。于神通自在，謂為調伏有情，能示現無量神通變化。于智慧自在，謂於法、義、決定詞、辯才等，皆能善達究竟。於法自在，謂能隨所宜，盡所有，為一切有情，以異名、異句、異字等組合，安立經等法，且能一時以一語，令各各心滿意足。善知識的個別補特伽羅之相，亦具八功德，或具四功德，或具二功德。 其中，第一，如《菩薩地》所說：『若具八種相，當知菩薩是圓滿一切相之善知識。何為八？謂菩薩具戒，菩薩多聞，具證悟，具隨念悲憫，具無畏，具忍辱，是心不退屈者，且具言辭之行。』第二，如《經莊嚴論》所說：『廣博斷疑惑，應取彼真實，二者皆能示，是名菩薩勝導師。』謂多聞故，導師廣博；智慧大故，能斷他人疑惑；行持聖士之業故，言辭應取；能示現雜染與清凈二者之體性之真實。第三，如《入菩薩行論》所說：『恒常善知識，精通大乘義，菩薩之勝律，縱為命亦舍。』謂精通大乘之義，且具菩薩之律儀。如是獲得善知識后，依止之方便有三：恭敬、承事、供養。
【English Translation】 has the ability to use them freely. To have power over rebirth means being able to be reborn in the desire realm while abiding in meditative concentration and without deteriorating, and even after being born there, not being tainted by its faults. To have power over aspiration means that even if one aspires to earth etc. as water etc., one can transform it. To have power over wishes means making wishes to accomplish perfect benefit for oneself and others as desired, and to have them manifestly fulfilled. To have power over miraculous abilities means being able to display immeasurable miraculous displays of magic in order to tame sentient beings. To have power over wisdom means to know the Dharma, meaning, definitive words, and eloquence to their ultimate perfection. To have power over the Dharma means being able to establish the Dharma, such as the Sutras, in various ways with different names, words, and combinations of letters for all sentient beings, as appropriate and to the extent possible, and to be able to satisfy each of their minds simultaneously with a single utterance that is in accordance with their individual languages. The characteristics of an individual spiritual friend are that they possess eight qualities, or four qualities, or two qualities. Firstly, according to the Bodhisattvabhumi: 'If one possesses eight aspects, one should know that the Bodhisattva is a spiritual friend who is complete in all aspects. What are the eight? They are: the Bodhisattva possesses morality, the Bodhisattva has heard much of the collections, possesses realization, possesses compassion, possesses fearlessness, possesses patience, is one whose mind does not shrink back, and possesses the activity of speech.' Secondly, according to the Sutra Ornament: 'Vast, dispelling doubt, worthy to be taken, showing both realities, this is called the excellent teacher of the Bodhisattva.' This means that the teacher is vast because of having heard much; because of great wisdom, he cuts off the doubts of others; because he performs the actions of a holy person, his words are worthy to be taken; and he shows the reality of the nature of both defilement and purification. Thirdly, according to the Bodhisattva's Way of Life: 'Always a virtuous friend, skilled in the meaning of the Great Vehicle, the supreme discipline of a Bodhisattva, one will not give up even for the sake of life.' This means being skilled in the meaning of the Great Vehicle and possessing the vows of a Bodhisattva. Having found such a spiritual friend, there are three ways to rely on them: respect, service, and offering.
་ནས་ཇི་ལྟར་བསྟེན་པ་དང་། མོས་པ་དང་། གུས་པའི་སྒོ་ནས་ཇི་ལྟར་བསྟེན་པ་དང་། བསྒྲུབ་པ་དང་ནན་ཏན་གྱི་སྒོ་ནས་ཇི་ལྟར་བསྟེན་པའོ། །དང་པོ་ལ་གཉིས་ལས། བཀུར་སྟིས་ཇི་ལྟར་བསྟེན་པ་ནི། ཕྱག་འཚལ་བ་དང་། མྱུར་དུ་ལྡང་བ་དང་། ལུས་འདུད་པ་དང་། སྐོར་བ་བྱ་བ་དང་། གདུང་བའི་སེམས་ཀྱིས་དུས་སུ་སྨྲ་བ་དང་། ངོམས་པ་མེད་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཡང་དང་ཡང་དུ་བལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དཔེར་ན་ཚོང་དཔོན་གྱི་བུ་ནོར་བཟངས་ཀྱིས་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཇི་ལྟར་བསྟེན་པ་བཞིན་ནོ། །འཕགས་པ་སྡོང་པོ་བཀོད་པའི་མདོ་ལས་ཀྱང་། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་བལྟ་བ་ལ་ངོམས་པ་མེད་པར་གྱིས་ཤིག །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་རྣམས་ནི་མཐོང་བར་དཀའོ། །འབྱུང་བར་དཀའོ། །མཇལ་བར་དཀའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །རིམ་གྲོས་ཇི་ལྟར་བསྟེན་པ་ནི། ཆོས་དང་མཐུན་པའི་ཟས་དང་། གོས་དང་། མལ་ཆ་དང་། སྟན་དང་། 2-13-15a བསྙུན་གྱི་གསོ་སྨན་དང་། ནོར་ལ་སོགས་པའི་ཡོ་བྱད་ཀྱིས་ལུས་དང་སྲོག་ལ་མི་ལྟ་བར་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་པ་སྟེ། དཔེར་ན་འཕགས་པ་རྟག་ཏུ་ངུས་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཇི་ལྟར་བསྟེན་པ་བཞིན་ནོ། །དཔལ་འབྱུང་གི་རྣམ་ཐར་ལས་ཀྱང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ནི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་རིམ་གྲོ་བྱས་པས་ཐོབ་བོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །མོས་པ་དང་། གུས་པས་ཇི་ལྟར་བསྟེན་པ་ནི། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་བཞག་ལ། ཇི་སྐད་གསུངས་པའི་བཀའ་མི་གཅོག་པ་དང་། མོས་པ་དང་། གུས་པ་དང་། དང་བ་བསྐྱེད་པ་སྟེ། དཔེར་ན་པཎ་ཆེན་ནཱ་རོ་པས་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཇི་ལྟར་བསྟེན་པ་བཞིན་ནོ། །རྒྱལ་བའི་ཡུམ་ལས་ཀྱང་། ཁྱོད་ཀྱིས་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་ནན་ཏན་དུ་གུས་པ་བསྐྱེད་པར་བྱའོ། །ཕངས་པར་བྱའོ། །རབ་ཏུ་དང་བར་བྱའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །གཞན་ཡང་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱི་ཐབས་མཁས་པའི་སྤྱོད་པ་ལ་ཡང་། ལོག་པར་རྟོག་པ་སྤོང་ཞིང་ལྷག་པར་ཡང་གུས་པ་བསྐྱེད་པ་སྟེ། དཔེར་ན་རྒྱལ་པོ་མེའི་རྣམ་ཐར་བཞིན་ནོ། །བསྒྲུབ་པ་དང་ནན་ཏན་གྱི་སྒོ་ནས་ཇི་ལྟར་བསྟེན་པ་ནི། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དེའི་ཆོས་ལ་ཐོས་པ་དང་། བསམ་པ་དང་། སྒོམ་པ་གསུམ་གྱི་སྒོ་ནས་བསྒྲུབ་པ་དང་། ནན་ཏན་དུ་བྱེད་པ་སྟེ། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་མཆོག་ཏུ་མཉེས་པར་འདིས་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡང་མདོ་སྡེ་རྒྱན་ལས། བརྟན་པ་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་བསྒྲུབ་པ་དེས། །དེ་ཡི་སེམས་ནི་ཡང་དག་མགུ་བར་བྱེད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་མགུ་ན་སངས་རྒྱས་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། དཔལ་འབྱུང་གི་རྣམ་ཐར་ལས་ཀྱང་། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་མགུ་བར་བྱས་ན་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་བོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དགེ་བའི་བཤེས་ 2-13-15b གཉ
【現代漢語翻譯】 如何依止（Kutenpa，依止）：如何以恭敬、信仰、尊重的方式依止，以及如何以修行和精進的方式依止。首先，分為兩種情況：如何以禮敬的方式依止，包括頂禮、迅速起身、彎腰、繞行、以渴求之心適時傾訴，以及以永不滿足之心反覆瞻仰等等。例如，如同商人之子諾桑（Norzang，財賢）依止善知識的方式。在《聖寶鬘經》（'Phags pa sdong po bkod pa'i mdo）中也說：『對於善知識的瞻仰，要永不滿足。』為什麼呢？因為善知識難以見到，難以出現，難以會面。如何以承事的方式依止，包括以符合佛法的飲食、衣物、臥具、坐墊、醫藥和財物等資具，不顧惜自身性命地對善知識進行承事。例如，如同聖常啼（'Phags pa rtag tu ngu）依止善知識的方式。《吉祥生傳》（Dpal 'byung gi rnam thar）中也說：『獲得佛陀的菩提，是通過承事善知識而獲得的。』如何以信仰和尊重的方式依止，包括將善知識視為佛陀，不違背其教誨，生起信仰、尊重和歡喜心。例如，如同班智達那若巴（Paṇ chen Nā ro pa）依止善知識的方式。《勝母經》（Rgyal ba'i yum）中也說：『你應該精勤地對善知識生起恭敬心，要珍惜，要極度歡喜。』此外，對於善知識巧妙方便的行為，也要避免邪見，更加生起恭敬心。例如，如同國王麥（Rgyal po me）的傳記。如何以修行和精進的方式依止，包括通過聽聞、思維、修習三種方式來修行善知識的教法，並精勤實踐。這樣就能令善知識最為歡喜。正如《經莊嚴論》（Mdo sde rgyan）中所說：『以修行如所教示的穩固之法，能令彼之心完全歡喜。』如果善知識歡喜，就能獲得佛果。正如《吉祥生傳》中所說：『如果能令善知識歡喜，就能獲得一切諸佛的菩提。』善知識…… 善知識
【English Translation】 How to rely on (Kutenpa, reliance): How to rely on with reverence, faith, and respect, and how to rely on with practice and diligence. First, it is divided into two situations: How to rely on with reverence, including prostrating, rising quickly, bowing the body, circumambulating, speaking at the right time with a longing heart, and repeatedly gazing with a never-satisfied mind, and so on. For example, like the merchant's son Norzang (Wealthy and Good) relied on the spiritual friend. In the 'Noble Array of Trees Sutra' ('Phags pa sdong po bkod pa'i mdo) it also says: 'You should never be satisfied with looking at the spiritual friend.' Why is that? Because spiritual friends are difficult to see, difficult to appear, and difficult to meet. How to rely on with service, including serving the spiritual friend with food, clothing, bedding, cushions, medicine for illness, and wealth, etc., without regard for one's own life. For example, like the Noble Sadāprarudita ('Phags pa rtag tu ngu) relied on the spiritual friend. In the 'Biography of Shrija' (Dpal 'byung gi rnam thar) it also says: 'Attaining the enlightenment of the Buddha is achieved through serving the spiritual friend.' How to rely on with faith and respect, including regarding the spiritual friend as the Buddha, not disobeying his teachings, and generating faith, respect, and joy. For example, like the great Paṇḍita Nāropa relied on the spiritual friend. In the 'Mother of the Buddhas' (Rgyal ba'i yum) it also says: 'You should diligently generate respect for the spiritual friend, cherish him, and be extremely joyful.' Furthermore, regarding the skillful means of the spiritual friend, one should abandon wrong views and generate even more respect. For example, like the biography of King Me. How to rely on with practice and diligence, including practicing the teachings of the spiritual friend through the three ways of hearing, thinking, and meditating, and diligently practicing them. In this way, the spiritual friend will be most pleased. As it is said in the 'Ornament of the Sutras' (Mdo sde rgyan): 'By practicing the steadfast Dharma as taught, one makes his mind completely joyful.' If the spiritual friend is pleased, one will attain Buddhahood. As it is said in the 'Biography of Shrija': 'If one pleases the spiritual friend, one will attain the enlightenment of all Buddhas.' Spiritual friend... Spiritual friend
ེན་ལ་ཆོས་ཞུ་བ་དེ་ཡང་། སྦྱོར་བ་དང་དངོས་གཞི་མཇུག་གསུམ་འཛོམ་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཞུ་བ་སྟེ། དེ་ཡང་སྦྱོར་བ་ལ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དང་ལྡན་པས་ཞུའོ། །དངོས་གཞི་ལ་རང་ལ་ནད་པའི་འདུ་ཤེས་དང་། ཆོས་ལ་སྨན་གྱི་འདུ་ཤེས་དང་། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་སྨན་པའི་འདུ་ཤེས་དང་། ཆོས་ལ་ནན་ཏན་དུ་ཉམས་སུ་ལེན་པ་ནི་ནད་ཉེ་བར་འཚོ་བའི་འདུ་ཤེས་བསྐྱེད་པས་ཞུའོ། །མཇུག་ཏུ་ནི་སྣོད་ཁ་སྦུབས་ལྟ་བུ་དང་། སྣོད་ཞབས་རྡོལ་ལྟ་བུ་དང་། སྣོད་དུག་ཅན་ལྟ་བུའི་སྐྱོན་སྤང་བར་བྱའོ། །དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་བསྟེན་པའི་ཕན་ཡོན་ནི། དཔལ་འབྱུང་གི་རྣམ་ཐར་ལས་ཀྱང་། རིགས་ཀྱི་བུ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱིས་ཡང་དག་པར་ཟིན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི། ངན་སོང་དུ་མི་ལྟུང་ངོ་། །དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱིས་ཡོངས་སུ་བསྲུང་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི། སྡིག་པའི་གྲོགས་པོའི་ལག་ཏུ་མི་འགྲོའོ། །དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱིས་ཡོངས་སུ་བསྐྱངས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ལས་མི་ལྡོག་གོ། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱིས་ཡང་དག་པར་ཟིན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི། སོ་སོ་སྐྱེ་བོའི་ས་ལས་ཡོངས་སུ་འདའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །རྒྱལ་བའི་ཡུམ་ལས་ཀྱང་། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱིས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་མྱུར་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དམ་པའི་ཆོས་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་ཐར་པ་རིན་པོ་ཆེའི་རྒྱན་ལས། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་བསྟེན་པའི་ལེའུ་སྟེ་གསུམ་པའོ།། །། ༈ ཐབས་ནི་དེ་ཡི་གདམས་ངག ༈ འདུས་བྱས་མི་རྟག་པར་བསྟན་པའི་ལེའུ། ཐབས་ནི་དེ་ཡི་གདམས་ངག་སྟེ། །ཞེས་པ་ལ། འོ་ན་བདག་ཅག་ལ་རྒྱུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྙིང་པོ་ཡང་ཡོད། འཁོར་བ་ཐོག་མ་མེད་པ་ 2-13-16a ནས་བརྒྱུད་པའི་མདོ་མདོར་རྟེན་མི་ལུས་རིན་ཆེན་ཡང་རྙེད་ཅིང་། རྐྱེན་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང་ཕྲད་འོང་བ་ལ། དེ་སྔ་སངས་རྒྱས་མ་ཐོབ་པ་སྐྱོན་ཅི་ཞིག་བྱུང་བ་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་ནི་བདག་ཅག་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སངས་རྒྱས་མི་ཐོབ་པའི་གེགས་བཞིའི་དབང་དུ་གྱུར་པའི་ཉེས་སྐྱོན་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་སངས་རྒྱས་མི་ཐོབ་པའི་གེགས་བཞི་པོ་དེ་གང་ཞེ་ན། ཚེ་འདིའི་སྤྱོད་ཡུལ་ལ་ཆགས་པ་དང་། སྲིད་པའི་བདེ་བ་ལ་ཆགས་པ་དང་། ཞི་བའི་བདེ་བ་ལ་ཆགས་པ་དང་། སངས་རྒྱས་སྒྲུབ་པའི་ཐབས་མི་ཤེས་པའོ། །གེགས་བཞི་པོ་དེ་གང་གིས་སེལ་ན། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱི་གདམས་ངག་ཐོས་ནས་དེ་ཉམས་སུ་བླངས་པས་སེལ་ལོ། །དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱི་གདམས་ངག་དེ་ཅི་ཙམ་ཞིག་ཞེ་ན། སྡོམ་ནི། མི་རྟག་སྒོམ་དང་འཁོར་བ་ཡི། །ཉེས་དམིགས་ལས་འབྲས་བཅས་པ་དང་། །བྱམས་དང་སྙིང་རྗེ་སྒོམ་པ་དང་། །བྱང་ཆུབ་སེམས་བསྐྱེད་ཆོས
【現代漢語翻譯】 此外，聽聞佛法也應以具備前行、正行、結行三者的方式進行。前行是懷著菩提心聽聞佛法。正行是生起四種認知：視自己為病人，視佛法為藥物，視善知識為醫生，並精進修持佛法，視其為療養疾病。結行是避免三種過失：如覆器之過（法水不入），如漏器之過（聽了就忘），如毒器之過（以邪念聽法）。 親近善知識的利益，在《華嚴經》中也說：『善男子，被善知識正確引導的菩薩，不會墮入惡道。被善知識守護的菩薩，不會落入惡友之手。被善知識救護的菩薩，不會退轉于大乘之法。被善知識正確引導的菩薩，能夠完全超越凡夫之境。』 《般若經》中也說：『被善知識完全攝受的菩薩摩訶薩，能夠迅速證得無上圓滿正等覺。』 《大乘妙法如意寶·解脫寶飾論》中，親近善知識品第三。 ༈ 方法即是那（善知識）的教誨 ༈ 開示無常的篇章 方法即是那（善知識）的教誨。那麼，我們既有成佛的種子——如來藏性，又獲得了從無始以來流轉至今的暇滿人身，也遇到了善知識，為何至今未能成佛呢？這是因為我們被不能成佛的四種障礙所束縛。那麼，不能成佛的四種障礙是什麼呢？是對今生享樂的貪執，對輪迴安樂的貪執，對寂滅安樂的貪執，以及不瞭解成佛的方法。 那麼，這四種障礙該如何消除呢？聽聞善知識的教誨並如法修持，便能消除。善知識的教誨有多少呢？總而言之：修持無常，思維輪迴的過患、業果，修持慈悲心，以及發起菩提心。
【English Translation】 Furthermore, listening to the Dharma should also be done in a way that encompasses the three aspects of preparation, main practice, and conclusion. The preparation involves listening with Bodhicitta (the mind of enlightenment). The main practice involves generating four perceptions: seeing oneself as a patient, seeing the Dharma as medicine, seeing the virtuous friend (Kalyana-mitra) as a doctor, and diligently practicing the Dharma, seeing it as nurturing the illness. The conclusion involves avoiding the faults of a vessel that is upturned (Dharma water cannot enter), a vessel with a hole in the bottom (listened to and forgotten), and a vessel containing poison (listening with wrong thoughts). The benefits of relying on a virtuous friend are also stated in the Vimalakirti Sutra: 'Sons of good family, a Bodhisattva who is properly guided by a virtuous friend will not fall into the lower realms. A Bodhisattva who is fully protected by a virtuous friend will not fall into the hands of evil companions. A Bodhisattva who is fully cared for by a virtuous friend will not turn away from the Dharma of the Great Vehicle. A Bodhisattva who is properly guided by a virtuous friend will completely transcend the state of ordinary beings.' The Mother Sutra (Prajnaparamita Sutra) also states: 'A Bodhisattva Mahasattva who is fully embraced by a virtuous friend will quickly attain unsurpassed, perfect, and complete enlightenment.' From 'The Jewel Ornament of Liberation', the chapter on relying on a virtuous friend is the third. ༈ The method is the advice of that (virtuous friend). ༈ Chapter on showing impermanence. The method is the advice of that (virtuous friend). Then, since we have the seed of Buddhahood, the essence of the Sugata (Tathagatagarbha), and we have also obtained the precious human body, which has been transmitted from beginningless samsara, and we have also met a virtuous friend, what fault has occurred that we have not previously attained Buddhahood? This is because we and others are under the power of the four obstacles to not attaining Buddhahood. Then, what are the four obstacles to not attaining Buddhahood? They are attachment to the enjoyments of this life, attachment to the happiness of existence, attachment to the happiness of peace, and not knowing the method of accomplishing Buddhahood. Then, how are these four obstacles eliminated? By hearing the advice of a virtuous friend and practicing it, they are eliminated. How much is the advice of a virtuous friend? In summary: meditate on impermanence, the faults of samsara, including karma and its effects, meditate on love and compassion, and generate Bodhicitta.
་རྣམས་ཏེ། །དེ་ལྟར་རྣམ་པ་བཞི་ཡིས་ནི། །དེ་ཡི་གདམས་ངག་ཐམས་ཅད་བསྡུས། །ཤེས་པ་སྟེ། མི་རྟག་པ་སྒོམ་པའི་གདམས་ངག་དང་། འཁོར་བའི་ཉེས་དམིགས་ལས་འབྲས་དང་བཅས་པ་སྒོམ་པའི་གདམས་ངག་དང་། བྱམས་པ་དང་སྙིང་རྗེ་སྒོམ་པའི་གདམས་ངག་དང་། བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་གདམས་ངག་རྣམས་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་མི་རྟག་པ་བསྒོམས་པས་ནི་ཚེ་འདིའི་སྤྱོད་ཡུལ་ལ་ཆགས་པའི་གཉེན་པོར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །འཁོར་བའི་ཉེས་དམིགས་ལས་འབྲས་དང་བཅས་པ་བསྒོམས་པས་ནི། སྲིད་པའི་བདེ་བ་ལ་ཆགས་པའི་གཉེན་པོར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །བྱམས་པ་དང་སྙིང་རྗེ་བསྒོམས་པས་ནི་ཞི་བའི་བདེ་བ་ལ་ཆགས་པའི་གཉེན་པོར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་ཆོས་རྣམས་ནི་སངས་རྒྱས་སྒྲུབ་པའི་ཐབས་མི་ཤེས་ 2-13-16b པའི་གཉེན་པོར་འགྱུར་བ་ཡིན་ཏེ། སྐྱབས་འགྲོ་ནས་བཟུང་ནས་བདག་མེད་རྣམ་གཉིས་ཀྱི་དོན་སྒོམ་པ་མན་ཆད་དམ། ཡང་ན་ལམ་ལྔ་ས་བཅུ་མན་ཆད་སེམས་བསྐྱེད་ཀྱི་ཆོས་སུ་འོང་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་ཆོས་ཁ་ཅིག་ནི་སེམས་བསྐྱེད་ཀྱི་རྟེན། ཆོས་ཁ་ཅིག་ནི་སེམས་བསྐྱེད་ཀྱི་དམིགས་པ། ཆོས་ཁ་ཅིག་ནི་སེམས་བསྐྱེད་ཀྱི་ཆོ་ག །ཆོས་ཁ་ཅིག་ནི་སེམས་བསྐྱེད་ཀྱི་བསླབ་བྱ། ཆོས་ཁ་ཅིག་ནི་སེམས་བསྐྱེད་ཀྱི་ཕན་ཡོན། ཆོས་ཁ་ཅིག་ནི་སེམས་བསྐྱེད་ཀྱི་འབྲས་བུ་སྟེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ནི་སེམས་བསྐྱེད་ལ་མ་འདུས་པ་མེད་དོ། །དེས་ན་གདམས་ངག་དེ་དག་ཐམས་ཅད་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལས་འབྱུང་ཞིང་། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་རག་ལས་པ་ཡིན་ནོ། །འཕགས་པ་སྡོང་པོ་བཀོད་པའི་མདོ་ལས་ཀྱང་། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ནི་དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འབྱུང་གནས་སོ། །ཞེས་དང་། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ནི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱི་གདམས་ངག་ལ་རག་ལས། ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ཚེ་འདིའི་སྤྱོད་ཡུལ་ལ་ཆགས་པའི་གཉེན་པོ་མི་རྟག་པ་བསྒོམ་པ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་སྤྱིར་འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞལ་ནས་ཀྱང་། དགེ་སློང་དག་འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་ནི་མི་རྟག་པའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ཡང་ཇི་ལྟར་མི་རྟག་ན། བསགས་པའི་ཐ་མ་ནི་འཛད། བསླང་བའི་ཐ་མ་ནི་འགྱེལ། འཕྲད་པའི་ཐ་མ་ནི་འབྲལ། གསོན་པའི་ཐ་མ་ནི་འཆི་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡང་ཆེད་དུ་བརྗོད་པའི་ཚོམས་ལས། བསགས་པ་ཀུན་གྱི་མཐའ་འཛད་ཅིང་། །བསླང་བའི་ཐ་མ་འགྱེལ་བར་འགྱུར། །འཕྲད་པའི་མཐའ་ནི་འབྲལ་བ་སྟེ། །གསོན་པའི་མཐའ་ནི་འཆི་བར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ཡང་ཇི་ལྟར་སྒོམ་ན། སྡོམ་ནི། དབྱེ་བ་དང་ནི་སྒོམ་ 2-13-17a ཐབས་དང་། །བསྒོམས་པ་ཡི་ནི་ཕན་ཡོན་ཏེ། །རྣམ་པ་གསུམ་པོ་དེ་དག་གིས། །མི་རྟག་སྒོམ་པ་ཡོངས་སུ་བསྡུས། །ཤེས་པའོ། །དེ་ལ་དབྱེ་བ་ནི་ག
【現代漢語翻譯】 這些（教法）以四種方式，概括了所有的口訣教授：即修習無常的口訣教授、修習輪迴的過患及業果的口訣教授、修習慈愛和悲心的口訣教授，以及發起殊勝菩提心的口訣教授。 修習無常能對治對今生享樂的執著；修習輪迴的過患及業果，能對治對輪迴安樂的執著；修習慈愛和悲心，能對治對寂靜安樂的執著；而發起殊勝菩提心的法，能對治不瞭解成佛之道的障礙，從皈依開始，直到修習二無我之義，或者說，從五道十地開始，都屬於發菩提心的法。 其中，有些法是發菩提心的所依，有些法是發菩提心的對境，有些法是發菩提心的儀軌，有些法是發菩提心的學處，有些法是發菩提心的利益，有些法是發菩提心的果報。總之，大乘的法沒有不包含在發菩提心中的。 因此，所有這些口訣教授都來源於善知識，依賴於善知識。《華嚴經》中也說：『善知識是所有善法的來源。』又說：『一切智依賴於善知識的口訣教授。』 現在開始講解對治今生享樂執著的修習無常之法。總的來說，一切有為法都是無常的。佛陀也曾說過：『比丘們，一切有為法都是無常的。』 那麼，如何是無常的呢？積聚的終點是耗盡，升高的終點是墜落，相遇的終點是分離，生存的終點是死亡。《事類契經》中也說：『積聚終將耗盡，升高終將墜落，相遇終將分離，生存終將死亡。』 那麼，如何修習呢？總而言之：分類、修習方法和修習的利益，這三個方面概括了修習無常的所有內容。
【English Translation】 These (teachings) in four ways, summarize all the pith instructions: namely, the pith instruction of meditating on impermanence, the pith instruction of meditating on the faults of samsara and karma, the pith instruction of meditating on loving-kindness and compassion, and the pith instruction of generating the supreme Bodhicitta. Meditating on impermanence becomes the antidote to attachment to the pleasures of this life; meditating on the faults of samsara and karma becomes the antidote to attachment to the happiness of samsara; meditating on loving-kindness and compassion becomes the antidote to attachment to the happiness of peace; and the Dharma of generating supreme Bodhicitta becomes the antidote to not understanding the means of attaining Buddhahood, starting from taking refuge, up to meditating on the meaning of the two selflessnesses, or from the five paths and ten bhumis onwards, it all becomes the Dharma of generating Bodhicitta. Among them, some Dharmas are the basis of generating Bodhicitta, some Dharmas are the object of generating Bodhicitta, some Dharmas are the ritual of generating Bodhicitta, some Dharmas are the precepts of generating Bodhicitta, some Dharmas are the benefits of generating Bodhicitta, and some Dharmas are the result of generating Bodhicitta. In short, there is no Mahayana Dharma that is not included in generating Bodhicitta. Therefore, all these pith instructions come from the virtuous spiritual friend and depend on the virtuous spiritual friend. The Gandavyuha Sutra also says: 'The virtuous spiritual friend is the source of all virtuous Dharmas.' It also says: 'Omniscience depends on the pith instructions of the virtuous spiritual friend.' Now, let's explain the meditation on impermanence, which is the antidote to attachment to the pleasures of this life. In general, all conditioned phenomena are impermanent. The Buddha also said: 'Bhikkhus, all conditioned phenomena are impermanent.' Then, how is it impermanent? The end of accumulation is exhaustion, the end of rising is falling, the end of meeting is separation, and the end of living is death. The Udanavarga also says: 'All accumulations will end in exhaustion, all rising will end in falling, all meetings will end in separation, and all living will end in death.' Then, how to meditate? In summary: classification, method of meditation, and benefits of meditation, these three aspects summarize all the contents of meditating on impermanence.
ཉིས་ཏེ། ཕྱི་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་མི་རྟག་པ་དང་། ནང་བཅུད་ཀྱི་སེམས་ཅན་མི་རྟག་པའོ། །ཕྱི་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་མི་རྟག་པ་ལའང་གཉིས་ཏེ། རགས་པའི་མི་རྟག་པ་དང་། ཕྲ་བའི་མི་རྟག་པའོ། །ནང་བཅུད་ཀྱི་སེམས་ཅན་མི་རྟག་པ་ལ་ཡང་གཉིས་ཏེ། གཞན་མི་རྟག་པ་དང་། རང་མི་རྟག་པའོ། །དེ་དག་སྒོམ་པའི་ཐབས་ལ། དང་པོ་ཕྱི་སྣོད་ཀྱི་རགས་པའི་མི་རྟག་པ་ནི་མ་གི་རླུང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་ནས་ཡ་གི་བསམ་གཏན་བཞིའི་གནས་མན་ཆད་པོ་འདི། རྟག་པའི་རང་བཞིན་སྲ་མཁྲང་ཅན་འགྱུར་བ་མེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རེས་འགའ་ནི་བསམ་གཏན་དང་པོ་མན་ཆད་མེས་འཇིག །རེས་འགའ་ནི་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་མན་ཆད་ཆུས་འཇིག །རེས་འགའ་ནི་བསམ་གཏན་གསུམ་པ་མན་ཆད་རླུང་གིས་འཇིག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་མེས་བཤིག་པའི་དུས་སུ་ཐལ་བ་ཙམ་ཡང་མི་ལུས་ཏེ། དཔེར་ན་མར་ཚིག་པ་བཞིན་ནོ། །ཆུས་བཤིག་པའི་དུས་སུ་སྙིགས་མ་ཙམ་ཡང་མི་ལུས་ཏེ། དཔེར་ན་ལན་ཚྭ་ཆུ་ལ་ཐིམ་པ་བཞིན་ནོ། །རླུང་གིས་བཤིག་པའི་དུས་སུ་ལྷག་མ་ཙམ་ཡང་མི་ལུས་ཏེ། དཔེར་ན་ཐལ་བ་རླུང་གིས་ཁྱེར་བ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡང་ཆོས་མངོན་པ་མཛོད་ལས། མེ་ཡིས་བདུན་ནོ་ཆུ་ཡིས་གཅིག །དེ་ལྟར་ཆུ་བདུན་ཐལ་ནས་ཀྱང་། །མེ་ཡིས་བདུན་ནོ་དེ་ནས་ནི། །མཇུག་ཏུ་རླུང་གིས་འཇིག་པ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །བསམ་གཏན་བཞི་པའི་གནས་ནི། མེ་ཆུ་རླུང་གསུམ་གྱིས་མི་འཇིག་སྟེ། ནང་གི་སེམས་ཅན་ཤི་འཕོས་པ་དང་རང་འཇིག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། མི་རྟག་དེ་ཡི་གཞལ་མེད་ཁང་། །སེམས་ཅན་བཅས་ཏེ་བྱུང་འཇིག་ཕྱིར། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ཡང་ད་རེས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ 2-13-17b འདི་མེ་ཡིས་འཇིག་པར་མངོན་ཏེ། དཔལ་སྦྱིན་གྱིས་ཞུས་པའི་མདོ་ལས། བསྐལ་པ་གཅིག་ལོན་ནས་ནི་འཇིག་རྟེན་འདི། །ནམ་མཁའ་རང་བཞིན་ནམ་མཁར་འགྱུར་བར་འོང་། །ལྷུན་པོ་དག་ཀྱང་འཇིག་ཅིང་རྣམ་པར་འཚིག །ཅེས་གསུངས་སོ། །གཉིས་པ་ཕྲ་བའི་མི་རྟག་པ་ནི། དུས་བཞིའི་འགྱུར་བས་མི་རྟག་པ་དང་། ཉི་ཟླ་ཤར་ནུབ་ཀྱིས་མི་རྟག་པ་དང་། སྐད་ཅིག་མས་མི་རྟག་པའོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ནི། ནམ་ཟླ་དཔྱིད་བྱུང་བའི་སྟོབས་ཀྱིས་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་འདི། ས་གཞི་ཡང་འབོལ་པོ། ཁ་དོག་ཀྱང་དམར་པོ། རྩྭ་ཤིང་སྔ་སྔོ་ཡང་ཁ་འབུས་ཏེ། དེ་ཡང་མི་རྟག་འགྱུར་བའི་དུས་ཤིག་ཡོང་ངོ་། །ནམ་ཟླ་དབྱར་བྱུང་བའི་སྟོབས་ཀྱིས་ས་གཞི་ཡང་རློན་པ། ཁ་དོག་ཀྱང་སྔོན་པོ། རྩྭ་ཤིང་སྔ་སྔོ་ཡང་ལོ་འདབ་རྒྱས་ཏེ། དེ་ཡང་མི་རྟག་འགྱུར་བའི་དུས་ཤིག་འོང་ངོ་། །ནམ་ཟླ་སྟོན་བྱུང་བའི་སྟོབས་ཀྱིས་ས་གཞི་ཡང་མཁྲང་པོ། ཁ་དོག་ཀྱང་སེར་པོ། རྩྭ་ཤིང་སྔ་སྔོ་ཡང་འབྲས་བུ་སྨིན་ཏེ། དེ་ཡང་མི་རྟག་འགྱུར་བའི་དུས་ཤིག་འོང་ངོ་། །ནམ་ཟླ་དགུན་བྱུང་བའི་སྟོབས་ཀྱིས་ས་གཞི་ཡང་འཁྱགས་པ། ཁ་ད
【現代漢語翻譯】 二是：外器世界無常，內有情眾生無常。外器世界無常又分兩種：粗分無常和細分無常。內有情眾生無常也分兩種：他無常和自無常。修習這些的方便是：首先，外器粗分無常，即從下的風輪到上的四禪天以下，這些並非恒常不變的堅硬之物。有時初禪以下被火毀滅，有時二禪以下被水毀滅，有時三禪以下被風毀滅。火毀滅時，連灰塵也不留下，比如酥油燒盡一般。水毀滅時，連殘渣也不留下，比如鹽溶於水一般。風毀滅時，連殘餘也不留下，比如灰塵被風吹走一般。如《俱舍論》所說：『火燒七次，水淹一次，如此水淹七次後，火燒七次，最後被風毀滅。』四禪天不會被水火風毀滅，而是內部眾生死後遷移或自然毀滅。如雲：『無常彼之無量宮，連同眾生生滅故。』現在這個世界將要被火毀滅。《勝施請問經》中說：『一劫過後，此世界，將成虛空自性，融入虛空。須彌山等亦將毀滅焚燒。』二是細分無常：四季變化無常，日月升落無常，剎那生滅無常。首先是：春季來臨，外器世界，土地變得柔軟，顏色變得鮮紅，草木萌芽，但這也會有無常變化的時候。夏季來臨，土地變得濕潤，顏色變得青綠，草木枝繁葉茂，但這也會有無常變化的時候。秋季來臨，土地變得堅硬，顏色變得金黃，草木果實成熟，但這也會有無常變化的時候。冬季來臨，土地變得寒冷, 顏色變得蒼白，草木凋零，但這也會有無常變化的時候。如是等等，皆是無常變化之相。其次是日月升落無常：太陽升起時，光明照耀，萬物生長，但這也會有日落西山的時候。月亮升起時，清涼皎潔，花朵盛開，但這也會有月落之時。如是等等，皆是無常變化之相。再次是剎那生滅無常：比如我們現在的念頭，前念已滅，后念未生，唸唸生滅，剎那不停留。如是等等，皆是無常變化之相。總之，外器世界的一切，都是無常變化的。
【English Translation】 Secondly, the external world of objects is impermanent, and the internal sentient beings are impermanent. The impermanence of the external world of objects is further divided into two types: gross impermanence and subtle impermanence. The impermanence of internal sentient beings is also divided into two types: other-induced impermanence and self-induced impermanence. The methods for meditating on these are: first, the gross impermanence of the external world of objects, which extends from the lower wind mandala to the upper realm below the Fourth Dhyana (meditative absorption). These are not permanent, unchanging, and solid in nature. Sometimes the realm below the First Dhyana is destroyed by fire, sometimes the realm below the Second Dhyana is destroyed by water, and sometimes the realm below the Third Dhyana is destroyed by wind. When destroyed by fire, not even ashes remain, like butter being completely consumed. When destroyed by water, not even residue remains, like salt dissolving in water. When destroyed by wind, not even remnants remain, like ashes being carried away by the wind. As stated in the Abhidharmakosha (Treasury of Knowledge): 'Fire destroys seven times, water destroys once, after water destroys seven times in this way, fire destroys seven times, and finally it is destroyed by wind.' The realm of the Fourth Dhyana is not destroyed by fire, water, or wind, but rather by the death and migration of internal sentient beings or by natural destruction. As it is said: 'Impermanent is that immeasurable palace, together with sentient beings, it arises and ceases.' It is evident that this world will now be destroyed by fire. In the Sutra Requested by Glorious Giving, it is said: 'After one kalpa (eon) has passed, this world will become of the nature of space, merging into space. Mount Sumeru and others will also be destroyed and burned.' Secondly, subtle impermanence includes: impermanence due to the changing of the four seasons, impermanence due to the rising and setting of the sun and moon, and impermanence due to momentary arising and ceasing. Firstly, with the arrival of spring, the external world of objects, the earth becomes soft, the color becomes bright red, and the grasses and trees sprout, but there will also be a time of impermanent change. With the arrival of summer, the earth becomes moist, the color becomes green, and the grasses and trees flourish, but there will also be a time of impermanent change. With the arrival of autumn, the earth becomes hard, the color becomes yellow, and the grasses and trees bear fruit, but there will also be a time of impermanent change. With the arrival of winter, the earth becomes cold, the color becomes pale, and the grasses and trees wither, but there will also be a time of impermanent change. Thus, and so on, all are signs of impermanent change. Secondly, there is the impermanence of the rising and setting of the sun and moon: when the sun rises, its light shines, and all things grow, but there will also be a time when the sun sets in the west. When the moon rises, it is cool and bright, and the flowers bloom, but there will also be a time when the moon sets. Thus, and so on, all are signs of impermanent change. Thirdly, there is the impermanence of momentary arising and ceasing: for example, our current thoughts, the previous thought has ceased, and the next thought has not yet arisen, thoughts arise and cease moment by moment, without stopping. Thus, and so on, all are signs of impermanent change. In short, everything in the external world of objects is impermanent and changing.
ོག་ཀྱང་སྐྱ་ལམ། རྩྭ་ཤིང་སྔ་སྔོ་ཡང་སྐམས་ཤིང་ཆག་སྟེ། དེ་ཡང་མི་རྟག་འགྱུར་བའི་དུས་ཤིག་འོང་ངོ་། །ཉི་ཟླ་ཤར་ནུབ་ཀྱིས་མི་རྟག་པ་ནི། ཉིན་མོ་བྱུང་བའི་སྟོབས་ཀྱིས་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་འདི་ཡང་དཀར་ཞིང་གསལ་ལ། མཚན་མོ་བྱུང་བའི་སྟོབས་ཀྱིས་ནག་ལ་འཐིབ་སྟེ། དེ་ཡང་མི་རྟག་འགྱུར་བའི་བརྡའོ། །སྐད་ཅིག་མས་མི་རྟག་པ་ནི། སྐད་ཅིག་མ་སྔ་མའི་དུས་ཀྱི་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་དེ་སྐད་ཅིག་མ་ཕྱི་མའི་དུས་ན་མི་གནས་སོ། །གནས་པ་ལྟར་འདུག་པ་ནི་འདྲ་བ་གཞན་འབྱུང་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་འབབ་ཆུའི་རྒྱུན་བཞིན་ནོ། །ནང་བཅུད་ཀྱི་སེམས་ཅན་མི་རྟག་པ་ལ་གཉིས་ལས། དང་པོ་གཞན་མི་རྟག་པ་ནི། ཁམས་གསུམ་གྱི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ 2-13-18a མི་རྟག་པ་ཡིན་ཏེ། འཕགས་པ་རྒྱ་ཆེར་རོལ་པ་ལས། སྲིད་གསུམ་མི་རྟག་སྟོན་ཁའི་སྤྲིན་དང་འདྲ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །རང་མི་རྟག་པ་ནི། བདག་ཉིད་ཀྱང་བསྡད་དབང་མེད་དེ་འགྲོ་དགོས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་རང་རྒྱུད་ལ་བརྟག་པ་དང་། གཞན་རྒྱུད་ལ་སྦྱར་བ་གཉིས་སུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ནི་འདི་ལྟར་བསྒོམ་སྟེ། འཆི་བ་བསྒོམ་པ་དང་། འཆི་བའི་མཚན་ཉིད་བསྒོམ་པ་དང་། ཚེ་འཛད་པ་བསྒོམ་པ་དང་། འབྲལ་བར་བསྒོམ་པའོ། །དེ་ལ་འཆི་བ་བསྒོམ་པ་ནི། བདག་འཇིག་རྟེན་འདིར་ཡུན་རིང་པོར་མི་སྡོད་ཕྱི་མ་ཕན་ཆད་དུ་འགྲོ་བ་ཡིན་སྙམ་དུ་བསམ་པའོ། །འཆི་བའི་མཚན་ཉིད་བསྒོམ་པ་ནི། བདག་གི་སྲོག་འདི་ནི་ཟད། དབུགས་འདི་ནི་འགག །ལུས་འདི་ནི་རོའི་རྣམ་པར་འགྱུར། སེམས་འདི་ནི་གཞན་ཞིག་ན་ཕར་འཁྱམས་དགོས་པ་ཡིན་སྙམ་དུ་བསམ་པའོ། །ཚེ་འཛད་པ་བསྒོམ་པ་ནི། ན་ནིང་ནས་ད་ཕན་ཆད་ལ་ལོ་གཅིག་སོང་སྟེ། དེ་ཙམ་གྱིས་ཚེ་འུད་ཀྱིས་ཐུང་དུ་སོང་། ཁ་སིང་ནས་མདང་ཕན་ཆད་ལ་ཟླ་བ་གཅིག་ལོན་ཏེ། དེ་ཙམ་གྱིས་ཚེ་འུད་ཀྱིས་ཐུང་དུ་སོང་། ཁ་ཙང་ནས་དེ་རིང་བར་ལ་ཞག་གཅིག་ལོན་ཏེ། དེ་ཙམ་གྱིས་ཚེ་འུད་ཀྱིས་ཐུང་དུ་སོང་ངོ་། །ད་ཅི་ནས་ད་ལྟ་ཕན་ལ་དར་ཅིག་སོང་སྟེ། དེ་ཙམ་གྱིས་ཚེ་ཐུང་དུ་སོང་བ་ཡིན་སྙམ་དུ་བསམ་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ལ་འཇུག་པ་ལས་ཀྱང་། ཉིན་མཚན་སྡོད་པ་ཡོངས་མེད་པར། །ཚེ་འདི་རྟག་ཏུ་གོད་གྱུར་ཞིང་། །སྣོན་པ་གུད་ནས་ཡོད་མེད་ན། །བདག་ལྟ་འཆི་བར་ཅིས་མི་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་སོ། །འབྲལ་བ་བསྒོམ་པ་ནི། ད་ལྟ་ཡོད་པའི་བདག་གི་ཉེ་འབྲེལ་དང་། ནོར་རྫས་དང་། ལུས་ལ་སོགས་པའི་རྩིས་པོ་ཆེ་འདི་རྣམས་དང་ཡང་བདག་རྟག་ཏུ་འགྲོགས་སུ་མི་འོང་སྟེ། མྱུར་དུ་འབྲལ་བ་ཡིན་སྙམ་ 2-13-18b དུ་བསམ་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ལ་འཇུག་པ་ལས། ཐམས་ཅད་བོར་ཏེ་ཆས་དགོས་པར། །བདག་གིས་དེ་ལྟར་མ་ཤེས་ནས། །ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ཡང་ན་འཆི་བ་དགུ་ཕྲུགས་ཀྱི་ཚུལ་དུ
【現代漢語翻譯】 即使是廣闊的田野小路，青草樹木也會枯萎凋零，這預示著無常變化的時刻終將到來。日月東昇西落也顯示著無常：白天到來，世界在光明照耀下變得清晰明亮；夜晚降臨，世界陷入黑暗和沉寂。這也是無常變化的徵兆。剎那間的無常：前一剎那存在的世界，在後一剎那便已不復存在。看似靜止不變的狀態，實際上是相似的延續，就像流動的河流一樣。關於有情眾生的無常，可分為兩種：首先是外在的無常，即三界之內的所有眾生都是無常的。《廣大遊戲經》中說：『三有如秋云，轉瞬即逝。』其次是內在的無常，即自身也無法自主停留，終將離去。對此，應從自身和他人兩個方面來理解。首先，應這樣修習：修習死亡，修習死亡的特徵，修習壽命的耗盡，修習離別。 修習死亡，即思維自己不會長久停留在世間，終將前往來世。修習死亡的特徵，即思維自己的生命終將耗盡，呼吸終將停止，身體終將變成屍體，心識終將漂泊他方。修習壽命的耗盡，即思維從去年到今年，一年已經過去，壽命因此縮短；從上個月到這個月，一個月已經過去，壽命因此縮短；從昨天到今天，一天已經過去，壽命因此縮短；從剛才到現在，片刻已經過去，壽命因此縮短。《入菩薩行論》中也說：『晝夜無停時，此生恒損減，額外無復增，我何能不死？』修習離別，即思維現在擁有的親友、財富、身體等珍愛之物，終將無法與自己長久相伴，終將迅速離別。《入菩薩行論》中說：『捨棄一切物，孑然 single 前行，愚昧的我 previously 未知，關於智慧等已述。』或者以九相死亡的方式……
【English Translation】 Even vast field paths, grasses and trees will wither and decay, indicating that a time of impermanent change will surely come. The rising and setting of the sun and moon also show impermanence: with the coming of day, the world becomes white and clear under the power of light; with the coming of night, it becomes black and silent. This too is a sign of impermanent change. Impermanence in an instant: the world of the previous instant does not remain in the next instant. What appears to be a static state is actually a similar continuation, like a flowing river. Regarding the impermanence of sentient beings, there are two types: first, external impermanence, which is that all sentient beings within the three realms are impermanent. The Extensive Play Sutra says: 'The three existences are like autumn clouds, fleeting.' Second, internal impermanence, which is that one's own self cannot remain autonomously and will eventually depart. This should be understood from both one's own and others' perspectives. First, one should practice in this way: practice death, practice the characteristics of death, practice the exhaustion of life, and practice separation. Practicing death means thinking that one will not stay in this world for long and will eventually go to the next life. Practicing the characteristics of death means thinking that one's life will eventually be exhausted, one's breath will stop, one's body will turn into a corpse, and one's consciousness will wander elsewhere. Practicing the exhaustion of life means thinking that from last year to this year, a year has passed, and life has therefore been shortened; from last month to this month, a month has passed, and life has therefore been shortened; from yesterday to today, a day has passed, and life has therefore been shortened; from just now to now, a moment has passed, and life has therefore been shortened. The Bodhicharyavatara also says: 'Day and night without stopping, this life is constantly decreasing, without any increase from elsewhere, how can I not die?' Practicing separation means thinking that the relatives, wealth, body, and other cherished things that one possesses now will not be able to accompany oneself for long and will quickly be separated. The Bodhicharyavatara says: 'Having to depart, abandoning all things, I, in my ignorance, did not know this before; wisdom and so forth have been taught.' Or in the manner of the ninefold contemplation of death...
་བསྒོམ་སྟེ། བདག་ངེས་པར་འཆི། ནམ་འཆི་ཆ་མེད་པར་འཆི། ཅིས་ཀྱང་མི་སྟོངས་པར་འཆི་སྙམ་དུ་བསམ་པའོ། །དེ་ཡང་ངེས་པར་འཆི་བ་ལ་རྒྱུ་མཚན་གསུམ་སྟེ། སྔར་མ་ཤི་བར་ལུས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང་། ལུས་འདུས་བྱས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་། ཚེ་སྐད་ཅིག་གིས་འཛད་པའི་ཕྱིར་ངེས་པར་འཆིའོ། །དེ་ལ་སྔར་མ་ཤི་བར་ལུས་པ་མེད་པས་ངེས་པར་འཆི་བ་ནི། སློབ་དཔོན་རྟ་དབྱངས་ཀྱི་ཞལ་ནས། ས་འམ་འོན་ཏེ་མཐོ་རིས་ན། །སྐྱེས་ནས་ལ་ལ་མ་ཤི་བ། །འགའ་ཞིག་ཁྱོད་ཀྱིས་མཐོང་བའམ། །ཐོས་སམ་འོན་ཏེ་ཐེ་ཚོམ་ཟ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེས་ན་དྲང་སྲོང་རྫུ་འཕྲུལ་ཅན་མངོན་ཤེས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱང་། མི་འཆི་བའི་ས་ཕྱོགས་སུ་འབྲོས་ས་དང་ཐར་ས་མི་རྙེད་པར་ཐམས་ཅད་འཆི་བ་ཡིན་ཏེ། འོ་སྐོལ་ལྟ་ཅི་སྨོས། དེ་ལྟར་ཡང་། དྲང་སྲོང་ཆེན་པོ་ལྔ་མངོན་ཤེས། །མཁའ་ལ་རྒྱང་རིང་འགྲོ་བ་ཡང་། །གང་ན་སྤྱོད་ཡུལ་འཆི་མེད་པར། །ས་དེར་འགྲོ་བར་མི་ནུས་སོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེར་མ་ཟད་ཀྱི་འཕགས་པ་རང་སངས་རྒྱས་དང་། ཉན་ཐོས་ཆེན་པོ་དགྲ་བཅོམ་པ་རྣམས་ཀྱང་མཐར་སྐུ་ལུས་གཏོང་ན། འོ་སྐོལ་ལྟ་ཅི་སྨོས། དེ་ལྟར་ཡང་ཆེད་དུ་བརྗོད་པའི་ཚོམས་ལས། གང་ཡང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་དང་། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཉན་ཐོས་ཀྱང་། །སྐུ་ལུས་འདི་ནི་སྤོང་མཛད་ན། །སྐྱེ་བོ་ཕལ་པ་སྨོས་ཅི་དགོས། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེར་མ་ཟད་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་མཚན་དང་དཔེ་བྱད་ཀྱིས་བརྒྱན་པ་རྡོ་རྗེའི་རང་བཞིན་ལྟ་བུ་ཡང་ 2-13-19a སྐུ་ལུས་འཇོག་ན། འོ་སྐོལ་ལྟ་ཅི་སྨོས། དེ་ལྟར་ཡང་སློབ་དཔོན་དཔའ་བོའི་ཞལ་ནས། ཇི་སྙེད་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་སྐུ། །མཚན་དང་དཔེ་བྱད་ཀྱིས་བརྒྱན་པའི། །རྡོ་རྗེའི་སྐུ་ཡང་མི་རྟག་ན། །ཆུ་ཤིང་སྙིང་པོ་མེད་འདྲ་བའི། །ལུས་ཅན་གཞན་ལ་ལྟ་ཅི་སྨོས། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ལུས་འདུས་བྱས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ངེས་པར་འཆི་བ་ནི། གང་འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་ནི་མི་རྟག་པ་ཡིན་ལ། འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་ནི་འཇིག་པའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་ཏེ། ཆེད་དུ་བརྗོད་པའི་ཚོམས་ལས། ཀྱེ་མ་འདུས་བྱས་རྣམས་མི་རྟག །སྐྱེ་ཞིང་འཇིག་པའི་ཆོས་ཅན་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེས་ན་ལུས་འདི་འདུས་མ་བྱས་མ་ཡིན་ཞིང་། འདུས་བྱས་ཡིན་པས་ན་མི་རྟག་སྟེ་ངེས་པར་འཆིའོ། །ཚེ་སྐད་ཅིག་གིས་འཛད་པའི་ཕྱིར་ན་ངེས་པར་འཆི་བ་ནི། ཚེ་སྐད་ཅིག་མ་རེ་རེ་འདས་ཤིང་འཆི་བའི་ཕྱོགས་སུ་ཉེར་སོང་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་མི་མངོན་ཡང་དེ་དང་ཆ་འདྲ་བ་དཔེར་ན། རྩལ་པོ་ཆེས་མདའ་འཕངས་པའམ། རི་གཟར་གྱི་ངོས་ནས་ཆུ་འབབ་པའམ། གསོད་སར་ཁྲིད་པའི་བཙོན་བཞིན་དུ་ཚེ་མྱུར་དུ་འདའ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་དཔེ་དང་པོ་སྐྱེས་བུ་རྩལ་པོ་ཆེས་མདའ་འཕངས་པ་ནི་བར་སྣང་ལ་གཞི་གཅིག་ཏུ་སྐད་ཅིག་ཀ
【現代漢語翻譯】 修習（死亡），思維『我必定會死，何時死沒有定準，無論如何也逃脫不了死亡』。死亡是必然的，有三個理由：過去沒有不死的人；身體是組合而成的；壽命剎那間流逝。因此，過去沒有不死的人，所以必定會死。正如導師馬鳴（Aśvaghoṣa）所說：『地上或天堂，出生而不死者，你曾見過嗎？聽過嗎？或者懷疑過嗎？』因此，即使是具有神通和無量現量的仙人，也找不到不死的地方，最終都會死亡，更何況是我們呢？正如所說：『五位大仙具現量，遙遠虛空可行者，何處行境無死處，彼處不能行至也。』不僅如此，聖者獨覺佛和聲聞大阿羅漢最終也會捨棄身體，更何況是我們呢？正如《本生鬘》中所說：『無論獨覺佛，還是佛陀的聲聞，都會捨棄這個身體，更何況是普通人呢？』不僅如此，圓滿正等覺佛的化身，以妙相和隨好莊嚴，如金剛般的身體也會捨棄，更何況是我們呢？正如導師英雄（Aryaśūra）所說：『如是諸佛之色身，妙相隨好所莊嚴，金剛之軀亦無常，如芭蕉無實何足云。』身體是組合而成的，所以必定會死。一切組合而成的都是無常的，一切組合而成的都具有壞滅的性質。正如《本生鬘》中所說：『嗚呼！有為皆無常，是生滅法。』因此，這個身體不是非組合的，而是組合而成的，所以是無常的，必定會死。壽命剎那間流逝，所以必定會死。壽命每一剎那都在流逝，接近死亡。雖然這並不明顯，但與之相似的是，例如，大力士射出的箭，或者從陡峭的山坡上流下的水，或者被帶到刑場的囚犯一樣，壽命迅速流逝。第一個例子，就像大力士射出的箭一樣，在虛空中以一個點為基礎，剎那間...
【English Translation】 Meditate, thinking, 'I will surely die, I don't know when I will die, and I will certainly not escape death.' Death is certain for three reasons: because no one has remained without dying in the past; because the body is compounded; and because life passes away in an instant. Therefore, because no one has remained without dying in the past, death is certain. As the teacher Aśvaghoṣa said: 'On earth or in heaven, has anyone been born and not died? Have you seen, heard, or doubted it?' Therefore, even sages with神通 (siddhi, supernatural power) and immeasurable direct perception cannot find a place to escape death, and all will eventually die, let alone us. As it is said: 'The five great sages with direct perception, who can travel far in the sky, cannot go to a place where there is no death.' Moreover, even the noble Pratyekabuddhas and great Śrāvaka Arhats eventually abandon their bodies, let alone us. As it is said in the Garland of Birth Stories: 'Whether Pratyekabuddhas or the Śrāvakas of the Buddhas, they abandon this body, what need is there to mention ordinary people?' Moreover, even the Nirmāṇakāya (emanation body) of the perfectly enlightened Buddha, adorned with marks and signs, like a vajra (diamond) in nature, will abandon his body, let alone us. As the teacher Āryaśūra said: 'The bodies of the Buddhas, adorned with marks and signs, even the vajra body is impermanent, what need is there to mention other beings like plantains without essence?' Because the body is compounded, death is certain. All that is compounded is impermanent, and all that is compounded has the nature of decay. As it is said in the Garland of Birth Stories: 'Alas! All conditioned things are impermanent, they are of the nature of arising and ceasing.' Therefore, this body is not uncompounded, but compounded, so it is impermanent and will surely die. Because life passes away in an instant, death is certain. Each moment of life passes away, approaching death. Although this is not obvious, it is similar to, for example, an arrow shot by a strong archer, or water flowing down a steep mountain slope, or a prisoner being led to the execution ground, life passes quickly. The first example, like an arrow shot by a strong archer, is based on a single point in space, in an instant...
ྱང་མི་སྡོད་དེ། བསྡིས་པའི་ཕྱོགས་སུ་མྱུར་དུ་ཕྱིན་པ་ལྟར། ཚེ་ཡང་སྐད་ཅིག་ཀྱང་མི་སྡོད་པར་མྱུར་དུ་འཆི་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། དཔེར་ན་སྐྱེས་བུ་རྩལ་ཅན་གྱིས། །རྒྱུད་ལ་སྤྲིངས་ནས་མདའ་བསྐུར་བ། །མི་སྡོད་བསྡིས་སར་མྱུར་དུ་ཕྱིན། །མི་རྣམས་ཚེ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཡང་དཔེ་གཉིས་པ་རི་གཟར་གྱི་ངོས་ནས་ཆུ་འབབ་པ་དེ་སྐད་ཅིག་ཀྱང་མི་སྡོད་པར་རྒྱུག་པ་ལྟར། མི་ཚེ་ཡང་སྡོད་དུ་མི་བཏུབ་པ་ལྷག་པར་གསལ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡང་འདུས་པ་རིན་པོ་ཆེ་ཏོག་ལས། གྲོགས་དག་ཚེ་འདི་མྱུར་འགྲོ་སྟེ། ། 2-13-19b རི་གཟར་ཆུ་དྲག་མགྱོགས་འདྲ་ན། །བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོས་མི་ཤེས་ཏེ། །མི་མཁས་ལོངས་སྤྱོད་དྲེགས་པས་མྱོས། །ཤེས་གསུངས་སོ། །ཚོམས་ལས་ཀྱང་། ཆུ་ཀླུང་ཆེན་པོའི་རྒྱུན་བཞིན་དུ། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་འགྲོ་བར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དཔེ་གསུམ་པ་གསོད་སར་ཁྲིད་པའི་བཙོན་ནི། གོམ་པ་རེ་རེ་བོར་ཞིང་འཆི་བ་ལ་བསྙེན་པ་ལྟར། འོ་སྐོལ་གྱི་ཚེ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་འཕགས་པ་ལྗོན་ཤིང་གི་མདོ་ལས། གསོད་སར་ཁྲིད་པའི་བཙོན་བཞིན་དུ། །གོམ་རེ་བོར་ཞིང་འཆི་དང་ཉེ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཚོམས་ལས་ཀྱང་། དཔེར་ན་ངེས་པར་གསོད་པ་དག །གོམ་པ་གང་དང་གང་བོར་བ། །གསོད་པའི་དྲུང་དུ་བསྙེན་པ་ལྟར། །མི་རྣམས་སྲོག་ཀྱང་དེ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ནམ་འཆི་ཆ་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་འཆི་བ་ལ་ཡང་རྒྱུ་མཚན་གསུམ་སྟེ། ཚེ་ལ་ངེས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང་། ལུས་ལ་སྙིང་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང་། འཆི་བའི་རྐྱེན་མང་བའི་ཕྱིར་ནམ་འཆི་ཆ་མེད་པར་འཆིའོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ནི་འགྲོ་བ་གཞན་ནམ། གླིང་གཞན་གྱི་མི་ཚེ་ལ་ངེས་པ་ཡོད་ཀྱང་། འོ་སྐོལ་འཛམ་བུ་གླིང་པའི་ཚེ་ལ་ངེས་པ་མེད་དེ། ཆོས་མངོན་པ་མཛོད་ལས་ཀྱང་། འདི་ན་མ་ངེས་ཐ་མར་ནི། །ལོ་བཅུ་དང་པོ་དཔག་ཏུ་མེད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །དེ་ཡང་ཇི་ལྟར་ངེས་པ་མེད་ན། ཚོམས་ལས། ཁ་ཅིག་མངལ་དུ་འཆི་བར་འགྱུར། །དེ་བཞིན་ཁ་ཅིག་བཙས་པའི་སར། །དེ་བཞིན་ཁ་ཅིག་གོག་ཙ་ན། །དེ་བཞིན་ཁ་ཅིག་ཡོངས་རྒྱུག་ན། །ལ་ལ་རྒས་དང་ལ་ལ་གཞོན། །ལ་ལ་དར་ལ་བབ་པའི་མི། །རིམ་གྱིས་རབ་ཏུ་འགྲོ་འགྱུར་ཏེ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། །ལུས་ལ་སྙིང་པོ་མེད་པ་ནི། ལུས་འདི་ལ་མི་གཙང་བའི་རྫས་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་ལས་མ་གཏོགས་པའི་སྙིང་པོ་སྲ་མཁྲང་གཅིག་ཀྱང་མེད་དེ། ཇི་སྐད་དུ་སྤྱོད་འཇུག་ལས། ཐོག་མར་ལྤགས་པའི་ 2-13-20a རིམ་པ་འདི། །རང་གི་བློ་ཡིས་ཐ་དད་ཕྱེ། །ཤ་ཡང་རུས་པའི་དྲ་བ་ལས། །ཤེས་རབ་མཚོན་གྱི་གུད་དུ་ཕྱེ། །རུས་པ་རྣམས་ཀྱང་ཕྱེ་བྱས་ནས། །རྐང་གི་བར་དུ་བལྟ་བྱ་ཞིང་། །འདི་ལ་སྙིང་པོ་ཅི་ཡོད་ཅེས། །བདག་ཉིད་ཀྱིས་ནི་བལྟ་བར་གྱིས། །ཞེས་གསུངས་སོ།
【現代漢語翻譯】 猶如箭矢離弦，不會停留，迅速射向目標；生命也如是，片刻不停，迅速走向死亡。正如經中所說：『譬如勇士發箭矢，繫於弓弦速射出，箭不稍停疾速至，眾生壽命亦如是。』 第二個例子，如同山崖上傾瀉而下的水流，一刻不停地奔流而下，更清楚地表明瞭人生無法停留。正如《寶積經》中所說：『諸友，此生逝如飛，峻崖流水去難追，童稚無知不覺察，智者耽樂亦如癡。』《集學論》中也說：『如大河之流，一去不復返。』 第三個例子，如同被押赴刑場的囚犯，每走一步都接近死亡，我們的生命也是如此。《聖樹經》中說：『如囚赴刑場，步步近死亡。』《集學論》中也說：『譬如罪當誅，一步一步行，步步近刑場，眾生亦如是。』 至於死亡時間不確定的原因，有三點：壽命無常，身體無實，死緣眾多。因此，我們無法確定何時會死亡。 首先，雖然其他眾生或他方世界的壽命可能有定數，但我們贍部洲的壽命卻是不確定的。《俱舍論》中說：『此洲不定壽，極長無量歲，漸減至十歲。』 那麼，如何無定呢？《集學論》中說：『有者胎中死，有者初生亡，有者蹣跚行，有者正奔忙，有者老邁時，有者正值壯，有者盛年逝，次第而遷逝。』 身體無實，是因為這個身體除了三十六種不凈物之外，沒有任何堅實的核心。《入行論》中說：『首先以智慧，分析此身皮，復以慧利器，肉與骨分離。復解諸骨骼，亦復剖析髓，應自深觀察，此身何所有？』
【English Translation】 Just as an arrow shot from a bowstring does not stop but quickly flies towards its target, life too does not pause for even a moment but swiftly moves towards death. As it is said: 'Like a skilled archer releasing an arrow from the string, it quickly reaches its destination without delay; similarly, the lives of beings pass swiftly.' The second example is like water flowing down a steep mountain, which rushes down without stopping for even a moment, further clarifying that life cannot be held back. As it is said in the 'Heap of Jewels Sutra': 'Friends, this life passes quickly, like a torrent of water down a steep cliff; the ignorant do not realize it, and even the wise are intoxicated by indulgence.' Also, in the 'Compendium of Trainings' it says: 'Like the flow of a great river, it goes never to return.' The third example is like a prisoner being led to the execution ground, each step bringing him closer to death; our lives are similar. As it is said in the 'Noble Tree Sutra': 'Like a prisoner led to the execution ground, each step brings him closer to death.' Also, in the 'Compendium of Trainings' it says: 'Just as one condemned to death takes each step closer to the executioner, so too is the life of beings.' The reasons for the uncertainty of the time of death are threefold: the uncertainty of life, the lack of essence in the body, and the abundance of causes of death. Therefore, we cannot be certain when we will die. Firstly, although other beings or other worlds may have a fixed lifespan, our lifespan in Jambudvipa (the continent where we live) is uncertain. As it is said in the 'Treasury of Abhidharma': 'In this continent, life is uncertain, initially immeasurable years, gradually decreasing to ten years.' How is it uncertain? As it is said in the 'Compendium of Trainings': 'Some die in the womb, some at birth, some while crawling, some while running, some in old age, some in youth, some in their prime, gradually passing away.' The lack of essence in the body is because this body contains nothing solid or essential other than the thirty-six impure substances. As it is said in the 'Guide to the Bodhisattva's Way of Life': 'First, with wisdom, analyze this layer of skin; then, with the sharp weapon of intelligence, separate the flesh from the network of bones. Then dissect the bones, and examine the marrow; you should deeply contemplate, what essence is there in this body?'
།འཆི་བའི་རྐྱེན་མང་བ་ནི། རང་གཞན་ཐམས་ཅད་ལ་འཆི་བའི་རྐྱེན་དུ་མ་གྱུར་པ་མེད་དེ། བཤེས་སྤྲིང་ལས། ཚེ་འདི་གནོད་མང་རླུང་གིས་བཏབ་པ་ཡི། །ཆུ་ཡི་ཆུ་བུར་བས་ཀྱང་མི་རྟག་ན། །དབུགས་འབྱུང་དབུགས་བརྔུབ་གཉིད་ཀྱིས་ལོག་པ་ལས། །སད་ཁོམས་གང་ལགས་དེ་ནི་ངོ་མཚར་ཆེ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཅིས་ཀྱང་མི་སྟོངས་པར་འཆི་བ་ལ་ཡང་རྒྱུ་མཚན་གསུམ་སྟེ། ནོར་ཟས་ཀྱིས་མི་སྟོངས་པ་དང་། གཉེན་བཤེས་ཀྱིས་མི་སྟོངས་པ་དང་། རང་གི་ལུས་ཀྱིས་མི་སྟོངས་པའོ། །དེ་ལ་ནོར་ཟས་ཀྱིས་མི་སྟོངས་པ་ནི། ཇི་སྐད་དུ་སྤྱོད་འཇུག་ལས། རྙེད་པ་མང་པོ་ཐོབ་གྱུར་ཏེ། །ཡུན་རིང་དུས་སུ་བདེ་སྤྱད་ཀྱང་། །ཆོམ་པོས་འཕྲོགས་པ་ཇི་བཞིན་དུ། །སྒྲེན་མོ་ལག་པ་སྟོང་པར་འགྲོ། ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་ནོར་ཟས་ཀྱིས་འཆི་བ་ལ་མི་སྟོངས་པར་མ་ཟད་དེ། འདི་ཕྱི་གཉིས་ཀ་རུ་གནོད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཚེ་འདིར་གནོད་པ་ནི། ནོར་ཟས་ཀྱི་ཕྱིར་འཐབ་རྩོད་དང་། རྐུ་བསྲུང་བྲན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་འབྱུང་ལ། ཕྱི་མ་དེའི་རྣམ་སྨིན་གྱིས་ངན་སོང་དུ་སྐྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་གཉེན་བཤེས་ཀྱིས་མི་སྟོངས་པ་ནི། ཇི་སྐད་དུ་སྤྱོད་འཇུག་ལས། འཆི་བའི་དུས་ལ་བབ་པ་ན། །བུ་རྣམས་སྐྱབས་སུ་མི་འགྱུར་ཞིང་། །ཕ་ཡང་མ་ཡིན་གཉེན་འདུན་མིན། །ཁྱོད་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྱུར་བ་མེད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་གཉེན་འདུན་གྱིས་འཆི་བ་ལ་མི་སྟོངས་པར་མ་ཟད་དེ་འདི་ཕྱི་གཉིས་ཀ་རུ་གནོད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཚེ་འདི་ལ་གནོད་པ་ནི། 2-13-20b དེ་རྣམས་ཤི་དོགས་ན་དོགས་ཕམ་གྱིས་དོགས་ནས་སྡུག་བསྔལ་ཆེ་ལ། ཕྱི་མ་དེའི་རྣམ་པར་སྨིན་པས་ངན་སོང་དུ་བསྐྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །རང་གི་ལུས་ཀྱིས་མི་སྟོངས་པ་ནི། ལུས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་གྱིས་མི་སྟོངས་པ་དང་། ལུས་རང་གི་དངོས་པོས་མི་སྟོངས་པའོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ནི། དཔའ་ཞིང་ཤེད་ཆེ་ཡང་འཆི་བ་མི་བཟློག །གཟེ་ཞིང་བང་མགྱོགས་ཀྱང་འཆི་བ་ལ་བྲོས་པས་མི་ཐར། མཛངས་ཤིང་སྨྲ་མཁས་ཀྱང་བཤད་བྱང་གིས་མི་ཐར་ཏེ། དཔེར་ན་ཉི་མ་རིའི་ཕག་ཏུ་འགྲོ་བ་ལ་སུས་ཀྱང་བཤོལ་འདེབས་པའམ། བཟུང་བར་མི་ནུས་པ་དང་འདྲའོ། །ལུས་རང་གི་དངོས་པོས་མི་སྟོངས་པ་ནི། ཇི་སྐད་དུ་སྤྱོད་འཇུག་ལས། དཀའ་བ་མང་པོས་བསྒྲུབས་པ་ཡི། །ཟས་དང་གོས་ཀྱིས་བསྐྱངས་པའི་ལུས། །ཁྱོད་དང་མི་འགྲོགས་བྱ་ཁྱིས་ཟ། །ཡང་ན་འབར་བའི་མེ་ཡིས་འཚིག །ཡང་ན་ཆུ་ཡི་ནང་དུ་འདྲུལ། །ཡང་ན་ས་ཡི་དོང་དུ་སྦ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་ལུས་འདིས་འཆི་བ་ལ་མི་སྟོངས་པར་མ་ཟད་དེ་འདི་ཕྱི་གཉིས་ཀར་གནོད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཚེ་འདིར་གནོད་པ་ནི། ལུས་འདིས་ན་མི་བཟོད། ཚ་མི་བཟོད། གྲང་མི་བཟོད། བཀྲེས་མི་བཟོད། སྐོམ་མི་བཟོད། རྒྱབ་ཀྱིས་དོགས། བསད་ཀྱིས་དོགས། བཅིངས་ཀྱིས་དོགས། བཤུས་
【現代漢語翻譯】 死亡的因緣眾多：對於自己和他人來說，沒有什麼不是死亡的因緣。正如《親友書》中所說：『此生多害如風中燭，比水泡還無常。一呼一吸入睡醒來時，能醒來真是稀奇。』因此，無論如何也無法阻止死亡，死亡有三個原因：不能用財富食物阻止，不能用親友阻止，不能用自己的身體阻止。 不能用財富食物阻止：正如《入菩薩行論》中所說：『獲得眾多財富，長期享受安樂，如同被強盜奪走一樣，赤裸雙手空空而去。』因此，不能用財富食物阻止死亡，而且對今生來世都有害。今生的危害是：爲了財富食物而爭鬥，遭受偷盜、守護、奴役的痛苦。來世的果報是墮入惡道。 不能用親友阻止：正如《入菩薩行論》中所說：『死亡來臨時，兒女不能成為救護，父母、親戚朋友也不是，沒有人能成為你的救護。』因此，不能用親友阻止死亡，而且對今生來世都有害。今生的危害是： 擔心他們死亡，因擔心失敗而恐懼，非常痛苦。來世的果報是墮入惡道。不能用自己的身體阻止：不能用身體的功德阻止，也不能用身體的物質阻止。前者是：雖然勇敢強壯，也無法阻止死亡；雖然敏捷快速，也無法逃脫死亡；雖然聰明善辯，也無法用辯論逃脫。例如，太陽落山，誰也無法阻止或抓住它。不能用身體的物質阻止：正如《入菩薩行論》中所說：『辛勤獲得的食物和衣服所養育的身體，不會與你同行，會被鳥和狗吃掉，或者被燃燒的火焰燒燬，或者在水中腐爛，或者埋在土中。』因此，這個身體不能阻止死亡，而且對今生來世都有害。今生的危害是：這個身體無法忍受疾病，無法忍受寒熱，無法忍受飢渴，擔心被毆打，擔心被殺害，擔心被囚禁，擔心被剝削。
【English Translation】 The causes of death are numerous: For oneself and others, there is nothing that is not a cause of death. As it is said in the 'Letter to a Friend': 'This life is full of harm, like a lamp in the wind, even more impermanent than a water bubble. It is a great wonder to wake up from the sleep of breathing in and out.' Therefore, death cannot be prevented in any way, and there are three reasons for death: it cannot be prevented by wealth and food, it cannot be prevented by relatives and friends, and it cannot be prevented by one's own body. It cannot be prevented by wealth and food: As it is said in the 'Bodhicharyavatara': 'Having obtained much wealth and enjoyed happiness for a long time, one goes away naked and empty-handed, just like being robbed by a thief.' Therefore, death cannot be prevented by wealth and food, and it is harmful to both this life and the next. The harm in this life is: fighting and struggling for wealth and food, and suffering the pain of theft, guarding, and servitude. The result in the next life is falling into the lower realms. It cannot be prevented by relatives and friends: As it is said in the 'Bodhicharyavatara': 'At the time of death, children cannot become protectors, nor can parents, relatives, or friends. There is no one who can become your protector.' Therefore, death cannot be prevented by relatives and friends, and it is harmful to both this life and the next. The harm in this life is: Worrying about their death, fearing failure due to worry, and suffering greatly. The result in the next life is being cast into the lower realms. It cannot be prevented by one's own body: It cannot be prevented by the qualities of the body, nor can it be prevented by the substance of the body itself. The former is: Although brave and strong, one cannot prevent death; although agile and fast, one cannot escape death by running away; although intelligent and eloquent, one cannot escape by arguing. For example, no one can stop or seize the sun from setting. It cannot be prevented by the substance of the body: As it is said in the 'Bodhicharyavatara': 'This body, nourished by food and clothing obtained with great effort, will not go with you, but will be eaten by birds and dogs, or burned by blazing fire, or rot in water, or be buried in the ground.' Therefore, this body cannot prevent death, and it is harmful to both this life and the next. The harm in this life is: this body cannot endure illness, cannot endure heat and cold, cannot endure hunger and thirst, fears being beaten, fears being killed, fears being imprisoned, fears being exploited.
ཀྱིས་དོགས་ནས་སྡུག་བསྔལ་དུ་ཆེ་ལ། ཕྱི་མ་ལུས་འདིའི་ལན་གྱོག་གིས་ངན་སོང་དུ་བསྐྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །གཞན་རྒྱུད་དང་སྦྱར་བ་ནི། གཞན་ཤི་བ་མིག་གིས་མཐོང་བ་དང་། རྣ་བས་ཐོས་པ་དང་། སེམས་ལ་དྲན་པ་ཀུན་ཀྱང་རང་ལ་སྦྱར་ཞིང་བསྒོམ་པའོ། །དེ་ལ་གཞན་ཤི་བ་མིག་གིས་མཐོང་བ་དང་སྦྱར་ན། རང་གི་ཉེ་དུ་ལ་སོགས་པ་ལུས་ནི་སྟོབས་དང་ལྡན། བྱད་བཞིན་མདངས་དང་ལྡན། ཚོར་བ་ནི་བདེ་བ་དང་ལྡན། འཆི་བ་ཡིད་ཀྱི་དགུ་ལ་མི་བྱེད་པ་ཅིག །དེ་རིང་ལྟ་བུ་འཆི་ནད་ཀྱིས་བཏབ་ནས། ལུས་ཀྱི་སྟོབས་ 2-13-21a ཤོར་ནས་ཙོག་པུ་ཡང་མི་ནུས། བྱད་ཀྱི་བཀྲག་ཤོར་ཏེ། འོམ་པོ་བཀྲག་མེད་དུ་སོང་། ཚོར་བ་སྡུག་བསྔལ་ཏེ་ན་ཚ་ལ་ཚུགས་ཐབས་མེད། ཟུག་གཟེར་ལ་ཚུགས་པ་མེད། སྨན་དང་དཔྱད་ཀྱང་མ་ཟུག །ཆོ་ག་དང་རིམ་གྲོས་ཀྱང་མ་ཕན། འཆི་བར་ནི་ཤེས་བྱ་ཐབས་ནི་མེད། གཉེན་གྱི་ཐ་མས་ནི་བསྐོར། ཟས་ཀྱི་ཐ་མ་ནི་ཟ། གཏམ་གྱི་ཐ་མ་ནི་ཟློ་ཙ་ན། བདག་ཀྱང་འདིའི་རང་བཞིན་ཅན། འདིའི་ཆོས་ཅན། འདིའི་མཚན་ཉིད་ཅན། ཆོས་ཉིད་འདི་ལས་མ་འདས་པ་ཡིན་སྙམ་དུ་བསམ། དེ་ནས་དེ་དབུགས་ཆད་ནས་དེ་རིང་ཕན་ཆད་ཇི་ལྟར་གཅེས་པ་ཁྱིམ་དེར་མེད་དུ་མི་བཏུབ་པ་ཞིག་ཡིན་ཀྱང་། ད་རོ་དེ་ཁྱིམ་དེར་ཞག་གཅིག་ཀྱང་བཞག་མ་འོས་པར། མལ་དུ་ཁུར་ཐག་ཤར་གྱིས་བྲེས་ནས། ཁྲེས་པོ་སྦྲགས་ཏེ་རོ་ཁུར་གྱིས་ཁུར་ནས་ཕྱིར་འདོན་པའི་ཚེ། ལ་ལས་ནི་རོ་དེ་ལ་འཇུ་ཞིང་འཕྱང་བ་ལྟར་བྱེད། ཁ་ཅིག་ནི་ངུ་ཞིང་གུམ་པ་ལྟར་བྱེད། ཁ་ཅིག་ནི་འབོག་ཅིང་བརྒྱལ་བ་ལྟར་བྱེད་ལ། གཞན་ཁ་ཅིག་ན་རེ་འདི་ནི་ས་ཡིན། འདི་ནི་རྡོ་ཡིན། ཁྱོད་དེ་ལྟར་བྱེད་པ་ཅོལ་ཆུང་བ་སྐད་ཟེར། རོ་དེ་ནི་ཐེམ་པ་ཐལ་གྱིས་བརྒལ་ནས། ད་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ནང་དུ་མི་ལྡོག་པ་མཐོང་ཙ་ན། བདག་ཀྱང་སྔར་བཞིན་དུ་བསམ། དེ་ནས་རོ་དེ་དུར་ཁྲོད་དུ་བསྐྱལ་ནས་འབུས་གཞིགས་པ་དང་། ཁྱི་དང་ལྕེ་སྤྱང་ལ་སོགས་པས་ཟོས་པ་དང་། རྐེང་རུས་འཐོར་བ་ལ་སོགས་པ་མཐོང་ཙ་ན། བདག་ཀྱང་སྔར་བཞིན་དུ་བསམ་མོ། །གཞན་ཤི་བ་རྣ་བས་ཐོས་པ་དང་སྦྱར་ན། ཆེ་གེ་མོ་ཤི་ལོ་ཟེར་བའམ། དེ་ན་ཤི་བའི་རོ་གཅིག་འདུག་ལོ་ཟེར་བ་ཐོས་ཙ་ན། བདག་ཀྱང་སྔར་བཞིན་དུ་བསམ་མོ། །གཞན་ཤི་བ་སེམས་ལ་དྲན་པ་དང་སྦྱར་ན། རང་གི་ཡུལ་དང་། གྲོང་དང་། ཁྱིམ་དུ་རྒན་གཞོན་རང་དང་འགྲོགས་འགྲོགས་པ་ཇི་སྙེད་ཅིག་ཤི་སྟེ། དེ་ཀུན་བསམས་ལ་རིང་པོར་མི་ཐོགས་པར་བདག་ཀྱང་ 2-13-21b སྔར་བཞིན་དུ་བསམ་མོ། །དེ་ལྟར་ཡང་མདོ་ལས། སང་དང་འཇིག་རྟེན་ཕྱི་མ་གཉིས། །སྔོན་དུ་གང་འོང་གཏོལ་མེད་པས། །སང་གི་ཚིས་ལ་མི་འབད་པར། །ཕྱི་མའི་དོན་ལ་འབད་པར་རིགས། །ཞེས་གསུངས་སོ། །མི་རྟག་པ་བསྒོམས་པའི་ཕན་ཡོན་ནི། འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པར་གོ་ནས་ཚེ་འདི་ལ་མངོན་
【現代漢語翻譯】 因為懷疑而極度痛苦，來世這個身體的報應會迅速將你拋入惡道。將（死亡）與他人聯繫起來，就是用眼睛看到他人死亡，用耳朵聽到他人死亡，以及在心中憶念他人死亡，都與自己聯繫起來並進行禪修。 其中，將用眼睛看到他人死亡與自己聯繫起來，就是看到自己的親屬等，身體強壯，容貌光鮮，感受快樂，從不認為自己會死亡。像今天這樣，被死亡的疾病擊倒，身體失去力量，甚至無法蹲下。容貌失去光彩，變得黯淡無光。感受痛苦，無法忍受病痛，無法忍受疼痛。藥物和治療無效，儀式和供養也無濟於事。無法知道何時會死亡，親友們圍繞著他，吃著最後的食物，說著最後的遺言。心想：『我也是這樣的本性，也是這樣的規律，也是這樣的特徵，無法超越這個規律。』然後，當他斷氣后，即使他曾經是多麼被珍視，是家裡不可或缺的人，現在他的屍體也不能在家裡停留一夜。匆忙地用繩子捆綁，用擔架抬著屍體出去。有些人抱著屍體哭泣，有些人哭喊著要死去，有些人暈倒，還有些人說：『這是泥土，這是石頭，你這樣做太愚蠢了。』當屍體被抬過門檻，看到再也無法回到屋內時，我也像之前一樣思考。 然後，將屍體送到墓地，看到被蟲子啃食，被狗和狼等吞噬，骨頭散落等情景時，我也像之前一樣思考。將用耳朵聽到他人死亡與自己聯繫起來，就是聽到某某人去世了，或者聽到那裡有一具屍體時，我也像之前一樣思考。 將心中憶念他人死亡與自己聯繫起來，就是想到在自己的家鄉、村莊和家中，有多少老老少少曾經與自己相處，他們都已經去世了。想到這些，不用過多久，我也會像他們一樣。』 就像經文中所說：『明天和來世，哪個先到無法預料，所以不要為明天的事情操勞，而應該努力為來世做準備。』 禪修無常的利益是：瞭解一切有為法都是無常的，從而對今生不再執著。
【English Translation】 Suffering greatly from doubt, the retribution of this body in the next life will quickly cast you into the lower realms. To associate (death) with others is to see the death of others with your eyes, hear the death of others with your ears, and remember the death of others in your mind, all of which are connected to oneself and meditated upon. Among them, to associate seeing the death of others with one's own eyes is to see one's relatives, etc., whose bodies are strong, faces are radiant, and feelings are pleasant, never thinking that they will die. Like today, struck down by the disease of death, the body loses strength and cannot even squat. The face loses its luster and becomes dull. Feelings are painful, unable to bear the pain, unable to bear the aches. Medicine and treatment are ineffective, and rituals and offerings are of no avail. There is no way to know when one will die, relatives surround him, eating the last food, speaking the last words. Thinking: 'I am also of this nature, also of this law, also of this characteristic, unable to transcend this law.' Then, when he breathes his last, even though he was once so cherished, an indispensable person in the family, now his corpse cannot stay in the house for even one night. Hastily bound with ropes, carried out with a stretcher. Some people hug the corpse and cry, some cry out to die, some faint, and others say: 'This is mud, this is stone, you are doing this too foolishly.' When the corpse is carried over the threshold and sees that it can no longer return inside, I think as before. Then, when the corpse is sent to the cemetery and sees it being eaten by insects, devoured by dogs and wolves, bones scattered, etc., I think as before. To associate hearing the death of others with one's ears is to hear that so-and-so has died, or to hear that there is a corpse there, I think as before. To associate remembering the death of others in one's mind is to think of how many old and young people in one's hometown, village, and home have passed away, all of whom have associated with oneself. Thinking of these, it will not be long before I will be like them. Just as the scriptures say: 'Tomorrow and the next life, which comes first cannot be predicted, so do not labor for the things of tomorrow, but strive to prepare for the next life.' The benefit of meditating on impermanence is: understanding that all conditioned phenomena are impermanent, thereby no longer clinging to this life.
ཞེན་ལྡོག་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་དད་པའི་གསོས་འདེབས། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་གྲོགས་བྱེད། ཆགས་སྡང་དང་མྱུར་དུ་བྲལ་ནས་ཆོས་མཉམ་པ་ཉིད་རྟོགས་རྐྱེན་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དམ་ཆོས་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་ཐར་པ་རིན་པོ་ཆེའི་རྒྱན་ལས། འདུས་བྱས་མི་རྟག་པར་བསྟན་པའི་ལེའུ་སྟེ་བཞི་པའོ།། །། ༈ འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་བསྟན་པའི་ལེའུ། དེ་ལྟར་མི་རྟག་པར་ཤི་ཡང་ཅི་ལྟོ་སྟེ། ཡང་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནམ། སྐྱེས་ཙ་ན་ལྷ་མིའི་ལོངས་སྤྱོད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐོབ་སྟེ་འོང་། བདག་ལ་དེས་ཅི་མ་ཆོག་སྙམ་ན། དེ་ནི་སྲིད་པའི་བདེ་བ་ལ་ཆགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་གཉེན་པོར་འཁོར་བའི་ཉེས་དམིགས་སྒོམ་པ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། སྡོམ་ནི། འདུ་བྱེད་ཀྱི་ནི་སྡུག་བསྔལ་དང་། །དེ་བཞིན་འགྱུར་བའི་སྡུག་བསྔལ་དང་། །སྡུག་བསྔལ་གྱི་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཏེ། །གསུམ་གྱིས་འཁོར་བའི་ཉེས་དམིགས་བསྡུས། །ཤེས་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་གསུམ་པོ་དེ། དཔེའི་སྒོ་ནས་བཤད་ན། འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ནི་འབྲས་མ་སྨིན་པ་དང་འདྲའོ། །འགྱུར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ནི། འབྲས་ཆེན་དུག་དང་འདྲེས་པ་ཟ་བ་དང་འདྲའོ། །སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ནི། འབྲས་ཀྱི་སྟེང་དུ་ཕོལ་བྱུང་བ་དང་འདྲའོ། །ཡང་སྡུག་བསྔལ་གསུམ་པོ་དེ་རང་གི་ངོ་བོའི་སྒོ་ནས་བཤད་ན། འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ནི། ཚོར་བ་བཏང་སྙོམས་པ་ཡིན་ནོ། །འགྱུར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ནི། ཚོར་བ་བདེ་བ་ཡིན་ནོ། །སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ནི། 2-13-22a ཚོར་བ་སྡུག་བསྔལ་ཡིན་ནོ། །ཡང་སྡུག་བསྔལ་དེ་གསུམ་མཚན་ཉིད་ཀྱི་སྒོ་ནས་བཤད་ན། འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ནི། ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་འདི་བླངས་པ་ཙམ་གྱིས་སྡུག་བསྔལ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་སོ་སོ་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱིས་འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་འདི་མ་ཚོར་ཏེ། དཔེར་ན། རིམས་ནད་དྲག་པོས་ཟིན་ཙ་ན། རྣ་བ་ལ་སོགས་པ་ལུས་ཀྱི་ན་ཚ་ཁལ་ཁོལ་ཡོད་པ་མི་ཚོར་བ་བཞིན་ནོ། །རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ལ་སོགས་པ་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་འདི་གཟིགས་ཏེ། དཔེར་ན། རིམས་ནད་ཕལ་ཆེར་སོས་ཙ་ན། རྣ་བ་ལ་སོགས་པ་ལུས་ཀྱི་ན་ཚ་ཁལ་ཁོལ་ཡོད་པ་ཚོར་བ་བཞིན་ནོ། །དཔེ་གཞན་ཡང་། སྤུ་ཉག་མ་གཅིག་ལག་མཐིལ་ན་འདུག་ན་མི་བདེ་བ་དང་། སྡུག་བསྔལ་མེད་དེ། དེ་ཉིད་མིག་ཏུ་སོང་ན་མི་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་བསྐྱེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་འདི་སོ་སོ་སྐྱེ་བོ་ལ་ཡོད་ཀྱང་སྡུག་བསྔལ་དུ་མི་ཚོར་ཏེ། འཕགས་པ་རྣམས་ལ་སྡུག་བསྔལ་དུ་ཆེའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་མཛོད་ཀྱི་ཊཱི་ཀ་ལས། ལག་མཐིལ་སྤུ་ཉག་གཅིག་འདུག་པ། །དེ་ནི་མིག་ཏུ་སོང་བ་ན། །མི་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་སྐྱེད། །བྱིས་པ་ལག་མཐིལ་འདྲ་བ་ཡིས། །འདུ་བྱེད་སྡུག་བསྔལ་སྤུ་མི་
【現代漢語翻譯】 是背離的。 此外，培養信心，幫助精進，迅速脫離貪嗔，成為證悟法性平等的因緣。 《殊勝法寶解脫寶飾論》中，講述有為法無常的章節，即第四章。 講述輪迴痛苦的章節 既然如此無常而死，那又如何呢？難道不會再次轉生嗎？出生時，不是會獲得天人的圓滿受用嗎？自己難道不滿足於此嗎？這實際上是對有漏安樂的執著。 爲了對治它，將講述修習輪迴過患的方法。歸納如下： 有為之苦，以及變異之苦，還有痛苦之苦，這三者概括了輪迴的過患。要知道，這三種痛苦，如果用比喻來說明：有為之苦就像未成熟的果實。變異之苦就像吃了摻有劇毒的大果實。痛苦之苦就像果實上生了蛆蟲。 再從這三種痛苦自身的體性來說明：有為之苦是舍受。變異之苦是樂受。痛苦之苦是苦受。 再從這三種痛苦的相狀來說明：有為之苦是，僅僅是取了這些近取蘊就已然具有痛苦。然而，凡夫俗子們並沒有感受到這有為之苦。例如，重病纏身時，不會感覺到耳朵等身體上的小病痛。而入流果等聖者們則能看到這有為之苦。例如，大病初癒時，會感覺到耳朵等身體上的小病痛。另一個例子是，一根頭髮在手掌中不會感到不適和痛苦，但如果進入眼睛裡，就會引起不適和痛苦。同樣，有為之苦凡夫俗子雖然有，卻不覺得是痛苦，但對於聖者們來說卻是巨大的痛苦。就像《俱舍論》的註釋里所說：『一根頭髮在手掌中，如果進入眼睛裡，就會引起不適和痛苦。凡夫就像手掌一樣，有為之苦如同頭髮。』
【English Translation】 It is to turn away. Furthermore, it cultivates faith, helps diligence, quickly separates from attachment and aversion, and becomes a condition for realizing the equality of Dharma. In the 'Precious Ornament of Liberation, the Wish-Fulfilling Jewel of the Sacred Dharma,' the chapter on teaching the impermanence of conditioned phenomena is the fourth. Chapter on Teaching the Suffering of Samsara If one dies in such impermanence, then what? Will one not be reborn again? Upon being born, will one not obtain the perfect enjoyment of gods and humans? Does one not find satisfaction in that? This is actually attachment to the happiness of existence. To counteract this, I will explain how to meditate on the faults of samsara. In summary: The suffering of conditioned existence, as well as the suffering of change, and the suffering of suffering itself, these three encompass the faults of samsara. Know that these three sufferings, if explained through metaphors: the suffering of conditioned existence is like an unripe fruit. The suffering of change is like eating a large fruit mixed with poison. The suffering of suffering is like maggots growing on the fruit. Furthermore, explaining these three sufferings from their own nature: the suffering of conditioned existence is neutral feeling. The suffering of change is pleasant feeling. The suffering of suffering is painful feeling. Furthermore, explaining these three sufferings from their characteristics: the suffering of conditioned existence is that merely taking these aggregates of grasping is already accompanied by suffering. However, ordinary beings do not feel this suffering of conditioned existence. For example, when afflicted by a severe illness, one does not feel the minor ailments of the ears and other parts of the body. But noble beings such as stream-enterers see this suffering of conditioned existence. For example, when mostly recovered from a severe illness, one feels the minor ailments of the ears and other parts of the body. Another example is that a single hair in the palm of the hand does not cause discomfort or suffering, but if it enters the eye, it causes discomfort and suffering. Similarly, although ordinary beings have the suffering of conditioned existence, they do not feel it as suffering, but for noble beings, it is great suffering. As it is said in the commentary on the Treasury of Knowledge: 'A single hair in the palm of the hand, if it enters the eye, causes discomfort and suffering. Ordinary people are like the palm of the hand, the suffering of conditioned existence is like the hair.'
རྟོགས། །འཕགས་པ་མིག་དང་འདྲ་བ་ཡིས། །འདུ་བྱེད་ལ་ནི་སྡུག་བསྔལ་གཟིགས། །ཞེས་གསུངས་སོ། །གཉིས་པ་འགྱུར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ནི། འཁོར་བའི་བདེ་བ་ཇི་སྙེད་པ་ཐམས་ཅད་མཐར་འགྱུར་ནས་སྡུག་བསྔལ་དུ་འགྲོ་བས་ན། འགྱུར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་སྙིང་རྗེ་པདྨ་དཀར་པོའི་མདོ་ལས། ལྷའི་རྒྱལ་སྲིད་ནི་སྡུག་བསྔལ་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་ལགས་སོ། །མི་རྣམས་ཀྱི་རྒྱལ་སྲིད་ཀྱང་སྡུག་བསྔལ་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་ལགས་སོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེས་ན་མིའི་རྒྱལ་པོ་འཁོར་ལོས་བསྒྱུར་ 2-13-22b བ་ལྟ་བུའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཐོབ་ཀྱང་། མཐར་སྡུག་བསྔལ་དུ་འགྱུར་ཏེ། བཤེས་སྤྲིང་ལས་ཀྱང་། འཁོར་ལོ་བསྒྱུར་རྒྱལ་ཉིད་དུ་གྱུར་ནས་ཀྱང་། །འཁོར་བ་དག་ན་ཡང་བྲན་ཉིད་དུ་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེར་མ་ཟད་ལྷའི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་ལྟ་བུའི་ལུས་དང་ལོངས་སྤྱོད་ཐོབ་ཀྱང་། མཐར་འཆི་འཕོ་ཞིང་ལྟུང་བ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། བརྒྱ་བྱིན་མཆོད་འོས་ཉིད་དུ་གྱུར་ནས་ཀྱང་། །ལས་ཀྱི་དབང་གིས་སླར་ཡང་ས་སྟེང་ལྷུང་། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེར་མ་ཟད་ལྷའི་རྒྱལ་པོ་ཚངས་པ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུ་འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་ནས། བསམ་གཏན་སྙོམས་འཇུག་གི་བདེ་བ་ཐོབ་ཀྱང་མཐར་ལྟུང་བ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། ཚངས་ཉིད་ཆགས་བྲལ་བདེ་བ་ཐོབ་ནས་སླར། །མནར་མེད་མེ་ཡི་བུད་ཤིང་གྱུར་པ་ཡི། །སྡུག་བསྔལ་རྒྱུན་མི་ཆད་པ་བསྟེན་འཚལ་ལོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །གསུམ་པ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ནི། སྤྱིར་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་འདི་བླངས་པ་རང་གིས་སྡུག་བསྔལ་ཡིན་པའི་སྟེང་དུ། སྡུག་ངལ་ཆེན་པོར་མངོན་པ་རྣམས་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་ངན་འགྲོའི་སྡུག་བསྔལ་དང་། བདེ་འགྲོའི་སྡུག་བསྔལ་གཉིས་སུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་དང་པོ་བཤད་ན། ངན་སོང་ནི། དམྱལ་བ་ཡི་དྭགས་དུད་འགྲོ་གསུམ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་རེ་རེ་བཞིན་དབྱེ་ན་དུ་ཡོད་པ་དང་། གནས་གང་ན་གནས་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་ཅི་མྱོང་བ་དང་། ཚེ་ཇི་སྲིད་ཐུབ་པ་དང་བཞི་བཞིས་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་དམྱལ་བ་ལ་དབྱེ་ན། ཚ་བའི་དམྱལ་བ་བརྒྱད། གྲང་བའི་དམྱལ་བ་བརྒྱད་དེ་བཅུ་དྲུག །ཉི་ཚེ་བ་དང་། ཉེ་འཁོར་བ་གཉིས་ཏེ་བཅོ་བརྒྱད་དོ། །ཚ་བའི་དམྱལ་བ་འདི་དག་གནས་གང་ན་གནས་ན། འཛམ་བུའི་གླིང་འདིའི་འོག་ན་གནས་ཏེ། འདི་ནས་དེར་འགྲོ་བ་མང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་། འོག་ན་མནར་མེད་པའི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་གནས་སོ། ། 2-13-23a དེའི་སྟེང་ན་ཡར་ལ་རབ་ཏུ་ཚ་བ་དང་། ཚ་བ་དང་། ངུ་འབོད་ཆེན་པོ་དང་། ངུ་འབོད་དང་། བསྡུས་འཇོམས་དང་། ཐིག་ནག་དང་། ཡང་སོས་རྣམས་སོ། །དེ་ལྟར་ཡང་ཆོས་མངོན་པ་མཛོད་ལས། འདི་འོག་སྟོང་ཕྲག་ཉི་ཤུ་ན། །མནར་མེད་པའོ་དེ་ཙམ་མོ། །དེ་ཡི་སྟེང་ན་དམྱལ་བ་བདུན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་དག
【現代漢語翻譯】 如經中雲：『聖者以慧眼觀之，于諸行見苦。』 二是壞苦：輪迴中的一切安樂，最終都會變壞而成為痛苦，故名壞苦。如《悲華經》云：『天之王位，是生苦之因；人之王位，亦是生苦之因。』 因此，即使獲得人中轉輪王的地位，最終仍會轉為痛苦。如《親友書》中說：『縱然成為轉輪王，亦為輪迴之奴僕。』 不僅如此，即使獲得如帝釋天般的身體和受用，最終仍會死亡和墮落。如雲：『縱然成為帝釋天，因業力故仍墮地。』 不僅如此，即使如梵天等天神般遠離欲界的貪慾，獲得禪定之樂，最終仍會墮落。如雲：『梵天離欲得樂已，覆成無間獄火薪，當依恒受苦痛者。』 三是苦苦：總的來說，取蘊本身就是痛苦，在此基礎上顯現的巨大痛苦即是苦苦。又可分為惡趣之苦和善趣之苦兩種。 首先解釋惡趣之苦：惡趣包括地獄、餓鬼、畜生三道。對於每一道，都要從類別、所處位置、所受痛苦、壽命長短四個方面來了解。 地獄的分類：有八熱地獄、八寒地獄，共十六種；加上近邊地獄和孤獨地獄，共十八種。這些熱地獄位於何處呢？位於贍部洲之下，因為從這裡去地獄的人最多。 如雲：『下方有無間地獄，其上有極熱、大熱、叫喚、大叫喚、眾合、黑繩、復活等地獄。』 如《俱舍論》云：『此下二萬由旬處，即是無間地獄，其上為七熱地獄。』
【English Translation】 As it is said in the scriptures: 'The noble ones, with their eyes of wisdom, perceive suffering in all conditioned things.' Secondly, the suffering of change: All the happiness in samsara (cyclic existence) eventually changes and becomes suffering, hence it is called the suffering of change. As the Karunapundarika Sutra (White Lotus of Compassion Sutra) says: 'The kingdom of the gods is the cause of suffering; the kingdom of humans is also the cause of suffering.' Therefore, even if one attains the status of a Chakravartin (universal monarch), it will eventually turn into suffering. As it is said in 'Letter to a Friend': 'Even having become a Chakravartin, one is still a slave in samsara.' Moreover, even if one obtains the body and possessions of a deity like Indra (king of the gods), one will eventually die and fall. As it is said: 'Even having become Indra, worthy of offerings, one falls to the earth again due to the power of karma.' Furthermore, even if one, like the god Brahma, is free from desire for sensual pleasures and attains the bliss of meditative absorption, one will eventually fall. As it is said: 'Brahma, having attained the bliss of detachment, becomes firewood for the fires of Avici (uninterrupted hell). One should rely on those who constantly endure suffering.' Thirdly, the suffering of suffering: In general, taking this aggregate of appropriation itself is suffering, and the great sufferings that manifest on this basis are the suffering of suffering. These can be understood as two types: the suffering of bad migrations and the suffering of good migrations. First, explaining the suffering of bad migrations: The bad migrations include the three realms of hell, hungry ghosts, and animals. For each of these, one should understand them in terms of their categories, where they are located, what suffering they experience, and how long they live. The classification of hells: There are eight hot hells and eight cold hells, making sixteen; plus the ephemeral hells and neighboring hells, making eighteen. Where are these hot hells located? They are located below Jambudvipa (the continent we live on), because many people go there from here. As it is said: 'Below is the Avici hell where sentient beings suffer without interruption. Above it are the hells of extreme heat, heat, great wailing, wailing, crushing, black line, and revival.' As the Abhidharmakosha (Treasury of Knowledge) says: 'Twenty thousand yojanas (ancient Indian measurement of distance) below this is the Avici hell, and above it are the seven hells.'
་གིས་སྡུག་བསྔལ་ཅི་མྱོང་ན། སྒྲ་འཇུག་པའི་རྒྱུ་མཚན་དང་ཐུན་མོང་དུ་བསྟན་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་དང་པོ་ཡང་སོས་ནི། དམྱལ་བ་གཅིག་ལ་གཅིག་ཕན་ཚུན་བཏགས་ཕུག་བཅད་ཅིང་བསད་ནས། རླུང་གྲང་མོ་ལངས་པས་ཡང་སོས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ཚེ་མ་ཟད་ཀྱི་བར་དུའོ། །ཐིག་ནག་ནི་གང་དུ་ཐིག་ནག་པོ་བཏབ་ནས། སོག་ལེ་མེ་རབ་ཏུ་འབར་བས་གཤག་པ་དང་། སྟ་རེ་མེ་རབ་ཏུ་འབར་བས་གཞོག་པར་བྱེད་དེ། ཇི་སྐད་དུ། ཁ་ཅིག་སོག་ལེས་འདྲ་སྟེ་དེ་བཞིན་གཞན། །སྟ་རེ་མི་བཟད་སོ་རྣོན་རྣམས་ཀྱིས་གཞོག །ཅེས་གསུངས་སོ། །བསྡུས་འཇོམས་ནི། རིའི་བར་དུ་བསྡུས་ཤིང་འཇོམས་པ་དང་། ལྕགས་ཀྱི་ཨན་འདར་གྱི་བར་དུ་བསྡུས་ཤིང་འཇོམས་པའོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ནི། གང་དུ་ཕྱོགས་གཉིས་ནས་རི་བོ་ལུག་གི་གདོང་པ་ལྟ་བུ་གཉིས་འོངས་ནས་སེམས་ཅན་དེ་དག་འཇོམས་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ནས་རི་དེ་གཉིས་ཕྱིར་གྱེས་པ་དང་རླུང་གྲང་མོ་ལངས་པས་ལུས་སྔ་མ་ལྟར་སོས། །ཡང་འཇོམས་ཏེ་དེ་ཀ་ལྟར་བྱེད་པའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་སློབ་སྤྲིང་ལས། རི་དང་མཉམ་ལུག་རུ་རིང་འཇིགས་སུ་རུང་བ་གཉིས། །འདུས་པའི་ཕྲག་ཏུ་ལུས་ཀུན་ཕྱེ་མར་བརླག་ཅིང་འཇོམས། །ཞེས་སོགས་གསུངས་སོ། །ཁ་ཅིག་ལྕགས་ཀྱི་ཨན་འདར་གྱི་བར་དུ་བཙིར་བས་ཁྲག་གི་རྒྱུན་ཆུ་བོ་བཞི་ཙམ་པ་འབབ་བོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། ཁ་ཅིག་ཏིལ་བཞིན་འཚིར་ཏེ་དེ་བཞིན་གཞན། །ཕྱི་མ་ཞིབ་མོ་བཞིན་དུ་རྡུལ་དུ་རློག །ཅེས་གསུངས་སོ། །ངུ་འབོད་ནི་སེམས་ཅན་བསྲེགས་ 2-13-23b པ་རྣམས་སྐྲག་པའི་འོ་དོད་འབྱིན་པའོ། །ངུ་འབོད་ཆེན་པོ་ནི་ལྷག་པར་ང་རོ་འབྱིན་པའོ། །ཚ་བ་ནི། མེ་ལ་སོགས་པས་གདུང་བར་བྱེད་པ་སྟེ། ཁྲོ་ཆུ་ཁོལ་མ་ཁར་བླུགས་པས་ཁོག་པ་འཚིག་པ་དང་། ཡང་མཚོན་རྩེ་གཅིག་པ་ཚེར་མ་ཅན་གྱིས་བཤང་ལམ་ནས་སྤྱི་བོར་འབིགས་པའོ། །རབ་ཏུ་ཚ་བ་ནི། ཁྱད་པར་དུ་གདུང་བར་བྱེད་པ་སྟེ། ཁྲོ་ཆུ་ཁོལ་མ་ལ་སོགས་པས་པགས་པ་མིན་པ་རྣམས་བསྲེགས་ནས། བུ་ག་དགུ་ནས་མེ་འབྱུང་བ་དང་། ཡང་མཚོན་རྩེ་གསུམ་པས་བཤང་ལམ་དང་རྐང་མཐིལ་གཉིས་ནས་སྤྱི་བོ་དང་དཔུང་པ་གཉིས་སུ་འབིགས་པའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། དེ་བཞིན་གཞན་དག་ཁྲོ་ཆུ་བཞུས་པ་ཡི། །ཁུ་བ་འབར་བས་འཁྲིགས་པ་ལྡུད་པར་བགྱིད། །ཁ་ཅིག་ལྕགས་ཀྱི་གསལ་ཤིང་རབ་འབར་བ། །ཚེར་མ་ཅན་ལ་ཀུན་ཏུ་རྒྱུད་པར་བགྱིད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །མནར་མེད་པའི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ནི། ལྕགས་ཀྱི་ཁང་པ་མེ་རབ་ཏུ་འབར་བ་དང་། ཆུ་ཞེང་དང་། གནམ་འཕང་དུ་དཔག་ཚད་སྟོང་ཕྲག་ཉི་ཤུ་ཡོད་པའི་ནང་ནས་ལྕགས་ཟངས་དཔག་ཚད་དུ་མ་ཡོད་པའི་ནང་དུ་ཁྲོ་ཆུ་དང་ཟངས་ཆུ་བླུགས་ཏེ། དེར་བཅུག་ནས་ཕྱོགས་བཞི་ནས་མི་བཟད་པའི་མེས་བསྐོལ་བར་བྱེད་པའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། ཁ་ཅིག་ལྕགས་ལས་བྱས་པའི་ཟངས་ཆེན་དུ། །སྤྱིའུ་ཚུགས་འབྲས་ཀྱི་ཐུག་པ
【現代漢語翻譯】 眾生在地獄中遭受何種痛苦？將解釋感受痛苦的原因，並共同展示這些痛苦。首先，是復活地獄：在地獄中，眾生互相砍殺、刺戳，直至死亡。當冷風吹起時，他們又會復活。如此直到壽命耗盡。黑繩地獄是：在眾生身上畫上黑線后，用燃燒的鋸子切割，或用燃燒的斧頭劈砍。正如經文所說：『有些人被鋸子鋸開，另一些人被鋒利而可怕的斧頭劈砍。』擠壓地獄是：被擠壓在山間或鐵砧之間。首先，從兩個方向出現兩座像羊頭一樣的山，擠壓這些眾生。然後，山分開，冷風吹起，身體恢復如初。再次擠壓，重複之前的過程。正如《親友書》中所說：『兩座如羊角般可怕的山，聚攏時將眾生的身體碾成粉末。』有些人被擠壓在鐵砧之間，血流成四條河流。正如經文所說：『有些人像芝麻一樣被榨取，另一些人像細粉一樣被磨碎。』嚎叫地獄是：被焚燒的眾生髮出恐懼的嚎叫聲。大嚎叫地獄是：發出更加強烈的哀嚎聲。熱地獄是：被火等灼燒。將沸騰的膽汁傾倒入口中，燒焦內臟；或者用單尖、帶刺的武器從肛門刺入，直至頭頂。極熱地獄是：遭受特別強烈的灼燒。沸騰的膽汁等燒焦面板以外的所有東西，九個孔竅都冒出火焰；或者用三尖的武器從肛門和兩個腳底刺入，直至頭頂和兩個肩膀。正如經文所說：『同樣，其他人被灌入燃燒的熔化膽汁。有些人被帶刺的燃燒鐵樹貫穿全身。』無間地獄是：一個燃燒的鐵房子，長寬和高度都有兩萬由旬（Yojana，古印度長度單位），裡面裝滿了鐵和銅，還有許多由旬的沸騰膽汁和銅水。將眾生放入其中，四面都被可怕的火焰炙烤。正如經文所說：『有些人被放在一個巨大的鐵銅鍋里，像煮飯一樣。』 What kind of suffering do beings experience in hell? The reasons for experiencing suffering will be explained, and these sufferings will be shown together. First, there is the Reviving Hell: In one hell, beings cut and stab each other until they die. When a cold wind rises, they are revived. This continues until their lifespan is exhausted. The Black Line Hell is where black lines are drawn on beings, and then they are cut with a burning saw or chopped with a burning axe. As the scripture says: 'Some are sawn apart with saws, while others are chopped by sharp and terrible axes.' The Crushing Hell is where beings are crushed between mountains or between iron anvils. First, from two directions, two mountains like the faces of sheep come and crush these beings. Then, the mountains separate, and a cold wind rises, restoring the body to its former state. They are crushed again, repeating the previous process. As it says in the Letter to a Friend: 'Two mountains, like terrifying long sheep horns, crush and destroy all bodies into powder when they converge.' Some are squeezed between iron anvils, causing streams of blood to flow like four rivers. As the scripture says: 'Some are squeezed like sesame seeds, while others are ground into fine dust.' The Howling Hell is where beings being burned emit cries of fear. The Great Howling Hell is where they emit even more intense wails. The Hot Hell is where beings are tormented by fire and the like. Boiling bile is poured into their mouths, burning their insides; or they are pierced from the anus to the crown of their heads with a single-pointed, thorny weapon. The Very Hot Hell is where beings are tormented in a particularly intense way. Boiling bile and the like burn everything except the skin, and fire emerges from the nine orifices; or they are pierced from the anus and the soles of both feet to the crown of the head and both shoulders with a three-pointed weapon. As the scripture says: 'Likewise, others are fed with a burning liquid of molten bile. Some are made to pass through a burning iron tree with thorns all over.' The Hell of Uninterrupted Suffering is an iron house that is ablaze with fire, twenty thousand yojanas (an ancient Indian unit of distance) in length, width, and height, filled with iron and copper, and with many yojanas of boiling bile and copper water. Beings are placed in it, and it is scorched by unbearable fire from all four directions. As the scripture says: 'Some are placed in a great copper cauldron made of iron, like cooking rice.'
【English Translation】 What kind of suffering do beings experience in hell? The reasons for experiencing suffering will be explained, and these sufferings will be shown together. First, there is the Reviving Hell: In one hell, beings cut and stab each other until they die. When a cold wind rises, they are revived. This continues until their lifespan is exhausted. The Black Line Hell is where black lines are drawn on beings, and then they are cut with a burning saw or chopped with a burning axe. As the scripture says: 'Some are sawn apart with saws, while others are chopped by sharp and terrible axes.' The Crushing Hell is where beings are crushed between mountains or between iron anvils. First, from two directions, two mountains like the faces of sheep come and crush these beings. Then, the mountains separate, and a cold wind rises, restoring the body to its former state. They are crushed again, repeating the previous process. As it says in the Letter to a Friend: 'Two mountains, like terrifying long sheep horns, crush and destroy all bodies into powder when they converge.' Some are squeezed between iron anvils, causing streams of blood to flow like four rivers. As the scripture says: 'Some are squeezed like sesame seeds, while others are ground into fine dust.' The Howling Hell is where beings being burned emit cries of fear. The Great Howling Hell is where they emit even more intense wails. The Hot Hell is where beings are tormented by fire and the like. Boiling bile is poured into their mouths, burning their insides; or they are pierced from the anus to the crown of their heads with a single-pointed, thorny weapon. The Very Hot Hell is where beings are tormented in a particularly intense way. Boiling bile and the like burn everything except the skin, and fire emerges from the nine orifices; or they are pierced from the anus and the soles of both feet to the crown of the head and both shoulders with a three-pointed weapon. As the scripture says: 'Likewise, others are fed with a burning liquid of molten bile. Some are made to pass through a burning iron tree with thorns all over.' The Hell of Uninterrupted Suffering is an iron house that is ablaze with fire, twenty thousand yojanas (an ancient Indian unit of distance) in length, width, and height, filled with iron and copper, and with many yojanas of boiling bile and copper water. Beings are placed in it, and it is scorched by unbearable fire from all four directions. As the scripture says: 'Some are placed in a great copper cauldron made of iron, like cooking rice.'
་བཞིན་དུ་འཚོད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །སྡུག་བསྔལ་བར་མཚམས་མེད་པས་ན་མནར་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་དག་གི་ཚེ་ཡང་ཇི་སྲིད་དུ་ཐུབ་ཅེ་ན། མངོན་པ་མཛོད་ལས། ཡང་སོས་ལ་སོགས་དྲུག་རིམ་བཞིན། །འདོད་ལྷའི་ཚེ་དང་ཉིན་ཞག་མཉམ། །དེས་ན་དེ་དག་རྣམས་ཀྱི་ཚེ། །འདོད་པའི་ལྷ་དང་འདྲ་བ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། རྒྱལ་ཆེན་རིགས་བཞིའི་ཚེ་ཚད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དམྱལ་བ་ཡང་སོས་ཀྱི་ཉིན་ཞག་གཅིག་ཡིན་ལ། དེ་སུམ་ཅུ་ལ་ཟླ་ 2-13-24a བ་གཅིག །ཟླ་བ་བཅུ་གཉིས་ལ་ལོར་བརྩིས་པའི་ཡང་སོས་ཀྱིས་རང་ལོ་ལྔ་བརྒྱ་ཐུབ་བོ། །མི་ལོ་ལྟར་ན་བྱེ་བ་ཁྲག་འབུམ་དྲུག་ཁྲི་ཉིས་སྟོང་ཡོད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་ལྷ་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་པ་དང་། དམྱལ་བ་ཐིག་ནག་སྦྱར་བས་དམྱལ་བ་དེས་རང་ལོ་སྟོང་ཐུབ་སྟེ། མི་ལོ་ལྟར་ན་བྱེ་བ་འབུམ་ཕྲག་བཅུ་གཉིས་དང་། བྱེ་བ་ཕྲག་དགུ་ཁྲི་དྲུག་སྟོང་ཡོད་དོ། །ལྷ་འཐབ་བྲལ་བ་དང་དམྱལ་བ་བསྡུས་འཇོམས་སྦྱར་བས་དམྱལ་བ་དེས་རང་ལོ་ཉིས་སྟོང་ཐུབ་སྟེ། མི་ལོ་ལྟར་ན་བྱེ་བ་ཁྲག་བྱེ་བ་གཅིག་དང་། བྱེ་བ་ཕྲག་སུམ་འབུམ་དྲུག་ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་ཡོད་དོ། །ལྷ་དགའ་ལྡན་པ་དང་། དམྱལ་བ་ངུ་འབོད་སྦྱར་བས་དམྱལ་བ་དེས་རང་ལོ་བཞི་སྟོང་ཐུབ་སྟེ། མི་ལོ་ལྟར་ན་བྱེ་བ་ཁྲག་བྱེ་བ་བརྒྱད་དང་། བྱེ་བ་ཕྲག་ས་ཡ་གཉིས་དང་། བྱེ་བ་ཕྲག་དགུ་འབུམ་བཞི་ཁྲི་བཞི་སྟོང་ཡོད་དོ། །ལྷ་འཕྲུལ་དགའ་བ་དང་། དམྱལ་བ་ངུ་འབོད་ཆེན་པོར་སྦྱར་བས་དམྱལ་བ་དེས་རང་ལོ་བརྒྱད་སྟོང་ཐུབ་སྟེ། མི་ལོ་ལྟར་ན་བྱེ་བ་ཕྲག་བྱེ་བ་དྲུག་ཅུ་རྩ་དྲུག་དང་། བྱེ་བ་ཕྲག་ས་ཡ་གསུམ་དང་། བྱེ་བ་ཕྲག་ལྔ་འབུམ་ལྔ་ཁྲི་ཉིས་སྟོང་ཡོད་དོ། །གཞན་འཕྲུལ་དབང་བྱེད་པ་དང་། དམྱལ་བ་ཚ་བ་སྦྱར་བས་དེས་རང་ལོ་ཁྲི་དྲུག་སྟོང་ཐུབ་སྟེ། མི་ལོ་ལྟར་ན་ལོ་བྱེ་བ་ཕྲག་བྱེ་བ་ལྔ་བརྒྱ་དང་། བྱེ་བ་ཕྲག་བྱེ་བ་བཅུ་དང་། བྱེ་བ་ཕྲག་ས་ཡ་བརྒྱད་དང་། བྱེ་བ་ཕྲག་བཞི་འབུམ་དང་། བྱེ་བ་ཕྲག་ཁྲི་དྲུག་སྟོང་ཡོད་དོ། །དམྱལ་བ་རབ་ཏུ་ཚ་བས་ནི་ཚེ་བར་གྱི་བསྐལ་པ་ཕྱེད་ཐུབ་བོ། །མནར་མེད་པས་ནི་ཚེ་བར་གྱི་བསྐལ་པ་གཅིག་ཐུབ་བོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། རབ་ཏུ་ཚ་ཕྱེད་མནར་མེད་ནི། བར་གྱི་བསྐལ་པའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཉེ་འཁོར་གྱི་དམྱལ་བ་ནི། དམྱལ་བ་བརྒྱད་པོ་དེ་དག་གི་ཕྱོགས་བཞི་ན་ཡོད་དེ། དེ་ཡང་ཐོག་མར་མེ་མ་མུར་པུས་ནུབ་ཙམ་ཡོད་ལ། སེམས་ཅན་དེ་དག་གནས་ཚོལ་དུ་འགྲོ་བ་ན། དེ་དག་ 2-13-24b གིས་རྐང་པ་བཞག་ན་ནི་པགས་པ་དང་། ཤ་དང་། ཁྲག་ཀུན་ཞིག་པར་འགྱུར་རོ། །རྐང་པ་བཏེག་ན་དེ་དག་སོས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ནི་ལྷག་པ་དང་པོའོ། །དེའི་དྲུང་ཉིད་དུ་རོ་མྱགས་མི་གཙང་བའི་འདམ་རྫབ་དག་ཏུ་འབུ་ལུས་དཀར་ཞིང་། མགོ་ནག་ལ་མཆུ་རྣོ་བ་དག་གནས་ཤིང་། དེ་དག་གིས་སེམས་ཅན་
【現代漢語翻譯】 如是煮之。如是說。因痛苦無間斷，故名無間地獄（མནར་མེད་པ།）。那麼，這些地獄的壽命有多長呢？《俱舍論》中說：『復活等六獄，次第與欲天，壽命與晝夜等同。』因此，這些地獄的壽命與欲界天相同。也就是說，四大天王的壽命是一天，相當於復活地獄的一天一夜。三十天為一月，十二個月為一年，復活地獄的眾生能活五百年。如果按人間計算，相當於一千六百二十億年。同樣，三十三天（ལྷ་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་པ།）與黑繩地獄（དམྱལ་བ་ཐིག་ནག）相對應，黑繩地獄的眾生能活一千年，如果按人間計算，相當於一千二百九十六億年。鬥戰天（ལྷ་འཐབ་བྲལ་བ།）與眾合地獄（དམྱལ་བ་བསྡུས་འཇོམས）相對應，眾合地獄的眾生能活兩千年，如果按人間計算，相當於一千二百九十六億年。兜率天（ལྷ་དགའ་ལྡན་པ།）與呼號地獄（དམྱལ་བ་ངུ་འབོད）相對應，呼號地獄的眾生能活四千年，如果按人間計算，相當於八千二百九十四億四千萬年。樂變化天（ལྷ་འཕྲུལ་དགའ་བ།）與大呼號地獄（དམྱལ་བ་ངུ་འབོད་ཆེན་པོ）相對應，大呼號地獄的眾生能活八千年，如果按人間計算，相當於六千六百三十五億五千二百萬年。他化自在天（གཞན་འཕྲུལ་དབང་བྱེད་པ།）與焦熱地獄（དམྱལ་བ་ཚ་བ）相對應，焦熱地獄的眾生能活一萬六千年，如果按人間計算，相當於五千一百八十四億年。極熱地獄（དམྱལ་བ་རབ་ཏུ་ཚ་བ）的壽命為中劫的一半。無間地獄（མནར་མེད་པ）的壽命為一個中劫。如是說：『極熱半劫，無間一劫。』近邊地獄位於八大地獄的四方。首先是尸糞泥，略微有火星。當衆生去尋找住所時，如果腳踩到火星上，面板、肉和血都會被燒燬。抬起腳，身體又會復原，這是第一個近邊地獄。在其附近，有腐爛不潔的泥沼，其中有白色身體、黑色頭部、尖嘴的蟲子居住，這些蟲子會吞噬眾生。
【English Translation】 Thus it is cooked. Thus it is said. Because suffering is uninterrupted, it is called Avīci (མནར་མེད་པ།). Then, how long is the lifespan of these hells? The Abhidharmakośa says: 'The six hells, beginning with Sañjīva, are sequentially equal to the lifespan of the desire gods and the length of their days and nights.' Therefore, the lifespan of these hells is the same as that of the desire realm gods. That is to say, the lifespan of the Four Great Kings is one day, which is equivalent to one day and night in the Sañjīva hell. Thirty days make a month, twelve months make a year, and the beings in the Sañjīva hell can live for five hundred years. If calculated according to human years, it is equivalent to 162 billion years. Similarly, the Thirty-three Gods (ལྷ་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་པ།) correspond to the Kālasūtra hell (དམྱལ་བ་ཐིག་ནག), and the beings in the Kālasūtra hell can live for one thousand years, which is equivalent to 129.6 billion years according to human years. The Yama gods (ལྷ་འཐབ་བྲལ་བ།) correspond to the Sanghata hell (དམྱལ་བ་བསྡུས་འཇོམས), and the beings in the Sanghata hell can live for two thousand years, which is equivalent to 129.6 billion years according to human years. The Tuṣita gods (ལྷ་དགའ་ལྡན་པ།) correspond to the Raurava hell (དམྱལ་བ་ངུ་འབོད), and the beings in the Raurava hell can live for four thousand years, which is equivalent to 829.44 billion years according to human years. The Nirmāṇarati gods (ལྷ་འཕྲུལ་དགའ་བ།) correspond to the Mahāraurava hell (དམྱལ་བ་ངུ་འབོད་ཆེན་པོ), and the beings in the Mahāraurava hell can live for eight thousand years, which is equivalent to 663.552 billion years according to human years. The Paranirmita-vaśavartin gods (གཞན་འཕྲུལ་དབང་བྱེད་པ།) correspond to the Tapana hell (དམྱལ་བ་ཚ་བ), and the beings in the Tapana hell can live for sixteen thousand years, which is equivalent to 518.4 billion years according to human years. The Pratāpana hell (དམྱལ་བ་རབ་ཏུ་ཚ་བ) has a lifespan of half an intermediate kalpa. The Avīci hell (མནར་མེད་པ) has a lifespan of one intermediate kalpa. As it is said: 'Tapana half a kalpa, Avīci one kalpa.' The Utsada hells are located on the four sides of the eight great hells. First, there is the Kukkula, with faint sparks. When beings go to find a place to stay, if their feet step on the sparks, their skin, flesh, and blood will be burned away. When they lift their feet, their bodies will be restored. This is the first Utsada hell. Near it, there are rotten and unclean mud swamps, in which white-bodied, black-headed, sharp-beaked worms live, and these worms devour beings.
དེ་དག་གི་རུས་པའི་བར་དུ་འབིགས་པར་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་ནི་ལྷག་པ་གཉིས་པའོ། །དེའི་དྲུང་ཉིད་ན་སྤུ་གྲི་གཏམས་པའི་ལམ་པོ་ཆེ་དང་། རལ་གྲི་ལོ་མའི་ནགས་ཚལ་དང་། ཁྱི་བསྲེ་བོ་དང་། ལྕགས་ཀྱི་ཤལ་མ་ལི་དང་། ཁྭ་ལྕགས་ཀྱི་མཆུ་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་གནོད་པ་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་ནི་ལྷག་པ་གསུམ་མོ། །དེའི་དྲུང་ན་ཆུ་བོ་རབ་མེད་ཐལ་ཆུ་ཁོལ་མས་གང་བ་སྟེ། དེར་སེམས་ཅན་དེ་དག་འཚོད་ལ།འགྲམ་ན་སྐྱེས་བུ་ལག་ན་མཚོན་ཐོགས་པས་འགོག་སྟེ། དེ་ནི་ལྷག་པ་བཞི་པའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། བརྒྱད་པོ་ཀུན་ལ་ལྷག་བཅུ་དྲུག །དེ་དག་གི་ནི་ངོས་བཞི་ན། །མེ་མ་མུར་དང་རོ་མྱགས་འདམ། །སྤུ་གྲི་ལམ་སོགས་ཆུ་བོ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཅི་སྐྱེས་བུའི་ཆ་བྱད་ཅན་གྱི་སྲུང་མ་དང་། ཁྭ་ལྕགས་ཀྱི་མཆུ་ཅན་ལ་སོགས་པ་དམྱལ་སྲུང་གི་འཁོར་དེ་དག་སེམས་ཅན་ཡིན་ནམ་མ་ཡིན་ཞེ་ན། བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་རྣམས་ནི་སེམས་ཅན་ཡིན་པར་འདོད། མདོ་སྡེ་པ་རྣམས་སེམས་ཅན་མ་ཡིན་པར་འདོད། རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་དང་མར་པ་དང་མི་ལ་ཡབ་སྲས་ཀྱི་བཞེད་པ་ནི་སེམས་ཅན་སྡིག་པ་བྱས་པའི་དབང་གིས་རང་གི་སེམས་ཉིད་དེ་ལྟར་སྣང་བར་འདོད། དོན་འདི་དང་མཐུན་པར་སྤྱོད་འཇུག་ལས། སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་མཚོན་ཆ་རྣམས། །སུ་ཞིག་གིས་ནི་ཆེད་དུ་བྱས། །ལྕགས་བསྲེགས་ས་གཞི་སུ་ཡིས་བྱས། །མེ་ཚོགས་དེ་དག་ཅི་ལས་བྱུང་། །དེ་འདྲ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་། །སྡིག་སེམས་ཡིན་པར་ཐུབ་པས་གསུངས། །ཞེས་འབྱུང་ངོ་། ། 2-13-25a གྲང་བའི་དམྱལ་བ་བརྒྱད་ནི། ཆུ་བུར་ཅན་དང་། ཆུ་བུར་བརྡོལ་པ་ཅན་དང་། སོ་ཐམ་ཐམ་པ་དང་། ཨ་ཆུ་ཟེར་བ་དང་། ཀྱི་ཧུད་ཟེར་བ་དང་། ཨུཏྤལ་ལྟར་གས་པ་དང་། པདྨ་ལྟར་གས་པ་དང་། པདྨ་ཆེན་པོ་ལྟར་གས་པའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། ཆུ་བུར་ཅན་སོགས་གྲང་བརྒྱད་གཞན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །འདི་དག་གནས་གང་ན་གནས་ཤེ་ན། འཛམ་བུ་གླིང་འདི་ཉིད་ཀྱི་འོག་ན་དམྱལ་བ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཐད་ཀ་ན་གནས་སོ། །དེ་དག་གིས་སྡུག་བསྔལ་ཅི་ཞིག་མྱོང་ཞེ་ན། སྒྲ་འཇུག་པའི་རྒྱུ་མཚན་དང་ཐུན་མོང་དུ་བསྟན་པར་བྱ་སྟེ། དང་པོ་གཉིས་ནི་གྲང་བ་མི་བཟད་པས་ཉེན་པས་ལུས་ལ་ཆུ་བུར་བྱུང་བ་དང་། ཆུ་བུར་བརྡོལ་བ་ལྟ་བུར་གྱུར་བ་སྟེ། ལུས་འགྱུར་བ་ལས་མིང་དུ་བཏགས་སོ། །བར་པ་གསུམ་སོ་ཐམ་ཐམ་དང་། ཨ་ཆུ་དང་། ཀྱི་ཧུད་ནི་གྲང་བ་མི་བཟད་པས་ཉེན་པས་སྒྲ་འགྱུར་བ་ལས་བཏགས་པའོ། །པགས་པ་སྔོ་ཞིང་། ཁ་ལྔའམ་དྲུག་ཏུ་གས་པ་ནི་ཨུཏྤལ་ལྟར་གས་པའོ། །སྔོ་བ་ལས་ཐལ་ནས་དམར་ཞིང་། ཁ་བཅུའམ་དེ་ལས་ལྷག་པར་གས་པ་ནི་པདྨ་ལྟར་གས་པའོ། །ཤིན་ཏུ་དམར་བར་གྱུར་ནས་ཁ་བརྒྱའམ་དེ་ལས་ལྷག་པར་གས་པ་ནི་པདྨ་ལྟར་ཆེར་གས་པའོ། །ཕྱི་མ་འདི་གསུམ་ཡང་ལུས་འགྱུར་བ་ལས་མིང་དུ་བཏགས་པའོ། །དེ་དག་གི་ཚེ་ཇི་སྲིད་ཐུབ་ཅ
【現代漢語翻譯】 在那些（熱地獄）的骨頭之間進行穿刺，這是第二個余處。在那附近，有充滿剃刀的大道，有利劍葉片的森林，雜交犬，鐵的卡瑪利樹，以及鐵喙烏鴉的傷害，這是第三個余處。在那附近，有充滿無法估量的灰水沸騰的河流，眾生在那裡被煮沸，岸邊有手持武器的人阻擋，這是第四個余處。就像這樣，所有八個（熱地獄）都有十六個余處。在那些（地獄）的四個方向上，有燃燒的煤堆和腐爛的泥潭，剃刀路等河流。 如上所述。那麼，那些具有男子形象的守護者，以及鐵喙烏鴉等，那些地獄守護者的眷屬，他們是眾生還是非眾生呢？分別說者認為他們是眾生。經部師認為他們不是眾生。瑜伽行者以及瑪爾巴和米拉父子的觀點是，眾生因造惡業而使自己的心識顯現為那樣。與此義相符，《入菩薩行論》中說：'誰特意製造了地獄的武器？誰製造了燒紅的地面？那些火焰堆從何而來？一切這些，佛陀都說是罪惡之心所造。' 八個寒冷地獄是：皰瘡地獄、皰瘡破裂地獄、瑟瑟發抖地獄、阿秋地獄、克呼地獄、如蓮花般裂開地獄、如蓮花般綻放地獄、如大蓮花般綻放地獄。就像這樣，還有其他的八個寒冷地獄，如皰瘡地獄等。這些地獄位於何處呢？它們位於贍部洲（Jambudvipa，人類居住的大陸）之下，正對著大地獄。他們遭受什麼樣的痛苦呢？將共同解釋聲音產生的理由：前兩個（地獄）因無法忍受的寒冷侵襲，身體上出現水皰，或者像水皰破裂一樣，因身體的變化而得名。中間三個，瑟瑟發抖地獄、阿秋地獄和克呼地獄，因無法忍受的寒冷侵襲而發出聲音，因此得名。面板變青，裂開五六道口子，是如蓮花般裂開地獄。從青色變為灰色，再變為紅色，裂開十道或更多口子，是如蓮花般綻放地獄。變得非常紅，裂開一百道或更多口子，是如大蓮花般綻放地獄。後面的這三個也是因身體的變化而得名。他們在那裡能活多久呢？
【English Translation】 Piercing between the bones of those (hot hells), that is the second excess. Near there, there is a great road filled with razors, a forest of sword-leaf blades, hybrid dogs, iron shalmali trees, and harm from iron-beaked ravens, that is the third excess. Near there, there is a river filled with immeasurable ash-water boiling, where those sentient beings are cooked, and on the bank, there are beings holding weapons who obstruct, that is the fourth excess. Thus, all eight have sixteen excesses. On the four sides of those, there are burning embers and rotting mud, razor roads, and rivers. As it was said. Then, are those guardians with the appearance of men, and the retinue of hell guardians such as the iron-beaked ravens, sentient beings or non-sentient beings? The Vaibhashikas assert that they are sentient beings. The Sautrantikas assert that they are not sentient beings. The view of the Yogacharas and Marpa and Mila, father and son, is that due to the power of sentient beings committing evil deeds, their own minds appear as such. In accordance with this meaning, it is said in the Bodhicharyavatara: 'Who intentionally made the weapons of hell? Who made the red-hot ground? From where did those piles of fire come? All of those, the Buddha said, are made by the sinful mind.' The eight cold hells are: the Blister Hell, the Bursting Blister Hell, the Chattering Teeth Hell, the Achu Hell, the Kyihu Hell, the Utpala-like Cracking Hell, the Padma-like Cracking Hell, and the Great Padma-like Cracking Hell. Thus, it was said: 'The Blister Hell and so forth are the other eight cold hells.' Where are these located? They are located below this Jambudvipa (the continent inhabited by humans), directly beneath the great hells. What kind of suffering do they experience? The reason for the sound entering will be explained in common: The first two (hells) are named because of the unbearable cold that afflicts them, causing blisters to appear on the body, or causing the body to become like bursting blisters. The middle three, the Chattering Teeth Hell, the Achu Hell, and the Kyihu Hell, are named because of the sounds that are produced due to the unbearable cold. The skin turns blue and cracks into five or six pieces, that is the Utpala-like Cracking Hell. From blue, it turns to ash and then to red, cracking into ten or more pieces, that is the Padma-like Cracking Hell. Becoming extremely red and cracking into a hundred or more pieces, that is the Great Padma-like Cracking Hell. These last three are also named after the changes in the body. How long do they live there?
ེ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་དག་དཔེ་ཙམ་དུ། དགེ་སློང་དག་དཔེར་ན། འདི་ན་ཡུལ་མ་ག་དྷའི་ཏིལ་སྦྱང་ཁལ་བརྒྱད་ཅུ་འགྲོ་བ་ཞིག་ཏིལ་གྱིས་བྱུར་བུར་བཀང་སྟེ། དེ་ནས་ལ་ལ་ཞིག་གིས་ལོ་བརྒྱ་བརྒྱ་འདས་ཤིང་ཏིལ་རེ་རེ་ཕྱིར་བོར་ན། དགེ་སློང་དག་རིམ་པ་དེས་ན། ཡུལ་མ་ག་དྷའི་ཏིལ་སྦྱང་ཁལ་བརྒྱད་ཅུ་པོ་དེ་མ་ལུས་པར་ཡོངས་སུ་ཟད་པར་འགྱུར་བ་ནི་ཆེས་མྱུར་གྱིས། ཆུ་བུར་ཅན་དུ་སྐྱེས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཚེ་ཡོངས་སུ་གཏུགས་པར་ནི་ང་མི་སྨྲའོ། །དགེ་སློང་དག་ 2-13-25b ཆུ་བུར་ཅན་ཉི་ཤུ་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ་ཆུ་བུར་བརྡོལ་བ་ཅན་གཅིག་ཡིན་ནོ། །ཞེས་པ་ནས། དགེ་སློང་དག་པདྨ་ལྟར་གས་པ་ཉི་ཤུ་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ། པདྨ་ལྟར་གས་པ་ཆེན་པོ་གཅིག་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་གྱིས་དེའི་དོན་བསྡུས་ནས་བསྟན་པ་ནི། ཏིལ་སྦྱང་ནང་ནས་ལོ་བརྒྱ་ཞིང་། །ཏིལ་ཅིག་ཕྱུང་བས་ཟད་གྱུར་པ། །ཆུ་བུར་ཅན་གྱི་ཚེ་ཡིན་ཏེ། །གཞན་གྱི་ཚེ་ནི་ཉི་ཤུ་འགྱུར། །ཞེས་པ་སྟེ། དེས་ན་ཆུ་བུར་ཅན་གྱིས་ཏིལ་སྦྱང་གང་ངོ་། །ཆུ་བུར་བརྡོལ་བ་ཅན་གྱིས་ཉི་ཤུའོ། །སོ་ཐམ་ཐམ་གྱིས་བཞི་བརྒྱའོ། །ཨ་ཆུ་ཟེར་བས་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་ཡིན་ནོ། །ཀྱི་ཧུད་ཟེར་བས་འབུམ་ཕྲག་གཅིག་དང་དྲུག་ཁྲི་ཡིན་ནོ། །ཨུཏྤལ་ལྟར་གས་པས་ས་ཡ་ཕྲག་གསུམ་དང་། འབུམ་ཕྲག་གཉིས་སོ། །པདྨ་ལྟར་གས་པས་བྱེ་བ་ཕྲག་དྲུག་དང་། ས་ཡ་ཕྲག་བཞི་ཡིན་ནོ། །པདྨ་ཆེན་པོ་ལྟར་གས་པས་ཏིལ་སྦྱང་ཐེར་འབུམ་ཕྲག་གཅིག་དང་། དུང་ཕྱུར་ཕྲག་གཉིས་དང་། བྱེ་བ་ཕྲག་བཞི་ཡིན་ནོ། །ཉི་ཚེ་བའི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ནི་མང་པོ་འམ་གཉིས་སམ་གཅིག་གམ། སོ་སོའི་ལས་དག་གིས་གྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་གི་རྣམ་པའི་བྱེ་བྲག་དུ་མ་ཡོད་དོ། །འདིའི་གནས་ལ་ངེས་པ་མེད་དེ། ཆུ་བོ་དང་། རི་དང་། མྱ་ངན་གྱི་ཕྱོགས་དང་། གཞན་དག་དང་། ས་འོག་དང་། ཁ་ཅིག་མིའི་ཡུལ་ན་གནས་ཏེ། འཕགས་པ་མཽའུ་གལ་གྱི་བུས་གཟིགས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་བཞིན་དུ་མྱ་ངམ་གྱི་ཕྱོགས་སུ་བཙུན་པ་དགེ་འདུན་འཚོས་གཟིགས་པ་ལྟ་བུའོ། །འདིའི་ཚེ་ཚད་ལ་ངེས་པ་མེད་པའོ། །སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་སྡུག་བསྔལ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ཡི་དྭགས་ལ་དབྱེ་ན་ཡི་དྭགས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་གཤིན་རྗེ་དང་། དེ་ལས་འཕྲོས་པའི་ཡི་དྭགས་སོ། །དེ་དག་གང་ན་གནས་ཤེ་ན། ཡི་དྭགས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་གཤིན་རྗེ་ནི། འཛམ་བུ་གླིང་གི་འོག་དཔག་ཚད་ལྔ་བརྒྱ་བཅད་པ་ 2-13-26a ན་ཡོད་དོ། །འཕྲོས་པའི་ཡི་དྭགས་ནི་མྱ་ངམ་གྱི་ཕྱོགས་ལ་སོགས་པ་ངེས་པ་མེད་པར་གནས་སོ། །འཕྲོས་པའི་ཡི་དྭགས་ལ་དབྱེ་ན་གསུམ་སྟེ། ཟས་སྐོམ་ལ་ཕྱིའི་སྒྲིབ་པ་ཡོད་པ་དང་། ནང་གི་སྒྲིབ་པ་ཡོད་པ་དང་། ཟས་སྐོམ་ལ་སྒྲིབ་པ་ཡོད་པའོ། །དེ་དག་གིས་སྡུག་བསྔལ་ཅི་མྱོང་ཞེ་ན།
【現代漢語翻譯】 複次，薄伽梵（梵文，Bhagavan，Bhagavat，世尊）略為開示，『諸比丘，譬如，在此摩揭陀國（梵文，Magadha，Magadha，古印度十六大國之一）有一量為八十佉梨（梵文，khari，khari，容量單位）的芝麻倉，裝滿了芝麻。然後，有人每過一百年從中取出一粒芝麻。諸比丘，如此這般，這個八十佉梨的摩揭陀芝麻倉很快就會完全耗盡。但我不會說水皰地獄眾生的壽命能夠窮盡。諸比丘， 二十個水皰地獄就像一個皰裂地獄。』如是說，『諸比丘，二十個如蓮花裂開的地獄就像一個大蓮花裂開的地獄。』如是說。論師世親（梵文，Vasubandhu，Vasubandhu，古印度佛教論師）總結並解釋了它的含義：『芝麻倉中，百年取一芝麻，/ 取盡之時，即水皰地獄壽。/ 其他地獄壽，為此之二十倍。』 因此，水皰地獄以芝麻倉為量。皰裂地獄是其二十倍。索唐唐地獄是其四百倍。阿秋地獄是其八千倍。吉呼地獄是一十六萬倍。如青蓮花裂開地獄是三百二十萬倍。如蓮花裂開地獄是六千四百萬倍。如大蓮花裂開地獄是芝麻倉的一千二百四十億倍。 近邊地獄的眾生，或是眾多，或是兩個，或是一個，各自由業力所成。它們有多種不同的形態。此處的處所不定，或在河流、山脈、苦惱之處、其他地方、地下，有些則在人間，如聖者目犍連（梵文，Maudgalyayana，Maudgalyayana，佛陀十大弟子之一）之子所見。同樣，如在曠野之處，比丘僧團所見。此處的壽命不定。地獄眾生的痛苦已述說完畢。 若分類餓鬼，有餓鬼之王閻羅（梵文，Yama，Yama，掌管地獄的冥王）以及由此衍生的餓鬼。它們住在哪裡呢？餓鬼之王閻羅住在贍部洲（梵文，Jambudvipa，Jambudvipa，我們所居住的這個世界）之下五百由旬（梵文，yojana，yojana，長度單位）處。 衍生的餓鬼則住在曠野等處，處所不定。若分類衍生的餓鬼，有三種：對飲食有外障者，有內障者，以及對飲食有障者。它們承受何種痛苦呢？'
【English Translation】 Furthermore, the Bhagavan (The Blessed One) briefly explained, 'Monks, for example, in this country of Magadha (an ancient Indian kingdom), there is a sesame store that holds eighty kharis (a unit of measurement) filled with sesame seeds. Then, someone takes out one sesame seed every hundred years. Monks, in this way, that sesame store of eighty kharis in Magadha will be completely exhausted very quickly. But I would not say that the lifespan of beings born in the water-bubble hells can be exhausted. Monks, 'Twenty water-bubble hells are like one blister hell.' Thus it was said, 'Monks, twenty hells that are cracked like lotuses are like one great hell that is cracked like a lotus.' Thus it was said. Master Vasubandhu (an ancient Indian Buddhist philosopher) summarized and explained its meaning: 'From a sesame store, taking one sesame seed every hundred years, / When it is exhausted, that is the lifespan of the water-bubble hell. / The lifespan of other hells is twenty times this.' Therefore, the water-bubble hell is measured by the sesame store. The blister hell is twenty times that. The Sotam-tama hell is four hundred times that. The Achu hell is eight thousand times that. The Kihu hell is one hundred and sixty thousand times that. The hell cracked like a blue lotus is three million two hundred thousand times that. The hell cracked like a lotus is sixty-four million times that. The hell cracked like a great lotus is one hundred and twenty-four billion times that of the sesame store. The sentient beings of the bordering hells are either many, or two, or one, each created by their own karma. They have many different forms. The location here is uncertain, either in rivers, mountains, places of suffering, other places, underground, and some reside in the human realm, as seen by the son of the venerable Maudgalyayana (one of the Buddha's ten great disciples). Similarly, as seen by the monastic community in the wilderness. The lifespan here is uncertain. The suffering of hell beings has been described. If we classify pretas (hungry ghosts), there is the preta king Yama (the lord of death who rules the hells) and the pretas that emanate from him. Where do they reside? The preta king Yama resides five hundred yojanas (a unit of distance) below Jambudvipa (the continent where we live). The emanated pretas reside in uncertain places such as wildernesses. If we classify the emanated pretas, there are three types: those with external obstructions to food and drink, those with internal obstructions, and those with obstructions to food and drink. What kind of suffering do they endure?
ཡི་དྭགས་རྫུ་འཕྲུལ་ཅན་ཁ་ཅིག་གིས་ནི་ལྷའི་དཔལ་ལྟ་བུ་ཡང་ཉམས་སུ་མྱོང་ངོ་། །ཟས་སྐོམ་ལ་ཕྱིའི་སྒྲིབ་པ་ཡོད་པས་ནི། ཟས་སྐོམ་ལ་རྣག་ཁྲག་ཏུ་མཐོང་བ་དང་། གཞན་གྱིས་འགོག་པར་མཐོང་ནས་བཟའ་བཏུང་གི་དབང་མེད་པའོ། །ནང་གི་སྒྲིབ་པ་ཡོད་པ་ནི། གཞན་གྱིས་མི་འགོགས་ཀྱང་། རང་གིས་བཟའ་བ་དང་བཏུང་བར་མི་ནུས་པ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། ཁ་ཅིག་ཁ་ནི་ཁབ་ཀྱི་མིག་ཙམ་ལ། །ལྟོ་བ་རི་ཡི་ཁྱོན་ཙམ་བཀྲེས་པས་ཉེན། །མི་གཙང་གྱི་ནར་བོར་བ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་། །འཚལ་བའི་མཐུ་དང་ལྡན་པ་མ་ལགས་སོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཟས་སྐོམ་ལ་སྒྲིབ་པ་ཡོད་པ་ལ་ཡང་གཉིས། མེ་ལྕེའི་ཕྲེང་བ་ཅན་དང་། ལྗན་ལྗིན་ཟ་བའོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ནི་ཟོས་པ་དང་། འཐུངས་པ་ཙམ་གྱིས་འཚིག་པར་འགྱུར་རོ། །གཉིས་པ་ནི་ཕྱི་ས་དང་། གཅིན་འཐུང་བ་དང་། རང་གི་ཤ་བཅད་ཅིང་ཟ་བའོ། །དེ་ཡང་མྱ་ངམ་གྱི་ཕྱོགས་སུ་གྲོ་བཞིན་སྐྱེས་རྣ་བ་བྱེ་བ་རིས་མཐོང་བ་ལྟ་བུའོ། །ཡི་དྭགས་ཀྱི་ཚེ་ཇི་སྲིད་ཐུབ་ཅེ་ན། མི་རྣམས་ཀྱི་ཟླ་བ་གཅིག་གང་ཡིན་པ་ཡི་དྭགས་རྣམས་ཀྱི་ཉིན་ཞག་གཅིག་ཡིན་ལ། དེ་ཟླ་བ་དང་ལོར་བརྩིས་པའི་ལོ་ལྔ་བརྒྱ་ཐུབ་བོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། ཡི་དྭགས་རྣམས། ཟླ་བ་ཉིན་ཞག་གི་ལྔ་བརྒྱ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དུད་འགྲོ་ལ་དབྱེ་ན། རྐང་མང་དང་། རྐང་བཞི་དང་། རྐང་གཉིས་དང་། རྐང་མེད་དང་བཞིའོ། །འདི་དག་གང་ན་གནས་ཤེ་ན། ཆུ་དང་། ཐང་དང་། ནགས་མཐའི་སྤྱོད་ཡུལ་དག་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་གནས་ 2-13-26b ཀྱི་རྩ་བ་ནི་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་གིས་སྡུག་བསྔལ་ཅི་མྱོང་ཞེ་ན། བཀོལ་སྤྱོད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་དང་། བསད་བཅད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་དང་། གཅིག་ལ་གཅིག་ཟ་བའི་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ནི། མིའི་དབང་དུ་གྱུར་པའི་དུད་འགྲོ་རྣམས་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། དབང་མེད་གཞན་དག་རྡོག་པ་ལག་པ་དང་། །ལྕག་དང་ལྕགས་ཀྱུ་གདབ་པས་བཏབ་སྟེ་བཀོལ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །གཉིས་པ་ནི་རི་དྭགས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། ཁ་ཅིག་མུ་ཏིག་བལ་དང་རུས་པ་ཁྲག །ཤ་དང་པགས་པའི་ཆེད་དུ་འཆི་བར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་སོ། །གསུམ་པ་ནི། ཕལ་ཆེར་ཕྱིའི་རྒྱ་མཚོ་ལ་གནས་པ་རྣམས་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། ཟས་སུ་གདོང་དུ་གང་བབ་ཟ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དུད་འགྲོའི་ཚེ་ཇི་སྲིད་ཐུབ་ཅེ་ན། ངེས་པ་མེད་དེ། ཡུན་རིང་ཤོས་ཀྱིས་བར་གྱི་བསྐལ་པ་རེ་རེ་ཐུབ་པ་ཡང་ཡོད་དོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། དུད་འགྲོ་རྣམས། མཆོག་རིང་བསྐལ་པའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ངན་འགྲོའི་སྡུག་བསྔལ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །བདེ་འགྲོའི་སྡུག་བསྔལ་ལ་གསུམ་སྟེ། མིའི་སྡུག་བསྔལ་དང་། ལྷ་མིན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་དང་། ལྷའི་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །དེ་ཡང་མི་ལ་སྡུག་བསྔལ་བརྒྱད་ཡོད་དེ། ཇི་སྐད་དུ། མངལ་འཇུག་གི་མདོ་ལས། དེ་བཞིན་དུ་སྐྱེ་བ་ཡང་སྡུ
【現代漢語翻譯】 有些具神通力的餓鬼，也能體驗到如天神般的快樂。由於食物和飲料存在外在的障礙，它們會把食物和飲料看成膿血，或者看到被他人阻擋，因此無法隨意飲食。而內在的障礙是指，即使沒有他人阻擋，自己也無法食用或飲用。正如經中所說：『有些餓鬼的嘴只有針眼那麼小，肚子卻像山一樣大，飽受飢餓的折磨。即使是不凈之物，也難以尋覓到一點來充飢。』 食物和飲料的障礙也有兩種：火鬘和吞食穢物。第一種是指，僅僅是吃喝，就會被燒灼。第二種是指，飲用泥土、尿液，甚至切割自己的肉來食用。這就像在荒野中看到海市蜃樓一樣。 餓鬼的壽命有多長呢？人類的一個月是餓鬼的一天，以此計算，餓鬼能活五百年。正如經中所說：『餓鬼的壽命是五百個月晝。』 畜生可以分為多種：多足、四足、兩足和無足。它們生活在哪裡呢？在水中、平原上和森林的邊緣。而這些生存環境的根源是大海。 它們承受著什麼樣的痛苦呢？役使的痛苦、宰殺的痛苦以及互相吞食的痛苦。第一種是指，被人類役使的畜生。正如經中所說：『無助的動物被棍棒、手腳、鞭子和鐵鉤驅使役用。』 第二種是指，野獸等動物。正如經中所說：『有些動物爲了珍珠、羊毛、骨頭、血、肉和皮而被殺害。』第三種是指，大多數生活在外海中的動物。正如經中所說：『以迎面而來的任何東西為食。』 畜生的壽命有多長呢？沒有定數，壽命最長的可以達到一個中劫。正如經中所說：『畜生的壽命，最長可達一中劫。』 惡趣的痛苦已經講述完畢。善趣的痛苦有三種：人類的痛苦、非天（阿修羅）的痛苦和天神的痛苦。其中，人類有八種痛苦。正如《入胎經》中所說：『同樣，出生也是痛苦的。』
【English Translation】 Some pretas (餓鬼, hungry ghosts) with miraculous powers can also experience pleasures like those of gods. Because of external obstructions to food and drink, they see food and drink as pus and blood, or see them being blocked by others, and thus have no control over eating and drinking. Internal obstructions mean that even if others do not block them, they cannot eat or drink themselves. As it is said: 'Some have mouths as small as the eye of a needle, but stomachs as large as mountains, suffering from hunger. Even a little bit of impure matter is hard to find.' There are also two kinds of obstructions to food and drink: those with garlands of flames and those who eat filth. The first means that just eating and drinking will cause burning. The second is drinking soil and urine, and even cutting off one's own flesh to eat. This is like seeing a mirage in a desert. How long do pretas live? One month for humans is one day and night for pretas, and counting that as months and years, they can live for five hundred years. As it is said: 'Pretas live for five hundred months of days and nights.' Animals can be divided into many kinds: many-legged, four-legged, two-legged, and legless. Where do they live? In water, on plains, and at the edges of forests. The root of these habitats is the great ocean. What kind of suffering do they endure? The suffering of being exploited, the suffering of being killed, and the suffering of eating each other. The first refers to animals that are exploited by humans. As it is said: 'Helpless animals are driven and used by sticks, hands, feet, whips, and iron hooks.' The second refers to wild animals and so on. As it is said: 'Some are killed for pearls, wool, bones, blood, meat, and skin.' The third refers to most of those living in the outer ocean. As it is said: 'They eat whatever comes their way as food.' How long do animals live? There is no certainty; the longest-lived can live for one intermediate kalpa (劫波, eon). As it is said: 'The longest-lived animals live for one intermediate kalpa.' The suffering of the lower realms has been explained. The suffering of the higher realms is of three kinds: the suffering of humans, the suffering of asuras (阿修羅, demigods), and the suffering of gods. Among them, humans have eight kinds of suffering. As it is said in the Sutra of Entering the Womb: 'Likewise, birth is also suffering.'
ག་བསྔལ་ལོ། །རྒ་བ་ཡང་སྡུག་བསྔལ་ཡིན་ནོ། །ན་བ་ཡང་སྡུག་བསྔལ་ཡིན་ནོ། །འཆི་བ་ཡང་སྡུག་བསྔལ་ཡིན་ནོ། །སྡུག་པ་དང་བྲལ་བ་ཡང་སྡུག་བསྔལ་ཡིན་ནོ། །མི་སྡུག་པ་དང་ཕྲད་པ་ཡང་སྡུག་བསྔལ་ཡིན་ནོ། །གང་འདོད་པ་བཙལ་ཏེ་མ་རྙེད་པ་ཡང་སྡུག་བསྔལ་ཡིན་ནོ། །ཡོད་པ་བསྲུང་དཀའ་བ་ཡང་སྡུག་བསྔལ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་སྐྱེ་བ་ནི་གཞན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྩ་བ་ཡང་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་སྐྱེ་གནས་བཞི་ལས་སྐྱེ་བར་གསུངས་ 2-13-27a ཀྱང་ཕལ་ཆེར་མངལ་ནས་སྐྱེའོ། །འདིའི་དབང་དུ་བྱས་ན། དང་པོ་སྲིད་པ་བར་དོ་ནས་མངལ་དུ་འཇུག་ཁར་ཡང་སྡུག་བསྔལ་འདི་ལྟར་ཡོད་དེ། བར་དོའི་སྲིད་པ་ཐམས་ཅད་རྫུ་འཕྲུལ་དང་ལྡན་པ། ནམ་མཁའ་ལ་འགྲོ་ཞིང་ལྷའི་མིག་བཞིན་དུ་སྐྱེ་གནས་ཐག་རིང་པོ་ཡང་མཐོང་བར་ནུས་སོ། །དེ་ཡང་ལས་ཀྱི་དབང་གིས་ལོག་པའི་སྣང་བ་བཞི་འཆར་ཏེ། དཔེར་ན་རླུང་ཆེན་པོ་ལངས་པ་དང་། ཆར་ཆེན་པོ་བབ་པ་དང་། ནམ་དམུག་པ་དང་། སྐྱེ་བོ་མང་པོའི་སྒྲ་ཅ་ཅོ་འཇིགས་སུ་རུང་བ་གྲགས་པ་ལྟ་བུའི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་ཤར་བས། ལས་བཟང་ངན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་འདུ་ཤེས་བཅུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། བདག་ནི་གཞལ་མེད་ཁང་དུ་འཇུག་གོ་སྙམ་པ་དང་། ཁང་པ་བརྩེགས་པའི་སྟེང་དུ་འཛེག་གོ་སྙམ་པ་དང་། ཁྲི་ལ་འཛེག་གོ་སྙམ་པ་དང་། རྩྭའི་སྤྱིལ་པོར་འཇུག་གོ་སྙམ་པ་དང་། ལོ་མའི་ཁྱིམ་དུ་འཇུག་གོ་སྙམ་པ་དང་། རྩྭ་གསེབ་ཏུ་འཛུལ་ལོ་སྙམ་པ་དང་། ནགས་ཀྱི་ནང་དུ་འཇུག་གོ་སྙམ་པ་དང་། རྩིག་པའི་བུ་གར་འཛུལ་ལོ་སྙམ་པ་དང་། སོག་མའི་གསེབ་ཏུ་འཛུལ་ལོ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་སེམས་པ་དང་། ཕ་མ་འཁྲིག་པ་སྤྱོད་པ་དེ་ཐག་རིང་པོ་ནས་ཀྱང་མཐོང་ནས་དེར་འགྲོ་སྟེ། དེ་ཡང་བསོད་ནམས་ཆེར་བསགས་པ། སྐྱེ་གནས་མཐོན་པོ་འཛིན་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་གཞལ་མེད་ཁང་དང་། ཁང་པ་བརྩེགས་པ་ལ་སོགས་པར་མཐོང་ནས་དེར་རྒྱུག་གོ། བསོད་ནམས་འབྲིང་དུ་བསགས་པ་དང་། སྐྱེ་གནས་འབྲིང་དུ་འཛིན་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་རྩྭའི་སྤྱིལ་བུ་ལ་སོགས་པར་མཐོང་ནས་དེར་རྒྱུག་གོ། བསོད་ནམས་མ་བསགས་པ་སྐྱེ་གནས་ངན་པ་འཛིན་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི། རྩིག་པའི་བུ་ག་ལ་སོགས་པར་མཐོང་ནས་དེར་རྒྱུག་གོ། དེར་ཕྱིན་པ་དང་། 2-13-27b གལ་ཏེ་རང་ཕོར་སྐྱེ་བ་ཡིན་ན་མ་ལ་ཆགས་པ་སྐྱེ་ལ། ཕ་ལ་ཞེ་སྡང་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་རང་མོར་སྐྱེ་བ་ཡིན་ན། ཕ་ལ་ཆགས་པ་སྐྱེ་ལ། མ་ལ་ཞེ་སྡང་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །ཆགས་སྡང་གཉིས་ཀྱིས་ཕ་མའི་མི་གཙང་བའི་རྫས་དང་བར་དོའི་ཤེས་པ་འདྲེས་སོ། །དེ་ནས་བཟུང་ནས་ཞག་བདུན་ཕྲག་སུམ་ཅུ་རྩ་བརྒྱད་དུ་མངལ་དུ་གནས་པར་གསུངས། ཁ་ཅིག་ནས་ཟླ་བ་བརྒྱད་དམ། ཟླ་བ་དགུའམ། ཟླ་བ་བཅུའི་བར་དུ་གནས་པར་ཡང་གསུངས་སོ། །ཁ་ཅིག་ལ་མ་ངེས་ཏེ་ལོ་དྲུ
【現代漢語翻譯】 唉，痛苦啊！衰老也是痛苦的，生病也是痛苦的，死亡也是痛苦的，與所愛分離也是痛苦的，與不愛相遇也是痛苦的，追求渴望之物而不得也是痛苦的，擁有之物難以守護也是痛苦的。』 如是說。其中，出生是所有其他痛苦的根源，而出生又分為四種方式，但大多數是從子宮中出生的。以這種情況為例，首先，從中陰身進入子宮時，也有這樣的痛苦：所有中陰身都具有神通，能在空中行走，像天眼一樣能看到遙遠的出生地。 由於業力的影響，會出現四種顛倒的景象，例如，狂風大作、暴雨傾盆、天色昏暗、許多人發出可怕的嘈雜聲等。根據善惡業力的不同，會產生十種不正確的認知，例如，『我進入了無量宮』，『我爬上了樓房』，『我爬上了寶座』，『我進入了草屋』，『我進入了樹葉的房子』，『我鉆進了草叢』，『我進入了森林』，『我鉆進了墻上的洞』，『我鉆進了麥稈的縫隙』等等。這樣想的時候，會從遠處看到父母交合，然後就朝那裡跑去。 那些積累了大量功德、將要投生到高貴之處的人，會看到無量宮和樓房等，然後朝那裡跑去。那些積累了中等功德、將要投生到中等之處的人，會看到草屋等，然後朝那裡跑去。那些沒有積累功德、將要投生到惡劣之處的人，會看到墻上的洞等，然後朝那裡跑去。到達那裡之後， 如果將要投生為男性，就會對母親產生貪戀，對父親產生憎恨。如果將要投生為女性，就會對父親產生貪戀，對母親產生憎恨。由於貪戀和憎恨，父母的不凈之物與中陰身的意識混合在一起。從那時起，據說會在子宮中停留三十八個七天。有些人說會停留八個月，九個月或十個月。有些人則不確定，可能會停留六年。
【English Translation】 'Alas, suffering! Aging is also suffering, sickness is also suffering, death is also suffering, separation from loved ones is also suffering, encountering the unloved is also suffering, not finding what one desires is also suffering, and it is also suffering to protect what one has.' Thus it is said. Among these, birth is the root of all other sufferings, and there are four ways of being born, but most are born from the womb. Taking this as an example, first, when entering the womb from the bardo (intermediate state), there is also this kind of suffering: all beings in the bardo possess miraculous powers, can travel in the sky, and like a divine eye, can see distant places of birth. Due to the power of karma, four inverted appearances arise, such as a great wind rising, heavy rain falling, the sky darkening, and the sound of many people making a terrifying noise. Depending on whether the karma is good or bad, ten incorrect perceptions will arise, such as 'I am entering an immeasurable palace,' 'I am climbing a multi-storied building,' 'I am climbing a throne,' 'I am entering a grass hut,' 'I am entering a house of leaves,' 'I am crawling into the grass,' 'I am entering a forest,' 'I am crawling into a hole in the wall,' 'I am crawling into a crack in the straw,' and so on. While thinking in this way, one sees the parents having intercourse from afar and goes there. Those who have accumulated great merit and will take birth in a high place will see an immeasurable palace and a multi-storied building, and then run there. Those who have accumulated moderate merit and will take birth in a moderate place will see a grass hut and so on, and then run there. Those who have not accumulated merit and will take birth in a bad place will see a hole in the wall and so on, and then run there. Upon arriving there, if one is to be born as a male, attachment to the mother arises, and hatred towards the father arises. If one is to be born as a female, attachment to the father arises, and hatred towards the mother arises. Due to attachment and hatred, the impure substances of the parents and the consciousness of the bardo mix together. From then on, it is said that one remains in the womb for thirty-eight weeks. Some say that one remains for eight months, nine months, or ten months. For some, it is uncertain, and one may remain for six years.
ག་ཅུའི་བར་དུ་མངལ་དུ་བསྡད་པ་ཡང་ཡོད་དོ། །དེ་ཡང་ཞག་བདུན་ཕྲག་དང་པོའི་ཚེ་མའི་མངལ་དུ། ཟངས་ཚ་བའི་ནང་དུ་བཙོས་ཤིང་བརྔོས་པ་ཙམ་དུ། ལུས་ཀྱི་དབང་པོ་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལྷན་ཅིག་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་མི་བཟད་པ་མྱོང་སྟེ། དེ་ནི་མེར་མེར་པོ་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་དབྱིབས་ནི་འབྲས་ཀྱི་ཁུ་བའམ། ཞོའི་སྤྲིས་མ་དང་འདྲའོ། །དེ་ནས་ཞག་བདུན་ཕྲག་གཉིས་པ་ལ་མའི་མངལ་ནས་ཀྱང་། ཀུན་དུ་རེག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རླུང་བྱུང་ནས་མངལ་ལ་རེག་པས་ཁམས་རྣམ་པ་བཞི་མངོན་དུ་སྣང་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ནི་ནུར་ནུར་པོ་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་དབྱིབས་ནི་ཞོ་ཀའམ། མར་འཁྱགས་པ་དང་འདྲའོ། །དེ་ནས་ཞག་བདུན་ཕྲག་གསུམ་པ་ལ་མའི་མངལ་ནས། མཛོད་ཀ་ཞེས་བྱ་བའི་རླུང་བྱུང་ནས། མངལ་དེ་ལ་རེག་པས་ཁམས་བཞི་པོ་དག་ཤིན་ཏུ་མངོན་དུ་སྣང་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ནི་ལྟར་ལྟར་པོ་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་དབྱིབས་ནི་ལྕགས་ཀྱི་ཐུར་མའམ། སྲིན་བུ་གྲོག་མ་དང་འདྲའོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་ཏེ་ཞག་བདུན་ཕྲག་བདུན་པ་ལ་མའི་མངལ་ནས། འཁྱིལ་བར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རླུང་བྱུང་སྟེ། རླུང་དེས་མངལ་ལ་རེག་པས་ལག་པ་གཉིས་དང་། རྐང་པ་གཉིས་འབྱུང་བར་བྱེད་དེ། དེའི་ཚེ་སྐྱེས་བུ་སྟོབས་དང་ལྡན་པས་ཡན་ 2-13-28a ལག་ནས་འཐེན་ནས་སྐྱེས་བུ་གཞན་ཞིག་གིས། དབྱུག་པས་གདལ་བ་སྙམ་བྱེད་པའི་སྡུག་བསྔལ་འབྱུང་ངོ་། །དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་ཏེ། ཞག་བདུན་ཕྲག་བཅུ་གཅིག་པ་ལ་མའི་མངལ་ནས། བུ་ག་སྣང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་རླུང་བྱུང་ནས། མངལ་ལ་རེག་པས་བུ་ག་དགུ་པོ་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཚེ་རྨ་གསར་པ་མཛུབ་མོས་སློང་བ་ཙམ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ཡོད་དོ། །གཞན་ཡང་མས་ཟས་མ་སྙོམས་ཤིང་གྲང་བ་བརྟེན་ན། གཅེར་བུ་ཆབ་རོམ་དུ་བསྐྱུར་བ་ཙམ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ཡོད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ། ཁ་ཟས་ཤིན་ཏུ་ཚ་བ་དང་། ཤིན་ཏུ་སྐྱུར་བ་ལ་སོགས་པས་ཀྱང་སྡུག་བསྔལ་བསྐྱེད་དོ། །ཟས་ཤིན་ཏུ་མང་བ་ཟོས་པའི་དུས་སུ་བྲག་བར་དུ་བཙིར་བ་ལྟ་བུའི་སྡུག་བསྔལ་ཡོད་དོ། །ཟས་ཉུང་ངུ་ཟོས་པའི་དུས་སུ་ནམ་མཁའ་ལ་སྤྱང་ལ་བཏང་བ་ལྟ་བུའི་སྡུག་བསྔལ་ཡོད་དོ། །དྲག་ཏུ་སོང་བའམ། མཆོངས་པ་བྱས་སམ། བརྡེག་འཆོས་ན་རི་བོའི་ངོས་ལ་འདྲིལ་བ་ལྟ་བུའི་སྡུག་བསྔལ་ཡོད་དོ། །འཁྲིག་ཆགས་མང་དུ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། ཚེར་ལྕག་གིས་བྲབས་པ་ལྟ་བུའི་སྡུག་བསྔལ་ཡོད་དོ། །ཞག་བདུན་ཕྲག་སོ་བདུན་པ་ལ་ནི་མངལ་ཉིད་དུ་ཤེས་པས་མི་གཙང་བའི་འདུ་ཤེས་དང་། དྲི་མི་ཞིམ་པའི་འདུ་ཤེས་དང་། མུན་ནག་གི་འདུ་ཤེས་དང་། བཙོན་རའི་འདུ་ཤེས་དང་། ཡོངས་སུ་སྐྱོ་ནས་ཕྱིར་འབྱུང་བའི་འདུ་ཤེས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །ཞག་བདུན་ཕྲག་གསུམ་ཅུ་རྩ་བརྒྱད་པ་ལ་མའི་མངལ་ནས། མེ་ཏོག་སྡུད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རླུང་བྱུང་སྟེ། རླུང་དེས་མངལ་ན་གནས་པ་དེ་བསྒྱུར་
【現代漢語翻譯】 還有在哪種狀態下會停留在子宮中呢？在第一個七天里，在母親的子宮中，就像在熱鍋里煮炸一樣，身體的感官和意識一同感受著難以忍受的痛苦，這被稱為『mer mer po』。它的形狀像米湯或酸奶的奶油。然後，在第二個七天里，從母親的子宮裡產生一種叫做『kun du reg pa』（藏文，梵文天城體，梵文羅馬擬音，漢語字面意思：普遍觸及）的風，接觸子宮，四種元素顯現出來，這被稱為『nur nur po』。它的形狀像酸奶塊或冷凍黃油。然後，在第三個七天里，從母親的子宮裡產生一種叫做『dzod ka』（藏文，梵文天城體，梵文羅馬擬音，漢語字面意思：寶藏之門）的風，接觸子宮，這四種元素更加明顯地顯現出來，這被稱為『tar tar po』。它的形狀像鐵串或螞蟻。同樣地，在第七個七天里，從母親的子宮裡產生一種叫做『khyil war byed pa』（藏文，梵文天城體，梵文羅馬擬音，漢語字面意思：使之捲曲）的風，這風接觸子宮，使兩隻手和兩隻腳出現。那時，一個強壯的人拉扯四肢，另一個用棍子敲打，感受到那樣的痛苦。 同樣地，在第十一個七天里，從母親的子宮裡產生一種叫做『bu ga snang ba』（藏文，梵文天城體，梵文羅馬擬音，漢語字面意思：顯現孔隙）的風，接觸子宮，九個孔隙出現。那時，就像用手指挖新傷口一樣痛苦。此外，如果母親飲食不均衡，吃了寒涼的食物，就像赤身裸體被扔進冰水裡一樣痛苦。同樣，吃了太熱或太酸的食物也會引起痛苦。吃得太多時，就像被擠在巖石縫裡一樣痛苦。吃得太少時，就像把小狗扔到空中一樣痛苦。劇烈運動、跳躍或碰撞時，就像在山坡上滾動一樣痛苦。過度性交時，就像被荊棘鞭打一樣痛苦。在第三十七個七天里，在子宮裡，會產生不凈的認知、難聞氣味的認知、黑暗的認知、監獄的認知，以及完全厭倦想要出來的認知。在第三十八個七天里，從母親的子宮裡產生一種叫做『me tog sdud pa』（藏文，梵文天城體，梵文羅馬擬音，漢語字面意思：收集花朵）的風，這風使子宮裡的胎兒轉動。
【English Translation】 In what other state does it remain in the womb? In the first week, in the mother's womb, it is as if being cooked and fried in a hot pan, the body's senses and consciousness together experiencing unbearable suffering, which is called 'mer mer po'. Its shape is like rice soup or yogurt cream. Then, in the second week, from the mother's womb arises a wind called 'kun du reg pa' (Tibetan, Devanagari, Romanized Sanskrit, Literal Chinese meaning: Universally Touching), which touches the womb, and the four elements manifest, which is called 'nur nur po'. Its shape is like yogurt cubes or frozen butter. Then, in the third week, from the mother's womb arises a wind called 'dzod ka' (Tibetan, Devanagari, Romanized Sanskrit, Literal Chinese meaning: Treasure Door), which touches the womb, and these four elements become even more manifest, which is called 'tar tar po'. Its shape is like an iron skewer or an ant. Similarly, in the seventh week, from the mother's womb arises a wind called 'khyil war byed pa' (Tibetan, Devanagari, Romanized Sanskrit, Literal Chinese meaning: Causing to Curl), which touches the womb, causing two hands and two feet to appear. At that time, a strong person pulls the limbs, and another strikes with a stick, experiencing such suffering. Similarly, in the eleventh week, from the mother's womb arises a wind called 'bu ga snang ba' (Tibetan, Devanagari, Romanized Sanskrit, Literal Chinese meaning: Manifesting Apertures), which touches the womb, and the nine apertures appear. At that time, there is suffering like digging a new wound with a finger. Furthermore, if the mother's diet is unbalanced and she consumes cold food, there is suffering like being thrown naked into ice water. Similarly, eating food that is too hot or too sour also causes suffering. When eating too much, there is suffering like being squeezed between rocks. When eating too little, there is suffering like throwing a puppy into the sky. During vigorous exercise, jumping, or collisions, there is suffering like rolling down a hillside. During excessive sexual activity, there is suffering like being whipped with thorns. In the thirty-seventh week, in the womb, there arises the perception of impurity, the perception of unpleasant odors, the perception of darkness, the perception of prison, and the perception of being completely weary and wanting to come out. In the thirty-eighth week, from the mother's womb arises a wind called 'me tog sdud pa' (Tibetan, Devanagari, Romanized Sanskrit, Literal Chinese meaning: Collecting Flowers), which turns the fetus in the womb.
ནས་སྐྱེ་བའི་སྒོ་ལོགས་སུ་ཕྱོགས་པར་བྱེད་དོ། །དེའི་ཚེ་ལྕགས་ཀྱི་འཁྲུལ་འཁོར་ལ་སྐྱོན་པ་ལྟ་བུའི་སྡུག་བསྔལ་ཡོད་དོ། །དེ་ལྟར་དུས་དེ་སྲིད་དུ་མངལ་གྱི་དྲོད་ཟངས་ཚ་བ་དང་། རབ་ཏུ་ཚ་བ་ལྟ་བུས་ནི་བཙོས་ཤིང་བརྔོས། རླུང་མི་འདྲ་བ་ཉི་ཤུ་རྩ་བརྒྱད་ཀྱིས་ནི་རེག་ཅིང་བསྐྱོད། མའི་ཁྲག་ 2-13-28b ལ་སོགས་པའི་དྭངས་མས་ནི་སྤེལ་ཞིང་བསྐྱེད་པས། མེར་མེར་པོ་ནས་བཟུང་ནས་ལུས་ཀུན་རྫོགས་པའི་བར་དུ་གྱུར་ཏོ། །དེ་ལྟར་ཡང་མངལ་འཇུག་གི་མདོ་ལས། དང་པོ་མེར་མེར་པོ་ལས་ནི། །ཤ་ཡི་ཆུ་བུར་སྐྱེ་བར་འགྱུར། །ཆུ་བུར་ལས་ནི་ལྟར་ལྟར་སྐྱེ། །ལྟར་ལྟར་པོ་ནི་མཁྲང་བར་འགྱུར། །མཁྲང་བ་རྣམ་པར་འགྱུར་ནས་ནི། །མགོ་དང་ཡན་ལག་བཞི་སྐྱེས་པས། །རུས་པ་འདུས་ནས་ལུས་གྲུབ་པ། །ཐམས་ཅད་ལས་ཀྱི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ནས་ཁ་ཐུར་དུ་ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་རླུང་འབྱུང་སྟེ། རླུང་དེས་ལུས་དེ་མགོ་ཐུར་དུ་བཟློག་ནས་ལག་པ་བརྐྱང་སྟེ་ཕྱིར་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཚེ་ལྕགས་ཀྱི་འཇུར་མིག་ནས་འདྲེན་པ་ལྟ་བུའི་སྡུག་བསྔལ་ཡོད་དོ། །ཁ་ཅིག་མངལ་ཉིད་དུ་ཤི་ནས་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །ཁ་ཅིག་མ་དང་མཉམ་དུ་འཆི་བར་འགྱུར་རོ། །ཡང་དེ་བཙས་ནས་ས་ལ་ལྟུང་བའི་དུས་སུ་ཚེར་ཁུང་དུ་བསྐྱུར་བ་ཙམ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ཡོད་དོ། །ཕྱིས་པའི་དུས་སུ་པགས་པ་བཤུས་ནས་རྩིག་ཟུར་ལ་བྲད་པ་ཙམ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ཡོད་དོ། །དེར་ཡུན་དེ་སྲིད་དུ་གནས་ཏེ། ན་ཚ་ཆེ་ཆུང་དེ་འདྲ། དོག་མི་དོག་དེ་འདྲ། མུན་པ་ནག་མི་ནག་དེ་འདྲ། གཙང་མི་གཙང་དེ་འདྲ་སྟེ། ད་ལྟ་ཅི་ཙམ་འདོད་པ་ཆེ་བ་ཅིག་ཡིན་ཡང་མི་གཙང་བའི་དོད་དུ་ཁྱོད་ཞག་གསུམ་སྡོད། ཁ་བཅད་ལ་བཞག་ཞག་གསུམ་གྱི་ནང་པར་གསེར་སྲང་གསུམ་སྦྱིན་གྱི་ཟེར་ན་སུས་ཀྱང་མི་ནུས་ཏེ། མངལ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ནི་དེ་ལས་ཐུའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་སློབ་སྤྲིང་ལས། ཤིན་ཏུ་མི་བཟད་དྲི་ང་མི་གཙང་གཅེར་བས་འགགས། །རབ་ཏུ་དོག་པ་མུན་ནག་འཐིབས་པོར་འདུག་པ་ཡི། །མངལ་གནས་དམྱལ་བ་ལྟ་བུའི་ནང་དུ་དེ་ཞུགས་ནས། །ལུས་ཡོངས་བསྐུམས་ལ་སྡུག་བསྔལ་ཆེན་པོར་བརྣག་དགོས་སོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་ཡིད་ཆེས་ན་ལན་གཅིག་མངལ་དུ་འཇུག་པ་ཡང་སུས་ནུས་སྙམ་དུ་བསམ་ 2-13-29a མོ། །རྒ་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཡང་དཔག་ཏུ་མེད་དེ། མདོར་ན་བཅུ་ཐམ་པའོ། །དེ་ཡང་གཟུགས་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། སྐྲ་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། པགས་པ་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། ཁ་དོག་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། མཐུ་སྟོབས་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། གཟི་བརྗིད་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། བསོད་ནམས་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། ནད་མེད་པ་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། སེམས་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། གནས་སྐབས་འདས་ཤིང་ཚེའི་འཇུག་བརྟུལ་བའོ། །དེ་ལ་གཟུགས་ཡོ
【現代漢語翻譯】 導致從出生之門轉向另一邊。那時，會有像鐵輪碾壓般的痛苦。同樣，在那段時間裡，子宮的熱度像沸騰的銅鍋一樣，被煮沸和烘烤。二十八種不同的風接觸並移動著身體。母親的血液等精華滋養和生長著它，從最初的凝結狀態直到身體完全形成。正如《入胎經》中所說：『最初從凝結狀態，形成肉的泡沫；從泡沫形成肉塊；肉塊變得堅硬；堅硬的物質變化，生出頭和四肢；骨頭聚集，身體形成，一切都由業力所生。』 然後，生起名為『頭朝下看』的風，這風使身體倒轉，頭朝下，伸出手臂，準備出生。那時，會有像從鐵漏斗中拉出的痛苦。有些人死在子宮裡，然後出生。有些人與母親一同死去。還有些人在出生后掉到地上時，會有像被扔進荊棘叢中的痛苦。在清洗時，會有像剝皮后在墻角摩擦的痛苦。在那裡停留那麼久，經歷各種大小疾病，狹窄或不狹窄，黑暗或不黑暗，乾淨或不乾淨。即使現在多麼渴望，如果爲了不乾淨而讓你待三天，或者爲了堵住嘴巴而讓你在三天內捐出三兩黃金，也沒有人能做到，因為子宮的痛苦勝過這些。正如《勸學書》中所說：『極其難忍，氣味惡臭，不乾淨，被赤裸遮蔽，非常狹窄，黑暗濃密的地方，進入像地獄般的子宮中，身體蜷縮，必須忍受巨大的痛苦。』 如果相信這些，誰還會願意再次入胎呢？衰老的痛苦也是無法估量的，簡而言之有十種。也就是身體完全改變，頭髮完全改變，面板完全改變，顏色完全改變，力量完全改變，光彩完全改變，福德完全改變，無病狀態完全改變，心完全改變，以及狀態的結束和生命的衰退。其中，身體完全改變是...
【English Translation】 causing the door of birth to turn to the other side. At that time, there is suffering like being crushed by an iron wheel. Likewise, during that time, the heat of the womb is like a boiling copper pot, being boiled and roasted. Twenty-eight different winds touch and move the body. The essence of the mother's blood and so on nourishes and grows it, from the initial coagulation state until the body is fully formed. As it is said in the 'Sutra of Entering the Womb': 'Initially from the coagulation state, a bubble of flesh is formed; from the bubble, a lump of flesh is formed; the lump of flesh becomes hard; the hard substance changes, giving rise to the head and four limbs; bones gather, the body is formed, all arising from the cause of karma.' Then, the wind called 'looking downwards' arises, this wind turns the body upside down, head downwards, stretching out the arms, preparing to be born. At that time, there is suffering like being pulled from an iron funnel. Some die in the womb and then are born. Some die together with the mother. And some, when they fall to the ground after birth, have suffering like being thrown into a thorn bush. During washing, there is suffering like being skinned and rubbed against a wall corner. Staying there for so long, experiencing various major and minor illnesses, narrow or not narrow, dark or not dark, clean or not clean. Even if one desires so much now, if you were asked to stay for three days for being unclean, or to donate three gold coins within three days to shut your mouth, no one could do it, because the suffering of the womb surpasses these. As it is said in the 'Admonition to Learning': 'Extremely unbearable, foul-smelling, unclean, covered by nakedness, very narrow, a place of dense darkness, entering a hell-like womb, the body curled up, one must endure great suffering.' If one believes these, who would be willing to enter the womb again? The suffering of aging is also immeasurable, in short, there are ten types. That is, the body completely changes, the hair completely changes, the skin completely changes, the color completely changes, the strength completely changes, the radiance completely changes, the merit completely changes, the state of being without illness completely changes, the mind completely changes, and the end of the state and the decline of life. Among these, the complete change of the body is...
ངས་སུ་འགྱུར་བ་ནི། སྔར་གྱི་གཟུགས་དྲང་ཞིང་བརྟན་ལ་མཁྲང་པ་དེ་འགྱུར་ནས། སྒུར་པོ་ཀྱོག་པོ་འཁར་བས་རྟེན་དགོས་པར་འགྲོ་བའོ། །སྐྲ་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་ནི། སྔར་གྱི་སྐྲ་ནག་སིང་བ་བུང་བའི་མདོག་ལྟ་བུ་དེ་འགྱུར་ནས། སྐྲ་དཀར་བ་དང་། སྤྱི་ཐེར་ལ་སོགས་པར་འགྲོ་བའོ། །པགས་པ་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་ནི། སྔར་གྱི་པགས་པ་སྲབ་ལ་འཇམ་པ། ཡུལ་ཝཱ་ར་ཎཱ་སཱིའི་ཕྲ་རས་སམ། རྒྱའི་ནང་དར་ལྟ་བུ་དེ་འགྱུར་ནས། མཐུག་ལོ་ཀོབ་པ། འཇུར་མཐུག་དང་། གཉེར་མའི་ཕུང་པོ། ཟངས་གདུབ་སྣ་མ་བཞིན་དུ་འགྱུར་བའོ། །ཁ་དོག་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་ནི། སྔར་གྱི་ཁ་དོག་བཀྲག་མདངས་དང་ལྡན་པ། མེ་ཏོག་པདྨ་ཁ་བྱེ་མ་ཐག་པ་ལྟ་བུ་དེ་འགྱུར་ནས། སྔོ་ཁོག་སྐྱ་ཁོག་པོ་མེ་ཏོག་རྙིང་པ་བཞིན་དུ་འགྲོ་བའོ། །མཐུ་སྟོབས་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་ནི། སྔར་གྱི་ནུས་པ་དང་སྤྲོ་སེམས་འགྱུར་ནས་འགྲོ་བ་སྟེ། ལུས་ཀྱི་ཤེད་ཆད་པས་དཀའ་ལས་གང་ཡང་མི་ནུས། སེམས་ཀྱི་སྟོབས་ཉམས་པས་བྱ་བ་གང་ལ་ཡང་སྤྲོ་བ་ཆུང་། དབང་པོ་རྣམས་ཀྱི་ནུས་པ་ཟད་པས་ཡུལ་མི་འཛིན་པའམ། གཞན་དུ་འཛིན་པར་འགྲོ་བའོ། །གཟི་བརྗིད་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་ནི། སྔར་གཞན་གྱིས་བསྟོད་ 2-13-29b ཅིང་བཀུར་བ་དེ་འགྱུར་ནས། རང་བས་ངན་པས་ཀྱང་བརྙས་ཆོས་བྱེད། དོན་མེད་ཀྱི་མིའི་སྙིང་དུ་ཡང་མི་སྡུག །བྱིས་པས་སྡིགས་མོར་ཆེ། བུ་ཚའི་རྐང་འདྲེན་དུ་ཆེ་བར་འགྲོའོ། །བསོད་ནམས་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་ནི། སྔར་གྱི་ལོངས་སྤྱོད་དང་ཟ་ཐང་ཐམས་ཅད་བྲི་ནས། ལུས་ཀྱིས་དྲོན་པོ་མི་མྱོང་། ཁས་ཞིམ་པོ་མི་མྱོང་། ཁྱད་པར་དུ་གང་མེད་པ་དེ་ཟ་སྙིང་འདོད་དེ། ཚོལ་མཁན་དང་། སྟེར་མཁན་ཡང་ཤིན་ཏུ་དཀའོ། །ནད་མེད་པ་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་ནི། ནད་ཆེ་ཤོས་རྒས་ནད་ཀྱིས་ཐེབས་པས། ནད་གཞན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེས་དྲངས་ནས་སྡུག་བསྔལ་བའོ། །སེམས་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་ནི། སྨྲས་པ་དང་། བྱས་པ་ཀུན་དེ་མ་ཐག་ཏུ་བརྗེད་ཅིང་། བཅོས་པ་དང་འཁྲུལ་པར་འགྱུར་བའོ། །གནས་སྐབས་འདས་ཤིང་ཚེའི་མཇུག་བརྟུལ་བ་ནི། དབུགས་ཀྱང་བརྫངས་ཤིང་སྒྲ་ངར་ངར་པོ་འབྱུང་། འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་རྙིང་པས་འཆི་བ་ལ་ཉེ་བའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་འཕགས་པ་རྒྱ་ཆེ་རོལ་པ་ལས། རྒས་པས་གཟུགས་སྡུག་གཟུགས་ནི་མི་སྡུག་བྱེད། །རྒས་པས་གཟི་བརྗིད་འཕྲོག་ཅིང་མཐུ་སྟོབས་ཉམས། །རྒས་པས་བདེ་བ་འཕྲོག་ཅིང་སྡུག་བསྔལ་སྐྱེད། །རྒས་པས་འཆི་བྱེད་རྒས་པས་མདངས་ཀྱང་འཕྲོག །ཅེས་གསུངས་སོ། །ན་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཡང་དཔག་ཏུ་མེད་དེ། མདོར་ན་བདུན་ཡོད་དོ། །དེ་ཡང་ཟུག་དྲག་པོས་བཏབ་པའི་སྡུག་བསྔལ་དང་། དཔྱད་རྩུབ་མོ་བྱེད་པའི་སྡུག་བསྔལ་དང་། སྨན་ཚ་བ་བརྟེན་པའི་སྡུག་བསྔལ་དང་། བཟའ་བཏུང་སྙིང་ལ་འདོད་པ་འགོག་པའི་སྡུག་བསྔལ་དང་། སྨན་པའི་ངོ་བསྲུང་བའི་ས
【現代漢語翻譯】 我的轉變是：原先正直、穩固、堅硬的身體變得彎腰駝背，需要拄著枴杖支撐。頭髮的轉變是：原先烏黑濃密的頭髮，像黑蜂的顏色一樣，變得花白，甚至禿頂。面板的轉變是：原先薄而柔軟的面板，像瓦拉納西的細布或中國的絲綢一樣，變得粗糙、鬆弛，佈滿皺紋，像銅鐲一樣。氣色的轉變是：原先容光煥發，像剛盛開的蓮花一樣，變得灰暗、蒼白，像凋謝的花朵一樣。體力的轉變是：原先的活力和精力消失殆盡，身體虛弱，什麼也做不了；精神萎靡，對什麼都提不起興趣；感官功能衰退，無法正確感知事物，甚至顛倒錯亂。名聲的轉變是：原先受人稱讚和尊敬，現在卻被不如自己的人輕視，甚至被無用之人厭惡，被孩子嘲笑，成為子孫的負擔。福報的轉變是：原先的享受和食物逐漸減少，身體感受不到溫暖，口中嘗不到美味，特別想吃的東西卻得不到，尋找和給予都變得非常困難。無病的轉變是：被最大的疾病——衰老所折磨，其他疾病也隨之而來，痛苦不堪。心識的轉變是：說過的話和做過的事立刻忘記，變得健忘和糊塗。生命走到盡頭：呼吸困難，發出粗重的聲音，所有行為都變得遲緩，接近死亡。 正如聖者廣闊游舞經中所說：『衰老使美貌醜陋，使人失去光彩和力量。衰老奪走快樂，帶來痛苦。衰老帶來死亡，奪走容顏。』疾病的痛苦也難以估量，簡而言之有七種。即：劇烈疼痛的折磨，接受粗暴治療的痛苦，依賴苦澀藥物的痛苦，無法享受喜愛食物的痛苦，不得不聽從醫生指示的痛苦。
【English Translation】 My transformation is: the body that was once upright, stable, and hard becomes hunched over, crooked, and needing a cane for support. The transformation of hair is: the hair that was once black and thick, like the color of a black bee, turns white and becomes bald. The transformation of skin is: the skin that was once thin and soft, like fine cloth from Varanasi or Chinese silk, becomes thick, loose, full of wrinkles, like a copper bracelet. The transformation of complexion is: the complexion that was once radiant, like a newly opened lotus flower, becomes dull, pale, like a withered flower. The transformation of strength is: the former energy and enthusiasm disappear, the body becomes weak, unable to do anything; the mind becomes weak, with little interest in anything; the senses lose their function, unable to perceive things correctly, or even perceiving them in reverse. The transformation of reputation is: the one who was once praised and respected is now despised even by those inferior, disliked even by useless people, mocked by children, and becomes a burden to their descendants. The transformation of merit is: the former enjoyment and food gradually decrease, the body feels no warmth, the mouth tastes no deliciousness, and it is difficult to get what one desires to eat, both finding and giving become very difficult. The transformation of being without illness is: afflicted by the greatest disease—old age, all other diseases also follow, causing suffering. The transformation of mind is: everything said and done is immediately forgotten, becoming forgetful and confused. The end of life approaches: breathing becomes difficult, making loud noises, all actions become slow, nearing death. As it is said in the Holy Extensive Play Sutra: 'Old age makes beauty ugly, makes the form unattractive. Old age steals glory and diminishes strength. Old age steals happiness and brings suffering. Old age brings death and steals radiance.' The suffering of illness is also immeasurable, in short, there are seven. That is: the suffering of being afflicted by severe pain, the suffering of undergoing harsh treatments, the suffering of relying on bitter medicine, the suffering of being unable to enjoy desired food, and the suffering of having to obey the doctor's instructions.
ྡུག་བསྔལ་དང་། ཡོ་བྱད་ཟད་པའི་སྡུག་བསྔལ་དང་། ཤི་དོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་རྣམས་ཡོད་དོ། །དེ་ལྟར་ཡང་འཕགས་པ་རྒྱ་ཆེ་རོལ་པ་ལས། ནད་བརྒྱ་མང་དང་ 2-13-30a ནད་འཐིབས་སྡུག་བསྔལ་གྱིས། །འགྲོ་བ་གཙེས་ཏེ་མི་ཡི་ཡི་དྭགས་བཞིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །འཆི་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཡང་དཔག་ཏུ་མེད་དེ། རྒྱལ་པོ་ལ་གདམས་པའི་མདོ་ལས། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ། དེ་བཞིན་དུ་འཆི་བདག་གི་གསལ་ཤིང་གིས་ཟུག་སྟེ། རྒྱགས་པ་དང་ནི་བྲལ། སྐྱབས་ནི་མེད། མགོན་ནི་མེད། དཔུང་གཉེན་ནི་མེད། ནད་ཀྱིས་ནི་གདུངས། ཁ་ནི་སྐོམ། བཞིན་ནི་འགྱུར། རྐང་ལག་ནི་གཡོབ། ལས་ནི་མི་ནུས། ཁ་ཆུ་དང་། སྣབས་དང་། གཅིན་དང་། ངན་སྐྱུགས་ཀྱིས་ནི་ལུས་ལ་གོས། སྒྲ་ངར་ངར་པོ་ནི་འདོན། སྨན་པས་ནི་བོར། མལ་གྱི་ཐ་མ་ན་ནི་ཉལ། འཁོར་བའི་རྒྱུན་དུ་ནི་ནུབ། གཤིན་རྗེའི་མིས་ནི་འཇིགས་སྐྲག །དབུགས་རྒྱུ་བ་ནི་ཆད། ཁ་དང་སྣ་ནི་གདངས། འཇིག་རྟེན་འདི་ནི་འདོར། འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་དུ་ནི་འགྲོ། སྐྱས་ཆེན་པོ་ནི་འདེགས། མུན་པ་ཆེན་པོར་ནི་ཞུགས། གཡང་ས་ཆེན་པོར་ནི་ལྷུང་། རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོས་ནི་འཁྱེར། ལས་ཀྱི་རླུང་གིས་ནི་བདས། ས་ཚུགས་མེད་པའི་ཕྱོགས་སུ་ནི་འགྲོ། ནོར་བགོ་བཤའ་བྱར་ནི་མེད། ཀྱི་ཧུད་མ། ཀྱི་ཧུད་ཕ། ཀྱི་ཧུད་བུ་ཞེས་ནི་ཟེར་ཏེ་དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ཆོས་མ་གཏོགས་པ་སྐྱབས་དང་། མགོན་དང་། དཔུང་གཉེན་ནི་གཞན་མེད་དོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །སྡུག་པ་དང་བྲལ་བའི་སྡུག་བསྔལ་ནི། ཕ་མ་བུ་ཚ་ལ་སོགས་པ་ཡིད་ལ་བཅགས་པ་ཤི་བའི་ཚེ། མྱ་ངན་དང་། གདུང་བ་དང་། སྨྲེ་སྔགས་དང་། ངུ་འབོད་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཡོད་དོ། །མི་སྡུག་པ་དང་ཕྲད་པའི་སྡུག་བསྔལ་ནི། དགྲ་སྡང་བས་ཉེན་པའི་ཚེ། འཐབ་རྩོད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཡོད་དེ། འཐབ་རྩོད་དང་། རྡེག་འཚོག་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་མང་པོ་ཡོད་དོ། །སྡུག་བསྔལ་ཕྱི་མ་གཉིས་ནི་གོ་སླའོ། །ལྷ་མིན་ལ་ལྷའི་སྡུག་བསྔལ་དང་ཆ་མཚུངས་པའི་སྟེང་དུ་ 2-13-30b ང་རྒྱལ་དང་། ཕྲག་དོག་དང་། འཐབ་རྩོད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཡོད་དོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། ལྷ་མིན་དག་ནི་རང་བཞིན་གྱི་ལྷ་ཡི། །དཔལ་ལ་སྡང་ཕྱིར་ཡིད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཆེ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །འདོད་ཁམས་ཀྱི་ལྷ་ལ་ཡང་ལྷ་མིན་དང་འཐབ་པའི་སྡུག་བསྔལ་དང་། འདོད་པས་མ་ངོམས་པའི་སྡུག་བསྔལ་དང་། དཔའ་བཀོང་བའི་སྡུག་བསྔལ་དང་། བཅད་པ་དང་། དྲལ་བ་དང་། གསོད་པ་དང་། སྤྱུགས་པ་དང་། འཆི་འཕོ་བ་དང་། ལྟུང་བའི་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བར་འགྱུར་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། ལྷའི་བུ་འཆི་བ་ན་ལྟས་རྣམ་པ་ལྔ་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། གོས་དྲི་མ་ཅན་དུ་འགྱུར། མེ་ཏོག་གི་ཕྲེང་བ་རྙིང་པར་འགྱུར། མཆན་ཁུང་གཉིས་ནས་རྔུལ་འབྱུང་བར་འགྱུར། ལུས་ལ་དྲི་ང་བ་འབྱུང
【現代漢語翻譯】 有痛苦，有資具耗盡的痛苦，有害怕死亡的痛苦。正如《聖廣大嬉戲經》所說：『百病叢生，病苦纏身，眾生受苦如人間餓鬼。』死亡的痛苦也無法估量，如《教誡國王經》所說：『大王，同樣，死主的利箭刺入，失去力量，沒有庇護，沒有救護，沒有親友，被疾病折磨，口渴，臉色改變，手腳顫抖，無力行動，口水、鼻涕、大小便、嘔吐物沾滿身體，發出可怕的聲音，被醫生拋棄，躺在最後的床榻上，沉沒于輪迴的洪流中，被閻羅卒恐嚇，呼吸停止，口鼻張開，捨棄此世，前往來世，揹負重擔，進入黑暗，墜入深淵，被大海吞噬，被業力的風吹動，前往無所依憑的方向，財產無法分割，哭喊著「我的兒子啊，我的父親啊，我的孩子啊」，此時，大王，除了佛法，沒有其他的庇護、救護和親友。』 與所愛分離的痛苦是，父母子女等所愛之人去世時，有悲傷、痛苦、哀嚎、哭泣等無法估量的痛苦。與不愛相遇的痛苦是，被仇敵威脅時，有爭鬥的痛苦，有爭鬥、毆打等諸多痛苦。后兩種痛苦很容易理解。非天（Lhamin，असुर，Asura，非天）除了與天人相似的痛苦外，還有傲慢、嫉妒和爭鬥的痛苦。正如經中所說：『非天因嫉妒天人的榮耀而內心痛苦。』欲界天人也有與非天爭鬥的痛苦，有慾望無法滿足的痛苦，有失去威力的痛苦，以及被切割、撕裂、殺害、驅逐、死亡、墮落的痛苦。正如經中所說：『天子死亡時會出現五種預兆：衣服變得污穢，花鬘變得陳舊，腋下出汗，身體發出臭味。』
【English Translation】 There is suffering, the suffering of the exhaustion of resources, and the suffering of fearing death. As it is said in the 'Extensive Play Sutra': 'Hundreds of diseases arise, and beings are tormented by the suffering of illness, like hungry ghosts in the human realm.' The suffering of death is also immeasurable, as it is said in the 'Advice to the King Sutra': 'Great King, similarly, pierced by the arrow of the Lord of Death, one is deprived of strength, without refuge, without protection, without relatives, tormented by illness, thirsty, with a changing complexion, trembling hands and feet, unable to act, with saliva, snot, urine, and vomit covering the body, emitting terrible sounds, abandoned by doctors, lying on the final bed, sinking into the stream of samsara, terrified by the messengers of Yama, breathing ceases, mouth and nose gape open, abandoning this world, going to the next, carrying a great burden, entering darkness, falling into an abyss, carried away by a great ocean, driven by the wind of karma, going in a direction without support, wealth cannot be divided, crying out "My son, my father, my child," at that time, Great King, other than the Dharma, there is no other refuge, protection, or relative.' The suffering of separation from loved ones is that when parents, children, and other loved ones die, there is immeasurable suffering of sorrow, pain, lamentation, and weeping. The suffering of encountering the unloved is that when threatened by enemies, there is the suffering of strife, there are many sufferings of strife, beatings, and so on. The latter two sufferings are easy to understand. Asuras (Lhamin, असुर, Asura, Non-god) have, in addition to suffering similar to that of the gods, the suffering of arrogance, jealousy, and strife. As it is said: 'The Asuras are tormented in their minds because they hate the glory of the gods.' The gods of the desire realm also experience the suffering of fighting with the Asuras, the suffering of unfulfilled desires, the suffering of losing power, and the suffering of being cut, torn, killed, expelled, dying, and falling. As it is said: 'When a son of the gods dies, five signs appear: the clothes become dirty, the garlands of flowers become old, sweat comes from both armpits, and a foul odor arises from the body.'
་བར་འགྱུར། རང་གི་སྟན་ལ་མི་དགའ་བར་འགྱུར། ཞེས་གསུངས་སོ། །གཟུགས་ཁམས་དང་། གཟུགས་མེད་ཀྱི་ཁམས་ན་ནི་སྡུག་བསྔལ་དེ་དག་མེད་དེ། འོན་ཀྱང་འཆི་འཕོ་བ་དང་། གནས་ལ་རང་དབང་མེད་པའི་ཕྱིར། གནས་ངན་ལེན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ཡོད་དོ། །དེ་ལྟ་བུའི་བདེ་འགྲོ་དང་མཐོ་རིས་དེ་དག་ཀྱང་ལས་ཟད་པ་དང་ངན་སོང་དུ་ལྷུང་བ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་འཁོར་བའི་གནས་འདི་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཆེན་པོའི་རང་བཞིན་མེ་འབར་བའི་ཁང་པ་ལྟ་བུ་ཡིན་ཏེ། མངལ་འཇུག་གི་མདོ་ལས་ཀྱང་། ཀྱེ་མ་ཀྱི་ཧུད། སྲིད་པ་འཁོར་བའི་རྒྱ་མཚོ་འདི་ནི་འབར་བ། རབ་ཏུ་འབར་བ། མཆོག་ཏུ་འབར་བ། ཤིན་ཏུ་མཆོག་ཏུ་འབར་བ་ཡིན་པས། སེམས་ཅན་འགའ་ཙམ་ཡང་དེས་མ་བཅོམ་པ་མེད་དོ། །རབ་ཏུ་འབར་བར་བྱེད་པའི་མེ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། འདོད་ཆགས་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་གི་མེ་དང་། སྐྱེ་བ་དང་། རྒ་བ་དང་། འཆི་བའི་མེ་དང་། མྱ་ངན་དང་། སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པ་དང་། ཡིད་མི་བདེ་བ་དང་། འཁྲུག་པའི་མེ་དག་གིས་རྟག་ཏུ་སྲེག་ཅིང་ 2-13-31a འབར་བར་བྱེད་པས། འགའ་ཙམ་ཡང་དེ་ལས་ཐར་པ་མེད་དོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་འཁོར་བའི་ཉེས་དམིགས་དེ་དག་ཤེས་པས། སྲིད་པའི་བདེ་བ་ལས་བློ་ལྡོག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། ཡབ་སྲས་མཇལ་བའི་མདོ་ལས། འཁོར་བའི་ཉེས་དམིགས་མཐོང་བ་ན། །སྐྱོ་བའི་སེམས་ནི་རབ་ཏུ་སྐྱེ། ཁམས་གསུམ་བཙོན་ར་འཇིགས་པས་ན། །བརྩོན་པའི་སེམས་ཀྱིས་སྤོང་བར་བྱེད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །སློབ་དཔོན་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས་ཀྱང་དོན་དེ་ལྟར་གསུངས་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། འཁོར་བ་དེ་འདྲ་ལགས་པས་ལྷ་མི་དང་། །དམྱལ་བ་ཡི་དྭགས་དུད་འགྲོ་རྣམས་དག་ཏུ། །སྐྱེ་བ་བཟང་པོ་མ་ལགས་སྐྱེ་བ་ནི། །གནོད་པ་དུ་མའི་སྣོད་གྱུར་ལགས་མཁྱེན་མཛོད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །དམ་ཆོས་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་ཐར་པ་རིན་པོ་ཆེའི་རྒྱན་ལས། འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་བསྟན་པའི་ལེའུ་སྟེ་ལྔ་པའོ།། །། ༈ ལས་འབྲས་ཡོངས་སུ་བསྟན་པའི་ལེའུ། དེ་ལྟར་བཤད་པའི་སྡུག་བསྔལ་དེ་དག་རྒྱུ་ཅི་ལས་བྱུང་སྙམ་ན།ཟག་བཅས་ཀྱི་ལས་ལས་བྱུང་བར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་མདོ་སྡེ་ལས་བརྒྱ་པ་ལས། ལས་རྣམས་ཀྱང་ནི་སྣ་ཚོགས་ལས། །དེ་ཡིས་འགྲོ་འདི་སྣ་ཚོགས་བྱས། །ཞེས་གསུངས་སོ། །སྙིང་རྗེ་པདྨ་དཀར་པོ་ལས། འཇིག་རྟེན་ནི་ལས་ཀྱིས་བྱས་པ། ལས་ཀྱིས་སྤྲུལ་པའོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ནི་ལས་ཀྱིས་བྱས་པ། ལས་ཀྱི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ། ལས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཆོས་མངོན་པ་མཛོད་ལས་ཀྱང་། འཇིག་རྟེན་སྣ་ཚོགས་ལས་ལས་སྐྱེས། །ཤེས་གསུངས་སོ། །ལས་དེ་ཡང་ཅི་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། སེམས་པའི་ལས་དང་། བསམ་པའི་ལས་གཉིས་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡང་ཆོས་མངོན་པ་ཀུན་ལས་བཏུས་པ་ལས། ལས་གང་ཞེ་ན། སེམས་པའི་ 2-13-31b
【現代漢語翻譯】 將變得不快樂，會不喜歡自己的座位。』佛陀如是說。在色界（Rūpadhātu，有形物質的領域）和無色界（Arūpadhātu，沒有物質的領域）中，雖然沒有這些痛苦，但由於死亡和沒有自主權，仍然存在處境艱難的痛苦。像那樣美好的去處和天堂，也會因為業力耗盡而墮入惡道。因此，輪迴的這個地方本質上是巨大的痛苦，就像燃燒的房子一樣。在《入胎經》中也說：『唉呀，可嘆！輪迴的生死之海正在燃燒，猛烈燃燒，極其燃燒，非常極其燃燒，沒有哪個眾生不被它摧毀。』那麼，是什麼火在猛烈燃燒呢？就像貪慾之火、嗔恨之火、愚癡之火，以及出生、衰老、死亡之火，還有悲傷、哀號、不悅和混亂之火，總是燃燒和焚燒，沒有誰能從中解脫。』佛陀如是說。像這樣瞭解輪迴的過患，就會從對世間安樂的貪執中解脫出來。就像《父子相見經》中所說：『當見到輪迴的過患時，厭離之心就會增長；因為害怕三界如監獄，會以精進之心去捨棄它。』佛陀如是說。龍樹菩薩（Nāgārjuna）也如是說：『輪迴就是這樣，無論是天人、地獄眾生、餓鬼還是動物，好的出生並不存在，出生是諸多危害的容器，請知曉。』《寶性論》中，《輪迴痛苦品》第五品結束。 完全揭示業果之品 那麼，有人會問，上述所說的痛苦是從何而來的呢？要知道，它們是從有漏的業（Karma，行為）中產生的。就像《百業經》中所說：『諸業各不同，因此眾生各異。』佛陀如是說。《悲華經》中說：『世界是由業所造，由業所化。眾生是由業所造，從業的因中產生，由業所區分。』佛陀如是說。《阿毗達磨俱舍論》中也說：『世界種種由業生。』佛陀如是說。那麼，業是什麼呢？業有兩種：思業和思已業。就像《阿毗達磨集論》中所說：『什麼是業呢？思
【English Translation】 Will become unhappy and will not like their seat.』 Thus, the Buddha spoke. In the Realm of Form (Rūpadhātu, the realm of material existence) and the Formless Realm (Arūpadhātu, the realm of non-material existence), although those sufferings do not exist, due to death and the lack of autonomy over one's state, there is still the suffering of unfavorable circumstances. Such good destinations and heavens also fall into lower realms when their karma is exhausted. Therefore, this place of cyclic existence is inherently great suffering, like a burning house. In the Sutra of Entering the Womb, it is also said: 『Alas, how sad! This ocean of cyclic existence is burning, intensely burning, supremely burning, exceedingly supremely burning, and there is no sentient being that has not been conquered by it.』 What is the fire that intensely burns? It is like the fire of desire, the fire of hatred, the fire of ignorance, and the fire of birth, aging, and death, as well as the fire of sorrow, lamentation, displeasure, and confusion, which constantly burn and incinerate, and no one is liberated from it.』 Thus, the Buddha spoke. Knowing these faults of cyclic existence in this way, one turns away from the pleasures of existence. As it is also said in the Sutra of Meeting Father and Son: 『When the faults of cyclic existence are seen, a mind of weariness arises greatly; because of fearing the three realms as a prison, one abandons them with a mind of diligence.』 Thus, the Buddha spoke. Master Nāgārjuna also spoke in accordance with this meaning, as he said: 『Since cyclic existence is like that, whether gods, humans, hell beings, hungry ghosts, or animals, a good birth does not exist; birth is a vessel of many harms, please know.』 Thus, he spoke. In the Precious Ornament of Liberation, the Wish-Fulfilling Jewel of the Sacred Dharma, ends the fifth chapter, 'Showing the Sufferings of Cyclic Existence.' Chapter on the Complete Exposition of Cause and Effect Then, one might ask, from what do these sufferings that have been described arise? Know that they arise from contaminated karma (Karma, action). As it is said in the Hundred Deeds Sutra: 『Actions are various, and by them, this world is made various.』 Thus, the Buddha spoke. In the White Lotus of Compassion, it is said: 『The world is made by karma, transformed by karma. Sentient beings are made by karma, arising from the cause of karma, distinguished by karma.』 Thus, the Buddha spoke. In the Abhidharma Kosha, it is also said: 『The variety of the world arises from karma.』 Thus, it is said. What is karma? There are two types of karma: karma of intention and karma after intention. As it is said in the Compendium of Abhidharma: 『What is karma? Intention』
ལས་ཀྱང་། བསམ་པའི་ལས་ཏེ། ཞེས་གསུངས་སོ། །མངོན་པ་མཛོད་ལས་ཀྱང་། ལས་ནི་སེམས་པ་དང་དེས་བྱས། །ཤེས་གསུངས་སོ། །རྩ་ཤེ་ལས་ཀྱང་། དྲང་སྲོང་མཆོག་གིས་ལས་རྣམས་ནི། །སེམས་པ་དང་ནི་བསམ་པར་གསུངས། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་གཉིས་རང་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་ཞེ་ན། སེམས་པའི་ལས་ནི་ཡིད་ཀྱི་ལས་ཡིན་ནོ། །སེམས་པས་བསྐྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བསམ་པའི་ལས་ཡིན་ཏེ། ལུས་དང་ངག་གི་ལས་སུ་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་མངོན་པ་མཛོད་ལས། སེམས་པ་ཡིད་ཀྱི་ལས་ཡིན་ཏེ། །དེས་བསྐྱེད་ལུས་དང་དག་གི་ལས། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ལས་དང་། དེས་བསྐྱེད་པའི་འབྲས་བུ་འཆད་པ་ལ། སྡོམ་ནི། དབྱེ་བ་དང་ནི་མཚན་ཉིད་དང་། །བདག་གིར་བྱ་དང་བགོ་སྐལ་སྤྱོད། །ཆུང་ལས་ཆེར་སྨིན་ཆུད་མི་ཟ། །དྲུག་པོ་དེས་ནི་ལས་འབྲས་བསྡུས། །ཞེས་པའོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ལས་འབྲས་ཀྱི་དབྱེ་བ་ནི་གསུམ་དུ་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པའི་ལས་རྒྱུ་འབྲས་དང་། བསོད་ནམས་ཀྱི་ལས་རྒྱུ་འབྲས་དང་། མི་གཡོ་བའི་ལས་རྒྱུ་འབྲས་སོ། །གཉིས་པ་དབྱེ་བ་སོ་སོའི་མཚན་ཉིད་འཆད་པ་ལ། དང་པོ་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པའི་ལས་རྒྱུ་འབྲས་ནི། སྤྱིར་མང་ན་ཡང་ལས་ཀྱི་ལམ་གྱིས་བསྡུས་པ་མི་དགེ་བ་བཅུ་སྟེ། ལུས་ཀྱི་སྒོ་ནས་སྲོག་གཅོད་ལ་སོགས་པ་གསུམ། ངག་གི་སྒོ་ནས་བརྫུན་ལ་སོགས་པ་བཞི་དང་། ཡིད་ཀྱི་སྒོ་ནས་བརྣབ་སེམས་ལ་སོགས་པ་གསུམ་མོ། །དེ་ལྟར་རེ་རེ་ལ་ཡང་དོན་གསུམ་གསུམ་སྟེ། དབྱེ་བ་དང་། འབྲས་བུ་དང་། ཁྱད་པར་རོ། །དེ་ལ་དང་པོ་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་དབྱེ་ན་གསུམ་སྟེ། འདོད་ཆགས་ཀྱི་སྒོ་ནས་སྲོག་གཅོད་པ་དང་། ཞེ་སྡང་གི་སྒོ་ནས་སྲོག་གཅོད་པ་དང་། གཏི་མུག་གི་སྒོ་ནས་སྲོག་གཅོད་པའོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ནི། ཤ་དང་། པགས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕྱིར་རམ། 2-13-32a རྩེད་མོའི་ཕྱིར་རམ། ནོར་གྱི་ཕྱིར་རམ། བདག་གམ། མཛའ་བོ་ཡོངས་སུ་བསྐྱང་བའི་ཕྱིར་སྲོག་གཅོད་པའོ། །གཉིས་པ་ནི། འཁོན་ཞུགས་པ་དང་། འགྲན་ཟླར་གྱུར་པ་ལྟ་བུ་ལ་ཞེ་སྡང་སྐྱེས་ནས་སྲོག་གཅོད་པའོ། །གསུམ་པ་ནི། མཆོད་སྦྱིན་ལ་སོགས་པའོ། །དེའི་འབྲས་བུ་ལ་ཡང་གསུམ་སྟེ། རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་དང་། རྒྱུ་མཐུན་པའི་འབྲས་བུ་དང་། དབང་གི་འབྲས་བུའོ། །དེ་ལ་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་ནི། སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །རྒྱུ་མཐུན་པའི་འབྲས་བུ་ནི། གལ་ཏེ་མིར་སྐྱེས་ན་ཡང་ཚེ་ཐུང་ཞིང་ནད་མང་བར་འགྱུར་རོ། །དབང་གི་འབྲས་བུ་ནི། ཡུལ་བཀྲ་མི་ཤིས་ཤིང་གཟི་བརྗིད་ཆུང་བའི་སར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །ཁྱད་པར་ནི། སྲོག་གཅོད་པའི་ནང་ནས་ཕ་ཡང་ཡིན་ལ། དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་ཡིན་པ་དེའི་སྲོག་གཅོད་པ་སྡིག་ཆེ་བའོ། །མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་ལ་དབྱེ་ན་གསུམ་སྟེ། མཐུས་མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་དང་།
【現代漢語翻譯】 此外，還有思業，如經文所說。《俱舍論》中也說：『業即是思及思已業。』《中觀根本慧論》中也說：『佛說諸業即是思，以及思已業。』那麼，這兩者究竟是什麼樣的呢？思業是意業。由思所產生的，就是思已業，應理解為身語之業。正如《俱舍論》所說：『思是意業，由彼生起身語業。』 對於這樣的業，以及由它產生的果報的闡述，概括如下：分類、定義、執取、分受用、小而成熟大、不耗盡。這六點概括了業果。其中，首先要了解業果的分類有三種：非福業的因果、福業的因果、不動業的因果。 第二，闡述各個分類的定義。首先，非福業的因果，總的來說雖然很多，但可以歸納為十不善業，即由身所造的殺生等三種，由語所造的妄語等四種，由意所造的貪心等三種。像這樣，每一個都有三個方面：分類、果報和差別。 其中，首先說殺生，分類有三種：由貪慾而殺生、由嗔恨而殺生、由愚癡而殺生。第一種，爲了肉、皮等，或爲了玩樂，或爲了財物，或爲了自己或親友而殺生。第二種，對於懷恨在心或成為競爭對手的人，因生起嗔恨而殺生。第三種，爲了祭祀等而殺生。 它的果報也有三種：異熟果、等流果和增上果。其中，異熟果是轉生到地獄。等流果是，即使轉生為人，也是短命多病。增上果是，轉生到土地貧瘠、缺乏光彩的地方。差別是，在殺生中，所殺的對象既是父親又是阿羅漢，這種殺生的罪過更大。偷盜也分為三種：以勢力偷盜、
【English Translation】 Furthermore, there is also the karma of thought, as the scriptures say. The Abhidharmakośa also states: 'Karma is thought and what is done by it.' The Mūlamadhyamakakārikā also states: 'The Sage said that all karmas are thought, and what is done by thought.' What exactly are these two? The karma of thought is the karma of mind. Whatever is produced by thought is the karma done by thought, which should be understood as the karma of body and speech. As the Abhidharmakośa says: 'Thought is the karma of mind; what is produced by it is the karma of body and speech.' Regarding the explanation of such karma and the fruits produced by it, the summary is as follows: classification, definition, appropriation, sharing of experience, maturing from small to large, and not being exhausted. These six summarize the results of karma. Among them, the first thing to understand is that there are three types of karma and its results: the cause and effect of non-virtuous karma, the cause and effect of virtuous karma, and the cause and effect of unwavering karma. Second, explaining the definitions of each category. First, the cause and effect of non-virtuous karma, although generally numerous, can be summarized as the ten non-virtuous actions, which are the three actions of body, such as killing; the four actions of speech, such as lying; and the three actions of mind, such as covetousness. In this way, each has three aspects: classification, result, and distinction. Among them, first, killing is classified into three types: killing out of desire, killing out of hatred, and killing out of ignorance. The first is killing for meat, skin, etc., or for entertainment, or for wealth, or for the sake of oneself or friends. The second is killing out of hatred for those who harbor grudges or become rivals. The third is killing for sacrifices, etc. Its results are also of three types: the result of complete maturation, the result corresponding to the cause, and the result of dominance. Among them, the result of complete maturation is rebirth in hell. The result corresponding to the cause is that even if one is reborn as a human, one will be short-lived and prone to illness. The result of dominance is rebirth in a place where the land is barren and lacks splendor. The distinction is that among killings, the sin of killing someone who is both one's father and an Arhat is greater. Stealing is also divided into three types: stealing by force,
འཇབ་བུས་མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་དང་། གཡོ་སྒྱུས་མ་བྱིན་པར་ལེན་པའོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ནི། སྙད་མེད་པར་བཙན་འཕྲོགས་བྱེད་པའོ། །གཉིས་པ་ནི། ཁང་པ་འབིགས་པ་ལ་སོགས་པས་མ་ཚོར་བར་རྐུ་བའོ། །གསུམ་པ་ནི། བྲེ་སྲང་ལ་སོགས་པ་ལ་ཟོལ་ཟོག་བྱེད་པའོ། །དེའི་འབྲས་བུ་ལ་གསུམ་ལས། རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་ནི། ཡི་དྭགས་སུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །རྒྱུ་མཐུན་པའི་འབྲས་བུ་ནི། གལ་ཏེ་མིར་སྐྱེས་ན་ཡང་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱིས་ཕོངས་པར་འགྱུར་རོ། །དབང་གི་འབྲས་བུ་ནི། ཡུལ་སད་སེར་མང་བའི་སར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །ཁྱད་པར་ནི། མ་བྱིན་པར་ལེན་པའི་ནང་ནས་བླ་མ་དང་། དཀོན་མཆོག་གི་ནོར་ལ་མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་སྡིག་པ་ཆེ་བའོ། །འདོད་པས་ལོག་པར་གཡེམ་པ་ལ་དབྱེ་ན་གསུམ་སྟེ། རིགས་ཀྱིས་བསྲུང་བ་དང་། བདག་པོས་བསྲུང་བ་དང་། ཆོས་ 2-13-32b ཀྱིས་བསྲུང་བའོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ནི། མ་དང་སྲིང་མོ་ལ་སོགས་པ་ལ་ལོག་པར་སྤྱད་པའོ། །གཉིས་པ་ནི། ཁྱོའམ་རྒྱལ་པོ་ལ་སོགས་པས་བདག་ཏུ་བྱས་པའི་བུད་མེད་ལ་ལོག་པར་སྤྱད་པའོ། །གསུམ་པ་ལ་ལྔ་སྟེ། རང་གི་ཆུང་མ་ཡིན་ཡང་། ཡན་ལག་མ་ཡིན་པ་དང་། ཡུལ་མ་ཡིན་པ་དང་། དུས་མ་ཡིན་པ་དང་། ཚོད་མ་ཡིན་པ་དང་། རིགས་པ་མ་ཡིན་པར་སྤྱད་པའོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ཡན་ལག་མ་ཡིན་པ་ནི། ཁ་དང་བཤང་ལམ་དུ་སྤྱད་པའོ། །ཡུལ་མ་ཡིན་པ་ནི། བླ་མའི་ཉེ་འཁོར་རམ། གཙུག་ལག་ཁང་ངམ། མཆོད་རྟེན་གྱི་དྲུང་ངམ། མང་པོ་འདུས་པའི་སར་སྤྱད་པའོ། །དུས་མ་ཡིན་པ་ནི། གསོ་སྦྱོང་ལ་གནས་པའི་དུས་སམ། སྦྲུམ་མའམ། ནུ་ཞོ་འཐུང་བའམ། སྣང་བ་ཡོད་པའི་དུས་སུ་སྤྱད་པའོ། །ཚོད་མ་ཡིན་པ་ནི། གྲངས་ལྔ་ལས་ལྷག་པར་སྤྱད་པའོ། །རིགས་པ་མ་ཡིན་པ་ནི། བརྡེག་ཅིང་སྤྱོད་པའོ། །ཡང་ན་ཕོའམ། མ་ནིང་གི་ཁའམ་བཤང་ལམ་དུ་སྤྱད་པའོ། །དེའི་འབྲས་བུ་ནི་གསུམ་ལས། རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་ནི། ཡི་དྭགས་སུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །རྒྱུ་མཐུན་པའི་འབྲས་བུ་ནི་གལ་ཏེ་མིར་སྐྱེས་ན་ཡང་དགྲ་སྡང་བ་ཅན་གྱི་ཆུང་མར་འགྱུར་རོ། །དབང་གི་འབྲས་བུ་ནི། ཡུལ་ས་རྡུལ་ཤས་ཆེ་བར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །ཁྱད་པར་ནི། འདོད་ལོག་གི་ནང་ནས་མ་ཡང་ཡིན་ལ། དགྲ་བཅོམ་མ་ཡང་ཡིན་པ་དེ་ལ་ལོག་པར་སྤྱད་པ་སྡིག་ཆེའོ། །བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་ལ་དབྱེ་ན་གསུམ་སྟེ། ཕམ་པའི་བརྫུན་དང་། བརྫུན་ཆེན་པོ་དང་། བརྫུན་ཕྲ་མོའོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ནི། མི་ཆོས་བླ་མའི་བརྫུན་སྨྲ་བའོ། །གཉིས་པ་ནི། བདག་དང་གཞན་ལ་ཕན་གནོད་ཡོད་པའི་བརྫུན་སྨྲ་བའོ། །གསུམ་པ་ནི། ཕན་གནོད་མེད་པའི་བརྫུན་སྨྲ་བའོ། །དེའི་འབྲས་བུ་ལ་གསུམ་ལས། རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་ནི། 2-13-33a དུད་འགྲོར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །རྒྱུ་མཐུན་གྱི་འབྲས་བུ་ནི། གལ་ཏེ་མིར་སྐྱེས་ན་ཡང་སྐུར་བ་འདེབས་
【現代漢語翻譯】 不予而取的行為包括兩種：偷盜和欺騙性地不予而取。第一種是指毫無理由地強行搶奪。第二種是指通過挖墻等方式在對方未察覺的情況下偷竊。第三種是指在度量衡等方面弄虛作假。其結果有三種：異熟果是轉生為餓鬼。等流果是，即使轉生為人，也會缺乏資用。增上果是，轉生到多冰雹的地區。特別之處在於，在不予而取中，盜取上師和僧眾的財物罪過更大。 邪淫分為三種：為種姓所守護、為所有者所守護和為法所守護。第一種是指與母親、姐妹等發生不正當性行為。第二種是指與丈夫或國王等所擁有的婦女發生不正當性行為。第三種有五種情況，即使是自己的妻子，在非肢體、非處所、非時、非量和非理的情況下行淫。非肢體是指在口或肛門行淫。非處所是指在上師附近、寺廟或佛塔旁、或大眾聚集之處行淫。非時是指在齋戒日、懷孕期間、哺乳期間或有知覺時行淫。非量是指超過五次。非理是指毆打著行淫。或者在男性的口或肛門，或人妖的口或肛門行淫。其結果有三種：異熟果是轉生為餓鬼。等流果是，即使轉生為人，也會成為充滿敵意的妻子的丈夫。增上果是，轉生到塵土多的地方。特別之處在於，在邪淫中，與既是母親又是阿羅漢尼的女性發生不正當性行為罪過更大。 妄語分為三種：破戒妄語、大妄語和小妄語。第一種是指關於超人法的妄語。第二種是指對自他有利益或損害的妄語。第三種是指無利益也無損害的妄語。其結果有三種：異熟果是轉生為旁生。等流果是，即使轉生為人，也會遭受誹謗。
【English Translation】 Taking what is not given is of two types: taking by theft and taking by deception. The first is forcibly seizing without reason. The second is stealing without being noticed by digging into a house, etc. The third is deceiving with weights and measures, etc. There are three results of this: The Vipaka (異熟果) result is to be born as a preta (餓鬼). The result corresponding to the cause is that even if one is born as a human, one will be poor in resources. The Adhipati (增上果) result is to be born in a place with a lot of hail. The special feature is that among taking what is not given, taking the property of the guru (上師) and the Sangha (僧眾) without being given is a greater sin. Sexual misconduct is divided into three types: protected by lineage, protected by owner, and protected by Dharma. The first is engaging in sexual misconduct with one's mother, sister, etc. The second is engaging in sexual misconduct with a woman who is owned by a husband or king, etc. The third has five aspects: even if it is one's own wife, engaging in sexual activity in a non-limb, non-place, non-time, non-measure, and non-reasonable manner. Non-limb is engaging in sexual activity in the mouth or anus. Non-place is engaging in sexual activity near a guru, a monastery, a stupa, or a place where many people gather. Non-time is engaging in sexual activity during the time of fasting, pregnancy, breastfeeding, or when one is conscious. Non-measure is engaging in sexual activity more than five times. Non-reasonable is engaging in sexual activity while beating. Or engaging in sexual activity in the mouth or anus of a male or hermaphrodite. There are three results of this: The Vipaka result is to be born as a preta. The result corresponding to the cause is that even if one is born as a human, one will become the husband of a hostile wife. The Adhipati result is to be born in a place with a lot of dust. The special feature is that among sexual misconduct, engaging in sexual misconduct with a woman who is both a mother and an Arhatni (阿羅漢尼) is a greater sin. Lying is divided into three types: lying that leads to defeat, great lies, and small lies. The first is lying about superhuman qualities. The second is lying that benefits or harms oneself and others. The third is lying that has no benefit or harm. There are three results of this: The Vipaka result is to be born as an animal. The result corresponding to the cause is that even if one is born as a human, one will be slandered.
པ་མང་བར་འགྱུར་རོ། །དབང་གི་འབྲས་བུ་ནི། ཁ་དྲི་མི་ཞིམ་པར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །ཁྱད་པར་ནི། བརྫུན་གྱི་ནང་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་བསྐུར་པ་བཏབ། བླ་མ་ལ་ཡང་བརྫུན་ཚིག་སྨྲས་ན་ཉེས་པ་རྣམས་ཀྱི་ནང་ནས་དེ་ཆེའོ། །ཕྲ་མ་ལ་དབྱེ་ན་གསུམ་སྟེ། བཙན་ཕྲ་དང་། གཞོགས་ཕྲ་དང་། ལྐོག་ཕྲའོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ནི། མཛའ་བོ་གཉིས་ངོ་རང་དུ་ཕྲལ་བའོ། །གཉིས་པ་ནི། གཞོགས་སློང་བྱས་ནས་མཛའ་བོ་དང་ཕྲལ་བའོ། །གསུམ་པ་ནི། ལྐོག་ཏུ་དབྱེན་བྱས་ཏེ་ཕྲལ་བའོ། །དེའི་འབྲས་བུ་ལ་གསུམ་ལས། རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་ནི། དམྱལ་བར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །རྒྱུ་མཐུན་གྱི་འབྲས་བུ་ནི། གལ་ཏེ་མིར་སྐྱེས་ན་ཡང་མཛའ་བོ་དང་འབྲལ་བར་འགྱུར་རོ། །དབང་གི་འབྲས་བུ་ནི། ཡུལ་མཐོ་དམའ་ཅན་གྱི་སར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །ཁྱད་པར་ནི། ཕྲ་མའི་ནང་ནས་འཕགས་པའི་དགེ་འདུན་ལ་མི་སྙན་པ་བརྗོད་པ་སྡིག་ཆེའོ། །ཚིག་རྩུབ་ལ་དབྱེ་ན་གསུམ་སྟེ། ངོར་རྩུབ་པ་དང་། གཞོགས་ཏེ་རྩུབ་པ་དང་། བརྒྱུད་དེ་རྩུབ་པའོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ནི། ཕ་རོལ་པ་ལ་དངོས་སུ་ངན་མཚང་སྣ་ཚོགས་སྨྲ་བའོ། །གཉིས་པ་ནི། ཡ་མ་བརླའམ། ཀྱལ་ཀ་དང་བསྲེས་ནས་ཕ་རོལ་པོ་ལ་ཚིག་ངན་སྣ་ཚོགས་སྨྲ་བའོ། །གསུམ་པ་ནི། ཁོའི་མཛའ་བོ་ལ་སོགས་པའི་དྲུང་དུ་ངན་མཚང་སྣ་ཚོགས་སྨྲ་བའོ། །དེའི་འབྲས་བུ་ལ་གསུམ་ལས། རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་ནི། དམྱལ་བར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །རྒྱུ་མཐུན་གྱི་འབྲས་བུ་ནི། གལ་ཏེ་མིར་སྐྱེས་ན་ཡང་ཡིད་དུ་མི་འོང་བའི་སྒྲ་སྣ་ཚོགས་ཐོས་པར་འགྱུར་རོ། །དབང་གི་འབྲས་བུ་ནི། ཡུལ་ཚ་སྒོ་ཅན་དང་། ཡུལ་སྐམས་ས་ཅན་དང་། སྡིག་ཤས་ཅན་གྱི་སར་ 2-13-33b སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །ཁྱད་པར་ནི། ཚིག་རྩུབ་ཀྱི་ནང་ནས་ཕ་མའམ། འཕགས་པ་རྣམས་ལ་གནོད་པའི་ཚིག་སྨྲ་བ་སྡིག་ཆེའོ། །ངག་ཀྱལ་པ་ལ་དབྱེ་ན་གསུམ་སྟེ། ལོག་པའི་ངག་ཀྱལ་དང་། འཇིག་རྟེན་པའི་ངག་ཀྱལ་དང་། བདེན་པའི་ངག་ཀྱལ་ལོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ནི། མུ་སྟེགས་པའི་བཟླས་བརྗོད་དང་ཁ་ཏོན་ལ་སོགས་པའོ། །གཉིས་པ་ནི། བྲེ་མོའི་གཏམ་ལ་སོགས་པའོ། །གསུམ་པ་ནི། མ་གུས་པ་དང་སྣོད་མ་ཡིན་པ་ལ་ཆོས་བཤད་པའོ། །དེའི་འབྲས་བུ་ལ་ཡང་གསུམ་ལས། རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་ནི་དུད་འགྲོར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །རྒྱུ་མཐུན་གྱི་འབྲས་བུ་ནི། གལ་ཏེ་མིར་སྐྱེས་ན་ཡང་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཚིག་མི་བཙུན་པར་འགྱུར་རོ། །དབང་གི་འབྲས་བུ་ནི། དུས་དབྱར་དགུན་ལོག་པ་ཅན་དུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །ཁྱད་པར་ནི། ངག་ཀྱལ་གྱི་ནང་ནས་ཆོས་འདོད་པ་རྣམས་གཡེངས་པར་བྱེད་པ་སྡིག་ཆེ་བའོ། །བརྣབ་སེམས་ལ་དབྱེ་ན་གསུམ་སྟེ། བདག་གི་ལ་བརྣབ་སེམས་པ་དང་། གཞན་གྱི་ལ་བརྣབ་སེམས་པ་དང་། གཉིས་ཀ་མ་ཡིན་པ་ལ་བརྣབ་སེམས་པའོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ནི
【現代漢語翻譯】 將導致口臭的果報。特別之處在於，在所有謊言中，誹謗如來（Tathagata）和對上師說謊是最嚴重的罪過。離間語分為三種：強力離間、勸誘離間和隱蔽離間。第一種是指直接離間兩個朋友。第二種是指通過勸誘來離間朋友。第三種是指暗中製造不和進行離間。其果報有三種：異熟果會導致墮入地獄。等流果是，即使轉生為人，也會與朋友分離。增上果是，會轉生到高低不平的地方。特別之處在於，在所有離間語中，說聖者僧團的壞話罪過最大。惡語分為三種：當面惡語、勸誘惡語和間接惡語。第一種是指直接對他人說各種難聽的話。第二種是指夾雜著玩笑或戲謔對他人說各種惡語。第三種是指在對方的朋友等面前說各種壞話。其果報有三種：異熟果會導致墮入地獄。等流果是，即使轉生為人，也會聽到各種不悅耳的聲音。增上果是，會轉生到炎熱、乾旱和充滿罪惡的地方。特別之處在於，在所有惡語中，對父母或聖者說有害的話罪過最大。綺語分為三種：邪綺語、世間綺語和真實綺語。第一種是指外道徒的唸誦和誦讀等。第二種是指玩笑等。第三種是指對不恭敬者和非法器宣說佛法。其果報也有三種：異熟果會導致轉生為旁生。等流果是，即使轉生為人，自己的話語也不會受人尊重。增上果是，會轉生到冬夏顛倒的地方。特別之處在於，在所有綺語中，使渴望佛法者分心罪過最大。貪心分為三種：貪戀自己的、貪戀他人的和貪戀非二者的。第一種是
【English Translation】 will result in the consequence of having bad breath. The special aspect is that among all lies, slandering the Tathagata (如來) and lying to the lama are the most serious offenses. Divisive speech is divided into three types: forceful division, persuasive division, and covert division. The first is directly separating two friends. The second is separating friends through persuasion. The third is secretly creating discord to separate them. Its results are threefold: the Vipaka-phala (異熟果) will cause rebirth in hell. The Nisyananda-phala (等流果) is that even if reborn as a human, one will be separated from friends. The Adhipati-phala (增上果) is that one will be reborn in a place with high and low terrain. The special aspect is that among all divisive speech, speaking ill of the Sangha (僧團) of noble ones is the greatest sin. Harsh speech is divided into three types: direct harshness, persuasive harshness, and indirect harshness. The first is directly speaking various unpleasant things to others. The second is speaking various harsh words to others mixed with jokes or mockery. The third is speaking various bad things in front of the other person's friends, etc. Its results are threefold: the Vipaka-phala (異熟果) will cause rebirth in hell. The Nisyananda-phala (等流果) is that even if reborn as a human, one will hear various unpleasant sounds. The Adhipati-phala (增上果) is that one will be reborn in a hot, dry, and sinful place. The special aspect is that among all harsh speech, speaking harmful words to parents or noble ones is the greatest sin. Idle talk is divided into three types: wrong idle talk, worldly idle talk, and true idle talk. The first is the recitation and chanting of non-Buddhists, etc. The second is jokes, etc. The third is teaching the Dharma (佛法) to those who are disrespectful and not suitable vessels. Its results are also threefold: the Vipaka-phala (異熟果) will cause rebirth as an animal. The Nisyananda-phala (等流果) is that even if reborn as a human, one's own words will not be respected. The Adhipati-phala (增上果) is that one will be reborn in a place where winter and summer are reversed. The special aspect is that among all idle talk, distracting those who desire the Dharma (佛法) is the greatest sin. Covetousness is divided into three types: coveting one's own, coveting others', and coveting what is neither. The first is
། བདག་ཉིད་ཀྱི་ཆོ་རིགས་དང་། གཟུགས་བྱད་དང་། ཡོན་ཏན་དང་། ནོར་རྫས་ལ་ཞེན་ཅིང་ཆགས་པ་སྟེ། བདག་ལྟ་བུ་མེད་སྙམ་དུ་སེམས་པའོ། །གཉིས་པ་ནི། ཕ་རོལ་པོའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལ་ཆགས་པ་སྟེ། འདི་བདག་གི་ཡིན་ན་ཅི་མ་རུང་སྙམ་དུ་སེམས་པའོ། །གསུམ་པ་ནི། ས་འོག་གི་ནོར་ལ་སོགས་པ་བདག་དང་གཞན་གྱིས་དབང་བྱར་མེད་པ་ལ་ཆགས་པ་སྟེ། བདག་དབང་ན་ཅི་མ་རུང་སྙམ་དུ་སེམས་པའོ། །དེའི་འབྲས་བུ་ལ་གསུམ་ལས། རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་ནི། ཡི་དྭགས་སུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །རྒྱུ་མཐུན་གྱི་འབྲས་བུ་ནི། གལ་ཏེ་མིར་སྐྱེས་ན་ཡང་འདོད་ཆགས་ཤས་ཆེ་བར་འགྱུར་རོ། །དབང་གི་ 2-13-34a འབྲས་བུ་ནི། ཡུལ་འབྲུ་ངན་པའི་སར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །ཁྱད་པར་ནི། བརྣབ་སེམས་ཀྱི་ནང་ནས་ཡང་དག་པར་སྤོང་བ་རྣམས་ཀྱི་རྙེད་པ་འཕྲོག་པར་འདོད་པའི་སེམས་འདི་སྡིག་ཆེའོ། །གནོད་སེམས་ལ་དབྱེ་ན་གསུམ་སྟེ། ཞེ་སྡང་གི་ཆ་ལས་བྱུང་བའི་གནོད་སེམས་དང་། ཕྲག་དོག་གི་ཆ་ལས་བྱུང་བའི་གནོད་སེམས་དང་། འཁོན་འཛིན་གྱི་ཆ་ལས་བྱུང་བའི་གནོད་སེམས་སོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ནི། གཡུལ་ངོ་ལྟ་བུར་ཕ་རོལ་པོ་ལ་ཞེ་སྡང་སྐྱེས་ནས་གསོད་པར་སེམས་པའོ། །གཉིས་པ་ནི། འགྲན་ཟླ་ལྟ་བུ་གོང་དུ་ཤོར་གྱིས་དོགས་པའི་བསམ་པས་གསོད་པ་ལ་སོགས་པར་སེམས་པའོ། །གསུམ་པ་ནི། སྔར་བདག་ལ་གནོད་པ་བྱས་པ་ལྟ་བུ་ལ་མདུད་པར་བཟུང་ནས་བསད་པ་ལ་སོགས་པར་སེམས་པའོ། །དེའི་འབྲས་བུ་ལ་གསུམ་ལས། རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་ནི། དམྱལ་བར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །རྒྱུ་མཐུན་གྱི་འབྲས་ནི། གལ་ཏེ་མིར་སྐྱེས་ན་ཡང་ཞེ་སྡང་ཤས་ཆེ་བར་འགྱུར་རོ། །དབང་གི་འབྲས་བུ་ནི། ཟས་ཁ་ཞིང་རྩུབ་པའི་སར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །ཁྱད་པར་ནི། གནོད་སེམས་ཀྱི་ནང་ནས་མཚམས་མེད་པ་གཤོམ་པར་བྱེད་པ་འདི་སྡིག་ཆེའོ། །ལོག་པར་ལྟ་བ་ལ་དབྱེ་ན་གསུམ་སྟེ། ལས་འབྲས་ལ་ལོག་པར་ལྟ་བ་དང་། བདེན་པ་ལ་ལོག་པར་ལྟ་བ་དང་། དཀོན་མཆོག་ལ་ལོག་པར་ལྟ་བའོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ནི། ལས་དགེ་སྡིག་དེ་འབྲས་བུ་བདེ་སྡུག་གི་རྒྱུར་མི་འདོད་པའོ། །གཉིས་པ་ནི། ལམ་གྱི་བདེན་པ་ཉམས་སུ་བླངས་ཀྱང་འགོག་པའི་བདེན་པ་མི་ཐོབ་པར་འདོད་པའོ། །གསུམ་པ་ནི། དཀོན་མཆོག་གསུམ་མི་བདེན་པར་ལྟ་ཞིང་སྐུར་པ་འདེབས་པའོ། །དེའི་འབྲས་བུ་ལ་ཡང་གསུམ་ལས། རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་ནི། དུད་འགྲོར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །རྒྱུ་མཐུན་གྱི་འབྲས་བུ་ནི། 2-13-34b གལ་ཏེ་མིར་སྐྱེས་ན་ཡང་གཏི་མུག་ཤས་ཆེ་བར་འགྱུར་རོ། །དབང་གི་འབྲས་བུ་ནི། །འབྲས་བུ་ཡེ་མེད་པའི་སར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །ཁྱད་པར་ནི། ལོག་ལྟའི་ནང་ནས་ལྟ་བས་གཟིངས་པ་འདི་སྡིག་ཆེའོ། །དེ་ལ་རྣམ་སྨིན་གྱི་འབྲས་བུ་དེ་དག་ནི་སྤྱིར་བསྟན་པའི་དབང་དུ་བྱས་པ་ཡ
【現代漢語翻譯】 首先是貪婪，它指的是對自己的出身、外貌、才華和財富的執著和貪戀，認為自己是獨一無二的。第二種是貪圖他人的圓滿，心想如果這些都屬於我就好了。第三種是貪戀地下寶藏等不屬於自己或他人支配之物，心想如果我能擁有就好了。這三種貪婪的結果有三種：成熟的果報是轉生為餓鬼。相似的果報是，如果轉生為人，也會變得非常貪婪。支配的果報是，會出生在土地貧瘠的地方。特別之處在於，在貪婪之中，想要掠奪那些真正放棄貪婪之人的財物，這種想法罪孽深重。 嗔恨心可以分為三種：由嗔恨產生的嗔恨心，由嫉妒產生的嗔恨心，以及由怨恨產生的嗔恨心。第一種是指，像在戰場上一樣，對他人產生嗔恨，想要殺害對方。第二種是指，像競爭對手一樣，因為害怕被超越而產生殺害對方的想法。第三種是指，對於過去傷害過自己的人，懷恨在心，想要殺死對方。這三種嗔恨心的結果有三種：成熟的果報是轉生到地獄。相似的果報是，如果轉生為人，也會變得非常嗔恨。支配的果報是，會出生在食物粗糙難以下嚥的地方。特別之處在於，在嗔恨心之中，犯下五無間罪的罪孽最為深重。 邪見可以分為三種：對業果的邪見，對真諦的邪見，以及對三寶的邪見。第一種是指，不相信善惡業是導致苦樂果報的原因。第二種是指，即使修持道諦，也認為無法證得滅諦。第三種是指，不相信三寶的真實存在，並且誹謗三寶。這三種邪見的果報也有三種：成熟的果報是轉生為旁生。相似的果報是，如果轉生為人，也會變得非常愚癡。支配的果報是，會出生在沒有果實的地方。特別之處在於，在邪見之中，執著于自己的錯誤觀點最為罪孽深重。 以上所說的成熟果報，都是從總體上進行闡述的。
【English Translation】 Firstly, covetousness, which refers to the attachment and craving for one's own lineage, appearance, talents, and wealth, thinking that oneself is unique. The second is craving for the perfections of others, thinking, 'How wonderful it would be if these belonged to me.' The third is craving for things like underground treasures that are not under the control of oneself or others, thinking, 'How wonderful it would be if I could possess them.' The results of these three covetousnesses are threefold: the ripening result is to be born as a preta (hungry ghost). The result similar to the cause is that if one is born as a human, one will become very covetous. The dominating result is that one will be born in a place with poor land. A special point is that among covetousness, the thought of wanting to steal the possessions of those who have truly renounced covetousness is a very grave sin. Harmful intent can be divided into three types: harmful intent arising from anger, harmful intent arising from jealousy, and harmful intent arising from resentment. The first refers to, like on a battlefield, generating anger towards others and wanting to kill them. The second refers to, like a rival, having the thought of killing others out of fear of being surpassed. The third refers to holding a grudge against someone who has harmed oneself in the past and wanting to kill them. The results of these three harmful intents are threefold: the ripening result is to be born in hell. The result similar to the cause is that if one is born as a human, one will become very hateful. The dominating result is that one will be born in a place where the food is coarse and difficult to swallow. A special point is that among harmful intents, committing the five inexpiable sins is the gravest sin. Wrong view can be divided into three types: wrong view about karma and its results, wrong view about the truth, and wrong view about the Three Jewels. The first refers to not believing that virtuous and non-virtuous actions are the cause of happiness and suffering. The second refers to believing that even if one practices the path of truth, one will not attain the truth of cessation. The third refers to not believing in the reality of the Three Jewels and slandering them. The results of these three wrong views are also threefold: the ripening result is to be born as an animal. The result similar to the cause is that if one is born as a human, one will become very ignorant. The dominating result is that one will be born in a place where there are no fruits. A special point is that among wrong views, clinging to one's own wrong views is the gravest sin. The ripening results mentioned above are explained in general terms.
ིན་ནོ། །བྱེ་བྲག་ཏུ་ཕྱེ་ན་གསུམ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པའི་སྒོ་ནས་རྣམ་པར་བཞག་པ་དང་། གྲངས་ཀྱི་སྒོ་ནས་རྣམ་པར་བཞག་པ་དང་། ཡུལ་གྱི་སྒོ་ནས་རྣམ་པར་བཞག་པའོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ནི། ཞེ་སྡང་གི་སྒོ་ནས་མི་དགེ་བ་དེ་དག་སྤྱད་ན་དམྱལ་བར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །འདོད་ཆགས་ཀྱི་སྒོ་ནས་སྤྱད་ན་ཡི་དྭགས་སུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །གཏི་མུག་གི་སྒོ་ནས་སྤྱད་ན་དུད་འགྲོར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ཡང་རིན་ཆེན་ཕྲེང་བ་ལས། ཆགས་པས་ཡི་དྭགས་འགྲོ་བར་འགྱུར། །ཞེ་སྡང་གིས་ནི་དམྱལ་བར་འཕེན། །རྨོངས་པས་ཕལ་ཆེར་དུད་འགྲོར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་སོ། །གྲངས་ཀྱི་སྒོ་ནས་རྣམ་པར་བཞག་པ་ནི། མི་དགེ་བ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་སྤྱད་པས་དམྱལ་བར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །མང་པོ་སྤྱད་པས་ཡི་དྭགས་སུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །འགའ་ཙམ་སྤྱད་པས་དུད་འགྲོར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །ཡུལ་གྱི་སྒོ་ནས་རྣམ་པར་བཞག་པ་ནི། ཡུལ་ཁྱད་པར་ཅན་ལ་བརྟེན་ནས་སྤྱད་ན་དམྱལ་བར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །ཡུལ་འབྲིང་པོ་ལ་བརྟེན་ནས་སྤྱད་ན་ཡི་དྭགས་སུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །ཡུལ་ཐ་མ་ལ་བརྟེན་ནས་སྤྱད་ན་དུད་འགྲོར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་དག་གིས་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པའི་ལས་རྒྱུ་འབྲས་བསྟན་ཏེ། རིན་ཆེན་ཕྲེང་བ་ལས། ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་གཏི་མུག་དང་། །དེས་བསྐྱེད་ལས་ནི་མི་དགེ་བ། །མི་དགེ་ལས་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཀུན། །དེ་བཞིན་ངན་འགྲོ་ཐམས་ཅད་དོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །བསོད་ནམས་ཀྱི་ལས་རྒྱུ་འབྲས་ལ། ལས་ནི། མི་དགེ་བ་བཅུ་པོ་དེ་སྤངས་པ་ནི་དགེ་བ་བཅུ་ཡིན་ལ། གཞན་ 2-13-35a ཡང་འཇུག་པའི་ལས་དང་བསྟུན་ན། གཞན་གྱི་སྲོག་འདོན་པ་དང་། སྦྱིན་པ་རྒྱ་ཆེན་པོ་གཏོང་བ་དང་། ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ལ་གནས་པ་དང་། བདེན་པ་དྲང་པོར་སྨྲ་བ་དང་། གཞན་མི་མཛའ་བ་རྣམས་སྡུམ་པ་དང་། ཞི་དེས་དང་། གསོང་པོར་སྨྲ་བ་དང་། དོན་དང་ལྡན་པའི་ཚིག་སྨྲ་བ་དང་། ཆགས་པ་ཆུང་ཞིང་ཆོག་ཤེས་པར་བྱ་བ་དང་། བྱམས་པ་ལ་སོགས་པ་སྒོམ་པ་དང་། ཡང་དག་པའི་དོན་ལ་འཇུག་པའོ། །དེའི་འབྲས་བུ་ཡང་གསུམ་ལས། རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་ནི། འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་ལྷ་དང་མིའི་ནང་དུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །རྒྱུ་མཐུན་གྱི་འབྲས་བུ་ནི། སྲོག་གཅོད་པ་སྤངས་ཤིང་། གཞན་གྱི་སྲོག་འདོན་པས་ཚེ་རིང་བར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྦྱར་རོ། །དབང་གི་འབྲས་བུ་ནི། སྲོག་གཅོད་པ་སྤངས་པས་དངོས་པོ་རྣམས་བཟང་ཞིང་མཐུ་ཆེ་བའི་སར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྦྱར་རོ། །དེ་དག་གིས་བསོད་ནམས་ཀྱི་ལས་རྒྱུ་འབྲས་བསྟན་ཏེ། རིན་ཆེན་ཕྲེང་བ་ལས། མ་ཆགས་ཞེ་སྡང་གཏི་མུག་མེད། །དེས་བསྐྱེད་ལས་ནི་དགེ་བ་ཡིན། །དགེ་ལས་བདེ་འགྲོ་ཐམས་ཅད་དང་། །སྐྱེ་བ་ཀུན་དུ་བདེ་བ་དག །ཅེས་གསུངས་སོ། །མི་གཡ
【現代漢語翻譯】 是的。細分有三種：從煩惱的角度進行區分，從數量的角度進行區分，以及從對象的角度進行區分。其中，第一種是從嗔恨的角度，如果造作不善業，會導致投生於地獄。從貪慾的角度，如果造作不善業，會導致投生於餓鬼。從愚癡的角度，如果造作不善業，會導致投生於畜生。正如《寶鬘論》中所說：『貪慾使眾生墮餓鬼，嗔恨將眾生擲地獄，愚癡多半轉生為畜生。』 從數量的角度進行區分：造作無數的不善業會導致投生於地獄。造作許多不善業會導致投生於餓鬼。造作少量不善業會導致投生於畜生。 從對象的角度進行區分：依靠特殊的對境造作不善業會導致投生於地獄。依靠中等的對境造作不善業會導致投生於餓鬼。依靠低等的對境造作不善業會導致投生於畜生。這些闡述了非福德業的因果。正如《寶鬘論》中所說：『貪嗔癡，以及彼等所生業，皆為不善業，不善業生諸苦，以及一切惡趣。』 關於福德業的因果，業是指：斷除十不善業即是十善業。此外，如果結合趨入之業，包括：救護他人的生命，廣行佈施，安住于梵行，說真實正直之語，調解不和之人，說柔和語，說誠實語，說有意義之語，減少貪執並知足，修持慈愛等等，以及趨入正確的意義。 其果報也有三種：異熟果是投生於欲界的天人和人道之中。等流果是斷除殺生，救護他人的生命，從而獲得長壽等等。增上果是斷除殺生，從而轉生於事物美好且具大威力的處所等等。這些闡述了福德業的因果。正如《寶鬘論》中所說：『無貪無嗔亦無癡，彼等所生即善業，善業生一切善趣，生生世世皆安樂。』
【English Translation】 Yes. Specifically, there are three divisions: distinguished from the perspective of afflictions, distinguished from the perspective of quantity, and distinguished from the perspective of objects. Among these, the first is that if one engages in non-virtue from the perspective of hatred, it will lead to rebirth in hell. If one engages in it from the perspective of desire, it will lead to rebirth as a hungry ghost. If one engages in it from the perspective of ignorance, it will lead to rebirth as an animal. As it is said in the 'Garland of Jewels': 'Desire causes beings to go to the realm of hungry ghosts, hatred throws them into hell, and ignorance mostly turns them into animals.' Distinguished from the perspective of quantity: engaging in immeasurable non-virtue will lead to rebirth in hell. Engaging in much non-virtue will lead to rebirth as a hungry ghost. Engaging in a little non-virtue will lead to rebirth as an animal. Distinguished from the perspective of objects: engaging in non-virtue relying on a special object will lead to rebirth in hell. Engaging in non-virtue relying on a middling object will lead to rebirth as a hungry ghost. Engaging in non-virtue relying on an inferior object will lead to rebirth as an animal. These explain the cause and effect of non-meritorious actions. As it is said in the 'Garland of Jewels': 'Attachment, hatred, and ignorance, and the actions produced by them, are all non-virtuous. From non-virtuous actions come all sufferings, and likewise all bad migrations.' Regarding the cause and effect of meritorious actions, the action is: abandoning the ten non-virtuous actions is the ten virtuous actions. Furthermore, if combined with the actions of engaging, it includes: saving the lives of others, giving extensive charity, abiding in celibacy, speaking truthfully and honestly, reconciling those who are not friendly, speaking peacefully, speaking honestly, speaking meaningful words, having little attachment and being content, meditating on love and so forth, and engaging in the correct meaning. Its results are also threefold: the result of complete maturation is rebirth among the gods and humans of the desire realm. The result in accordance with the cause is abandoning killing and saving the lives of others, thereby gaining longevity and so forth. The dominant result is abandoning killing, thereby being born in a place where things are good and powerful and so forth. These explain the cause and effect of meritorious actions. As it is said in the 'Garland of Jewels': 'Without attachment, hatred, or ignorance, the actions produced by them are virtuous. From virtuous actions come all good migrations, and happiness in all lifetimes.'
ོ་བའི་ལས་རྒྱུ་འབྲས་ནི། རྒྱུ་སྙོམས་འཇུག་གི་བསམ་གཏན་བསྒོམས་པས། འབྲས་བུ་སྐྱེ་བའི་བསམ་གཏན་ཐོབ་པ་སྟེ། དེ་ལ་སྙོམས་འཇུག་གི་བསམ་གཏན་ནི་ཉེར་བསྡོགས་བརྒྱད་དང་། བསམ་གཏན་གྱི་དངོས་གཞི་བརྒྱད་དང་། བསམ་གཏན་ཁྱད་པར་ཅན་ནོ། །འབྲས་བུ་སྐྱེ་བའི་བསམ་གཏན་ནི། གཟུགས་ཁམས་གནས་རིགས་བཅུ་བདུན་གྱི་ལྷ་དང་། གཟུགས་མེད་སྐྱེ་མཆེད་མུ་བཞིའི་ལྷའོ། །དེ་དག་གི་རྒྱུ་འབྲས་ཐད་ཀར་སྦྱར་ན། དགེ་བ་བཅུ་སྤྱད་པ་ནི་སྤྱིར་རོ། །འཕེན་བྱེད་བསམ་གཏན་དང་པོའི་ 2-13-35b ཉེར་བསྡོགས་མི་ལྕོགས་པ་མེད་པ་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་བསྒོམས་ནས། རྫོགས་བྱེད་བསམ་གཏན་དང་པོའི་དངོས་གཞི་རྟོག་དཔྱོད་དང་། དགའ་བདེ་དང་བཅས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམས་པས་ཚངས་རིས་ཀྱི་ལྷར་སྐྱེའོ། །བསམ་གཏན་ཁྱད་པར་ཅན་བསྒོམས་པས་ཚངས་པ་ཆེན་པོར་སྐྱེའོ། །འཕེན་བྱེད་བསམ་གཏན་གཉིས་པའི་ཉེར་བསྡོགས་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་བསྒོམས་ནས། རྫོགས་བྱེད་བསམ་གཏན་གཉིས་པའི་དངོས་གཞི་རྟོག་དཔྱོད་ནི་སྤངས་ལ། དགའ་བདེ་དང་ལྡན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམས་པས། འོད་ཆུང་ལ་སོགས་པ་བསམ་གཏན་གཉིས་པའི་ལྷར་སྐྱེའོ། །དེ་བཞིན་དུ་འཕེན་བྱེད་ཉེར་བསྡོགས་རྣམས་འགྲེ་བར་བྱའོ། །རྫོགས་བྱེད་བསམ་གཏན་གསུམ་པའི་དངོས་གཞི་དགའ་བ་སྤངས་ལ་བདེ་བ་དང་ལྡན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམས་པས་དགེ་ཆུང་ལ་སོགས་པའི་བསམ་གཏན་གསུམ་པའི་ལྷར་སྐྱེའོ། །རྫོགས་བྱེད་བསམ་གཏན་བཞི་པའི་དངོས་གཞི་རྟོག་དཔྱོད་དང་དགའ་བདེ་སྤངས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམས་པས་སྤྲིན་མེད་ལ་སོགས་པ་བསམ་གཏན་བཞི་པའི་ལྷར་སྐྱེའོ། །བསམ་གཏན་བཞིས་དབེན་པ་ལས་སྐྱེས་པ་ནི་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་དེ། དེ་བསྒོམས་པས་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་ལྷར་སྐྱེའོ། །དེ་ལས་དབེན་པ་ལས་སྐྱེས་པ་ནི་རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་དེ། དེ་བསྒོམས་པས་རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་ལྷར་སྐྱེའོ། །དེ་ལས་དབེན་པ་ལས་སྐྱེས་པ་ནི་ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དེ། དེ་བསྒོམས་པས་ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་ལྷར་སྐྱེའོ། །དེ་ལས་དབེན་པ་ལས་སྐྱེས་པ་ནི་འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་དེ། དེ་བསྒོམས་པས་འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་ལྷར་སྐྱེའོ། །དབེན་པ་ལས་སྐྱེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་ལམ་གང་ཡིན་ན། ས་འོག་མ་ལ་ཡིད་འབྱུང་བ་ཡིན་ 2-13-36a ཏེ། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ཀྱང་ནམ་མཁའ་ལ་སོགས་པ་ཉིད་ལ་དམིགས་པས་དེའི་ཕྱིར་དེ་སྐད་དུ་བྱའམ་ཞེ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། དང་པོ་གསུམ་ནི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་ཚེ་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སོ། །ཤེས་པ་ལ་སོགས་པར་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་དེ་སྐད་ཅེས་མིང་དུ་བཏགས་ཀྱི། ཕྱ
【現代漢語翻譯】 入定的業因是：修習入定的禪定，其果報是獲得生果的禪定。其中，入定的禪定包括八近分定、八根本定和殊勝禪定。 生果的禪定是指色界十七天的天神和無色界四空天的天神。如果將這些的因果直接對應起來，行持十善業是共同的基礎。 通過修習作為能引之因的初禪的近分定，即無障礙道和無間道，然後修習作為圓滿之因的初禪的根本定，即具有尋、伺、喜、樂的等持，就能轉生到梵眾天。 修習殊勝禪定，就能轉生到大梵天。通過修習作為能引之因的第二禪的近分定，即無障礙道和無間道，然後修習作為圓滿之因的第二禪的根本定，即捨棄尋、伺，具有喜、樂的等持，就能轉生到少光天等第二禪的天神處。同樣，能引的近分定也應如是類推。 修習作為圓滿之因的第三禪的根本定，即捨棄喜，具有樂的等持，就能轉生到少凈天等第三禪的天神處。修習作為圓滿之因的第四禪的根本定，即捨棄尋、伺、喜、樂的等持，就能轉生到無雲天等第四禪的天神處。 通過修習四禪的遠離所生，即空無邊處定，修習它就能轉生到空無邊處天的天神處。從那遠離所生，即識無邊處定，修習它就能轉生到識無邊處天的天神處。從那遠離所生，即無所有處定，修習它就能轉生到無所有處天的天神處。從那遠離所生，即非想非非想處定，修習它就能轉生到非想非非想處天的天神處。 所謂『遠離所生』，是指對下地生起厭離心，爲了遠離貪慾。如果說，空無邊處等也是以虛空等為所緣，所以才這樣說嗎？並非如此。前三者在入定時，心中作意『虛空無邊』、『識』等，因此才這樣命名。
【English Translation】 The karmic cause of meditative absorption is: by cultivating the meditative absorption of entering into samadhi, the result is the attainment of the samadhi that produces fruition. Among these, the meditative absorption of entering into samadhi includes the eight preparatory stages, the eight main stages of samadhi, and special samadhi. The samadhi that produces fruition refers to the gods of the seventeen heavens of the Form Realm and the gods of the four formless realms. If we directly correlate these causes and effects, practicing the ten virtues is the common foundation. By cultivating the preparatory stage of the first dhyana (禪那，梵文：dhyāna，梵文羅馬音：dhyāna，字面意思：禪定) as the cause that draws forth, namely the unobstructed path and the path of immediate succession, and then cultivating the main stage of the first dhyana (禪那，梵文：dhyāna，梵文羅馬音：dhyāna，字面意思：禪定) as the cause of completion, which is the concentration with investigation, analysis, joy, and bliss, one will be reborn in the Brahma host heaven. By cultivating special samadhi, one will be reborn in the Great Brahma heaven. By cultivating the preparatory stage of the second dhyana (禪那，梵文：dhyāna，梵文羅馬音：dhyāna，字面意思：禪定) as the cause that draws forth, namely the unobstructed path and the path of immediate succession, and then cultivating the main stage of the second dhyana (禪那，梵文：dhyāna，梵文羅馬音：dhyāna，字面意思：禪定), which is the concentration with joy and bliss, having abandoned investigation and analysis, one will be reborn in the heaven of Minor Light, etc., which are the gods of the second dhyana (禪那，梵文：dhyāna，梵文羅馬音：dhyāna，字面意思：禪定). Similarly, the preparatory stages that draw forth should be inferred in this way. By cultivating the main stage of the third dhyana (禪那，梵文：dhyāna，梵文羅馬音：dhyāna，字面意思：禪定) as the cause of completion, which is the concentration with bliss, having abandoned joy, one will be reborn in the heaven of Minor Virtue, etc., which are the gods of the third dhyana (禪那，梵文：dhyāna，梵文羅馬音：dhyāna，字面意思：禪定). By cultivating the main stage of the fourth dhyana (禪那，梵文：dhyāna，梵文羅馬音：dhyāna，字面意思：禪定) as the cause of completion, which is the concentration having abandoned investigation, analysis, joy, and bliss, one will be reborn in the heaven of Cloudless, etc., which are the gods of the fourth dhyana (禪那，梵文：dhyāna，梵文羅馬音：dhyāna，字面意思：禪定). By cultivating what arises from detachment from the four dhyanas (禪那，梵文：dhyāna，梵文羅馬音：dhyāna，字面意思：禪定), namely the Sphere of Infinite Space, by cultivating it, one will be reborn in the heaven of the Sphere of Infinite Space. From that which arises from detachment, namely the Sphere of Infinite Consciousness, by cultivating it, one will be reborn in the heaven of the Sphere of Infinite Consciousness. From that which arises from detachment, namely the Sphere of Nothingness, by cultivating it, one will be reborn in the heaven of the Sphere of Nothingness. From that which arises from detachment, namely the Sphere of Neither Perception nor Non-Perception, by cultivating it, one will be reborn in the heaven of the Sphere of Neither Perception nor Non-Perception. What is meant by 'arising from detachment' is that one generates aversion to the lower realms in order to be free from desire. If it is said that the Sphere of Infinite Space, etc., are also focused on space, etc., is that why it is said in this way? It is not so. The first three, when entering into samadhi, focus their minds on 'space is infinite', 'consciousness', etc., and therefore they are named in this way.
ིས་སྙོམས་པར་ཞུགས་ཟིན་ནས་དེ་ཉིད་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཕྱི་མ་ནི་འདུ་ཤེས་དམན་པའི་སྒོ་ནས་མིང་དུ་བྱས་པ་སྟེ། འདུ་ཤེས་གསལ་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་མེད་པ་ཁོ་ན་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །ལར་དངོས་གཞི་བརྒྱད་པོ་ཐམས་ཅད་དགེ་བའི་སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་གིས་མི་གཡོ་བའི་ལས་རྒྱུ་འབྲས་བསྟན་ཏེ། རིན་ཆེན་ཕྲེང་བ་ལས། བསམ་གཏན་ཚད་མེད་གཟུགས་མེད་ཀྱིས། །ཚངས་སོགས་བདེ་བ་མྱོང་བར་བྱེད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་འཁོར་བའི་དངོས་པོ་འདི་སྐྱེད་མཁན་ཟག་བཅས་ཀྱི་ལས་གསུམ་པོ་དེ་ཡིན་ནོ། །དོན་གསུམ་པ་ལས་བདག་གིར་བྱ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ལས་རང་གིས་བྱས་པའི་འབྲས་བུ་ལ་རང་སྤྱོད་པ་སྟེ། བྱེད་པ་པོ་ཟིན་པའི་ཕུང་པོ་ཉིད་ལ་སྨིན་གྱི་གཞན་ལ་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་མངོན་པ་ཀུན་ལས་བཏུས་པ་ལས། ལས་བདག་གིར་བྱ་བ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། རང་གིས་བྱས་པའི་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མྱོང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། གཞན་དག་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་དེ་ནི་བདག་གི་ཞེས་བྱའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་མ་ཡིན་ན་ལས་བྱས་པ་ཆུད་ཟོས་པ་དང་།མ་བྱས་པ་དང་ཕྲད་པའི་ཉེས་པར་ཡང་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་མདོ་ལས་ཀྱང་། ལྷ་སྦྱིན་ཉིད་ཀྱིས་བྱས་པའི་ལས་ནི། ས་དང་། ཆུ་ལ་སོགས་པ་ལ་མི་སྨིན་གྱི། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཟིན་པའི་ཕུང་པོ་དང་སྐྱེ་མཆེད་འབའ་ཞིག་ལ་སྨིན་ 2-13-36b པར་འགྱུར་ཏེ། གཞན་སུ་ཞིག་ལ་སྨིན་པར་འགྱུར། ཞེས་གསུངས་སོ། །དོན་བཞི་པ་ལས་ཀྱི་བགོ་སྐལ་ལ་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལས་དགེ་སྡིག་བྱས་པའི་འབྲས་བུ་བདེ་སྡུག་མི་འཁྲུལ་བར་མྱོང་བ་སྟེ། དགེ་བའི་ལས་བསགས་པས་འབྲས་བུ་བདེ་བ་མྱོང་ཞིང་། སྡིག་པའི་ལས་བསགས་པས་འབྲས་བུ་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་མངོན་པ་ཀུན་ལས་བཏུས་པ་ལས། ཇི་ལྟར་ན་ལས་ཀྱི་བགོ་སྐལ་ལ་སྤྱོད་པ་ཡིན་ཞེ་ན། རང་གིས་བྱས་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མྱོང་བ་སྟེ། དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་ལས་སོ་སོའི་བགོ་སྐལ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དྲན་པ་ཉེ་བཞག་ཆུང་བ་ལས་ཀྱང་། དགེ་བ་ཡིས་ནི་བདེ་བ་ཐོབ། །མི་དགེ་བ་ལས་སྡུག་བསྔལ་འབྱུང་། །དེ་ལྟར་དགེ་དང་མི་དགེ་བའི། །ལས་དང་འབྲས་བུ་གསལ་བར་བསྟན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་པས་ཞུས་པའི་མདོ་ལས་ཀྱང་། ས་བོན་ཚ་བ་རྣམས་ལ་ནི། །འབྲས་བུ་ཚ་བ་སྐྱེ་བར་འགྱུར། །ས་བོན་མངར་བ་རྣམས་ལ་ནི། །འབྲས་བུ་མངར་བ་སྐྱེ་བར་འགྱུར། །དཔེ་ཟླ་བྱ་བ་འདི་ཡིས་ནི། །སྡིག་པའི་རྣམ་སྨིན་ཚ་བ་དང་། །དཀར་པོའི་རྣམ་སྨིན་མངར་བ་ཡང་། །མཁས་པ་ཡིས་ནི་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དོན་ལྔ་པ་ལས་ཆུང་ངུ་བྱས་པ་ལས་འབྲས་བུ་ཆེན་པོར་སྨིན་པ་ནི། སྡིག་པའི་ལས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ན། སེམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་གི་གྲངས་ཀྱི་བསྐལ་པར་དམྱལ་བ་མྱོང་བར་གསུངས་པ་ཡང་ཡོད་དོ
【現代漢語翻譯】 已經入定之後，就不會再執著於它。後者是通過『無想』來命名的，並非完全沒有清晰的覺知，也不是完全沒有。總的來說，這八者都是善心專注的狀態。它們揭示了不動搖的業力因果。正如《寶鬘論》中所說：『禪定、無量、無色界，能體驗梵天等之樂。』因此，輪迴的產生，是由於這三種有漏的業力。 第三個含義是『業為己有』，指的是自己所造的業的果報由自己承受，果報成熟在造業者的蘊（skandha）上，而不是在其他人身上。正如《阿毗達磨集論》中所說：『何為業為己有？即為體驗自己所造之業的異熟果，與他人不共，此即為己有。』如果不是這樣，那麼造業就會變成徒勞無功，或者會面臨未造業卻遭受果報的過失。因此，經中也說：『提婆達多（Devadatta，天授）所造的業，不會在土地、水等處成熟，只會成熟在他自己的蘊和處（āyatana）上，又會在誰身上成熟呢？』 第四個含義是『受用業之分』，指的是如實不虛地體驗善惡業的果報，即樂與苦。積累善業會體驗到快樂的果報，積累惡業會體驗到痛苦的果報。正如《阿毗達磨集論》中所說：『如何受用業之分？即為體驗自己所造的異熟果，受用善與不善業各自的果報。』《念住經》中也說：『善業帶來快樂，惡業帶來痛苦。如此，善與不善的業及其果報，都已清晰地揭示。』 《帝釋所問經》中也說：『辛辣的種子，會結出辛辣的果實；甜美的種子，會結出甜美的果實。以此為例，智者應知，罪惡的異熟是辛辣的，而白凈的異熟是甜美的。』 第五個含義是『小業成熟為大果』，如果是指惡業，那麼有經典中說，僅僅一念之差，就可能在地獄中經歷無數劫的痛苦。
【English Translation】 Having entered into meditative absorption, one no longer clings to it. The latter is named 'without perception' because perception is neither clearly present nor completely absent. In general, all eight of these are states of single-pointed virtuous mind. They reveal the unwavering cause and effect of karma. As stated in the 'Precious Garland': 'Meditation, immeasurable states, and the formless realms, cause one to experience the bliss of Brahma and others.' Therefore, the arising of samsaric phenomena is due to these three contaminated karmas. The third meaning, 'karma belonging to oneself,' refers to experiencing the results of one's own actions; the fruition matures on the aggregates (skandha) of the doer, not on others. As stated in the 'Compendium of Abhidharma': 'What is karma belonging to oneself? It is for the sake of experiencing the fully ripened result of one's own actions, not shared with others; this is what is called belonging to oneself.' If it were not so, then performing actions would be in vain, or one would face the fault of encountering results without having acted. Therefore, the sutra also says: 'The karma done by Devadatta (Devadatta, 天授) will not ripen on earth, water, etc., but will ripen only on his own aggregates and sense bases; on whom else would it ripen?' The fourth meaning, 'partaking in the share of karma,' refers to experiencing the results of virtuous and non-virtuous actions, i.e., happiness and suffering, without error. Accumulating virtuous actions leads to experiencing the result of happiness, and accumulating non-virtuous actions leads to experiencing the result of suffering. As stated in the 'Compendium of Abhidharma': 'How does one partake in the share of karma? It is experiencing the fully ripened result of one's own actions, partaking in the respective shares of virtuous and non-virtuous actions.' The 'Mindfulness Sutra' also says: 'Virtue brings happiness, non-virtue brings suffering. Thus, virtuous and non-virtuous actions and their results are clearly shown.' The 'Sutra of Questions of Indra' also says: 'Spicy seeds will produce spicy fruits; sweet seeds will produce sweet fruits. By this example, the wise should know that the fully ripened result of sin is spicy, and the fully ripened result of white (virtue) is sweet.' The fifth meaning, 'small actions ripening into great results,' refers to evil deeds. In that case, there are sutras that say that due to a single moment of thought, one may experience suffering in hell for countless eons.
། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ལ་འཇུག་པ་ལས་ཀྱང་། གང་ཞིག་དེ་འདྲའི་རྒྱལ་སྲས་སྦྱིན་བདག་ལ། །གལ་ཏེ་ངན་སེམས་བསྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ནི། །ངན་སེམས་བསྐྱེད་པའི་གྲངས་བཞིན་བསྐལ་པ་ནི། །དམྱལ་བར་གནས་པར་འགྱུར་ཞེས་ཐུབ་པས་གསུངས། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ངག་གི་ཉེས་པ་རེ་རེ་ཙམ་གྱིས་སྐྱེ་བ་ལྔ་བརྒྱ་ལ་སོགས་པར་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་ 2-13-37a བར་འགྱུར་བར་གསུངས་པ་ཡང་ཡོད་དོ། །ཚོམས་ལས་ཀྱང་། སྡིག་པ་ཆུང་ངུ་བྱས་པས་ཀྱང་། །འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་འཇིགས་ཆེན་དང་། །ཕུང་ཁྲོལ་ཆེན་པོ་བྱེད་འགྱུར་ཏེ། །ཁོང་པར་སོང་བའི་དུག་བཞིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དགེ་བའི་ལས་ཆུང་ངུས་ཀྱང་འབྲས་བུ་ཆེན་པོ་འབྱིན་ཏེ། ཚོམས་ལས་ཀྱང་། བསོད་ནམས་ཆུང་ངུ་བྱས་པས་ཀྱང་། །འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་བདེ་ཆེན་འདྲེན། །དོན་ཆེན་དག་ཀྱང་བྱེད་འགྱུར་ཏེ། །འབྲུ་རྣམས་ཕུན་ཚོགས་སྨིན་པ་བཞིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དོན་དྲུག་པ་ལས་ཆུད་མི་ཟ་བ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི། ལས་དེའི་གཉེན་པོ་སྐྱེས་པ་མ་གཏོགས་པ། བསྐལ་པ་མཐའ་ཡས་པར་ཡང་འབྲས་བུ་མ་སྨིན་པར་བརླག་པའམ། ཆུད་ཟ་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། བག་ལ་ཉལ་ཡུན་རིང་དུ་གནས་པ་དག་ཀྱང་ཅི་ཞིག་ལྟར་ལ་རྐྱེན་དང་ཕྲད་ན་འབྲས་བུ་འབྱིན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ལ་འཇིགས་ཤིང་ལས་འབྲས་ལ་ཡིད་ཆེས་ཙ་ན། ཇི་སྐད་དུ། སྲིད་པའི་བདེ་ལ་རྒྱབ་ཕྱོགས་ཤིང་། །སྡིག་པའི་ལས་ལས་བཟློག་བདག་ཉིད། །གང་ཞིག་རང་ཞི་ཙམ་དོན་གཉེར། །སྐྱེས་བུ་དེ་ནི་འབྲིང་ཞེས་བྱ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་སྐྱེས་བུ་འབྲིང་གི་བློ་སྐྱེས་པ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་རྒྱལ་པོ་ཀྲྀ་ཀྲྀའི་བུ་མོ་བདུན་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་མདོ་སྡེ་ལས་བརྒྱ་པ་ལས། ལུས་ཅན་དག་གིས་ལས་རྣམས་ནི། །བསྐལ་པ་བརྒྱར་ཡང་ཆུད་མི་ཟ། །ཚོགས་ཤིང་དུས་ལ་བབ་པ་ན། །འབྲས་བུ་ཉིད་དུ་སྨིན་པར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དྲན་པ་ཉེར་བཞག་ཆུང་བ་ལས་ཀྱང་། མེ་ནི་གྲང་བར་འགྱུར་ཡང་སྲིད། །རླུང་ནི་ཞགས་པས་ཟིན་ཡང་སྲིད། །ཉི་ཟླ་ཐང་ལ་ལྷུང་ཡང་སྲིད། །ལས་ཀྱི་རྣམ་སྨིན་བསླུ་མི་སྲིད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །དམ་ཆོས་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་ཐར་པ་རིན་པོ་ 2-13-37b ཆེའི་རྒྱན་ལས། ལས་འབྲས་ཡོངས་སུ་བསྟན་པའི་ལེའུ་སྟེ་དྲུག་པའོ།། །། ༈ བྱམས་པ་དང་སྙིང་རྗེ་བསྟན་པའི་ལེའུ། ད་ནི་ཞི་བའི་བདེ་བ་ལ་ཆགས་པའི་གཉེན་པོར་བྱམས་པ་དང་སྙིང་རྗེ་བསྒོམ་པ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་ཞི་བའི་བདེ་བ་ལ་ཆགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། བདག་ཉིད་འབའ་ཞིག་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་འདོད་ཅིང་། སེམས་ཅན་ལ་བརྩེ་བ་མེད་པས་གཞན་དོན་མི་བྱེད་པ་སྟེ། ཐེག་པ་དམན་པ་དག་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། བདག་གི་དོན་ཕྱིར་གཞན་དོན་ནི། །མང་པོ་དག་ཀྱང་བཏང་བྱ་སྟེ། །རང་དོན་ཆེད་ཆེར་ཤེས་གྱུར་ན།
【現代漢語翻譯】 此外，在《入菩薩行論》中也說：『如果有人對這樣的王子施主，生起惡念，那麼惡念有多少，就要在地獄中待多少劫。』因此，僅僅是口語的過失，就可能導致在五百世等等中遭受痛苦。 在《集經》中也說：『即使做了微小的罪惡，也會導致來世的巨大恐懼和徹底的毀滅，就像進入體內的毒藥一樣。』 即使是微小的善行，也能產生巨大的果報。在《集經》中也說：『即使做了微小的功德，也能引導來世的巨大安樂，也能成就偉大的意義，就像穀物豐收成熟一樣。』 第六個意義是『不虛耗』，意思是，除非產生了對治力，否則這個業在無量劫中也不會成熟果報而被毀滅或虛耗。即使是長期潛伏的習氣，一旦遇到因緣，也會產生果報。 因此，如果對輪迴的痛苦感到恐懼，並且相信業果，那麼正如所說：『背離世間的安樂，致力於遠離罪惡的行為，只為自己寂靜而努力的人，被稱為中士。』這樣就生起了中士的意念，例如國王克里的七個女兒。 同樣，在《百業經》中說：『眾生的業，即使經過一百劫也不會消失，一旦因緣聚合，就會成熟為果報。』 在《小念住經》中也說：『火可能會變冷，風可能會被繩索束縛，日月可能會墜落地面，但業的果報絕不可能欺騙。』 《正法如意寶，解脫珍寶莊嚴論》中，關於業果圓滿開示的第六品到此結束。 現在開始宣說慈愛和悲心的品，作為對執著寂靜安樂的對治。 所謂執著寂靜安樂，是指只希望自己獲得涅槃，對眾生沒有慈悲心，因此不為他人利益而行動，這是小乘行者的特點。 正如（他們認為）：『爲了自己的利益，可以捨棄許多他人的利益，因為深知自身利益的重要性。』
【English Translation】 Furthermore, in 'Entering the Bodhisattva's Way of Life,' it is said: 'If one generates ill will towards such a prince-donor, for as many instances of ill will as arise, one will abide in hell for that many eons,' thus spoke the Thuba (Buddha). It is also said that even a single fault of speech can cause one to experience suffering for five hundred lifetimes and so forth. Also, from the 'Compendium': 'Even having committed a small sin, it will cause great fear in the next world and a great destruction, like poison that has entered the stomach.' Even a small virtuous action produces a great result. Also, from the 'Compendium': 'Even having done a small merit, it leads to great happiness in the next world. It will also accomplish great purposes, like grains that ripen in abundance.' The sixth meaning, 'not wasted,' means that unless an antidote to that action arises, it will not be destroyed or wasted without its fruit ripening, even after countless eons. Even long-dormant predispositions will produce fruit when they encounter conditions. Therefore, if one fears the suffering of samsara and has faith in karma, then as it is said: 'Turning one's back on the happiness of existence, being of a nature that turns away from sinful actions, one who seeks only one's own peace, that person is called middling.' Thus, the mind of a middling person arises, like the seven daughters of King Kṛkṛi. Similarly, in the Sutra of One Hundred Karmas: 'The actions of sentient beings are not wasted even after a hundred eons. When the conditions gather and the time arrives, they will ripen into fruit.' Also, from the Lesser Mindfulness Sutra: 'Fire may become cold, wind may be seized by a lasso, the sun and moon may fall to the ground, but the ripening of karma cannot be deceived.' The sixth chapter, which is the chapter on the complete teaching of karma and its results, from 'The Wish-Fulfilling Jewel of the Sacred Dharma, the Ornament of Precious Liberation,' is complete. Now, the chapter on teaching loving-kindness and compassion will be explained, as an antidote to attachment to the bliss of peace. Attachment to the bliss of peace means desiring to attain nirvana for oneself alone, and not acting for the benefit of others because of a lack of compassion for sentient beings; these are those of the lesser vehicle. Thus, it is also (thought): 'For the sake of one's own benefit, many others' benefits should be abandoned, because one has come to know the great importance of one's own benefit.'
།རང་གི་དོན་གྱི་མཆོག་ཏུ་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་སོ། །བྱམས་པ་དང་སྙིང་རྗེ་རྒྱུད་ལ་སྐྱེས་ན་སེམས་ཅན་ལ་ཆགས་པས་རང་གཅིག་པུ་གྲོལ་བར་མི་ཕོད་དོ། །དེས་ན་བྱམས་པ་དང་སྙིང་རྗེ་བསྒོམ་པར་བྱ་སྟེ། སློབ་དཔོན་འཇམ་དཔལ་གྲགས་པའི་ཞལ་ནས་ཀྱང་། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་པས་བྱམས་པ་དང་སྙིང་རྗེ་དང་སྐད་ཅིག་ཀྱང་འབྲལ་བར་མི་བྱ་སྟེ། ཞེས་དང་། གཞན་གྱི་དོན་ནི་བྱམས་པ་དང་སྙིང་རྗེས་རྗེས་སུ་གཟུང་གིས། ཞེ་སྡང་གིས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་དང་པོ་བྱམས་པ་ལ། སྡོམ་ནི། དབྱེ་བ་དམིགས་ཡུལ་རྣམ་པ་དང་། །སྒོམ་ཐབས་འབྱོངས་ཚད་ཡོན་ཏན་ཏེ། །དེ་ལྟར་དྲུག་པོ་འདི་དག་གིས། །བྱམས་པ་ཚད་མེད་ཡོངས་སུ་བསྡུས། །ཞེས་པའོ། །དེ་ལ་དང་པོ་དབྱེ་བ་ནི་གསུམ་སྟེ། སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་པའི་བྱམས་པ་དང་། ཆོས་ལ་དམིགས་པའི་བྱམས་པ་དང་། དམིགས་པ་མེད་པའི་བྱམས་པའོ། །དེ་དག་ཀྱང་འཕགས་པ་བློ་གྲོས་མི་ཟད་པའི་མདོ་ལས། སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་པའི་བྱམས་པ་ནི། སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིའོ། །ཆོས་ལ་དམིགས་པའི་བྱམས་པ་ནི། སྤྱོད་པ་ལ་ 2-13-38a ཞུགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིའོ། །དམིགས་པ་མེད་པའི་བྱམས་པ་ནི། མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་སྐབས་འདིར་བྱམས་པ་དང་པོ་དེ་བཤད་ན། དེའི་དམིགས་པའི་ཡུལ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དོ། །རྣམ་པ་ནི། བདེ་བ་དང་ཕྲད་པར་འདོད་པའི་བློའོ། །དེ་སྒོམ་པའི་ཐབས་ནི། རྩ་བ་དྲིན་དྲན་པ་ལ་རག་ལས་པས་སེམས་ཅན་གྱི་དྲིན་བསམ་མོ། །དེ་ལ་ཚེ་འདི་ལ་དྲིན་ཆེ་ཤོས་རང་གི་མ་ཡིན་ཏེ། མའི་དྲིན་ཅི་ཙམ་ཡོད་ཅེ་ན། ལུས་བསྐྱེད་པའི་དྲིན་དང་། དཀའ་བ་སྤྱད་པའི་དྲིན་དང་། སྲོག་བྱིན་པའི་དྲིན་དང་། འཇིག་རྟེན་བསྟན་པའི་དྲིན་དང་བཞི་ཡོད་དོ། །དེ་ལྟར་ཡང་འཕགས་པ་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མ་འདིས་བདག་ཅག་བསྐྱེད་པ། འདིས་ནི་དཀའ་བ་བྱེད་པ། བདག་ཅག་གི་སྲོག་བྱིན་པ། འཇིག་རྟེན་ཀུན་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་ལུས་བསྐྱེད་པའི་དྲིན་ནི། བདག་ཉིད་ཀྱི་ལུས་འདི་དང་པོ་ནས་བོངས་ཚོད་རྫོགས་པ། ཤ་ལུས་རྒྱས་པ། ཁ་དོག་ལེགས་པ་ཅིག་བྱུང་བར་མི་གདའ་སྟེ། མའི་ལྟོ་བར་མེར་མེར་ནུར་ནུར་གྱི་རང་བཞིན་ལས་ཁད་ཀྱིས་ངང་རིམ་གྱིས་མའི་ཤ་ཁྲག་གི་བཅུད་ཀྱིས་ནི་བསྐྱེད། ཟས་ཀྱི་དྭངས་མས་ནི་སྤེལ། ངོ་ཚ་དང་། ན་ཚ་དང་། སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་བཟོད་པར་བྱས་པ་ལས་གྲུབ་པ་ཡིན། ཕྱིར་སྐྱེས་ནས་ཀྱང་། ཆུང་ཕུད་བུ་ཙམ་ནས་གསོ་སྐྱོང་བྱས་ནས། ཆེ་གཡག་པོ་ཙམ་དུ་བསྐྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དཀའ་བ་སྤྱད་པའི་དྲིན་ནི། བདག་ཅག་དང་པོ་ནས་གོས་གྱོན། རྒྱན་བཏགས། ནོར་སྐལ་བཟུང་། རྒྱགས་ཕྱ
ེ་ཁུར་ནས་འོངས་པར་མི་གདའ། ཁ་གྲོད་ཟུང་ཅིག་མ་ལགས་པ་ནོར་རྫས་ 2-13-38b ཀྱི་དངོས་པོ་ཅི་ཡང་མེད་པར་སྟོང་སང་ངེ་བྱས་ནས། འདྲིས་པ་མི་གཅིག་ཀྱང་མེད་པར་ངོ་མི་ཤེས་ཀྱི་ཡུལ་དུ་འོངས་པའི་དུས་སུ། མས་ལྟོགས་སུ་མ་བཅུག་པར་ཟས་བྱིན། སྐོམ་དུ་མ་བཅུག་པར་བཏུང་བ་བླུད། འཁྱགས་སུ་མ་བཅུག་པར་གོས་བསྐོན། ཕོངས་པར་མ་བཞག་པར་ནོར་བྱིན། །དེ་ཡང་རང་ལ་མི་མཁོ་བ་བུ་ལ་བྱིན་པ་ལྟ་བུ་མ་ཡིན་ཏེ། རང་གིས་ཟ་མ་བྲ། བཏུང་མ་བྲ། གོན་མ་བྲ། ཚེ་འདིའི་བདེ་བའི་དོན་དུ་ཡང་སྤྱད་མ་ཕོད། ཕྱི་མ་ཕན་ཆོད་ཀྱི་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་དོན་དུ་ཡང་གཏོང་མ་ཕོད་པ་ཡིན་ཏེ། དོན་ལ་རང་གི་ཚེ་འདི་ཕྱི་གཉིས་ཀའི་བདེ་བ་ལ་མ་བལྟས་པར་བུ་གསོ་སྐྱོང་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་བདེ་དལ་གྱིས་རྙེད་པ་ལྟ་བུ་མ་ཡིན་ཏེ། སྡིག་སྡུག་ངལ་ཆད་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་བསྒྲུབས་ནས་བུ་ལ་བྱིན་པ་ཡིན་ནོ། །སྡིག་པ་ལ་སོང་ན། ཉ་པ་དང་། བཤན་པ་ལ་སོགས་པ་མི་དགེ་བ་སྣ་ཚོགས་བྱས་ནས་བུ་གསོས་པ་ཡིན་ནོ། །སྡུག་བསྔལ་ལ་སོང་ན། ཚོང་སྤོགས་དང་། ཞིང་ལས་ལ་སོགས་པ་བྱེད་བྱེད་ནས། ཉིན་མཚན་དུ་བ་མོ་ལྷམ་དུ་གྱོན། སྐར་ཆེན་ཞྭར་གྱོན། བྱིན་པ་རྟར་ཞོན། སྣལ་མ་ལྕག་ཏུ་བྲབས། བྱིན་ཤ་ཁྱི་ལ་བྱིན། གདོང་ཤ་མི་ལ་བྱིན་ནས་བསགས་ཀྱིན་བུ་ལ་བྱིན་པ་ཡིན། གཞན་ཡང་རང་རེའི་ཕ་མ་དང་བླ་མ་ལ་སོགས་པ་དྲིན་ཅན་གང་བས་ཀྱང་། ཅིར་མི་འོང་སུ་ཡིན་ཆ་མེད་པོ་དེ་ལ་གཅེས་པར་བྱས་ཏེ། བྱམས་པའི་མིག་གིས་ནི་བལྟས། འཇམ་པའི་དྲོད་ཀྱིས་ནི་བསྲོས། སོར་བཅུའི་ཁ་ལ་ནི་གཡེངས། སྙན་པའི་ངག་གིས་ནི་བོས་ཏེ། དགའོ། །ཨའོ། །འབར་རེ། དགོས་སེ། ལུ་ལུ། ཨ་མའི་སྐྱིད་པོ་ལགས་སམ། ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་པ་ཡིན་ནོ། །སྲོག་བྱིན་པའི་དྲིན་ནི། བདག་ཅག་དང་པོ་ནས་ད་ལྟ་འདྲ་བའི་ཁ་ལག་འཕྲོད་པ། དཀའ་ལས་ཅི་ཡང་ནུས་པའི་ཤེད་པོ་ཆེ་ 2-13-39a ཅིག་བྱུང་བར་མི་གདའ། སྲིན་བུ་ཁོ་ན་འདྲ་བའི་ཉ་རེ་ཉོ་རེ། འཁོས་མེད་པོ། བསམ་བརླག་པོ་ཅིག་བྱུང་བ་ལ། མས་དེ་མ་བོར་བར་ཞབས་ཏོག་བྱས། པང་དུ་བླངས། མེ་ཆུ་ལས་བསྐྱབས། གཡང་ས་ལས་བཟུང་།གནོད་པ་ནི་བསལ། རིམ་གྲོ་ནི་བྱས་ཏེ། ཤི་དོགས། ན་དོགས་ནས། མོ་དང་། རྩིས་དང་། གཏོ་དང་། ཀློག་པ་དང་། ཆོ་ག་ལ་སོགས་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་ཅིང་། བློས་མི་འཁྱུད་པ་བྱས་ནས་བུའི་སྲོག་བཏོན་པ་ཡིན་ནོ། །འཇིག་རྟེན་བསྟན་པའི་དྲིན་ནི། བདག་ཅག་དང་པོ་ནས་མི་ཤེས་དགུ་ཤེས་པོ། མཐོང་གོམས་ཅན། སྒོ་དྲག་པོ་ཅིག་འདིར་ཡོང་བར་མི་གདའ། བཤེས་གཉེན་གྱི་རིགས་ལ་ཆོ་ངེས་འབོད་པ་དང་། རྐང་ལག་གཡོབ་པ་ཅིག་མ་ལགས་པ་ཅི་ཡང་མི་ཤེས་པ་ཅིག་ཡིན་པ་ལ། ཟ་མི་ཤེས་པའི་དུས་སུ་ཟ་བ་བསླབས། གོན་མི་ཤེས་པའི་དུས་སུ་གོན་པ་བསླབས། འགྲོ་མི་ཤེས་པའི་དུས་སུ་འ
【現代漢語翻譯】 難道是帶著負擔而來的嗎？並非空空如也，一無所有，而是帶著各種財物。 來到一個不認識的地方，沒有一個熟人。母親沒有讓我捱餓，而是給了我食物；沒有讓我口渴，而是給了我飲料；沒有讓我受凍，而是給了我衣服；沒有讓我貧窮，而是給了我財物。 而且，這並非像把自己不需要的東西給孩子一樣，而是自己捨不得吃，捨不得喝，捨不得穿，爲了今生的安樂也不捨得用，爲了來世的利益也不捨得施捨。實際上，是沒有顧及自己今生來世的安樂，而養育了孩子。 而且，這並非輕鬆獲得的，而是通過各種罪惡、痛苦和辛勞才得到的，然後給了孩子。說到罪惡，就像漁夫和屠夫等，做了各種不善之事來養育孩子。說到痛苦，就像做生意和種地等，日夜不停地勞作，用土塊當鞋穿，用星星當帽子戴，用棍子當馬騎，用繩子當鞭子抽，把肥肉給狗吃，把瘦肉給人吃，積攢起來給孩子。 此外，我們所有的父母和上師等恩人，都非常珍惜這個一無是處、不知來歷的人，用慈愛的目光注視著，用溫暖的懷抱呵護著，用十個手指逗弄著，用甜美的語言呼喚著，說：『高興啊！』『哦哦！』『寶貝！』『要嗎？』『嚕嚕！』『媽媽的乖寶寶！』等等。 說到給予生命的恩情，我們最初並非像現在這樣手腳健全，能做各種事情的強壯之人，而是一個像小蟲子一樣，軟弱無力、愚昧無知的東西。母親沒有拋棄我，而是服侍我，抱著我，從火和水中救出我，從懸崖邊拉住我，消除災難，進行祭祀，擔心我死去，擔心我生病，做了無數的占卜、算命、祭祀、誦經和儀式，才保住了孩子的性命。 說到教導世間的恩情，我們最初並非一個什麼都懂、見多識廣、精明能幹的人來到這個世上，而是一個連親戚都分不清，只會揮動胳膊和腿的什麼都不懂的東西。在不知道吃東西的時候，教我吃東西；在不知道穿衣服的時候，教我穿衣服；在不知道走路的時候，教我走路。
【English Translation】 Did I come carrying burdens? I didn't come empty-handed, without any possessions, but with various goods. I came to a place I didn't know, without a single acquaintance. My mother didn't let me go hungry, but gave me food; she didn't let me thirst, but gave me drink; she didn't let me freeze, but gave me clothes; she didn't let me be poor, but gave me wealth. Moreover, it wasn't like giving a child something you didn't need yourself, but rather being unwilling to eat, unwilling to drink, unwilling to wear, unwilling to use for the sake of this life's comfort, and unwilling to give for the sake of the next life's benefit. In reality, it was raising the child without considering one's own comfort in this life or the next. Moreover, it wasn't obtained easily, but through various sins, sufferings, and hardships, and then given to the child. Speaking of sins, like fishermen and butchers, doing various unwholesome deeds to raise the child. Speaking of suffering, like doing business and farming, working day and night, wearing clods of earth as shoes, wearing stars as hats, riding a stick as a horse, whipping with a rope, giving fat meat to dogs, and giving lean meat to people, accumulating it to give to the child. Furthermore, all our parents and teachers, and other benefactors, cherish this useless and unknown person, looking at them with loving eyes, warming them with gentle warmth, playing with their ten fingers, calling them with sweet words, saying: 'Happy!' 'Oh oh!' 'Baby!' 'Do you want it?' 'Lulu!' 'Mommy's good baby!' and so on. Speaking of the kindness of giving life, we were not initially strong people with sound limbs, capable of doing various things, but something like a small worm, weak and ignorant. My mother didn't abandon me, but served me, held me, rescued me from fire and water, pulled me from the edge of a cliff, removed disasters, performed rituals, worried about me dying, worried about me getting sick, and performed countless divinations, fortune-tellings, sacrifices, recitations, and ceremonies to save the child's life. Speaking of the kindness of teaching the world, we didn't initially come into this world as someone who knows everything, is knowledgeable, and is capable, but as something that couldn't even distinguish relatives and only knew how to wave arms and legs. When I didn't know how to eat, she taught me how to eat; when I didn't know how to dress, she taught me how to dress; when I didn't know how to walk, she taught me how to walk.
གྲོ་བ་བསླབས། སྨྲ་མི་ཤེས་པའི་དུས་སུ་སྨྲ་བ་བསླབས་ཏེ། ཨ་གྱིས་དང་། ཨ་མ་གྱིས་དང་། ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང་། བཟོ་རིག་པ་ལ་སོགས་པ་ཡོན་ཏན་སྣ་ཚོགས་བསླབས་ནས། མི་མཉམ་པ་དང་ནི་མཉམ། མི་མཚུངས་པ་དང་ནི་མཚུངས་པར་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་ད་རེས་ཀྱི་མ་བྱས་པར་མ་ཟད་དེ། འཁོར་བ་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་འཁོར་བས་ན། ལན་གྲངས་དཔག་ཏུ་མེད་པར་མ་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡང་འཁོར་བ་ཐོག་མ་མེད་པའི་མདོ་ལས། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་ས་རྡོ་དང་། རྩི་ཤིང་དང་། ནགས་ཚལ་ཐམས་ཅད་རྒྱ་ཤུག་གི་ཚིག་གུ་ཙམ་དུ་སྐྱེས་བུ་གཅིག་གིས་བྱས་ལ། སྐྱེས་བུ་གཉིས་པས་དེ་རྣམས་གྲངས་སུ་བགྲངས་པས་ཟད་པའི་དུས་སྲིད་ཀྱི། སེམས་ཅན་གཅིག་གིས་བདག་གི་མ་བྱས་པ་ནི་བགྲང་བར་མི་ནུས་སོ། ། 2-13-39b ཞེས་གསུངས་སོ། །བཤེས་སྤྲིང་ལས་ཀྱང་། མ་ཡི་ཐུག་མཐའ་རྒྱ་ཤུག་ཚིག་གུ་ཙམ། །རིལ་བུར་བགྲངས་ཀྱང་ས་ཡིས་ལང་མི་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་མ་བྱས་རེས་ཀྱིས་དྲིན་སྔ་མ་ལྟར་བཞག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་མ་དེའི་དྲིན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཡོད་པས། དེ་སྙིང་དུ་སྡུག་ཅིང་ཕན་པ་དང་། བདེ་བར་འདོད་པའི་བློ་གཤའ་མ་ཅི་སྐྱེར་བསྒོམ་མོ། །དེ་ནས་དེར་མ་ཟད་ཀྱི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མ་བྱས་ལ། མ་བྱས་ཚད་སྔ་མ་ཁོ་ན་ལྟར་དྲིན་ཅན་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་སེམས་ཅན་གྱི་རྒྱའི་ཚད་ནི་ཅི་ཙམ་ཞེ་ན། ནམ་མཁའི་མཐས་གར་ཁྱབ་སེམས་ཅན་གྱིས་ཁྱབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡང་བཟང་པོ་སྤྱོད་པའི་སྨོན་ལམ་གྱི་མདོ་ལས། ནམ་མཁའི་མཐར་ཐུག་གྱུར་པ་ཅི་ཙམ་པ། །སེམས་ཅན་མ་ལུས་མཐའ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེས་ན་ནམ་མཁས་གར་ཁྱབ་ཀྱི་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བར་འདོད་པའི་བློ་གཤའ་མ་ཅིག་ཅི་སྐྱེར་སྒོམ་མོ། །དེ་སྐྱེས་ན་བྱམས་པ་དངོས་ཡིན་ཏེ། མདོ་སྡེ་རྒྱན་ལས་ཀྱང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་ལ། །བུ་གཅིག་པ་ལ་བྱ་བ་བཞིན། །རྐང་གི་ཁོང་ནས་བྱམས་པ་ཆེ། །དེ་ལྟར་རྟག་ཕན་བྱེད་པར་འདོད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །བྱམས་པའི་ཤུགས་ཀྱིས་མིག་ནས་མཆི་མ་འཁྲུག་པའམ། ལུས་ཀྱི་སྤུ་ལྡང་བར་བྱེད་ན་བྱམས་པ་ཆེན་པོ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་མཉམ་ཀད་ཀྱིས་སྐྱེས་ཙ་ན། བྱམས་པ་ཚད་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །འབྱོངས་པའི་ཚད་ནི་རང་བདེ་བར་འདོད་པའི་བློ་མེད་པར་སེམས་ཅན་ཁོ་ན་བདེ་བར་འདོད་ཙ་ན་བྱམས་པ་འབྱོངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བསྒོམས་པའི་ཡོན་ཏན་ནི་དཔག་ཏུ་མེད་དེ། ཟླ་བ་སྒྲོན་མའི་མདོ་ལས་ཀྱང་། མཆོད་པ་ཚད་མེད་རྣམ་མང་ཇི་སྙེད་པ། །ཞིང་ནི་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་གཏམ་སྙེད་དུ། །སྐྱེས་བུ་མཆོག་ལ་མཆོད་པ་དེ་བྱས་པས། ། 2-13-40a བྱམས་པའི་སེམས་དང་གྲངས་ལ་ཆར་མི་ཕོད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །བྱམས་པ་དར་ཅིག་བསྒོམས་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱང་དཔག་ཏུ་མེད་དེ།
【現代漢語翻譯】 我們被教導說話。在不會說話的時候，我們被教導說話，例如說『阿吉』（Agy，對小孩的愛稱）和『阿瑪吉』（Ama gyi，媽媽），以及學習各種技能。我們被教導區分平等和不平等，相似和不相似。這不僅僅是現在才發生的事情，而是從無始輪迴以來，我們已經無數次地被教導。正如《無始輪迴經》中所說：『如果有人將整個世界的土地、石頭、植物和森林都做成只有芥菜籽大小的球，然後另一個人來數這些球，總有數完的時候。但是，要數清一個眾生做過我們母親的次數，那是無法數清的。』 《親友書》中也說：『即使將所有的大地都做成芥菜籽大小的球，要數完它們也是不可能的。』因此，我們一次又一次地被母親以同樣的方式對待。所以，因為母親的恩情無可估量，我們應該真誠地生起希望她快樂和幸福的願望。不僅如此，所有的眾生都曾做過我們的母親，而且做母親的次數和之前一樣多，對我們有恩。那麼，眾生的數量有多少呢？就像天空無邊無際一樣，眾生也遍佈各處。正如《普賢行愿品》中所說：『虛空界盡我方盡，眾生及業盡無盡。』因此，我們應該真誠地生起希望遍佈天空的眾生快樂和幸福的願望。如果生起這種願望，那就是真正的慈愛。正如《經莊嚴論》中所說：『菩薩對於眾生，猶如獨子一般，從內心深處生起慈愛，希望他們永遠幸福。』 如果慈愛的力量大到足以讓眼淚從眼中流出，或者讓身體的毛髮豎立起來，那就是大慈愛。如果這種慈愛平等地生起于所有眾生，那就是無量慈愛。慈愛圓滿的標誌是，不再有自私的念頭，而只希望眾生快樂。修習慈愛的功德是不可估量的。正如《月燈經》中所說：『即使在無數的凈土中，用無數種供品來供養最殊勝的人，也比不上修習慈愛之心的功德。』即使只修習片刻的慈愛，所獲得的福德也是不可估量的。
【English Translation】 We are taught. When we cannot speak, we are taught to speak, such as 'Agy' (a term of endearment for a child) and 'Ama gyi' (mother), and to learn various skills. We are taught to distinguish between equal and unequal, similar and dissimilar. This is not just happening now, but from beginningless samsara, we have been taught countless times. As it is said in the 'Sutra of Beginningless Samsara': 'If someone were to make all the land, stones, plants, and forests of the world into balls the size of mustard seeds, and then another person were to count those balls, there would be a time when they would be finished. But to count the number of times a single sentient being has been our mother is impossible.' It is also said in the 'Letter to a Friend': 'Even if all the earth were made into balls the size of mustard seeds, it would be impossible to count them all.' Therefore, we have been treated as mothers again and again in the same way. So, because the kindness of the mother is immeasurable, we should sincerely generate the wish for her to be happy and well. Moreover, all sentient beings have been our mothers, and the number of times they have been our mothers is as great as before, and they are kind to us. So, how many sentient beings are there? Just as the sky is boundless, sentient beings are everywhere. As it is said in the 'Samantabhadra's Prayer of Good Conduct': 'As far as the sky extends, so far do sentient beings and their karma extend.' Therefore, we should sincerely generate the wish for all sentient beings who pervade the sky to be happy and well. If this wish arises, it is true loving-kindness. As it is said in the 'Ornament of the Sutras': 'A Bodhisattva cherishes sentient beings as if they were their only child, generating loving-kindness from the depths of their heart, wishing them eternal happiness.' If the power of loving-kindness is so great that tears flow from the eyes or the hairs of the body stand on end, that is great loving-kindness. If such loving-kindness arises equally for all sentient beings, that is immeasurable loving-kindness. The sign of perfected loving-kindness is when there is no longer any selfish thought, but only the wish for sentient beings to be happy. The merit of cultivating loving-kindness is immeasurable. As it is said in the 'Moon Lamp Sutra': 'Even if one were to make countless offerings of various kinds in countless pure lands to the most excellent beings, it would not equal the merit of cultivating loving-kindness.' Even cultivating loving-kindness for a moment brings immeasurable merit.
རིན་ཆེན་ཕྲེང་བ་ལས་ཀྱང་། རྗེའུ་ཚོང་སུམ་བརྒྱའི་ཁ་ཟས་དག །ཉིན་རེ་དུས་གསུམ་བྱིན་པས་ཀྱང་། །བྱམས་པ་ཡུད་ཙམ་ཐང་ཅིག་གི། བསོད་ནམས་དག་ལ་ཆར་མི་ཕོད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །བྱང་ཆུབ་མ་ཐོབ་ཀྱི་བར་དུ་ཡང་ཕན་ཡོན་བརྒྱད་ཐོབ་སྟེ། རིན་ཆེན་ཕྲེང་བ་ལས། ལྷ་མི་བྱམས་པར་འགྱུར་བ་དང་། །དེ་དག་གིས་ཀྱང་བསྲུང་བ་དང་། །ཡིད་བདེ་བ་དང་བདེ་མང་དང་། །དུག་དང་མཚོན་གྱིས་གནོད་མེད་དང་། །འབད་པ་མེད་པར་དོན་ཐོབ་དང་། །ཚངས་པའི་འཇིག་རྟེན་སྐྱེ་འགྱུར་ཏེ། །གལ་ཏེ་གྲོལ་བར་མ་གྱུར་ཀྱང་། །བྱམས་ཆོས་ཡོན་ཏན་བརྒྱད་ཐོབ་བོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཡང་རང་གི་སྲུང་བར་ཡང་བྱམས་པ་སྒོམ་པ་འདི་བཟང་བ་ཡིན་ཏེ། བྲམ་ཟེ་སྦྱིན་པ་ཆེན་པོ་བཞིན་ནོ། །གཞན་གྱི་སྲུང་བར་ཡང་བྱམས་པ་སྒོམ་པ་འདི་བཟང་བ་ཡིན་ཏེ། རྒྱལ་པོ་བྱམས་པའི་སྟོབས་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟར་བྱམས་པ་ལ་འབྱོངས་པས། སྙིང་རྗེ་འབྱོངས་པ་ལ་ཚེགས་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །སྙིང་རྗེ་ལ་སྡོམ་ནི། དབྱེ་བ་དམིགས་ཡུལ་རྣམ་པ་དང་། །སྒོམ་ཐབས་འབྱོངས་ཚད་ཡོན་ཏན་ཏེ། །དེ་ལྟར་དྲུག་པོ་འདི་དག་གིས། །སྙིང་རྗེ་ཚད་མེད་ཡོངས་སུ་བསྡུས། །ཞེས་པའོ། །དེ་ལ་དབྱེ་ན་གསུམ་སྟེ། སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་པའི་སྙིང་རྗེ་དང་། ཆོས་ལ་དམིགས་པའི་སྙིང་རྗེ་དང་། དམིགས་པ་མེད་པའི་སྙིང་རྗེའོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ནི། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ངན་སོང་གི་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ་མཐོང་བས་སྙིང་རྗེ་སྐྱེ་བའོ། །གཉིས་པ་ནི། རང་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་ལ་གོམས་ཙ་ན། རྒྱུ་འབྲས་རྣམ་གཉིས་ཤེས་ 2-13-40b ནས། རྟག་པ་དང་རིལ་པོར་འཛིན་པ་ལས་བློ་བཟློག་སྟེ། སེམས་ཅན་གཞན་རྒྱུ་འབྲས་མི་ཤེས་པར་རྟག་པ་དང་རིལ་པོར་འཛིན་པ་རྣམས་ལ་རེ་འཁྲུལ་སྙམ་དུ་སྙིང་རྗེ་སྐྱེ་བའོ། །གསུམ་པ་ནི། རང་མཉམ་པར་བཞག་ནས། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་ཙ་ན། སེམས་ཅན་དངོས་འཛིན་ཅན་རྣམས་ལ་ཁྱད་པར་དུ་སྙིང་རྗེ་སྐྱེ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཉམ་བཞག་པས། །གོམས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་རྫོགས་པ་ན། །དངོས་འཛིན་གདོན་གྱིས་ཟིན་པ་ལ། །ཁྱད་པར་དུ་ཡང་སྙིང་རྗེ་སྐྱེ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་གསུམ་ལས་སྐབས་འདིར་ནི་སྙིང་རྗེ་དང་པོ་དེ་སྒོམ་པའོ། །དེའི་དམིགས་པའི་ཡུལ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དོ། །རྣམ་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་རྒྱུ་དང་བཅས་པ་དང་བྲལ་བར་འདོད་པའི་བློའོ། །དེ་སྒོམ་པའི་ཐབས་ནི། རྩ་བའི་མ་ལ་སྦྱར་ནས་སྒོམ་པ་སྟེ། དེ་ཡང་བདག་གི་རྩ་བའི་མ་དེ་ས་ཕྱོགས་འདི་ན་སྐྱེས་བུ་གཞན་དག་གིས་བཅད་ཅིང་གཏུབས་པའམ་བཙོས་ཤིང་བསྲེགས་པའམ། ཡང་ན་ཤིན་ཏུ་འཁྱགས་ནས་ལུས་ལ་ཆུ་བུར་དུ་གྱུར་ཏེ། བརྡོལ་ནས་ཀྱང་གས་ཏེ་འདུག་ན་ཤིན་ཏུ་སྙིང་རྗེའོ། །དེ་བཞིན་དུ་དམྱལ་བར་སྐྱེས་པའི་སེམས་ཅན་འདི་རྣམས་བདག་གི་མ
【現代漢語翻譯】 《寶鬘論》中也說：『即使每天三次向三百個婆羅門施予食物，也不及對眾生慈愛一瞬間所獲得的功德。』 即使在未獲得菩提之前，也能獲得八種利益。《寶鬘論》中說：『能被天人喜愛，也能被他們守護，內心安樂，快樂增多，免受毒藥和武器的傷害，不費力氣就能成就願望，能轉生到梵天世界，即使未能解脫，也能獲得慈愛的八種功德。』 同樣，守護自己最好的方法是修習慈愛，就像婆羅門大布施一樣。守護他人最好的方法也是修習慈愛，就像慈愛國王的力量一樣。如此精通慈愛之後，精通悲心就毫不費力。 悲心的總攝：分類、所緣、行相，修習方法、精通程度和功德，通過這六個方面，可以完整地概括無量悲心。 其中，分類有三種：緣眾生之悲、緣法之悲和無緣之悲。 第一種是：見到眾生的惡趣痛苦等而生起的悲心。 第二種是：當自己熟悉聖者四諦時，瞭解因果關係，從而轉變執著常一不變的觀念，對其他不瞭解因果、執著常一不變的眾生感到可憐而生起的悲心。 第三種是：當自己處於等持狀態，證悟一切法皆為空性時，對執著實有的眾生特別生起悲心。正如所說：『菩薩處於等持中，通過串習的力量圓滿時，對於被實執魔障所困擾的眾生，會特別生起悲心。』 這三種悲心中，此處修習的是第一種悲心。 其所緣境是所有眾生。 行相是希望眾生脫離痛苦及其因的意念。 修習的方法是：結合根本的母親來修習。例如，我的根本母親在這個地方被其他人砍伐、劈砍、烹煮、焚燒，或者因為極度寒冷而身上長滿水泡，破裂潰爛，這真是太可憐了！ 同樣，對於出生在地獄的這些眾生，我的母親……
【English Translation】 It is also said in the 《Ratnavali》: 'Even giving food to three hundred Brahmins three times a day is not comparable to the merit of loving-kindness towards beings for a moment.' Even before attaining Bodhi, one can obtain eight benefits. It is said in the 《Ratnavali》: 'To be loved by gods and humans, and to be protected by them, to have inner peace, to increase happiness, to be free from harm from poison and weapons, to achieve wishes without effort, to be reborn in the Brahma world, even if not liberated, one can obtain the eight merits of loving-kindness.' Similarly, the best way to protect oneself is to practice loving-kindness, just like the great Brahmin almsgiving. The best way to protect others is also to practice loving-kindness, just like the power of the loving-kindness king. After being proficient in loving-kindness, it is effortless to be proficient in compassion. The summary of compassion: classification, object, aspect, method of practice, degree of proficiency, and merit. Through these six aspects, immeasurable compassion can be completely summarized. Among them, there are three types of classification: compassion focused on sentient beings, compassion focused on Dharma, and compassion without focus. The first is: the compassion that arises from seeing the suffering of sentient beings in the lower realms, etc. The second is: when one is familiar with the Four Noble Truths of the Aryas, understands the relationship between cause and effect, and thus transforms the attachment to the idea of permanence and oneness, compassion arises for other sentient beings who do not understand cause and effect and are attached to permanence and oneness. The third is: when one is in a state of equanimity and realizes that all dharmas are empty, special compassion arises for sentient beings who are attached to reality. As it is said: 'When a Bodhisattva is in equanimity, and is perfected through the power of habituation, special compassion arises for those who are troubled by the demon of clinging to reality.' Among these three types of compassion, here we are practicing the first type of compassion. Its object of focus is all sentient beings. The aspect is the thought of wanting sentient beings to be free from suffering and its causes. The method of practice is: to practice in conjunction with the root mother. For example, my root mother in this place is being cut, chopped, cooked, burned by other people, or her body is covered with blisters due to extreme cold, and they are bursting and festering, it is truly pitiful! Similarly, for these sentient beings born in hell, my mother...
་ཡིན་ངེས་ན། སྡུག་བསྔལ་དེ་ལྟ་བུས་ནི་གནད་གཅོད་ན། ཅི་སྟེ་སྙིང་རྗེ་མི་སྐྱེ་སྟེ། དེ་དག་སྡུག་བསྔལ་རྒྱུ་དང་བཅས་པ་དང་བྲལ་བར་འདོད་པའི་སྙིང་རྗེ་བསྒོམ་མོ། །ཡང་བདག་གི་མ་དེ་ས་ཕྱོགས་འདི་ན་བཀྲེས་ཤིང་སྐོམ་པས་ནི་ཉེན། ན་ཞིང་ཚ་བས་ནི་གཟིར། འཇིགས་ཤིང་ཉམ་ང་བས་ནི་དཔའ་འཁོངས་ནས་འདུག་ན་ཤིན་ཏུ་སྙིང་རྗེའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཡི་དྭགས་སུ་སྐྱེས་པའི་སེམས་ཅན་འདི་རྣམས་ཀྱང་བདག་གི་མ་ཡིན་ངེས་ན། སྡུག་བསྔལ་དེ་ལྟ་བུས་ནི་གཡེན་སྤྱོ་ན། ཅི་སྟེ་སྙིང་མི་རྗེ་སྟེ། དེ་རྣམས་སྡུག་བསྔལ་དང་བྲལ་བར་འདོད་པའི་སྙིང་རྗེ་བསྒོམ་མོ། །ཡང་ 2-13-41a བདག་གི་མ་དེ་ཕྱོགས་འདི་ན་རྒས་ཤིང་དམན་པའམ། གཞན་དག་གིས་དབང་མེད་པར་བཀོལ་ཞིང་སྤྱད་པའམ། རྡེག་ཅིང་འཚོག་པའམ། བསད་ཅིང་བཅད་པ་ལ་སོགས་པ་བྱེད་ཅིང་འདུག་ན་སྙིང་རྗེའོ། །དེ་བཞིན་དུ་དུད་འགྲོར་སྐྱེས་པའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བདག་གི་མ་ཡིན་ངེས་ན། སྡུག་བསྔལ་དེ་ལྟ་བུས་ནི་ཉམ་ཐག་ན། ཅི་སྟེ་སྙིང་མི་རྗེ་སྟེ། དེ་རྣམས་སྡུག་བསྔལ་དང་བྲལ་བར་འདོད་པའི་སྙིང་རྗེ་བསྒོམ་མོ། །ཡང་བདག་གི་མ་དེ་དཔག་ཚད་སྟོང་དུ་ལྷུང་བའི་གཡང་ས་ཆེན་པོ་ན་འདུག །ཟོན་ནི་མི་ཤེས། གཡང་ས་ལ་འགྲོའོ་ཞེས་སྦྲོན་མཁན་ནི་མེད། དེ་ནས་ལྷུང་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་ཆེན་པོ་མྱོང་ཞིང་ཡར་འཐོན་དུས་མེད་པའི་གཡང་སར་ལྷུང་ལ་ཁད་འདུག་ན། ཤིན་ཏུ་སྙིང་རྗེའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ལྷ་དང་མི་དང་ལྷ་མ་ཡིན་གསུམ་ཡང་ངན་སོང་གི་གཡང་ས་ཆེན་པོ་ན་འདུག །ཟོན་སྡིག་པ་མི་དགེ་བ་ནི་སྤོང་མི་ཤེས། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱིས་ནི་མ་ཟིན། ལྷུང་བ་དང་ངན་སོང་གསུམ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་ཞིང་འཐོན་པར་དཀའ་བས་ན་ཅི་སྟེ་སྙིང་མི་རྗེ་སྟེ། དེ་རྣམས་སྡུག་བསྔལ་དང་བྲལ་བར་འདོད་པའི་སྙིང་རྗེ་བསྒོམ་མོ། །འབྱོངས་པའི་ཚད་ནི། རང་ལ་གཅེས་པར་འཛིན་པའི་གདོས་ཐག་ཆོད་ནས། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སྡུག་བསྔལ་དང་བྲལ་བར་འདོད་པའི་བློ་ཚིག་ཙམ་མ་ཡིན་པ་སྐྱེས་ན་སྙིང་རྗེ་འབྱོངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བསྒོམས་པའི་ཡོན་ཏན་དཔག་ཏུ་མེད་དེ། སྤྱན་རས་གཟིགས་ཀྱི་རྟོགས་པ་བརྗོད་པ་ལས། ཆོས་གཅིག་ཡོད་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལག་མཐིལ་དུ་བཞག་པ་ལྟ་བུར་འགྱུར་ཏེ་གཅིག་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཆོས་ཡང་དག་པར་སྡུད་པའི་མདོ་ལས་ཀྱང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟ་སྟེ། འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་ 2-13-41b རྒྱལ་པོའི་འཁོར་ལོ་རིན་པོ་ཆེ་གང་དུ་མཆིས་པ་དེ། དཔུང་གི་ཚོགས་ཐམས་ཅད་མཆིའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་གང་དུ་མཆིས་པ་དེར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཆིའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གསང་བའི་མདོ་ལ
【現代漢語翻譯】 如果確定是母親，那麼受到如此痛苦的折磨，怎能不生起慈悲心呢？應當修習希望她們脫離痛苦及其根源的慈悲心。還有，我的母親在這個地方，遭受飢渴的威脅，被疾病和熱病所困擾，因恐懼和害怕而躲藏在角落裡，真是非常可憐啊！同樣，這些轉生為餓鬼道的眾生，如果確定是我的母親，那麼受到如此痛苦的折磨，怎能不生起慈悲心呢？應當修習希望她們脫離痛苦的慈悲心。 還有，我的母親在這個地方，年老體衰，或者被他人隨意驅使和利用，或者遭受毆打和辱罵，或者面臨殺害和肢解等等，真是可憐啊！同樣，所有轉生為旁生道的眾生，如果確定是我的母親，那麼受到如此痛苦的折磨，怎能不感到悲傷呢？應當修習希望她們脫離痛苦的慈悲心。還有，我的母親身處千由旬深的懸崖峭壁之上，不知道危險，也沒有人警告她『要掉下懸崖了』，眼看就要墜入懸崖，遭受巨大的痛苦，而且沒有脫身之日，真是非常可憐啊！同樣，天人、人類和阿修羅這三善道眾生，也身處惡道的巨大懸崖邊，不知道避免罪惡，沒有善知識的引導，即將墜入惡道，遭受三惡道的痛苦，難以脫身，怎能不生起慈悲心呢？應當修習希望她們脫離痛苦的慈悲心。 修習純熟的標準是：斷除對自己的執著，對所有眾生生起希望他們脫離痛苦的真切願望，而不僅僅是口頭上的說說而已，這才是慈悲心修習純熟的標誌。修習慈悲心的功德不可估量。《聖觀自在菩薩功德藏》中說：『如果有一種法，就能像把所有佛法都放在手掌中一樣，這一法是什麼呢？那就是大慈悲心。』《正法集經》中也說：『世尊，例如轉輪王的寶輪所在之處，所有軍隊都會聚集在那裡。世尊，同樣，菩薩的大慈悲心所在之處，所有佛法都會聚集在那裡。』《如來秘密經》中說：
【English Translation】 If it is certain that they are my mothers, then how can I not feel compassion when they are tormented by such suffering? I should cultivate compassion, wishing them to be free from suffering and its causes. Furthermore, if my mother in this place is threatened by hunger and thirst, afflicted by illness and fever, and hiding in a corner out of fear and dread, it is truly pitiable! Similarly, if these beings reborn in the preta realm are certainly my mothers, then how can I not feel compassion when they are tormented by such suffering? I should cultivate compassion, wishing them to be free from suffering. Moreover, if my mother in this place is old and frail, or is being used and exploited against her will by others, or is being beaten and abused, or is facing being killed and dismembered, it is truly pitiable! Similarly, if all beings reborn in the animal realm are certainly my mothers, then how can I not feel sorrow when they are distressed by such suffering? I should cultivate compassion, wishing them to be free from suffering. Furthermore, if my mother is on a great cliff a thousand yojanas deep, unaware of the danger, with no one to warn her that she is about to fall, and is about to fall into the cliff, experiencing great suffering with no hope of escape, it is truly pitiable! Similarly, if the beings of the three higher realms—gods, humans, and asuras—are on the edge of the great cliff of the lower realms, unaware of how to avoid evil, without the guidance of a spiritual friend, and are about to fall into the lower realms, experiencing the suffering of the three lower realms with no hope of escape, how can I not feel compassion? I should cultivate compassion, wishing them to be free from suffering. The measure of accomplishment is this: when the bond of clinging to oneself is severed, and a genuine wish arises for all beings to be free from suffering, not just mere words, then compassion is accomplished. The benefits of cultivating compassion are immeasurable. The Praise of the Realization of Avalokiteshvara says: 'If there is one dharma that is like placing all the Buddha's teachings in the palm of one's hand, what is that one dharma? It is great compassion.' The Sutra of the Collection of True Dharma also says: 'Bhagavan, just as wherever the precious wheel of a Chakravartin king is, all the armies gather there, so too, Bhagavan, wherever the great compassion of a Bodhisattva is, all the Buddha's teachings gather there.' The Secret Sutra of the Tathagata says:
ས་ཀྱང་། གསང་བའི་བདག་པོ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་དེ་ནི་སྙིང་རྗེའི་རྩ་བ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་བྱམས་པས་སེམས་ཅན་རྣམས་བདེ་བ་ཐོབ་པར་འདོད་ཅིང་། སྙིང་རྗེས་སྡུག་བསྔལ་དང་བྲལ་བར་འདོད་ཙ་ན། རང་གཅིག་པུ་ཞི་བདེ་ཐོབ་པར་མི་སྤྲོ་སྟེ། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་སངས་རྒྱས་ཐོབ་པར་དགའ་བས་ཞི་བ་ལ་ཆགས་པའི་གཉེན་པོར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་བྱམས་སྙིང་རྗེ་རྒྱུད་ལ་སྐྱེས་པས། རང་ལས་གཞན་གཅེས་པར་འཛིན་ཙ་ན། ཇི་སྐད་དུ། རང་རྒྱུད་རྟོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས། །གང་ཞིག་གཞན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ཀུན། །ཡང་དག་ཟད་པར་ཀུན་ནས་འདོད། །སྐྱེས་བུ་དེ་ནི་མཆོག་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་སྐྱེས་བུ་མཆོག་གི་བློ་སྐྱེས་པ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་བྲམ་ཟེ་སྦྱིན་པ་ཆེན་པོ་ལྟ་བུའོ། །དམ་ཆོས་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་ཐར་པ་རིན་པོ་ཆེའི་རྒྱན་ལས། བྱམས་པ་དང་སྙིང་རྗེ་བསྟན་པའི་ལེའུ་སྟེ་བདུན་པའོ།། །། ༈ སྐྱབས་སུ་འགྲོ་ཞིང་སྡོམ་པ་བཟུང་བའི་ལེའུ། ད་ནི་སངས་རྒྱས་སྒྲུབ་པའི་ཐབས་མི་ཤེས་པའི་གཉེན་པོར། བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་ཆོས་རྣམས་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། སྡོམ་ནི། རྟེན་དང་ངོ་བོ་དབྱེ་བ་དང་། །དམིགས་པ་རྒྱུ་དང་བླང་ཡུལ་དང་། །ཆོ་ག་ཕན་ཡོན་ཉེས་དམིགས་དང་། །འཆོར་རྒྱུ་བཅོས་ཐབས་བསླབ་བྱ་སྟེ། །བཅུ་དང་གཉིས་པོ་འདི་དག་གིས། །བྱང་ཆུབ་མཆོག་གི་སེམས་བསྐྱེད་བསྡུས། །ཞེས་པའོ། །དེ་ལ་དང་པོ་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་རྟེན་གྱི་གང་ཟག་ནི། ཐེག་པ་ཆེན་ 2-13-42a པོའི་རིགས་དང་ལྡན་པ་དང་། དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་སྐྱབས་སུ་སོང་བ་དང་། སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པ་རིགས་བདུན་གང་རུང་གཅིག་དང་ལྡན་པ་དང་། སྨོན་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་རྣམས་ནི། འཇུག་པའི་སེམས་བསྐྱེད་ཀྱི་རྟེན་ཡིན་ལ། དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་སྐྱབས་སུ་སོང་བ་མན་ཆད་དང་ལྡན་པ་ནི། སྨོན་པའི་སེམས་བསྐྱེད་ཀྱི་རྟེན་གྱི་གང་ཟག་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འཇུག་པ་བྱེད་པ་ལ་སྨོན་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་དགོས་པར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་ལས་བཤད་པ་དང་། སྨོན་པའི་སྔོན་དུ་སྐྱབས་འགྲོ་འགྲོ་དགོས་པར་བྱང་ཆུབ་ལམ་སྒྲོན་ལས་བཤད་པ་དང་། ཡང་འཇུག་པའི་རྟེན་དུ་སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པ་དགོས་པར་བྱང་ཆུབ་ལམ་སྒྲོན་ལས་བཤད་པ་དང་། སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པ་ལེན་པ་ལ་ཡང་།སྐྱབས་འགྲོ་དགོས་པར་ཆོས་མངོན་པ་མཛོད་ལས་བཤད་པ་དང་། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་རིགས་མེད་པར་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་ཀྱང་མི་སྐྱེ་བར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་ལས་བཤད་པ་སྟེ། དེས་ན་དེ་དག་ཐམས་ཅད་འབྲེལ་ཞིང་ཚོགས་དགོས་སོ། །དེ་ལ་དང་པོ་བཤད་ན། སྤྱིར་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་རིགས་ཡོད་པ། བྱེ་བྲག་ཏུ་རིགས་སད་པ་ཅིག་དགོས་ཏེ། རྒྱས་
【現代漢語翻譯】 而且，秘密主（Guhyapati，金剛手菩薩的別名），一切智智（Sarvajnana，佛陀的智慧）源於慈悲的根本。』 如是，因慈愛而欲令眾生得樂，因悲憫而欲令眾生離苦，故不樂於獨自獲得寂靜安樂，而喜于為利益眾生而證得佛果，以此作為對執著寂滅的對治。 如是，慈悲在心中生起，便會珍愛他人勝過自己。正如所說：『誰能以覺悟自心的痛苦，完全 желать 止息他人的所有痛苦，此人即為殊勝。』 如是，便生起了殊勝之人的心念，譬如婆羅門大施主（Brahmana Mahadana）一般。 《勝法如意寶·解脫寶飾》中，慈愛與悲憫之教授，第七品完。 皈依與受戒之品 現在，爲了對治不瞭解成佛之方便，將宣說發起殊勝菩提心之法。偈頌如下：所依與體性，分類與所緣，因與受持處，儀軌與利益，過患與墮因，補救之方法，以及應學處，以此十二者，攝集殊勝菩提心。 如是。其中，首先，發起殊勝菩提心之所依補特伽羅是：具有大乘種姓者，已皈依三寶者，具有七種別解脫戒（Pratimoksha Vows）中任何一種者，以及發願菩提心者，是為趣入菩提心之所依。僅具有皈依三寶者等，是為發願菩提心之所依補特伽羅。 為何如此？因為在趣入之前必須先有發願，如《菩薩地論》（Bodhisattvabhumi）所說；在發願之前必須先皈依，如《菩提道燈論》（Bodhipathapradipa）所說；又，趣入之所依必須是別解脫戒，如《菩提道燈論》所說；而受持別解脫戒也必須皈依，如《阿毗達磨俱舍論》（Abhidharmakosha）所說；若無大乘種姓，即使發起菩提心也不會生起，如《菩薩地論》所說。因此，這些都需要關聯和聚合。 首先解釋，一般而言，需要具有大乘種姓，特別是需要喚醒種姓。詳細解釋
【English Translation】 Moreover, Guhyapati (another name for Vajrapani, the Lord of Secrets), the Sarvajnana (Omniscience, the wisdom of the Buddha) arises from the root of compassion.' Thus, wishing sentient beings to attain happiness through loving-kindness, and wishing them to be free from suffering through compassion, one does not rejoice in attaining peace and happiness alone, but delights in attaining Buddhahood for the benefit of sentient beings, thereby acting as an antidote to attachment to peace. Thus, when loving-kindness and compassion arise in one's mind, one cherishes others more than oneself. As it is said: 'Whoever, through realizing the suffering of their own mind, truly wishes to completely cease the suffering of others, that person is supreme.' Thus, the mind of a supreme being arises, like that of the Brahmana Mahadana (Great Giver). From 'The Jewel Ornament of Liberation, the Wish-Fulfilling Gem of the Sacred Dharma': The Chapter on the Teaching of Loving-Kindness and Compassion, the Seventh Chapter is complete. The Chapter on Taking Refuge and Vows Now, as an antidote to not knowing the means of attaining Buddhahood, the dharmas of generating the supreme Bodhicitta will be explained. The summary is: The basis and essence, the distinctions and object, the cause and place of taking, the ritual and benefits, the faults and downfalls, the means of remedy, and the precepts to be learned; with these twelve, the generation of the supreme Bodhicitta is summarized. Thus it is. Among these, firstly, the individual who is the basis for generating the supreme Bodhicitta is: one who possesses the Mahayana lineage, one who has taken refuge in the Three Jewels, one who possesses any one of the seven types of Pratimoksha Vows, and one who has generated the aspiring Bodhicitta, is the basis for entering the Bodhicitta. One who possesses only taking refuge in the Three Jewels, etc., is the individual who is the basis for generating the aspiring Bodhicitta. Why is this so? Because aspiring must precede entering, as explained in the 'Bodhisattvabhumi'; refuge must precede aspiring, as explained in the 'Bodhipathapradipa'; also, the basis for entering must be the Pratimoksha Vows, as explained in the 'Bodhipathapradipa'; and taking the Pratimoksha Vows also requires refuge, as explained in the 'Abhidharmakosha'; without the Mahayana lineage, even if Bodhicitta is generated, it will not arise, as explained in the 'Bodhisattvabhumi'. Therefore, all of these must be related and gathered together. First, to explain, in general, one needs to have the Mahayana lineage, and in particular, one needs to awaken the lineage. To explain in detail
པར་གོང་དུ་བསྟན་པ་བཞིན་ཤེས་པར་བྱའོ། །དོན་གཉིས་པ་སྐྱབས་འགྲོ་བཤད་ན། སྐྱབས་སུ་འགྲོ་ས་འདི་ཡང་འཇིག་རྟེན་གྱི་དྲག་རྩལ་ཅན་ཚངས་པ་དང་། ཁྱབ་འཇུག་དང་། མ་ཧཱ་དེ་བ་ལ་སོགས་པའམ། རང་རང་གི་ཡུལ་གྱི་རིའམ། བྲག་གམ། མཚོའམ། ལྗོན་ཤིང་ལ་སོགས་པ་ལ་གནས་པའི་ལྷ་ཀླུ་མཐུ་བོ་ཆེ་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བར་བྱའམ་ཞེ་ན། དེ་ཀུན་གྱིས་ཀྱང་སྐྱབས་མི་ཐུབ་པས་སྐྱབས་གནས་མ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་མདོ་ལས། འཇིག་རྟེན་རྣམས་ནི་རི་དང་ནི། །ནགས་ཚལ་དང་ནི་མཆོད་གནས་ཀྱི། །ཀུན་དགའ་དང་ནི་རྡོ་བ་དང་། །ལྗོན་ཤིང་ལྷ་ལ་ 2-13-42b སྐྱབས་འགྲོ་བ། །སྐྱབས་དེ་གཙོ་བོར་མ་ཡིན་ཞིང་། །ཞེས་གསུངས་སོ། །འོ་ན་ཕ་མ་གཉིས་དང་གཉེན་གྲོགས་ལ་སོགས་པ་རང་ལ་བརྩེ་ཞིང་ཕན་པར་དགའ་བ་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོའམ་ཞེ་ན། དེས་ཀྱང་སྐྱབས་སུ་མི་ཐུབ་སྟེ། འཇམ་དཔལ་རྣམ་པར་རོལ་པའི་མདོ་ལས། ཕ་མ་ཁྱོད་ཀྱི་སྐྱབས་མ་ཡིན། །མཛའ་བཤེས་རྩ་ལག་རྣམས་ཀྱང་མིན། །དེ་དག་གིས་ནི་ཁྱོད་བོར་ནས། །ཇི་ལྟར་འདོད་པ་བཞིན་དུ་འགྲོ། ཅེས་གསུངས་སོ། །དེ་ཀུན་གྱིས་སྐྱབས་སུ་མི་ཐུབ་པ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྐྱབས་ཐུབ་པ་ནི་ཁོ་རང་འཇིགས་པ་ལས་ཐར་པ་སྡུག་བསྔལ་མེད་པ་ཅིག་དགོས་ཏེ། དེ་ཀུན་ཡང་འཇིགས་པ་ལས་མ་ཐར་ཞིང་། སྡུག་བསྔལ་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་སྡུག་བསྔལ་ལས་གཏན་དུ་ཐར་པ་སངས་རྒྱས་ལས་མེད། སངས་རྒྱས་སྒྲུབ་པའི་ལམ་ཆོས་ལས་མེད། ཆོས་བྱེད་པའི་གྲོགས་པོ་དགེ་འདུན་ལས་མེད་པས་ཁོང་གསུམ་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། འཇིགས་གྱུར་འཇིགས་པ་སེལ་མཛད་ཅིང་། །སྐྱབས་མེད་སྐྱོབ་པའི་སངས་རྒྱས་དང་། །ཆོས་དང་ཚོགས་མཆོག་དགེ་འདུན་ལ། །དེ་རིང་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བར་གྱིས། །ཞེས་གསུངས་སོ། །འོ་ན་ཁོང་ལ་སྐྱོབ་པའི་ནུས་པ་མངའ་ཡང་། བདག་གིས་སྐྱབས་སུ་ཕྱིན་པས་སྐྱོབ་ངེས་སམ་སྙམ་ནས་ཐེ་ཚོམ་མི་ཟ་སྟེ། མདོ་སྡེ་མྱ་ངན་འདས་ཆེན་ལས། དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་སྐྱབས་སོང་བ། །འཇིགས་པ་མེད་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེས་ན་དེ་གསུམ་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་འཆད་པ་ལ། སྡོམ་ནི། དབྱེ་བ་རྟེན་དང་ཡུལ་དང་དུས། །བསམ་པ་ཆོ་ག་བྱེད་པའི་ལས། །བསླབ་བྱ་དང་ནི་ཕན་ཡོན་ཏེ། །དོན་རྣམས་དགུ་ཡིས་སྐྱབས་འགྲོ་བསྡུས། །ཤེས་པའོ། །དེ་ལ་དང་པོ་སྐྱབས་འགྲོའི་དབྱེ་བ་ནི་གཉིས་ཏེ། ཐུན་མོང་གི་སྐྱབས་འགྲོ་དང་། ཁྱད་པར་ 2-13-43a གྱི་སྐྱབས་འགྲོའོ། །རྟེན་གྱི་གང་ཟག་ལ་ཡང་གཉིས་ལས། ཐུན་མོང་བའི་རྟེན་གྱི་གང་ཟག་ནི། འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་འཇིགས་ཤིང་། དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་ལྷར་འཛིན་པ་རྣམས་སོ། །ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་རྟེན་གྱི་གང་ཟག་ནི། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་རིགས་ཅན་ལྷ་མིའི་ལུས་རྣམ་པར་དག་པ་ཐོབ་པ་རྣམས་སོ། །ཡུལ་ལ་
【現代漢語翻譯】 如前文所示，應如是知曉。第二，講解皈依：那麼，我們應該皈依世間那些擁有強大力量的梵天（Tshangs pa，創造之神），遍入天（Khyab 'jug，毗濕奴），大自在天（Ma hA de ba，濕婆）等等，還是皈依各自地方的山、巖石、湖泊、樹木等處居住的具有大神力的神靈、龍族呢？ 要知道，他們都無法提供真正的庇護，因此不是皈依之處。正如經中所說：『世間之人皈依山、森林、聖地、園林、石頭、樹神，但此皈依非究竟。』 那麼，我們應該皈依父母、親友等那些愛護我們、樂於幫助我們的人嗎？要知道，他們也無法提供真正的庇護。正如《文殊師利遊戲經》所說：『父母非汝 refuge，親友眷屬亦復然，彼等舍汝而離去，隨其所欲各西東。』 既然他們都無法提供真正的庇護，那又是為什麼呢？因為能夠提供庇護者，必須是自己已經從恐懼中解脫，沒有痛苦的。而他們自己也未從恐懼中解脫，仍然伴隨著痛苦。因此，唯有佛陀才能使我們徹底從痛苦中解脫；唯有佛陀所說的正法才能引導我們證得佛果；唯有僧伽才能作為我們修法的助伴。因此，我們應當皈依佛、法、僧三寶。 正如經中所說：『于諸怖畏能救護，無依眾生能作依，佛陀正法及僧伽，于彼三寶我皈依。』 那麼，或許有人會想，即使三寶具有救護的能力，我皈依了他們，他們就一定會救護我嗎？不要有這樣的疑慮。正如《大般涅槃經》所說：『皈依三寶者，得無畏之果。』 因此，關於皈依三寶的講解，可以概括為以下幾點：分類、所依、對境、時間、發心、儀軌、行為、學處和利益。這九個方面涵蓋了皈依的全部內容。 首先，皈依的分類有兩種：共同皈依和殊勝皈依。 其次，所依補特伽羅也有兩種：共同的所依補特伽羅是指那些畏懼輪迴痛苦，並將三寶視為神靈的人；殊勝的所依補特伽羅是指那些具有大乘種姓，獲得清凈天人身者。 關於對境
【English Translation】 As shown above, it should be understood as such. Second, explaining refuge: Should we take refuge in the worldly powerful beings such as Brahma (Tshangs pa, the god of creation), Vishnu (Khyab 'jug), Shiva (Ma hA de ba), etc., or in the powerful gods and nagas residing in the mountains, rocks, lakes, trees, etc., of our respective regions? Know that none of them can provide true protection, therefore they are not places of refuge. As it is said in the sutra: 'Worldly people take refuge in mountains, forests, sacred places, gardens, stones, tree gods, but this refuge is not ultimate.' Then, should we take refuge in parents, relatives, and friends who love us and are happy to help us? Know that they also cannot provide true protection. As it is said in the 'Manjushri Play Sutra': 'Parents are not your refuge, nor are relatives and friends. They will abandon you and leave, each going wherever they please.' Since none of them can provide true protection, why is that? Because one who can provide protection must be free from fear and without suffering. But they themselves are not free from fear and are still accompanied by suffering. Therefore, only the Buddha can completely liberate us from suffering; only the Dharma spoken by the Buddha can guide us to attain Buddhahood; only the Sangha can be our companions in practice. Therefore, we should take refuge in the Buddha, Dharma, and Sangha. As it is said in the sutra: 'The Buddha who protects from all fears, the refuge for beings without refuge, the Dharma and the Sangha, the supreme assembly, in these three jewels I take refuge today.' Then, perhaps someone might think, even if the Three Jewels have the power to protect, if I take refuge in them, will they definitely protect me? Do not have such doubts. As it is said in the 'Great Nirvana Sutra': 'Those who take refuge in the Three Jewels will attain the fruit of fearlessness.' Therefore, the explanation of taking refuge in the Three Jewels can be summarized as follows: classification, basis, object, time, intention, ritual, conduct, precepts, and benefits. These nine aspects encompass the entire content of refuge. First, there are two classifications of refuge: common refuge and extraordinary refuge. Second, there are also two types of individuals who serve as the basis: the common individual who serves as the basis refers to those who fear the suffering of samsara and regard the Three Jewels as deities; the extraordinary individual who serves as the basis refers to those who have the lineage of the Great Vehicle and have attained a pure body of gods and humans. Regarding the object
ཡང་གཉིས་ལས། ཐུན་མོང་བའི་ཡུལ་འཆད་པ་ལ། སངས་རྒྱས་དཀོན་མཆོག་ནི། སྤངས་པ་དང་། ཡེ་ཤེས་དང་། ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་ལྡན་པའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་སོ། །ཆོས་དཀོན་མཆོག་ལ་ཡང་གཉིས་ལས། བསྟན་པའི་ཆོས་ནི་གསུང་རབ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་སོ། །རྟོགས་པའི་ཆོས་ནི་ལམ་གྱི་བདེན་པ་དང་། འགོག་པའི་བདེན་པའོ། །དགེ་འདུན་དཀོན་མཆོག་ལ་གཉིས་ལས། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་དགེ་འདུན་ནི། དགེ་སློང་རྣམ་པར་དག་པ་བཞི་ཡན་ཆད་ཚོགས་པ་ཡིན་ལ། འཕགས་པའི་དགེ་འདུན་ནི། སྐྱེས་བུ་ཟུང་བཞི་གང་ཟག་ཡ་བརྒྱད་པོ་དག་གོ། ཁྱད་པར་གྱི་ཡུལ་ནི། མདུན་ན་བཞུགས་པའི་ཡུལ་དང་། མངོན་པར་རྟོགས་པའི་ཡུལ་དང་། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་ཡུལ་དང་གསུམ་མོ། །དེ་ལ་མདུན་ན་བཞུགས་པའི་ཡུལ་ནི། སངས་རྒྱས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་གཟུགས། ཆོས་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་པོ་ཏི། དགེ་འདུན་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་འདུན། མངོན་པར་རྟོགས་པའི་ཡུལ་ནི། སངས་རྒྱས་སྐུ་གསུམ་གྱི་བདག་ཉིད་ཅན་ནོ། །ཆོས་ནི་དམ་པའི་ཆོས་ཞི་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །དགེ་འདུན་ནི་ས་ཆེན་པོ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའོ། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་ཡུལ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ན། སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བའི་ཡུལ་ནི་སངས་རྒྱས་ཉག་ཅིག་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡང་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་རྒྱུད་བླ་མ་ལས། དམ་པའི་དོན་དུ་འགྲོ་བ་ 2-13-43b ཡི། །སྐྱབས་ནི་སངས་རྒྱས་ཉག་གཅིག་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །འོ་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གཏན་གྱི་སྐྱབས་ཐུབ་པ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཐུབ་པ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཅན་ཕྱིར། །ཚོགས་ཀྱང་དེ་ཡི་མཐར་ཐུག་ཕྱིར། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཐུབ་པ་རྣམས་སྐྱེ་འགག་མེད་པ། རྣམ་པར་བྱང་བ། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ན་ཡང་དམ་པའི་སྐྱབས་ཡིན་ལ། ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་ཚོགས་ཀྱང་ཆོས་སྐུ་རྣམ་པར་དག་པ་མཐར་ཐུག་པ་ཐོབ་པས་མཐར་ཕྱིན་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དམ་པའི་སྐྱབས་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཆོས་དང་དགེ་འདུན་གཉིས་གཏན་གྱི་སྐྱབས་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། རྒྱུད་བླ་མ་ལས། ཆོས་རྣམས་གཉིས་དང་འཕགས་པའི་ཚོགས། །གཏན་གྱི་སྐྱབས་མཆོག་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་དག་ཅིའི་ཕྱིར་གཏན་གྱི་སྐྱབས་གནས་མ་ཡིན་ཞེ་ན། ཆོས་ལ་གཉིས་ཡོད་པ་ལས། བསྟན་པའི་ཆོས་ནི་མིང་གི་ཚོགས་དང་ཡི་གེའི་ཚོགས་ཡིན་པས། ལམ་བགྲོད་ཟིན་ནས་གཟིངས་ལྟར་སྤང་བྱ་ཡིན་པས། གཏན་གྱི་སྐྱབས་མ་ཡིན་པའོ། །རྟོགས་པའི་ཆོས་ལ་ཡང་གཉིས་ལས། ལམ་གྱི་བདེན་པ་ནི་འདུས་བྱས་ཡིན་པས་མི་རྟག་སྟེ། བསླུ་བའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྐྱབས་མ་ཡིན་ནོ། །འགོག་པའི་བདེན་པ་ནི། ཉན་ཐོས་པའི་ལུགས་ཀྱི་མར་མེ་ཤི་བ་ལྟར་རྒྱུན་ཆད་དུ་འདོད་པས། མེད་པའི་ཕྱིར་གཏན་གྱི་སྐྱབས་མ་ཡིན་པའོ། །དགེ་འདུན་ནི་ཁོ་
【現代漢語翻譯】 再者，關於二者（指共同的皈依境和特殊的皈依境）中的共同皈依境的闡述：佛寶是指，斷證圓滿、智慧圓滿、功德圓滿，具足這三種功德的薄伽梵（Bhagavan，世尊）。法寶也有兩種：教法是指十二部經。證法是指道諦和滅諦。僧寶也有兩種：凡夫僧是指，四位以上的清凈比丘僧團。聖僧是指，四雙八士。 特殊的皈依境有三種：現前皈依境、證悟皈依境和究竟實相皈依境。其中，現前皈依境是：佛是指如來（Tathagata，如來）的身像；法是指大乘經函；僧是指菩薩僧團。證悟皈依境是：佛是指具足三身（Dharmakaya，法身；Sambhogakaya，報身；Nirmanakaya，化身）的自性；法是指寂靜的涅槃妙法；僧是指安住在大地之上的菩薩。就究竟實相皈依境而言，皈依境唯有佛。如《寶性論》所說：『就勝義諦而言，皈依境唯有佛。』 那麼，為何說佛是究竟的皈依處呢？因為佛具有法身，僧眾也以證得法身為究竟。』意思是說，諸佛沒有生滅，完全清凈，遠離貪慾，具有法身，因此是殊勝的皈依處。三乘的僧眾也因為證得清凈的法身，達到究竟圓滿，所以是殊勝的皈依處。 那麼，法和僧不是究竟的皈依處嗎？《寶性論》中說：『法和聖眾，不是究竟的皈依處。』 為什麼它們不是究竟的皈依處呢？法有教法和證法兩種。教法是名句的集合和文字的集合，如同過河之後的船筏，應該捨棄，所以不是究竟的皈依處。證法也有兩種：道諦是因緣和合的，所以是無常的，具有欺騙性，因此不是皈依處。滅諦，按照小乘的觀點，如同燈滅一樣，認為相續斷滅，因為不存在，所以不是究竟的皈依處。僧眾...
【English Translation】 Furthermore, regarding the explanation of the common refuge object among the two (referring to common and special refuge objects): The Buddha Jewel refers to the Bhagavan (Blessed One) who is fully endowed with the perfection of abandonment, the perfection of wisdom, and the perfection of greatness. The Dharma Jewel also has two aspects: the Teaching Dharma refers to the twelve categories of scriptures. The Realization Dharma refers to the Truth of the Path and the Truth of Cessation. The Sangha Jewel also has two aspects: the Sangha of ordinary beings refers to a gathering of four or more fully ordained and pure monks. The Noble Sangha refers to the four pairs and eight types of individuals. The special refuge objects are of three types: the refuge object that is present, the refuge object of realization, and the refuge object of ultimate reality. Among these, the refuge object that is present is: the Buddha refers to the form of the Tathagata (Thus Gone One); the Dharma refers to the Mahayana scriptures; the Sangha refers to the Bodhisattva Sangha. The refuge object of realization is: the Buddha refers to the nature of the three bodies (Dharmakaya, Sambhogakaya, Nirmanakaya); the Dharma refers to the supreme Dharma of peace and Nirvana; the Sangha refers to the Bodhisattvas who abide on the great Bhumis (levels). In terms of the refuge object of ultimate reality, the refuge object is solely the Buddha. As stated in the Uttaratantra: 'In terms of ultimate meaning, the refuge is solely the Buddha.' Then, why is the Buddha the ultimate refuge? 'Because the Buddha possesses the Dharmakaya, and the Sangha also ultimately attains it.' This means that the Buddhas are without birth and death, completely pure, free from attachment, and possess the Dharmakaya, therefore they are supreme refuges. The Sangha of the three vehicles also attains the ultimate perfection by achieving the pure Dharmakaya, so they are supreme refuges. Then, are the Dharma and Sangha not ultimate refuges? The Uttaratantra states: 'The Dharmas and the Noble Sangha are not ultimate supreme refuges.' Why are they not ultimate refuges? The Dharma has two aspects: the Teaching Dharma is a collection of names and a collection of letters, like a raft to be abandoned after crossing the river, so it is not an ultimate refuge. The Realization Dharma also has two aspects: the Truth of the Path is conditioned, so it is impermanent and deceptive, therefore it is not a refuge. The Truth of Cessation, according to the Hinayana view, is considered to be like the extinguishing of a lamp, believing that the continuum is cut off, so because it does not exist, it is not an ultimate refuge. The Sangha...
རང་ཡང་འཁོར་བས་འཇིགས་ནས་སངས་རྒྱས་ལ་སྐྱབས་སུ་སོང་བ་ཡིན་ཏེ། འཇིགས་བཅས་ཡིན་པས་གཏན་གྱི་སྐྱབས་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡང་རྒྱུད་བླ་མ་ལས། སྤང་ཕྱིར་བསླུ་བའི་ཆོས་ཅན་ཕྱིར། །མེད་ཕྱིར་འཇིགས་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར། །ཆོས་རྣམ་གཉིས་དང་འཕགས་པའི་ཚོགས། །གཏན་གྱི་སྐྱབས་མཆོག་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེས་ན་སློབ་དཔོན་ཐོགས་ 2-13-44a མེད་ཀྱི་ཞལ་ནས་ཀྱང་། མི་ཟད་པའི་སྐྱབས། རྟག་པའི་སྐྱབས། གཡུང་དྲུང་གི་སྐྱབས། དམ་པའི་སྐྱབས་ནི་གཅིག་ཉིད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་སོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །འོ་ན་གོང་དུ་སྐྱབས་གསུམ་དུ་གསུངས་པ་དང་འགལ་ལོ་ཞེ་ན། དེ་ནི་གདུལ་བྱ་དྲང་བའི་ཐབས་སུ་བྱུང་བ་ཡིན་ཏེ། ཐར་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་ལས། མདོར་ན་སྐྱབས་ནི་གཅིག་སྟེ་ཐབས་ཀྱིས་ནི་གསུམ་མོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཐབས་ཀྱིས་གསུམ་དུ་ཇི་ལྟར་བཞག་ཅེ་ན། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་རྒྱུད་བླ་མ་ལས། སྟོན་པ་བསྟན་པ་སློབ་དོན་གྱིས། །ཐེག་པ་གསུམ་དང་བྱེད་གསུམ་དང་། །མོས་པ་རྣམས་ཀྱི་དབང་བྱས་ནས། །སྐྱབས་གསུམ་རྣམ་པར་བཞག་པ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཡོན་ཏན་གསུམ་དང་། ཐེག་པ་གསུམ་དང་། བྱེད་པ་གསུམ་དང་། མོས་པ་གསུམ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བཞག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་སྟོན་པའི་ཡོན་ཏན་བསྟན་པའི་དོན་དུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐེག་པའི་གང་ཟག་དང་། སངས་རྒྱས་ལ་མཆོག་ཏུ་བྱ་བ་བྱེད་པར་མོས་པ་རྣམས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ན་སངས་རྒྱས་སྐྱབས་ཡིན་ཏེ། རྐང་གཉིས་རྣམས་ཀྱི་མཆོག་སངས་རྒྱས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆིའོ། །ཞེས་སོ། །སྟོན་པའི་ཡོན་ཏན་བསྟན་པའི་དོན་དུ། རང་རྒྱལ་གྱི་ཐེག་པའི་གང་ཟག་དང་། ཆོས་ལ་མཆོག་ཏུ་བྱ་བ་བྱེད་པར་མོས་པ་རྣམས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ན། ཆོས་སྐྱབས་ཡིན་ཏེ། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་རྣམས་ཀྱི་མཆོག་ཆོས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆིའོ། །ཞེས་པའོ། །སློབ་པའི་ཡོན་ཏན་བསྟན་པའི་དོན་དུ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པའི་གང་ཟག་དང་། དགེ་འདུན་ལ་མཆོག་ཏུ་བྱ་བ་བྱེད་པའི་དབང་དུ་བྱས་ན་དགེ་འདུན་སྐྱབས་ཡིན་ཏེ། ཚོགས་རྣམས་ཀྱི་མཆོག་དགེ་འདུན་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆིའོ། །ཞེས་པའོ། །དེ་ལྟར་དོན་ 2-13-44b རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་གང་ཟག་དྲུག་གི་དབང་དུ་བྱས་ནས། སྐྱབས་གསུམ་རྣམ་པར་བཞག་པ་འདི་ནི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀུན་རྫོབ་ཙམ་དུ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཐེག་པ་ལ་རིམ་གྱིས་གཞུག་པའི་དོན་དུ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དུས་ལ་ཡང་གཉིས་ལས། ཐུན་མོང་བའི་དུས་ནི། དུས་འདི་ནས་བཟུང་ནས་ཇི་སྲིད་འཚོའི་བར་དུ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བའོ། །ཁྱད་པར་ཅན་ནི། དུས་འདི་ནས་བཟུང་ནས་ཇི་སྲིད་སྙིང་པོ་བྱང་ཆུབ་ལ་མཆིས་ཀྱི་བར་དུ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་ཡིན་ནོ། །བསམ་པ་ལ་ཡང་གཉིས་ལས། ཐུན་མོང་བ་ནི། རང་གཅིག་པུའི་ས
【現代漢語翻譯】 我自己也因輪迴的恐懼而皈依佛，但因為佛也有恐懼，所以不是究竟的皈依處。正如《寶性論》所說：『爲了捨棄欺騙的自性，因為不存在，因為具有恐懼，所以法與僧眾，不是究竟的殊勝皈依處。』因此，導師無著也說：『不盡的皈依、常恒的皈依、真實的皈依、殊勝的皈依只有一個，那就是如來、應供、正等覺。』如果有人問，那麼前面所說的皈依三寶不是就矛盾了嗎？答：那是爲了引導所化眾生而採取的方便。如《大解脫經》所說：『總而言之，皈依處只有一個，只是方便上有三種。』那麼，方便上如何安立三種皈依呢？《寶性論》中說：『導師、教法、所學義，三乘、三事與三信，就這些的自性力，安立三皈依自性。』也就是說，是就三種功德、三種乘、三種事和三種信的自性力而安立的。其中，爲了闡述導師的功德，對於大乘的補特伽羅（梵文，pudgala，人）和對佛陀極度信奉的人來說，佛是皈依處，即『皈依兩足尊』。爲了闡述導師的功德，對於緣覺乘的補特伽羅和對法極度信奉的人來說，法是皈依處，即『皈依離欲尊』。爲了闡述所學（弟子）的功德，對於聲聞乘的補特伽羅和對僧團極度信奉的人來說，僧是皈依處，即『皈依眾中尊』。如此，通過三種意義，就六種補特伽羅的自性力，安立這三種皈依，這僅僅是薄伽梵（梵文，Bhagavān，世尊）爲了讓眾生逐漸進入各乘而說的權宜之計。 時間也有兩種：共同的時間是，從現在開始直到生命結束都皈依。特殊的時間是，從現在開始直到證得菩提（梵文，bodhi，覺悟）心要為止都皈依。發心也有兩種：共同的發心是，僅僅爲了自己。
【English Translation】 I myself took refuge in the Buddha out of fear of samsara (輪轉，cyclic existence), but because the Buddha also has fears, he is not an ultimate refuge. As stated in the Ratnagotravibhāga (寶性論，Treatise on the Jewel Family): 'Because of the nature of deceiving to abandon, because of non-existence, because of being accompanied by fear, the Dharma and the Sangha (僧伽，community), are not ultimate supreme refuges.' Therefore, the master Asaṅga (無著，Imperturbable) also said: 'The inexhaustible refuge, the permanent refuge, the true refuge, the supreme refuge is only one, that is, the Tathāgata (如來，Thus Gone), Arhat (應供，Worthy One), Samyaksaṃbuddha (正等覺，Perfectly Awakened Buddha).' If someone asks, doesn't that contradict the three refuges mentioned earlier? The answer is: that was a means to guide those to be tamed. As stated in the Mahāparinirvāṇa Sūtra (大般涅槃經，Great Passing into Nirvana Sutra): 'In short, there is only one refuge, but there are three in terms of means.' How are the three refuges established in terms of means? The Ratnagotravibhāga states: 'Teacher, teaching, and the meaning of learning, three vehicles, three actions, and the power of faith, the three refuges are established in this way.' That is to say, they are established based on the power of three qualities, three vehicles, three actions, and three faiths. Among them, in order to explain the qualities of the teacher, for the individuals of the Mahāyāna (大乘，Great Vehicle) and those who have extreme faith in the Buddha, the Buddha is the refuge, that is, 'I take refuge in the supreme among the two-legged.' In order to explain the qualities of the teacher, for the individuals of the Pratyekabuddha (緣覺，Solitary Realizer) vehicle and those who have extreme faith in the Dharma, the Dharma is the refuge, that is, 'I take refuge in the supreme among those who are free from attachment.' In order to explain the qualities of the disciples, for the individuals of the Śrāvakayāna (聲聞乘，Hearer Vehicle) and those who have extreme faith in the Sangha, the Sangha is the refuge, that is, 'I take refuge in the supreme among the assemblies.' Thus, through three meanings, based on the nature of six types of individuals, these three refuges are established, which are merely expedient means spoken by the Bhagavan (薄伽梵，Blessed One) to gradually lead sentient beings into each vehicle. There are also two types of time: the common time is to take refuge from now until the end of life. The special time is to take refuge from now until the essence of bodhicitta (菩提心，mind of enlightenment) is reached. There are also two types of intention: the common intention is to only think of oneself.
ྡུག་བསྔལ་མ་བཟོད་པའི་བསམ་པའོ། །ཁྱད་པར་ཅན་ནི། གཞན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་མ་བཟོད་པའི་བསམ་པས་སོ། །ཆོ་ག་ལ་ཡང་གཉིས་ལས། ཐུན་མོང་གི་ཆོ་ག་ནི་དང་པོ་སློབ་མས་སློབ་དཔོན་ལ་གསོལ་བ་གདབ། དེ་ནས་སློབ་དཔོན་གྱིས་དཀོན་མཆོག་གསུམ་གྱི་རྟེན་གྱི་སྤྱན་སྔར་མཆོད་པ་འབུལ་བ་སྔོན་དུ་བཏང་ནས་སམ། ཡང་ན་དེ་མ་འཛོམ་ན་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ནམ་མཁའ་ལ་དམིགས་ཏེ། ཡིད་ཀྱིས་ཕྱག་དང་མཆོད་པ་ཕུལ་ནས། སློབ་དཔོན་གྱིས་རྗེས་སུ་སློབ་མས་འདི་སྐད་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་བདག་ལ་དགོངས་སུ་གསོལ། སློབ་དཔོན་བདག་ལ་དགོངས་སུ་གསོལ། བདག་མིང་འདི་ཞེས་བགྱི་བ་དུས་འདི་ནས་བཟུང་ནས་ཇི་སྲིད་བྱང་ཆུབ་སྙིང་པོ་ལ་མཆིས་ཀྱི་བར་དུ། རྐང་གཉིས་རྣམས་ཀྱི་མཆོག །སངས་རྒྱས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆིའོ། །འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་རྣམས་ཀྱི་མཆོག །ཆོས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆིའོ། །ཚོགས་རྣམས་ཀྱི་མཆོག །དགེ་འདུན་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆིའོ། །ཞེས་སྙིང་ཐག་པ་ནས་ལན་གསུམ་བཟླས་པའོ། །ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ཆོ་ག་ནི། སྦྱོར་བ་དང་། དངོས་གཞི་དང་། རྗེས་གསུམ་ལས། དང་པོ་ནི། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་བསྟེན་དུ་རུང་བ་ལ། 2-13-45a མཎྜལ་མེ་ཏོག་དང་བཅས་པ་ཕུལ་ལ། གསོལ་བ་གདབ། དེ་ནས་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དེས། སློབ་མ་དེ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་རིགས་དང་ལྡན་ཞིང་། སྣོད་ལྡན་དུ་འདུག་ན་ཁས་བླངས་ཤིང་ནུབ་དང་པོར་དཀོན་མཆོག་གི་རྟེན་བཀྲམ། མཆོད་པ་བཤམས། སྐྱབས་སུ་སོང་བའི་ཕན་ཡོན་དང་། མ་སོང་བའི་ཉེས་དམིགས་བཤད་དོ། །ནུབ་གཉིས་པ་ལ་དངོས་གཞིའི་ཆོ་ག་བྱ་སྟེ། དང་པོ་མདུན་ན་བཞུགས་པའི་ཡུལ་ལ་དཀོན་མཆོག་དངོས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་བསྐྱེད་ནས། ཕྱག་དང་མཆོད་པ་ཕུལ་ལ། སློབ་དཔོན་གྱི་རྗེས་སུ་འདི་སྐད་བརྗོད་དོ། །སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་བདག་ལ་དགོངས་སུ་གསོལ། སློབ་དཔོན་བདག་ལ་དགོངས་སུ་གསོལ། བདག་མིང་འདི་ཞེས་བགྱི་བ། དུས་འདི་ནས་བཟུང་ནས་ཇི་སྲིད་བྱང་ཆུབ་སྙིང་པོ་ལ་མཆིས་ཀྱི་བར་དུ། རྐང་གཉིས་རྣམས་ཀྱི་མཆོག །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆིའོ། །འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་རྣམས་ཀྱི་མཆོག །ཞི་བ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆིའོ། །ཚོགས་རྣམས་ཀྱི་མཆོག །འཕགས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་དགེ་འདུན་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆིའོ། །ཞེས་ལན་གསུམ་བརྗོད་དོ། །དེ་ནས་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་ཡུལ་སྤྱན་དྲངས་ལ། མངོན་སུམ་དང་འདྲ་བར་དམིགས་ཏེ། ཕྱག་དང་མཆོད་པ་ཕུལ་ལ། ད་ཅི་བྱེད་ཁྱེད་མཁྱེན་སྙམ་པའི་བསམ་པས། གོང་ལྟར་སྐྱབས་འགྲོ་ལན་གསུམ་བྱའོ། །དེ་ནས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་ཡུལ་ལ། འཁོར་གསུམ་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཕྱག་དང་མཆོད་པ་ཕུལ་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་ནི། ཆོས་
【現代漢語翻譯】 無法忍受痛苦的想法。特別之處在於，是無法忍受他人痛苦的想法。儀軌也分為兩種：共同的儀軌是，首先弟子向老師祈請。然後，老師在三寶所依（指佛像、佛經、佛塔等）前供奉供品，或者，如果條件不允許，就觀想三寶在虛空中，以意念供奉禮拜。之後，老師唸誦，弟子跟隨唸誦：『諸佛菩薩垂念我，上師垂念我。我，名為（某某），從此時起，直至菩提果位，於二足尊中，皈依佛；于離欲者中，皈依法；于眾中尊，皈依僧。』從內心深處唸誦三遍。特別的儀軌分為加行、正行和結行三個部分。首先是：向可以依止的善知識，獻上曼扎和鮮花，並祈請。然後，那位善知識如果認為那位弟子具有大乘種姓，堪為法器，就應允，並在第一天晚上陳設三寶所依，擺設供品，講解皈依的利益和不皈依的過患。第二天晚上進行正行儀軌，首先對面前的對境生起真實三寶的想念，獻上禮拜和供養，然後跟隨老師唸誦：『諸佛菩薩垂念我，上師垂念我。我，名為（某某），從此時起，直至菩提果位，於二足尊中，皈依薄伽梵佛；于離欲者中，皈依寂靜涅槃之法；于眾中尊，皈依不退轉的聖菩薩僧。』唸誦三遍。然後迎請現觀的對境，觀想如同親眼所見，獻上禮拜和供養，以『現在做什麼您最清楚』的想法，如前一樣皈依三遍。然後是對實相的對境，以三輪清凈的方式獻上禮拜和供養而皈依，即是法。 無法忍受痛苦的想法。特別之處在於，是無法忍受他人痛苦的想法。儀軌也分為兩種：共同的儀軌是，首先弟子向老師祈請。然後，老師在三寶所依（指佛像、佛經、佛塔等）前供奉供品，或者，如果條件不允許，就觀想三寶在虛空中，以意念供奉禮拜。之後，老師唸誦，弟子跟隨唸誦：『諸佛菩薩垂念我，上師垂念我。我，名為（某某），從此時起，直至菩提果位，於二足尊中，皈依佛；于離欲者中，皈依法；于眾中尊，皈依僧。』從內心深處唸誦三遍。特別的儀軌分為加行、正行和結行三個部分。首先是：向可以依止的善知識，獻上曼扎和鮮花，並祈請。然後，那位善知識如果認為那位弟子具有大乘種姓，堪為法器，就應允，並在第一天晚上陳設三寶所依，擺設供品，講解皈依的利益和不皈依的過患。第二天晚上進行正行儀軌，首先對面前的對境生起真實三寶的想念，獻上禮拜和供養，然後跟隨老師唸誦：『諸佛菩薩垂念我，上師垂念我。我，名為（某某），從此時起，直至菩提果位，於二足尊中，皈依薄伽梵佛；于離欲者中，皈依寂靜涅槃之法；于眾中尊，皈依不退轉的聖菩薩僧。』唸誦三遍。然後迎請現觀的對境，觀想如同親眼所見，獻上禮拜和供養，以『現在做什麼您最清楚』的想法，如前一樣皈依三遍。然後是對實相的對境，以三輪清凈的方式獻上禮拜和供養而皈依，即是法。
【English Translation】 The thought of being unable to bear suffering. The special feature is the thought of being unable to bear the suffering of others. There are also two kinds of rituals: The common ritual is that the disciple first requests the teacher. Then, the teacher first offers offerings in front of the supports of the Three Jewels (referring to Buddha statues, scriptures, stupas, etc.), or, if conditions do not allow, visualizes the Three Jewels in the sky, and offers salutations and offerings with the mind. After that, the teacher recites, and the disciple follows: 'All Buddhas and Bodhisattvas, please be mindful of me, Teacher, please be mindful of me. I, named (so and so), from this moment on, until the attainment of Bodhi, among the two-legged, take refuge in the Buddha; among those free from desire, take refuge in the Dharma; among the best of assemblies, take refuge in the Sangha.' Recite three times from the depths of the heart. The special ritual is divided into three parts: preliminary, main practice, and concluding practice. The first is: To a virtuous friend who can be relied upon, offer a mandala and flowers, and pray. Then, if that virtuous friend believes that the disciple has the lineage of the Mahayana and is a suitable vessel, he should agree, and on the first night, display the supports of the Three Jewels, set up offerings, and explain the benefits of taking refuge and the faults of not taking refuge. On the second night, the main practice ritual is performed. First, generate the thought of the real Three Jewels for the object in front, offer salutations and offerings, and then follow the teacher to recite: 'All Buddhas and Bodhisattvas, please be mindful of me, Teacher, please be mindful of me. I, named (so and so), from this moment on, until the attainment of Bodhi, among the two-legged, take refuge in the Bhagavan Buddha; among those free from desire, take refuge in the Dharma of peaceful Nirvana; among the best of assemblies, take refuge in the Sangha of irreversible noble Bodhisattvas.' Recite three times. Then, invite the object of Abhisamaya (direct realization), visualize it as if seen with one's own eyes, offer salutations and offerings, and with the thought of 'You know best what to do now', take refuge three times as before. Then, to the object of reality, offer salutations and offerings in the manner of the three wheels being pure, and taking refuge is the Dharma. The thought of being unable to bear suffering. The special feature is the thought of being unable to bear the suffering of others. There are also two kinds of rituals: The common ritual is that the disciple first requests the teacher. Then, the teacher first offers offerings in front of the supports of the Three Jewels (referring to Buddha statues, scriptures, stupas, etc.), or, if conditions do not allow, visualizes the Three Jewels in the sky, and offers salutations and offerings with the mind. After that, the teacher recites, and the disciple follows: 'All Buddhas and Bodhisattvas, please be mindful of me, Teacher, please be mindful of me. I, named (so and so), from this moment on, until the attainment of Bodhi, among the two-legged, take refuge in the Buddha; among those free from desire, take refuge in the Dharma; among the best of assemblies, take refuge in the Sangha.' Recite three times from the depths of the heart. The special ritual is divided into three parts: preliminary, main practice, and concluding practice. The first is: To a virtuous friend who can be relied upon, offer a mandala and flowers, and pray. Then, if that virtuous friend believes that the disciple has the lineage of the Mahayana and is a suitable vessel, he should agree, and on the first night, display the supports of the Three Jewels, set up offerings, and explain the benefits of taking refuge and the faults of not taking refuge. On the second night, the main practice ritual is performed. First, generate the thought of the real Three Jewels for the object in front, offer salutations and offerings, and then follow the teacher to recite: 'All Buddhas and Bodhisattvas, please be mindful of me, Teacher, please be mindful of me. I, named (so and so), from this moment on, until the attainment of Bodhi, among the two-legged, take refuge in the Bhagavan Buddha; among those free from desire, take refuge in the Dharma of peaceful Nirvana; among the best of assemblies, take refuge in the Sangha of irreversible noble Bodhisattvas.' Recite three times. Then, invite the object of Abhisamaya (direct realization), visualize it as if seen with one's own eyes, offer salutations and offerings, and with the thought of 'You know best what to do now', take refuge three times as before. Then, to the object of reality, offer salutations and offerings in the manner of the three wheels being pure, and taking refuge is the Dharma.
ཐམས་ཅད་གདོད་མ་ནས་བདག་མེད་ཅིང་ཅིའི་ངོ་བོར་ཡང་མ་གྲུབ་པས། སངས་རྒྱས་དང་། ཆོས་དང་། 2-13-45b དགེ་འདུན་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་མཐོང་བར་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་མི་ཟད་པའི་སྐྱབས། རྟག་པའི་སྐྱབས། གཡུང་དྲུང་གི་སྐྱབས་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡང་མ་དྲོས་པས་ཞུས་པའི་མདོ་ལས། ཟང་ཟིང་མེད་པའི་སེམས་ཀྱིས་སྐྱབས་སུ་སོང་བ་གང་ཞེ་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་མེད་པར་ཤེས་ནས་གཟུགས་སུ་མ་ཡིན། མཚན་དུ་མ་ཡིན། ཆོས་སུ་མ་ཡིན་པར་སངས་རྒྱས་ཡང་དག་པར་མཐོང་བ་ནི། སངས་རྒྱས་ལ་སྐྱབས་སུ་སོང་བའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་རྗེས་སུ་སོང་བར་མཐོང་བ་ནི། ཆོས་ལ་སྐྱབས་སུ་སོང་བའོ། །འདུས་བྱས་དང་། འདུས་མ་བྱས་གཉིས་སུ་མེད་པར་མཐོང་བ་ནི། དགེ་འདུན་ལ་སྐྱབས་སུ་སོང་བའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ནུབ་གསུམ་པ་ལ་རྗེས་ཀྱི་ཆོ་ག་སྟེ། དཀོན་མཆོག་ལ་གཏང་རག་གི་མཆོད་པར་ཕུལ་བའོ། །བྱེད་པའི་ལས་ནི། མདོ་སྡེ་རྒྱན་ལས། འཚེ་བ་དག་ནི་ཐམས་ཅད་དང་། །ངན་སོང་དང་ནི་ཐབས་མིན་དང་། །འཇིག་ཚོགས་ཐེག་པ་དམན་པ་ལས། །སྐྱོབ་ཕྱིར་སྐྱབས་ཀྱི་དམ་པའོ། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེ་ཡང་ཐུན་མོང་གི་སྐྱབས་འགྲོས་ནི། འཚེ་བ་ཐམས་ཅད་དང་། ངན་སོང་གསུམ་དང་། ཐབས་མ་ཡིན་པ་དང་། འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་རྣམས་ལས་སྐྱོབ་པའོ། །ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་སྐྱབས་འགྲོས་ནི། ཐེག་པ་དམན་པ་མན་ཆད་ཀུན་ལས་སྐྱོབ་པའོ། །བསླབ་བྱ་ལ། སྤྱིའི་བསླབ་བྱ་གསུམ། བྱེ་བྲག་གི་བསླབ་བྱ་གསུམ། ཆ་མཐུན་གྱི་བསླབ་བྱ་གསུམ་སྟེ་དགུ་ཡོད་དོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ནི། དུས་རྟག་ཏུ་དཀོན་མཆོག་མཆོད་པ་ལ་བརྩོན་པར་བྱ་ཞིང་། ཐ་ན་རང་ཟས་ཅི་ཟ་བའི་ཕུད་ཀྱིས་ཀྱང་མཆོད་པ་དང་། སྲོག་དང་། བྱ་དགའི་ཕྱིར་ཡང་དཀོན་མཆོག་མི་སྤང་བ་དང་། དཀོན་མཆོག་གི་ཡོན་ཏན་རྗེས་སུ་དྲན་པའི་སྒོ་ནས་ཡང་དང་ཡང་དུ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་ལ་བསླབ་བོ། །བྱེ་བྲག་གི་བསླབ་བྱ་གསུམ་ལས། སངས་རྒྱས་ 2-13-46a ལ་སྐྱབས་སུ་སོང་བས་ལྷ་གཞན་ལ་སྐྱབས་སུ་མི་འགྲོ་བ་སྟེ། མདོ་མྱ་ངན་འདས་ཆེན་ལས། སངས་རྒྱས་དག་ལ་སྐྱབས་སོང་བ། །དེ་ནི་ཡང་དག་དགེ་བསྙེན་ཏེ། །ནམ་ཡང་ལྷ་རྣམས་གཞན་དག་ལ། །སྐྱབས་སུ་གསོལ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཆོས་ལ་སྐྱབས་སུ་སོང་བས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་རྣམ་པར་འཚེ་བ་མི་བྱེད་པ་སྟེ། མདོ་ལས་ཀྱང་། དམ་པའི་ཆོས་ལ་སྐྱབས་སོང་ན། །གནོད་ཅིང་འཚེ་བའི་སེམས་དང་བྲལ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དགེ་འདུན་ལ་སྐྱབས་སུ་སོང་བས་མུ་སྟེགས་ཅན་ལ་མི་བརྟེན་པ་སྟེ། མདོ་ལས་ཀྱང་། དགེ་འདུན་ལ་ནི་སྐྱབས་སོང་བས། །མུ་སྟེགས་ཅན་ལ་ཕྱོགས་མི་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཆ་མཐུན་པའི་བསླབ་བྱ་གསུམ་ལས། སངས་རྒྱས་དཀོན་མཆོག་གི་རྟེན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་གཟུགས་ཐ་ན་ཚ་ཚའི་ཆག་དུམ་ཡན་ཆད་ལ་གུས་པར་བྱ་བ
【現代漢語翻譯】 一切事物從一開始就是無我的，並且沒有以任何自性成立。因此，佛（Buddha，覺悟者），法（Dharma，真理或教法），僧（Sangha，僧團）也應被如此看待。這是不竭的皈依處，永恒的皈依處，以及不變的皈依處。正如《未生怨經》中所說：『以無雜染之心皈依是指什麼呢？了知一切法皆空，不執著於色，不執著于相，不執著於法，從而如實地見到佛，這就是皈依佛。了知一切法皆隨順於法界，這就是皈依法。了知有為和無為二者不二，這就是皈依僧。』 傍晚時分，進行隨後的儀式，即向三寶（Konchok，珍貴者）獻上感恩的供養。所做之事，如《經莊嚴論》所說：『爲了從一切傷害、惡趣、非理之途以及壞聚見中解救出來，所以是殊勝的皈依處。』也就是說，共同的皈依是爲了從一切傷害、三惡趣、非理之途以及壞聚見中解救出來。特殊的皈依是爲了從下乘道開始的一切中解救出來。 關於應學之處，有三種共同的應學之處，三種特殊的應學之處，以及三種相應的應學之處，總共九種。首先，要時常精勤供養三寶，即使是自己所食之物的少許也要供養，爲了生命和利益也不捨棄三寶，並且通過憶念三寶的功德而反覆皈依。關於三種特殊的應學之處，皈依了佛，就不應皈依其他天神。如《大涅槃經》所說：『皈依諸佛者，是為真正之優婆塞，彼等永不向其他諸神祈求庇護。』皈依了法，就不應以任何方式傷害眾生。經中也說：『皈依聖法者，遠離有害和傷害之心。』皈依了僧，就不應依賴外道。經中也說：『皈依僧伽者，不會轉向外道。』關於三種相應的應學之處，對於佛寶的所依，如來（Tathagata，如是來者）的身像，甚至是對一個小小的擦擦（Tsa Tsa，一種模製的小佛像）的碎片，也要恭敬對待。
【English Translation】 All things are without self from the very beginning, and are not established as any entity. Therefore, the Buddha (the Awakened One), the Dharma (the Truth or Teachings), and the Sangha (the monastic community) should also be seen in the same way. This is the inexhaustible refuge, the eternal refuge, and the unchanging refuge. As it is said in the Sutra Requested by Ajatasatru: 'What is meant by taking refuge with an undefiled mind? Knowing that all dharmas are empty, not clinging to form, not clinging to characteristics, not clinging to dharmas, and thereby truly seeing the Buddha, this is taking refuge in the Buddha. Knowing that all dharmas follow the realm of Dharma, this is taking refuge in the Dharma. Knowing that the conditioned and the unconditioned are not two, this is taking refuge in the Sangha.' In the evening, perform the subsequent ritual, which is to offer a thanksgiving offering to the Three Jewels (Konchok, the Precious Ones). The action to be done, as stated in the Ornament of the Sutras: 'In order to be saved from all harm, evil destinies, improper means, and the view of perishable aggregates, therefore it is the supreme refuge.' That is to say, the common refuge is to be saved from all harm, the three evil destinies, improper means, and the view of perishable aggregates. The special refuge is to be saved from everything starting with the lower vehicle. Regarding what should be learned, there are three common things to be learned, three special things to be learned, and three corresponding things to be learned, for a total of nine. First, one should always be diligent in making offerings to the Three Jewels, even offering a small portion of what one eats, and one should not abandon the Three Jewels for the sake of life or gain, and one should repeatedly take refuge by remembering the qualities of the Three Jewels. Regarding the three special things to be learned, having taken refuge in the Buddha, one should not take refuge in other gods. As it is said in the Great Nirvana Sutra: 'Those who have taken refuge in the Buddhas are truly virtuous lay practitioners, and they will never ask other gods for refuge.' Having taken refuge in the Dharma, one should not harm sentient beings in any way. It is also said in the Sutra: 'Those who have taken refuge in the Holy Dharma are free from harmful and injurious thoughts.' Having taken refuge in the Sangha, one should not rely on non-Buddhists. It is also said in the Sutra: 'Those who have taken refuge in the Sangha will not turn to non-Buddhists.' Regarding the three corresponding things to be learned, one should respect the support of the Buddha Jewel, the image of the Tathagata (Tathagata, the One Who Has Thus Gone), even a small fragment of a Tsa Tsa (Tsa Tsa, a molded clay image).
་དང་། ཆོས་དཀོན་མཆོག་གི་རྟེན་དམ་ཆོས་ཀྱི་པོ་ཏི་དང་གླེགས་བམ། ཐ་ན་དེའི་ཡི་གེ་འབྲུ་རེ་ཡན་ཆད་ལ་གུས་པར་བྱ་བ་དང་། དགེ་འདུན་དཀོན་མཆོག་གི་རྟེན་སྟོན་པའི་ཆ་ལུགས་དང་། ཐ་ན་སེར་པོའི་ལྷན་པ་བཏབ་པ་ཡན་ཆད་ལ་གུས་པར་བྱའོ། །སྐྱབས་སུ་སོང་བའི་ཕན་ཡོན་ལ་བརྒྱད་དེ། ནང་པ་སངས་རྒྱས་པར་ཚུད་པ་དང་། སྡོམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྟེན་དུ་འགྱུར་བ་དང་། སྔར་བྱས་ཀྱི་སྡིག་པ་ཐམས་ཅད་ཟད་པར་འགྱུར་བ་དང་། མི་དང་མི་མ་ཡིན་པའི་བར་ཆད་ཀྱིས་མི་ཚུགས་པ་དང་། བསམ་པའི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་འགྲུབ་པ་དང་། རྒྱུ་བསོད་ནམས་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་བ་དང་། ངན་སོང་དུ་མི་ལྟུང་བ་དང་། མྱུར་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་བའོ། །དོན་གསུམ་པ་སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པ་ནི། རྫས་སུ་ནི་བཞི། རྟེན་དུ་ནི་བརྒྱད་ཡོད་པ་ལས། འདིར་བསྙེན་གནས་མ་ 2-13-46b གཏོགས་པའི་རིས་བདུན་པོ་གང་རུང་གཅིག་བླང་བའོ། །དེ་ལ་སོ་སོར་ཐར་པ་རིས་བདུན་ནི། དགེ་སློང་ཕ་མ་གཉིས། དགེ་སློབ་མ་དང་གསུམ། དགེ་ཚུལ་ཕ་མ་གཉིས་ཏེ་ལྔ། དགེ་བསྙེན་ཕ་མ་གཉིས་ཏེ་བདུན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་ལས། སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་བླངས་པའི་རིས་བདུན་པོ་དེ། དགེ་སློང་དང་། དགེ་སློང་མ་དང་། དགེ་སློབ་མ་དང་། དགེ་ཚུལ་དང་། དགེ་ཚུལ་མ་དང་། དགེ་བསྙེན་དང་། དགེ་བསྙེན་མའི་ཚུལ་ཁྲིམས་གང་ཡིན་པ་སྟེ། དེ་ཡང་ཁྱིམ་པ་དང་། རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་ཕྱོགས་ལ་ཅི་རིགས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །འོ་ན་འཇུག་པའི་སེམས་བསྐྱེད་ཀྱི་དོན་དུ་སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པ་དགོས་པ་ཅི་ཞེ་ན། དཔེ་དང་། ལུང་དང་། འཐད་པ་སྟེ། རྒྱུ་མཚན་གསུམ་གྱི་སྒོ་ནས་རྟེན་དུ་དགོས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ནི། དཔེར་ན་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་དེ་སྤྱན་དྲངས་ཤིང་བཞུགས་སུ་གསོལ་བའི་གནས་ནི། ལུད་དང་ལྗན་ལྗིན་ལ་སོགས་པ་མི་གཙང་བས་ཁྱབ་པའི་ས་ཕྱོགས་མ་ཡིན་ཏེ། ཁང་བཟང་ལེགས་པར་བྱི་དོར་བྱས་པ་རིན་པོ་ཆེ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱན་དུ་མས་སྤྲས་པ་ཡིད་དུ་འོང་བ་ཅིག་ཡིན་པ་ལྟར། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་དེ་ཡང་བསྐྱེད་ཅིང་བཞུགས་སུ་གསོལ་བའི་གནས་ནི། ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་མི་དགེ་བ་ལས་མི་སྡོམ་པ་དང་། སྡིག་པའི་དྲི་མས་གོས་པའི་རྒྱུད་ལ་མ་ཡིན་ཏེ། ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་སྡིག་པའི་དྲི་མ་དང་བྲལ་བ། སྡོམ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་ལེགས་པར་བརྒྱན་པའི་ལུས་ལ་བསྐྱེད་ཅིང་བཞུགས་སུ་གསོལ་བ་ཡིན་པའོ། །ལུང་ནི། མདོ་སྡེ་རྒྱན་གྱི་སེམས་བསྐྱེད་པའི་སྐབས་ལས། སྡོམ་པ་རྒྱ་ཆེན་དེ་ཡི་རྟེན། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེ་ཡང་བསྙེན་གནས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ནི། ཉིན་ཞག་གཅིག་པའི་སྡོམ་པ་ཡིན་པས་རྒྱ་ཆུང་ལ། 2-13-47a རིས་བདུན་པོ་
【現代漢語翻譯】 並且，對於佛法僧三寶的所依，要恭敬佛經和論典，乃至對其中的每一個字都要恭敬。對於僧寶的所依，要恭敬僧人的裝束，乃至對縫製的黃色補丁都要恭敬。 皈依的利益有八種：成為內道佛教徒；成為一切律儀的基礎；過去所造的一切罪業得以清凈；不會受到人與非人的障礙；一切願望都能實現；具有廣大的福德；不會墮入惡趣；迅速圓滿成佛。 第三個問題是關於別解脫戒。從物質上來說有四種，從所依上來說有八種。這裡是指除了近住戒之外的七種戒中的任何一種。 這七種別解脫戒是：比丘和比丘尼兩種，沙彌尼一種，沙彌和沙彌尼兩種，優婆塞和優婆夷兩種，總共七種。 如同《菩薩地論》中所說：『這七種如法受持別解脫戒者，即是比丘、比丘尼、沙彌尼、沙彌、沙彌尼、優婆塞和優婆夷的戒律。』 無論是出家還是在家，都應根據各自的情況來理解。 那麼，爲了發起入行論的菩提心，為什麼需要別解脫戒呢？這是因為有譬喻、教證和理證這三個原因，需要從這三個方面來理解作為基礎的必要性。 首先是譬喻：例如，迎請並安住轉輪聖王的地方，不是充滿污穢的垃圾堆，而是經過精心打掃的華麗宮殿，用珍寶等各種裝飾品莊嚴，令人賞心悅目。同樣，生起並安住菩提心的地方，不是不約束身語意三門的不善行，也不是被罪惡污染的心相續，而是身語意三門遠離罪惡，以律儀戒律嚴飾的身體。 教證是：在《經莊嚴論》的發菩提心品中說：『律儀是廣大（菩提心）的基礎。』這裡，近住戒是為期一天的戒律，因此範圍較小。 而這七種（別解脫戒）
【English Translation】 Furthermore, one should respect the supports of the Three Jewels (Buddha, Dharma, Sangha): the Dharma Jewel's scriptures and treatises, even down to each individual letter. For the Sangha Jewel's supports, one should respect the appearance of the Sangha, even down to the yellow patches that are sewn together. The benefits of taking refuge are eightfold: being included as an inner Buddhist; becoming the basis for all vows; all past sins being exhausted; not being obstructed by humans and non-humans; all wishes being fulfilled; possessing great merit; not falling into the lower realms; and quickly attaining complete enlightenment. The third question concerns the Pratimoksha vows (vows of individual liberation). Materially, there are four types; as a basis, there are eight. Here, it refers to taking any one of the seven vows, excluding the Upavasatha (one-day) vow. These seven types of Pratimoksha vows are: Bhikshu (monk) and Bhikshuni (nun), one Shikshmana (probationary nun), Shramanera (novice monk) and Shramanerika (novice nun), and Upasaka (layman) and Upasika (laywoman), totaling seven. As stated in the Bodhisattvabhumi Sutra: 'These seven who have properly taken the Pratimoksha vows are the precepts of Bhikshu, Bhikshuni, Shikshmana, Shramanera, Shramanerika, Upasaka, and Upasika. Whether ordained or lay, one should understand them accordingly.' So, why are Pratimoksha vows necessary for the sake of generating the Bodhicitta (mind of enlightenment) in the Bodhisattvacaryavatara (A Guide to the Bodhisattva's Way of Life)? It is because of three reasons: example, scriptural authority, and reasoning. One should understand the necessity of it as a basis through these three aspects. First, the example: For instance, the place where a Chakravartin (universal monarch) is invited and resides is not a place filled with filth and garbage, but a magnificent palace that has been carefully cleaned, adorned with jewels and other ornaments, and is pleasing to the mind. Similarly, the place where the Bodhicitta is generated and resides is not a mindstream that does not restrain from the non-virtuous actions of body, speech, and mind, nor is it stained by sin, but a body that is free from the stains of sin in body, speech, and mind, and is well-adorned with the vows of discipline. The scriptural authority is: In the chapter on generating Bodhicitta in the Abhisamayalankara (Ornament of Clear Realization), it says: 'Discipline is the basis of the vast (Bodhicitta).' Here, the Upavasatha vow is a one-day vow, so its scope is small. And these seven (Pratimoksha vows)
དེ་ནི་དེ་ལྟར་མ་ཡིན་པས་སྡོམ་པ་རྒྱ་ཆེན་པོ་སྟེ། དེས་ན་རིས་བདུན་ནི་སེམས་བསྐྱེད་ཀྱི་རྟེན་དུ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་ལམ་སྒྲོན་ལས་ཀྱང་། སོ་སོར་ཐར་པ་རིས་བདུན་གྱི། །རྟག་ཏུ་སྡོམ་གཞན་ལྡན་པ་ལ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡོམ་པ་ཡི། །སྐལ་པ་ཡོད་ཀྱི་གཞན་དུ་མིན། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། སོ་སོར་ཐར་པ་རིས་བདུན་ལས་གང་རུང་གཅིག་རྟེན་དུ་བཤད་པའོ། །འཐད་པ་ནི། སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པ་ནི་གཞན་ལ་གནོད་པ་གཞི་དང་བཅས་པ་སྤོང་བ་ཡིན་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡོམ་པ་ནི་གཞན་ལ་ཕན་འདོགས་པ་ཡིན་ཏེ། གནོད་པ་ལས་མ་ལོག་པར་ཕན་གདགས་ཐབས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་གཞན་དག་ན་རེ། སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པ་དེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡོམ་པ་སྐྱེ་བའི་རྟེན་དུ་མི་འཐད་དེ། ཟ་མ་དང་། མ་ནིང་དང་། ལྷ་ལ་སོགས་པ་ལ་སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པ་མི་སྐྱེ་བ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡོམ་པ་སྐྱེ་བར་བཤད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གནས་པའི་རྟེན་དུ་ཡང་མི་འཐད་དེ། སོ་སོར་ཐར་པ་ནི་ཤི་འཕོས་པས་གཏོང་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡོམ་པ་དེས་མི་གཏོང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། ལན་ནི། སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པ་ལ་བསམ་པའི་ཁྱད་པར་གྱི་རིགས་གསུམ་ཡོད་དེ། རིས་བདུན་པོ་དེ་ཁམས་གསུམ་གྱི་བདེ་བར་འདོད་པའི་བསམ་པས་བླངས་ན་ལེགས་སྨོན་གྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཤེས་བྱ་ལ། རང་གི་སྡུག་བསྔལ་གཏན་དུ་སྤང་བར་འདོད་པའི་བསམ་པས་བླངས་ན། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཤེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པར་འདོད་པའི་བསམ་པས་བླངས་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡོམ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཤེས་བྱའོ། །དེ་ལ་སྔ་མ་གཉིས་པོ་ནི། ཟ་མ་དང་། མ་ནིང་དང་། ལྷ་ལ་སོགས་པ་ལ་མི་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་དང་། ཤི་འཕོས་ནས་གཏོང་བའི་ཕྱིར་དང་། ཉམས་ 2-13-47b ན་སླར་གསོ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡོམ་པའི་རྟེན་མ་ཡིན་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡོམ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ནི། ཟ་མ་དང་། མ་ནིང་དང་། ལྷ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་ཡོད་པ་དང་། ཤི་འཕོས་ཀྱང་མི་གཏོང་བ་དང་།ཉམས་ན་སླར་གསོ་རུང་བའི་ཕྱིར། སྐྱེ་བའི་རྟེན་ཡང་ཡིན་ལ་གནས་པའི་རྟེན་ཡང་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་མདོ་སྡེ་རྒྱན་གྱི་འགྲེལ་པ་ལས་ཀྱང་། སེམས་དེའི་རྟེན་གང་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ནི་རྟེན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཡང་ན་སྐྱེ་བའི་རྟེན་དུ་དགོས་ལ། གནས་པའི་རྟེན་དུ་ངེས་པ་མེད་དེ། དཔེར་ན་ཟག་པ་མེད་པའི་སྡོམ་པ་སྐྱེ་བའི་རྟེན་དུ། བསམ་གཏན་གྱི་སྡོམ་པ་དགོས་ཀྱང་། གནས་པའི་རྟེན་དུ་ངེས་པ་མེད་པ་ལྟ་བུའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པ་དེ་ཡང་། ལེན་པའི་ཆོ་ག་ནི་ལོགས་སུ་མི་དགོས་ཏེ། སྔར་ཉན་ཐོས་ཀྱི་བསླབ་པ་བླངས་པ་ཉིད་ཀྱིས་བསམ་
【現代漢語翻譯】 並非如此，戒律極其廣大，因此說七眾是發菩提心的所依。《菩提道燈論》中也說：『恒具別解脫，七眾任何一，乃有菩薩律，餘者則非有。』意思是說，別解脫七眾中的任何一種都是所依。道理是，別解脫戒律是斷除包括根本在內的對他人有害的行為，而菩薩戒律是利益他人，如果不斷除有害的行為，就無法利益他人。如果其他人說，別解脫戒律不應是生起菩薩戒律的所依，因為像半擇迦（zama，不能行房之人），摩尼（maning，陰陽人），天人等不能生起別解脫戒律，卻說能生起菩薩戒律。也不應是安住的所依，因為別解脫戒律會因死亡而捨棄，而菩薩戒律不會捨棄。回答是，別解脫戒律有三種不同的發心：如果以希求三有安樂的發心受持七眾戒，稱為希求善趣的戒律；如果以徹底斷除自身痛苦的發心受持，稱為聲聞的解脫戒律；如果以獲得大菩提的發心受持，稱為菩薩戒律。其中前兩種，因為半擇迦，摩尼，天人等不能生起，並且因為死亡而捨棄，以及如果破戒則無法恢復，所以不是菩薩戒律的所依。而菩薩戒律，半擇迦，摩尼，天人等也能擁有，即使死亡也不會捨棄，如果破戒也能恢復，所以既是生起的所依，也是安住的所依。因此，《經莊嚴論》的註釋中也說：『此心之所依為何？菩薩戒律之戒即是所依。』或者說，需要是生起的所依，但不一定是安住的所依，例如，無漏戒律生起的所依，需要是禪定的戒律，但不一定是安住的所依。菩薩的別解脫戒律，也不需要另外的受戒儀軌，只要先前受過聲聞的學處，通過發心 就足夠了。
【English Translation】 It is not so, the precepts are extremely vast, therefore it is said that the seven classes are the basis for generating Bodhicitta (enlightenment mind). The 'Lamp for the Path to Enlightenment' also states: 'Always possessing another vow, of the seven classes of individual liberation, there is the fortune of a Bodhisattva's vow, otherwise not.' It means that any one of the seven classes of individual liberation is the basis. The reason is that the individual liberation precepts are to abandon harmful actions to others, including the root, while the Bodhisattva precepts are to benefit others. If one does not turn away from harmful actions, there is no way to benefit others. If others say that the individual liberation precepts should not be the basis for generating the Bodhisattva precepts, because beings such as eunuchs (zama), hermaphrodites (maning), and gods cannot generate individual liberation precepts, but it is said that they can generate Bodhisattva precepts. Nor should it be the basis of abiding, because individual liberation precepts are abandoned by death, while Bodhisattva precepts are not abandoned. The answer is that there are three different motivations for individual liberation precepts: if one takes the seven classes of precepts with the motivation of desiring the happiness of the three realms, it is known as the ethics of aspiring to goodness; if one takes them with the motivation of permanently abandoning one's own suffering, it is known as the ethics of Hearers (Shravakas) renouncing; if one takes them with the motivation of attaining great Bodhi (enlightenment), it is known as the ethics of Bodhisattva precepts. Among these, the first two, because eunuchs, hermaphrodites, and gods cannot generate them, and because they are abandoned by death, and if they are broken, they cannot be restored, so they are not the basis of Bodhisattva precepts. But Bodhisattva precepts, eunuchs, hermaphrodites, and gods can also have them, and even if they die, they will not be abandoned, and if they are broken, they can be restored, so they are both the basis of generation and the basis of abiding. Therefore, the commentary on the 'Ornament of the Sutras' also states: 'What is the basis of this mind? The precept of the Bodhisattva's ethics is the basis.' Or it is said that it needs to be the basis of generation, but it is not necessarily the basis of abiding, for example, the basis of generation of uncontaminated precepts needs to be the precepts of meditation, but it is not necessarily the basis of abiding. The Bodhisattva's individual liberation precepts also do not require a separate ceremony for taking them, it is sufficient to have previously taken the Hearer's precepts and through the motivation.
པ་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ཟིན་ན། གནས་གྱུར་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡོམ་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ཏེ། དམན་པའི་སེམས་བཏང་ཡང་སྤོང་བའི་སེམས་པ་མ་དོར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་རིགས་དང་ལྡན་པ། དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་སྐྱབས་སུ་སོང་བ། སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པ་རིས་བདུན་ལས་གང་རུང་གཅིག་དང་ལྡན་པ་སྟེ། དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་རྟེན་གྱི་གང་ཟག་ཡིན་ནོ། །དམ་ཆོས་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་ཐར་པ་རིན་པོ་ཆེའི་རྒྱན་ལས། སྐྱབས་སུ་འགྲོ་ཞིང་སྡོམ་པ་བཟུང་བའི་ལེའུ་སྟེ་བརྒྱད་པའོ།། །། ༈ བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བའི་ལེའུ། བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི། གཞན་གྱི་དོན་དུ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འདོད་པ་སྟེ། མངོན་རྟོགས་རྒྱན་ལས། སེམས་བསྐྱེད་པ་ནི་གཞན་དོན་ཕྱིར། །ཡང་དག་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འདོད། ། 2-13-48a ཅེས་གསུངས་སོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་མཆོག་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་དབྱེ་ན་གསུམ་སྟེ། དཔེའི་སྒོ་ནས་དབྱེ་བ་དང་། ས་མཚམས་ཀྱི་སྒོ་ནས་དབྱེ་བ་དང་། མཚན་ཉིད་ཀྱི་སྒོ་ནས་དབྱེ་བའོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ནི། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དེ་ཉིད་སོ་སོ་སྐྱེ་བོ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་བར་དུ་དབྱེ་བ་དཔེས་བསྟན་པ་འཕགས་པ་བྱམས་པས་གསུངས་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། མངོན་རྟོགས་རྒྱན་ལས། དེ་ཡང་ས་གསེར་ཟླ་བ་མེ། །གཏེར་དང་རིན་ཆེན་འབྱུང་གནས་མཚོ། །རྡོ་རྗེ་རི་སྨན་བཤེས་གཉེན་དང་། །ཡིད་བཞིན་ནོར་བུ་ཉི་མ་གླུ། །རྒྱལ་པོ་མཛོད་དང་ལམ་པོ་ཆེ། །བཞོན་པ་བཀོད་མའི་ཆུ་དང་ནི། །སྒྲ་བརྙན་ཆུ་བོ་སྤྲིན་རྣམས་ཀྱིས། །རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་སོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དཔེ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་པོ་འདི་དག་ནི། དོན་འདུན་པ་ནས་ཆོས་སྐུའི་བར་དུ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་ལམ་ལྔ་དང་སྦྱར་ན། འདུན་པ་དང་ལྡན་པ་ནི། ས་དང་འདྲ་སྟེ། ཆོས་དཀར་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཞིའི་དངོས་པོ་བྱེད་པའོ། །བསམ་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་གསེར་དང་འདྲ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་དུ་མི་འགྱུར་བའོ། །ལྷག་པའི་བསམ་པ་དང་ལྡན་པ་ནི། ཟླ་བ་ཚེས་པ་དང་འདྲ་སྟེ། དགེ་བའི་ཆོས་མཐའ་དག་རྣམ་པར་འཕེལ་བར་འགྱུར་བའོ། །དེ་གསུམ་ནི་ཚོགས་ལམ་ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོ་ཉིད་ཀྱི་ལས་དང་པོ་པའི་སས་བསྡུས་པའོ། །སྦྱོར་བ་དང་ལྡན་པ་ནི། མེ་དང་འདྲ་སྟེ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་ལ་སྒྲིབ་པའི་བུད་ཤིང་སྲེག་པར་བྱེད་པའོ། །དེ་ནི་སྦྱོར་བའི་ལམ་གྱིས་བསྡུས་པའོ། །སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་གཏེར་ཆེན་པོ་དང་འདྲ་སྟེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཚིམ་པར་བྱེད་པའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ་ནི་རིན་པོ་ཆེའི་འབྱུང་གནས་དང་འདྲ་སྟེ། ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེའི་རྟེན་གྱི་དངོས་པོ་བྱེད་པའོ། །བཟོད་པ་ 2-13-48b དང་ལྡན་པ་ནི། རྒྱ་མཚོ་ཆེན
【現代漢語翻譯】 如果具有特殊的品質，它會轉變成為菩薩的戒律，因為即使捨棄了低劣的心，也不會放棄利他的心。因此，具有大乘種姓，皈依三寶，擁有七種別解脫戒中的任何一種，這樣的人才能成為發起菩提心的所依之人。《寶性論》中，皈依和受戒的章節是第八品。 菩提心圓滿受持品 發起菩提心的自性是，爲了他人的利益而希求圓滿正等覺。如《現觀莊嚴論》所說：『發心為利他，欲得正等覺。』 將菩提心分為三種：從比喻的角度劃分，從地道的角度劃分，以及從體性的角度劃分。首先，從比喻的角度，將菩提心從凡夫地到佛地的不同階段用比喻來表示，這是聖彌勒菩薩所說的。如《現觀莊嚴論》所說：『地金月火藏，寶源海金剛，山藥友如意，寶日王庫道，乘嚴水聲影，河云共廿二。』 這二十二個比喻是從意樂到法身的各個階段。如果與五道相聯繫，那麼具有意樂如同大地，是所有白色善法的所依。具有勝解如同黃金，直到菩提之間都不會改變。具有增上意樂如同新月，所有的善法都會增長。這三種是資糧道的小、中、大三個階段，被初業地所涵蓋。具有加行如同火焰，焚燒遮蔽一切智的三種障礙之薪。這被加行道所涵蓋。具有佈施波羅蜜多如同大寶藏，使一切眾生都感到滿足。具有持戒如同珍寶的來源，是功德珍寶的所依。具有忍辱如同大海
【English Translation】 If it has special qualities, it transforms into the Bodhisattva's precepts, because even if the inferior mind is abandoned, the altruistic mind is not forsaken. Therefore, one who possesses the Mahayana lineage, takes refuge in the Three Jewels, and possesses any one of the seven types of individual liberation vows, such a person can be the basis for generating Bodhicitta. From 'The Ornament of Precious Liberation, the Wish-Fulfilling Jewel of the Sacred Dharma,' the chapter on taking refuge and holding vows is the eighth. Chapter on Fully Embracing the Mind of Enlightenment The nature of generating the mind of enlightenment is the desire for perfect and complete enlightenment for the sake of others. As it is said in the 'Ornament of Clear Realization': 'Generating the mind is for the sake of others, desiring perfect enlightenment.' There are three divisions of generating the supreme mind of enlightenment: division by way of example, division by way of stages, and division by way of characteristics. The first is that the division of the mind of enlightenment itself from the ordinary person to the state of Buddhahood is shown by example, as stated by the noble Maitreya. As it is said in the 'Ornament of Clear Realization': 'Earth, gold, moon, fire, treasure, jewel source, ocean, vajra, mountain, medicine, friend, wish-fulfilling jewel, sun, song, king, treasury, great path, vehicle, adornment, water, sound, image, river, clouds, these are the twenty-two aspects.' These twenty-two examples are from intention to Dharmakaya. If associated with the five paths, having intention is like the earth, acting as the basis for all white dharmas. Having thought is like gold, unchanging until enlightenment. Having higher thought is like the waxing moon, all virtuous dharmas will increase. These three are the small, medium, and large stages of the accumulation path, encompassed by the first stage of the beginner. Having application is like fire, burning the firewood that obscures the three omnisciences. This is encompassed by the path of application. Having the perfection of generosity is like a great treasure, satisfying all sentient beings. Having discipline is like the source of jewels, acting as the basis for the qualities of jewels. Having patience is like the great ocean.
་པོ་དང་འདྲ་སྟེ། མི་འདོད་པ་ཐམས་ཅད་ཐོག་ཏུ་བབ་པས་མི་འཁྲུག་པའོ། །བརྩོན་འགྲུས་དང་ལྡན་པ་ནི། རྡོ་རྗེ་དང་འདྲ་སྟེ། མི་ཤིགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་སྲ་བའོ། །བསམ་གཏན་དང་ལྡན་པ་ནི། རིའི་རྒྱལ་པོ་དང་འདྲ་སྟེ། དམིགས་པའི་རྣམ་པར་གཡེང་བས་མི་བསྐྱོད་པའོ། །ཤེས་རབ་དང་ལྡན་པ་ནི། སྨན་དང་འདྲ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པའི་ནད་ཞི་བར་བྱེད་པའོ། །ཐབས་དང་ལྡན་པ་ནི། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང་འདྲ་སྟེ། གནས་སྐབས་ཐམས་ཅད་དུ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་བའོ། །སྨོན་ལམ་དང་ལྡན་པ་ནི། ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་དང་འདྲ་སྟེ། ཇི་ལྟར་སྨོན་པའི་འབྲས་བུ་འགྲུབ་པའོ། །སྟོབས་དང་ལྡན་པ་ནི། ཉི་མ་དང་འདྲ་སྟེ། གདུལ་བྱ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པའོ། །ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི། ཆོས་ཀྱི་སྒྲ་དབྱངས་དང་འདྲ་སྟེ། གདུལ་བྱ་འདུན་པར་བྱེད་པའི་ཆོས་སྟོན་པའོ། །དེ་ལྟར་བཅུ་ནི་རིམ་པ་ལྟར་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་སོགས་པ་ས་བཅུས་བསྡུས་ཏེ། མཐོང་བའི་ལམ་དང་། སྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཅན་ཡིན་ནོ། །མངོན་པར་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པ་ནི། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་དང་འདྲ་སྟེ། མཐུ་ཐོགས་པ་མེད་པས་གཞན་གྱི་དོན་སྒྲུབ་པའོ། །བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་དང་ལྡན་པ་ནི། བང་མཛོད་དང་འདྲ་སྟེ། ཚོགས་མང་པོའི་མཛོད་དུ་གྱུར་པའོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་ཆོས་དང་ལྡན་པ་ནི། ལམ་པོ་ཆེ་དང་འདྲ་སྟེ། འཕགས་པ་ཐམས་ཅད་གཤེགས་ཤིང་རྗེས་སུ་གཤེགས་པས་སོ། །སྙིང་རྗེ་དང་ལྷག་མཐོང་དང་ལྡན་པ་ནི། བཞོན་པ་དང་འདྲ་སྟེ། འཁོར་འདས་གང་དུ་ཡང་མི་བཏང་བར་བདེ་བླག་ཏུ་འགྲོ་བའོ། །གཟུངས་དང་སྤོབས་པ་དང་ལྡན་པ་ནི། བཀོད་མའི་ཆུ་དང་འདྲ་སྟེ། ཐོས་པ་དང་མ་ཐོས་པའི་ 2-13-49a ཆོས་འཛིན་པས་མི་ཟད་པའོ། །དེ་ལྟར་ལྔ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་གྱིས་བསྡུས་པའོ། །ཆོས་ཀྱི་སྐྱེད་མོས་ཚལ་དང་ལྡན་པ་ནི། སྒྲ་སྙན་པ་ཐོས་པ་དང་འདྲ་སྟེ། ཐར་པ་འདོད་པའི་གདུལ་བྱ་ལ་སྙན་པར་སྒྲོགས་པའོ། །བགྲོད་པ་གཅིག་པའི་ལམ་དང་ལྡན་པ་ནི། ཆུ་བོའི་རྒྱུན་དང་འདྲ་སྟེ། གཞན་གྱི་དོན་བྱ་བ་མི་ཉམས་པའོ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང་ལྡན་པ་ནི། སྤྲིན་དང་འདྲ་སྟེ། དགའ་ལྡན་གྱི་གནས་སུ་བཞུགས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟོན་པའི་སྒོ་ནས། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་བྱ་བ་རྣམས་དེ་ལ་རག་ལས་པའོ། །དེ་ལྟར་གསུམ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སས་བསྡུས་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་པོ་ལས་དང་པོ་པའི་ས་ནས་བཟུང་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་བར་གྱིས་བསྡུས་སོ། །ས་མཚམས་ཀྱི་སྒོ་ནས་དབྱེ་བ་ནི་བཞི་སྟེ། མོས་པ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་བསྐྱེད་དང་། ལྷག་པའི་བསམ་པ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་བསྐྱེད་དང་། རྣམ་པར་སྨིན་པའི་སེམས་བསྐྱེད་དང་། སྒྲིབ་པ་སྤངས་པའི་སེམས་བ
【現代漢語翻譯】 具有忍辱如同大地，一切不悅之事降臨亦不動搖。 具有精進如同金剛，以其堅不可摧之性而堅固。 具有禪定如同山王，不為所緣之境所動搖。 具有智慧如同良藥，能息滅煩惱和所知障之疾病。 具有方便如同善知識，於一切時處不捨棄利益眾生。 具有願力如同如意寶，能成就如所祈願之果。 具有力量如同太陽，能成熟一切所化之眾生。 般若波羅蜜多如同法之妙音，宣說能令所化生喜悅之法。 如是十者，次第以極喜地等十地攝持，是見道與修道之行境。 具有神通如同大國王，以其無礙之威力成辦他利。 具有福德與智慧如同寶藏，成為眾多功德之庫藏。 具有菩提分法如同大道，一切聖者皆由此而行，並隨之而行。 具有慈悲與勝觀如同乘具，無論輪迴涅槃皆不捨棄，輕鬆自在地行進。 具有總持與無畏如同不竭之水，能憶持已聞與未聞之法，永不窮盡。 如是五者，以菩薩之殊勝道所攝持。 具有法之園林如同聽聞美妙之樂音，為希求解脫之所化眾生悅耳宣說。 具有唯一之道如同河流之 निरंतर（梵文：nirantara，梵文羅馬擬音：nirantara，漢語字面意思：連續不斷），利他之事業永不衰退。 具有法身如同白雲，以示現安住于兜率天等之方式，利益眾生之事皆依賴於此。 如是三者，以佛地所攝持，如是則二十二者，從最初地開始，直至佛地攝持。 若從地之界限而分，則有四種：具信之發心，具增上意樂之發心，異熟之發心，斷除障礙之發心。
【English Translation】 Having patience is like the earth, unshaken when all unpleasant things befall it. Having diligence is like a vajra, being firm due to its indestructible nature. Having meditation is like the king of mountains, unmoved by distractions of the object of focus. Having wisdom is like medicine, pacifying the diseases of afflictions and cognitive obscurations. Having skillful means is like a spiritual friend, never abandoning the benefit of sentient beings in all circumstances. Having aspiration is like a wish-fulfilling jewel, accomplishing the desired results as wished. Having power is like the sun, fully maturing all those to be tamed. The Perfection of Wisdom is like the sound of Dharma, teaching the Dharma that makes those to be tamed rejoice. Thus, these ten are gathered by the ten bhumis, such as the Joyful One, respectively, and are the objects of practice of the path of seeing and the path of meditation. Having clairvoyance is like a great king, accomplishing the benefit of others with unobstructed power. Having merit and wisdom is like a treasury, becoming a storehouse of many accumulations. Having dharmas in harmony with the aspects of enlightenment is like a great road, all noble ones have gone and follow it. Having compassion and insight is like a vehicle, easily going without abandoning either samsara or nirvana. Having retention and confidence is like an inexhaustible stream of water, holding the dharmas that have been heard and not heard, never diminishing. Thus, these five are gathered by the special path of the Bodhisattva. Having a garden of Dharma is like hearing pleasant music, proclaiming sweetly to those to be tamed who desire liberation. Having the single path of progression is like a stream of water, the work of benefiting others never diminishes. Having the Dharmakaya is like a cloud, through the door of showing dwelling in the Tushita heaven and so forth, the activities for the benefit of sentient beings depend on it. Thus, these three are gathered by the Buddha-bhumi, thus the twenty-two are gathered from the first bhumi up to the Buddha-bhumi. If divided from the perspective of the boundaries of the bhumis, there are four: the generation of bodhicitta with faith, the generation of bodhicitta with higher intention, the generation of bodhicitta with maturation, and the generation of bodhicitta with the abandonment of obscurations.
སྐྱེད་དོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ནི། མོས་པས་སྤྱོད་པའི་སས་བསྡུས་པ་རྣམས་སོ། །གཉིས་པ་ནི། ས་དང་པོ་ནས་བདུན་པའི་བར་དག་གོ། གསུམ་པ་ནི། ས་བརྒྱད་པ་ནས་བཅུ་པའི་བར་དག་གོ། བཞི་པ་ནི། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་མདོ་སྡེ་རྒྱན་ལས། སེམས་བསྐྱེད་དེ་ནི་ས་རྣམས་ལ། །མོས་དང་ལྷག་བསམ་དག་པ་དང་། །རྣམ་པར་སྨིན་པ་གཞན་དུ་འདོད། །དེ་བཞིན་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །མཚན་ཉིད་ཀྱི་སྒོ་ནས་དབྱེ་ན་གཉིས་ཏེ། དོན་དམ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དང་། ཀུན་རྫོབ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སོ། །དེ་ལྟར་ཡང་དགོངས་པ་ངེས་པར་འགྲེལ་པའི་མདོ་ལས། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དེ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། དོན་དམ་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དང་། ཀུན་རྫོབ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། ། 2-13-49b འོ་ན་དོན་དམ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དེ་ཅི་ཙམ་ཞིག་སྙམ་ན། སྟོང་ཉིད་སྙིང་རྗེའི་སྙིང་པོ་ཅན་གསལ་ལ་མི་གཡོ་བ་སྤྲོས་པའི་མཐའ་དང་བྲལ་བའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་མདོ་སྡེ་དེ་ཉིད་ལས། དེ་ལ་དོན་དམ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དེ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ། སྤྲོས་པའི་མཐའ་དང་བྲལ་བ། ཤིན་ཏུ་གསལ་བ། དོན་དམ་པའི་ཡུལ་ཅན། དྲི་མ་མེད་པ། མི་གཡོ་བ། རླུང་མེད་པའི་མར་མེའི་རྒྱུན་ལྟར་ཤིན་ཏུ་གསལ་བའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །འོ་ན་ཀུན་རྫོབ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དེ་ཅི་ཙམ་ཞིག་ཡིན་སྙམ་ན། ཡང་མདོ་སྡེ་དེ་ཉིད་ལས། ཀུན་རྫོབ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་སྙིང་རྗེས་སེམས་ཅན་མཐའ་དག་འཁོར་བ་ནས་འདོན་པར་དམ་བཅས་པའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་དོན་དམ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དེ་ནི་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་ཐོབ་པ་ཡིན་ལ། ཀུན་རྫོབ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་ཡང་དག་པར་བླངས་པ་བརྡ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་པར་མདོ་སྡེ་རྒྱན་ལས་བཤད་དོ། །དོན་དམ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དེ་གནས་སྐབས་གང་ན་ཡོད་ཅེ་ན། ས་དང་པོ་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ཡན་ཆད་ན་ཡོད་དོ། །དེ་ལྟར་ཡང་མདོ་སྡེ་རྒྱན་གྱི་འགྲེལ་པ་ལས། དོན་དམ་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་དེ་ཡང་ས་དང་པོ་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་ཡིན་པས། ཤེས་གསུངས་སོ། །ཀུན་རྫོབ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལ་དབྱེ་ན་གཉིས་ཏེ། སྨོན་པའི་སེམས་དང་། འཇུག་པའི་སེམས་སོ། །དེ་ལྟར་ཡང་སྤྱོད་འཇུག་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དེ་མདོར་བསྡུ་ན། །རྣམ་པ་གཉིས་སུ་ཤེས་བྱ་སྟེ། །བྱང་ཆུབ་སྨོན་པའི་སེམས་དང་ནི། །བྱང་ཆུབ་འཇུག་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །སྨོན་འཇུག་གཉིས་ཀྱི་ཁྱད་པར་འདི་ལ་ཡང་བཞེད་པ་ཐ་དད་པ་མང་སྟེ། འཕགས་པ་འཇམ་དཔལ་ནས། སློབ་དཔོན་ཀླུ་སྒྲུབ་ནས་མར་ལ་བརྒྱུད་པའི་སློབ་དཔོན་ཞི་བ་ལྷས་ནི། སྨོན་པ་ནི་འགྲོ་བར་འདོད་པ་དང་འདྲ་སྟེ། རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཐོབ་ 2-13-50a པར་འདོད་པའི་དོན་བསམ་པ་ཡིན་ལ། འཇུག་པ་ནི་འགྲོ་བ་དངོས་དང་འདྲ་སྟེ། སངས་རྒྱས་བསྒྲུབ་པའི་
【現代漢語翻譯】 生起。其中，第一種是由勝解行地（mospai spyodpai sa，the stage of acting through aspiration）所攝持的； 第二種是從初地到七地之間； 第三種是從八地到十地之間； 第四種是佛地（sangs rgyas kyi sa，Buddha-bhumi）。 如《經莊嚴論》（mDo sDe rGyan）所說：『發心于諸地，勝解與增上意樂，以及異熟與餘者，如是亦斷除障礙。』 從體性的角度來區分，有二種：勝義菩提心（don dam byang chub kyi sems）和世俗菩提心（kun rdzob byang chub kyi sems）。 如《解深密經》（dGongs pa Nges par 'Grel pa'i mDo）所說：『菩提心也有兩種，即勝義菩提心和世俗菩提心。』 那麼，勝義菩提心是什麼樣的呢？是空性（stong nyid）與大悲（snying rje）為核心，明澈而不動搖，遠離戲論邊際的。 如該經所說：『其中，勝義菩提心是出世間的，遠離戲論邊際的，非常明澈的，以勝義為對境的，無垢的，不動搖的，如無風之燈焰般非常明澈。』 那麼，世俗菩提心是什麼樣的呢？如該經所說：『世俗菩提心是以大悲發誓要將一切眾生從輪迴中解脫出來的。』 其中，勝義菩提心是法性自然獲得的，而世俗菩提心是如法受持，從表詮中產生的，如《經莊嚴論》所說。 勝義菩提心存在於哪個階段呢？存在於初地（rab tu dgawa，Joyful）及以上。 如《經莊嚴論》的註釋所說：『勝義菩提心的生起也在初地極喜地，應知。』 世俗菩提心可以分為兩種：愿菩提心（smon pai sems）和行菩提心（'jug pai sems）。 如《入菩薩行論》（spyod 'jug）所說：『菩提心略而言之，應知有兩種，即愿菩提心與行菩提心。』 關於願行二者的差別，有許多不同的觀點。從聖者文殊（'phags pa 'jam dpal）到龍樹論師（slob dpon klu sgrub），再到經由瑪爾巴（mar la）傳承下來的寂天論師（slob dpon zhi ba lhas）認為，愿菩提心類似於想要去旅行，是思念獲得圓滿佛陀（rdzogs pai sangs rgyas）的意義；而行菩提心類似於實際的旅行，是修持佛陀果位的。
【English Translation】 It arises. Among these, the first is that which is gathered by the stage of acting through aspiration (mospai spyodpai sa, the stage of acting through aspiration); The second is from the first bhumi to the seventh; The third is from the eighth bhumi to the tenth; The fourth is the Buddha-bhumi (sangs rgyas kyi sa, Buddha-bhumi). As stated in the Ornament of the Sutras (mDo sDe rGyan): 'The arising of the mind in the bhumis, aspiration and higher intention, as well as maturation and others, thus also eliminate obstacles.' From the perspective of characteristics, there are two types: ultimate bodhicitta (don dam byang chub kyi sems) and conventional bodhicitta (kun rdzob byang chub kyi sems). As stated in the Sutra Unraveling the Intent (dGongs pa Nges par 'Grel pa'i mDo): 'Bodhicitta also has two aspects: ultimate bodhicitta and conventional bodhicitta.' So, what is ultimate bodhicitta like? It is emptiness (stong nyid) with compassion (snying rje) as its essence, clear and unwavering, free from the extremes of elaboration. As stated in the same sutra: 'Among these, ultimate bodhicitta is transcendent, free from the extremes of elaboration, extremely clear, having ultimate reality as its object, stainless, unwavering, extremely clear like the flame of a lamp in a windless place.' So, what is conventional bodhicitta like? As stated in the same sutra: 'Conventional bodhicitta is the vow, out of compassion, to liberate all sentient beings from samsara.' Among these, ultimate bodhicitta is obtained naturally through the nature of reality, while conventional bodhicitta is properly taken up and arises from expression, as stated in the Ornament of the Sutras. In which stage does ultimate bodhicitta exist? It exists in the first bhumi (rab tu dgawa, Joyful) and above. As stated in the commentary on the Ornament of the Sutras: 'The arising of ultimate bodhicitta is also in the first bhumi, the Joyful, it should be known.' Conventional bodhicitta can be divided into two types: aspirational bodhicitta (smon pai sems) and engaging bodhicitta ('jug pai sems). As stated in the Bodhisattvacharyavatara (spyod 'jug): 'Bodhicitta, in brief, should be known as two types: aspirational bodhicitta and engaging bodhicitta.' Regarding the difference between aspiration and engagement, there are many different views. From the noble Manjushri ('phags pa 'jam dpal) to the master Nagarjuna (slob dpon klu sgrub), and then to the master Shantideva (slob dpon zhi ba lhas) who was transmitted through Marpa (mar la), it is held that aspirational bodhicitta is like wanting to go on a journey, it is thinking about the meaning of attaining perfect Buddhahood (rdzogs pai sangs rgyas); while engaging bodhicitta is like the actual journey, it is practicing to attain Buddhahood.
སྦྱོར་བ་ཡིན་པར་བཞེད་དོ། །དེ་ལྟར་ཡང་སྤྱོད་འཇུག་ལས། འགྲོ་བར་འདོད་དང་འགྲོ་བ་ཡི། །བྱེ་བྲག་ཇི་བཞིན་ཤེས་པ་ལྟར། །དེ་བཞིན་མཁས་པས་འདི་གཉིས་ཀྱི། །བྱེ་བྲག་རིམ་བཞིན་ཤེས་པར་བྱ། །ཤེས་གསུངས་སོ། །འཕགས་པ་བྱམས་པ་ནས། སློབ་དཔོན་ཐོགས་མེད་ན་མར་ལ་བརྒྱུད་པའི་ཇོ་བོ་གསེར་གླིང་པ་ནི། སྨོན་པ་ནི། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་དུ་བདག་གིས་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཐོབ་པར་བྱའོ་སྙམ་དུ་འབྲས་བུ་ལ་དམ་བཅའ་ལེན་པ་ཡིན་ལ། འཇུག་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྒྱུར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ་སྙམ་དུ་རྒྱུ་ལ་དམ་བཅའ་ལེན་པར་བཞེད་པའོ། །དོན་དེ་དང་མཐུན་པར་ཆོས་མངོན་པ་ཀུན་ལས་བཏུས་པ་ལས། སེམས་བསྐྱེད་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཁྱད་པར་ཅན་མ་ཡིན་པ་དང་། ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའོ། །དེ་ལ་ཁྱད་པར་ཅན་མ་ཡིན་པ་ནི། ཀྱེ་མའོ་བདག་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་ཤོག་ཅིག་སྙམ་པའོ། །ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ནི། དེ་ལྟར་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་དུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་ཤོག་ཅིག་སྙམ་པ་ནས། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་བར་དུའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་དཔེ་དང་། ས་མཚམས་དང་། མཚན་ཉིད་ཀྱི་སྒོ་ནས་སེམས་བསྐྱེད་ཀྱི་དབྱེ་བ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་དམིགས་པ་ནི། བྱང་ཆུབ་དང་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་དམིགས་པའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་ལས། དེ་ལྟ་བས་ན། སེམས་བསྐྱེད་པ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་ལ་དམིགས་པ་དང་། སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་ལ་དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཡེ་ཤེས་ 2-13-50b ཚོལ་བར་དམིགས་པ་སྟེ། མདོ་སྡེ་རྒྱན་གྱི་སེམས་བསྐྱེད་ཀྱི་སྐབས་ནས་ཀྱང་། དེ་བཞིན་དེ་ཡི་ཡེ་ཤེས་ཚོལ་བར་དམིགས་པའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་། སེམས་ཅན་གཅིག་གམ། གཉིས་སམ། འགའ་ཙམ་མ་ཡིན་ཏེ། ནམ་མཁས་གར་ཁྱབ་ན་སེམས་ཅན་གྱིས་ཁྱབ། དེས་གར་ཁྱབ་པ་ན་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པས་ཁྱབ་ལ། དེས་གང་ན་ཁྱབ་པ་ན་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་ཁྱབ་པས། དེ་རྣམས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་བསལ་བར་བྱ་བའི་ཆེད་དུ་སེམས་བསྐྱེད་པའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་བཟང་སྤྱོད་སྨོན་ལམ་ལས། ནམ་མཁའི་མཐས་གཏུགས་གྱུར་པ་ཅི་ཙམ་པར། །སེམས་ཅན་མ་ལུས་མཐའ་ཡང་དེ་བཞིན་ཏེ། །ཇི་ཙམ་ལས་དང་ཉོན་མོངས་མཐར་གྱུར་པ། །བདག་གི་སྨོན་ལམ་མཐའ་ཡང་དེ་ཙམ་མོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་རྒྱུ་ནི། ཆོས་བཅུ་པའི་མདོ་ལས། རྒྱུ་བཞིས་སེམས་དེ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། སེམས་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕན་ཡོན་མཐོང་བ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་དད་པ་དང་། སེམས་ཅན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་མཐོང་བ་དང་། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱིས་ཡང་ད
【現代漢語翻譯】 被認為是結合。正如《入行論》中所說：『想要行走和正在行走，就像瞭解它們的區別一樣。同樣，智者也應逐漸瞭解這兩者的區別。』 這樣說過。從聖者彌勒到經由阿阇梨無著傳給金洲大師，發願是：『爲了所有眾生的利益，我將證得圓滿正等覺。』這樣在果上立誓。進入則是：『爲了成佛之因，我將修學六度。』這樣在因上立誓。與此意義相符，《攝阿毗達磨論》中說：『發心有兩種：非殊勝和殊勝。其中，非殊勝是：『啊！愿我證得無上圓滿正等覺。』殊勝則是：『愿我圓滿佈施波羅蜜多』，乃至『智慧波羅蜜多』。』這樣說過。如是，已經從例子、界限和定義方面解釋了發心的分類。發起菩提心的所緣是：以菩提和眾生之利益為所緣。如是，《菩薩地》中說：『因此，發心是以菩提為所緣，也是以眾生為所緣。』這樣說過。其中，以菩提為所緣，是指尋求大乘的智慧。如《經莊嚴論》的發心品中也說：『同樣，以尋求其智慧為所緣。』這樣說過。以眾生為所緣，不是指一個或兩個眾生，也不是少數幾個。而是像虛空一樣，哪裡有虛空，哪裡就有眾生。哪裡有眾生，哪裡就有業和煩惱。哪裡有業和煩惱，哪裡就有痛苦。因此，爲了消除他們的痛苦而發心。如是，《普賢行愿品》中說：『虛空邊際盡，眾生亦如是，業及煩惱盡，我願亦如是。』這樣說過。發起菩提心的因是：《十法經》中說：『四因能使此心生起：見此心之利益，信 Tathāgata（如來），見眾生之痛苦，善知識之幫助。』 梵文：Tathāgata，梵文天城體：तथागत，梵文羅馬音：tathāgata，漢語字面意思：如來
【English Translation】 It is considered a combination. As stated in 'Entering the Bodhisattva's Way of Life': 'Just as one knows the difference between wanting to go and going, similarly, the wise should gradually understand the difference between these two.' This is said. From the noble Maitreya, passed down through the teacher Asanga to Jowo Serlingpa (Golden Island Master): Aspiration is: 'For the benefit of all sentient beings, may I attain complete perfect enlightenment.' Thus, vowing on the result. Entry is: 'For the cause of Buddhahood, may I train in the six perfections.' Thus, vowing on the cause. In accordance with this meaning, the 'Compendium of Abhidharma' states: 'There are two types of mind generation: non-distinctive and distinctive. Among these, non-distinctive is: 'Ah! May I awaken to unsurpassed, perfect, complete enlightenment.' Distinctive is: 'May I perfect the perfection of generosity,' up to 'the perfection of wisdom.'' This is said. Thus, the classification of mind generation has been explained in terms of examples, boundaries, and definitions. The object of focus for generating the mind of enlightenment is: focusing on enlightenment and the benefit of sentient beings. As it is said in the 'Bodhisattva Grounds': 'Therefore, that mind generation focuses on enlightenment and also focuses on sentient beings.' This is said. Among these, 'focusing on enlightenment' means seeking the wisdom of the Great Vehicle. As it is also said in the chapter on mind generation in the 'Ornament of the Sutras': 'Likewise, focusing on seeking its wisdom.' This is said. 'Focusing on sentient beings' does not mean one or two sentient beings, nor just a few. Rather, like space, wherever space pervades, sentient beings pervade. Wherever sentient beings pervade, karma and afflictions pervade. Wherever karma and afflictions pervade, suffering pervades. Therefore, generating the mind for the sake of eliminating their suffering. As it is said in the 'Samantabhadra's Prayer of Good Conduct': 'As far as the extent of space reaches, so too are all sentient beings. As far as karma and afflictions extend, so too is the extent of my aspiration.' This is said. The cause for generating the mind of enlightenment is: As it is said in the 'Tenth Dharma Sutra': 'Four causes cause this mind to arise: seeing the benefits of this mind, having faith in the Tathāgata, seeing the suffering of sentient beings, and the help of a virtuous friend.'
ག་པར་བསྐུལ་བའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་ལས་ཀྱང་རྒྱུ་བཞིར་གསུངས་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། དེ་ལ་རྒྱུ་བཞི་གང་ཞེ་ན། རིགས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སེམས་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་དང་པོའོ། །སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱིས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སེམས་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་གཉིས་པའོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སྙིང་རྗེ་བ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སེམས་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་གསུམ་པའོ། །འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་དང་དཀའ་བ་སྤྱད་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཡུན་རིང་བ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པ། དྲག་པ། བར་ཆད་མེད་པས་ཀྱང་མི་འཇིགས་པ་འདི་ནི་བྱང་ 2-13-51a ཆུབ་སེམས་དཔའི་སེམས་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་བཞི་པའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །མདོ་སྡེ་རྒྱན་ལས་ནི། ཡང་དག་པར་བླངས་པ་བརྡ་ལས་བྱུང་བའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་། དོན་དམ་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་གཉིས་རྒྱུ་སོ་སོར་གསུངས་ཏེ། དེ་ལ་དང་པོ་ནི། གྲོགས་སྟོབས་རྒྱུ་སྟོབས་རྩ་བའི་སྟོབས། །ཐོས་སྟོབས་དགེ་བ་གོམས་པ་ལས། །མི་བརྟན་པ་དང་བརྟན་བྱུང་བ། །གཞན་གྱིས་བསྟན་པའི་སེམས་བསྐྱེད་བཤད། །ཅེས་གསུངས་ཏེ། གཞན་གྱིས་བསྟན་པའི་སེམས་བསྐྱེད་ཅེས་པ་ནི། གཞན་གྱི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ལས་སེམས་སྐྱེ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཡང་དག་པར་བླངས་པ་བརྡ་ལས་བྱུང་བ་ཞེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ། ཀུན་རྫོབ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སོ། །དེ་ཡང་གྲོགས་ཀྱི་སྟོབས་ལས་ཏེ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱི་ངོར་སྐྱེ་བ་ཡོད་དོ། །རྒྱུའི་སྟོབས་ལས་ཏེ་རིགས་ཀྱི་མཐུས་སྐྱེ་བ་ཡང་ཡོད་དོ། །དགེ་བའི་རྩ་བའི་སྟོབས་ལས་ཏེ། དེའི་རིགས་རྒྱས་པའི་སྒོ་ནས་སྐྱེ་བ་ཡང་ཡོད་དོ། །ཐོས་པའི་སྟོབས་ལས་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་དེ་དང་དེ་བཤད་པ་ན་སྐྱེ་བ་ཡང་ཡོད་དོ། དགེ་བ་ལ་གོམས་པ་ལས་ཏེ་ཚེ་འདི་ཉིད་ལ་རྟག་ཏུ་ཉན་པ་དང་འཛིན་པ་དང་འཆང་བ་ལ་སོགས་པ་ལས་སྐྱེ་བ་ཡང་ཡོད་དོ། །དེ་ཡང་གྲོགས་ཀྱི་སྟོབས་ལས་མི་བརྟན་ལ། རྒྱུ་ལ་སོགས་པའི་སྟོབས་ལས་ནི་བརྟན་པར་འབྱུང་བའོ། །དོན་དམ་པའི་སེམས་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ནི། རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རབ་མཉེས་བྱས། །བསོད་ནམས་ཡེ་ཤེས་ཚོགས་རབ་བསགས། །ཆོས་ལ་མི་རྟོག་ཡེ་ཤེས་ནི། །སྐྱེ་ཕྱིར་དེ་ནི་དམ་པར་འདོད། །ཅེས་གསུངས་ཏེ། ལུང་དང་།བསྒྲུབ་པ་དང་། རྟོགས་པའི་ཁྱད་པར་དག་གིས་བསྐྱེད་པའོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དེ་བླང་བའི་ཡུལ་ནི། སློབ་དཔོན་ཡོད་པའི་ལུགས་དང་། མེད་པའི་ལུགས་གཉིས་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་སློབ་དཔོན་དེའི་སྤྱན་སྔར་འགྲོ་བ་ལ་སྲོག་ 2-13-51b གམ་ཚངས་པར་སྤྱོད་པའི་བར་ཆད་མེད་ན། ས་ཐག་རིང་ཡང་སློབ་དཔོན་ཡོད་པ་ཡིན་པས་དེའི་སྤྱན་སྔར་ཕྱིན་ལ་ཡུལ་དེ་ལས་བླང་བའོ། །སློབ་དཔོན་གྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་། སྡོམ་པ་འབོགས་པའི་ཆོ་
【現代漢語翻譯】 在何處發起？』這樣說了。在《菩薩地》中也說了四種原因，如經中所說：『那四種原因是什麼呢？種姓圓滿是菩薩生起心的第一個原因。諸佛和菩薩以及善知識的攝受是菩薩生起心的第二個原因。對眾生生起慈悲心是菩薩生起心的第三個原因。對於輪迴的痛苦和長期忍受苦行的痛苦，以各種方式猛烈地、無間斷地也不畏懼，這是菩薩生起心的第四個原因。』這樣說了。《經莊嚴論》中，如理作意從表相產生的發心和勝義發心兩種，分別說了各自的原因。其中第一個是：『友力、因力、根本力，聞力、善根串習力，從不穩固到穩固生起，是他人所教的發心。』這樣說了。他人所教的發心是指從他人的表示中生起的心，也稱為如理作意從表相產生的發心，也就是世俗菩提心。它也從友力產生，即在善知識面前生起。也從因力產生，即由種姓的力量而生起。也從善根的根本力產生，即通過增長其種姓的方式而生起。也從聽聞的力量產生，即在宣說這個或那個法類時生起。也從串習善根產生，即在此生中經常聽聞、受持和背誦等而生起。其中，從友力產生是不穩固的，而從因等力產生是穩固的。勝義發心的原因是：『圓滿佛陀令極喜，福德智慧資糧極積，於法無分別之智慧，為生起故彼為勝。』這樣說了。是由經、修行和證悟的差別所產生的。發起菩提心的所緣境，有阿阇梨在和不在兩種情況。如果去阿阇梨那裡沒有生命或梵行的障礙，即使距離遙遠，也算阿阇梨在，應該去他面前從他那裡受取。阿阇梨的相是，授予律儀的儀軌……
【English Translation】 'Where is it initiated?' Thus it was said. In the Bodhisattvabhumi (Stages of a Bodhisattva) also, four causes are mentioned, as it says: 'What are those four causes? Having a complete lineage is the first cause for a Bodhisattva to generate the mind [of enlightenment]. Being completely supported by Buddhas and Bodhisattvas, and virtuous friends, is the second cause for a Bodhisattva to generate the mind [of enlightenment]. Having compassion for sentient beings is the third cause for a Bodhisattva to generate the mind [of enlightenment]. Not being afraid of the suffering of samsara and the suffering of enduring hardships in practicing austerities for a long time, in various ways, intensely, and without interruption, this is the fourth cause for a Bodhisattva to generate the mind [of enlightenment].' Thus it was said. In the Ornament of the Sutras, the mind generation that arises from signs, which is properly undertaken, and the mind generation of ultimate meaning, two causes are mentioned separately. The first of these is: 'The power of friends, the power of causes, the power of roots, the power of hearing, from the habituation of virtue, from the unstable to the stable arising, is explained as the mind generation taught by others.' Thus it was said. The mind generation taught by others means that the mind arises from the indications of others, which is also called the mind generation that arises from signs, which is properly undertaken, that is, the conventional bodhicitta. It also arises from the power of friends, that is, it arises in the presence of a virtuous friend. It also arises from the power of causes, that is, it also arises from the strength of lineage. It also arises from the power of the root of virtue, that is, it also arises through the means of expanding that lineage. It also arises from the power of hearing, that is, it also arises when this or that category of dharma is explained. It also arises from habituation to virtue, that is, it also arises from constantly listening, holding, and reciting, etc., in this very life. Among these, arising from the power of friends is unstable, while arising from the power of causes, etc., is stable. The cause of the mind generation of ultimate meaning is: 'Making the complete Buddha very pleased, accumulating the accumulations of merit and wisdom, the non-conceptual wisdom towards the Dharma, for the sake of arising, that is considered supreme.' Thus it was said. It is generated by the distinctions of scripture, practice, and realization. The object of taking that mind of enlightenment is twofold: the case where the preceptor is present and the case where he is not. If there is no obstacle to going before the preceptor, such as life or celibacy, even if the distance is far, the preceptor is considered present, and one should go before him and take it from him. The characteristics of the preceptor are the ritual of bestowing vows...
ག་ལ་མཁས་པ་དང་། རང་ཉིད་སྡོམ་པ་ཐོབ་ལ་མ་ཉམས་པར་གནས་པ་དང་། ལུས་ངག་གི་རིག་བྱེད་ཀྱི་དོན་གོ་བར་ནུས་པ་དང་། ཟང་ཟིང་ལྷུར་མི་བྱེད་པར་བརྩེ་བས་སློབ་མ་སྐྱོང་བའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་བྱང་ཆུབ་ལམ་སྒྲོན་ལས། ཡང་དག་མཚན་ཉིད་ལྡན་པ་དང་། །བླ་མ་བཟང་ལ་སྡོམ་པ་བླང་། །སྡོམ་པའི་ཆོ་ག་ལ་མཁས་དང་། །བདག་ཉིད་གང་ཞིག་སྡོམ་ལ་གནས། །སྡོམ་པ་འབོགས་བཟོད་སྙིང་རྗེར་ལྡན། །བླ་མ་བཟང་པོར་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་ལས་ཀྱང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྨོན་ལམ་བཏབ་པའི་ཕྱིར། ཆོས་མཐུན་པ། སྡོམ་པ་བླངས་པ། མཁས་པ། ངག་གི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ཀྱི་དོན་འཛིན་པ་དང་། གོ་བར་ནུས་པ། ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟ་བུའི་བླ་མ་དེ་ཐག་ཉེ་བ་ན་བཞུགས་ཀྱང་དེའི་སྤྱན་སྔར་འགྲོ་བ་ལ་སྲོག་གམ། ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ལ་བར་ཆད་ཡོད་ན། བླ་མ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་གཟུགས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་སྨོན་འཇུག་གང་ལེན་པའི་ཚིག་རྣམས་སྙིང་ཐག་པ་ནས་ལན་གསུམ་བརྗོད་པས་སྨོན་པའམ་འཇུག་པ་དེ་ཐོབ་བོ། །དེ་ལྟར་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་ལས། གལ་ཏེ་ཡོན་ཏན་དེ་དག་དང་ལྡན་པའི་གང་ཟག་མེད་པར་གྱུར་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་གཟུགས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར། བདག་ཉིད་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་བླང་བར་བྱ་སྟེ། ཞེས་གསུངས་སོ། །བླ་མ་དང་སྐུ་གཟུགས་གཉིས་ཀ་མ་རྙེད་ན། མདུན་གྱི་ནམ་མཁའ་ལ་སངས་རྒྱས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་མངོན་སུམ་བསྒོམས་ནས། སྨོན་པའམ་ 2-13-52a འཇུག་པའི་ཚིག་རྣམས་ལན་གསུམ་བརྗོད་པས་ཐོབ་བོ། །དེ་ལྟར་ཡང་བསླབ་པ་ཀུན་ལས་བཏུས་པ་ལས། ཡང་དེ་ལྟ་བུའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་མེད་ན། ཕྱོགས་བཅུ་ན་བཞུགས་པའི་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་མངོན་སུམ་དུ་བསྒོམས་ནས། སྡོམ་པ་བདག་ཉིད་ཀྱི་སྟོབས་དང་སྦྱར་ལ་བླང་སྟེ། ཞེས་གསུངས་སོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དེ་བླང་བའི་ཆོ་ག་ནི། བླ་མ་མཁས་པ་དག་གི་བརྒྱུད་པའི་མན་ངག་ལས། ཚུལ་ལུགས་ཐ་དད་པ་དུ་མ་སྣང་ངོ་། །དེ་ལྟར་སྣང་ཡང་ནི། འདིར་འཕགས་པ་འཇམ་དཔལ་ནས་སློབ་དཔོན་ཀླུ་སྒྲུབ་ན་མར་ལ་བརྒྱུད་པ་སློབ་དཔོན་ཞི་བ་ལྷའི་ལུགས་དང་། འཕགས་པ་བྱམས་པ་ནས་སློབ་དཔོན་ཐོགས་མེད་ན་མར་བརྒྱུད་པ། ཇོ་བོ་གསེར་གླིང་པའི་ལུགས་དང་གཉིས་སུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ཡང་འཕགས་པ་འཇམ་དཔལ་ནས་སློབ་དཔོན་ཀླུ་སྒྲུབ་ན་མར་བརྒྱུད་པ་སློབ་དཔོན་ཞི་བ་ལྷའི་ལུགས་ལྟར་ན་གསུམ་སྟེ། སྦྱོར་བའི་ཆོ་ག་དང་། དངོས་གཞིའི་ཆོ་ག་དང་། རྗེས་ཀྱི་ཆོ་གའོ། །དང་པོ་ལ་དྲུག་སྟེ། མཆོད་པ་འབུལ་བ་དང་། སྡིག་པ་བཤགས་པ་དང་། དགེ་བ་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་དང་། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བར་བསྐུལ་བ་ད
【現代漢語翻譯】 何為智者？即能獲得律儀且不失壞，能理解身語行為的意義，不貪圖財物，以慈悲心教導弟子之人。如《菩提道燈論》所云：『具足真正善知識，當於善師受律儀，精通律儀之儀軌，自身亦能安住于律，堪能授戒具悲心，當知是為善知識。』《菩薩地論》中也說：『為發菩提心之故，應依止與法相應者，已受律儀者，智者，能理解言語行為之意義者。』如果這樣的上師住在附近，但前往他面前會危及生命或清凈梵行，則可視為沒有上師。此時，可在如來佛像前，以至誠之心念誦三遍發願或進入（儀軌）的詞句，即可獲得（菩提心）。《菩薩地論》中也說：『若無具足彼等功德之人，菩薩應于如來佛像前，如法受持菩薩戒。』如果上師和佛像都無法找到，則觀想面前虛空中顯現佛陀和菩薩，唸誦三遍發願或進入（儀軌）的詞句，即可獲得（菩提心）。《集學論》中也說：『若無如是善知識，則觀想十方諸佛菩薩現前，依自身之力而受持律儀。』 獲得菩提心的儀軌，依止於智者上師的傳承口訣，有多種不同的方式。雖然有多種方式，但在此應知有兩種傳承：一是文殊菩薩傳至龍樹菩薩，再往下傳承至寂天論師的傳承；一是彌勒菩薩傳至無著菩薩，再往下傳承至金洲大師的傳承。其中，文殊菩薩傳至龍樹菩薩，再往下傳承至寂天論師的傳承，分為三個部分：加行儀軌、正行儀軌和結行儀軌。第一部分有六個方面：供養、懺悔、隨喜、請轉法輪……
【English Translation】 What is a wise person? It is one who can obtain vows and not lose them, who can understand the meaning of bodily and verbal actions, who does not crave material things, and who teaches disciples with compassion. As the 'Lamp for the Path to Enlightenment' says: 'Take vows from a good lama who has the right qualities, who is skilled in the rituals of vows, who himself abides by the vows, who is able to bestow vows and has compassion; know him to be a good lama.' The 'Bodhisattva-bhumi' also says: 'For the sake of generating the mind of enlightenment, one should rely on those who are in accordance with the Dharma, who have taken vows, who are wise, and who are able to understand the meaning of verbal actions.' If such a lama lives nearby, but going before him would endanger one's life or pure conduct, then it is said that there is no lama. At this time, in front of a statue of the Thus-Gone One (Tathagata), sincerely recite three times the words of aspiration or entry (into the ritual), and one will obtain (bodhicitta). The 'Bodhisattva-bhumi' also says: 'If there is no person who possesses these qualities, the Bodhisattva should properly take the vows of a Bodhisattva in front of a statue of the Thus-Gone One.' If neither a lama nor a statue can be found, then visualize the Buddhas and Bodhisattvas appearing in the sky before you, and recite three times the words of aspiration or entry (into the ritual), and one will obtain (bodhicitta). The 'Compendium of Trainings' also says: 'If there is no such spiritual friend, then visualize the Buddhas and Bodhisattvas residing in the ten directions as present, and take the vows by combining them with your own strength.' The ritual for generating the mind of enlightenment, relying on the oral instructions of the lineage of wise lamas, has many different methods. Although there are many methods, here one should know of two lineages: one is the lineage from Manjushri to Nagarjuna, and then down to Shantideva; the other is the lineage from Maitreya to Asanga, and then down to Serlingpa (Suvarnadvipi). Among them, the lineage from Manjushri to Nagarjuna, and then down to Shantideva, is divided into three parts: the preliminary ritual, the main ritual, and the concluding ritual. The first part has six aspects: offering, confession, rejoicing, requesting to turn the wheel of Dharma...
ང་། མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་བར་གསོལ་བ་གདབ་པ་དང་། དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྔོ་བའོ། །དེ་ལ་དང་པོ་མཆོད་པ་འབུལ་བ་འདི་ཡང་། ཡུལ་དང་མཆོད་པ་གཉིས་སུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ཡང་ཡུལ་ནི། དཀོན་མཆོག་མངོན་སུམ་ན་བཞུགས་པ་ལ་མཆོད་པ་དང་། མངོན་སུམ་ན་མི་བཞུགས་པ་ལ་མཆོད་པ་གཉིས་བསོད་ནམས་མཉམ་པར་བཤད་པས། མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པ་དང་། མ་གྱུར་པ་ཐམས་ཅད་ཡུལ་དུ་བྱས་ལ་མཆོད་དོ། །དེ་ལྟར་ཡང་མདོ་སྡེ་རྒྱན་ལས། རབ་དང་སེམས་དང་ལྡན་པ་ཡིས། །ཚོགས་གཉིས་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ 2-13-52b ལ་གོས་ལ་སོགས། །མངོན་སུམ་མངོན་སུམ་མིན་པར་མཆོད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །མཆོད་པ་ལ་ཡང་གཉིས་ལས། བླ་ན་ཡོད་པའི་མཆོད་པ་དང་། བླ་ན་མེད་པའི་མཆོད་པའོ། །དང་པོ་ལ་གཉིས་ཏེ། ཟང་ཟིང་གི་མཆོད་པ་དང་། སྒྲུབ་པའི་མཆོད་པའོ། །དང་པོ་ནི། ཕྱག་གི་མཆོད་པ་དང་། བསྟོད་པའི་མཆོད་པ་དང་། རྫས་རིམ་པར་བཤམས་པའི་མཆོད་པ་དང་། བདག་པོས་ཡོངས་སུ་མ་བཟུང་བའི་རྫས་ཕུལ་དུ་བྱུང་བའི་མཆོད་པ་དང་། བློས་སྤྲུལ་པའི་མཆོད་པ་དང་། ལུས་དབུལ་བའི་མཆོད་པ་སྟེ། དེ་དག་རྒྱས་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །སྒྲུབ་པའི་མཆོད་པ་ནི། ལྷའི་སྐུ་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོ་སྒོམ་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་བྱུང་བའི་བཀོད་པས་མཆོད་པའོ། །བླ་ན་མེད་པའི་མཆོད་པ་ནི། དམིགས་པ་དང་བཅས་པའི་མཆོད་པ་དང་། དམིགས་པ་མེད་པའི་མཆོད་པའོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ནི། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སྒོམ་པ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། མཁས་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་བསྒོམས་ན། །རྒྱལ་བ་སྲས་དང་བཅས་པ་ལ། །མཆོད་པ་འདི་ནི་དམ་པ་སྟེ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དམིགས་པ་མེད་པའི་མཆོད་པ་ནི། བདག་མེད་ཀྱི་དོན་སྒོམ་པ་སྟེ། མཆོད་པའི་མཆོག་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡང་ལྷའི་བུ་བློ་གྲོས་རབ་གནས་ཀྱིས་ཞུས་པའི་ལེའུ་ལས། བྱང་ཆུབ་འདོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིས། །བསྐལ་པ་བྱེ་བ་གང་གཱའི་བྱེ་སྙེད་དུ། །མེ་ཏོག་སྤོས་དང་དེ་བཞིན་ཟས་སྐོམ་དག །ཕུལ་ནས་མི་མཆོག་སངས་རྒྱས་མཆོད་པ་བས། །གང་གིས་གང་ལ་བདག་དང་སྲོག་དང་ནི། །གང་ཟག་མ་མཆིས་དེ་འདྲའི་ཆོས་འདི་དག །ཐོས་ནས་དེ་ལ་འོད་གསལ་བཟོད་ཐོབ་པ། །དེ་ཡིས་མི་མཆོག་དམ་པ་མཆོད་པ་ལགས། །ཞེས་གསུངས་སོ། །སེང་གེ་སྒྲ་ཆེན་གྱི་མདོ་ལས་ཀྱང་། གང་འདུ་ཤེས་དང་མཚན་མ་སྐྱེད་པར་མི་བྱེད་པ་དེ་ནི། 2-13-53a དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཆོད་པ་ཡིན་ནོ། །བླང་དོར་མེད་པ་དང་། གཉིས་སུ་མེད་པར་འཇུག་པ་དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཆོད་པ་ཡིན་ནོ། །གྲོགས་པོ་དག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པ་མཚན་ཉིད་ཡིན་པས། དེ་ནི་དངོས་པོའི་འདུ་ཤེས་ལ་གནས་པས་མཆོད་པར་བླང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །མཆོད་པ་འབུལ་བ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །གཉིས་པ་ནི།
【現代漢語翻譯】 我，祈願不入于涅槃，並將善根迴向。首先，供養可分為處所和供品兩種來理解。 處所方面，對佛陀（dKon mChog，三寶）顯現處所作供養，與對佛陀不顯現處所作供養，兩者功德相等。因此，無論顯現與否，都應作為處所進行供養。正如《經莊嚴論》所說：『具足殊勝與心者，為圓滿二資糧故，以衣服等供養諸佛，無論顯現與否。』 供品也分為兩種：殊勝供養和無上供養。殊勝供養又分為兩種：財物供養和修行供養。財物供養包括：禮拜供養、讚頌供養、依次陳設供品供養、不為己有的殊勝供品供養、以意幻化的供養、以及佈施身體的供養。這些都應詳細瞭解。修行供養則是觀修本尊（lHa'i sKu，天尊之身）大手印，以及以菩薩（Byang Chub Sems Dpa'，菩提薩埵）禪定中生起的莊嚴進行供養。 無上供養分為有相供養和無相供養。前者是修持菩提心，如經中所說：『智者修持菩提心，對諸佛及其眷屬，此乃最勝之供養。』 無相供養則是修持無我之義，是供養中的至高者。如《善男子善調之智請問經》所說：『欲求菩提之菩薩，于恒河沙數劫中，以花香及飲食等，供養人中勝佛陀，不如聞此無我法，得無生法忍之光明，以此供養人中尊。』 《獅子吼經》中也說：『若不生起分別念與相狀，即是供養如來。不取捨，不二入，即是供養如來。諸友，如來之身是無事物之自性，因此，不應以執著事物之分別念來接受供養。』供養已述完畢。 第二是（迴向）。
【English Translation】 I, pray not to pass into Nirvana and dedicate the roots of virtue. First, offering should be understood in terms of both the place and the offerings. Regarding the place, making offerings to the Buddha (dKon mChog, The Three Jewels) in a manifest place and making offerings to the Buddha in a non-manifest place are said to have equal merit. Therefore, whether manifest or not, all should be taken as places for offering. As stated in the Ornament of the Sutras: 'Those with excellence and mind, for the sake of perfecting the two accumulations, offer clothes and so on to the Buddhas, whether manifest or not.' Offerings are also divided into two types: superior offerings and unsurpassed offerings. Superior offerings are further divided into two types: material offerings and practice offerings. Material offerings include: prostration offerings, praise offerings, sequentially arranged offerings, excellent offerings not possessed by oneself, offerings created by the mind, and offerings of giving the body. These should all be understood in detail. Practice offerings are meditating on the Great Seal of the deity's body (lHa'i sKu, Body of the Deity) and offering with the splendor arising from the samadhi of the Bodhisattvas (Byang Chub Sems Dpa', Bodhisattva). Unsurpassed offerings are divided into offerings with focus and offerings without focus. The former is cultivating the mind of enlightenment, as stated in the scripture: 'If the wise cultivate the mind of enlightenment, to the Victorious Ones and their retinues, this is the most excellent offering.' Offerings without focus are meditating on the meaning of selflessness, which is the supreme of offerings. As stated in the chapter of the Inquiry of the Son of God, Sharply Intelligent: 'A Bodhisattva desiring enlightenment, for as many eons as there are grains of sand in the Ganges, offering flowers, incense, and likewise food and drink, is less than hearing this Dharma of suchness, where there is no self, no life, and no person, and obtaining the light of forbearance upon hearing it. That is the offering to the supreme among humans.' The Great Lion's Roar Sutra also states: 'That which does not generate concepts and signs is the offering to the Tathagata. Entering without acceptance or rejection, and without duality, is the offering to the Tathagata. Friends, the body of the Tathagata is characterized by the absence of things, therefore, it is not acceptable to offer by dwelling on the concept of things.' The explanation of offering is complete. The second is (dedication).
སྡིག་པ་བཤགས་པ་བཤད་ན། སྤྱིར་དགེ་སྡིག་ཐམས་ཅད་ཡིད་ཀྱི་ཀུན་སློང་ལ་རག་ལས་ཏེ། ཡིད་གཙོ་བོ་ཡིན། ལུས་ངག་བྲན་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡང་རིན་ཆེན་ཕྲེང་བ་ལས། ཆོས་རྣམས་ཡིད་ནི་སྔོན་འགྲོ་བས། །ཡིད་ནི་གཙོ་བོ་ཞེས་གྲགས་པས། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེས་ན་ཡིད་ཆགས་སྡང་ལ་སོགས་པ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱིས་ཀུན་ནས་བསླངས་ནས། མཚམས་མེད་པ་ལྔའམ། །དེ་དང་ཉེ་བ་ལྔའམ། མི་དགེ་བ་བཅུའམ། སྡོམ་པ་དང་། དམ་ཚིག་ཉམས་པ་ལ་སོགས་པ་རང་གིས་བྱས་པ་དང་། གཞན་བྱེད་དུ་བསྩལ་པ་དང་། བྱེད་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་རྣམས་སྡིག་པ་མི་དགེ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེར་མ་ཟད་ཡིད་ཆགས་སྡང་དང་། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱིས་ཀུན་ནས་བསླངས་ནས་དམ་པའི་ཆོས་ལ་ཐོས་བསམ་སྒོམ་གསུམ་བྱས་པ་ཡང་མི་དགེ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་གི་འབྲས་བུ་ནི་སྡུག་བསྔལ་འབྱུང་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་ཡང་རིན་ཆེན་ཕྲེང་བ་ལས། འདོད་ཆགས་ཞེ་སྡང་གཏི་མུག་གསུམ། །དེས་བསྐྱེད་ལས་ནི་མི་དགེ་བ། །མི་དགེ་བ་ལས་སྡུག་བསྔལ་ཀུན། །དེ་བཞིན་ངན་འགྲོ་ཐམས་ཅད་དོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །སྤྱོད་འཇུག་ལས་ཀྱང་། མི་དགེ་བ་ལས་སྡུག་བསྔལ་འབྱུང་། །འདི་ལས་ཇི་ལྟར་ངེས་ཐར་ཞེས། །ཉིན་མཚན་ཀུན་ཏུ་བདག་གིས་ནི། །འདི་ཉིད་འབའ་ཞིག་བསམ་པར་རིགས། །ཤེས་གསུངས་སོ། །དེས་ན་སྡིག་པ་ 2-13-53b ཐམས་ཅད་བཤགས་པར་བྱའོ། །བཤགས་པས་འདག་ངེས་སམ་སྙམ་ན། ཤིན་ཏུ་ཡང་ངེས་ཏེ། མདོ་མྱ་ངན་འདས་ཆེན་ལས། སྡིག་པ་བྱས་ནས་ཀྱང་ཕྱིས་འགྱོད་དེ་ཕྱིར་འཆོས་ན། ཆུ་རྙོགས་པ་ཅན་ནོར་བུ་ཆུ་དྭངས་ཀྱིས་དྭངས་པའམ་སྤྲིན་དང་བྲལ་ནས་ཟླ་བ་གསལ་བ་དང་འདྲའོ། །ཞེས་པ་དང་། དེ་བས་ན་སྡིག་པ་ལ་འགྱོད་ཅིང་མ་བཅབས་པར་བཤགས་ན་ཇི་ལྟ་བུ་ཡང་བྱང་བར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །བཤགས་ལུགས་ཇི་ལྟར་བཤགས་ན། སྟོབས་རྣམ་པ་བཞིའི་སྒོ་ནས་བཤགས་སོ། །དེ་ལྟར་ཡང་ཆོས་བཞི་བསྟན་པའི་མདོ་ལས། བྱམས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཆོས་བཞི་དང་ལྡན་ན། སྡིག་པ་བྱས་ཤིང་བསགས་པ་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པར་འགྱུར་རོ། །བཞི་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ།རྣམ་པར་སུན་འབྱིན་པ་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པ་དང་། གཉེན་པོ་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པ་དང་། ཉེས་པ་ལས་ཟློག་པའི་སྟོབས་དང་། རྟེན་གྱི་སྟོབས་སོ། །ཤེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་རྣམ་པར་སུན་འབྱིན་པ་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པའི་སྟོབས་ནི། སྔར་བྱས་ཀྱི་སྡིག་པ་ལ་འགྱོད་པ་དྲག་པོ་བསྐྱེད་ནས་ཡུལ་གྱི་སྤྱན་སྔར་མཐོལ་བཤགས་བྱེད་པའོ། །དེ་ཡང་ཇི་ལྟར་འགྱོད་པར་བྱ་ཞེ་ན། འགྱོད་པ་སྐྱེད་ལུགས་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། དོན་མེད་པར་བརྟགས་ལ་འགྱོད་པ་སྐྱེད་པ་དང་། འཇིགས་པར་བརྟགས་ལ་འགྱོད་པ་སྐྱེད་པ་དང་། མྱུར་དུ་འབྲལ་དགོས་པར་བརྟགས་ལ་འགྱོད་པ་སྐྱེད་པའོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ནི། བདག་གིས་བྱས་པའི་སྡིག་པ་དེ་ཡང
【現代漢語翻譯】 如果講到懺悔罪業，一般來說，一切善惡都取決於意念的動機，意念是最主要的，身語是僕從。正如《寶鬘論》中所說：『一切法意為先導，意為主要故得名。』因此，由貪嗔等煩惱所驅使，造作五無間罪，或近五無間罪，或十不善業，或違犯戒律和誓言等，自己所做、教他人做、或隨喜他人做的惡行，都稱為罪惡。不僅如此，即使以貪嗔等煩惱驅使，對殊勝的佛法進行聞思修，也是不善的。這些行為的結果必然是痛苦。正如《寶鬘論》中所說：『貪嗔癡三者，由此生不善業，不善業生諸苦，如是生諸惡趣。』《入行論》中也說：『罪惡生諸苦，何能定解脫？晝夜恒應思，唯此是正理。』因此，一切罪業都應懺悔。有人會想，懺悔真的能消除罪業嗎？答案是肯定的。如《大涅槃經》所說：『造罪之後，若能後悔並加以改正，就像渾濁的水因凈水寶珠而澄清，或烏雲散去，月亮顯現光明一樣。』因此，對罪業感到後悔，不加以隱瞞地懺悔，無論多大的罪業都能得以清凈。那麼，應該如何懺悔呢？通過四種力量來懺悔。正如《四法經》中所說：『慈氏菩薩摩訶薩，若具足四法，則能壓伏已作已積之罪業。何謂四法？即厭患對治力，依止對治力，遮止罪惡力，以及依止力。』其中，厭患對治力是指對過去所造的罪業生起強烈的後悔心，並在對境前坦白懺悔。那麼，應該如何生起後悔心呢？有三種方法：通過思考無意義而生起後悔心，通過思考恐懼而生起後悔心，以及通過思考必須迅速遠離而生起後悔心。首先，對於自己所造的罪業…… If we talk about confessing sins, generally speaking, all good and evil depend on the motivation of the mind. The mind is the most important, and the body and speech are servants. As it is said in the 'Ratnavali' (Precious Garland): 'All dharmas are preceded by the mind, the mind is known as the chief.' Therefore, driven by afflictions such as attachment and hatred, committing the five inexpiable sins, or the near five inexpiable sins, or the ten non-virtuous actions, or violating vows and commitments, etc., actions done by oneself, caused to be done by others, or rejoicing in the actions of others, are called sins and non-virtuous deeds. Moreover, even studying, contemplating, and meditating on the sacred Dharma driven by attachment, hatred, and afflictions is non-virtuous. The result of these actions is the arising of suffering. As it is said in the 'Ratnavali': 'Attachment, hatred, and ignorance, from these arise non-virtuous actions, from non-virtuous actions come all sufferings, likewise, all bad migrations.' It is also said in 'Bodhicharyavatara' (Guide to the Bodhisattva's Way of Life): 'From non-virtue comes suffering, how can one be certain of liberation from this? Day and night, one should think only of this, this is the right way.' Therefore, all sins should be confessed. One might wonder, is it certain that confession will purify sins? It is indeed certain. As it is said in the 'Mahaparinirvana Sutra': 'Having committed sins, if one later regrets and corrects them, it is like muddy water being cleared by a clear water jewel, or the moon becoming clear after the clouds have dispersed.' Therefore, if one regrets sins and confesses them without concealment, they will be purified no matter how great they are. How should one confess? One should confess through the four powers. As it is said in the 'Sutra of the Four Dharmas': 'If a Bodhisattva Mahasattva possesses four dharmas, they will overcome the sins they have committed and accumulated. What are the four? They are: the power of complete repudiation, the power of applying remedies, the power of preventing wrongdoing, and the power of reliance.' Among these, the power of complete repudiation is to generate strong regret for past sins and to confess them openly before an object. How should one generate regret? There are three ways to generate regret: generating regret by reflecting on meaninglessness, generating regret by reflecting on fear, and generating regret by reflecting on the need to quickly separate. First, regarding the sins I have committed...
【English Translation】 If we talk about confessing sins, generally speaking, all good and evil depend on the motivation of the mind. The mind is the most important, and the body and speech are servants. As it is said in the 'Ratnavali' (Precious Garland): 'All dharmas are preceded by the mind, the mind is known as the chief.' Therefore, driven by afflictions such as attachment and hatred, committing the five inexpiable sins, or the near five inexpiable sins, or the ten non-virtuous actions, or violating vows and commitments, etc., actions done by oneself, caused to be done by others, or rejoicing in the actions of others, are called sins and non-virtuous deeds. Moreover, even studying, contemplating, and meditating on the sacred Dharma driven by attachment, hatred, and afflictions is non-virtuous. The result of these actions is the arising of suffering. As it is said in the 'Ratnavali': 'Attachment, hatred, and ignorance, from these arise non-virtuous actions, from non-virtuous actions come all sufferings, likewise, all bad migrations.' It is also said in 'Bodhicharyavatara' (Guide to the Bodhisattva's Way of Life): 'From non-virtue comes suffering, how can one be certain of liberation from this? Day and night, one should think only of this, this is the right way.' Therefore, all sins should be confessed. One might wonder, is it certain that confession will purify sins? It is indeed certain. As it is said in the 'Mahaparinirvana Sutra': 'Having committed sins, if one later regrets and corrects them, it is like muddy water being cleared by a clear water jewel, or the moon becoming clear after the clouds have dispersed.' Therefore, if one regrets sins and confesses them without concealment, they will be purified no matter how great they are. How should one confess? One should confess through the four powers. As it is said in the 'Sutra of the Four Dharmas': 'If a Bodhisattva Mahasattva possesses four dharmas, they will overcome the sins they have committed and accumulated. What are the four? They are: the power of complete repudiation, the power of applying remedies, the power of preventing wrongdoing, and the power of reliance.' Among these, the power of complete repudiation is to generate strong regret for past sins and to confess them openly before an object. How should one generate regret? There are three ways to generate regret: generating regret by reflecting on meaninglessness, generating regret by reflecting on fear, and generating regret by reflecting on the need to quickly separate. First, regarding the sins I have committed...
་རེས་འགའ་དགྲ་འདུལ་བའི་ཆེད་དུ་བྱས། རེས་འགའ་གཉེན་བསྐྱང་བའི་ཆེད་དུ་བྱས། རེས་འགའ་ལུས་གནས་པའི་ཆེད་དུ་བྱས། རེས་འགའ་རྫས་བསག་པའི་ཆེད་དུ་བྱས་ཏེ། བདག་ཤི་ནས་འཇིག་རྟེན་ཕྱི་མར་སྐྱེས་འདེགས་པའི་ཚེ། དགྲ་དང་གཉེན་དང་ཡུལ་དང་ལུས་དང་ནོར་རྫས་རྣམས་བདག་དང་མི་འགྲོགས་པར། ལས་ངན་གྱི་ 2-13-54a སྡིག་སྒྲིབ་རྣམས་བདག་དང་འགྲོགས་ནས་གང་དུ་སྐྱེ་བ་དེར་གཤེད་མར་ལྡང་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། ཁྱིམ་བདག་དཔལ་སྦྱིན་གྱིས་ཞུས་པའི་མདོ་ལས། ཕ་མ་སྤུན་དང་བུ་དང་ཆུང་མ་དང་། །བྲན་དང་ནོར་དང་རྩ་ལག་ཚོགས་རྣམས་ཀྱང་། །ཤི་བའི་རྗེས་ཕྱིར་དེ་དག་འགྲོ་བ་མེད། །ལས་རྣམས་རྗེས་སུ་འབྲང་ཞིང་དེ་དག་འགྲོ། ཞེས་དང་། ཤིན་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་གྱུར་པ་དེ་དུས་སུ། །བུ་དང་ཆུང་མ་སྐྱབས་སུ་འགྱུར་མ་ཡིན། །བདག་ཉིད་གཅིག་པུས་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བར་འོང་། །དེ་དག་དེ་ཚེ་བདག་གི་སྐལ་མི་ལེན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །སྤྱོད་འཇུག་ལས་ཀྱང་། ཐམས་ཅད་བོར་ཏེ་ཆས་དགོས་པར། །བདག་གིས་དེ་ལྟར་མ་ཤེས་ནས། །མཛའ་དང་མི་མཛའ་དོན་གྱི་ཕྱིར། །སྡིག་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་བྱས། །མཛའ་བ་རྣམས་ཀྱང་མེད་པར་འགྱུར། །མི་མཛའ་རྣམས་ཀྱང་མེད་པར་འགྱུར། །བདག་ཀྱང་མེད་པར་འགྱུར་བ་སྟེ། །དེ་བཞིན་ཐམས་ཅད་མེད་པར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེས་ན་སྡིག་པ་ནི་དགྲ་གཉེན་གཉིས་དང་། ལུས་ལོངས་སྤྱོད་གཉིས་ཏེ་དེ་བཞིའི་ཆེད་དུ་བྱས་པ་ལ། དེ་བཞི་དང་བདག་ཡུན་དུ་འགྲོགས་སུ་མེད་པས་ན། སྡིག་པ་ཉིད་ཚེགས་ཆེ་ལ་དོན་ཆུང་བར་བསམས་ནས་འགྱོད་པ་དྲག་པོ་བསྐྱེད་དོ། །གལ་ཏེ་དོན་མེད་ཀྱང་དེས་བདག་ལ་གནོད་པར་མི་འགྱུར་སྙམ་ན། དོན་གཉིས་པ་སྡིག་པའི་འབྲས་བུ་དེས་འཇིགས་པར་བརྟགས་ལ་འགྱོད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་སྡིག་པ་བྱས་པ་དེ་འཆི་ཀའི་ཚེ་འཇིགས་པ་དང་། ཤི་བའི་ཚེ་འཇིགས་པ་དང་། ཤི་བའི་འོག་ཏུ་འཇིགས་པ་དང་གསུམ་མོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ནི་སྡིག་པ་ཅན་རྣམས་འཆི་ཀའི་དུས་སུ་ཡང་། གནད་གཅོད་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་མི་བཟད་པ་མྱོང་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། བདག་ནི་མལ་ན་འདུག་བཞིན་དུ། ། 2-13-54b གཉེན་བཤེས་རྣམས་ཀྱིས་མཐའ་བསྐོར་ཡང་། །སྲོག་གཅོད་པ་ཡི་ཚོར་བ་དག །བདག་ཉིད་གཅིག་པུས་མྱོང་བར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ནས་ཤི་བའི་ཚེ་འབྲས་བུ་འཇིགས་པ་ནི། གཤིན་རྗེའི་ཕོ་ཉ་སྐྱེས་བུ་ནག་པོ་མ་རུངས་པ་ཞགས་པ་ཐོགས་པས་ནི་མགུལ་ནས་བཅིངས་ཤིང་དམྱལ་བའི་གནས་སུ་ཁྲིད། དབྱུག་པ་དང་། ཤང་ལང་ལ་སོགས་པ་མཚོན་ཆ་ཐོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་ཕྱི་ནས་གཙེས་ཏེ། གནོད་པ་དུ་མ་འབྱུང་ངོ་། །དེ་ལྟར་ཡང་། གཤིན་རྗེའི་ཕོ་ཉས་ཟིན་པ་ལ། །གཉེན་གྱིས་ཅི་ཕན་བཤེས་ཅི་ཕན། །དེ་ཚེ་བསོད་ནམས་གཅིག་སྐྱབས་ན། །དེ་ཡང་བདག་གིས་མ་བསྟེན་ཏོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །
【現代漢語翻譯】 有時爲了征服敵人而做，有時爲了保護親人而做，有時爲了維持生命而做，有時爲了積攢財物而做。當我死後，在來世投生時，敵人、親人、故鄉、身體和財物都不會與我同行，只有惡業的罪障會與我同行，無論投生到哪裡，都會像劊子手一樣折磨我。正如《居士功德經》中所說：『父母、兄弟、子女和妻子，僕人、財物和一切眷屬，死後都不會跟隨而去，只有業會跟隨，並與之同行。』又說：『在極度痛苦的時候，子女和妻子都不能成為救助，只能獨自承受痛苦，他們不會分擔我的痛苦。』《入行論》中也說：『我將捨棄一切而去，卻不明白這個道理，爲了親友和仇敵，造作了各種罪業。親友會消失，仇敵也會消失，我也會消失，一切都將消失。』因此，爲了敵人、親人、身體和享樂這四者而造作罪業，但這四者和我都不能長久相伴，所以要想到罪業的代價巨大而意義渺小，從而產生強烈的後悔之心。如果認為即使做了無意義的事也不會對我造成傷害，那麼就要考慮到罪業的果報會帶來恐懼，從而產生後悔之心。也就是說，造作罪業會在臨終時感到恐懼，死亡時感到恐懼，死後感到恐懼，這三種恐懼。首先，作惡者在臨終時會遭受難以忍受的痛苦，比如被截肢等。正如經文所說：『我躺在床上，親友們圍繞在身邊，但我只能獨自承受被奪走生命的痛苦。』然後，死亡時所感受到的恐懼是：閻羅王的使者，那些黑色、兇惡的使者，手持繩索，捆綁著我的脖子，將我帶到地獄。手持棍棒和刀劍等武器的人從背後折磨我，帶來無數的傷害。正如經文所說：『被閻羅王的使者抓住時，親人有什麼用？朋友有什麼用？那時只有功德才能救助我，但我卻沒有修積功德。』 有時爲了征服敵人而做，有時爲了守護親友而做，有時爲了維持身體而做，有時爲了積聚財物而做。當我死後，到來世投生之際，敵人、親友、家園、身體和財物都不會與我相伴，只有惡業的罪障會與我相伴，無論投生到哪裡，都會像劊子手一樣折磨我。正如《居士功德經》中所說：『父母、兄弟、子女和妻子，僕人、財物和一切眷屬，死後都不會跟隨而去，只有業會跟隨，並與之同行。』又說：『在極度痛苦的時候，子女和妻子都不能成為救助，只能獨自承受痛苦，他們不會分擔我的痛苦。』《入行論》中也說：『我將捨棄一切而去，卻不明白這個道理，爲了親友和仇敵，造作了各種罪業。親友會消失，仇敵也會消失，我也會消失，一切都將消失。』因此，爲了敵人、親友、身體和享樂這四者而造作罪業，但這四者和我都不能長久相伴，所以要想到罪業的代價巨大而意義渺小，從而產生強烈的後悔之心。如果認為即使做了無意義的事也不會對我造成傷害，那麼就要考慮到罪業的果報會帶來恐懼，從而產生後悔之心。也就是說，造作罪業會在臨終時感到恐懼，死亡時感到恐懼，死後感到恐懼，這三種恐懼。首先，作惡者在臨終時會遭受難以忍受的痛苦，比如被截肢等。正如經文所說：『我躺在床上，親友們圍繞在身邊，但我只能獨自承受被奪走生命的痛苦。』然後，死亡時所感受到的恐懼是：閻羅王的使者，那些黑色、兇惡的使者，手持繩索，捆綁著我的脖子，將我帶到地獄。手持棍棒和刀劍等武器的人從背後折磨我，帶來無數的傷害。正如經文所說：『被閻羅王的使者抓住時，親人有什麼用？朋友有什麼用？那時只有功德才能救助我，但我卻沒有修積功德。』
【English Translation】 Sometimes it is done to conquer enemies, sometimes to protect relatives, sometimes to maintain the body, and sometimes to accumulate wealth. When I die and am reborn in the next world, enemies, relatives, homeland, body, and possessions will not accompany me. Only the defilements of negative karma will accompany me, and wherever I am reborn, they will rise up as executioners. As it is said in the Sutra Requested by the Householder Dpal sbyin (Glorious Giver): 'Parents, siblings, children, and spouses, servants, wealth, and all retinues, do not go after death. Only actions follow and they go.' And: 'In times of extreme suffering, children and spouses are not a refuge. One must experience suffering alone. They do not take a share of one's suffering at that time.' Also, in the Bodhisattvacaryāvatāra (Guide to the Bodhisattva's Way of Life): 'Having to depart, abandoning all, because I did not know this, for the sake of friends and enemies, I committed various sins. Friends will also cease to exist, enemies will also cease to exist, I too will cease to exist; likewise, all will cease to exist.' Therefore, since sin is committed for the sake of enemies, relatives, body, and possessions—these four—and since these four and oneself cannot be companions forever, one should think that sin is a great effort with little meaning and generate strong regret. If one thinks that even if it is meaningless, it will not harm oneself, then one should contemplate the fear of the fruit of sin and regret it. That is, committing sin is fearful at the time of death, fearful at the time of dying, and fearful after dying—these three. First, those who have committed sins experience unbearable suffering such as amputation at the time of death. As it is said: 'While I am lying in bed, surrounded by relatives and friends, I alone will experience the sensation of being killed.' Then, the fear of the fruit at the time of death is that the messengers of Yama (Lord of Death), black and cruel beings holding lassos, bind one by the neck and lead one to the hell realms. Those holding clubs, swords, and other weapons torment one from behind, causing many harms. As it is said: 'When seized by the messengers of Yama, what help are relatives? What help are friends? At that time, only merit is a refuge, but I have not relied on it.' Sometimes it is done to conquer enemies, sometimes to protect relatives, sometimes to maintain the body, and sometimes to accumulate wealth. When I die and am reborn in the next world, enemies, relatives, homeland, body, and possessions will not accompany me. Only the defilements of negative karma will accompany me, and wherever I am reborn, they will rise up as executioners. As it is said in the Sutra Requested by the Householder Dpal sbyin (Glorious Giver): 'Parents, siblings, children, and spouses, servants, wealth, and all retinues, do not go after death. Only actions follow and they go.' And: 'In times of extreme suffering, children and spouses are not a refuge. One must experience suffering alone. They do not take a share of one's suffering at that time.' Also, in the Bodhisattvacaryāvatāra (Guide to the Bodhisattva's Way of Life): 'Having to depart, abandoning all, because I did not know this, for the sake of friends and enemies, I committed various sins. Friends will also cease to exist, enemies will also cease to exist, I too will cease to exist; likewise, all will cease to exist.' Therefore, since sin is committed for the sake of enemies, relatives, body, and possessions—these four—and since these four and oneself cannot be companions forever, one should think that sin is a great effort with little meaning and generate strong regret. If one thinks that even if it is meaningless, it will not harm oneself, then one should contemplate the fear of the fruit of sin and regret it. That is, committing sin is fearful at the time of death, fearful at the time of dying, and fearful after dying—these three. First, those who have committed sins experience unbearable suffering such as amputation at the time of death. As it is said: 'While I am lying in bed, surrounded by relatives and friends, I alone will experience the sensation of being killed.' Then, the fear of the fruit at the time of death is that the messengers of Yama (Lord of Death), black and cruel beings holding lassos, bind one by the neck and lead one to the hell realms. Those holding clubs, swords, and other weapons torment one from behind, causing many harms. As it is said: 'When seized by the messengers of Yama, what help are relatives? What help are friends? At that time, only merit is a refuge, but I have not relied on it.'
སློབ་སྤྲིང་ལས་ཀྱང་། དུས་ཀྱི་ཞགས་པས་སྐེ་ནས་བཏགས་ཏེ་གཤིན་རྗེའི་མི། །གཏུམ་མོ་རྣམས་ཀྱིས་དབྱུག་པས་བདའ་ཞིང་འཁྲིད་པར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་སོ། །གཤིན་རྗེའི་ཕོ་ཉ་ལ་བདག་མི་འཇིགས་སོ་སྙམ་ན། ཇི་སྐད་དུ། སྐྱེ་བོ་ཡན་ལག་གཅོད་པའི་སར། །དེ་རིང་ཁྲིད་པའང་བྲེད་གྱུར་ཏེ། །ཁ་སྐམ་མིག་རྩ་ངན་ལ་སོགས། །སྔར་ལས་གཞན་དུ་འགྱུར་སྣང་ན། །གཤིན་རྗེའི་ཕོ་ཉ་འཇིགས་འཇིགས་ལྟའི། །ཤ་ཚུགས་ཅན་གྱིས་བཟུང་གྱུར་ཅིང་། །འཇིགས་ཆེན་ནད་ཀྱིས་ཐེབས་གྱུར་པ། །རབ་ཏུ་ཉམ་ཐག་སྨོས་ཅི་དགོས། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཤི་བའི་འོག་རོལ་དུ་སྡིག་པའི་འབྲས་བུ་འཇིགས་པ་ནི། དམྱལ་བ་ཆེན་པོར་ལྷུང་ནས། བཙོ་བསྲེག་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་མི་བཟད་པ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་ཤིན་ཏུ་འཇིགས་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། དམྱལ་བ་བྲིས་པ་མཐོང་དང་ཐོས་པ་དང་། །དྲན་དང་བཀླགས་དང་གཟུགས་སུ་བགྱིས་རྣམས་ཀྱང་། །འཇིགས་པ་སྐྱེད་པར་འགྱུར་ན་མི་བཟད་པའི། །རྣམ་སྨིན་ཉམས་སུ་མྱོང་རྣམས་སྨོས་ཅི་འཚལ། ། 2-13-55a ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་སྡིག་པའི་འབྲས་བུ་དེ་ཤིན་ཏུ་འཇིགས་པས་ན་འགྱོད་པ་བསྐྱེད་པར་བྱའོ། །གསུམ་པ་བཤད་ན། སྡིག་པ་དེ་ཡང་དུས་ཕྱིས་བཤགས་པས་ཆོག་གམ་སྙམ་ན། མི་ཆོག་སྟེ་མྱུར་དུ་བཤགས་དགོས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྡིག་པ་མ་བྱང་བའི་འོག་ཏུ་བདག་འཆི་དོགས་ཡོད་དོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། བདག་ནི་སྡིག་པ་མ་བྱང་བར། །སྔོན་དུ་འགུམ་པར་འགྱུར་དུ་མཆི། །ཇི་ལྟར་འདི་ལས་ངེས་ཐར་བར། །མྱུར་བའི་ཚུལ་གྱིས་བསྐྱབ་ཏུ་གསོལ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །སྡིག་པ་མ་བྱང་བར་བདག་མི་འཆིའོ་སྙམ་ན། འཆི་བདག་གི་བདུད་དེས་བདག་གི་སྡིག་པ་བྱང་བ་དང་མི་བྱང་བའི་ཚིས་མི་བྱེད་པར། གླགས་གང་རྙེད་ཀྱིས་སྲོག་འཕྲོག་པས་ནམ་འཆི་ངེས་པ་མེད་པའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། ཡིད་བརྟན་མི་རུང་འཆི་བདག་འདིས། །བྱས་དང་མ་བྱས་མི་སྡོད་པར། །ན་དང་མི་ན་ཀུན་གྱིས་ཀྱང་། །གློ་བུར་ཚེ་ལ་ཡིད་མི་བརྟན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེས་ན་ཚེ་སྲོག་ལ་བློ་ལྟོས་མེད་དེ། སྡིག་པ་མ་བྱང་བར་འཆི་དོགས་ཡོད་པས་མྱུར་དུ་སྦྱང་དགོས་སོ། །དེས་ན་གྱོད་ཁ་དེ་ལ་ཐུག་པས་ན་འགྱོད་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་རྒྱུ་མཚན་གསུམ་གྱིས་སྡིག་པ་ལ་འགྱོད་པ་བསྐྱེད་ལ། ཡུལ་ཁྱད་པར་ཅན་དང་ཕལ་པོ་ཆེའི་སྤྱན་སྔར་མཐོལ་ཞིང་བཤགས་པར་བགྱིའོ། །དེ་ལྟར་རྣམ་པ་སུན་འབྱིན་པ་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་སྡིག་པ་འདག་པ་ནི། དཔེར་ན་ཁ་དྲག་པོའི་བུ་ལོན་འོང་བ་ལ་མ་འཁོར་ནས་ཞུ་བ་བྱས་པ་དང་འདྲ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །སྔོན་མི་གདུང་བ་སོར་མོའི་ཕྲེང་བ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་མི་དགུ་བརྒྱ་དང་དགུ་བཅུ་རྩ་དགུ་བསད་པའི་མི་སྡིག་ཅན་ཞིག་ཀྱང་། རྣམ་པར་སུན་འབྱིན་པ་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པའི་སྟོབས་ཉམས་
【現代漢語翻譯】 正如《學經》中所說：『被死亡的繩索從脖子上套住，死神的人，以及兇猛的獄卒們用棍棒驅趕和帶領。』如果認為自己不害怕死神的使者，那麼，正如所說：『當人們被帶到肢解的地方，今天被帶到那裡也會感到恐懼。口乾舌燥，眼眶發黑等等，呈現出與以往不同的樣子。』如果死神的使者，那些面目猙獰的人抓住你，並遭受巨大疾病的侵襲，那又何必說極度痛苦呢？正如所說：『看到、聽到、憶起、閱讀和描繪地獄，都會產生恐懼，更何況是親身經歷那無法忍受的異熟果報呢？』 因此，罪惡的果報是極其可怕的，會墮入大地獄，遭受煎煮焚燒等無法忍受的痛苦。因此，非常可怕。正如所說：『看到、聽到、憶起、閱讀和描繪地獄，都會產生恐懼，更何況是親身經歷那無法忍受的異熟果報呢？』正如所說。因此，罪惡的果報非常可怕，所以要生起後悔之心。 第三，如果認為罪惡可以在以後懺悔，那是不行的，必須儘快懺悔。為什麼呢？因為我擔心在罪惡未凈除之前死去。正如所說：『我會在罪惡未凈除之前死去，如何才能從中解脫？請以迅速的方式救護我。』如果認為在罪惡未凈除之前不會死去，那麼，死魔不會考慮我的罪惡是否凈除，而是會抓住任何機會奪走生命，所以無法確定何時會死。正如所說：『這個不可靠的死神，不會等待已做或未做，無論生病或未生病，大家都無法預料生命何時會突然結束。』 因此，不要對生命抱有期望，因為擔心在罪惡未凈除之前死去，所以必須儘快懺悔。因此，問題就在於此，所以要感到後悔。因此，通過這三個原因，對罪惡生起後悔之心，並在特殊的對境和大眾面前坦白和懺悔。正如所說：『以完全摧毀一切對治力的力量來消除罪惡，就像欠了惡債的人無力償還而求饒一樣。』從前，有一個名叫『指鬘』的人，殺害了九百九十九人，但他也是通過完全摧毀一切對治力的力量，
【English Translation】 As it is said in the 'Teachings': 'Tied by the noose of time around the neck, the person of the Lord of Death, and the fierce wardens chase and lead with clubs.' If one thinks one is not afraid of the messengers of the Lord of Death, then, as it is said: 'When people are taken to the place of dismemberment, even being taken there today causes fear. Dry mouth, dark eye sockets, etc., appearing different from before.' If the messengers of the Lord of Death, those with terrifying faces, seize you, and you are afflicted by great illnesses, what need is there to speak of extreme suffering? As it is said: 'Seeing, hearing, remembering, reading, and depicting hell, all cause fear, what more to say of experiencing the unbearable ripening of karma?' Therefore, the result of sin is extremely frightening, one will fall into the great hells, and experience unbearable suffering such as boiling and burning. Therefore, it is very frightening. As it is said: 'Seeing, hearing, remembering, reading, and depicting hell, all cause fear, what more to say of experiencing the unbearable ripening of karma?' As it is said. Therefore, the result of sin is very frightening, so one should generate a sense of regret. Third, if one thinks that sin can be confessed later, that is not possible, one must confess as soon as possible. Why? Because I fear dying before my sins are purified. As it is said: 'I will die before my sins are purified, how can I be liberated from this? Please protect me in a swift manner.' If one thinks that one will not die before one's sins are purified, then the demon of death will not consider whether my sins are purified or not, but will seize any opportunity to take my life, so it is impossible to be certain when one will die. As it is said: 'This unreliable Lord of Death does not wait for what has been done or not done, whether sick or not sick, everyone cannot predict when life will suddenly end.' Therefore, do not have expectations for life, because one fears dying before one's sins are purified, so one must purify them as soon as possible. Therefore, the problem lies here, so one should feel regret. Therefore, through these three reasons, generate regret for sins, and confess and repent before special objects of refuge and the assembly. As it is said: 'Eliminating sins with the power of completely destroying all antidotes is like a person who owes a bad debt and begs for mercy because they cannot repay it.' In the past, there was a person named 'Angulimala' (指鬘 - One with a Garland of Fingers), who killed nine hundred and ninety-nine people, but he also, through the power of completely destroying all antidotes,
སུ་བླངས་པས། སྡིག་པ་བྱང་ནས་དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་བོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། གང་ཞིག་སྔོན་ཆད་བག་མེད་གྱུར་པ་ལས། །ཕྱི་ནས་བག་དང་ལྡན་པར་གྱུར་དེ་ཡང་། །ཟླ་བ་སྤྲིན་བྲལ་ལྟ་བུར་རྣམ་ 2-13-55b མཛེས་ཏེ། །དགའ་བོ་སོར་ཕྲེང་མཐོང་ལྡན་བདེ་བྱེད་བཞིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །གཉེན་པོ་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པའི་སྟོབས་ནི། སྡིག་པའི་གཉེན་པོར་དགེ་བ་སྤྱོད་པའོ། །དེས་ཟག་པ་ཟད་པར་བྱེད་དེ། མངོན་པ་ཀུན་ལས་བཏུས་པ་ལས་ཀྱང་། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ལས་ནི། གཉེན་པོའི་ལས་སྟོབས་དང་ལྡན་པར་ལྟ་སྟེ། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་འབྲས་བུ་འཕངས་སུ་ཟིན་ཀྱང་། གཉེན་པོའི་སྟོབས་ཀྱིས་གཞན་དུ་བསྒྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཛོད་ལས་ནི། སྟོང་པ་ཉིད་བསྒོམས་པས་སྡིག་པ་བྱང་བར་གསུངས་སོ། །རྡོ་རྗེ་གཅོད་པ་ལས་ནི། མདོ་སྡེ་ཟབ་མོ་བཏོན་པས་སྡིག་པ་བྱང་བར་གསུངས་སོ། །དམ་ཚིག་གསུམ་བཀོད་པའི་རྒྱལ་པོ་དང་། དཔུང་བཟང་གིས་ཞུས་པའི་མདོ་ལས་ནི། གསང་སྔགས་ཀྱི་བཟླས་པ་བྱས་པས་སྡིག་པ་བྱང་བར་གསུངས་སོ། །མེ་ཏོག་བརྩེགས་པའི་གཟུངས་ལས་ནི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཆོད་རྟེན་ལ་མཆོད་པ་བྱས་པས་སྡིག་པ་བྱང་བར་གསུངས་སོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་གཟུགས་ཀྱི་ལེའུ་ལས་ནི། སྐུ་གཟུགས་བཞེངས་པས་སྡིག་པ་བྱང་བར་གསུངས་སོ། །གཞན་ཡང་ཆོས་ཉན་པ་དང་། ཀློག་པ་དང་། བྲི་བ་ལ་སོགས་པ་དགེ་བའི་ལས་གང་མོས་བྱེད་པ་སྟེ། དེས་སྡིག་པ་བྱང་བར་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་ཡང་འདུལ་བ་ལུང་ལས། གང་ཞིག་སྡིག་པའི་ལས་བྱས་པ། །དགེ་བ་ཡིས་ནི་འགོག་བྱེད་དེ། །ཉི་ཟླ་སྤྲིན་ལས་བྱུང་བ་བཞིན། །འཇིག་རྟེན་འདི་དེར་སྣང་བར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་སོ། །འོ་ན་སྡིག་པའི་གཉེན་པོར་དགེ་བ་བྱེད་པ་དེ་ཡང་སྡིག་པ་ཇི་སྙེད་བྱས་པ་དེ་སྙེད་ཀྱི་དགེ་བ་བྱ་དགོས་སམ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། མྱ་ངན་འདས་ཆེན་གྱི་མདོ་ལས། དགེ་བ་གཅིག་བྱས་ཀྱང་སྡིག་པ་མང་པོ་འཇོམས་ཏེ། ཞེས་དང་། རྡོ་རྗེ་ཆུང་ངུས་རི་རབ་བམ། མེ་ཆུང་ངུས་རྩྭ་ཤིང་ 2-13-56a ངམ། དུག་ཆུང་ངུས་སེམས་ཅན་འཇོམས་པ་ལྟར། དགེ་བ་ཆུང་ངུས་ཀྱང་སྡིག་པ་ཆེན་པོ་འཇོམས་པས་ན། དོན་དུ་གཉེར་བ་ཆེན་པོ་ཉིད་དོ། །ཅེས་གསུངས་སོ། །གསེར་འོད་དམ་པའི་མདོ་ལས་ཀྱང་། གང་གིས་བསྐལ་པ་སྟོང་རྣམས་སུ། །སྡིག་པ་ཤིན་ཏུ་མི་བཟད་བགྱིས། །ལན་གཅིག་རབ་ཏུ་བཤགས་པ་ཡིས། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་བྱང་བར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་གཉེན་པོ་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་སྡིག་པའི་འདག་པ་ནི། དཔེར་ན་ངན་སྐྱུགས་ཀྱི་འདམ་རྫབ་ཏུ་ཆུད་པའི་གང་ཟག་ཅིག་འདམ་རྫབ་ནས་ཕྱུང་ནས་ཁྲུས་བྱས་ཏེ་དྲི་བཟང་པོ་བྱུགས་པ་དང་འདྲ། ཅེས་གསུངས་སོ། །སྔོན་ཁྱེའུ་བདེ་བྱེད་ཅེས་བྱ
【現代漢語翻譯】 有人問道：『如何以對治力來清凈罪業？』答：『通過採取對治，罪業得以清凈，並獲得阿羅漢的果位。』正如經文所說：『過去放逸之人，若之後變得謹慎，亦如無雲之月般美麗，如喜樂、指鬘、見有、安樂者一般。』 對治遍行力是指以善行作為罪業的對治。這能使煩惱止息。《攝大乘論》中也說：『與不順品之業，應視為具有對治力，即使不順品之果已成熟，亦能以對治力轉變之。』 如《如來藏經》中所說：『修習空性可清凈罪業。』《金剛經》中說：『讀誦甚深經典可清凈罪業。』《三昧耶王經》和《勝軍王所問經》中說：『持誦密咒可清凈罪業。』《積聚鮮花經》中說：『供養如來佛塔可清凈罪業。』《如來身像品》中說：『建造佛像可清凈罪業。』此外，聽聞佛法、讀誦經典、書寫經文等，任何善行皆可清凈罪業。 正如《律藏》中所說：『若人造作罪惡業，能以善行而遮止，如日月出雲翳，照耀世間放光明。』 有人問：『那麼，以善行作為罪業的對治，是否需要做與所造罪業等量的善行呢？』答：『並非如此。』《大般涅槃經》中說：『行一善即可摧毀諸多罪業。』又如小金剛能毀須彌山，小火能焚草木，小毒能害眾生，同樣，小善也能摧毀大罪，因此，精進努力至關重要。 《金光明經》中也說：『若人于千劫中，造作極重諸惡業，若能至誠懺悔一次，彼等一切皆得清凈。』 因此，以對治遍行力清凈罪業，譬如有人陷於惡臭泥沼之中，被人救起后沐浴，並涂以香料。
【English Translation】 Someone asked: 'How can one purify sins through the power of applying remedies?' The answer: 'By taking remedies, sins are purified, and the fruit of an Arhat is attained.' As it is said in the scriptures: 'One who was previously negligent, if they later become diligent, will be as beautiful as the moon free from clouds, like Joyful, Angulimala, Drstimat, and Sukha. The power of universally applying remedies refers to practicing virtue as a remedy for sins. This causes defilements to cease. The Abhidharmasamuccaya also states: 'Actions of opposing forces should be regarded as possessing the power of remedies, even if the fruit of opposing forces has matured, it can be transformed by the power of remedies.' As stated in the Tathagatagarbha Sutra: 'Meditating on emptiness can purify sins.' The Diamond Sutra says: 'Reciting profound sutras can purify sins.' The Samaya Raja Sutra and the Shengjun Wang Suowen Sutra say: 'Reciting secret mantras can purify sins.' The Accumulation of Flowers Sutra says: 'Making offerings to the stupa of the Tathagata can purify sins.' The Chapter on the Image of the Tathagata says: 'Constructing Buddha images can purify sins.' Furthermore, listening to the Dharma, reciting scriptures, writing scriptures, and so on, any virtuous act can purify sins. As it is said in the Vinaya Sutra: 'If a person commits sinful deeds, they can be prevented by virtuous deeds, just as the sun and moon emerge from the clouds, illuminating the world with light.' Someone asked: 'Then, in using virtuous deeds as a remedy for sins, is it necessary to perform virtuous deeds equal to the amount of sins committed?' The answer: 'It is not so.' The Mahaparinirvana Sutra says: 'Performing one virtuous deed can destroy many sins.' Just as a small vajra can destroy Mount Sumeru, a small fire can burn grass and trees, and a small amount of poison can harm sentient beings, similarly, a small virtuous deed can destroy great sins. Therefore, diligent effort is of utmost importance. The Suvarnaprabhasa Sutra also says: 'If a person, in thousands of kalpas, commits extremely terrible sins, if they sincerely confess even once, all of those will be purified.' Therefore, purifying the stains of sins with the power of universally applying remedies is like a person who has fallen into a swamp of foul excrement, being pulled out of the swamp, bathed, and then anointed with fragrant scents.
་བ་མ་བསད་པའི་སྡིག་ཅན་ཞིག་ཀྱང་། གཉེན་པོ་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པའི་སྟོབས་ཉམས་སུ་བླངས་པས་སྡིག་པ་དག་ནས་ལྷར་སྐྱེས་ཏེ། འཕགས་པ་རྒྱུན་ཞུགས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཐོབ་བོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། གང་ཞིག་སྔོན་ཆད་བག་མེད་གྱུར་པ་ལས། །ཕྱིས་ནས་བག་དང་ལྡན་པར་གྱུར་དེ་ཡང་། །ཟླ་བ་སྤྲིན་བྲལ་ལྟ་བུར་རྣམ་མཛེས་ཏེ། །དགའ་བོ་སོར་ཕྲེང་མཐོང་ལྡན་བདེ་བྱེད་བཞིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཉེས་པ་ལས་ཟློག་པའི་སྟོབས་ནི། རྣམ་སྨིན་གྱིས་འཇིགས་ནས། ཕྱིན་ཆད་སྡིག་པ་འཕྲོ་གཅོད་དེ་སྡོམ་པའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། འདྲེན་པ་རྣམས་ཀྱིས་བདག་གི་སྡིག །ནོངས་པ་ལགས་པར་གཟུང་དུ་གསོལ། །འདི་ནི་བཟང་པོ་མ་ལགས་པས། །སླན་ཆད་བདག་ནི་ཡོངས་མི་བགྱིད། །ཅེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། །དེ་ལྟར་ཉེས་པ་ལས་ཟློག་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་སྡིག་པ་འདག་པ་ནི། དཔེར་ན་ཆུ་རྒྱུན་གནོད་པ་ཅན་གྱི་འོལ་ཁ་བསྒྱུར་བ་དང་འདྲ། ཞེས་གསུངས་སོ། །སྔོན་གཅུང་དགའ་བོ་ཞེས་བྱ་བ་བུད་མེད་ལ་ཆགས་པའི་སྡིག་ཅན་ཞིག་ཀྱང་ཉེས་པ་ལས་ཟློག་པའི་སྟོབས་ཉམས་སུ་བླངས་ 2-13-56b པས་སྡིག་པ་དག་ནས་དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་བོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། གང་ཞིག་སྔོན་ཆད་བག་མེད་གྱུར་པ་ལས། །ཕྱིས་ནས་བག་དང་ལྡན་པར་གྱུར་དེ་ཡང་། །ཟླ་བ་སྤྲིན་བྲལ་ལྟ་བུར་རྣམ་མཛེས་ཏེ། །དགའ་བོ་སོར་ཕྲེང་མཐོང་ལྡན་བདེ་བྱེད་བཞིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །རྟེན་གྱི་སྟོབས་ནི། དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་དང་། བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་དཀོན་མཆོག་ལ་སྐྱབས་འགྲོ་བྱས་པས་སྡིག་པ་འདག་པ་ནི། ཕག་མོའི་རྟོགས་པ་བརྗོད་པ་ལས། གང་དག་སངས་རྒྱས་སྐྱབས་སོང་བ། །དེ་དག་ངན་འགྲོར་འགྲོ་མི་འགྱུར། །མི་ཡི་ལུས་ནི་སྤངས་ནས་སུ། །དེ་དག་ལྷ་ཡི་ལུས་ཐོབ་བོ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །མྱ་ངན་འདས་ཆེན་གྱི་མདོ་ལས་ཀྱང་། དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་སྐྱབས་སོང་བས། །འཇིགས་པ་མེད་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་སོ། །བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པས་སྡིག་པ་འདག་པ་ནི། འཕགས་པ་སྡོང་པོ་བཀོད་པའི་མདོ་ལས། མི་དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཟད་པར་བྱེད་པས་སའི་འོག་ལྟ་བུའོ། །ཉེས་པ་ཐམས་ཅད་བསྲེག་པར་བྱེད་པས་བསྐལ་པའི་མེ་ལྟ་བུའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །སྤྱོད་འཇུག་ལས་ཀྱང་། སྡིག་པ་ཤིན་ཏུ་མི་བཟད་བྱས་ན་ཡང་། །དཔའ་ལ་བརྟེན་ནས་འཇིགས་པ་ཆེན་པོ་ལྟར། །གང་ལ་བརྟེན་ནས་ཡུད་ཀྱིས་སྒྲོལ་འགྱུར་བ། །དེ་ལ་བག་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་ཅིས་མི་བརྟེན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་རྟེན་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་སྡིག་པ་འདག་པ་ནི། དཔེར་ན་སྐྱབས་འགྲོ་བྱས་པའི་དཔེ། ཁ་ཉེན་པོས་དབང་པོ་ཆེ་ལ་འཇུས་པའམ། དུག་སེམས་བསྐྱེད་པའི་དཔེ། ལ་སྔགས་ཀྱིས་བཏབ་པ་དང་འདྲ། ཅེས་གསུངས་སོ། །སྔོན་རྒྱལ་བུ་མཐོང་ལྡན་ཞེས་
【現代漢語翻譯】 即使是一個犯了殺害婆羅門罪的罪人，通過運用對治力並精進修行，也能凈化罪業，轉生為天神，並獲得預流果位（Sotapanna）。正如經文所說：『無論過去多麼放逸，後來變得謹慎之人，亦如雲散之月般美麗。如同Dga'bo（喜悅），Sorpreng（指鬘），Mthong ldan（具見），Bde byed（作樂）一般。』 從罪惡中扭轉的力量在於，因畏懼異熟果報，從此斷除罪惡並嚴守戒律。正如經文所說：『諸位引導者，請接受我的罪過和過失。這並非善行，我以後再也不會做了。』 以這種從罪惡中扭轉的力量來凈化罪業，就像改變有害水流的河道一樣。以前有個叫Dga'bo（喜悅）的年輕人，他因貪戀女色而犯罪，但他通過運用從罪惡中扭轉的力量，凈化了罪業，並獲得了阿羅漢果位（Arhat）。正如經文所說：『無論過去多麼放逸，後來變得謹慎之人，亦如雲散之月般美麗。如同Dga'bo（喜悅），Sorpreng（指鬘），Mthong ldan（具見），Bde byed（作樂）一般。』 依止力的力量在於皈依三寶（Triratna）和發起菩提心（Bodhicitta）。正如經文所說，通過皈依三寶來凈化罪業，在《豬女本生譚》中提到：『凡是皈依佛陀者，都不會墮入惡道。捨棄人身後，他們將獲得天神的身體。』 《大涅槃經》中也說：『通過皈依三寶，將獲得無畏。』通過發起菩提心來凈化罪業，在《聖寶篋經》中說：『能使一切不善之法耗盡，猶如地下的寶藏；能焚燒一切罪業，猶如劫末之火。』 《入菩薩行論》中也說：『即使造作了極其可怕的罪業，如同依靠勇士而無懼大恐怖一般，依靠菩提心，頃刻間便能解脫。謹慎之人為何不依止它呢？』 以依止力的力量來凈化罪業，例如，皈依的例子就像弱者抓住強者，發起毒心的例子就像用咒語加持芥子一樣。以前，有個王子叫Mthong ldan（具見）
【English Translation】 Even a sinner who has committed the crime of killing a Brahmin, by employing the power of the antidote and diligently practicing, can purify their sins, be reborn as a god, and attain the fruit of a Stream-enterer (Sotapanna). As the scripture says: 'Whoever was previously reckless, but later becomes mindful, is as beautiful as the moon freed from clouds. Like Dga'bo (Joy), Sorpreng (Garland of Fingers), Mthong ldan (Seeing), Bde byed (Making Happiness).' The power of turning away from evil lies in fearing the ripening of karma, and from then on, cutting off sins and strictly observing the precepts. As the scripture says: 'O guides, please accept my sins and faults. This is not a good deed, and I will never do it again.' Purifying sins with this power of turning away from evil is like diverting the course of a harmful stream. Previously, there was a young man named Dga'bo (Joy), who committed sins due to his attachment to women, but by employing the power of turning away from evil, he purified his sins and attained the fruit of an Arhat. As the scripture says: 'Whoever was previously reckless, but later becomes mindful, is as beautiful as the moon freed from clouds. Like Dga'bo (Joy), Sorpreng (Garland of Fingers), Mthong ldan (Seeing), Bde byed (Making Happiness).' The power of reliance lies in taking refuge in the Three Jewels (Triratna) and generating Bodhicitta. As the scripture says, purifying sins by taking refuge in the Three Jewels is mentioned in the 'Tale of the Pig Woman': 'Those who have gone for refuge to the Buddha will not go to the lower realms. Having abandoned the human body, they will obtain the body of a god.' The 'Great Nirvana Sutra' also says: 'By taking refuge in the Three Jewels, one will attain fearlessness.' Purifying sins by generating Bodhicitta is stated in the 'Noble Jewel Box Sutra': 'It exhausts all non-virtuous dharmas, like a treasure beneath the earth; it burns all sins, like the fire at the end of an eon.' The 'Bodhicharyavatara' also says: 'Even if one has committed extremely terrible sins, just as one is fearless of great terror by relying on a hero, one can be liberated in an instant by relying on Bodhicitta. Why do the mindful not rely on it?' Purifying sins with the power of reliance, for example, the example of taking refuge is like a weak person grabbing a strong person, and the example of generating a poisonous mind is like mustard seeds blessed with mantras. Previously, there was a prince named Mthong ldan (Seeing)
བྱ་བ་ཕ་བསད་པའི་སྡིག་ཅན་ཞིག་ཀྱང་རྟེན་གྱི་སྟོབས་ཉམས་སུ་བླངས་པས། སྡིག་པ་དག་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་འགྱུར་ཏོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། གང་ཞིག་སྔོན་ཆད་བག་མེད་ 2-13-57a གྱུར་བ་ལས། །ཕྱིས་ནས་བག་དང་ལྡན་པར་གྱུར་དེ་ཡང་། །ཟླ་བ་སྤྲིན་བྲལ་ལྟ་བུར་རྣམ་མཛེས་ཏེ། །དགའ་བོ་སོར་ཕྲེང་མཐོང་ལྡན་བདེ་བྱེད་བཞིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་སྟོབས་དེ་དག་རེ་རེས་ཀྱང་སྡིག་པ་འདག་པར་འགྱུར་ན། བཞི་ཀས་བཤགས་ན་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་སོ། །དེ་ལྟར་བཤགས་པས་སྡིག་པ་དག་པའི་རྟགས་རྨི་ལམ་དུ་ཡོང་སྟེ། སྐུལ་བྱེད་ཀྱི་གཟུངས་ལས། རྨི་ལམ་ན་ཟས་ངན་སྐྱུག་པ་དང་། ཞོ་དང་འོ་མ་ལ་སོགས་པ་འཐུང་བ་དང་། ཉི་མ་དང་ཟླ་བ་མཐོང་བ་དང་། ནམ་མཁའ་ལ་འགྲོ་བ་དང་། མེ་འབར་བ་དང་། མ་ཧེ་དང་། མི་ནག་པོ་ཐུབ་པ་དང་། དགེ་སློང་དང་དགེ་སློང་མའི་དགེ་འདུན་མཐོང་བ་དང་། འོ་མ་འབྱུང་བའི་ཤིང་དང་། གླང་པོ་དང་། ཁྱུ་མཆོག་དང་། རི་དང་སེང་གེའི་ཁྲི་དང་། ཁང་བཟང་གི་སྟེང་དུ་འཛེགས་པ་དང་། ཆོས་ཉན་པ་ལ་སོགས་པ་རྨིས་ན་སྡིག་པ་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་ཏེ། ཞེས་གསུངས་སོ། །སྡིག་པ་བཤགས་པ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །དགེ་བ་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་ནི། གཞན་དག་དུས་གསུམ་གྱིས་བསྡུས་པའི་དགེ་བ་བྱེད་པ་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བསོད་ནམས་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་བསྒོམ་པ་སྟེ། དེ་ཡང་འདས་པའི་དུས་སུ་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་དུ་བྱོན་པའི་སངས་རྒྱས་དཔག་ཏུ་མེད་པ། བགྲང་བ་ལས་འདས་པ། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དང་པོ་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ནས་བཟུང་སྟེ་ཚོགས་རྣམ་པ་གཉིས་བསགས་ཤིང་། སྒྲིབ་པ་རྣམ་གཉིས་སྦྱངས་ནས། མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་མ་རྒྱས་ཀྱི་བར་གྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་གང་ལགས་པ་དང་། སངས་རྒྱས་ནས་ཀྱང་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་ཏེ། གདུལ་བྱ་རྣམས་སྨིན་པར་བྱས་ནས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ཀྱི་བར་གྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་གང་ལགས་པ་དང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་ཀྱང་བསྟན་པ་མ་ཞིག་གི་བར་གྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་གང་ལགས་པ་དང་། དེ་དག་གི་བར་སྐབས་སུ་བྱང་ཆུབ་ 2-13-57b སེམས་དཔའ་ཇི་སྙེད་ཅིག་བྱོན་པ་རྣམས་ཀྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་གང་ལགས་པ་དང་། འཕགས་པ་རང་སངས་རྒྱས་ཇི་སྙེད་ཅིག་བྱོན་པ་རྣམས་ཀྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་གང་ལགས་པ་དང་། འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་ཇི་སྙེད་ཅིག་བྱོན་པ་རྣམས་ཀྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་གང་ལགས་པ་དང་། སོ་སོ་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསགས་པ་གང་ལགས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བར་བགྱིའོ་སྙམ་དུ་སྤྲོ་བ་བསྒོམ་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ད་ལྟར་དང་མ་འོངས་པའི་དེ་དག་གི་དགེ་བ་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་ལ། རྗེས་སུ་ཡི་རང་བསྒོམ་པའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། སྐྱོབ་པ་རྣམས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་དང་། །རྒྱལ་སྲས་ས་ལའང་ཡི་རང་ངོ་། །
【現代漢語翻譯】 即使是殺父的罪人，憑藉依仗的力量，也能凈化罪業，轉變為菩薩。正如經文所說：『那些曾經放逸的人，後來變得謹慎，就像烏雲消散后的月亮一樣美麗，如同Dga'bo（喜，Ananda），Sorpreng（指Angulimala，鴦掘摩羅），Mthonglden（具眼，具有慧眼者），Dedje（施樂者）一樣。』既然每一種力量都能消除罪業，那麼四種力量一起懺悔，又何必多說呢？如此懺悔后，罪業清凈的徵兆會在夢中顯現。在『སྐུལ་བྱེད』（Kuljé，鼓勵）的陀羅尼中說：『夢見嘔吐不潔之物，飲用酸奶和牛奶等，見到太陽和月亮，在天空中行走，火焰燃燒，戰勝水牛和黑人，見到比丘和比丘尼的僧團，出現牛奶的樹木，大象，牛王，山和獅子寶座，登上樓閣，聽聞佛法等，都表示遠離罪業。』懺悔罪業的講解到此結束。 隨喜功德：就是對其他眾生在過去、現在、未來三時所做的一切善業，生起歡喜之心並修習。也就是對於過去世，所有十方諸佛，無數、無量、不可思議的諸佛，從最初發菩提心開始，積累兩種資糧，清凈兩種障礙，直到圓滿成佛之間的所有善根；成佛之後，轉法輪，成熟所化眾生，直到進入涅槃之間的所有善根；涅槃之後，直到教法隱沒之間的所有善根；以及在此期間，所有出現的菩薩的善根；所有出現的辟支佛的善根；所有出現的聲聞的善根；以及所有凡夫積累的善根，我都隨喜他們的功德。如此生起歡喜之心並修習。同樣，對於現在和未來的眾生所做的善業，也同樣隨喜並修習。正如經文所說：『對於諸佛的菩提和菩薩的果位，我也隨喜。』
【English Translation】 Even a sinner who has committed patricide can, by relying on the power of support, purify his sins and transform into a Bodhisattva. As it is said: 'Those who were once heedless, later become mindful, are as beautiful as the moon freed from clouds, like Dga'bo (Ananda, Joy), Sorpreng (Angulimala), Mthonglden (one with eyes, possessing wisdom eyes), and Dedje (giver of joy).' Since each of these powers can eliminate sins, what need is there to say more when all four are confessed together? After such confession, signs of the purification of sins will appear in dreams. In the Kuljé (encouragement) Dharani, it says: 'Dreaming of vomiting unclean food, drinking yogurt and milk, seeing the sun and moon, walking in the sky, flames burning, overcoming buffaloes and black people, seeing the Sangha of monks and nuns, trees producing milk, elephants, bull kings, mountains and lion thrones, ascending to the top of mansions, hearing the Dharma, etc., all indicate being free from sins.' The explanation of confessing sins ends here. Rejoicing in virtue: It is to cultivate joy and rejoice in the merit of all beings who perform virtuous deeds in the three times of past, present, and future. That is, for the past, all the Buddhas in all directions, countless, immeasurable, and inconceivable, from the initial generation of Bodhicitta, accumulating the two accumulations, purifying the two obscurations, until the complete enlightenment, all the roots of virtue; after becoming a Buddha, turning the wheel of Dharma, maturing the beings to be tamed, until entering Nirvana, all the roots of virtue; after Nirvana, until the disappearance of the teachings, all the roots of virtue; and during this period, all the roots of virtue of the Bodhisattvas who appeared; all the roots of virtue of the Pratyekabuddhas who appeared; all the roots of virtue of the Shravakas who appeared; and all the roots of virtue accumulated by ordinary beings, I rejoice in their merits. Thus, generate joy and cultivate. Similarly, for the virtuous deeds done by beings in the present and future, rejoice and cultivate in the same way. As it is said: 'I also rejoice in the Bodhi of the Buddhas and the stages of the Bodhisattvas.'
ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བར་བསྐུལ་བ་ནི། ད་ལྟར་ཡང་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ན་སངས་རྒྱས་དག །ཆོས་དཀོན་མཆོག་བཙུན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རམ། གསོལ་བ་འདེབས་པ་པོའི་བསོད་ནམས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཆོས་མི་གསུང་བ་མང་པོ་ཡོད་དོ། །དེ་དག་ལ་དམིགས་ལ་ཆོས་གསུང་བར་ཞུ་བ་འབུལ་བའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། ཕྱོགས་རྣམས་ཀུན་གྱི་སངས་རྒྱས་ལ། །ཐལ་མོ་སྦྱར་ཏེ་གསོལ་བ་ནི། །སེམས་ཅན་སྡུག་བསྔལ་མུན་འཐོམས་ལ། །ཆོས་ཀྱི་སྒྲོན་མེ་སྦར་དུ་གསོལ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་བར་གསོལ་བ་གདབ་པ་ནི། ད་ལྟར་ཡང་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ན་ཡང་སངས་རྒྱས་དང་། རྟག་པར་ལྟ་བ་རྣམས་སུན་དབྱུང་བའམ། ལེ་ལོ་ཅན་རྣམས་བརྩོན་འགྲུས་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་མྱ་ངན་ལས་འདའ་ཁ་མ་མང་པོ་ཡོད་དེ། དེ་དག་ལ་དམིགས་ལ་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་བར་གསོལ་བ་གདབ་པའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། རྒྱལ་བ་མྱ་ངན་འདའ་བཞེད་ལ། །ཐལ་མོ་སྦྱར་ཏེ་གསོལ་བ་ནི། །འགྲོ་འདི་ལྡོངས་ 2-13-58a པར་མི་འགོད་ཕྱིར། །བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་བཞུགས་པར་གསོལ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །བསྐུལ་ཞིང་གསོལ་བ་གདབ་པ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྔོ་བ་ནི་སྔར་བྱས་ཀྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་བསལ་ཞིང་བདེ་བ་སྒྲུབ་པའི་རྒྱུར་གྱུར་ཅིག་པར་བསྔོ་བའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། དེ་ལྟར་འདི་དག་ཀུན་བྱས་ཏེ། །དགེ་བ་བདག་གིས་བསགས་པ་གང་། །དེས་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི། །སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་བསལ་བར་ཤོག །ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་བསྔོ་བ་བྱ་སྟེ། དེ་ཡན་ཆད་ཀྱིས་སྦྱོར་བའི་ཆོ་ག་བཤད་ཟིན་ཏོ། །དངོས་གཞིའི་ཆོ་ག་ནི། དམ་བཅའ་ཚིག་ཏུ་བརྗོད་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཡང་བསླབ་བཏུས་ནས་གསུངས་པ་ལྟར། རྗེ་བཙུན་འཇམ་དཔལ་སྔོན་རྒྱལ་པོ་ནམ་མཁའ་ཞེས་བྱ་བ་གྱུར་པ་ན། སངས་རྒྱས་འབྲུག་སྒྲའི་དབྱངས་ཀྱི་རྒྱལ་པོའི་སྤྱན་སྔར་སེམས་བསྐྱེད་དང་སྡོམ་པ་སྟབས་ཅིག་ཏུ་མནོས་པ་བཞིན་དུ། བདག་ཅག་གིས་ཀྱང་སྟབས་ཅིག་ཏུ་ནོད་པར་བྱ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། འཁོར་བ་ཐོག་མ་མེད་པ་ཡི། །སྔོན་གྱི་ཐ་མ་ཇི་སྲིད་པ། །དེ་སྲིད་སེམས་ཅན་ཕན་དོན་དུ། །སྤྱོད་པ་དཔག་ཡས་སྤྱད་པར་བགྱི། །འཇིག་རྟེན་མགོན་པོའི་སྤྱན་སྔ་འདིར། །བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་དོ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ལན་གསུམ་བརྗོད་པའོ། །ཡང་ན་བྱང་ཆུབ་སྤྱོད་འཇུག་ནས་གསུངས་པ་ལྟར་མདོར་བསྡུས་པའི་ཚིག་གིས་ནོད་པར་བྱ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། ཇི་ལྟར་སྔོན་གྱི་བདེ་གཤེགས་ཀྱིས། །བྱང་ཆུབ་ཐུགས་ནི་བསྐྱེད་པ་དང་། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསླབ་པ་ལ། །དེ་དག་རིམ་བཞིན་གནས་པ་ལྟར། །དེ་བཞིན་འགྲོ་ལ་ཕན་དོན་དུ། །བྱང
【現代漢語翻譯】 如上所述。隨喜的解釋已經結束。勸請轉法輪：現在在十方世界的佛陀們，爲了尊重佛法僧三寶，或者爲了使祈請者的福德圓滿，有很多佛陀沒有說法。針對這些佛陀，我們請求他們說法。就像這樣： 『向所有方向的佛陀，合掌祈請：爲了在受苦眾生黑暗中點亮佛法的明燈，請您說法。』 如是說。勸請不入涅槃：現在在十方世界的佛陀們，爲了駁斥常見，或者爲了激勵懶惰者精進，有很多佛陀準備入涅槃。針對這些佛陀，我們祈請他們不要入涅槃。就像這樣： 『向準備入涅槃的勝者，合掌祈請：爲了不讓眾生盲目，請您住世無量劫。』 如是說。勸請和祈請已經解釋完畢。迴向善根是將之前所做的所有善根，迴向給一切眾生，使之成為消除痛苦和獲得安樂之因。就像這樣： 『如此這般所做的一切，我所積累的善根，愿它能消除一切眾生的所有痛苦。』 如上所述。應該這樣迴向。到此為止，加行儀軌已經解釋完畢。正行儀軌是發誓愿。就像《學集論》中所說的那樣，尊者 妙吉祥（梵文：Mañjuśrī，含義：妙吉祥） 過去是國王，名為虛空。就像在 龍聲王佛（梵文： ，含義：） 面前同時領受發心和戒律一樣，我們也應該同時領受。就像這樣： 『從無始輪迴以來，直到輪迴的盡頭，爲了利益眾生，我將行持無量的利他行為。』 『在世間怙主面前，我發無上菩提心。』 如是說，重複三遍。或者，就像《入菩薩行論》中所說的那樣，用簡短的語句來領受。就像這樣： 『如昔諸善逝，先發菩提心，復此循序住，菩薩諸學處。』 『如是為利生，我今發覺心，復于諸學處，次第勤修學。』
【English Translation】 Thus it is said. The explanation of rejoicing is finished. Entreating to turn the wheel of Dharma: Now in the realms of the ten directions, there are many Buddhas who do not teach the Dharma, either for the sake of honoring the Three Jewels (Dharma, Sangha, and Buddha), or for the sake of perfecting the merit of the petitioners. Directing towards these Buddhas, we offer the request to teach the Dharma. Just like this: 'To the Buddhas of all directions, joining palms in supplication: To ignite the lamp of Dharma in the darkness of suffering beings, please teach the Dharma.' Thus it is said. Entreating not to pass into Nirvana: Now in the realms of the ten directions, there are many Buddhas who are about to pass into Nirvana, either to refute eternalism, or to encourage the lazy to be diligent. Directing towards these Buddhas, we entreat them not to pass into Nirvana. Just like this: 'To the victorious ones who intend to pass into Nirvana, joining palms in supplication: In order not to leave beings blind, please remain for countless eons.' Thus it is said. Entreating and requesting have been explained. Dedicating the root of virtue is to dedicate all the roots of virtue previously accumulated to all sentient beings, so that they may become the cause of eliminating suffering and attaining happiness. Just like this: 'Having done all these things in this way, whatever virtue I have accumulated, may it eliminate all the suffering of all sentient beings.' Thus it is said. Dedication should be done in this way. Up to this point, the preliminary practice has been explained. The main practice is to express the vow. Just as it is said in the Śikṣāsamuccaya (Compendium of Trainings), the venerable Mañjuśrī (妙吉祥), in the past, was a king named Namkha (虛空). Just as he received the mind of enlightenment and the vows simultaneously in the presence of the Buddha Drak Drak Dren Gyalpo (龍聲王佛), we should also receive them simultaneously. Just like this: 'From beginningless samsara, until the end of samsara, for the benefit of sentient beings, I will practice immeasurable altruistic actions.' 'In the presence of the protector of the world, I generate the supreme mind of enlightenment.' Thus it is said, repeating three times. Or, as it is said in the Bodhicaryāvatāra (A Guide to the Bodhisattva's Way of Life), we should receive it with concise words. Just like this: 'Just as all the Sugatas (善逝) of the past first generated the mind of enlightenment, and then gradually dwelt in the trainings of the Bodhisattvas.' 'Likewise, for the benefit of beings, I now generate the mind of enlightenment, and then gradually and diligently train in all the trainings.'
་ཆུབ་སེམས་ནི་བསྐྱེད་བགྱི་ཞིང་། །དེ་བཞིན་དུ་ནི་བསླབ་པ་ལའང་། །རིམ་པ་བཞིན་དུ་བསླབ་པར་བགྱིའོ། །ཞེས་ལན་གསུམ་བརྗོད་པའོ། །གལ་ཏེ་ 2-13-58b སེམས་བསྐྱེད་དང་སྡོམ་པ་བཟུང་བ་གཉིས་སོ་སོར་ལེན་པར་འདོད་ན། གང་ལེན་པའི་ཚིག་དེ་བརྗོད་པས་བླང་ངོ་། །དངོས་གཞིའི་ཆོ་ག་བཤད་ཟིན་ཏོ། །རྗེས་ཀྱི་ཆོ་ག་ནི། དཀོན་མཆོག་ལ་གཏང་རག་གི་མཆོད་པ་ཕུལ་ལ། དོན་ཆེན་པོའི་བསམ་པས་དགའ་བ་དང་སྤྲོ་བ་རྒྱ་ཆེན་པོ་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། དེ་ལྟར་བློ་དང་ལྡན་པ་ཡིས། །རབ་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་བཟུང་ནས། །མཇུག་ཀྱང་རྒྱས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། །སེམས་ནི་འདི་ལྟར་གཟེངས་བསྟོད་དོ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་སྦྱོར་དངོས་རྗེས་གསུམ་གྱིས་སློབ་དཔོན་ཞི་བ་ལྷའི་ལུགས་བཤད་ཟིན་ཏོ། །འཕགས་པ་བྱམས་པ་ནས་སློབ་དཔོན་ཐོགས་མེད་ན་མར་བརྒྱུད་པའི། ཇོ་བོ་གསེར་གླིང་པའི་ལུགས་ལྟར་ན་གཉིས་ཏེ། སྨོན་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་། འཇུག་པའི་སྡོམ་པ་གཟུང་བའོ། །དང་པོ་ལ་གསུམ་སྟེ། སྦྱོར་བ་དང་། དངོས་གཞི་དང་། །རྗེས་སོ། །སྦྱོར་བ་ལ་གསུམ་སྟེ། གསོལ་བ་གདབ་པ་དང་། ཚོགས་བསགས་པ་དང་། སྐྱབས་འགྲོ་ཁྱད་པར་ཅན་བྱ་བའོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ནི། སེམས་བསྐྱེད་པར་འདོད་པའི་སློབ་མ་དེས། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་མཚན་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་སྤྱན་སྔར་ཕྱིན་ལ་ཕྱག་བྱའོ། །དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དེས་ཀྱང་སློབ་མ་དེ་ལ་གདམས་ངག་བྱས་ལ་དེ་འཁོར་བ་ལ་སྐྱོ་བ་བསྐྱེད། སེམས་ཅན་ལ་སྙིང་རྗེ་བསྐྱེད། སངས་རྒྱས་ལ་འདོད་པ་བསྐྱེད། དཀོན་མཆོག་ལ་དད་པ་བསྐྱེད། བླ་མ་ལ་གུས་པ་བསྐྱེད་པར་བྱའོ། །དེ་ནས་སློབ་མ་དེས་སློབ་དཔོན་གྱིས་རྗེས་སུ་འདི་སྐད་དུ། སློབ་དཔོན་དགོངས་སུ་གསོལ། ཇི་ལྟར་སྔོན་གྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་དང་། ས་ཆེན་པོ་ལ་རབ་ཏུ་བཞུགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས། དང་པོར་ 2-13-59a བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོར་ཐུགས་བསྐྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ། བདག་མིང་འདི་ཞེས་བགྱི་བ་ཡང་། སློབ་དཔོན་གྱིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོར་སེམས་བསྐྱེད་པར་མཛད་དུ་གསོལ། །ཞེས་ལན་གསུམ་བརྗོད་དོ། །གཉིས་པ་ཚོགས་བསགས་པ་ནི། དང་པོར་བླ་མ་དཀོན་མཆོག་ལ་ཕྱག་བྱའོ། །དེ་ནས་དངོས་སུ་བཤམས་པའི་མཆོད་པ་དང་། མཆོད་པ་འབྱོར་ཚད་དུ་བློས་སྤྲུལ་པ་ལ་སོགས་པ་འབུལ་ལོ། །དེ་ཡང་དགེ་ཚུལ་གྱི་སྡོམ་པ་ནི་མཁན་སློབ་ལས་ཐོབ། དགེ་སློང་གི་སྡོམ་པ་ནི་དགེ་འདུན་ལས་ཐོབ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་རྣམ་པ་གཉིས་ནི། བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་བསགས་པ་ལས་ཐོབ་པ་ཡིན་གསུངས། དེ་ལྟར་ཡང་རང་ལ་འབྱོར་བ་ཆེ་བར་ཡོད་ན་དངོས་སུ་ཆུང་བས་
【現代漢語翻譯】 菩提心應生起，同樣地，也應次第修學。』如此重複三次。 如果想要分別受持發心和律儀，則唸誦想要受持的詞句即可受持。正行儀軌已述完畢。後行儀軌是：向三寶獻上感恩的供養，以重大意義之心修習廣大的歡喜和愉悅。如同《入菩薩行論》所說：『如是具慧者，既已善持此，最勝菩提心，為令增長故，復應如是思。』等等。如此，通過加行、正行、後行三者，寂天論師的宗派已經講述完畢。 從聖者彌勒到論師無著之間傳承下來的，金洲大師的宗派有兩種：愿菩提心和行菩提心（受菩薩戒）。 首先是愿菩提心，愿菩提心有三個部分：加行、正行和後行。 加行有三個部分：祈請、積資和特殊的皈依。 首先是祈請：想要發起菩提心的弟子，前往具德善知識面前頂禮。善知識也應教導弟子，使其對輪迴生起厭離，對眾生生起慈悲，對佛陀生起 desire，對三寶生起信心，對上師生起恭敬。 然後，弟子應跟隨上師唸誦：『上師垂念，如昔之如來應供正遍知薄伽梵眾，及安住大地之菩薩眾，最初發無上正等菩提之心。如是，我名某某，亦請上師令我發無上正等菩提之心。』如此重複三次。 第二是積資：首先向上師三寶頂禮。然後獻上實際陳設的供品，以及根據能力以意幻化的供品等等。 如格西所說，比丘戒從親教師和軌範師處獲得，比丘尼戒從僧團處獲得，兩種菩提心從積累資糧中獲得。因此，如果自己有豐厚的財物，即使供品微小
【English Translation】 'The Bodhicitta should be generated, and likewise, one should gradually train in the precepts.' Repeat this three times. If you want to take the generation of the mind and the vows separately, you can take whichever you want by reciting the words. The main ritual has been explained. The subsequent ritual is to offer a thanksgiving offering to the Three Jewels, and to cultivate great joy and happiness with the thought of great meaning. Furthermore, it is said: 'Thus, those with intelligence, having taken the supreme Bodhicitta, should praise the mind in this way in order to make the end flourish.' Thus, the tradition of the teacher Shantideva has been explained through the three aspects of preparation, main practice, and subsequent practice. According to the tradition of Jowo Serlingpa, which was transmitted from Arya Maitreya to the teacher Asanga, there are two: the generation of the aspiration mind and the taking of the vows of engagement. The first has three parts: preparation, main practice, and subsequent practice. The preparation has three parts: making requests, accumulating merit, and taking special refuge. The first is that the disciple who wishes to generate the mind should go before a virtuous spiritual friend who possesses the qualities and prostrate. The virtuous spiritual friend should also give instructions to the disciple, causing them to develop renunciation for samsara, compassion for sentient beings, desire for the Buddha, faith in the Three Jewels, and respect for the Lama. Then the disciple should follow the teacher and say: 'Teacher, please listen. Just as the Buddhas, the Arhats, the perfectly enlightened Bhagavad-s of the past, and the Bodhisattvas who dwell on the great earth, first generated the mind for the supreme, perfectly complete enlightenment, so too, may the teacher cause me, who am called by this name, to generate the mind for the supreme, perfectly complete enlightenment.' Repeat this three times. The second is the accumulation of merit: first prostrate to the Lama and the Three Jewels. Then offer the actually arranged offerings and the offerings that are transformed by the mind according to the extent of one's resources. It is said that the vows of a novice monk are obtained from the Abbot and Acharya, the vows of a fully ordained monk are obtained from the Sangha, and the two types of Bodhicitta are obtained from the accumulation of merit. Thus, if one has great wealth, even if the offerings are small
མི་འོང་སྟེ། ཆེ་བར་བཏང་དགོས་པ་ཡིན་ནོ། །སྔོན་གྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འབྱོར་བ་ཆེ་བ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་ཆེར་བཏང་སྟེ། གཙུག་ལག་ཁང་བྱེ་བ་ཙམ་ཕུལ་ནས་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཡང་ཡོད་དོ། །དེ་ལྟར་ཡང་བསྐལ་པ་བཟང་པོའི་མདོ་ལས། བདེ་གཤེགས་གྲགས་སྦྱིན་འཛམ་གླིང་རྒྱལ་པོའི་ཚེ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཟླ་བའི་ཏོག་དེ་ལ། །གཙུག་ལག་ཁང་ནི་བྱེ་བ་ཕུལ་ནས་ཀྱང་། །དང་པོར་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ནི་སེམས་བསྐྱེད་དོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཡང་འབྱོར་བ་ཆུང་ན་དངོས་པོ་ཉུང་ཟད་ཙམ་ཅིག་ཕུལ་བས་ཆོག་པ་ཡིན་ནོ། །སྔོན་གྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འབྱོར་བ་ཆུང་བ་རྣམས་ཀྱིས་དངོས་པོ་ཅུང་ཟད་ཙམ་བཏང་བ་ཡིན་ཏེ། རྩ་ཉག་མ་གཅིག་གི་སྒྲོན་མེ་ཕུལ་ནས་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཡོད་དོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། བདེ་གཤེགས་འོད་འཕྲོ་གྲོང་ཁྱེར་བརྟེན་པའི་ཚེ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐའ་ཡས་འོད་དེ་ལ། །རྩ་ཡི་སྒྲོན་མེ་དག་ནི་ཕུལ་ནས་ཀྱང་། །དང་པོར་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ནི་སེམས་བསྐྱེད་དོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། ། 2-13-59b ཡང་འབྱོར་བ་མེད་པར་གྱུར་ན་ཐབས་ཆག་མི་དགོས་ཏེ། ཕྱག་ལན་གསུམ་འཚལ་བ་ཙམ་གྱིས་ཀྱང་ཆོག་གོ། སྔོན་གྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འབྱོར་བ་མེད་པ་དག་གིས་ཀྱང་ཐལ་མོ་ལན་གསུམ་སྦྱར་ནས་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཡང་ཡོད་དོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡོན་ཏན་ཕྲེང་ལྡན་གྱིས། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བགྱིད་ལྡན་བཞུད་དེ་ལ། །སངས་རྒྱས་ཕྱག་འཚལ་ཐལ་མོ་ལན་གསུམ་སྦྱར། །དང་པོར་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ནི་སེམས་བསྐྱེད་དོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །གསུམ་པ་སྐྱབས་འགྲོ་ཁྱད་པར་ཅན་ནི། གོང་དུ་བཤད་པ་བཞིན་འདིར་བྱའོ། །དངོས་གཞི་ལ། སློབ་དཔོན་གྱིས་སློབ་མ་ལ་གདམས་ངག་འདི་ལྟར་བྱ་སྟེ། སྤྱིར་ནམ་མཁའི་ཁམས་ཀྱིས་གར་ཁྱབ་ན། སེམས་ཅན་གྱིས་ཁྱབ་ནས་ཡོད་པ་ཡིན། སེམས་ཅན་གྱིས་གར་ཁྱབ་ན་ཉོན་མོངས་ཀྱིས་ཁྱབ་ནས་ཡོད་པ་ཡིན། ཉོན་མོངས་ཀྱི་གར་ཁྱབ་ན་ལས་ངན་གྱིས་ཁྱབ་ནས་ཡོད་པ་ཡིན། ལས་ངན་གྱིས་གར་ཁྱབ་ན་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་ཁྱབ་ནས་ཡོད་པ་ཡིན། སྡུག་བསྔལ་ཅན་གྱི་སེམས་ཅན་དེ་དག་ཐམས་ཅད་བདག་གི་ཕ་མ་ཤ་སྟག་ཡིན། ཕ་མ་ཐམས་ཅད་དྲིན་ཅན་ཁོ་ན་ཡིན། དེས་ན་བདག་གི་ཕ་མ་དྲིན་ཅན་འདི་རྣམས་འཁོར་བའི་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོར་ནི་བྱིང་། སྡུག་བསྔལ་དཔག་ཏུ་མེད་པས་ནི་གཟིར། མགོན་སྐྱབས་བྱེད་མཁན་ནི་མེད། ཤིན་ཏུ་འོ་རེ་བརྒྱལ། ཉོན་རེ་མོངས། འདི་རྣམས་བདེ་བ་དང་ཕྲད་ན་ཅི་མ་རུང་ན། སྡུག་བསྔལ་དང་བྲལ་ན་ཅི་མ་རུང་ན་སྙམ་དུ་བྱམས་སྙིང་རྗེ་དར་ཅིག་སེམས་སུ་གཞུག་གོ། དེ་ནས་ཡང་ད་ལྟ་བདག་གིས་འདི་རྣམས་ཀྱི་དོན་བྱ་བར་མི་ནུས་པས། ད་འདི་རྣམས་ཀྱི་དོན་བྱ་བའི་ཆེད་དུ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བ། ཉེས་པ་ཐམས་ཅད་ཟད་པ། ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་རྫོགས་པ། འགྲོ་བ་མཐའ་དག་གི་དོན
【現代漢語翻譯】 不應如此！必須擴大發心。往昔的大菩薩們也曾慷慨佈施，例如有人曾供養數以億計的寺廟來發起菩提心。正如《賢劫經》中所說：『如來名聞施，為閻浮洲之王時，向如來月髻，供養了億萬座寺廟，最初發起了菩提心。』 如果資財不多，供養少量物品即可。往昔的小菩薩們也曾佈施少量物品，例如有人曾供養一盞小小的油燈來發起菩提心。正如經中所說：『如來光照，在城市依靠之時，向如來無量光，供養了草莖燈，最初發起了菩提心。』 如果沒有資財，也不必灰心，只需合掌三次即可。往昔沒有資財的菩薩們也曾合掌三次來發起菩提心。正如經中所說：『如來功德鬘，向如來行步者，合掌三次禮敬，最初發起了菩提心。』 第三，殊勝的皈依：如前所述，此處也應如此行持。正行方面，上師應如此教導弟子：一般來說，虛空界有多廣闊，眾生就有多廣闊。眾生有多廣闊，煩惱就有多廣闊。煩惱有多廣闊，惡業就有多廣闊。惡業有多廣闊，痛苦就有多廣闊。所有這些受苦的眾生都是我的父母。所有的父母都是恩人。因此，我的這些恩重如山的父母沉溺於輪迴的苦海中，遭受著無量的痛苦，沒有救護者，非常可憐，極其迷惑。如果他們能獲得安樂該多好啊！如果他們能脫離痛苦該多好啊！』如此生起慈悲心。 然後，心想：『現在我無法為他們做些什麼，爲了能為他們做些什麼，我必須成就圓滿正等覺的佛陀，斷除一切過失，圓滿一切功德，利益一切眾生。
【English Translation】 It should not be so! It is necessary to expand the mind. The great Bodhisattvas of the past also gave generously, for example, some offered hundreds of millions of temples to generate the mind of enlightenment. As it is said in the Sutra of the Fortunate Aeon: 'When the Tathagata Gragasbyin (De-gshegs Grags-sbyin, Tathāgata Yaśa-dāna, The Tathagata Giving Fame) was the king of Jambudvipa, he offered hundreds of millions of temples to the Tathagata Zlawe Tok (Zla-ba'i Tog, Candra-śikhara, Moon Crest), and first generated the mind of enlightenment.' If one has little wealth, it is sufficient to offer a small amount of objects. The small Bodhisattvas of the past also gave small amounts of objects, for example, some offered a small oil lamp to generate the mind of enlightenment. As it is said in the Sutra: 'When the Tathagata Od Tro ( 'Od-'phro, Prabhākara, Light Rays) relied on the city, he offered a lamp made of grass to the Tathagata Taye O (Mtha'-yas 'Od, Ananta-prabha, Infinite Light), and first generated the mind of enlightenment.' If one has no wealth, there is no need to be discouraged; it is sufficient to simply join one's palms three times. The Bodhisattvas of the past who had no wealth also generated the mind of enlightenment by joining their palms three times. As it is said in the Sutra: 'The Tathagata Yonten Trengden (Yon-tan Phreng-ldan, Guṇa-mālā, Garland of Virtues), to the Tathagata Gyidden Zhude (Bgyid-ldan Bzhud-de, Kṛtya-yukta, Engaged in Action), joined his palms three times in homage to the Buddha, and first generated the mind of enlightenment.' Third, the special refuge: As explained above, it should be done here as well. In the main part, the teacher should instruct the student as follows: 'In general, as far as the realm of space extends, it is pervaded by sentient beings. As far as sentient beings extend, it is pervaded by afflictions. As far as afflictions extend, it is pervaded by negative karma. As far as negative karma extends, it is pervaded by suffering. All these suffering sentient beings are my parents. All parents are kind. Therefore, these kind parents of mine are sinking in the great ocean of samsara, afflicted by immeasurable suffering, without a protector or refuge, extremely miserable, and utterly confused. How wonderful if they could encounter happiness! How wonderful if they could be free from suffering!' In this way, generate loving-kindness and compassion. Then, think: 'Since I am unable to do anything for them now, in order to be able to do something for them, I must achieve the state of a perfectly enlightened Buddha, who has exhausted all faults, perfected all qualities, and benefits all beings.'
་བྱ་བར་ནུས་པ། དེ་བདག་གིས་ 2-13-60a ཐོབ་པར་བྱའོ་སྙམ་དུ་སེམས་སུ་གཞུག་གོ། དེ་ནས་སློབ་མ་དེས་སློབ་དཔོན་གྱི་རྗེས་སུ་འདི་སྐད་དུ། ཕྱོགས་བཅུ་ན་བཞུགས་པའི་སངས་རྒྱས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་བདག་ལ་དགོངས་སུ་གསོལ། སློབ་དཔོན་བདག་ལ་དགོངས་སུ་གསོལ། བདག་མིང་འདི་ཞེས་བགྱི་བ་སྐྱེ་བ་འདི་དང་སྐྱེ་བ་གཞན་དག་ཏུ་སྦྱིན་པ་ལས་བྱུང་བ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་ལས་བྱུང་བ་དང་། བསྒོམ་པ་ལས་བྱུང་བའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་བགྱིས་པ་དང་། བགྱིད་དུ་སྩལ་བ་དང་། བགྱིད་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་དེས། ཇི་ལྟར་སྔོན་གྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་དང་། ས་ཆེན་པོ་ལ་རབ་ཏུ་བཞུགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱིས། དང་པོར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོར་ཐུགས་བསྐྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ། བདག་མིང་འདི་ཞེས་བགྱི་བས་ཀྱང་། དུས་འདི་ནས་བཟུང་སྟེ། ཇི་སྲིད་བྱང་ཆུབ་སྙིང་པོ་ལ་མཆིས་ཀྱི་བར་དུ། སེམས་ཅན་མ་བསྒྲལ་བ་རྣམས་བསྒྲལ་བ་དང་། མ་གྲོལ་བ་རྣམས་དགྲོལ་བ་དང་། དབུགས་མ་ཕྱིན་པ་རྣམས་དབུགས་དབྱུང་བ་དང་། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་མ་འདས་པ་རྣམས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་སླད་དུ། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོར་སེམས་བསྐྱེད་པར་བགྱིའོ། །ཞེས་ལན་གསུམ་བརྗོད་པས་བླངས་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཡང་སེམས་ཅན་མ་རྒལ་བ་རྣམས་ཞེས་པ་ནི། དམྱལ་བ་ཡི་དྭགས་དུད་འགྲོ་རྣམས་ཏེ་ངན་སོང་གི་སྡུག་བསྔལ་རྒྱ་མཚོ་ལྟ་བུ་ལས་མ་རྒལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །བསྒྲལ་བ་ཞེས་པ་ནི། དེ་དག་མངོན་མཐོའི་ལམ་ལ་བཀོད་ནས་ངན་སོང་གི་སྡུག་བསྔལ་ལས་བསྒྲལ་ཏེ། ལྷ་མིའི་གོ་འཕང་ཐོབ་པར་བྱ་བའོ། །མ་གྲོལ་བ་རྣམས་ཞེས་པ་ནི། ལྷ་དང་མིའི་འགྲོ་བ་རྣམས་ 2-13-60b ཏེ། ཉོན་མོངས་པའི་འཆིང་བ་ལྕགས་སྒྲོག་ལྟ་བུ་ལས་མ་གྲོལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གྲོལ་བ་ཞེས་པ་ནི། དེ་དག་ངེས་ལེགས་ཀྱི་ལམ་ལ་བཀོད་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་འཆིང་བ་ལས་གྲོལ་ཏེ་ཐར་པའི་གོ་འཕང་ཐོབ་པར་བྱ་བའོ། །དབུགས་མ་ཕྱིན་པ་ཞེས་པ་ནི། ཉན་ཐོས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཏེ་ཐེག་པ་ཆེན་པོར་དབུགས་མ་ཕྱིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དབུགས་དབྱུང་བ་དང་ཞེས་པ་ནི། དེ་དག་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་ནས་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ལྟ་སྤྱོད་དུ་དབུགས་ཕྱུང་སྟེ་ས་བཅུ་གོ་འཕང་ཐོབ་པར་བྱའོ། །ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་མ་འདས་པ་རྣམས་ཞེས་པ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཏེ་མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ཞེས་པ་ནི། དེ་དག་ས་ལམ་རྣམས་ལ་རིམ་པར་བཀོད་ནས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་སྟེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གོ་འཕང་ཐོབ་པར་བྱ་བའོ། །སླད་དུ་ཞེས་པ་ན
【現代漢語翻譯】 『有能力去做』，就這樣想著。然後，那位學生跟隨老師這樣說：『祈請十方安住的諸佛和菩薩垂念我。祈請老師垂念我。我，名為某某，在今生和來世，以佈施所生的、以戒律所生的、以禪定所生的善根，我所做的、我所做的、我所隨喜的，如同過去的如來、應供、正等覺的薄伽梵們，以及安住在廣大土地上的菩薩摩訶薩們，最初發起無上正等菩提心那樣，我，名為某某，也從現在開始，乃至到達菩提樹王之間，為了度脫未度脫的眾生，為了救脫未解脫的眾生，為了引導未引導的眾生，為了令未涅槃的眾生入於涅槃，我發起無上正等菩提心。』這樣重複三次就完成了發心儀式。所謂『未度脫的眾生』，指的是地獄、餓鬼、旁生等，因為他們還沒有從惡趣的痛苦如海洋中度脫出來。『度脫』指的是，將他們安置於增上生的道上，從惡趣的痛苦中度脫出來，使他們獲得天人的果位。所謂『未解脫的眾生』，指的是天人和人類，因為他們還沒有從煩惱的束縛如鐵鍊中解脫出來。『解脫』指的是，將他們安置於決定勝的道上，從煩惱的束縛中解脫出來，使他們獲得解脫的果位。所謂『未引導的眾生』，指的是聲聞和緣覺，因為他們還沒有被引導至大乘。『引導』指的是，引導他們發起無上菩提心，進入大乘的見修行，使他們獲得十地的果位。所謂『未涅槃的眾生』，指的是菩薩們，因為他們還沒有獲得不住涅槃。『令入涅槃』指的是，將他們依次安置於各個道位上，令他們入於涅槃，也就是使他們獲得佛的果位。『為了』指的是』 『有能力去做』，就這樣想著。然後，那位學生跟隨老師這樣說：『祈請十方安住的諸佛和菩薩垂念我。祈請老師垂念我。我，名為某某，在今生和來世，以佈施所生的、以戒律所生的、以禪定所生的善根，我所做的、我所做的、我所隨喜的，如同過去的如來、應供、正等覺的薄伽梵們，以及安住在廣大土地上的菩薩摩訶薩們，最初發起無上正等菩提心那樣，我，名為某某，也從現在開始，乃至到達菩提樹王之間，為了度脫未度脫的眾生，為了救脫未解脫的眾生，為了引導未引導的眾生，為了令未涅槃的眾生入於涅槃，我發起無上正等菩提心。』這樣重複三次就完成了發心儀式。所謂『未度脫的眾生』，指的是地獄、餓鬼、畜生等，因為他們還沒有從惡趣的痛苦如海洋中度脫出來。『度脫』指的是，將他們安置於增上生的道上，從惡趣的痛苦中度脫出來，使他們獲得天人的果位。所謂『未解脫的眾生』，指的是天人和人類，因為他們還沒有從煩惱的束縛如鐵鍊中解脫出來。『解脫』指的是，將他們安置於決定勝的道上，從煩惱的束縛中解脫出來，使他們獲得解脫的果位。所謂『未引導的眾生』，指的是聲聞和緣覺，因為他們還沒有被引導至大乘。『引導』指的是，引導他們發起無上菩提心，進入大乘的見修行，使他們獲得十地的果位。所謂『未涅槃的眾生』，指的是菩薩們，因為他們還沒有獲得不住涅槃。『令入涅槃』指的是，將他們依次安置於各個道位上，令他們入於涅槃，也就是使他們獲得佛的果位。『為了』指的是』
【English Translation】 Thinking, 'I have the ability to do it.' Then, the student follows the teacher, saying: 'I beseech all the Buddhas and Bodhisattvas residing in the ten directions to heed me. I beseech the teacher to heed me. I, named so-and-so, with the roots of virtue arising from generosity, arising from discipline, and arising from meditation in this life and other lives, what I have done, what I have caused to be done, and what I have rejoiced in, just as the Tathagatas, Arhats, Perfectly Awakened Ones, the Bhagavad-s of the past, and the Bodhisattva-Mahasattvas who dwell on the great earth, initially generated the unsurpassed, perfect, and complete Great Bodhicitta, so too, I, named so-and-so, from this time forward, until I reach the essence of enlightenment, for the sake of liberating those sentient beings who have not been liberated, for the sake of freeing those who have not been freed, for the sake of guiding those who have not been guided, and for the sake of leading those who have not passed into complete Nirvana, I generate the unsurpassed, perfect, and complete Great Bodhicitta.' Saying this three times completes the taking of the vow. 'Those sentient beings who have not been liberated' refers to those in hell, the hungry ghosts, and animals, because they have not been liberated from the ocean-like suffering of the lower realms. 'Liberating' means placing them on the path of higher rebirth, liberating them from the suffering of the lower realms, and causing them to attain the state of gods and humans. 'Those who have not been freed' refers to the gods and humans, because they have not been freed from the bonds of affliction like iron shackles. 'Freeing' means placing them on the path of definite goodness, freeing them from the bonds of affliction, and causing them to attain the state of liberation. 'Those who have not been guided' refers to the Shravakas and Pratyekabuddhas, because they have not been guided to the Great Vehicle. 'Guiding' means guiding them to generate the supreme Bodhicitta, entering into the view and practice of the Great Vehicle, and causing them to attain the state of the ten Bhumis. 'Those who have not passed into complete Nirvana' refers to the Bodhisattvas, because they have not attained the non-abiding Nirvana. 'Leading into complete Nirvana' means placing them sequentially on the various paths and stages, leading them into complete Nirvana, which is causing them to attain the state of Buddhahood. 'For the sake of' refers to Thinking, 'I have the ability to do it.' Then, the student follows the teacher, saying: 'I beseech all the Buddhas and Bodhisattvas residing in the ten directions to heed me. I beseech the teacher to heed me. I, named so-and-so, with the roots of virtue arising from generosity, arising from discipline, and arising from meditation in this life and other lives, what I have done, what I have caused to be done, and what I have rejoiced in, just as the Tathagatas, Arhats, Perfectly Awakened Ones, the Bhagavad-s of the past, and the Bodhisattva-Mahasattvas who dwell on the great earth, initially generated the unsurpassed, perfect, and complete Great Bodhicitta, so too, I, named so-and-so, from this time forward, until I reach the essence of enlightenment, for the sake of liberating those sentient beings who have not been liberated, for the sake of freeing those who have not been freed, for the sake of guiding those who have not been guided, and for the sake of leading those who have not passed into complete Nirvana, I generate the unsurpassed, perfect, and complete Great Bodhicitta.' Saying this three times completes the taking of the vow. 'Those sentient beings who have not been liberated' refers to those in hell, the hungry ghosts, and animals, because they have not been liberated from the ocean-like suffering of the lower realms. 'Liberating' means placing them on the path of higher rebirth, liberating them from the suffering of the lower realms, and causing them to attain the state of gods and humans. 'Those who have not been freed' refers to the gods and humans, because they have not been freed from the bonds of affliction like iron shackles. 'Freeing' means placing them on the path of definite goodness, freeing them from the bonds of affliction, and causing them to attain the state of liberation. 'Those who have not been guided' refers to the Shravakas and Pratyekabuddhas, because they have not been guided to the Great Vehicle. 'Guiding' means guiding them to generate the supreme Bodhicitta, entering into the view and practice of the Great Vehicle, and causing them to attain the state of the ten Bhumis. 'Those who have not passed into complete Nirvana' refers to the Bodhisattvas, because they have not attained the non-abiding Nirvana. 'Leading into complete Nirvana' means placing them sequentially on the various paths and stages, leading them into complete Nirvana, which is causing them to attain the state of Buddhahood. 'For the sake of' refers to
ི། དགོས་ཆེད་ཀྱི་དོན་དེ་རྣམས་གྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱ་བར་དམ་བཅའ་བའོ། །རྗེས་ནི་དོན་ཆེན་པོ་གྲུབ་པའི་བསམ་པས་དགའ་བ་དང་། སྤྲོ་བ་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཡང་བསྒོམ་དུ་གཞུག བསླབ་བྱ་རྣམས་ཀྱང་བརྗོད་དོ། །དེ་ལྟར་སེམས་བསྐྱེད་པ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་སྟེ། སེམས་ཅན་གྱི་ཆེད་དུ་བྱང་ཆུབ་འདོད་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་ཐོབ་ནས་སེམས་ཅན་བསྒྲལ་བར་འདོད་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་དང་སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་པ་དང་། དེ་དག་གི་དོན་དུ་དཔའ་ཞིང་སྙིང་སྟོབས་ལྡན་པར་མཐོང་བའོ། །སྨོན་པ་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་ཆོ་ག་བཤད་ཟིན་ཏོ། །འཇུག་པའི་སྡོམ་པ་གཟུང་བ་ལ་ཡང་གསུམ་སྟེ། སྦྱོར་བ་དང་། དངོས་གཞི་དང་། རྗེས་སོ། །དང་པོ་ལ་བཅུ་སྟེ། གསོལ་བ་གདབ་པ་དང་། བར་ཆད་ཐུན་མོང་བ་དྲི་བ་དང་། ལྟུང་བའི་ལྕི་ཡང་བརྗོད་པ་དང་། ཉམས་པའི་ཉེས་དམིགས་དང་། བླངས་པའི་ཕན་ཡོན་དང་། ཚོགས་ 2-13-61a བསགས་པ་དང་། བར་ཆད་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་དྲི་བ་དང་། བསྐུལ་བ་དང་། བསམ་པ་ཁྱད་པར་ཅན་བསྐྱེད་པ་དང་། བསླབ་པ་མདོར་བརྗོད་པའོ། །དངོས་གཞི་ནི། སློབ་མས་སྡོམ་པ་ལེན་པའི་སེམས་བསྐྱེད་ལ། སློབ་དཔོན་གྱིས་རིགས་ཀྱི་བུ་མིང་འདི་ཞེས་བྱ་བ་ཁྱོད། བདག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མིང་འདི་ཞེས་བྱ་བ་ལས། འདས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བསླབ་པའི་གཞི་གང་དག་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་གང་དག་དང་། མ་འོངས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བསླབ་པའི་གཞི་གང་དག་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་གང་དག་དང་། ད་ལྟ་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ན་བཞུགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བསླབ་པའི་གཞི་གང་དག་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་གང་དག་དང་། བསླབ་པའི་གཞི་གང་དག་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་གང་དག་ལ། འདས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བསླབས་པར་གྱུར་པ་དང་། མ་འོངས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་སློབ་པར་འགྱུར་བ་དང་། ད་ལྟར་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་ན་བཞུགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བསླབ་པའི་གཞི་ཐམས་ཅད་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཐམས་ཅད་དེར་སྡོམ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། དགེ་བའི་ཆོས་སྡུད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ད་ང་། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལེན་པར་འདོད་དམ། ཞེས་ལན་གསུམ་དྲིས་ལ། སློབ་མས་ཀྱང་འཚལ་ལགས། ཞེས་ལན་གསུམ་བརྗོད་དོ། །རྗེས་ལ་ཆོས་དྲུག་སྟེ། མཁྱེན་པར་གསོལ་བ་དང་། ཡེ་ཤེས་གཟིགས་པར་འཇུག་པའི་ཕན་ཡོན་དང་། སྡོམ་པ་གྱ་ཚོམས་སུ་མི་བསྒྲག་པ་དང་། བསླབ་པ་མདོར་བསྡུས་ནས་གོ་བར་བྱ་བ་དང་། བཀའ་དྲིན་དྲན་པའི་མཆོད་པ་དང་། དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྔོ་བའོ། །འཇུག་པའི་སྡོམ་པ་བཟུང་བ་བཤད་ 2-13-61b ཟིན་ཏོ། །དེ་དག་གིས་ཇོ་བོ་གསེར་གླིང་པའི་ལུགས་བཤད་པའོ།
【現代漢語翻譯】 爲了實現這些目標，發誓成佛。之後，以成就偉大目標的心情感到喜悅，並修習廣大的喜悅。也宣說應學習的內容。如此發心之人，被稱為菩薩（Bodhisattva），意為爲了眾生而渴望覺悟，獲得覺悟后想要解救眾生，以覺悟和眾生為目標，併爲了他們而展現勇敢和堅韌。 發起殊勝菩提心的儀軌已經講完。受持入行律儀也有三個部分：準備、正行和結行。第一部分有十個方面：祈請、詢問共同的障礙、陳述墮落的輕重、說明違犯的過患、說明受持的利益、積累資糧、詢問不共同的障礙、勸請、生起特殊的意樂、簡要陳述應學內容。正行是：上師問弟子：『善男子，你（名字）！我，菩薩（名字），從過去所有菩薩的學處、戒律，未來所有菩薩的學處、戒律，現在十方世界所有菩薩的學處、戒律，所有菩薩的學處、戒律，過去所有菩薩所學，未來所有菩薩將學，現在十方世界所有菩薩的所有學處，菩薩的所有戒律，即彼等之律儀戒、攝善法戒、饒益有情戒，你想要受持嗎？』如此問三次，弟子也回答：『想要受持。』如此回答三次。 結行有六個方面：祈請知曉、使智慧得以觀察的利益、不輕易宣揚律儀、簡略學習並理解、憶念恩德的供養、迴向善根。受持入行律儀已經講完。這些是阿底峽尊者（Jo-bo gSer-gling-pa）的傳承。
【English Translation】 In order to accomplish these purposes, one vows to attain Buddhahood. Afterwards, with the thought of accomplishing a great purpose, one feels joy and cultivates vast delight. The precepts are also stated. Such a mind generation is called a Bodhisattva (Bodhisattva), which means desiring enlightenment for the sake of sentient beings, wanting to liberate sentient beings after attaining enlightenment, focusing on enlightenment and sentient beings, and seeing them as brave and courageous for their sake. The ritual for generating the supreme aspiration Bodhicitta has been explained. Taking the Engaging Vows also has three parts: preparation, main part, and conclusion. The first part has ten aspects: making requests, asking about common obstacles, stating the weight of downfalls, explaining the faults of transgressions, explaining the benefits of taking vows, accumulating merit, asking about uncommon obstacles, urging, generating special intention, and briefly stating what should be learned. The main part is: the teacher asks the student: 'Son/Daughter of good family, you (name)! I, Bodhisattva (name), from all the training bases and moral disciplines of all past Bodhisattvas, all the training bases and moral disciplines of all future Bodhisattvas, all the training bases and moral disciplines of all Bodhisattvas residing in the ten directions of the world now, all the training bases and moral disciplines of all Bodhisattvas, what all past Bodhisattvas have learned, what all future Bodhisattvas will learn, and all the training bases of all Bodhisattvas residing in all the realms of the ten directions now, all the moral disciplines of Bodhisattvas, namely the discipline of moral conduct, the discipline of gathering virtuous qualities, and the discipline of working for the benefit of sentient beings, do you want to take them?' Ask this three times, and the student also answers: 'I want to take them.' Answer this three times. The conclusion has six aspects: requesting to know, the benefit of allowing wisdom to observe, not easily proclaiming the vows, briefly learning and understanding, offering in remembrance of kindness, and dedicating the root of virtue. Taking the Engaging Vows has been explained. These are the traditions of Lord Atiśa (Jo-bo gSer-gling-pa).
།བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་ཕན་ཡོན་གཉིས་ཏེ། གྲངས་སུ་ཆད་པ་དང་། གྲངས་སུ་མ་ཆད་པའོ། །དང་པོ་ལ་གཉིས་ཏེ། སྨོན་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པའི་ཕན་ཡོན་དང་། འཇུག་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པའི་ཕན་ཡོན་ནོ། །དང་པོ་ལ་བརྒྱད་དེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོར་ཆུད་པར་འགྱུར་བ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསླབ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྟེན་དུ་འགྱུར་བ་དང་། སྡིག་པ་ཐམས་ཅད་རྩད་ནས་གཅོད་པར་འགྱུར་བ་དང་། བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྩ་བ་ཚུགས་པར་འགྱུར་བ་དང་། བསོད་ནམས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་དང་། སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་མཉེས་པར་འགྱུར་བ་དང་། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པར་འགྱུར་བ་དང་། མྱུར་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་བའོ། །དེ་ལ་དང་པོ་བཤད་ན། གང་ལ་བྱང་ཆུབ་མཆོག་གི་སེམས་ཅིག་མ་སྐྱེས་ན། །དེ་ལྟར་སྤྱོད་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་ལྡན་ཡང་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཁོངས་སུ་མི་ཚུད་ལ། ཐེག་པ་ཆེན་པོར་མ་ཚུད་ན་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་མི་ཐོབ་བོ། །གང་ལ་བྱང་ཆུབ་མཆོག་གི་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་པར་ཚུད་པ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ས་ལས་ཀྱང་། སེམས་དེ་བསྐྱེད་མ་ཐག་ཏུ་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཞུགས་པ་ཡིན་ཏེ། ཞེས་གསུངས་སོ། །གཉིས་པའི་དོན་བཤད་ན། སྨོན་པའི་སེམས་ཞེས་བྱ་བ་སངས་རྒྱས་ཐོབ་པར་འདོད་པའི་བློ་མེད་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསླབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཚུལ་ཁྲིམས་གསུམ་པོ་སྐྱེ་བའམ་གནས་པའི་དོན་མེད་ལ། སངས་རྒྱས་ཐོབ་པར་འདོད་པའི་བློ་དེ་ཡོད་ན་ཚུལ་ཁྲིམས་གསུམ་པོ་དེ་སྐྱེ་ཞིང་གནས་པ་ཡིན་པས་སེམས་དེ་བསླབ་པའི་རྟེན་ཡིན་ནོ། །བྱང་ས་ལས་ཀྱང་། སེམས་བསྐྱེད་པ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསླབ་པ་རྣམས་ཀྱི་རྟེན་ཡིན་ཏེ། ཞེས་གསུངས་སོ། །གསུམ་པའི་དོན་ 2-13-62a བཤད་ན། སྡིག་པའི་གཉེན་པོ་དགེ་བ་ཡིན་ལ། དགེ་བའི་ནང་ནས་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཡིན་ཏེ། དེས་ན་གཉེན་པོ་སྐྱེས་ན་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཟད་པར་གྱུར་པ་ཆོས་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། དེས་ནི་དུས་མཐའི་མེ་བཞིན་སྡིག་ཆེན་རྣམས། །སྐད་ཅིག་གཅིག་གིས་ངེས་པར་སྲེག་པར་བྱེད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །བཞི་པའི་དོན་བཤད་ན། སེམས་ཅན་གྱི་རྒྱུད་ས་གཞི་ལྟ་བུ་ལ་བྱམས་སྙིང་རྗེའི་རླན་དང་འབྲེལ་ཞིང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་རྩ་བ་ལྟ་བུ་འདི་ཚུགས་ན། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་གྱི་ཡལ་འདབ་རྒྱས་ཤིང་། རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་འབྲས་བུ་སྨིན་ནས་སེམས་ཅན་གྱི་ཕན་བདེ་འབྱུང་བ་ཡིན་ཏེ། དེས་ན་བྱང་སེམས་འདི་སྐྱེས་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྩ་བ་ཚུགས་པ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ས་ལས་ཀྱང་། སེམས་བསྐྱེད་པ་དེ་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྩ་བ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ལྔ་པ་བསོད་ནམས་དཔ
【現代漢語翻譯】 發起菩提心的兩種利益：可計數和不可計數。 第一種又分為兩種：發願菩提心的利益和進入菩提心的利益。 第一種（發願菩提心的利益）有八種：將進入大乘，成為所有菩薩學處的所依，徹底斷除一切罪業，種下無上菩提的根本，獲得無量功德，令一切佛歡喜，利益一切眾生，迅速現證圓滿菩提。 首先解釋第一點：如果一個人沒有生起殊勝的菩提心，即使具備圓滿的行為，也不會被納入大乘之列；不被納入大乘，就無法獲得圓滿的佛果。如果一個人發起殊勝的菩提心，就被納入大乘之中。《菩薩地論》中也說：『心一生起，即進入無上菩提的大乘。』 解釋第二點：如果沒有想要獲得佛果的意願，菩薩的學處，也就是三種戒律，就無法生起或安住。如果有了想要獲得佛果的意願，這三種戒律就能生起並安住，因此這個心是學處的所依。《菩薩地論》中也說：『發起菩提心是菩薩一切學處的所依。』 解釋第三點：對治罪業的是善法，而善法中最殊勝的就是菩提心。因此，如果生起對治，不相順的方面自然會消失。正如經中所說：『此如劫末火，剎那能燒燬，一切諸罪惡。』 解釋第四點：在眾生的相續（心相續）如土地般的基礎上，與慈悲的滋潤相結合，如果種下菩提心如樹根般的種子，菩提的三十七道品之枝葉就會繁茂，成熟圓滿佛果，從而產生眾生的利益和安樂。因此，生起菩提心就是種下了成佛的根本。《菩薩地論》中也說：『發起菩提心是無上正等覺的根本。』 第五，關於功德方面
【English Translation】 There are two benefits of generating the mind of enlightenment (bodhicitta): countable and uncountable. The first is further divided into two: the benefits of generating the aspiration bodhicitta and the benefits of entering the action bodhicitta. The first (benefits of generating aspiration bodhicitta) has eight aspects: one will enter the Great Vehicle (Mahayana), it will become the basis for all the bodhisattva trainings, it will completely cut off all sins, it will plant the root of unsurpassed enlightenment, one will obtain immeasurable merit, one will please all the Buddhas, one will benefit all sentient beings, and one will quickly realize perfect enlightenment. First, explaining the first point: If one has not generated the supreme mind of enlightenment, even if one possesses perfect conduct, one will not be included in the Great Vehicle; if one is not included in the Great Vehicle, one will not attain perfect Buddhahood. If one generates the supreme mind of enlightenment, one is included in the Great Vehicle. The Bodhisattva-bhumi also states: 'As soon as that mind is generated, one enters the Great Vehicle of unsurpassed enlightenment.' Explaining the second point: If there is no intention to attain Buddhahood, the bodhisattva's trainings, which are the three trainings of morality, will not arise or abide. If there is the intention to attain Buddhahood, these three trainings of morality will arise and abide, therefore, that mind is the basis of the trainings. The Bodhisattva-bhumi also states: 'Generating the mind is the basis of all the bodhisattva's trainings.' Explaining the third point: The antidote to sins is virtue, and the most supreme among virtues is the mind of enlightenment. Therefore, if an antidote arises, it is the nature of things that opposing factors will be exhausted. As it is also said: 'Like the fire at the end of time, it will surely burn all great sins in an instant.' Explaining the fourth point: On the basis of sentient beings' continua, which is like the earth, combined with the moisture of love and compassion, if this mind of enlightenment, like a root, is planted, the branches of the thirty-seven factors of enlightenment will flourish, and the fruit of perfect Buddhahood will ripen, thus bringing benefit and happiness to sentient beings. Therefore, generating this bodhicitta plants the root of Buddhahood. The Bodhisattva-bhumi also states: 'Generating the mind is the root of unsurpassed, perfect enlightenment.' Fifth, regarding the aspect of merit
ག་ཏུ་མེད་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་ནི། དཔའ་སྦྱིན་གྱིས་ཞུས་པའི་མདོ་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་བསོད་ནམས་གང་། །གལ་ཏེ་དེ་ལ་གཟུགས་མཆིས་ན། །ནམ་མཁའི་ཁམས་ནི་ཀུན་བཀང་སྟེ། །དེ་ནི་དེ་བས་ལྷག་པར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དྲུག་པ་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་མཉེས་པར་འགྱུར་བ་ནི། དཔའ་སྦྱིན་གྱིས་ཞུས་པའི་མདོ་ལས། གངྒཱའི་བྱེ་མའི་གྲངས་སྙེད་ཀྱི། །སངས་རྒྱས་ཞིང་རྣམས་མི་གང་གིས། །རིན་ཆེན་དག་གིས་ཡོངས་བཀང་སྟེ། །བདེ་གཤེགས་རྣམས་ལ་ཕུལ་བ་བས། །གང་གིས་ཐལ་མོ་སྦྱར་བགྱིས་ཏེ། །བྱང་ཆུབ་ཏུ་ནི་སེམས་བཏུད་ན། །མཆོད་པ་འདི་ནི་ཁྱད་པར་འཕགས། །དེ་ལ་མཐའ་ནི་མ་མཆིས་སོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །བདུན་པ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པས་འགྱུར་བ་ནི། ཇི་སྐད་དུ། 2-13-62b འཕགས་པ་སྡོང་པོ་བཀོད་པའི་མདོ་ལས། འཇིག་རྟེན་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པ་བརྟེན་ལྟ་བུའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །བརྒྱད་པ་མྱུར་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་བ་ནི། བྱང་ས་ལས། སེམས་དེ་སྐྱེས་ན་མཐའ་གཉིས་ལ་མི་གནས་ཏེ། མྱུར་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །འཇུག་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པའི་ཕན་ཡོན་ནི་བཅུ་སྟེ། སྔ་མ་བརྒྱད་པོའི་སྟེང་དུ། རང་དོན་རྒྱུན་ཆགས་སུ་འབྱུང་བ་དང་། གཞན་དོན་སྣ་ཚོགས་སུ་འབྱུང་བའོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ནི། འཇུག་པའི་སེམས་དེ་བསྐྱེད་ནས་སྔར་དང་མི་འདྲ་སྟེ། རང་ཉིད་གཉིད་ཀྱིས་ལོག་གམ། བརྒྱལ་བར་གྱུར་ཏམ། བག་མེད་པར་སྤྱོད་དམ། དེ་ལ་སོགས་པའི་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཤུགས་རྒྱུན་མི་ཆད་པར་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡང་སྤྱོད་འཇུག་ལས། སེམས་དེ་ཡང་དག་བླངས་གྱུར་པ། །དེ་ནས་བཟུང་སྟེ་གཉིད་ལོག་གམ། །བག་མེད་གྱུར་ཀྱང་བསོད་ནམས་ཤུགས། །རྒྱུན་མི་ཆད་པ་དུ་མ་ཞིག །ནམ་མཁའ་མཉམ་པར་རབ་ཏུ་འབྱུང་། །ཞེས་གསུངས་སོ། །གཞན་དོན་སྣ་ཚོགས་འབྱུང་བ་ནི། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ནི་སེལ། བདེ་བ་ནི་སྒྲུབ། ཉོན་མོངས་པ་ནི་གཅོད་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཡང་སྤྱོད་འཇུག་ལས། གང་ཞིག་བདེ་བས་ཕོངས་པ་དང་། །སྡུག་བསྔལ་མང་ལྡན་དེ་དག་ལ། །བདེ་བ་ཀུན་གྱིས་ཚིམ་པ་དང་། །སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་གཅོད་བྱེད་ཅིང་། །གཏི་མུག་ཀྱང་ནི་སེལ་བྱེད་དང་། །དེ་དང་དགེ་མཚུངས་ག་ལ་ཡོད། །དེ་འདྲའི་བཤེས་ཀྱང་ག་ལ་ཡོད། །བསོད་ནམས་དེ་འདྲ་ག་ལ་ཡོད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །གྲངས་སུ་མ་ཆད་པ་ནི། འདི་ནས་བཟུང་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བར་གྱི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་འབྱུང་བ་ཡིན་ཏེ། བགྲང་གིས་མི་ལང་ངོ་། །བྱང་ཆུབ་ 2-13-63a ཀྱི་སེམས་དོར་བའི་ཉེས་དམིགས་ནི་གསུམ་སྟེ། ཉེས་པས་ངན་འགྲོར་འགྲོ་བ་དང་། ཉེས་པས་གཞན་དོན་ལས་ཉམས་པ་དང་། ཉེས་པས་ས་ཐོབ་པ་ལ་ཡུན་རིང་དུ་ཐོགས་པའོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ནི། དམ་བཅའ་མ་བསྒ
【現代漢語翻譯】 獲得無處可得之物：如《勇施請問經》所說：『菩提心的功德，如果它有形體，那麼充滿整個虛空界，還會超過它。』 第六，令一切佛歡喜：如《勇施請問經》所說：『有人以恒河沙數佛土，充滿珍寶供養諸如來，不如有人合掌，發起菩提心，此供養更為殊勝，無有邊際。』 第七，利益一切眾生：如《聖樹莊嚴經》所說：『如同依靠能利益一切世間。』 第八，迅速現證菩提：如《菩薩地》所說：『此心生起，不住二邊，迅速現證菩提。』 入行發心的利益有十種：在前八種的基礎上，加上自利恒常生起和利他多種生起。 第一，發起入行心后，與之前不同，即使自己睡眠、昏厥或放逸，所有這些時候，功德的力量也會持續不斷地產生。 如《入行論》所說：『一旦生起此心，從那時起，即使睡眠或放逸，功德的力量，也如虛空般無量無盡地產生。』 利他多種生起：消除眾生的痛苦，成辦安樂，斷除煩惱。如《入行論》所說：『對於那些缺乏安樂，充滿痛苦的人們，能以一切安樂令其滿足，能斷除一切痛苦，也能消除愚癡，有什麼能與此功德相比？有什麼能與此友相比？有什麼能與此福相比？』 數量不定：從現在開始直到成佛之間的所有功德都會產生，不可計數。 捨棄菩提心的過患有三種：因過患而墮入惡趣，因過患而失去利他，因過患而長久障礙獲得果位。 第一，不守護誓言。
【English Translation】 Obtaining what is nowhere to be found: As stated in the 'Sutra Requested by Dpa' sbyin': 'The merit of Bodhicitta, if it had a form, would fill the entire realm of space, and would exceed it.' Sixth, pleasing all Buddhas: As stated in the 'Sutra Requested by Dpa' sbyin': 'If someone were to fill Buddha fields as numerous as the sands of the Ganges with jewels and offer them to the Sugatas, it would be surpassed by someone who joins their palms and generates the mind of Bodhi. This offering is particularly excellent, without limit.' Seventh, benefiting all sentient beings: As stated in the 'Noble Array of Trees Sutra': 'Like relying on benefiting all sentient beings.' Eighth, quickly attaining complete enlightenment: As stated in the 'Bodhisattva Grounds': 'When that mind arises, it does not abide in the two extremes, and quickly attains complete enlightenment.' The benefits of generating the entering mind are ten: On top of the previous eight, there are the continuous arising of self-benefit and the diverse arising of the benefit of others. First, after generating the entering mind, it is different from before. Even when one is asleep, unconscious, or acting carelessly, at all those times, the power of merit continuously arises. As stated in the 'Guide to the Bodhisattva's Way of Life': 'Once that mind is properly taken, from then on, even when asleep or careless, the power of merit, like the sky, arises immeasurably.' Diverse arising of the benefit of others: Eliminating the suffering of sentient beings, accomplishing happiness, and cutting off afflictions. As stated in the 'Guide to the Bodhisattva's Way of Life': 'For those who lack happiness and are filled with much suffering, fulfilling them with all happiness, cutting off all suffering, and also eliminating ignorance, what is comparable to that merit? What is comparable to that friend? What is comparable to that fortune?' Countless: From now until Buddhahood, all qualities will arise, which are countless. The faults of abandoning the mind of Bodhi are three: falling into the lower realms due to faults, losing the benefit of others due to faults, and being obstructed for a long time from attaining the grounds due to faults. First, not keeping vows.
ྲུབས་ཏེ་སེམས་བསྐྱེད་ཤོར་ན་སེམས་ཅན་བསླུས་པར་སོང་བས། དེའི་རྣམ་སྨིན་ངན་སོང་དུ་སྐྱེ་བའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་སྤྱོད་འཇུག་ལས། གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་དམ་བཅས་ནས། །ལས་ཀྱིས་བསྒྲུབ་པར་མ་བྱས་ན། །སེམས་ཅན་དེ་དག་ཀུན་བསླུས་པས། །བདག་གི་འགྲོ་བ་ཅི་འདྲར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཉེས་པས་གཞན་དོན་མི་ནུས་པ་ནི། ཇི་སྐད་དུ། འདི་ལྟར་དེ་ནི་བྱུང་གྱུར་ན། །སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་དོན་ལས་དམན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ས་ཐོབ་པ་ལ་ཡུན་རིང་དུ་ཐོགས་པ་ནི། ཇི་སྐད་དུ། དེ་ལྟར་ལྟུང་བ་སྟོབས་ལྡན་དང་། །བྱང་ཆུབ་སེམས་སྟོབས་ལྡན་པ་དག །འཁོར་བར་རེས་ཀྱིས་འདྲེ་བྱེད་ན། །ས་ཐོབ་པ་ལ་ཡུན་རིང་ཐོགས། །ཞེས་གསུངས་སོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བསྐྱེད་འཆོར་བའི་རྒྱུ་ནི་གཉིས་ཏེ། སྨོན་པ་འཆོར་བའི་རྒྱུ་དང་། འཇུག་པ་འཆོར་བའི་རྒྱུའོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ནི། སེམས་ཅན་བློས་སྤངས་པ་དང་། ནག་པོའི་ཆོས་བཞི་བསྟེན་པ་དང་། མི་མཐུན་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པས་འཆོར་རོ། །འཇུག་པའི་སྡོམ་པ་འཆོར་བའི་རྒྱུ་ནི། བྱང་ས་ལས། ཕམ་པའི་གནས་ལྟ་བུའི་ཆོས་བཞི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་ཆེན་པོ་སྤྱད་ན་འཆོར་བར་བཤད་དོ། །ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་འབྲིང་དང་། ཆུང་ངུ་སྤྱད་པ་ནི་ན་སྨད་ཙམ་དུ་བཤད་དོ། །སྡོམ་པ་ཉི་ཤུ་པ་ལས། དེའི་སྟེང་དུ་སྨོན་པའི་སེམས་བསྐྱེད་ཤོར་བས་ཀྱང་འཆོར་བར་བཤད་དོ། །རྣམ་པར་གཏན་ལ་དབབ་པ་བསྡུ་པ་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡོམ་པ་གཏོང་བའི་རྒྱུ་བཞི་གསུངས་སོ། ། 2-13-63b སྔ་མ་གཉིས་པོ་དང་། བསླབ་པ་ཕུལ་བ་དང་། ལོག་ལྟ་སྐྱེས་པའོ། །སློབ་དཔོན་ཞི་བ་ལྷའི་ཞལ་ནས་ཀྱང་མི་མཐུན་པའི་སེམས་སྐྱེས་པས་ཀྱང་སྡོམ་པ་གཏོང་ངོ་། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཤོར་ན་ཕྱིར་བཅོས་པའི་ཐབས་ནི། སྨོན་པའི་སེམས་བསྐྱེད་ཤོར་ན་སླར་བླངས་པས་སོར་ཆུད་དོ། །འཇུག་པའི་སྡོམ་པ་ཤོར་བ་ལ་ཡང་། སྨོན་པའི་སེམས་ཤོར་བས་འཇུག་པ་ཤོར་བ་དེ་ནི། སྨོན་པ་སོར་ཆུད་པས་འཇུག་པ་ཡང་རང་བཞིན་གྱིས་སོར་ཆུད་དོ། །རྒྱུ་གཞན་གྱིས་སྡོམ་པ་ཤོར་བ་ནི། སླར་ལེན་དགོས་སོ། །ཕམ་པའི་གནས་ལྟ་བུ་བཞི་ལ་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་འབྲིང་དང་ཆུང་ངུ་སྤྱད་པ་ནི་བཤགས་པས་ཆོག་གོ། དེ་ལྟར་ཡང་སྡོམ་པ་ཉི་ཤུ་པ་ལས། སྡོམ་པ་སླར་ཡང་བླང་བར་བྱ། །ཟག་པ་འབྲིང་ནི་གསུམ་ལ་བཤགས། །གཅིག་གི་མདུན་དུ་ལྷག་མ་རྣམས། །ཉོན་མོངས་མི་མོང་བདག་སེམས་བཞིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དམ་ཆོས་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་ཐར་པ་རིན་པོ་ཆེའི་རྒྱན་ལས། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བའི་ལེའུ་སྟེ་དགུ་པའོ།། །། ༈ སྨོན་པ་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་བསླབ་བྱ་བསྟན་པའི་ལེའུ། བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་ནས་ཀྱི་བསླབ་བྱ་ནི་གཉིས་ཏེ། སྨོན་པ་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་བསླབ་བྱ་དང་། འཇུག་པ་བྱང
【現代漢語翻譯】 如果違犯誓言而失菩提心，就等於欺騙了眾生，其果報是墮入惡道。正如《入菩薩行論》中所說：『如果這樣發誓之後，沒有努力去實踐，就等於欺騙了一切眾生，我的歸宿將是怎樣？』這樣說的。因過失而不能利益他人，正如經中所說：『如果發生了這樣的事，就會從利益一切眾生的事業中退轉。』這樣說的。獲得菩薩地的時日拖延很久，正如經中所說：『如果這樣墮落的強大力量，和菩提心強大力量，在輪迴中交替作用，獲得菩薩地的時日就會拖延很久。』這樣說的。菩提心退失的原因有兩種：愿菩提心退失的原因和行菩提心退失的原因。 其中第一種是：捨棄眾生，修習四黑法，以及生起與菩提心相違背的心，都會導致菩提心退失。行菩提心的戒律退失的原因，在《菩薩地論》中說：如果造作了類似四根本墮罪的極重纏縛，就會退失。如果造作中等和輕微的纏縛，據說只會稍有損害。《二十頌戒律》中說：在此之上，如果愿菩提心退失，也會導致行菩提心退失。《攝抉擇分》中說：宣說了菩薩戒退失的四種原因：前兩種（捨棄眾生，修習四黑法），捨棄學處，以及生起邪見。寂天論師也說：生起與菩提心相違背的心，也會導致戒律退失。這樣說的。 如果退失了，補救的方法是：如果愿菩提心退失，重新受持就可以恢復。對於行菩提心退失的情況，如果因愿菩提心退失而導致行菩提心退失，那麼恢復愿菩提心，行菩提心自然也就恢復了。如果是因其他原因導致戒律退失，就必須重新受戒。如果造作了類似四根本墮罪的中等和輕微纏縛，懺悔就可以了。正如《二十頌戒律》中所說：『戒律應當重新受持，中等罪過向三人懺悔，其餘的在一個人的面前懺悔，如同不懷有煩惱的自心一樣。』這樣說的。 《寶性論》中，受持菩提心品第九完畢。 發願菩提心之學處品 生起菩提心后的學處有兩種：發願菩提心之學處，以及進入（行）菩提心之學處。
【English Translation】 If one breaks the vows and loses Bodhicitta (བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་, Bodhicitta, Bodhicitta, the mind of enlightenment), it is equivalent to deceiving sentient beings, and the result is rebirth in the lower realms. As it is said in the 'Bodhicharyavatara' (སྤྱོད་འཇུག་, Engaging in Bodhisattva Behavior): 'If, having made such a promise, one does not strive to fulfill it, one has deceived all those sentient beings; what will be my fate?' The fault of being unable to benefit others is as stated: 'If this occurs, one will fall away from the benefit of all sentient beings.' The delay in attaining the Bhumi (ས་, Bhumi, Bhumi, ground/level) is as stated: 'If such a powerful downfall and the powerful force of Bodhicitta alternately act in Samsara (འཁོར་བ་, Samsara, Samsara, cyclic existence), the attainment of the Bhumi will be delayed for a long time.' There are two causes for the loss of Bodhicitta: the cause for the loss of aspiration Bodhicitta and the cause for the loss of engaging Bodhicitta. The first is that abandoning sentient beings, engaging in the four black dharmas, and generating thoughts contrary to Bodhicitta will cause it to be lost. The cause for the loss of the engaging vows is stated in the 'Bodhisattva-bhumi' (བྱང་ས་, Bodhisattva-bhumi, Bodhisattva-bhumi, Bodhisattva Ground): If one engages in a great entanglement like the four defeats, it is said to be lost. Engaging in medium and small entanglements is said to be only a slight detriment. The 'Twenty Verses on Vows' states that on top of that, the loss of aspiration Bodhicitta also causes the loss of engaging Bodhicitta. The 'Compendium of Determinations' states four causes for abandoning the vows of a Bodhisattva: the first two (abandoning sentient beings, engaging in the four black dharmas), abandoning the training, and generating wrong views. Acharya (སློབ་དཔོན་, Acarya, Acarya, teacher) Shantideva (ཞི་བ་ལྷ་, Shantideva, Shantideva, Peaceful God) also said that generating thoughts contrary to Bodhicitta also causes the vows to be abandoned. If it is lost, the method of restoration is that if aspiration Bodhicitta is lost, it can be restored by taking it again. For the loss of engaging vows, if engaging vows are lost due to the loss of aspiration Bodhicitta, then by restoring aspiration Bodhicitta, engaging vows are naturally restored. If the vows are lost due to other causes, they must be taken again. If one engages in medium and small entanglements like the four defeats, confession is sufficient. As it is said in the 'Twenty Verses on Vows': 'The vows should be taken again; medium transgressions are confessed to three; the remaining ones before one, like one's own mind without afflictions.' The ninth chapter, 'Completely Taking Bodhicitta,' from 'The Jewel Ornament of Liberation' (དམ་ཆོས་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་ཐར་པ་རིན་པོ་ཆེའི་རྒྱན་, Dam chos yid bzhin gyi nor bu thar pa rin po che'i rgyan, The Jewel Ornament of Liberation, The Precious Ornament of Liberation, the wish-fulfilling jewel of the sacred Dharma) is complete. Chapter on the Training of Aspiring Bodhicitta The training after generating Bodhicitta is twofold: the training of aspiring Bodhicitta and the training of engaging (in) Bodhicitta.
་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་བསླབ་བྱའོ། །དེ་ལ་དང་པོ་འཆད་པ་ལ། སྡོམ་ནི། སེམས་ཅན་བློས་མི་བཏང་བ་དང་། །སེམས་དེའི་ཕན་ཡོན་དྲན་བྱ་དང་། །ཚོགས་གཉིས་བསགས་པར་བྱ་བ་དང་། །ཡང་ཡང་བྱང་སེམས་སྦྱང་བ་དང་། །དཀར་ནག་ཆོས་བརྒྱད་བླང་དོར་ཏེ། །ལྔ་པོས་སྨོན་པའི་བསླབ་བྱ་བསྡུས། །ཞེས་པའོ། །དེ་དག་ཀྱང་དང་པོ་ནི། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དེ་མི་འཆོར་བའི་ཐབས་སོ། ། 2-13-64a གཉིས་པ་ནི། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དེ་མི་ཉམས་པའི་ཐབས་སོ། །གསུམ་པ་ནི། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དེའི་སྟོབས་བསྐྱེད་པའི་ཐབས་སོ། །བཞི་པ་ནི། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དེ་འཕེལ་བའི་ཐབས་སོ། །ལྔ་པ་ནི། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དེ་མི་བརྗེད་པའི་ཐབས་སོ། །དེ་ལ་དང་པོ་སེམས་ཅན་བློས་མི་བཏང་བ་ལ་བསླབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དེ་མི་འཆོར་བའི་ཐབས་བཤད་ན། མ་དྲོས་པས་ཞུས་པའི་མདོ་ལས་ཀྱང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་གཅིག་དང་ལྡན་ན། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་དང་ལྡན་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཡོངས་སུ་འཛིན་ཏོ། །ཆོས་གཅིག་པོ་གང་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་བློས་ཡོངས་སུ་མི་བཏང་བའི་སེམས་སོ། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེ་ཡང་སེམས་ཅན་གང་དག་གིས་བདག་ལ་མི་རིགས་པ་ཞིག་བྱས་པས། བདག་དེ་ལ་སེམས་རྒྱང་བསྲིངས་ནས། ཤ་ཚ་བ་དང་བྲལ་ཏེ་ཕྱིན་ཆད་ཁྱོད་ལ་ཕན་ཐོགས་པའི་དུས་བྱུང་ཡང་མི་གདགས། གནོད་པ་བཟློག་པའི་དུས་བྱུང་ཡང་མི་བཟློག་སྙམ་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ནི་སེམས་ཅན་བློས་བཏང་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བློས་བཏང་བ་ལ་ཟེར་རམ། གཅིག་ཙམ་བློས་བཏང་བ་ལ་ཡང་ཟེར་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བློས་སྤངས་པ་ནི་ཉན་རང་རྣམ་གཉིས་མ་ཡིན་པ། ཁྲ་དང་སྤྱང་ཀི་ལ་ཡང་མི་འོང་སྟེ། དེས་ན་སེམས་ཅན་གཅིག་ཙམ་བློས་བཏང་བས་ཀྱང་ཐུན་ཚོད་ཀྱི་ནང་ཁོངས་སུ་གཉེན་པོས་མ་སླེབ་ན་བྱང་སེམས་འཆོར་རོ། །དེ་ལྟར་སེམས་ཅན་བློས་སྤོང་ཞིང་བསླབ་བྱ་གཞན་ལ་གནས་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་ཁས་ལེན་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་མི་འཐད་དེ། དཔེར་ན་བུ་གཅིག་པུ་བསད་ནས་བུའི་རྫས་གསོག་པ་དང་འདྲའོ། །དེ་བས་ན་སེམས་ཅན་བདག་ལ་ཕན་འདོགས་པ་རྣམས་ལ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ག་ན་འཆོར་ཏེ། གནོད་པ་བྱེད་པ་ལ་འཆོར་དོགས་ཡོད་པས། དེ་ལ་ཁྱད་པར་དུ་སྙིང་རྗེ་བསྐྱེད་པས་ཕན་བདེ་བསྒྲུབ་པར་བྱའོ། །འདི་ནི་དམ་པ་རྣམས་ 2-13-64b ཀྱི་ཆོས་ལུགས་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། ཕན་བཏགས་ལན་དུ་གནོད་བྱས་ན། །ཡང་ལན་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོས་བསླན། །འཛམ་བུའི་གླིང་གི་སྐྱེས་མཆོག་ནི། །ཉེས་པའི་ལན་ཡང་ལེགས་པས་ལྡོན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །གཉིས་པ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་ཕན་ཡོན་དྲན་པར་བྱ་བ་ལ་བསླབ་པ་ཞེས་བྱ་བ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་མི་ཉམས་པའི་ཐབས་དེ་བཤད་ན། བྱང་ཆུབ་ལམ་སྒྲོན་ལས་ཀྱང་། དེ་ལྟར་སྨོན་པའི་སེམས་དག་ནི།
【現代漢語翻譯】 菩提心修學法。首先，關於講解的內容，偈頌如下：『不捨棄眾生，憶念此心之利益，積累二資糧，再三修菩薩行，取捨八法黑白業，此五攝略發心學。』這些內容中，首先是不捨棄眾生的方法。 第二是此菩提心不退失之方法。第三是增長此菩提心之力量的方法。第四是增長此菩提心的方法。第五是不忘失此菩提心的方法。其中，第一，修學不捨棄眾生，即是講述不捨棄菩提心的方法。《彌勒菩薩請問經》中也說：『菩薩若具一法，則能圓滿具足一切最勝佛法。何謂一法？即永不捨棄眾生之心。』也就是說，如果有些眾生對我們做了不好的事情，我們因此疏遠他們，心中不再有憐憫，心想：『以後就算有機會幫助你，我也不會幫；就算有機會阻止對你的傷害，我也不會阻止。』這種心態就是捨棄眾生。那麼，這是指捨棄所有眾生呢，還是捨棄一個眾生也算呢？捨棄所有眾生，連聲聞緣覺都不可能做到，更不用說像老鷹和狼了。因此，即使只捨棄一個眾生，如果在修學期間沒有及時懺悔補救，菩提心也會退失。如此一邊捨棄眾生，一邊修學其他法門，還自稱是菩薩，這是非常不合理的。就像殺死唯一的孩子，卻想積累孩子的財產一樣。因此，對於幫助過我們的眾生，菩提心自然不會退失；但對於傷害過我們的眾生，則有退失的危險。所以，要特別對他們生起慈悲心，為他們成就利益安樂。這才是聖者們的 法道。正如所說：『恩將仇報若加害，更以大悲還報之，贍洲勝士之行持，以善回報諸罪行。』第二，修學憶念發心之利益，即是講述不退失菩提心的方法。《菩提道燈論》中也說：『如是發願心。』
【English Translation】 The precepts for generating the mind of enlightenment. First, regarding the explanation, the summary is: 'Do not abandon sentient beings, remember the benefits of this mind, accumulate the two accumulations, repeatedly practice Bodhisattva conduct, adopt and abandon the eight white and black dharmas, these five summarize the precepts of aspiration.' Among these, the first is the method for not losing the mind of enlightenment. The second is the method for not diminishing the mind of enlightenment. The third is the method for increasing the power of the mind of enlightenment. The fourth is the method for developing the mind of enlightenment. The fifth is the method for not forgetting the mind of enlightenment. Among these, the first, the practice of not abandoning sentient beings, explains the method for not losing the mind of enlightenment. In the Sutra Requested by Maitreya, it is also said: 'If a Bodhisattva possesses one dharma, then he will fully possess all the supreme qualities of the Buddhas. What is that one dharma? It is the mind that never abandons sentient beings.' That is to say, if some sentient beings have done something unkind to us, and we distance ourselves from them, no longer having compassion in our hearts, thinking, 'Even if there is an opportunity to help you in the future, I will not help; even if there is an opportunity to prevent harm to you, I will not prevent it,' this kind of mentality is abandoning sentient beings. So, does this mean abandoning all sentient beings, or does abandoning just one sentient being count? Abandoning all sentient beings is not possible even for Shravakas and Pratyekabuddhas, let alone eagles and wolves. Therefore, even abandoning just one sentient being, if repentance and remedy are not timely during the practice period, the Bodhicitta will be lost. Thus, while abandoning sentient beings and practicing other dharmas, still claiming to be a Bodhisattva is very unreasonable. It is like killing one's only child and then trying to accumulate the child's property. Therefore, for sentient beings who have helped us, the mind of enlightenment will naturally not be lost; but for those who have harmed us, there is a risk of losing it. Therefore, we should especially generate compassion for them and accomplish their benefit and happiness. This is the dharma tradition of the noble ones, as it is said: 'If one repays kindness with harm, repay them even more with great compassion. The noble ones of Jambudvipa repay misdeeds with goodness.' Second, the practice of remembering the benefits of generating the mind, which explains the method for not diminishing the mind of enlightenment. In the 'Lamp for the Path to Enlightenment', it is also said: 'Thus, the aspiring mind.'
།བསྐྱེད་པའི་ཡོན་ཏན་གང་ཡིན་པ། །དེ་ནི་སྡོང་པོ་བཀོད་པ་ཡི། །མདོ་ལས་བྱམས་པས་རབ་ཏུ་བཤད། །ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་ཡང་མདོ་དེ་ལས་སེམས་བསྐྱེད་པའི་ཕན་ཡོན་དཔེ་ཉིས་བརྒྱ་སུམ་ཅུ་ཙམ་གྱི་སྒོ་ནས་གསུངས་པ་ལ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཕན་ཡོན་གྱི་སྒོ་ཆེན་པོ་བཞིར་འདུས་པ་ཡིན་གསུངས། དེ་ཡང་། རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ས་བོན་ལྟ་བུའོ། །དབུལ་བ་ཐམས་ཅད་སེལ་བར་བྱེད་པས་རྣམ་ཐོས་ཀྱི་བུ་ལྟ་བུའོ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་རང་དོན་འབྱུང་བའི་ཕན་ཡོན་ནོ། །འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་སྐྱོབ་པས་ན་གནས་ལྟ་བུའོ། །འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་བརྟེན་པས་རྟེན་ལྟ་བུའོ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་གཞན་དོན་འབྱུང་བའི་ཕན་ཡོན་ནོ། །ཉོན་མོངས་པའི་དགྲ་ལས་རྒྱལ་བར་བྱེད་པས་མདུང་ལྟ་བུའོ། །སྡུག་བསྔལ་གྱི་ལྗོན་ཤིང་རབ་ཏུ་གཅོད་པར་བྱེད་པས་སྟ་རེ་ལྟ་བུའོ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་གཅོད་པའི་ཕན་ཡོན་ནོ། །བསམ་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པས་བུམ་པ་བཟང་པོ་ལྟ་བུའོ། །འདོད་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པས་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་ལྟ་བུའོ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་འགྲུབ་པའི་ཕན་ཡོན་ནོ། ། 2-13-65a དེ་ལྟ་བུའི་ཕན་ཡོན་དེ་དག་ཐམས་ཅད་དྲན་པར་བྱས་པས་ཕན་ཡོན་ཅན་གྱི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དེ་ལ་རྩིས་ཆེ་ཞིང་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པར་འགྱུར། དེ་ལྟར་གྱུར་པས་ཉམས་སུ་བླང་ནས་སེམས་དེ་མ་ཉམས་པར་སྐྱོང་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་ཕན་ཡོན་ནི་དེ་དག་རྟག་ཏུ་དྲན་པར་བྱ་ཞིང་། ཐ་ན་ཐུན་ཚོད་ཀྱི་ནང་ཁོངས་སུ་ཡང་ལན་རེ་དྲན་པར་བྱའོ། །གསུམ་པ་ཚོགས་གཉིས་བསག་པར་བྱ་བ་ལ་བསླབ་པ་ཞེས་བྱ་བ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་སྟོབས་བསྐྱེད་པའི་ཐབས་དེ་བཤད་ན། བྱང་ཆུབ་ལམ་སྒྲོན་ལས་ཀྱང་། བསོད་ནམས་ཡེ་ཤེས་རང་བཞིན་གྱི། །ཚོགས་ནི་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་རྒྱུ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་ཡང་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ནི་ཆོས་སྤྱོད་བཅུ་དང་། བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་བཞི་ལ་སོགས་པ་ཐབས་ཀྱི་ཆ་འདི་དག་ཡིན་ལ། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ནི་དེ་དག་འཁོར་གསུམ་ཡོངས་དག་ཏུ་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཆ་འདི་དག་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་ཚོགས་གཉིས་བསགས་པས་རང་གི་རྒྱུད་ལ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་སྟོབས་སྐྱེ་བ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་ཚོགས་གཉིས་པོ་དེ་རྟག་ཏུ་བསག་ཅིང་། ཐ་ན་སྔགས་ཐུང་ཅིག་བཟློས་པ་ཡང་ཚོགས་གཉིས་ཚང་དུ་བཏུབ་པས་ཐུན་ཚོད་ཀྱི་ནང་ཁོངས་སུ་ཡང་ལན་རེ་བསག་པར་བྱའོ། །ཚོགས་ཀྱི་གཏམ་ལས་ཀྱང་། དེ་རིང་བདག་གིས་བསོད་ནམས་དང་། །ཡེ་ཤེས་ཚོགས་ནི་གང་བྱ་དང་། །སེམས་ཅན་ཕན་པར་གང་བྱ་ཞེས། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་རྟག་ཏུ་བསམ། །ཞེས་
【現代漢語翻譯】 關於生起菩提心的功德，在《寶積經》的《樹莊嚴經》中，彌勒菩薩已經詳細闡述。如是等等。該經中，以大約兩百三十個譬喻闡述了發菩提心的利益，所有這些利益可以歸納為四個大的方面。即：『善男子，菩提心是諸佛之法的種子；如同善財童子能消除一切貧困。』等等，這是自利方面的利益。『能救護一切眾生，如同避難所；能使一切眾生有所依靠，如同依靠處。』等等，這是利他方面的利益。『能戰勝煩惱之敵，如同長矛；能砍斷痛苦之樹，如同斧頭。』等等，這是斷除一切違逆之品的利益。『能圓滿一切願望，如同寶瓶；能成辦一切所欲，如同如意寶。』等等，這是成就一切順應之品的利益。 憶念這些功德，就會珍視和重視具有功德的菩提心。這樣，通過修持，就能守護菩提心而不退失。因此，要時常憶念這些功德，甚至在每個時段內至少憶念一次。 第三，學習積累二資糧。關於增長菩提心力量的方法，在《菩提道燈論》中也說：『福德與智慧，是圓滿之因。』等等。福德資糧是指十種善行、四攝等方便之品；智慧資糧是指了知這些是三輪體空等智慧之品。這樣，通過積累二資糧，就能在自相續中生起菩提心的力量。因此，要時常積累二資糧，即使唸誦一句短咒，也能圓滿二資糧，所以在每個時段內至少積累一次。《集經》中也說：『菩薩恒常思維，今日我應如何行持福德與智慧之資糧，以及如何利益眾生。』
【English Translation】 Regarding the merits of generating Bodhicitta (enlightenment mind), Maitreya (慈氏，the future Buddha) has elaborately explained it in the 'Tree Ornament Sutra' of the Ratnakuta Sutra (寶積經). It is said, and so on. In that sutra, the benefits of generating Bodhicitta are explained with about two hundred and thirty metaphors, and all these benefits are said to be summarized into four major aspects. Namely: 'Son of good family, the mind of enlightenment is like the seed of all the Buddha's teachings; like Vaishravana (多聞天子，god of wealth) it eliminates all poverty.' and so on, which are the benefits of achieving one's own welfare. 'It completely protects all beings, like a refuge; it supports all beings, like a support.' and so on, which are the benefits of achieving the welfare of others. 'It overcomes the enemy of afflictions, like a spear; it cuts down the tree of suffering, like an axe.' and so on, which are the benefits of cutting off all unfavorable aspects. 'It completely fulfills all aspirations, like a good vase; it accomplishes all desires, like a wish-fulfilling jewel.' and so on, which are the benefits of accomplishing all favorable aspects. By remembering all these benefits, one will cherish and highly value the Bodhicitta that possesses such merits. By doing so, through practice, one will be able to protect that mind without degenerating. Therefore, one should always remember these benefits, even at least once within each session. Third, the training in accumulating the two accumulations. Regarding the method of increasing the power of Bodhicitta, it is also said in 'A Lamp for the Path to Enlightenment': 'Merit and wisdom are the cause of complete fulfillment.' and so on. The accumulation of merit refers to the ten virtuous actions, the four means of gathering disciples, and other aspects of skillful means; the accumulation of wisdom refers to knowing that these are empty of the three circles (subject, object, and action) and other aspects of wisdom. Thus, by accumulating the two accumulations, the power of Bodhicitta will arise in one's own mindstream. Therefore, one should always accumulate the two accumulations, and even reciting a short mantra can complete the two accumulations, so one should accumulate them at least once within each session. It is also said in the 'Collection Sutra': 'A Bodhisattva always thinks, today, how should I perform the accumulation of merit and wisdom, and how should I benefit sentient beings.'
གསུངས་སོ། །བཞི་པ་ཡང་དང་ཡང་དུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སྦྱང་བ་ལ་བསླབ་པ་ཞེས་བྱ་བ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དེ་འཕེལ་བའི་ཐབས་དེ་བཤད་ན། བྱང་ཆུབ་ལམ་སྒྲོན་ལས་ཀྱང་། བྱང་ཆུབ་སྨོན་པའི་སེམས་དག་བསྐྱེད་ནས་ནི། །འབད་པ་མང་པོས་ཀུན་ཏུ་འཕེལ་བྱ་ཞིང་། ། 2-13-65b ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ཡང་བྱང་ཆུབ་རྒྱུའི་སེམས་སྦྱང་བ་དང་། བྱང་ཆུབ་དངོས་ཀྱི་སེམས་སྦྱང་བ་དང་། བྱང་ཆུབ་སྤྱོད་པའི་སེམས་སྦྱང་བ་དང་གསུམ་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་གསུམ་ལ་སྦྱངས་པས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དེ་འཕེལ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ནི། སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་བྱམས་པ་དང་སྙིང་རྗེའི་སེམས་རྟག་ཏུ་བསམ་པའམ། ཐ་ན་ཡང་ཐུན་ཚོད་ཀྱི་ནང་དུ་ལན་རེ་བསམ་པའོ། །བྱང་ཆུབ་དངོས་ཀྱི་སེམས་སྦྱང་བ་ནི། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་སངས་རྒྱས་ཐོབ་པར་འདོད་པའི་བློས། ཉིན་ལན་གསུམ་མཚན་ལན་གསུམ་དུ་བསམ་པའམ། སེམས་བསྐྱེད་ཀྱི་ཆོ་ག་རྒྱས་པར་བྱ་བའམ། ཐ་ན་ཐུན་ཚོད་ཀྱི་ནང་ཁོངས་སུ། ཇོ་བོས་མཛད་པའི་སེམས་བསྐྱེད་ཆོ་ག་ལས་གསུངས་པ། སངས་རྒྱས་ཆོས་དང་ཚོགས་ཀྱི་མཆོག་རྣམས་ལ། །བྱང་ཆུབ་བར་དུ་བདག་ནི་སྐྱབས་སུ་མཆི། །བདག་གིས་སྦྱིན་སོགས་བགྱིས་པ་འདི་དག་གིས། །འགྲོ་ལ་ཕན་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་འགྲུབ་པར་ཤོག །ཅེས་བརྗོད་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སྤྱོད་པའི་སེམས་སྦྱང་བ་ལ་གཉིས་ཏེ། གཞན་ལ་ཕན་བཏགས་པའི་སེམས་སྦྱང་བ་དང་། རང་གི་རྒྱུད་དག་པའི་སེམས་སྦྱང་བའོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ནི། རང་གི་ལུས་དང་ལོངས་སྤྱོད་དང་དུས་གསུམ་གྱི་དགེ་བ་ཐམས་ཅད་གཞན་གྱི་ཕན་བདེའི་དོན་དུ་བསྔོ་ཞིང་བཏང་བའི་སེམས་བསྐྱེད་པའོ། །རང་གི་རྒྱུད་དག་པའི་སེམས་སྦྱང་བ་ནི། རྟག་ཏུ་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་བསྔོ་བགྲང་བྱ་ཞིང་སྡིག་པ་དང་ཉོན་མོངས་པ་ལ་འཛེམ་པའོ། །ལྔ་པ་ནག་པོའི་ཆོས་བཞི་སྤང་ཞིང་དཀར་པོའི་ཆོས་བཞི་བརྟེན་པ་ལ་བསླབ་པ་ཞེས་བྱ་བ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དེ་མི་བརྗེད་པའི་ཐབས་དེ་བཤད་ན། བྱང་ཆུབ་ལམ་སྒྲོན་ལས་ཀྱང་། འདི་ནི་སྐྱེ་བ་གཞན་དུའང་དྲན་དོན་དུ། །ཇི་སྐད་བརྗོད་པའི་བསླབ་པ་ཡོངས་སུ་བསྲུང་། །ཞེས་གསུངས་སོ། །བསླབ་པ་གང་ནས་བཤད་ན། འོད་སྲུང་ 2-13-66a གིས་ཞུས་པའི་མདོ་ལས། དེ་ཡང་ནག་པོའི་ཆོས་བཞི་ནི། ཇི་སྐད་དུ། འོད་སྲུང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་བཞི་དང་ལྡན་ན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བརྗེད་པར་འགྱུར་ཏེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དེ་དག་གི་དོན་བསྡུ་ན། བླ་མ་དང་མཆོད་པར་འོས་པ་སླུས་པ་དང་། གཞན་འགྱོད་པའི་གནས་མ་ཡིན་པ་ལ་འགྱོད་པ་བསྐྱེད་པ་དང་། སེམས་བསྐྱེད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ཞེ་སྡང་གིས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་མ་ཡིན་པ་བརྗོད་པ་དང་། སེམས་ཅན་ལ་གཡོ་སྒྱུས་སྤྱོད་པའོ། །དཀར་པོའི་ཆོས་བཞི་ཡང་། ཇི་སྐད་དུ། འོད་སྲུང་
【現代漢語翻譯】 如是說。第四，學習屢屢修習菩提心。如果闡述菩提心增長的方法，如《菩提道燈論》所說：『生起菩提希求心后，當以眾多精勤令增長。』 也就是說，應當了知修習菩提之因的心、修習真實菩提之心、修習菩提行之心這三種。通過修習這三種心，菩提心才能增長。其中，第一種是：對於一切有情，恒常思念慈愛和悲憫之心，至少在每個時段內思念一次。修習真實菩提之心是：以欲為有情眾生證得佛果之心，每日三次、夜間三次思念，或者廣行發心儀軌，或者至少在每個時段內，唸誦覺沃（尊者阿底峽）所著《發心儀軌》中所說：『諸佛正法賢聖僧，直至菩提我皈依，我以佈施等功德，為利有情願成佛。』 修習菩提行之心有兩種：修習利益他人的心和修習清凈自相續的心。其中，第一種是：發起將自己的身體、受用和過去、現在、未來三世的一切善根，都回向和佈施給他人，以利益安樂他人的心。修習清凈自相續的心是：恒常守護戒律，對於罪惡和煩惱心懷畏懼。 第五，學習斷除四黑法，依止四白法。如果闡述不忘失菩提心的方法，如《菩提道燈論》所說：『為于來世亦憶念，當護如前所說諸學處。』 如果闡述學處，如《勝幢經》所說。其中的四黑法是：如經中所說：『勝幢，菩薩若具足四法，則忘失菩提心。何為四？即是：』等等。歸納這些的意義是：欺騙上師和應供處；令他人對非應後悔之事生起後悔；以嗔恨心對已發菩提心的菩薩說惡語（非頌）；以虛偽狡詐對待眾生。四白法也是，如《勝幢經》所說。
【English Translation】 Thus it was said. Fourth, the training in repeatedly cultivating the mind of Bodhi (enlightenment). If the method of increasing the mind of Bodhi is explained, as it is said in 'Lamp for the Path to Enlightenment': 'Having generated the mind of aspiring for Bodhi, one should diligently increase it in every way.' That is to say, one should understand that there are three types of cultivation: cultivating the mind that is the cause of Bodhi, cultivating the actual mind of Bodhi, and cultivating the mind of Bodhi conduct. By cultivating these three, the mind of Bodhi will increase. Among them, the first is: constantly thinking of love and compassion for all sentient beings, or at least thinking of it once in each session. Cultivating the actual mind of Bodhi is: with the mind desiring to attain Buddhahood for the sake of sentient beings, thinking three times during the day and three times during the night, or extensively performing the ceremony of generating the mind, or at least within each session, reciting what is said in the 'Ceremony of Generating the Mind' composed by Jowo (Lord Atisha): 'To the Buddhas, the Dharma, and the supreme Sangha, I go for refuge until enlightenment. By the merits of my giving and other practices, may I attain Buddhahood for the benefit of all beings.' There are two types of cultivating the mind of Bodhi conduct: cultivating the mind of benefiting others and cultivating the mind of purifying one's own continuum. Among them, the first is: generating the mind of dedicating and giving away one's body, possessions, and all the merits of the three times (past, present, and future) for the benefit and happiness of others. Cultivating the mind of purifying one's own continuum is: constantly guarding the precepts, and being fearful of sins and afflictions. Fifth, the training in abandoning the four black dharmas and relying on the four white dharmas. If the method of not forgetting the mind of Bodhi is explained, as it is said in 'Lamp for the Path to Enlightenment': 'In order to remember it in future lives as well, one should protect all the trainings mentioned above.' If the trainings are explained, as it is said in the 'Sutra Requested by Kashyapa'. The four black dharmas are: as it is said in the sutra: 'Kashyapa, if a Bodhisattva possesses four qualities, he will forget the mind of Bodhi. What are the four? They are:' and so on. Summarizing these meanings: deceiving one's guru and those worthy of offerings; causing others to feel regret for things they should not regret; speaking harsh words (not verses) out of anger to a Bodhisattva who has generated the mind of Bodhi; and dealing with sentient beings with deceit and trickery. The four white dharmas are also as described in the 'Sutra Requested by Kashyapa'.
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་བཞི་དང་ལྡན་ན། སྐྱེ་བ་ཐམས་ཅད་དུ་སྐྱེས་མ་ཐག་ཏུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་མངོན་དུ་འགྱུར་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་ལ་ཐུག་གི་བར་དུ་བར་མ་དོར་བརྗེད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །བཞི་གང་ཞེ་ན། ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དེ་དག་གི་དོན་བསྡུ་ན། ཤེས་བཞིན་དུ་སྲོག་གི་ཕྱིར་ཡང་བརྫུན་མི་སྨྲ་བ་དང་། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དགེ་བ་ལ་འགོད་ཅིང་དེ་ཡང་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་དགེ་བ་ལ་འགོད་པ་དང་། སེམས་བསྐྱེད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སྟོན་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་བསྐྱེད་ཅིང་དེའི་ཡོན་ཏན་ཕྱོགས་བཅུར་བརྗོད་པ་དང་། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་གཡོ་སྒྱུས་མ་ཡིན་པར་ལྷག་པའི་བསམ་པས་གནས་པར་བྱ་བའོ། །དེ་ལ་ནག་པོའི་ཆོས་དང་པོ་དེའི་དོན་བཤད་ན། བླ་མ་དང་། མཁན་པོ་དང་། སློབ་དཔོན་དང་། སྦྱིན་གནས་ལ་སོགས་པ་མཆོད་འོས་དག་ལ་བསླུ་སེམས་ཀྱིས་བརྫུན་སྨྲས་ཏེ་མགོ་བསྐོར་ན། དེ་དག་གིས་ཚོར་རུང་མ་ཚོར་རུང་། དགྱེས་རུང་མ་དགྱེས་རུང་། ཁམ་ཆེ་རུང་ཆུང་རུང་། མགོ་འཁོར་རུང་མ་འཁོར་རུང་། ཐུན་ཚོད་ལས་འདས་པར་གཉེན་པོས་མ་སླེབ་ན་བྱང་སེམས་འཆོར་རོ། །དེའི་གཉེན་ 2-13-66b པོར་དཀར་པོའི་ཆོས་དང་པོ། ཤེས་བཞིན་དུ་སྲོག་གི་ཕྱིར་ཡང་བརྫུན་མི་སྨྲ་བ་དེ་ལ་གནས་པར་བྱའོ། །ནག་པོའི་ཆོས་གཉིས་པ་དེ་བཤད་ན། གཞན་དག་གིས་དགེ་བའི་ལས་བྱས་པ་ལ། འགྱོད་པ་བསྐྱེད་དུ་གཞུག་པའི་བསམ་པས་འགྱོད་པ་བསྐྱེད་པ་སྟེ། ཁོ་འགྱོད་པ་སྐྱེས་སྤྱན་སྔ་བ་དང་བྱ་ཡུལ་བའི་ཞལ་ནས་ཐེག་ཆེན་གྱི་ལས་གསུངས། རྒྱ་ཡོན་བདག་གིས་ཐེག་པ་ཆེ་ཆུང་གང་ཡང་འདྲ་གསུང་། སྦྱིན་པའི་དབང་དུ་བྱས་ན། སྦྱིན་པ་བྱས་པ་དེ་ལ་བྱ་བྱེད་ནི་བཟང་སྟེ།སང་གནང་ལྟོགས་པར་སོང་ནས། སྤྲང་དགོས་པར་མཆི་ཡི་ཟེར་བ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུའོ། །རུང་མ་སྐྱེས་རུང་། ཐུན་ཚོད་ཀྱི་ནང་ཁོངས་སུ་གཉེན་པོས་མ་སླེབ་ན་བྱང་སེམས་འཆོར་རོ། །དེའི་གཉེན་པོར་དཀར་པོའི་ཆོས་གཉིས་པ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དགེ་བ་ལ་འགོད་ཅིང་། དེ་ཡང་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་དགེ་བ་ལ་འགོད་པ་ལ་འབད་པར་བྱའོ། །ནག་པོའི་ཆོས་གསུམ་པ་དེ་བཤད་ན། སེམས་བསྐྱེད་པའི་གང་ཟག་གཅིག་ལ་ཞེ་སྡང་པས་དེའི་སྐྱོན་བརྗོད་པ་སྟེ། དེ་ཡང་ཐ་མལ་གྱི་སྐྱོན་ནས་བརྗོད་ཀྱང་རུང་། ཆོས་ཀྱི་སྐྱོན་ནས་བརྗོད་ཀྱང་རུང་། ངོར་ཡང་རུང་། ལྐོག་ཏུ་ཡང་རུང་། དམིགས་ཀྱིས་ཕྱེས་ཀྱང་རུང་། མ་ཕྱེས་ཀྱང་རུང་། འཇམ་པོས་ཀྱང་རུང་། རྩུབ་པོས་ཀྱང་རུང་། ཐོས་ཀྱང་རུང་། མ་ཐོས་ཀྱང་རུང་། དགའ་ཡང་རུང་། མ་དགའ་ཡང་རུང་སྟེ། ཐུན་ཚོད་ཀྱི་ནང་ཁོངས་སུ་གཉེན་པོས་མ་སླེབ་ན་བྱང་སེམས་འཆོར་རོ། །དེའི་གཉེན་པོར་དཀར་པོའི་ཆོས་གསུམ་པ། སེམས་བསྐྱེད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་བསྐྱེད་ཅིང་། དེ
【現代漢語翻譯】 若菩薩具有四法，則生生世世，才一出生便會現證菩提心，直至證得菩提心要，都不會於中陰身時遺忘。何為四法？如經文所說等等。總而言之，即：明知故犯，縱為活命亦不妄語；令一切有情安住于善，且令其安住于大乘之善；于發菩提心之菩薩，生起如對導師 佛陀之想，並於十方稱揚其功德；不以虛偽欺誑之心，而以真誠之心對待一切有情。 其中，首先解釋第一條黑法的含義：若以欺騙之心，對上師、堪布、阿阇黎、佈施處等應供處妄語欺騙，無論對方知曉與否，歡喜與否，所騙財物多寡，是否被騙，若未于限定時間內以對治力懺悔，則會失菩薩戒。對此，第一條白法作為對治：應安住于明知故犯，縱為活命亦不妄語。 其次解釋第二條黑法：見他人行善，心懷令其生悔之念而令其生悔。例如，某人生起悔意，于具德上師或應供處宣說大乘之法，施主無論大小乘皆可供養。就佈施而言，佈施本身是好的，但事後卻說：『明天我就要餓肚子了，看來我得去乞討了』等等。無論對方是否因此生悔，若未于限定時間內以對治力懺悔，則會失菩薩戒。對此，第二條白法作為對治：應努力令一切有情安住于善，且令其安住于大乘之善。 再次解釋第三條黑法：以嗔恨心宣說發菩提心者之過失，無論是宣說其普通過失，還是宣說其佛法上的過失；無論是當面說，還是背後說；無論是針對特定對像說，還是不針對特定對像說；無論是委婉地說，還是粗暴地說；無論是對方聽到，還是沒聽到；無論是對方高興，還是不高興，若未于限定時間內以對治力懺悔，則會失菩薩戒。對此，第三條白法作為對治：應對發菩提心之菩薩生起如對 佛陀之想，並稱揚其功德。
【English Translation】 If a Bodhisattva possesses four qualities, in all their lives, as soon as they are born, they will manifest the Bodhicitta (enlightenment mind), and until they reach the essence of Bodhi (enlightenment), they will not forget it in the Bardo (intermediate state). What are the four? As stated in the scriptures, etc. To summarize their meaning: knowingly, not lying even for the sake of life; establishing all sentient beings in virtue, and establishing them in the virtue of the Mahayana (Great Vehicle); generating the perception of the teacher Buddha towards the Bodhisattva who has generated Bodhicitta, and proclaiming their qualities in the ten directions; abiding with a sincere intention towards all sentient beings, without deceit or guile. Among these, the meaning of the first black Dharma is explained: If one deceives those worthy of offerings, such as the Lama (spiritual teacher), Khenpo (abbot), Acharya (teacher), and alms-givers, with a deceptive mind, whether they are aware of it or not, whether they are pleased or not, whether the deception is great or small, whether they are deceived or not, if one does not apply the antidote within the time limit, the Bodhisattva vow is lost. The first white Dharma as an antidote to this: one should abide in knowingly not lying, even for the sake of life. The second black Dharma is explained: Seeing others perform virtuous deeds, one generates regret in them with the intention of making them regret. For example, someone generates regret and speaks of the Mahayana Dharma in the presence of a virtuous Lama or alms-giver. The patron may offer to either the Mahayana or Hinayana (Lesser Vehicle). In terms of giving, the act of giving itself is good, but afterwards, one says, 'Tomorrow I will be hungry, it seems I will have to go begging,' and so on. Whether the other person generates regret or not, if one does not apply the antidote within the time limit, the Bodhisattva vow is lost. The second white Dharma as an antidote to this: one should strive to establish all sentient beings in virtue, and to establish them in the virtue of the Mahayana. The third black Dharma is explained: Out of hatred, one speaks of the faults of someone who has generated Bodhicitta, whether one speaks of their ordinary faults or their faults in Dharma; whether one speaks to their face or behind their back; whether one speaks to a specific person or not; whether one speaks gently or harshly; whether the other person hears it or not; whether the other person is happy or not, if one does not apply the antidote within the time limit, the Bodhisattva vow is lost. The third white Dharma as an antidote to this: one should generate the perception of the Buddha towards the Bodhisattva who has generated Bodhicitta, and proclaim their qualities.
འི་ཡོན་ཏན་ཕྱོགས་བཅུར་བརྗོད་པ་དེ་ལ་འབད་པར་བྱའོ། །ནག་པོའི་ཆོས་བཞི་པ་དེ་བཤད་ན། སེམས་ཅན་གང་ཡང་རུང་བ་ལ་གཡོ་སྒྱུའི་བསམ་པས་ཟོལ་ཟོག་ཅིག་བྱས་པ་སྟེ། ཁོས་ཚོར་རུང་། མ་ཚོར་རུང་། ཁོ་ལ་གནོད་རུང་མ་གནོད་རུང་། ཐུན་ 2-13-67a ཚོད་ཀྱི་ནང་ཁོངས་སུ་གཉེན་པོས་མ་སླེབ་ན། བྱང་སེམས་འཆོར་བའོ། །དེའི་གཉེན་པོར་དཀར་པོའི་ཆོས་བཞི་པ། སེམས་ཅན་ལ་ལྷག་པའི་བསམ་པས་གནས་པར་བྱ་བ་ཞེས་པ་རང་དོན་ལ་མ་འཁྲིས་པར་ཕན་གདགས་པར་འདོད་པའི་བསམ་པ་དེ་བྱའོ། །དམ་པའི་ཆོས་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་ཐར་པ་རིན་པོ་ཆེའི་རྒྱན་ལས། སྨོན་པ་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་བསླབ་བྱ་བསྟན་པའི་ལེའུ་སྟེ་བཅུ་པའོ།། །། ༈ ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གི་རྣམ་གཞག་བསྟན་པའི་ལེའུ། འཇུག་པ་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་བསླབ་བྱ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་ཡིན་ཏེ། ལྷག་པ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བསླབ་པ་དང་། ལྷག་པ་སེམས་ཀྱི་བསླབ་པ་དང་། ལྷག་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་བསླབ་པའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་བྱང་ཆུབ་ལམ་སྒྲོན་ལས། འཇུག་པའི་སེམས་ཀྱི་བདག་ཉིད་སྡོམ་གནས་པས། །ཚུལ་ཁྲིམས་བསླབ་པ་གསུམ་ལ་ལེགས་བསླབས་ནས། །ཚུལ་ཁྲིམས་བསླབ་པ་གསུམ་ལ་གུས་ཆེར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་ལྷག་པ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བསླབ་པ་ནི། སྦྱིན་པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། བཟོད་པ་དང་གསུམ་ཡིན་ནོ། །ལྷག་པ་སེམས་ཀྱི་བསླབ་པ་ནི་བསམ་གཏན་ཡིན་ནོ། །ལྷག་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་བསླབ་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཡིན་ནོ། །བརྩོན་འགྲུས་ནི་གསུམ་ཆར་གྱི་གྲོགས་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡང་མདོ་སྡེ་རྒྱན་ལས། བསླབ་གསུམ་དབང་དུ་མཛད་ནས་ནི། །རྒྱལ་བས་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་དྲུག །ཡང་དག་བཤད་དེ་དང་པོ་གསུམ། །ཐ་མ་གཉིས་ཀྱིས་རྣམ་པ་གཉིས། །གཅིག་ནི་གསུམ་ཆར་ལ་ཡང་གཏོགས། །ཤེས་གསུངས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་ན། སྡོམ་ནི། སྦྱིན་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་བཟོད་པ་དང་། །བརྩོན་འགྲུས་བསམ་གཏན་ཤེས་རབ་སྟེ། །དེ་ལྟར་རྣམ་པ་དྲུག་པོ་འདིས། །འཇུག་པའི་སེམས་བསྐྱེད་བསླབ་བྱ་ 2-13-67b བསྡུས། །ཞེས་པའོ། །ལག་བཟངས་ཀྱིས་ཞུས་པའི་མདོ་ལས་ཀྱང་། ལག་བཟངས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་མྱུར་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་པོ་འདི་དག་ལ་རྟག་པར་རྒྱུན་དུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱའོ། །དྲུག་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་། བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་། བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་། དྲུག་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟེ། ཞེས་གསུངས་སོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་པོ་འདི་དག་ཀྱང་བསྡུས་དོན་རྣམ་པར་བཞག་པ་དང་། ཡན་ལག་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལ་གཉིས་ཀྱིས་ཤེ
【現代漢語翻譯】 應努力讚頌其功德於十方。現在講解第四條黑法：對於任何眾生，以欺騙之心行虛偽之事，無論對方知覺與否，無論是否對其造成傷害，只要在限定的時間內沒有以對治力加以糾正，菩薩戒就喪失了。對此的對治法是第四條白法：以增上意樂安住于眾生，即不為自己謀利，而欲利益他人的心。 《聖法如意寶·解脫寶飾》中，講述發願菩提心的學處之第十章結束。 講述六度之分類的章節 進入菩提心的學處有三種：增上戒學、增上心學和增上慧學。如《菩提道燈論》所說：『安住入心律儀者，當勤修學三戒學，以殷重恭敬心。』 其中，增上戒學是佈施、持戒和忍辱。增上心學是禪定。增上慧學是智慧。精進是三者的助伴。《經莊嚴論》中說：『掌握三學后，勝者說六度，前三與后二，二者各具二，一亦屬三者。』 因此，總而言之：佈施、持戒、忍辱、精進、禪定、智慧，如是六者，涵蓋了進入菩提心的所有學處。 《善臂請問經》中也說：『善臂，菩薩摩訶薩爲了迅速現證圓滿菩提，應當時常、恒常、圓滿地修持這六度。何為六？即佈施波羅蜜、持戒波羅蜜、忍辱波羅蜜、精進波羅蜜、禪定波羅蜜，以及第六智慧波羅蜜。』這六度也可以通過總結要義和詳細闡述分支來理解。
【English Translation】 One should strive to praise its virtues in all ten directions. Now, explaining the fourth black dharma: towards any sentient being, acting with a deceptive mind, doing something hypocritical, whether the other person is aware or not, whether it harms them or not, if it is not corrected with an antidote within the allotted time, the Bodhisattva vow is lost. The antidote to this is the fourth white dharma: abiding in sentient beings with an intention of exceeding, which means having the intention to benefit others without seeking one's own benefit. From 'The Holy Dharma, Wish-Fulfilling Jewel, Ornament of Precious Liberation,' the tenth chapter, which teaches the precepts of generating aspiration for Bodhicitta, is complete. Chapter on Explaining the Categories of the Six Perfections The training for entering Bodhicitta is of three types: the training in higher discipline, the training in higher mind, and the training in higher wisdom. As it says in the 'Lamp for the Path to Enlightenment': 'Those who abide in the vows of entering the mind, should diligently train in the three trainings, with great respect.' Among these, the training in higher discipline is generosity, discipline, and patience. The training in higher mind is meditation. The training in higher wisdom is wisdom. Diligence is a support for all three. As it says in the 'Ornament of the Sutras': 'Having mastered the three trainings, the Victorious Ones taught the six perfections, the first three and the last two, each having two aspects, and one belonging to all three.' Therefore, in summary: generosity, discipline, patience, diligence, meditation, and wisdom, these six aspects encompass the training for entering Bodhicitta. It is also said in the 'Sutra Requested by Good Arm': 'Good Arm, Bodhisattva Mahasattvas, in order to quickly realize perfect enlightenment, should always, constantly, and completely perfect these six perfections. What are the six? They are the perfection of generosity, the perfection of discipline, the perfection of patience, the perfection of diligence, the perfection of meditation, and the sixth, the perfection of wisdom.' These six perfections can also be understood through summarizing the meaning and elaborating on the branches.
ས་པར་བྱའོ། །དང་པོ་བསྡུས་དོན་རྣམ་པར་བཞག་པ་ལ། སྡོམ་ནི། གྲངས་ངེས་གོ་རིམ་ངེས་པ་དང་། །མཚན་ཉིད་དང་ནི་ངེས་ཚིག་དང་། །རབ་ཏུ་དབྱེ་དང་བསྡུ་བ་སྟེ། །དྲུག་གིས་ཕ་རོལ་ཕྱིན་དྲུག་བསྡུས། །ཞེས་པའོ། །དེ་ལ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཏུ་གྲངས་ངེས་པ་ནི། མངོན་མཐོ་དང་ངེས་ལེགས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པ་སྟེ། མངོན་མཐོའི་དོན་གསུམ་དང་། ངེས་ལེགས་ཀྱི་དོན་གསུམ་མོ། །དེ་ལ་མངོན་མཐོའི་དོན་གསུམ་ནི། ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་དོན་དུ་སྦྱིན་པའོ། །ལུས་ཀྱི་དོན་དུ་ཚུལ་ཁྲིམས་སོ། །འཁོར་གྱི་དོན་དུ་བཟོད་པའོ། །ངེས་ལེགས་ཀྱི་དོན་གསུམ་ནི། ཡོན་ཏན་འཕེལ་བར་བྱེད་པའི་དོན་དུ་བརྩོན་འགྲུས་སོ། །ཞི་གནས་ཀྱི་དོན་དུ་བསམ་གཏན་ནོ། །ལྷག་མཐོང་གི་དོན་དུ་ཤེས་རབ་བོ། །དེ་ལྟར་ཡང་མདོ་སྡེ་རྒྱན་ལས། ལོངས་སྤྱོད་དང་ལུས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་། །འཁོར་ནི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་མངོན་མཐོ་དང་། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །གོ་རིམ་ངེས་པ་ནི། རྒྱུད་ 2-13-68a ལ་སྐྱེ་བའི་གོ་རིམ་སྟེ། སྦྱིན་པས་ལོངས་སྤྱོད་ལ་མི་བལྟ་བར་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡང་དག་པར་ལེན་ནོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་ན་བཟོད་པར་འགྱུར་རོ། །བཟོད་པ་དང་ལྡན་པས་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་ནུས་སོ། །བརྩོན་འགྲུས་བརྩམ་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་མཉམ་པར་བཞག་ན་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ། །ཡང་ན་དམན་པ་དང་མཆོག་གི་གོ་རིམ་སྟེ། གང་དམན་པ་ནི་སྔོན་དུ་བསྟན་ལ་མཆོག་ཏུ་གནས་པ་ནི་ཕྱིས་བསྟན་པའོ། །ཡང་ན་ཕྲ་བ་དང་རགས་པའི་གོ་རིམ་སྟེ། གང་རག་རགས་སུ་གྱུར་པ་འཇུག་སླ་སླ་ན་སྔོན་དུ་བསྟན་ལ། གང་ཕྲ་ཕྲར་གྱུར་པ་འཇུག་དཀའ་དཀའ་ནི་ཕྱིས་བསྟན་པའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་མདོ་སྡེ་རྒྱན་ལས། སྔ་མ་ལ་བརྟེན་ཕྱི་མ་སྐྱེ། །དམན་དང་མཆོག་ཏུ་གནས་ཕྱིར་དང་། །རགས་པ་དང་ནི་ཕྲ་བའི་ཕྱིར། །དེ་དག་རིམ་པས་གནས་པ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་རྣམ་པ་བཞི་ལྡན་ཡིན་ཏེ། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཉམས་དམས་པར་བྱེད་པ་དང་། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་སྐྱེད་པ་དང་། འདོད་པ་ཐམས་ཅད་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་དང་། སེམས་ཅན་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །དེ་ལྟར་ཡང་མདོ་སྡེ་རྒྱན་ལས། སྦྱིན་པ་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཉམས་དང་། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་ཡེ་ཤེས་ལྡན། །འདོད་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་རྫོགས་བྱེད། །སེམས་ཅན་རྣམ་སྨིན་བྱེད་རྣམ་གསུམ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ངེས་ཚིག་ནི། དབུལ་བ་འདོར་བར་བྱེད་པས་ན་སྦྱིན་པའོ། །བསིལ་བ་ཐོབ་པར་བྱེད་པས་ན་ཚུལ་ཁྲིམས་སོ། །ཁྲོ་བ་བཟོད་པར་བྱེད་པས་ན་བཟོད་པའོ། །མཆོག་ལ་སྦྱོར་བར་བྱེད་པས་ན་ 2-13-68b བརྩོན་འགྲུས་
【現代漢語翻譯】 現在開始解釋正文。首先是總義的分類。總而言之：數量決定、順序決定，體性以及決定詞，詳細分類和總結，這六點概括了六度（六波羅蜜）。這是總義。其中，六度在數量上是確定的，這是從增上生（mngon mtho）和決定勝（nges legs）的角度來說的。增上生的意義有三個，決定勝的意義也有三個。 增上生的三個意義是：爲了受用而佈施；爲了身體而持戒；爲了眷屬而忍辱。決定勝的三個意義是：爲了增長功德而精進；爲了寂止（zhi gnas，奢摩他，śamatha）而禪定；爲了勝觀（lhag mthong，毗婆舍那，vipaśyanā）而智慧。正如《經莊嚴論》（mDo sde rgyan）中所說：『受用和身體圓滿，眷屬圓滿是增上生。』等等。 順序決定是指在相續中產生的順序：通過佈施，不貪戀受用，從而正確地持戒；具有戒律就能忍辱；具有忍辱就能發起精進；發起精進就能生起禪定；安住于禪定就能如實地了知。或者說是從低到高的順序：先展示較低的，后展示最高的。或者說是從粗到細的順序：容易進入的粗顯的先展示，難以進入的細微的后展示。正如《經莊嚴論》中所說：『依賴於前者而生起後者，因為安住于低和高，以及因為粗和細，所以這些是依次安住的。』 菩薩的佈施等六度，其體性具有四種特徵：能使不相順的方面衰退，能生起無分別的智慧，能圓滿一切願望，能使眾生完全成熟。正如《經莊嚴論》中所說：『佈施能使不相順的方面衰退，具有無分別的智慧，能圓滿一切願望，能使眾產生熟。』等等。 決定詞是：因為能捨棄貧窮，所以是佈施；因為能獲得清涼，所以是持戒；因為能忍受嗔恚，所以是忍辱；因為能與殊勝結合，所以是精進。
【English Translation】 Now, to explain the main text. First, the classification of the summarized meaning. In summary: number is definite, order is definite, characteristics and defining words, detailed classification and summarization, these six points summarize the six perfections (six pāramitās). This is the summarized meaning. Among them, the six perfections are definite in number, which is from the perspective of higher realms (mngon mtho) and definite goodness (nges legs). There are three meanings of higher realms, and three meanings of definite goodness. The three meanings of higher realms are: giving for the sake of enjoyment; discipline for the sake of the body; patience for the sake of retinue. The three meanings of definite goodness are: diligence for the sake of increasing qualities; meditation for the sake of tranquility (zhi gnas, śamatha); wisdom for the sake of insight (lhag mthong, vipaśyanā). As it is said in the Ornament of the Sūtras (mDo sde rgyan): 'Enjoyment and body are complete, retinue is complete, this is higher realms.' and so on. The definite order refers to the order of arising in the continuum: through giving, without being attached to enjoyment, one correctly takes up discipline; having discipline, one becomes patient; having patience, one can initiate diligence; initiating diligence, meditation arises; abiding in meditation, one truly knows as it is. Or it is the order from low to high: the lower is shown first, and the highest is shown later. Or it is the order from coarse to fine: the coarse, which is easy to enter, is shown first, and the fine, which is difficult to enter, is shown later. As it is said in the Ornament of the Sūtras: 'Relying on the former, the latter arises, because of abiding in low and high, and because of coarse and fine, therefore these abide in order.' The characteristics of the bodhisattva's giving and other perfections have four features: they can weaken unfavorable aspects, they can generate non-conceptual wisdom, they can fulfill all desires, and they can fully ripen sentient beings. As it is said in the Ornament of the Sūtras: 'Giving weakens unfavorable aspects, possesses non-conceptual wisdom, fulfills all desires, and ripens sentient beings.' and so on. The defining words are: because it abandons poverty, it is giving; because it obtains coolness, it is discipline; because it endures anger, it is patience; because it connects with excellence, it is diligence.
སོ། །ཡིད་ནང་དུ་འཛིན་པར་བྱེད་པས་ན་བསམ་གཏན་ནོ། །འདིས་དོན་དམ་པ་ཤེས་པས་ན་ཤེས་རབ་བོ། །འདི་རྣམས་ཀྱིས་འཁོར་བའི་ཕ་རོལ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་བྱེད་པས་ན་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། མདོ་སྡེ་རྒྱན་ལས། དབུལ་བ་འདོར་བར་བྱེད་པ་དང་། །བསིལ་བ་ཐོབ་དང་ཁྲོ་བཟོད་དང་། །མཆོག་སྦྱོར་བ་དང་ཡིད་འཛིན་དང་། །དོན་དམ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་བཤད་དོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ནི། སྦྱིན་པའི་སྦྱིན་པ། སྦྱིན་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རེ་རེ་ལ་ཡང་དྲུག་དྲུག་ཏུ་དབྱེ་སྟེ། དེ་ལྟར་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་གོ། དེ་ལྟར་ཡང་མངོན་རྟོགས་རྒྱན་ལས། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་རྣམ་དྲུག་ལ། །དེ་དག་སོ་སོར་བསྡུས་པ་ཡིས། །གོ་ཆའི་སྒྲུབ་པ་གང་ཡིན་དེ། །དྲུག་ཚན་དྲུག་གིས་ཇི་བཞིན་བཤད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །བསྡུ་བ་ནི་ཚོགས་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་བསྡུས་པ་སྟེ། སྦྱིན་པ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ཡིན། ཤེས་རབ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཡིན། བཟོད་པ་དང་། བརྩོན་འགྲུས་དང་། བསམ་གཏན་གསུམ་ཚོགས་གཉིས་ཀར་གཏོགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་མདོ་སྡེ་རྒྱན་ལས། སྦྱིན་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་བསོད་ནམས་ཀྱི། །ཚོགས་ཡིན་ཤེས་རབ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི། །གསུམ་པོ་གཞན་ནི་གཉིས་ཀའི་སྟེ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དམ་ཆོས་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་ཐར་པ་རིན་པོ་ཆེའི་རྒྱན་ལས། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གི་རྣམ་བཞག་བསྟན་པའི་ལེའུ་སྟེ་བཅུ་གཅིག་པའོ།། །། ༈ སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ལེའུ། ཡན་ལག་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལ་དྲུག་ལས། དང་པོ་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ། སྡོམ་ནི། སྐྱོན་ཡོན་རྣམ་གཉིས་བསམ་པ་དང་། །ངོ་བོ་དང་ནི་དབྱེ་བ་དང་། །ཕྱེ་བ་སོ་སོའི་མཚན་ཉིད་དང་། །སྤེལ་དང་དག་པར་བྱ་བ་དང་། ། 2-13-69a འབྲས་བུ་དང་ནི་དོན་བདུན་གྱིས། །སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཕྱིན་བསྡུས་སོ། །ཞེས་པའོ། །དེ་ལ་དང་པོ་བཤད་ན། གང་ཞིག་སྦྱིན་པ་དང་མི་ལྡན་ན་རང་ཡང་རྟག་ཏུ་བཀྲེན་པས་སྡུག་བསྔལ་ཏེ། ཕལ་ཆེར་ཡི་དྭགས་སུ་སྐྱེ་ལ། གལ་ཏེ་མི་ལ་སོགས་པར་སྐྱེས་ན་ཡང་། དབུལ་ཞིང་ཕོངས་ནས་ཉམ་ཐག་པར་འགྱུར་བའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་འཕགས་པ་སྡུད་པ་ལས། སེར་སྣ་ཅན་ནི་ཡི་དྭགས་གནས་སུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར། །ཅི་སྟེ་མིར་སྐྱེས་ན་ཡང་དེ་ཚེ་དབུལ་པོར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་སོ། །འདུལ་བ་ལུང་ལས་ཀྱང་། གྲོ་བཞིན་སྐྱེས་ལ་ཡི་དྭགས་ཀྱིས་ལན་བཏབ་པ། བདག་ཅག་སེར་སྣས་འཇུངས་པ་ཅན། །སྦྱིན་པ་ཅུང་ཟད་མ་བཏང་སྟེ། །བདག་ཅག་ཡི་དྭགས་འཇིག་རྟེན་ལྷགས། །ཞེས་འབྱུང་ངོ་། །ཡང་སྦྱིན་པ་དང་མི་ལྡན་ན། གཞན་དོན་ཡང་མི་ནུས་ལ། བྱང་ཆུབ་ཀྱང་མི་ཐོབ་བོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། སྦྱིན་གཏོང་མ་མྱོང་ལོངས་སྤྱོད་མེད། །སེམས་ཅན་བསྡུ་བར་ཡོངས་མི་ནུས། །བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས།
【現代漢語翻譯】 索！心中憶持，故名禪定（藏文：བསམ་གཏན།）。由此了知勝義諦，故名智慧（藏文：ཤེས་རབ།）。以此等渡過輪迴的彼岸，到達寂滅，故名波羅蜜多（藏文：ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ།）。如是，《經莊嚴論》中雲：『為舍貧窮與得涼，忍耐忿怒與勝施，殊勝結合與攝心，為知勝義故宣說。』 分類而言，佈施之佈施，佈施之戒律等，每一波羅蜜多又可分為六種，如是共有三十六種。如是，《現觀莊嚴論》中雲：『佈施等六種，以彼等各自之總攝，何為盔甲之修持，即以六組六種如實說。』 總攝而言，可總攝為兩種資糧：佈施與戒律是福德資糧，智慧是智慧資糧，忍辱、精進、禪定三者則屬於二者（福德資糧和智慧資糧）。如是，《經莊嚴論》中雲：『佈施與戒律是福德，智慧是智慧，其餘三者是二者。』 《如意寶·解脫寶飾論》云：『宣說六波羅蜜多之分類的章節，即第十一章。』 佈施波羅蜜多之章節 廣說支分有六，首先是佈施波羅蜜多。歸納而言：思維過患與功德，本體以及分類和差別，各自的體相，增長與清凈，以及果報與意義，以七者總攝佈施波羅蜜多。 如是說。首先解說：若不具佈施，則自身亦恒常因慳吝而痛苦，且多生於餓鬼道。縱然生於人等道，亦因貧窮困乏而困頓。如是，《聖者集經》中雲：『慳吝者將生於餓鬼之處，若得生為人，彼時亦將成貧窮。』 《律藏》中亦云：『穀穗生時，餓鬼回答說：我等慳吝且吝嗇，未曾稍作佈施，我等流落於餓鬼世間。』又，若不具佈施，則亦不能成辦他利，亦不能獲得菩提。如是：『未曾佈施則無受用，不能攝受有情，何況能得菩提？』
【English Translation】 So! Because it is held in the mind, it is called Samadhi (Tibetan: བསམ་གཏན།). Because it knows the ultimate meaning, it is called Wisdom (Tibetan: ཤེས་རབ།). Because these lead across the ocean of samsara to nirvana, they are called Paramitas (Tibetan: ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ།). Thus, in the Ornament of the Sutras, it is said: 'To abandon poverty and obtain coolness, to endure anger and superior giving, to unite supremely and hold the mind, it is taught to know the ultimate meaning.' Specifically, the giving of giving, the discipline of giving, and so on, each Paramita can be divided into six, making thirty-six in total. Thus, in the Ornament of Realization, it is said: 'The six, such as giving, are gathered separately. Whatever is the practice of armor, is explained in six sets of six as it is.' In summary, they are gathered into two accumulations: giving and discipline are the accumulation of merit, and wisdom is the accumulation of wisdom. Patience, diligence, and meditation belong to both accumulations (merit and wisdom). Thus, in the Ornament of the Sutras, it is said: 'Giving and discipline are merit, wisdom is wisdom, the other three belong to both.' The Jewel Ornament of Liberation says: 'The chapter explaining the divisions of the six Paramitas, which is the eleventh chapter.' The Chapter on the Paramita of Giving There are six aspects to be explained in detail. First, the Paramita of Giving. In summary: Thinking about faults and virtues, the essence, the divisions and differences, the characteristics of each, the increase and purification, and the result and meaning, the Paramita of Giving is summarized by these seven. As it is said. First, if one does not have giving, one will always suffer from stinginess, and will mostly be born in the realm of pretas. Even if one is born as a human, one will be poor and destitute. Thus, in the Holy Collection Sutra, it is said: 'The miser will be born in the place of pretas, and if he is born as a human, he will be poor.' Also, in the Vinaya Sutra, when the grain sprouts, the preta replied: 'We are stingy and miserly, and have not given even a little. We have fallen into the world of pretas.' Furthermore, if one does not have giving, one cannot benefit others, nor can one attain enlightenment. Thus: 'Without giving, there is no enjoyment, one cannot gather sentient beings, let alone attain enlightenment?'
།ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལས་བཟློག་སྟེ་སྦྱིན་པ་དང་ལྡན་ན་རང་ཡང་སྐྱེ་བ་ཐམས་ཅད་དུ་ལོངས་སྤྱོད་དང་ལྡན་ནས་བདེ་བ་ཐོབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡང་འཕགས་པ་སྡུད་པ་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྦྱིན་པས་ཡི་དྭགས་འགྲོ་བ་གཅོད། །དབུལ་བ་དང་ནི་དེ་བཞིན་ཉོན་མོངས་ཐམས་ཅད་གཅོད། །སྤྱོད་ཚེ་ལོངས་སྤྱོད་མཐའ་ཡས་རྒྱས་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་སོ། །བཤེས་སྤྲིང་ལས་ཀྱང་། སྦྱིན་པ་ཚུལ་བཞིན་བསྩལ་གྱིས་ཕ་རོལ་ཏུ། །སྦྱིན་ལས་གཞན་པའི་གཉེན་མཆོག་མ་མཆིས་སོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དབུ་མ་འཇུག་པ་ལས་ཀྱང་། སྐྱེ་བོ་འདི་ཀུན་བདེ་བ་མངོན་འདོད་ཅིང་། །མི་རྣམས་བདེ་བའང་ལོངས་སྤྱོད་མེད་མིན་ལ། །ལོངས་སྤྱོད་ཀྱང་ནི་སྦྱིན་ལས་འབྱུང་མཁྱེན་ནས། །ཐུབ་པས་ 2-13-69b དང་པོར་སྦྱིན་པའི་གཏམ་མཛད་དོ། །ཅེས་གསུངས་སོ། །ཡང་སྦྱིན་པ་དང་ལྡན་ན་གཞན་དོན་བྱ་བ་ཡང་ནུས་ཏེ། སྦྱིན་པས་བསྡུས་ནས་དམ་ཆོས་ལ་དགོད་དུ་ཡོད་དོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། སྦྱིན་པས་སྡུག་བསྔལ་གྱུར་པའི་སེམས་ཅན་ཡོངས་སྨིན་བྱེད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །ཡང་སྦྱིན་པ་དང་ལྡན་ན་བླ་མེད་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཀྱང་བསྒྲུབ་པར་སླ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ལས། སྦྱིན་པ་གཏོང་ལ་བྱང་ཆུབ་རྙེད་མི་དཀའ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །འཕགས་པ་དཀོན་མཆོག་སྤྲིན་ལས་ཀྱང་། སྦྱིན་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བྱང་ཆུབ་བོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཡང་ཁྱིམ་བདག་དྲག་ཤུལ་ཅན་གྱིས་ཞུས་པའི་མདོ་ལས། བྱིན་པའི་ཡོན་ཏན་དང་མ་བྱིན་པའི་སྐྱོན་རྣམས་སྤེལ་མར་གསུངས་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། གང་བྱིན་པ་དེ་ནི་བདག་གི་ཡིན་ནོ། །གང་ཁྱིམ་ན་བཞག་པ་དེ་ནི་བདག་གི་མ་ཡིན་ནོ། །གང་བྱིན་པ་དེ་ནི་སྙིང་པོ་ཅན་ནོ། །གང་ཁྱིམ་ན་བཞག་པ་དེ་ནི་སྙིང་པོ་མེད་པའོ། །གང་བྱིན་པ་དེ་ནི་བསྲུང་མི་འཚལ་བའོ། །གང་ཁྱིམ་ན་བཞག་པ་དེ་ནི་བསྲུང་འཚལ་བའོ། །གང་བྱིན་པ་དེ་ནི་འཇིགས་པ་མེད་པའོ། །གང་ཁྱིམ་ན་བཞག་པ་དེ་ནི་འཇིགས་པ་དང་བཅས་པའོ། །གང་བྱིན་པ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་ཉེ་བར་སྟོན་པའོ། །གང་ཁྱིམ་ན་བཞག་པ་དེ་ནི་བདུད་ཀྱི་ཕྱོགས་ཉེ་བར་སྟོན་པའོ། །གང་བྱིན་པ་དེ་ནི་ལོངས་སྤྱོད་ཆེན་པོར་འགྱུར་རོ། །གང་ཁྱིམ་ན་བཞག་པ་དེ་ནི་ལོངས་སྤྱོད་ཆེན་པོར་མི་འགྱུར་རོ། །གང་བྱིན་པ་དེ་ནི་ལོངས་སྤྱོད་ཟད་མི་ཤེས་པའོ། །གང་ཁྱིམ་ན་བཞག་པ་དེ་ནི་ཟད་པར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །སྦྱིན་པའི་ངོ་བོ་ནི་མ་ཆགས་པའི་སེམས་ཀྱིས་བདོག་པ་ཡོངས་སུ་གཏོང་བའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་བྱང་ས་ལས། སྦྱིན་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་གང་ཞེ་ན། མ་ཆགས་པ་དང་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་ 2-13-70a པའི་སེམས་གང་ཡིན་པ་དང་། དེས་ཀུན་ནས་བསླང་པས་སྦྱིན་པར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་ཡོངས་སུ་གཏོང་བའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ
【現代漢語翻譯】 如是說。反之，如果具備佈施，那麼自己也會在一切生世中擁有受用，從而獲得安樂。如《聖妙吉祥吉祥經》中說：『菩薩之佈施，斷除餓鬼道，貧窮及煩惱，亦皆能斷除，行持時受用，無盡且增長，終將得成就。』《親友書》中也說：『如法行佈施，來世勝親友，佈施勝於彼，更無餘親友。』《入中論》中也說：『此世間一切眾生都希求安樂，而人們的安樂也離不開受用，知曉受用源於佈施之後，佛陀最初宣說了佈施之法。』又，如果具備佈施，也能成辦利他之事，因為可以通過佈施來攝受他人，從而引導他們進入正法。如雲：『佈施能成熟那些遭受痛苦的眾生。』又，如果具備佈施，也容易成就無上菩提。如《菩薩藏經》中說：『行佈施之人，證得菩提不困難。』《聖寶云經》中也說：『佈施即是菩薩的菩提。』此外，《長者猛問經》中，交替宣說了佈施的功德和不佈施的過患，如經中所說：『凡是佈施出去的，才是真正屬於自己的。凡是留在家中的，都不是真正屬於自己的。凡是佈施出去的，才是具有實義的。凡是留在家中的，都是沒有實義的。凡是佈施出去的，是不需要守護的。凡是留在家中的，是需要守護的。凡是佈施出去的，是沒有怖畏的。凡是留在家中的，是充滿怖畏的。凡是佈施出去的，是趨近菩提之路的。凡是留在家中的，是趨近魔之眷屬的。凡是佈施出去的，會變成廣大的受用。凡是留在家中的，不會變成廣大的受用。凡是佈施出去的，是受用無窮無盡的。凡是留在家中的，終將耗盡。』等等。佈施的體性是以不執著的心，完全施捨自己的財物。如《瑜伽師地論》中說：『何為佈施的自性？即是不執著之心，以及由此心所引發的，完全施捨可佈施之物的行為。』如是說。
【English Translation】 Thus it is said. Conversely, if one possesses generosity, one will also have enjoyment in all lifetimes and attain happiness. As it is said in the 'Noble Auspicious Accumulation Sutra': 'The Bodhisattva's generosity cuts off the pretas (hungry ghosts), poverty, and all afflictions. When practicing, enjoyment is endless and increases, and one will ultimately achieve it.' It is also said in the 'Letter to a Friend': 'Practice generosity according to the Dharma, for in the next life, generosity is the best friend. Other than generosity, there is no better friend.' It is also said in the 'Entering the Middle Way': 'All beings in this world desire happiness, and people's happiness cannot be without enjoyment. Knowing that enjoyment comes from generosity, the Buddha first taught the Dharma of generosity.' Furthermore, if one possesses generosity, one can also accomplish the benefit of others, because one can gather others through generosity and thus guide them into the true Dharma. As it is said: 'Generosity ripens sentient beings who are suffering.' Moreover, if one possesses generosity, it is also easy to achieve unsurpassed Bodhi. As it is said in the 'Bodhisattva Pitaka Sutra': 'For those who practice generosity, attaining Bodhi is not difficult.' It is also said in the 'Noble Cloud of Jewels Sutra': 'Generosity is the Bodhi of the Bodhisattva.' In addition, in the 'Sutra Requested by the Householder Dragsulcan', the merits of generosity and the faults of not giving are alternately explained, as it is said in the sutra: 'Whatever is given away is truly one's own. Whatever is kept at home is not truly one's own. Whatever is given away is meaningful. Whatever is kept at home is meaningless. Whatever is given away does not need protection. Whatever is kept at home needs protection. Whatever is given away is without fear. Whatever is kept at home is full of fear. Whatever is given away shows the path to Bodhi. Whatever is kept at home shows the side of Mara (demon). Whatever is given away becomes great enjoyment. Whatever is kept at home does not become great enjoyment. Whatever is given away is inexhaustible. Whatever is kept at home will eventually be exhausted.' And so on. The nature of generosity is to completely give away one's possessions with a non-attached mind. As it is said in the 'Yogacarabhumi-sastra': 'What is the nature of generosity? It is the mind that arises together with non-attachment, and the act of completely giving away the object of generosity motivated by that mind.' Thus it is said.
། །སྦྱིན་པ་ལ་དབྱེ་ན་གསུམ་སྟེ། ཟང་ཟིང་གི་སྦྱིན་པ་དང་། མི་འཇིགས་པའི་སྦྱིན་པ་དང་། ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པའོ། །དེ་ལ་ཟང་ཟིང་གི་སྦྱིན་པས་ནི་གཞན་གྱི་ལུས་བརྟན་པར་བྱེད་པའོ། །མི་འཇིགས་པའི་སྦྱིན་པས་ནི་གཞན་གྱི་སྲོག་བརྟན་པར་བྱེད་པའོ། །ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པས་ནི་གཞན་གྱི་སེམས་བརྟན་པར་བྱེད་པའོ། །ཡང་སྦྱིན་པ་དང་པོ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་གཞན་ལ་ཚེ་འདིའི་བདེ་བ་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ལ། ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པས་ནི་ཕྱི་མའི་བདེ་བ་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་སོ་སོའི་མཚན་ཉིད་བཤད་ན། དང་པོ་ཟང་ཟིང་གི་སྦྱིན་པ་ལ་གཉིས་ཏེ། མ་དག་པའི་སྦྱིན་པ་དང་།དག་པའི་སྦྱིན་པའོ། །དེ་ཡང་དང་པོ་ནི་སྤང་བར་བྱ་བའོ། །གཉིས་པ་ནི་ཉམས་སུ་བླང་བར་བྱ་བའོ། །དེ་ལ་ཡང་མ་དག་པའི་སྦྱིན་པ་ནི་བཞི་སྟེ། བསམ་པ་མ་དག་པ་དང་། དངོས་པོ་མ་དག་པ་དང་། ཞིང་མ་དག་པ་དང་། ཐབས་མ་དག་པ་དང་། །དེ་ལ་བསམ་པ་མ་དག་པ་ནི། ལོག་པའི་བསམ་པ་དང་། དམན་པའི་བསམ་པའོ། །དེ་ལ་ལོག་པའི་བསམ་པས་སྦྱིན་པ་གཏོང་བ་ནི། གཞན་ལ་གནོད་པའི་ཕྱིར་སྦྱིན་པ་དང་། ཚེ་འདིའི་གྲགས་པ་འདོད་པའི་ཕྱིར་སྦྱིན་པ་དང་། གཞན་དང་འགྲན་པའི་ཕྱིར་སྦྱིན་པའོ། །དེ་གསུམ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་སྤང་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ་བྱང་ས་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་གཞན་དག་བསད་པའམ། བཅིང་པའམ། ཆད་པས་བཅད་པའམ། གོ་རར་གཞུག་པའམ། བསྐྲད་པའི་ཕྱིར་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་མི་བྱེད་དོ། །ཞེས་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་གྲགས་པ་དང་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་ཕྱིར་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་མི་བྱེད་དོ། །ཞེས་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་ 2-13-70b སེམས་དཔའ་ནི་གཞན་ལ་འགྲན་པའི་ཕྱིར་ཡང་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་མི་བྱེད་དོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དམན་པའི་སྦྱིན་པ་ནི། ཚེ་ཕྱི་མ་ལ་དབུལ་གྱིས་དོགས་ནས་སྦྱིན་པ་དང་། ལྷ་མིའི་ལུས་དང་ལོངས་སྤྱོད་འདོད་ནས་སྦྱིན་པའོ། །དེ་གཉིས་ཀ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་མི་བྱ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་དབུལ་པོར་འགྱུར་དུ་དོགས་པའི་འཇིགས་པས་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་མི་བྱེད་དོ། །ཞེས་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་བརྒྱ་བྱིན་ཉིད་དང་། འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་ཉིད་དང་། དབང་ཕྱུག་ལ་བརྟེན་ཞིང་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་མི་བྱེད་དོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །མ་དག་པའི་སྦྱིན་པ་གཞན་རྣམས་ཀྱང་། བྱང་ས་ལས་སྤང་བར་གསུངས་ཏེ། དེ་དག་གི་དོན་བསྡུ་ན། དངོས་པོ་མ་དག་པ་སྤང་བ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་རིན་ཆེན་ཕྲེང་བ་ལས། གང་ལ་དུག་ནི་ཕན་གྱུར་ན། །དེ་ལ་དུག་ཀྱང་སྦྱིན་པར་བྱ། །ཁ་ཟས་མཆོག་ཀྱང་མི་ཕན་ན། །དེ་ལ་དེ་ནི་སྦྱིན་མི་བྱ། །སྦྲུལ་གྱིས་ཟིན་པ་ཇི་ལྟ་བུར། །སོར་མོ་བཅད་པ་ཕན་བཤད་པ། །དེ་ནི་ཐུབ་པས་གཞན་ཕན་ལ། །མི་བདེ་བ་ཡང་བྱ་བར་གསུངས། །དུག་དང་མེ་དང་མཚོན་ཆ་ལ་ས
【現代漢語翻譯】 關於佈施，可以分為三種：財物佈施、無畏佈施和佛法佈施。 財物佈施能使他人的身體安穩。 無畏佈施能使他人的生命安穩。 佛法佈施能使他人的心安穩。 前兩種佈施能為他人帶來今生的安樂，而佛法佈施則能帶來來世的安樂。 分別闡述這些佈施的特徵：首先，財物佈施分為兩種：不清凈的佈施和清凈的佈施。 第一種（不清凈的佈施）應當捨棄，第二種（清凈的佈施）應當修習。 不清凈的佈施有四種：發心不清凈、物品不清凈、田地不清凈和方法不清凈。 發心不清凈包括邪惡的發心和低劣的發心。 以邪惡的發心行佈施是指：爲了傷害他人而佈施，爲了今生的名聲而佈施，以及爲了與他人競爭而佈施。 這三種發心菩薩都應捨棄。正如《菩薩地論》中所說：『菩薩不會爲了殺害、囚禁、肢解、施以酷刑或驅逐他人而行佈施。』 『菩薩不會爲了名聲和讚頌而行佈施。』 『菩薩也不會爲了與他人競爭而行佈施。』 低劣的佈施是指：擔心來世貧窮而佈施，以及爲了獲得天人和人間的身體和享受而佈施。 這兩種佈施菩薩都不應行持。正如經中所說：『菩薩不會因為害怕變得貧窮而行佈施。』 『菩薩不會爲了成為帝釋天、轉輪王或依附於自在天而行佈施。』 《菩薩地論》中也說要捨棄其他不清凈的佈施。總結其含義：捨棄物品不清凈的佈施，如《寶鬘論》中所說：『若何藥能反成毒，則應施彼以毒藥，縱佳餚饌若無益，亦莫施之以美食。' 『如蛇所噬之人身，斷指反能救其命，智者為利他眾故，不適之事亦當為。』 對於毒藥、火和武器等
【English Translation】 There are three types of giving: giving of material things, giving of fearlessness, and giving of Dharma. Giving of material things stabilizes the body of others. Giving of fearlessness stabilizes the life of others. Giving of Dharma stabilizes the mind of others. The first two types of giving bring happiness in this life to others, while giving of Dharma brings happiness in future lives. Explaining the characteristics of each: First, giving of material things is divided into two types: impure giving and pure giving. The first (impure giving) should be abandoned, and the second (pure giving) should be practiced. Impure giving has four aspects: impure intention, impure object, impure field, and impure method. Impure intention includes wrong intention and inferior intention. Giving with wrong intention means giving to harm others, giving for fame in this life, and giving to compete with others. These three intentions should be abandoned by Bodhisattvas. As stated in the Bodhisattvabhumi: 'A Bodhisattva does not give for the purpose of killing, imprisoning, mutilating, torturing, or expelling others.' 'A Bodhisattva does not give for fame and praise.' 'A Bodhisattva does not give to compete with others.' Inferior giving means giving out of fear of poverty in future lives, and giving to obtain the bodies and enjoyments of gods and humans. Both of these should not be practiced by Bodhisattvas. As stated in the sutra: 'A Bodhisattva does not give out of fear of becoming poor.' 'A Bodhisattva does not give to become Indra, a Chakravartin, or to rely on Ishvara.' The Bodhisattvabhumi also states that other impure givings should be abandoned. Summarizing its meaning: Abandon giving impure objects, as stated in the Ratnavali: 'If poison is beneficial to someone, then give them poison. Even if excellent food is not beneficial, do not give it to them.' 'Just as cutting off a finger is said to be beneficial for someone bitten by a snake, a wise person should do even unpleasant things for the benefit of others.' Regarding poison, fire, and weapons, etc.
ོགས་པ། ལེན་པ་པོ་ཁོ་རང་ལ་གནོད་པར་བྱ་བའམ། ཕ་རོལ་ལ་གནོད་པའི་ཕྱིར་སློང་ན་སྦྱིན་པར་མི་བྱེད་དོ། །རྒྱ་དང་རྔོན་གྱི་འཁྲུལ་འཁོར་དང་དེའི་ཐབས་ལ་སོགས་པ་མདོར་ན་གནོད་པར་འགྱུར་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་དུ་འགྱུར་བ་ཅི་ཡང་རུང་བ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་སློང་བ་རྣམས་ལ་སྦྱིན་པར་མི་བྱེད་དོ། །ཕ་དང་མ་སྦྱིན་པར་མི་བྱེད་དོ། །ཕ་དང་མ་གཏའ་མར་འཇུག་པར་མི་བྱེད་དོ། །བུ་དང་ཆུང་མ་ལ་སོགས་པ་མི་དགའ་བཞིན་དུ་གཞན་འདོད་པ་རྣམས་ལ་སྦྱིན་པར་མི་བྱེད་དོ། །ལོངས་སྤྱོད་མང་པོ་ཡོད་བཞིན་དུ་ཉུང་ངུ་སྦྱིན་པར་མི་བྱེད་དོ། །བསགས་པའི་སྦྱིན་པ་མི་བྱེད་དོ། །ཞིང་མ་དག་པ་སྤང་བ་ནི། 2-13-71a བདུད་རིགས་ཀྱི་ལྷ་མཐོ་འཚམ་པའི་བསམ་པའི་ལུས་སློང་ན་ཡང་། རང་གི་ལུས་དང་ཡན་ལག་གསེ་ཞིང་སྦྱིན་པར་མི་བྱེད་དོ། །བདུད་ཀྱིས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པའི་སེམས་ཅན་ནམ། སྨྱོས་པ་དང་སེམས་འཁྲུགས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཡང་ལུས་སྦྱིན་པར་མི་བྱེད་དོ། །དེ་དག་ནི་འདོད་པའི་དངོས་པོ་མེད་དེ། སེམས་ལ་རང་དབང་མེད་པའི་ཕྱིར་བླ་བརྡོལ་ཙམ་དུ་ཟད་དོ། །སེམས་ཅན་འགྲངས་ངོམས་ཅན་ལ་ཡང་བཟའ་བཏུང་སྦྱིན་པར་མི་བྱེད་དོ། །ཐབས་མ་དག་པ་སྤང་བ་ནི། མི་དགའ་བ་དང་ཁྲོས་པ་དང་འཁྲུགས་པས་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་མི་བྱེད་དོ། །ངན་པ་ལ་བརྙས་པ་དང་། མ་གུས་པ་དང་སྦྱར་ཏེ་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་མི་བྱེད་དོ། །སློང་བ་ལ་ཡང་འཕྱ་བ་དང་། སྡིགས་པ་དང་། དཔའ་བཀོང་བས་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་མི་བྱེད་དོ། །དག་པའི་སྦྱིན་པ་ཉམས་སུ་བླང་བ་ལ་དོན་གསུམ་སྟེ། དངོས་པོ་དང་། ཞིང་དང་། ཐབས་སོ། །དང་པོ་ལ་ཡང་གཉིས་ཏེ། ནང་གི་དངོས་པོ་དང་། ཕྱིའི་དངོས་པོའོ། །དེ་ལ་ནང་གི་དངོས་པོ་ནི། རང་གི་ལུས་སུ་གཏོགས་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཡང་སྲེད་མེད་ཀྱི་བུས་ཞུས་པའི་མདོ་ལས། ཡོད་དེ་ཡོད་ན་ལག་པ་འདོད་པ་ལ་ལག་པ་སྦྱིན་ནོ། །རྐང་པ་འདོད་པ་ལ་རྐང་པ། མིག་འདོད་པ་ལ་མིག །ཤ་འདོད་པ་ལ་ཤ། ཁྲག་འདོད་པ་ལ་ཁྲག །ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དེ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལས་དང་པོ་པས་བདག་གཞན་མཉམ་པའི་བློ་མ་སྐྱེས་པའི་དུས་སུ་ལུས་རིལ་པོར་བཏང་གིས། ལུས་བསེལ་ཞིང་མི་བཏང་ངོ་། །དེ་ལྟར་ཡང་སྤྱོད་འཇུག་ལས། སྙིང་རྗེའི་བསམ་པ་མ་དག་པར། །ལུས་འདི་བཏང་བར་མི་བྱ་སྟེ། །ཅི་ནས་འདི་དང་གཞན་དོན་དུ། །དོན་ཆེན་འགྲུབ་པའི་རྒྱུར་བཏང་ངོ་། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཕྱིའི་དངོས་པོ་ནི། 2-13-71b བཟའ་བ་དང་བཏུང་བ་དང་། བགོ་བ་དང་བཞོན་པ་དང་། བུ་དང་ཆུང་མ་ལ་སོགས་པ་ཆོས་བཞིན་དུ་བསྒྲུབས་པ་རྣམས་སོ། །དེ་ལྟར་ཡང་སྲེད་མེད་ཀྱི་བུས་ཞུས་པའི་མདོ་ལས། ཕྱི་རོལ་གྱི་དངོས་པོ་འདི་ལྟ་སྟེ། ནོར་དང་། འབྲུ་དང་། དངུལ་དང་། གསེར་དང་། རིན་པོ་ཆེ་དང་། རྒྱན་དང་། རྟ་དང་།
【現代漢語翻譯】 如果佈施會傷害佈施者自己，或者爲了傷害他人而乞討，則不應佈施。像捕獵的陷阱和方法等等，總之，任何會導致傷害和痛苦的事物，都不應佈施給乞討者。父母不應被佈施，也不應被用作抵押品。對於子女和妻子等，在他們不情願的情況下，不應佈施給他人。擁有很多財富卻只佈施很少是不應做的。不應進行積累性的佈施。應避免不凈的田地。 即使是惡魔種族的神靈爲了滿足其高傲的慾望而索要身體，也不應切割自己的身體和肢體進行佈施。對於被惡魔加持的眾生，或者精神錯亂和心神不寧的眾生，也不應佈施身體。因為他們沒有慾望的對象，由於心不自主，所以只是徒勞而已。對於已經吃飽喝足的眾生，也不應佈施食物和飲料。應避免不凈的方法：不應在不高興、憤怒和激動時進行佈施。不應輕蔑、不恭敬地進行佈施。對於乞討者，不應通過嘲笑、威脅和貶低來佈施。要實踐清凈的佈施，有三個方面：佈施的物品、佈施的對境和田地、佈施的方法。首先，又分為內部的物品和外部的物品。內部的物品是指屬於自己身體的部分。正如《渴愛子經》中所說：『如果有人想要手，就佈施手；想要腳，就佈施腳；想要眼睛，就佈施眼睛；想要肉，就佈施肉；想要血，就佈施血。』等等。然而，初學菩薩在尚未生起自他平等之心時，可以佈施整個身體，但不應切割身體進行佈施。正如《入菩薩行論》中所說：『未生慈悲心，不應舍此身，何能以此身，成辦自他利。』外部的物品是：食物、飲料、衣服、交通工具、子女和妻子等，這些都是如法獲得的。正如《渴愛子經》中所說：『外部的物品包括：財富、穀物、金錢、黃金、珍寶、裝飾品、馬匹、』
【English Translation】 If giving harms the giver himself, or if begging is done to harm others, then giving should not be done. Like hunting traps and methods, etc., in short, anything that causes harm and suffering should not be given to beggars. Parents should not be given away, nor should they be used as collateral. For children and wives, etc., one should not give them to others against their will. It is not right to give little when one has a lot of wealth. Accumulative giving should not be done. One should avoid impure fields. Even if gods of the demon race ask for the body to satisfy their arrogant desires, one should not cut one's own body and limbs to give. One should not give the body to beings blessed by demons, or to beings who are mentally deranged and disturbed. Because they have no object of desire, and because the mind is not autonomous, it is just in vain. One should not give food and drink to beings who are already full. One should avoid impure methods: one should not give when one is unhappy, angry, and agitated. One should not give with contempt and disrespect. For beggars, one should not give by mocking, threatening, and belittling. To practice pure giving, there are three aspects: the object of giving, the field of giving, and the method of giving. First, there are two types: internal objects and external objects. Internal objects refer to parts of one's own body. As it is said in the Sutra Requested by Sredmed's Son: 'If someone wants a hand, give a hand; if someone wants a foot, give a foot; if someone wants an eye, give an eye; if someone wants flesh, give flesh; if someone wants blood, give blood,' and so on. However, a beginner Bodhisattva, before having generated the mind of equality between self and others, can give the whole body, but should not cut the body to give. As it is said in the Bodhisattvacharyavatara: 'Without generating compassion, one should not give up this body, how can this body accomplish the benefit of oneself and others.' External objects are: food, drink, clothing, vehicles, children, and wives, etc., which are obtained according to Dharma. As it is said in the Sutra Requested by Sredmed's Son: 'External objects include: wealth, grain, money, gold, jewels, ornaments, horses,'
གླང་པོ་ཆེ་དང་། བུ་དང་། བུ་མོ་དང་། ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དེ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཁྱིམ་པས་ནི་ཕྱི་ནང་གི་དངོས་པོ་བདོག་ཚད་བཏང་བར་གནང་ཏེ། མདོ་སྡེ་རྒྱན་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལུས་དང་ལོངས་སྤྱོད་དག །གཞན་ལ་མི་སྦྱིན་པ་ནི་ཡོངས་མེད་དོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རབ་ཏུ་བྱུང་བས་ནི་གཞན་ཐམས་ཅད་བཏང་གི། ཆོས་གོས་གསུམ་པོ་དེ་ནི་སྦྱིན་པར་མ་གནང་ངོ་། །དེ་ལྟར་ཡང་སྤྱོད་འཇུག་ལས། ཆོས་གོས་གསུམ་མ་གཏོགས་པ་སྦྱིན། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཆོས་གོས་རྣམས་བྱིན་ན་གཞན་དོན་ཉམས་པར་འགྱུར་བས་སོ། །ཞིང་ནི་བཞི་ལས། ཡོན་ཏན་གྱི་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པའི་ཞིང་ནི། བླ་མ་དང་དཀོན་མཆོག་ལ་སོགས་པའོ། །ཕན་བཏགས་པས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པའི་ཞིང་ནི། ཕ་དང་མ་ལ་སོགས་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་བས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པའི་ཞིང་ནི། ནད་པ་དང་། མགོན་མེད་པ་ལ་སོགས་པའོ། །གནོད་པ་བྱེད་པས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པའི་ཞིང་ནི་དགྲ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་སྤྱོད་འཇུག་ལས། ཡོན་ཏན་དང་ནི་ཕན་འདོགས་ཞིང་། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །སྦྱིན་པ་གཏོང་བའི་ཐབས་ནི། བསམ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་སྦྱིན་པ་དང་། སྦྱོར་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་སྦྱིན་པའོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ནི་སྙིང་རྗེས་ཀུན་ནས་བསླངས་ནས་བྱང་ཆུབ་དང་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་སྦྱིན་པའོ། །སྦྱོར་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་སྦྱིན་པ་ནི། ཇི་སྐད་དུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་ 2-13-72a དཔའ་ནི་དད་པ་དང་། བཀུར་སྟི་དང་། རང་གི་ལག་པ་དང་། དུས་ལ་བབ་པ་དང་། གཞན་ལ་མི་གནོད་པར་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་དོ། །ཞེས་བྱང་ས་ལས་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ནི། དུས་གསུམ་དུ་དགའ་བ་དང་ལྡན་པ་སྟེ། སྦྱིན་པའི་སྔ་རོལ་དུ་ཡིད་དགའ་བ། སྦྱིན་པའི་ཚེ་སེམས་དང་བ་དང་། བྱིན་ཟིན་ནས་འགྱོད་པ་མེད་པའོ། །བཀུར་སྟི་ནི་གུས་པས་སྦྱིན་པའོ། །རང་གི་ལག་པ་ནི་གཞན་ལ་མ་བཅོལ་བར་སྦྱིན་པའོ། །དུས་ལ་བབ་པ་ནི་རང་གིས་ཐོབ་པའི་དུས་སུ་སྦྱིན་པའོ། །གཞན་ལ་མི་གནོད་པ་ནི། རང་གི་འཁོར་དང་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དང་བཅས་པ་རྣམས་ལ་མི་གནོད་པར་སྦྱིན་པའོ། །དེ་ཡང་རང་གི་རྫས་ཡིན་ཡང་རྫས་སྒྲུབ་པའི་འཁོར་རྣམས་གདོང་མཆི་མ་དང་བཅས་པར་གྱུར་ན་ཡང་སྦྱིན་པར་མི་བྱེད་དོ། །ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དང་བཅས་པའི་ནོར་འཕྲོགས་སམ། བརྐུས་སམ། བསྙོན་ནས་ཀྱང་སྦྱིན་པར་མི་བྱེད་དོ། །ཡང་ཆོས་མངོན་པ་ཀུན་ལས་བཏུས་པ་ལས། ཕྱིར་ཞིང་སྦྱིན་པ་དང་། ཕྱོགས་མི་བྱེད་པར་སྦྱིན་པ་དང་། འདོད་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་སྦྱིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེ་ལ་ཕྱིར་ཞིང་སྦྱིན་པ་ཞེས་པ་ནི། སྦྱིན་བདག་གི་ཁྱད་པར་ཏེ་ཡང་དང་ཡང་དུ་སྦྱིན་པའོ། །ཕྱོགས་མི་བྱེད་པར་སྦྱིན་པ་ཞེས་པ་ནི། ཞིང་གི་ཁྱད་པར་ཏེ་ཞིང་ལ་ཕྱོགས་
【現代漢語翻譯】 如大象、兒子、女兒等等。此外，菩薩在家時，應捨棄內外一切財物。《寶性論》中說：『菩薩之身及受用，無有不施於他者。』菩薩出家時，應捨棄一切，唯有三法衣不得施捨。《入菩薩行論》中說：『除三法衣外，皆可施。』因為施捨法衣會妨礙利他之事。四種福田是：以功德差別而分的福田，如上師和三寶等；以恩惠差別而分的福田，如父母等；以痛苦差別而分的福田，如病人和無依無靠者等；以損害差別而分的福田，如敵人等。《入菩薩行論》中說：『功德與恩惠之田』等等。佈施的方法有：以圓滿的意樂而佈施，以圓滿的加行而佈施。前者是指以慈悲心為出發點，為菩提和眾生而佈施。以圓滿的加行而佈施，如《菩薩地論》中所說：『菩薩以信心、恭敬心、親手、適時、不損害他人而行佈施。』 其中，首先是具有三時之喜：佈施前心生歡喜，佈施時心懷喜悅，佈施后無有後悔。恭敬是指以恭敬心佈施。親手是指不假他人之手而佈施。適時是指在自己獲得之時佈施。不損害他人是指不損害自己的眷屬和受用而佈施。即使是自己的財物，如果獲取財物的眷屬們淚流滿面，也不應佈施。搶奪、偷盜或欺騙而來的財物，也不應佈施。此外，《阿毗達磨集論》中說：『爲了反覆佈施，爲了不分對像地佈施，爲了圓滿願望而佈施。』其中，『爲了反覆佈施』是指佈施者的殊勝，即反覆佈施。『不分對像地佈施』是指福田的殊勝，即不分對像地佈施。
【English Translation】 Such as elephants, sons, and daughters, etc. Furthermore, when a Bodhisattva is a householder, he should give away all internal and external possessions. As stated in the Mahāyānasaṃgraha: 'There is nothing of a Bodhisattva's body and enjoyments that is not given to others.' When a Bodhisattva is ordained, he should give away everything except the three Dharma robes. As stated in the Bodhicaryāvatāra: 'Except for the three Dharma robes, everything else should be given away.' This is because giving away the Dharma robes would hinder the benefit of others. The four fields of merit are: fields distinguished by qualities, such as gurus and the Three Jewels; fields distinguished by kindness, such as parents; fields distinguished by suffering, such as the sick and the helpless; and fields distinguished by harm, such as enemies. As stated in the Bodhicaryāvatāra: 'Fields of merit and kindness,' etc. The methods of giving are: giving with perfect intention and giving with perfect action. The former refers to giving with compassion as the starting point, for the sake of enlightenment and sentient beings. Giving with perfect action is as stated in the Bodhisattvabhūmi: 'A Bodhisattva gives with faith, respect, his own hands, at the right time, and without harming others.' Among these, the first is having joy in the three times: joy before giving, joy in the mind while giving, and no regret after giving. Respect means giving with reverence. One's own hands means giving without entrusting it to others. The right time means giving at the time when one obtains it. Not harming others means giving without harming one's retinue and possessions. Even if it is one's own property, one should not give if the retinue who acquire the property are in tears. One should also not give away wealth that has been robbed, stolen, or obtained through deception. Furthermore, the Abhidharmasamuccaya states: 'For the sake of repeated giving, for the sake of giving without discrimination, and for the sake of fulfilling desires.' Among these, 'for the sake of repeated giving' refers to the excellence of the giver, that is, giving repeatedly. 'Giving without discrimination' refers to the excellence of the field, that is, giving without discrimination to the field.
རིས་མེད་པར་སྦྱིན་པའོ། །འདོད་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་སྦྱིན་པ་ཞེས་པ་ནི། དངོས་པོའི་ཁྱད་པར་ཏེ་ལེན་པ་པོའི་བསམ་པ་དང་མཐུན་པར་ཅི་འདོད་པ་སྦྱིན་པའོ། །ཟང་ཟིང་གི་སྦྱིན་པ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །མི་འཇིགས་པའི་སྦྱིན་པ་ནི། ཆོམ་རྐུན་གྱི་འཇིགས་པ་དང་། གཅན་གཟན་གྱི་འཇིགས་པ་དང་། ནད་དང་ཆུ་ལ་སོགས་པས་འཇིགས་པ་དག་གི་སྐྱབས་བྱེད་པའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་བྱང་ས་ལས། 2-13-72b མི་འཇིགས་པ་སྦྱིན་པ་ནི། སེང་གེ་དང་སྟག་དང་ཆུ་སྲིན་འཛིན་འཁྲི་དང་། རྒྱལ་པོ་དང་། ཆོམ་རྐུན་དང་། ཆུ་ལ་སོགས་པའི་འཇིགས་པ་ལས་ཡོངས་སུ་བསྐྱབ་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །མི་འཇིགས་པའི་སྦྱིན་པ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་ལ་དོན་བཞི་སྟེ། སྦྱིན་པའི་ཡུལ་དང་། བསམ་པ་དང་། ཆོས་དངོས་དང་། ཆོས་བསྟན་པའི་ཐབས་སོ། །དེ་ལ་ཡུལ་ནི། ཆོས་དང་ཆོས་སྨྲ་བ་ལ་གུས་པ་ཆོས་འདོད་པ་རྣམས་ལ་སྦྱིན་པའོ། །བསམ་པ་ནི་ངན་པ་སྤངས་ཤིང་བཟང་པོ་བསྟེན་པ་སྟེ། དེ་ཡང་བསམ་པ་ངན་པ་སྤང་བ་ནི། རྙེད་བཀུར་དང་བསྟོད་གྲགས་ལ་སོགས་པ་ཟང་ཟིང་གི་སེམས་དང་བྲལ་བས་ཆོས་སྟོན་པའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་འཕགས་པ་སྡུད་པ་ལས། ཟང་ཟིང་མེད་པར་འགྲོ་ལ་ཆོས་ནི་རྗེས་སུ་སྟོན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །འོད་སྲུང་གིས་ཞུས་པའི་མདོ་ལས་ཀྱང་། དག་ཅིང་ཟང་ཟིང་མེད་པའི་སེམས་ཀྱིས་སུ། །ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་བྱེད་རྒྱལ་བས་རབ་ཏུ་བསྔགས། །ཞེས་གསུངས་སོ། །བསམ་པ་བཟང་པོ་བརྟེན་པ་ནི། སྙིང་རྗེས་ཀུན་ནས་བསླངས་ནས་ཆོས་སྟོན་པའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་འཕགས་པ་སྡུད་པ་ལས། སྡུག་བསྔལ་ཟད་པར་བྱ་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་ཆོས་སྦྱིན་བྱེད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །ཆོས་དངོས་ནི། མདོ་ལ་སོགས་པའི་དོན་མ་ནོར་བ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་སྟོན་པ་སྟེ། བྱང་ས་ལས། ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་ནི། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་ཆོས་སྟོན་པ་དང་། རིགས་པར་ཆོས་སྟོན་པ་དང་། བསླབ་པའི་གཞི་ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་འཇུག་པ་སྟེ། ཞེས་གསུངས་སོ། །ཆོས་བསྟན་པའི་ཐབས་ནི། ཆོས་ཞུ་བ་ལ་དེ་མ་ཐག་ཏུ་བཤད་པར་མི་བྱ་སྟེ། ཟླ་བ་སྒྲོན་མའི་མདོ་ལས། ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པའི་ཆེད་ཀྱི་ཕྱིར། །གལ་ཏེ་ཁྱོད་ལ་གསོལ་འདེབས་ན། །རབ་རྒྱས་བདག་གིས་མ་ 2-13-73a བསླབས་ཞེས། །ཐོག་མར་ཚིག་དེ་བརྗོད་པར་བྱ། །ཞེས་དང་། འཕྲལ་དུ་བརྗོད་པར་མི་བྱའོ། །སྣོད་ལ་བརྟག་པ་བྱས་ནས་བྱ། །གལ་ཏེ་སྣོད་ནི་ཤེས་གྱུར་ན། །གསོལ་མ་བཏབ་ཀྱང་བཤད་པར་བྱ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེས་ན་ཆོས་འཆད་པའི་ཚེ་ཡང་ས་ཕྱོགས་གཙང་མ་ཡིད་དུ་འོང་བར་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། དམ་ཆོས་པདྨ་དཀར་པོ་ལས། གཙང་ཞིང་ཡིད་དུ་འོང་བའི་ས་ཕྱོགས་སུ། །ཡངས་པའི་གདན་ནི་རབ་ཏུ་བཤམས་བཏིང་སྟེ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེར་ཆོས་ཀྱི་ཁྲི་ལ་བསྡད་ལ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། བཅོས་བུ་རས་ར
【現代漢語翻譯】 無差別地佈施。'給予圓滿所欲之物'是指，根據接受者的意願，給予任何他們想要的東西，這是物質上的差異。物質的佈施已經講完。無畏佈施是，從盜賊的恐懼、野獸的恐懼、疾病和水等恐懼中提供保護。正如《菩薩地論》中所說： 『無畏佈施是，要認識到從獅子、老虎、鱷魚、束縛、國王、盜賊和水等恐懼中完全保護。』這樣說。無畏佈施已經講完。法的佈施有四個方面：佈施的對象、發心、法本身和教授法的方法。其中，對象是：對法和說法者恭敬，對渴望法的人們佈施。發心是捨棄惡念，依止善念。捨棄惡念是指，以不帶追求名利、恭敬和讚揚等世俗之心的態度來教授佛法。正如《聖妙吉祥集經》中所說： 『不為世俗利，為眾宣演法。』這樣說。《光明請問經》中也說：『以清凈無染之心，行法佈施者，諸佛所讚歎。』這樣說。依止善念是指，以慈悲心為動機來教授佛法。正如《聖妙吉祥集經》中所說：『為滅眾生苦，世間行法施。』這樣說。法本身是指，不錯誤地、不顛倒地教授經等的內容。正如《菩薩地論》中所說：『法的佈施是，不顛倒地教授佛法，合乎邏輯地教授佛法，並使人正確地掌握學習的基礎。』這樣說。教授法的方法是，不要立即對求法者講法。正如《月燈經》中所說： 『為行法佈施之故，若有人向你祈請，首先要說：『我尚未精通。』不要立刻就說，要觀察根器之後再做。如果瞭解了根器，即使沒有祈請，也可以講說。』這樣說。因此，在講法時，也要在乾淨且令人愉悅的地方講說。正如《妙法蓮華經》中所說：『于凈妙之處，廣設敷高座。』這樣說。在那裡，坐在法座上講說。正如所說：『以珍寶絲綢...』
【English Translation】 Giving without discrimination. 'Giving the fulfillment of desires' means giving whatever the recipient desires, according to their wishes, which is a distinction of material things. Material giving has been explained. Fearless giving is providing protection from the fear of thieves, the fear of wild animals, and the fear of diseases and water, etc. As it is said in the Bodhisattvabhumi: 'Fearless giving is to be recognized as completely protecting from the fears of lions, tigers, crocodiles, entanglements, kings, thieves, and water, etc.' Thus it is said. Fearless giving has been explained. The giving of Dharma has four aspects: the object of giving, the intention, the Dharma itself, and the method of teaching the Dharma. Among these, the object is: giving to those who respect the Dharma and those who speak it, and to those who desire the Dharma. The intention is to abandon negativity and rely on positivity. Abandoning negativity means teaching the Dharma without the intention of seeking gain, honor, praise, and so on, with a worldly mind. As it is said in the Arya Samgatha Sutra: 'Without worldly gain, teach the Dharma to beings.' Thus it is said. Also in the Udayana Vatsaraja Sutra: 'The giving of Dharma with a pure and unblemished mind is praised by the Buddhas.' Thus it is said. Relying on a positive intention means teaching the Dharma with compassion as the motivation. As it is said in the Arya Samgatha Sutra: 'To end the suffering of beings, give the Dharma in the world.' Thus it is said. The Dharma itself is to teach the meaning of the Sutras, etc., without error and without inversion. As it is said in the Bodhisattvabhumi: 'The giving of Dharma is to teach the Dharma without inversion, to teach the Dharma logically, and to enable one to correctly grasp the basis of learning.' Thus it is said. The method of teaching the Dharma is not to immediately explain it to the one who asks for the Dharma. As it is said in the Candrapradipa Sutra: 'For the sake of giving the Dharma, if someone requests you, first say: 'I have not yet mastered it.' Do not speak immediately, but examine the vessel first. If the vessel is understood, even if there is no request, it can be explained.' Thus it is said. Therefore, when teaching the Dharma, it should be taught in a clean and pleasant place. As it is said in the Saddharma Pundarika Sutra: 'In a clean and pleasant place, widely spread out a high seat.' Thus it is said. There, sit on the Dharma throne and speak. As it is said: 'With precious silk...'
ྣམས་སྣ་ཚོགས་ལེགས་བཏིང་བ། །རྐང་རྟེན་བཅས་པའི་ཁྲི་ལ་རབ་འདུག་ཅིང་། །ཞེས་གསུངས་སོ། །རང་ཡང་ཁྲུས་བྱ། གོས་ལེགས་པར་བགོས། གཙང་སྦྲ་བྱས། སྤྱོད་ལམ་གཟབ་པས་ཆོས་བཤད་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་བློ་གྲོས་རྒྱ་མཚོས་ཞུས་པའི་མདོ་ལས། ཆོས་སྨྲ་བས་གཙང་སྦྲ་དང་། ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པ་གཟོབ་པ་དང་། ལེགས་པར་བཀྲུས་པ་དང་། ལེགས་པར་གོས་བགོ་བར་བྱའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་འཁོར་ནི་འཁོད། ཁྲི་ལ་ནི་བསྡད་པའི་ཚེ་ཐོག་མར་བར་ཆད་ཀྱིས་མི་ཚུགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། བདུད་ཀྱི་ནུས་པ་གཞོམ་པའི་སྔགས་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། བློ་གྲོས་རྒྱ་མཚོས་ཞུས་པའི་མདོ་ལས། འདི་ལྟ་སྟེ། ཏདྱ་ཐཱ། ཤ་མེ་ཤ་མ་ཝ་ཏི། ཤ་མི་ཏ་ཤ་ཏྲུཾ། ཨཾ་ཀུ་རེ། མཾ་ཀུ་རེ། མཱ་ར་ཛི་ཏེ་ཀ་རོ་ཊེ། ཀེ་ཡཱུ་རེ། ཏེ་ཛོ་ཝ་ཏི། ཨོ་ལོ་ཡ་ནི། བི་ཤུདྡྷ་ནིརྨ་ལེ་མ་ལཱ་པ་ན་ཡེ། ཁུ་ཁུ་རེ། ཁ་ཁ་གྲ་སེ། གྲ་ས་ནེ། ཨོ་མུ་ཁི། པ་རཾ་མུ་ཁི། ཨ་མུ་ཁི། ཤ་མི་ཏཱ་ནི། སརྦ་གྲ་ཧ་བནྡྷ་ནཱ་ནེ། ནི་གྲི་ཧི་ཏྭ། སརྦ་པཱ་ར་པྲ་ཝཱ་དི་ན། བི་མུཀྟ་མཱ་ར་པཱ་ཤ སྠཱ་པི་ཏྭ། བུདྡྷ་མུ་དྲ། ཨ་ནུ་དྒ་ཏི་ཏཱ། སརྦ་མཱ་རེ། པུ་ཙ་ 2-13-73b རི་ཏ་པ་རི་ཤུདྡྷེ། བི་གཙྪནྟུ། སརྦ་མཱ་ར་ཀརྨ་ཎི། བློ་གྲོས་རྒྱ་མཚོ། སྔགས་ཀྱི་ཚིག་འདི་དག་སྔོན་དུ་བྱས་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་གཏམ་བྱས་ན། དེའི་ཁོར་ཡུག་དཔག་ཚད་བརྒྱ་ཚུན་ཆད་དུ་བདུད་ཀྱི་རིགས་ཀྱི་ལྷ་རྣམས་མཐོ་འཚམ་པའི་ཕྱིར་འོང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །གང་དག་འོང་བ་དེ་དག་གིས་ཀྱང་བར་ཆད་བྱེད་པར་མི་ནུས་སོ། །དེ་ནས་ཆོས་ཀྱི་ཚིག་འབྲེལ་བ་གསལ་བ་རན་པ་བཤད་པར་བྱའོ། །ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །སྦྱིན་པ་སྤེལ་བ་ནི། སྦྱིན་པ་གསུམ་པོ་དེ་དག་ཉུང་ངུ་ཡིན་ཡང་མང་པོར་སྒྱུར་བའི་ཐབས་ཡོད་དེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ལས་ཀྱང་། ཤཱ་རིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཁས་པ་ནི། སྦྱིན་པ་ཉུང་ངུ་ཡང་མང་པོར་བྱེད་དེ། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ལྷག་པར་བྱེད་དོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་རྒྱས་པར་བྱེད་དོ། །བསྔོ་བའི་སྟོབས་ཀྱིས་དཔག་ཏུ་མེད་པར་བྱེད་དོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ལྷག་པར་བྱེད་པ་ཞེས་པ་ནི། འཁོར་གསུམ་ཡོངས་དག་ཏུ་ཤེས་པ་སྟེ། སྦྱིན་པ་བྱེད་པ་པོ་ཡང་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ། སྦྱིན་པའི་དངོས་པོ་ཡང་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ། སྦྱིན་པར་བྱེད་པའི་ཡུལ་ཡང་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའོ། །སྦྱིན་པའི་བསོད་ནམས་མང་པོ་འབྱུང་བའི་དོན་དུ། ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་རྒྱས་པར་བྱེད་པ་ཞེས་པ་ནི། སྦྱིན་པ་གང་གཏོང་ཡང་། དང་པོར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ལ་འགོད་པའི་ཆེད་དུ་གཏོང་། བར་དུ་སྦྱིན་པའི་དངོས་པོ་ལ་ཞེན་པ་མེད། མཐར་སྦྱིན་པའི་རྣམ་སྨིན་ལ་རེ་བ་དང་བྲལ་ན། སྦྱིན་པའི་བསོད་ནམས་རྒྱས་པར་ཐ
【現代漢語翻譯】 以各種方式妥善佈置，安坐在帶腳凳的法座上。』 如是說。自己也要沐浴，穿戴整齊，保持清潔，以莊重的行為說法。《求智海經》中也說：『說法者應保持清潔，行為舉止莊重，洗漱乾淨，穿戴整齊。』 如是說。 如此安頓好聽眾，坐在法座上時，首先爲了不被障礙所擾，應唸誦摧毀魔力的咒語。《求智海經》中說：『即說咒曰：嗡 達地雅他。夏美夏瑪瓦地，夏米達夏札讓。昂古熱，芒古熱，瑪熱吉德嘎熱德，給雅熱，德卓瓦地，沃洛亞尼，比修達尼瑪列瑪拉巴納耶，庫庫熱，卡卡札熱，札薩內，沃姆克，巴讓姆克，阿姆克，夏米達尼，薩瓦札哈班達納內，尼格熱黑德瓦，薩瓦巴熱札瓦地那，比姆格達瑪熱巴夏 斯塔比德瓦，布達姆札，阿努德嘎地達，薩瓦瑪熱，布札熱達巴熱修德，比嘎恰度，薩瓦瑪熱嘎瑪尼。』 智海（梵文：Matisāgara，含義：智慧之海），先念誦這些咒語，然後說法，那麼在方圓一百由旬（古印度長度單位，一由旬約11-16公里）之內，魔類的天神爲了仰慕而來是不會發生的。即使有來的，他們也不能製造障礙。然後應宣說清晰連貫、恰當的佛法。佛法的佈施已經講完。接下來是增廣佈施：這三種佈施即使很少，也有方法可以使其增多。《菩薩藏經》中也說：『舍利子（梵文：Śāriputra，含義：智慧第一），聰明的菩薩能將少量的佈施變得很多，以智慧的力量使其增益，以智慧的力量使其廣大，以迴向的力量使其無量。』 如是說。 其中，『以智慧的力量使其增益』是指了知三輪體空（施者、受者、施物皆空性），佈施者如幻，佈施之物如幻，佈施的對象也如幻。爲了使佈施的福德增多，『以智慧的力量使其廣大』是指無論佈施什麼，首先爲了安置一切眾生於佛地而佈施，中間不執著于佈施之物，最後不希求佈施的果報，那麼佈施的福德就會廣大。
【English Translation】 Arrange them well in various ways, and sit properly on a throne with footrests.' Thus it is said. One should also bathe oneself, dress well, maintain cleanliness, and teach the Dharma with dignified conduct. As it is also said in the Sutra Requested by Sagaramati (Blo gros rgya mtshos zhus pa'i mdo): 'The speaker of Dharma should maintain cleanliness, be dignified in conduct, wash well, and dress well.' Thus it is said. Having arranged the audience in this way, when sitting on the throne, first, in order to prevent interruptions, one should recite the mantra that destroys the power of demons. As it is said in the Sutra Requested by Sagaramati: 'Like this: Tadyathā. Śame śama vati, śamita śatruṃ. Aṃkure, maṃkure, māra jite karoṭe, keyūre, tejo vati, olo yani, viśuddha nirmale malāpanaye, khukhure, khakha grase, grasane, o mukhi, paraṃ mukhi, a mukhi, śamitāni, sarva graha bandhanāne, ni grihitva, sarva pāra pravādina, vimukta māra pāśa sthāpitva, buddha mudra, anu dgatitā, sarva māre, puca rita pariśuddhe, vi gacchantu, sarva māra karmaṇi.' Sagaramati (Blo gros rgya mtsho) (Sanskrit: Matisāgara, meaning: Ocean of Intelligence), having first recited these words of the mantra, and then spoken the Dharma, then within a hundred yojanas (an ancient Indian unit of distance, approximately 11-16 kilometers per yojana) of that vicinity, the gods of the demon class will not come to admire it. Those who do come will also not be able to cause obstacles. Then one should explain the clear and appropriate connections of the words of the Dharma. The giving of Dharma has been explained. Next is the expansion of giving: there is a way to multiply these three types of giving, even if they are small. As it is also said in the Bodhisattva Piṭaka: 'Śāriputra (Sanskrit: Śāriputra, meaning: Son of Śāri), a wise Bodhisattva makes even a small amount of giving into a large amount, increasing it through the power of wisdom, expanding it through the power of knowledge, and making it immeasurable through the power of dedication.' Thus it is said. Among these, 'increasing it through the power of wisdom' means knowing the purity of the three circles (the giver, the receiver, and the gift are all empty of inherent existence): the giver is like an illusion, the object of giving is like an illusion, and the recipient of giving is also like an illusion. In order to increase the merit of giving, 'expanding it through the power of knowledge' means that whatever is given, one gives it first for the purpose of establishing all sentient beings in the state of Buddhahood, in the middle one is not attached to the object of giving, and in the end one is free from expecting the results of giving, then the merit of giving will be expanded.
ོབ་བོ། །འཕགས་པ་སྡུད་པ་ལས་ཀྱང་། སྦྱིན་པ་བྱིན་ནས་དངོས་ལ་གནས་པ་མེད་པར་བྱེད། །དེ་ནི་ནམ་དུའང་རྣམ་པར་སྨིན་ལ་རེ་བ་མེད། སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་ཡང་རྒྱུ་མ་ལྟ་བུ། སྦྱིན་པར་བྱེད་པའི་ཡུལ་ཡང་རྒྱུ་མ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལྟར་གཏོང་བ་མཁས་པས་ཐམས་ཅད་གཏོང་བ་སྟེ། །ཆུང་ངུ་བཏང་ལ་མང་པོར་དཔག་ཏུ་མེད་པར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་སོ། །བསྔོ་བའི་སྟོབས་ཀྱིས་དཔག་ཏུ་མེད་པར་བྱེད་ཅེས་པ་ནི། 2-13-74a སྦྱིན་པ་དེ་དག་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་དུ་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བསྔོས་ན་དཔག་ཏུ་མེད་པར་འགྱུར་བའི་དོན་ཏོ། །དེས་ན་བྱང་ས་ལས། འབྲས་བུ་ལ་ལྟ་ཞིང་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་ཡང་མི་བྱེད་དོ། །སྦྱིན་པ་ཐམས་ཅད་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བསྔོ་བར་བྱེད་དོ། །ཅེས་གསུངས་སོ། །བསྔོ་བས་ནི་འཕེལ་བ་གཅིག་པུར་མ་ཟད་ཀྱིས། མི་ཟད་པར་ཡང་འགྱུར་ཏེ། འཕགས་པ་བློ་གྲོས་མི་ཟད་པའི་མདོ་ལས། བཙུན་པ་ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ། དཔེར་ན་ཆུ་ཐིགས་པ་གཅིག་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོར་ལྷུང་བ་ནི་བསྐལ་པའི་མཐར་ཐུག་པའི་བར་དུ་བར་མ་དོར་ཟད་པ་མེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་དགེ་བའི་རྩ་བ་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བསྔོས་པ་ནི། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་ལ་འདུག་གི་བར་དུ་བར་མ་དོར་འགའ་ཡང་ཟད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །སྦྱིན་པ་དག་པར་བྱེད་པ་ནི། བསླབ་པ་ཀུན་ལས་བཏུས་པ་ལས། སྟོང་ཉིད་སྙིང་རྗེའི་སྙིང་པོ་ཅན། །སྤྱོད་པས་བསོད་ནམས་དག་པར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། སྦྱིན་པ་དེ་དག་སྟོང་པས་ཟིན་པ་ནི་འཁོར་བའི་རྒྱུར་མི་འགྲོ་ལ། སྙིང་རྗེས་ཟིན་པ་ནི་ཐེག་པ་དམན་པའི་རྒྱུར་མི་འགྲོ་སྟེ། མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་འབའ་ཞིག་གི་རྒྱུར་འགྲོ་བས་ན་དག་པའོ། །དེ་ལ་སྟོང་པས་ཟིན་པ་ནི། གཙུག་ན་རིན་ཆེན་གྱིས་ཞུས་པའི་མདོ་ལས། སྦྱིན་པ་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱ་བཞིས་གདབ་པར་གསུངས་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། དེ་རྒྱ་བཞིས་བཏབ་ནས་སྦྱིན་པར་བྱེད་དེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། ནང་ལུས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱས་གདབ་པ་དང་། ཕྱིའི་ལོངས་སྤྱོད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱས་གདབ་པ་དང་། སེམས་ཡུལ་ཅན་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱས་གདབ་པ་དང་། ཆོས་བྱང་ཆུབ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྒྱས་གདབ་པ་སྟེ། རྒྱ་བཞི་པོ་དེ་དག་ 2-13-74b གི་རྒྱས་བཏབ་ནས་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་དོ། །ཅེས་གསུངས་སོ། །སྙིང་རྗེས་ཟིན་པ་ནི། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སྤྱི་འམ་བྱེ་བྲག་གི་སྡུག་བསྔལ་མ་བཟོད་ནས་སྦྱིན་པའོ། །སྦྱིན་པའི་འབྲས་བུ་ནི། མཐར་ཐུག་དང་གནས་སྐབས་གཉིས་སུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་མཐར་ཐུག་ནི་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཡང་བྱང་ས་ལས། དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱས་ནས། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་ར
【現代漢語翻譯】 此外，在《聖集經》（'Phags pa sdud pa，Ārya-saṃgraha-sūtra）中也說：'佈施之後，不執著於事物本身，那便永遠不會期待成熟的果報。佈施的行為如同交易，佈施的對象也如同交易。如此施捨，智者便能捨棄一切，捨棄微小，卻能獲得無量。' 這就是所說的。以迴向的力量使其變得無量，即： 將這些佈施爲了所有眾生的利益，迴向于無上的菩提，便會變得無量。因此，《菩薩地論》（Byang sa，Bodhisattvabhūmi）中說：'不觀待果報而行佈施，將一切佈施迴向于無上正等覺。' 這就是所說的。迴向不僅能增長，還能使其不盡。如《聖妙吉祥菩薩所說大乘無盡功德藏經》（'Phags pa blo gros mi zad pa'i mdo，Ārya-akṣayamati-nirdeśa-sūtra）中說：'尊者舍利子之子，譬如一滴水落入大海，直至劫末也不會乾涸。同樣，善根迴向菩提，直至安住于菩提之精華，也不會有絲毫耗盡。' 這就是所說的。使佈施清凈的方法，在《學集論》（Bslab pa kun las btus pa，Śikṣāsamuccaya）中說：'以空性和慈悲為核心，行為能使福德清凈。' 這就是說，這些佈施被空性所攝持，就不會成為輪迴的因；被慈悲所攝持，就不會成為小乘的因，而是成為不住涅槃的唯一之因，因此是清凈的。其中，被空性所攝持，如《寶頂經》（Gtsug na rin chen gyis zhus pa'i mdo）中所說：'以四種空性的印記來印持佈施。' 如經中所說：'以四種印記印持後行佈施，何為四種？即以自身空性的印記印持，以外境受用空性的印記印持，以心及所緣空性的印記印持，以法及菩提空性的印記印持。以這四種印記印持後行佈施。' 這就是所說的。被慈悲所攝持，即不忍眾生總體或個別的痛苦而行佈施。佈施的果報，應知有究竟和暫時兩種。其中，究竟的果報是獲得無上菩提。如《菩薩地論》中所說：'如是菩薩們圓滿了佈施波羅蜜多，獲得了無上正等覺。'
【English Translation】 Furthermore, it is said in the Ārya-saṃgraha-sūtra: 'Having given alms, one does not dwell on the object itself; then one never expects a mature result. The act of giving is like a transaction, and the object of giving is also like a transaction. Giving in this way, the wise can abandon everything, abandoning the small, yet obtaining immeasurable results.' This is what is said. Making it immeasurable through the power of dedication means: Dedicate these alms for the benefit of all sentient beings, dedicating them to unsurpassed Bodhi, and they will become immeasurable. Therefore, in the Bodhisattvabhūmi, it is said: 'One does not give alms looking at the result, but dedicates all alms to unsurpassed perfect enlightenment.' This is what is said. Dedication not only increases but also makes it inexhaustible. As it is said in the Ārya-akṣayamati-nirdeśa-sūtra: 'Venerable son of Śāradvatī, just as a drop of water falling into the great ocean will not be exhausted until the end of the kalpa, similarly, the root of virtue dedicated to Bodhi will never be exhausted until one abides in the essence of Bodhi.' This is what is said. The method of purifying alms is stated in the Śikṣāsamuccaya: 'With emptiness and compassion as the core, actions purify merit.' This means that these alms, being grasped by emptiness, will not become the cause of saṃsāra; being grasped by compassion, they will not become the cause of the Lesser Vehicle, but will become the sole cause of non-abiding nirvāṇa, and therefore are pure. Among them, being grasped by emptiness, as it is said in the Ratnacūḍa-sūtra: 'Affix the seal of four emptinesses to alms.' As it is said in the sutra: 'Having affixed the seal of four, one gives alms. What are the four? Namely, affixing the seal of the emptiness of the inner body, affixing the seal of the emptiness of outer enjoyment, affixing the seal of the emptiness of mind and object, and affixing the seal of the emptiness of Dharma and Bodhi. Having affixed the seal of these four, one gives alms.' This is what is said. Being grasped by compassion means giving alms out of intolerance for the suffering of sentient beings, collectively or individually. The fruit of alms should be known to be of two kinds: ultimate and temporary. Among them, the ultimate fruit is the attainment of unsurpassed Bodhi. As it is said in the Bodhisattvabhūmi: 'Thus, Bodhisattvas, having perfected the pāramitā of giving, attain unsurpassed perfect enlightenment.'
ྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱ་བར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །གནས་སྐབས་སུ་ནི་ཟང་ཟིང་གི་སྦྱིན་པ་བཏང་བས། མི་འདོད་ཀྱང་རང་ལ་ལོངས་སྤྱོད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་འགྱུར།གཞན་ཡང་སྦྱིན་པས་བསྡུས་ནས་མཆོག་ལ་སྦྱོར་བ་བྱེད་ནུས་སོ། །དེ་ལྟར་ཡང་འཕགས་པ་སྡུད་པ་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྦྱིན་པས་ཡི་དྭགས་འགྲོ་བ་གཅོད། །དབུལ་བ་དང་ནི་དེ་བཞིན་ཉོན་མོངས་ཐམས་ཅད་གཅོད། །སྤྱོད་ཚེ་ལོངས་སྤྱོད་མཐའ་ཡས་རྒྱས་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར། །སྦྱིན་པས་སྡུག་བསྔལ་གྱུར་པའི་སེམས་ཅན་ཡོངས་སྨིན་བྱེད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །བྱང་ས་ལས། ཟས་བྱིན་པས་ནི་སྟོབས་ཅན་འགྱུར། །གོས་བྱིན་པས་ནི་ཁ་དོག་ལྡན། །བཞོན་པ་བྱིན་པས་བདེ་འགྱུར་བརྟན། །མར་མེ་བྱིན་པས་མིག་དང་ལྡན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །མི་འཇིགས་པའི་སྦྱིན་པ་བཏང་བས་ནི་བདུད་དང་བར་ཆད་ཀྱིས་མི་ཚུགས་པར་འགྱུར་བའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་རིན་ཆེན་ཕྲེང་བ་ལས། འཇིགས་ལ་མི་འཇིགས་སྦྱིན་པ་ཡིས། །བདུད་རྣམས་ཀུན་གྱིས་མི་ཚུགས་ཤིང་། །སྟོབས་པོ་ཆེ་ཡི་མཆོག་ཏུ་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་བཏང་བས་ནི་སངས་རྒྱས་དང་མྱུར་དུ་མཇལ་ནས་འགྲོགས་པ་དང་། འདོད་པ་ཐམས་ཅད་མྱུར་དུ་ 2-13-75a ཐོབ་བོ། །དེ་ལྟར་ཡང་རིན་ཆེན་ཕྲེང་བ་ལས། ཆོས་ཉན་པ་ལ་སྦྱིན་པ་དག །སྒྲིབ་པ་མེད་པར་བྱས་པ་ཡིས། །སངས་རྒྱས་རྣམས་དང་འགྲོགས་པ་ཉིད། །འདོད་པ་མྱུར་དུ་ཐོབ་པར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དམ་ཆོས་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་ཐར་པ་རིན་པོ་ཆེའི་རྒྱན་ལས། སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ལེའུ་སྟེ་བཅུ་གཉིས་པའོ།། །། ༈ ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ལེའུ། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ། སྡོམ་ནི། སྐྱོན་ཡོན་རྣམ་གཉིས་བསྟན་པ་དང་། །ངོ་བོ་དང་ནི་དབྱེ་བ་དང་། །ཕྱེ་བ་སོ་སོའི་མཚན་ཉིད་དང་། །སྤེལ་དང་དག་པར་བྱ་བ་དང་། །འབྲས་བུ་དང་ནི་དོན་བདུན་གྱིས། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་བསྡུས། །ཤེས་པའོ། །དེ་ལ་དང་པོ་བཤད་ན། གང་ཞིག་སྦྱིན་པ་དང་ལྡན་ཡང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་མི་ལྡན་ན། དེས་ལྷ་མི་རྣམ་པར་དག་པ་ལྟ་བུའི་ལུས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་མི་ཐོབ་བོ། །དེ་ལྟར་ཡང་དབུ་མ་འཇུག་པ་ལས། སྐྱེས་བུ་ཚུལ་ཁྲིམས་རྐང་པ་ཆག་གྱུར་ན། །སྦྱིན་པས་ལོངས་སྤྱོད་ལྡན་ཡང་ངན་འགྲོར་ལྟུང་། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཡང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་མི་ལྡན་ན་དམ་པའི་ཆོས་དང་མི་ཕྲད་དོ། །དེ་ལྟར་ཡང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པའི་མདོ་ལས། ཇི་ལྟར་མིག་མེད་གཟུགས་མཐོང་མི་འགྱུར་བ། །དེ་བཞིན་ཚུལ་ཁྲིམས་མེད་ན་ཆོས་མི་མཐོང་། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཡང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་མི་ལྡན་ན་ཁམས་གསུམ་འཁོར་བ་ལས་མི་ཐར་རོ། །དེ་ལྟར་ཡང་མདོ་དེ་ཉིད་ལས། ཇི་ལྟར་རྐང་མེད་ལམ་འཇུག་ག་ལ་ནུས། །དེ་བཞིན
【現代漢語翻譯】 將證得圓滿正等覺佛果。如是說。暫時而言，佈施財物，即使不希望，自己也會變得享用豐盛。此外，通過佈施來攝受，能夠促成殊勝之事。如是，在《聖者集經》中說：『菩薩的佈施能斷除餓鬼道，斷除貧窮以及一切煩惱。行持時，將獲得無盡增長的受用，佈施能使痛苦的眾生完全成熟。』如是說。《菩薩地》中說：『佈施食物能變得強壯，佈施衣服能具有好的膚色，佈施坐騎能變得安樂穩固，佈施燈火能具有明亮的眼睛。』如是說。佈施無畏，則不會被魔障所阻礙。如是，在《寶鬘論》中說：『以佈施無畏，一切魔眾皆不能勝，將成為大力者中的至尊。』如是說。佈施佛法，則能迅速與佛相見並同行，一切願望迅速獲得。如是，在《寶鬘論》中說：『對聽聞佛法作佈施，無有障礙地行持，將與諸佛同行，願望迅速獲得。』如是說。《妙法如意寶·解脫寶飾》中，佈施波羅蜜多品第十二完畢。 持戒波羅蜜多品 持戒波羅蜜多，歸納而言：顯示過患與功德，本體與分類，各自的體相，增長與清凈之法，以及果報與利益，以這七點來歸納持戒波羅蜜多。知曉這些。首先解說：如果有人具有佈施，卻不具足持戒，那麼他將無法獲得如天人般清凈圓滿的身體。如是，在《入中論》中說：『若人持戒足已斷，縱以佈施而饒益，仍墮惡趣受苦痛。』如是說。又，不持戒則無法遇到正法。如是，在《持戒經》中說：『如無眼者不能見色，如是無戒者不能見法。』如是說。又，不持戒則無法從三界輪迴中解脫。如是，在同一部經中說：『如無足者不能行路，如是
【English Translation】 Will become fully enlightened to perfect complete enlightenment. Thus it is said. Temporarily, by giving material offerings, even if one does not wish it, one will become abundant in possessions. Furthermore, by gathering through generosity, one can accomplish the supreme. Thus, in the 'Noble Collection,' it is said: 'The Bodhisattva's generosity cuts off the suffering of the pretas (hungry ghosts), cuts off poverty and all afflictions. When practicing, one will obtain endless increasing enjoyment, generosity completely ripens sentient beings who have become suffering.' Thus it is said. From the 'Bodhisattva Grounds': 'Giving food makes one strong. Giving clothes makes one have good complexion. Giving vehicles makes one happy and stable. Giving lamps makes one have eyes.' Thus it is said. Giving fearlessness will not be obstructed by demons and obstacles. Thus, in the 'Garland of Jewels,' it is said: 'By giving fearlessness to the fearful, all demons cannot overcome, and one becomes the supreme of great strength.' Thus it is said. Giving the Dharma will quickly meet and associate with the Buddhas, and all desires will be quickly obtained. Thus, in the 'Garland of Jewels,' it is said: 'Giving to those who listen to the Dharma, without obscuration, one will associate with the Buddhas, and desires will be quickly obtained.' Thus it is said. From 'The Wish-Fulfilling Jewel of the Sacred Dharma, the Ornament of Precious Liberation': The Twelfth Chapter, the Perfection of Generosity, is complete. The Chapter on the Perfection of Discipline The Perfection of Discipline, in summary: Showing faults and virtues, the essence and divisions, the characteristics of each division, the means of increase and purification, and the result and purpose, the Perfection of Discipline is summarized by these seven points. Knowing these. First, explaining: If someone has generosity but does not have discipline, then they will not obtain a perfect body like that of gods and humans. Thus, in the 'Entering the Middle Way,' it is said: 'If a person's foot of discipline is broken, even if they are enriched by generosity, they will still fall into the lower realms.' Thus it is said. Also, if one does not have discipline, one will not encounter the sacred Dharma. Thus, in the 'Sutra on Having Discipline,' it is said: 'Just as one without eyes cannot see forms, so one without discipline cannot see the Dharma.' Thus it is said. Also, if one does not have discipline, one will not be liberated from the three realms of samsara. Thus, in the same sutra, it is said: 'Just as one without feet cannot walk the path, so
་ཚུལ་ཁྲིམས་མེད་ན་ཐར་མི་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཡང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་མི་ལྡན་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་མ་ཚང་བས་བླ་མེད་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་མི་ཐོབ་བོ། །དེ་དག་ལས་བཟློག་སྟེ་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་ན་ལུས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐོབ་བོ། །དེ་ལྟར་ 2-13-75b ཡང་འཕགས་པ་སྡུད་པ་ལས། ཁྲིམས་ཀྱིས་དུད་འགྲོའི་འགྲོ་བ་དུ་མའི་ངོ་བོ་དང་། །མི་ཁོམ་བརྒྱད་སྤོང་དེ་ཡིས་དལ་བ་རྟག་ཏུ་རྙེད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །ཡང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་ན། བདེ་ལེགས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཞི་ཐིངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡང་བཤེས་སྤྲིང་ལས། ཁྲིམས་ནི་རྒྱུ་དང་མི་རྒྱུའི་ས་བཞིན་དུ། །ཡོན་ཏན་ཀུན་གྱི་གཞི་རྟེན་ལེགས་པར་གསུངས། །ཤེས་གསུངས་སོ། །ཡང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་ན་ཞིང་ས་གཤིན་པ་དང་འདྲ་སྟེ། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་ཡོན་ཏན་གྱི་ལོ་ཐོག་ཐམས་ཅད་འཕེལ་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡང་དབུ་མ་འཇུག་པ་ལས། ཡོན་ཏན་ཚུལ་ཁྲིམས་ཞིང་དུ་རྣམ་འཕེལ་ན། །འབྲས་བུ་ཉེར་སྤྱོད་ཆད་པ་མེད་པར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཡང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྒོ་དུ་མ་ཡང་སྐྱེའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་ཟླ་བ་སྒྲོན་མའི་མདོ་ལས། ཉོན་མོངས་མེད་པའི་ཏིང་འཛིན་མྱུར་ཐོབ་སྟེ། །འདི་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་དག་ཕན་ཡོན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཡང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་ན་སྨོན་ལམ་ཅི་བཏབ་པ་འགྲུབ་བོ། །དེ་ལྟར་ཡང་ཡབ་སྲས་མཇལ་བའི་མདོ་ལས། ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་དག་གང་བསྲུང་བས། །སྨོན་ལམ་ཐམས་ཅད་འགྲུབ་པར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཡང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་ན་བྱང་ཆུབ་བསྒྲུབ་པར་སླ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡང་མདོ་དེ་ཉིད་ལས། ཁྲིམས་གཙང་ཕན་འདོགས་མང་བས་ན། །བྱང་ཆུབ་གྲུབ་པ་ཡོངས་མི་དཀའ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་ཡོད་དེ། ཇི་སྐད་དུ། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པའི་མདོ་ལས། ཚུལ་ཁྲིམས་ལྡན་པ་སངས་རྒྱས་འབྱུང་དང་ཕྲད། །ཚུལ་ཁྲིམས་ལྡན་པ་རྒྱན་རྣམས་ཀུན་གྱི་མཆོག །ཚུལ་ཁྲིམས་ལྡན་པ་དགའ་བ་ཀུན་གྱི་གནས། །ཚུལ་ཁྲིམས་ལྡན་པ་འཇིག་རྟེན་ཀུན་གྱིས་བསྟོད། །ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ཚུལ་ 2-13-76a ཁྲིམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ནི་ཡོན་ཏན་བཞི་ལྡན་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་བྱང་ས་ལས། ཡོན་ཏན་བཞི་དང་ལྡན་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། ཕ་རོལ་ལས་ལེགས་པར་ཡང་དག་པར་བླངས་པ་དང་། བསམ་པ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་དང་། ཉམས་པར་གྱུར་ན་ཕྱིར་གསོ་བར་བྱེད་པ་དང་། མི་ཉམས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་གུས་པ་བསྐྱེད་ནས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གནས་པའོ། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཡོན་ཏན་བཞི་པོ་འདི་དག་ཀྱང་མདོར་བསྡུས་ན། ལེན་པ་དང་བསྲུང་བ་གཉིས་སོ། །དེ་ལ་ལེན་པ་ནི་ཚིག་དང་པོའོ། །བསྲུང་བ་ནི་ཚིག་ཕྱི་མ་གསུམ་མོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་དབྱེ་ན་གསུམ་སྟེ། སྡོམ་པའི་ཚ
【現代漢語翻譯】 『沒有戒律就無法解脫。』如是說。又，不具備戒律，就無法圓滿佛陀的道，因此無法獲得無上的菩提。與此相反，具備戒律就能獲得圓滿的身體。如是 又，在《聖妙吉祥集經》中說：『以戒律能捨棄眾多旁生的身份，以及八無暇處，因此能恒常獲得閑暇。』如是說。又，具備戒律，就是一切安樂的根本。如是《親友書》中說：『戒如土地為有無，一切功德之根本。』如是說。又，具備戒律就像肥沃的田地，依靠它，一切功德的莊稼都會增長。 如是《入中論》中說：『功德戒律于田中，增長果實受用無盡。』如是說。又，具備戒律，也能生起眾多的禪定之門。如是《月燈經》中說：『速得無煩惱之禪定，此乃戒律清凈之利益。』如是說。又，具備戒律，所發的任何願望都能實現。如是《父子相會經》中說：『戒律清凈所守護，一切願望皆得成。』如是說。又，具備戒律，就容易成就菩提。如是經中說：『戒凈利益多故，成就菩提不甚難。』如是說。 具有以上等等的功德。如經中所說：『具戒者與佛相遇，具戒者為一切莊嚴之最，具戒者為一切喜悅之源，具戒者受世間一切讚頌。』等等。戒律的體性是具備四種功德，如《菩薩地論》中所說：『具備四種功德，應知是戒律的體性。何為四？即從他處善取，意樂極清凈，若有毀犯則恢復，為不毀犯故生起恭敬，並安住于正念。』如是說。這四種功德簡而言之，就是受持和守護兩種。受持是第一句，守護是後面的三句。戒律分為三種：律儀戒
【English Translation】 'Without discipline, there is no liberation.' Thus it is said. Furthermore, without discipline, the path of the Buddha is not complete, and therefore one cannot attain unsurpassed Bodhi. Conversely, possessing discipline allows one to obtain a perfect body. Thus, Also, in the 'Arya Samucchaya Sutra (Compendium of the Noble)', it is said: 'Through discipline, one abandons the nature of many animals, and avoids the eight unfavorable conditions, thus always attaining leisure.' Thus it is said. Moreover, possessing discipline is the foundation of all happiness. Thus, in the 'Friendly Letter', it is said: 'Discipline, like the earth for the existent and nonexistent, is well-spoken as the foundation of all virtues.' Thus it is said. Furthermore, possessing discipline is like fertile land, relying on it, all crops of virtue will grow. Thus, in the 'Madhyamakavatara (Entering the Middle Way)', it is said: 'Virtues and discipline in the field, increase fruits and enjoyment without end.' Thus it is said. Also, possessing discipline, many doors of Samadhi (meditative concentration) will arise. Thus, in the 'Chandrapradipa Sutra (Moon Lamp Sutra)', it is said: 'Quickly attain Samadhi without afflictions, this is the benefit of pure discipline.' Thus it is said. Moreover, possessing discipline, whatever prayers are made will be fulfilled. Thus, in the 'Father and Son Meeting Sutra', it is said: 'Whatever pure discipline is guarded, all prayers will be fulfilled.' Thus it is said. Furthermore, possessing discipline, it is easy to accomplish Bodhi. Thus, in the same Sutra, it is said: 'Because pure discipline benefits greatly, accomplishing Bodhi is not very difficult.' Thus it is said. There are these and other virtues. As it is said in the Sutra on Possessing Discipline: 'Possessing discipline, one meets and encounters the Buddhas; possessing discipline is the best of all ornaments; possessing discipline is the place of all joy; possessing discipline is praised by all the world.' and so on. The nature of discipline is to possess four qualities, as it is said in the 'Bodhisattva-bhumi (Stages of a Bodhisattva)': 'Having four qualities, one should know that it is the very nature of discipline. What are the four? Namely, having properly taken it from another, having an extremely pure intention, restoring it if it is broken, and generating respect to prevent it from being broken, and abiding in mindfulness.' Thus it is said. These four qualities, in short, are two: taking and guarding. Taking is the first phrase, and guarding is the latter three phrases. Discipline is divided into three: the discipline of vows
ུལ་ཁྲིམས་དང་། དགེ་བ་ཆོས་སྡུད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་སོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ནི་སེམས་གནས་པར་བྱེད་པའོ། །གཉིས་པ་ནི་རང་རྒྱུད་ཀྱི་ཆོས་སྨིན་པར་བྱེད་པའོ། །གསུམ་པ་ནི་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པའོ། །དེ་དག་སོ་སོའི་མཚན་ཉིད་བཤད་ན།སྡོམ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ནི། ཐུན་མོང་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་ཐུན་མོང་བ་ནི། སོ་སོར་ཐར་པ་རིས་བདུན་པོའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་བྱང་ས་ལས། དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡོམ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ནི། སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་བླངས་པ། རིས་བདུན་པོ། །དགེ་སློང་དང་། དགེ་སློང་མ་དང་། དགེ་སློབ་མ་དང་། དགེ་ཚུལ་དང་། དགེ་ཚུལ་མ་དང་། དགེ་བསྙེན་དང་། དགེ་བསྙེན་མའི་ཚུལ་ཁྲིམས་གང་ཡིན་པ་སྟེ། དེ་ཡང་ཁྱིམ་པ་དང་རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་ཕྱོགས་ལ་ཅི་རིགས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །འདི་དག་ཀྱང་གཞན་ལ་གནོད་པ་གཞི་དང་བཅས་པ་ལས་ལོག་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་སོ་སོར་ཐར་པ་རང་རྐྱ་བ་ནི་རང་དོན་དུ་ལོག་པ་ཡིན་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་ 2-13-76b དཔའ་ནི་གཞན་དོན་དུ་ལོག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡང་སྲེད་མེད་ཀྱི་བུས་ཞུས་པའི་མདོ་ལས། དེ་རྒྱལ་སྲིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཚུལ་ཁྲིམས་མི་བསྲུང་། མཐོ་རིས་ཀྱི་ཕྱིར་མ་ཡིན། བརྒྱ་བྱིན་གྱི་ཕྱིར་མ་ཡིན། ཚངས་པའི་ཕྱིར་མ་ཡིན། ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་ཕྱིར་མ་ཡིན། དབང་ཕྱུག་གི་ཕྱིར་མ་ཡིན། གཟུགས་ཀྱི་ཕྱིར་མ་ཡིན། དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་ཏེ། དམྱལ་བའི་འཇིགས་པས་འཇིགས་ནས་ཚུལ་ཁྲིམས་བསྲུང་བ་མ་ཡིན། དེ་བཞིན་དུ་དུད་འགྲོའི་སྐྱེ་གནས་དང་། གཤིན་རྗེའི་འཇིག་རྟེན་གྱིས་འཇིགས་སྐྲག་པས་ཚུལ་ཁྲིམས་བསྲུང་བ་མ་ཡིན་ཏེ། གཞན་དུ་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཚུལ་ལ་དགོད་པའི་ཕྱིར་ཚུལ་ཁྲིམས་བསྲུང་། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པ་དང་། བདེ་བ་དོན་དུ་གཉེར་བས་ཚུལ་ཁྲིམས་བསྲུང་ངོ་། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ལ། སློབ་དཔོན་ཞི་བ་ལྷ་ནི། ནམ་མཁའི་སྙིང་པོའི་མདོའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ནས། རྒྱལ་པོའི་རྩ་བའི་ལྟུང་བ་ལྔ། བློན་པོའི་རྩ་བའི་ལྟུང་བ་ལྔ། ལས་དང་པོ་པའི་རྩ་བའི་ལྟུང་བ་བརྒྱད་དེ། མིང་དུ་བཅོ་བརྒྱད། རྫས་སུ་བཅུ་བཞི་པོ་སྤོང་བ་ལ་བསླབ་པའོ། །ཞེས་བཞེད་དོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། དཀོན་མཆོག་གསུམ་གྱི་དཀོར་འཕྲོག་པ། །ཕས་ཕམ་པ་ཡི་ལྟུང་བར་འདོད། །དམ་པའི་ཆོས་ནི་སྤོང་བྱེད་པ། །གཉིས་པར་ཐུབ་པས་གསུངས་པ་ཡིན། །ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་བའི་དགེ་སློང་ལའང་། །ངུར་སྨྲིག་འཕྲོག་དང་བརྡེག་པ་དང་། །བཙོན་རར་འཇུག་པར་བྱེད་པ་དང་། །རབ་ཏུ་བྱུང་ལས་འབེབས་པ་དང་། །མཚམས་མེད་ལྔ་པོ་བྱེད་པ་དང་། །ལོག་པར་ལྟ་བ་འཛིན་པ་དང་། །གྲོང་ལ་སོགས་པ་འཇིག་པ་དག །རྩ་བའི་ལྟུང་བར་རྒྱལ་བས་གསུངས། །བློ་སྦྱངས་
【現代漢語翻譯】 戒律（ཚུལ་ཁྲིམས།），包括防護戒律（སྡོམ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས།）、集善戒律（དགེ་བ་ཆོས་སྡུད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས།）和饒益有情戒律（སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས།）。第一種是使心安住；第二種是使自相續的法成熟；第三種是使有情完全成熟。如果分別闡述這些的體性，防護戒律有共同的和不共同的。共同的是七種別解脫戒（སོ་སོར་ཐར་པ་རིས་བདུན་པོའོ།）。就像《菩薩地》（བྱང་ས་）中所說：『菩薩的防護戒律是如實受持的別解脫戒，即七種戒律：比丘（དགེ་སློང་།）、比丘尼（དགེ་སློང་མ་།）、式叉摩那（དགེ་སློབ་མ་།）、沙彌（དགེ་ཚུལ་།）、沙彌尼（དགེ་ཚུལ་མ་།）、近事男（དགེ་བསྙེན་།）和近事女（དགེ་བསྙེན་མའི་）的戒律，無論是出家還是在家，都應如理了知。』這些都是從根本上斷除對他人造成損害的行為。別解脫戒是爲了自己的利益而斷除，而菩薩（བྱང་ཆུབ་སེམས་） 2-13-76b 是爲了他人的利益而斷除。就像《無熱惱子所問經》（སྲེད་མེད་ཀྱི་བུས་ཞུས་པའི་མདོ་）中所說：『不是爲了王位而守護戒律，不是爲了昇天，不是爲了帝釋（བརྒྱ་བྱིན་），不是爲了梵天（ཚངས་པའི་），不是爲了享受，不是爲了自在，不是爲了色相。同樣地，也不是因為害怕地獄的恐怖而守護戒律，也不是因為害怕畜生道和閻羅王的恐怖而守護戒律。而是爲了使佛陀的教法歡喜，爲了利益一切有情，爲了追求安樂而守護戒律。』不共同的戒律方面，寂天論師（སློབ་དཔོན་ཞི་བ་ལྷ་）追隨《虛空藏經》（ནམ་མཁའི་སྙིང་པོའི་མདོའི་）之後，認為應學習捨棄國王的五種根本墮罪、大臣的五種根本墮罪和初學者的八種根本墮罪，總共十八種名稱，實際上是十四種。就像這樣：『盜取三寶的財物，被稱為失敗的墮罪；捨棄正法，是佛陀所說的第二種。對於破戒的比丘，奪取袈裟、毆打、投入監獄、使其還俗、犯五無間罪、持有邪見、摧毀城鎮等，這些都是佛陀所說的根本墮罪。』修心（བློ་སྦྱངས་）
【English Translation】 The discipline (ཚུལ་ཁྲིམས།) includes the discipline of restraint (སྡོམ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས།), the discipline of accumulating virtue (དགེ་བ་ཆོས་སྡུད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས།), and the discipline of benefiting sentient beings (སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས།). The first is to make the mind abide; the second is to mature the Dharma in one's own continuum; the third is to fully mature sentient beings. If we explain the characteristics of each of these, the discipline of restraint has common and uncommon aspects. The common aspect is the seven types of individual liberation vows (སོ་སོར་ཐར་པ་རིས་བདུན་པོའོ།). As it says in the Bodhisattva Grounds (བྱང་ས་): 'The discipline of restraint of a Bodhisattva is the individual liberation vow that is properly taken, namely the seven types of vows: Bhikshu (དགེ་སློང་།), Bhikshuni (དགེ་སློང་མ་།), Shikshamana (དགེ་སློབ་མ་།), Shramanera (དགེ་ཚུལ་།), Shramanerika (དགེ་ཚུལ་མ་།), Upasaka (དགེ་བསྙེན་།), and Upasika (དགེ་བསྙེན་མའི་), whatever discipline it may be, whether for a householder or a renunciate, one should understand it accordingly.' These are all abandoning actions that fundamentally harm others. The individual liberation vow is abandoning for one's own benefit, while the Bodhisattva (བྱང་ཆུབ་སེམས་) 2-13-76b is abandoning for the benefit of others. As it says in the Sutra Requested by Sredmed's Son (སྲེད་མེད་ཀྱི་བུས་ཞུས་པའི་མདོ་): 'One does not protect the discipline for the sake of a kingdom, not for the sake of heaven, not for the sake of Indra (བརྒྱ་བྱིན་), not for the sake of Brahma (ཚངས་པའི་), not for the sake of enjoyment, not for the sake of power, not for the sake of form. Similarly, one does not protect the discipline out of fear of the terrors of hell, nor does one protect the discipline out of fear and dread of the animal realm and the realm of Yama. Rather, one protects the discipline in order to please the Buddha's teachings, and to benefit all sentient beings, seeking happiness.' Regarding the uncommon discipline, Acharya Shantideva (སློབ་དཔོན་ཞི་བ་ལྷ་) following the Essence of Space Sutra (ནམ་མཁའི་སྙིང་པོའི་མདོའི་), believes that one should learn to abandon the five root downfalls of a king, the five root downfalls of a minister, and the eight root downfalls of a beginner, a total of eighteen in name, but actually fourteen in substance. Like this: 'Stealing the property of the Three Jewels is considered a downfall of defeat; abandoning the sacred Dharma is said by the Thuba to be the second. For a monk who has broken his vows, taking away his robes, beating him, imprisoning him, causing him to disrobe, committing the five inexpiable sins, holding wrong views, destroying towns, etc., these are said by the Victorious One to be root downfalls.' Mind Training (བློ་སྦྱངས་)
མ་བྱས་སེམས་ཅན་ལ། །སྟོང་པ་ཉིད་ནི་བརྗོད་པ་དང་། །སངས་རྒྱས་ཉིད་ལ་ཞུགས་པ་དག །རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་བཟློག་པ་དང་། ། 2-13-77a སོ་སོར་ཐར་པ་ཡོངས་སྤངས་ཏེ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོར་སྦྱོར་བ་དང་། །སློབ་པའི་ཐེག་པས་ཆགས་ལ་སོགས། །སྤོང་བར་འགྱུར་བ་མིན་ཞེས་འཛིན། །ཕ་རོལ་དག་ཀྱང་འཛིན་འཇུག་དང་། །རང་གི་ཡོན་ཏན་བརྗོད་པ་དང་། །རྙེད་པ་དང་ནི་བཀུར་སྟི་དང་། །ཚིགས་བཅད་རྒྱུ་ཡི་གཞན་སྨོད་དང་། །བདག་ནི་ཟབ་མོ་བཟོད་པའོ་ཞེས། །ལོག་པ་ཉིད་ནི་སྨྲ་བ་དང་། །དགེ་སྦྱོང་ཆད་པས་གཅོད་འཇུག་དང་། །དཀོན་མཆོག་གསུམ་ནི་སྦྱིན་བྱེད་དང་། །སྦྱིན་པ་ལེན་པར་བྱེད་པ་དང་། །ཞི་གནས་འདོར་བར་བྱེད་པ་དང་། །ཡང་དག་འཇོག་གི་ལོངས་སྤྱོད་རྣམས། །ཁ་ཏོན་བྱེད་ལ་སྦྱིན་པ་རྣམས། །དེ་དག་རྩ་བའི་ལྟུང་བ་སྟེ། །སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ཆེན་པོའི་རྒྱུ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཇོ་བོ་གསེར་གླིང་པ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ནས། ཕམ་པའི་གནས་ལྟ་བུ་བཞི་དང་། ཉེས་བྱས་བཞི་བཅུ་རྩ་དྲུག་སྤོང་བ་ལ་བསླབ་པའོ། །ཞེས་བཞེད་དོ། །དེ་ལ་ཕམ་པའི་གནས་ལྟ་བུ་བཞི་ནི། བྱང་སའི་དོན་བསྡུས་པ་སྡོམ་པ་ཉི་ཤུ་པ་ལས། རྙེད་དང་བཀུར་སྟི་ཆགས་པ་ཡིས། །བདག་བསྟོད་གཞན་ལ་སྨོད་པ་དང་། །སྡུག་བསྔལ་མགོན་མེད་གྱུར་པ་ལ། །སེར་སྣས་ཆོས་ནོར་མི་སྟེར་དང་། །གཞན་གྱིས་བཤགས་ཀྱང་མི་ཉན་པར། །ཁྲོས་ནས་གཞན་ལ་འཚོག་པ་དང་། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་སྤོང་བྱེད་ཅིང་། །དམ་ཆོས་འདྲར་སྣང་སྟོན་པའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཉེས་བྱས་བཞི་བཅུ་རྩ་དྲུག་ཀྱང་དེ་ཉིད་ལས། དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་གསུམ་མི་མཆོད། །འདོད་པའི་སེམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འཇུག །ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དགེ་བའི་ཆོས་སྡུད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡོམ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡང་དག་པར་བླངས་པའི་འོག་ཏུ་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོའི་ཕྱིར་ལུས་དང་ངག་གི་ 2-13-77b དགེ་བ་བསགས་པ་གང་ཅི་ཡང་རུང་བ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི། མདོར་བསྡུས་ན། དགེ་བ་ཆོས་སྡུད་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་གང་ཞེ་ན། བྱང་ས་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་བརྟེན་ཞིང་གནས་ནས། ཐོས་པ་དང་བསམ་པ་དང་སྒོམ་པ་དང་གཅིག་པུར་དགའ་བ་ལ་བརྩོན་པར་བྱེད་དོ། །བླ་མ་རྣམས་ལ་བཀུར་སྟི་དང་རིམ་གྲོ་བྱེད་པ་དང་། ནད་པ་ལ་རིམ་གྲོ་དང་ནད་གཡོག་བྱེད་པ་དང་། ལེགས་པར་སྦྱིན་ཞིང་ཡོན་ཏན་བསྒྲག་པ་དང་། གཞན་གྱི་བསོད་ནམས་ལ་ཡི་རང་ཞིང་བརྙས་པ་ལ་བཟོད་པ་དང་། དགེ་བ་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བསྔོ་ཞིང་སྨོན་ལམ་འདེབས་པ་དང་། དཀོན་མཆོག་མཆོད་ཅིང་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པ་དང་། བག་ཡོད་པར་གནས་པ་དང་། བསླབ་པ་དྲན་པ་དང་། ཤེས་བཞིན་གྱིས་བསྲུང་བ་དང་དབང་པོའི་སྒོ་བསྲུང་ཞིང་ཟས་ཀྱི་ཚོད་ཤེས་པ་དང་། ནམ་གྱི་ཆ་སྟོ
【現代漢語翻譯】 對於未成熟的眾生，宣說空性；對於已趨入佛果者，阻止其證得圓滿菩提； 完全放棄別解脫戒，轉而修習大乘；認為修學道的有情不應斷除貪執等煩惱。誘導他人執持邪見，宣揚自己的功德， 爲了獲得利養和恭敬，以惡劣的動機誹謗他人；自詡具有甚深忍辱；宣說虛妄之語；引導僧眾斷滅善根； 將供養三寶的財物據爲己有；接受他人的供養；捨棄止觀；享用如法的受用；將供養施與誦經者。 這些都是根本墮罪，是眾生墮入大地獄的因。金洲大師追隨菩薩的足跡，教導我們修學斷除四種類似他勝罪，以及四十六種惡作罪。 其中，四種類似他勝罪出自《菩薩地持經·攝義品》第二十品：『貪著利養與恭敬，自讚譭謗於他人；對於貧苦無依者，吝嗇不施財與法； 他人懺悔亦不聽，嗔怒之下行打罵；捨棄大乘之妙法，宣說相似之偽法。』 四十六種惡作罪也出自同一經文，如『不供養三寶』、『隨順貪慾之心』等。積聚善法的戒律，簡而言之，就是在受持菩薩戒之後，爲了證得大菩提，身語所做的一切善行，都是積聚善法的戒律。 那麼，這些善行是什麼呢？出自《菩薩地》：『菩薩依于戒律而住，精勤于聽聞、思惟、修習，以及樂於獨處。恭敬供養上師，服侍病人， 樂於佈施並宣揚功德，隨喜他人的福德，忍受侮辱，將善根迴向菩提並立下誓願，供養三寶並精進修行，安住于正念，憶念所學，以正知守護，守護根門，知量而食，于夜晚時分』
【English Translation】 To speak of emptiness to immature beings; to prevent those who have entered Buddhahood from attaining perfect Bodhi; To completely abandon the Pratimoksha vows and instead practice the Mahayana; to believe that those practicing the path should not abandon afflictions such as attachment. To induce others to hold wrong views, to proclaim one's own virtues, To slander others with evil intentions in order to gain profit and respect; to boast of having profound patience; to speak falsely; To take for oneself offerings made to the Three Jewels; to accept offerings from others; to abandon Samatha-vipassana; to enjoy lawful possessions; to give offerings to those who recite scriptures. These are the root downfalls, the cause of beings falling into the great hells. Master Serlingpa followed in the footsteps of the Bodhisattvas, teaching us to study the abandonment of the four similar defeats and the forty-six misdeeds. Among them, the four similar defeats come from the twentieth chapter of 'Compendium of Meanings' in 'Bodhisattva-bhumi': 'Attached to gain and respect, praising oneself and slandering others; to the poor and helpless, being stingy and not giving wealth and Dharma; Not listening even when others confess, scolding and beating others in anger; abandoning the wonderful Dharma of the Mahayana, proclaiming false Dharmas that appear similar.' The forty-six misdeeds also come from the same scripture, such as 'not making offerings to the Three Jewels', 'following the mind of desire', and so on. The discipline of accumulating virtuous Dharmas, in short, is that after taking the Bodhisattva vows, all the virtuous deeds of body and speech done for the sake of attaining great Bodhi are the discipline of accumulating virtuous Dharmas. So, what are these virtuous deeds? From 'Bodhisattva-bhumi': 'The Bodhisattva dwells relying on the discipline, diligently hearing, thinking, practicing, and delighting in solitude. Respectfully offering to the Lamas, serving the sick, Joyfully giving and proclaiming virtues, rejoicing in the merits of others, enduring insults, dedicating the roots of virtue to Bodhi and making vows, offering to the Three Jewels and diligently practicing, abiding in mindfulness, remembering what has been learned, guarding with awareness, guarding the gates of the senses, knowing the measure of food, and during the night'
ད་དང་། ཆ་སྨད་ལ་མི་ཉལ་བར་རྣལ་འབྱོར་ལ་བརྩོན་པ་དང་། སྐྱེས་བུ་དམ་པ་དང་། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་བསྟེན་པ་དང་། རང་གི་འཁྲུལ་པ་ལ་བརྟགས་ནས་དེ་འཆགས་ཤིང་གཏོང་བ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུའི་ཆོས་རྣམས་བསྒྲུབ་པ་དང་། བསྲུང་བ་དང་། རྣམ་པར་འཕེལ་བར་བྱེད་པ་ནི། དགེ་བ་ཆོས་སྡུད་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །སེམས་ཅན་དོན་བྱེད་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་ནི། མདོར་བསྡུས་ན་རྣམ་པ་བཅུ་གཅིག་ཏུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། གང་ཞེ་ན། བྱང་ས་ལས། བྱ་བ་དོན་དང་ལྡན་པ་ལ་གྲོགས་སུ་འགྲོ་བ་དང་། སེམས་ཅན་སྡུག་བསྔལ་བ་རྣམས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་སེལ་བ་དང་། ཐབས་མི་ཤེས་པ་ལ་རིག་པ་སྟོན་པ་དང་། བྱས་པ་བཟོ་ཞིང་ཚོར་ཏེ་ལན་དུ་ཕན་འདོགས་པ་དང་། འཇིགས་པ་རྣམས་ལས་བསྲུང་བ་དང་། སྡུག་བསྔལ་བ་རྣམས་ཀྱི་མྱ་ངན་སེལ་བ་དང་། ཡོ་བྱད་མེད་པ་རྣམས་ལ་ཡོ་བྱད་སྟོབ་པ་དང་། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལེགས་ 2-13-78a པར་སྡུད་པ་དང་། སེམས་དང་མཐུན་པར་འཇུག་པ་དང་། ཡང་དག་པའི་ཡོན་ཏན་གྱིས་དགའ་བར་བྱེད་པ་དང་། ལེགས་པར་ཚར་གཅོད་པ་དང་། རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་སྐྲག་པ་དང་། འདུན་པར་བྱེད་པའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཞན་དད་ཅིང་རང་མི་ཉམས་པར་བྱ་བའི་ཆེད་དུ། སྒོ་གསུམ་གྱི་འདུ་བྱེད་མ་དག་པ་སྤོང་ཞིང་། དག་པ་གསུམ་བརྟེན་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ལུས་ཀྱི་འདུ་བྱེད་མ་དག་པ་ནི། དགོས་པ་དང་བྲལ་བའི་མཆོང་རྒྱུག་ལ་སོགས་པ་དམུ་རྒོད་ཀྱི་སྤྱོད་པ་སྟེ་དེ་དག་སྤང་ངོ་། །འདུ་བྱེད་དག་པ་ནི། དལ་བ་དང་འཇམ་པ་ལ་གནས་ཏེ། བཞིན་འཛུམ་པ་དང་བཅས་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། དེ་ལྟར་རང་དབང་ཡོད་ཀྱིས་ཏེ། །རྟག་ཏུ་འཛུམ་པའི་བཞིན་དུ་གྱིས། །ཁྲོ་གཉེར་ངོ་འཛུམ་ཡོངས་སྤོངས་ཏེ། །འགྲོ་བའི་བཤེས་དང་གསོང་པོར་གྱིས། །ཞེས་གསུངས་སོ། །གཞན་བལྟ་བའི་ཚེ་ཇི་ལྟར་བལྟ་ན། མིག་གིས་སེམས་ཅན་བལྟ་ན་ཡང་། །འདི་དག་ཉིད་ལ་བརྟེན་ནས་བདག །སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས། །དྲང་ཞིང་བྱམས་པའི་ཚུལ་དུ་བལྟ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། །འདུག་པའི་ཚེ་ཇི་ལྟར་འདུག་ན། རྐང་པ་བརྐྱངས་ཏེ་མི་འདུག་ཅིང་། །ལག་པ་མཉམ་པར་མི་མཉེའོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། །ཟས་ཟ་བའི་ཚེ་ཇི་ལྟར་ཟ་ན། ཡང་ཇི་སྐད་དུ། ཁ་བཀང་བ་དང་སྒྲ་བཅས་དང་། །ཁ་གདངས་ནས་ནི་བཟའ་མི་བྱ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། །སྤྱོད་ལམ་གྱི་ཚེ་ཇི་ལྟར་བྱ་ན། ཁྲི་ལ་སོགས་པ་བབ་བཅོལ་དུ། །སྒྲ་དང་བཅས་པས་མི་འདོར་རོ། །སྒོ་ཡང་དྲག་ཏུ་མི་དབྱེ་སྟེ། །རྟག་ཏུ་བཅོམ་སྐྱུང་དགའ་བར་བྱ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། །ཉལ་བའི་ཚེ་ཇི་ལྟར་ཉལ་ན། ཇི་སྐད་དུ། མགོན་པོ་མྱ་ངན་འདས་གཟིམས་ལྟར། །འདོད་པའི་ཕྱོགས་སུ་ཉལ་བར་བྱ། །ཅེས་ 2-13-78b གསུངས་པ་ལྟར་རོ། །ངག་གི་འདུ་བྱེད་མ་དག་པ་ནི།
【現代漢語翻譯】 此外，不貪圖安逸睡眠，精進修行，依止賢善之人、善知識，檢查自己的錯誤並改正，捨棄惡習。像這樣修持、守護、增長善法，稱為攝善法戒。（戒律的其中一種，專注于積累善行） 關於利益有情戒，簡而言之，應瞭解其有十一種行相。哪十一種呢？如《菩薩地論》所說：幫助做有意義的事情；解除有情眾生的痛苦；為不善巧者指明方法；知恩圖報，以利益回報他人；從恐懼中保護眾生；消除悲傷者的憂愁；為缺乏資具者提供所需；妥善地聚集正法之輪；以和諧的方式引導他人；以真實的功德使人歡喜；善巧地調伏眾生；以神通使人敬畏和信服。 此外，爲了使其他具信菩薩不退失信心，自己也要做到不退失信心，應捨棄身語意的非清凈行為，依止三種清凈的行為。其中，身體的非清凈行為是指無意義的跳躍奔跑等粗野行為，應捨棄這些行為。清凈的行為是安住于平和與柔順，面帶微笑。如經中所說： 『如此自主而行，常帶微笑于面容。捨棄怒容和皺眉，以真誠待人如友。』 此外，觀看他人時應如何觀看呢？如經中所說：『以眼觀視眾生時，應想：我依靠他們，才能成就佛果。』應以正直和慈愛的態度觀看。 坐著的時候應該怎樣坐呢？不應伸直雙腿，也不應隨意搓動雙手。 吃飯的時候應該怎樣吃呢？如經中所說：『不應滿口塞食物，不應發出聲音，不應張著嘴吃東西。』 行為舉止應該怎樣做呢？不應隨意地將坐墊等物品扔在地上，發出聲響。不要猛烈地開關門，應經常保持謙遜和喜悅。 睡覺的時候應該怎樣睡呢？如經中所說：『應如導師（釋迦牟尼佛）涅槃時的姿勢一樣，朝向想要的方向側臥。』 語言的非清凈行為是：
【English Translation】 Furthermore, not indulging in comfortable sleep, diligently practicing yoga, relying on virtuous individuals and spiritual mentors, examining one's own faults and correcting them, and abandoning bad habits. Cultivating, protecting, and increasing such virtuous qualities is called the 'Discipline of Gathering Virtuous Dharmas' (one type of discipline focused on accumulating merit). Regarding the 'Discipline of Benefiting Sentient Beings,' in brief, it should be understood as having eleven aspects. What are these eleven? As stated in the Bodhisattva-bhumi: assisting in meaningful activities; relieving the suffering of sentient beings; showing the way to those who lack skill; being grateful and repaying kindness with benefit; protecting beings from fear; alleviating the sorrow of those who are grieving; providing necessities for those who lack them; properly gathering the wheel of Dharma; guiding others in a harmonious manner; delighting others with genuine qualities; skillfully subduing beings; and inspiring awe and faith through miraculous powers. Furthermore, in order to prevent other faithful Bodhisattvas from losing faith, one must also ensure that one's own faith does not decline. One should abandon impure actions of body, speech, and mind, and rely on three pure actions. Among these, impure bodily actions refer to wild behaviors such as meaningless jumping and running, which should be abandoned. Pure actions involve remaining calm and gentle, with a smiling face. As it is said in the scriptures: 'Act in such a self-controlled manner, always with a smiling face. Abandon angry expressions and frowns, and treat others with sincerity as friends.' Furthermore, how should one look at others? As it is said in the scriptures: 'When looking at sentient beings with your eyes, think: I rely on them to attain Buddhahood.' One should look with an attitude of honesty and loving-kindness. How should one sit? One should not stretch out one's legs, nor should one fidget with one's hands. How should one eat? As it is said in the scriptures: 'One should not stuff one's mouth with food, make noises, or eat with one's mouth open.' How should one conduct oneself? One should not carelessly throw cushions or other items onto the ground, making noise. Do not open or close doors violently, and always maintain humility and joy. How should one sleep? As it is said in the scriptures: 'One should lie down in the same posture as the Guide (Shakyamuni Buddha) at the time of his Parinirvana, reclining on one's side in the desired direction.' Impure speech actions are:
སྨྲ་བ་མང་པོ་དང་། སྨྲ་བ་རྣོན་པོ་སྤངས་པའོ། །དེ་ཡང་སྨྲ་བ་མང་པོའི་ཉེས་པ་ནི། འཕགས་པ་དཀོན་མཆོག་སྤྲིན་ལས་གསུངས་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། བྱིས་པ་དམ་པའི་ཆོས་ལས་རབ་ཏུ་ཉམས། །སེམས་ནི་མི་མཉེན་རབ་ཏུ་རྩུབ་པར་འགྱུར། །ཞི་གནས་ལྷག་མཐོང་དག་དང་རབ་ཏུ་རིང་། །སྨྲ་ལ་དགའ་བའི་ཉེས་པ་འདི་དག་གོ། རྟག་ཏུ་བླ་མ་རྣམས་ལ་གུས་པ་མེད། །སྦགས་པའི་གཏམ་དག་ལ་ནི་དགའ་བ་སྐྱེ། །སྙིང་པོ་མེད་ལ་གནས་ཤིང་ཤེས་རབ་ཉམས། །སྨྲ་ལ་དགའ་བའི་ཉེས་པ་འདི་དག་གོ། ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །སྨྲ་བ་རྣོན་པོའི་ཉེས་པ་ནི། ཟླ་བ་སྒྲོན་མའི་མདོ་ལས། གང་གིས་འཁྲུལ་པ་ཅི་མཐོང་ཡང་། །དེ་དག་ཉེས་པར་མི་བསྒྲག་སྟེ། །ཅི་འདྲ་བ་ཡི་ལས་བྱས་པ། །འབྲས་བུ་དེ་འདྲ་ཐོབ་པར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་འབྱུང་བ་མེད་པར་བསྟན་པའི་མདོ་ལས་ཀྱང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ལྟུང་བ་གླེང་ན་བྱང་ཆུབ་དང་རིང་དུ་འགྱུར་རོ། །ཕྲག་དོག་གིས་གླེང་ན་བྱང་ཆུབ་དང་རིང་དུ་འགྱུར་རོ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དེས་ན་སྨྲ་བ་མང་པོ་དང་། རྣོན་པོ་སྤང་བར་བྱའོ། །ངག་གི་འདུ་བྱེད་དག་པར་ཇི་ལྟར་སྨྲ་ཞེ་ན། ཇི་སྐད་དུ། སྨྲ་ན་ཡིད་ཕབས་འབྲེལ་བ་དང་། །དོན་གསལ་ཡིད་དུ་འོང་བ་དང་། །ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་སྤང་བ་དང་། །འཇམ་ཞིང་རན་པར་སྨྲ་བར་བྱ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། །ཡིད་ཀྱི་འདུ་བྱེད་མ་དག་པ་ནི། རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་ལ་ཞེན་པ་དང་། གཉིད་དང་རྨུགས་པ་ལ་ཆགས་པ་ལ་སོགས་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་ལ་ཆགས་པའི་ཉེས་པ་ནི། ལྷག་པའི་བསམ་པ་བསྐུལ་བའི་མདོ་ལས། བྱམས་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་ནི་འདོད་ཆགས་བསྐྱེད་པར་ 2-13-79a བརྟག་པར་བྱའོ། །རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་ནི་ཞེ་སྡང་བསྐྱེད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་ནི་གཏི་མུག་བསྐྱེད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་ནི་གཡོ་བསྐྱེད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་ནི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མི་གནང་བར་བརྟག་པར་བྱའོ། །རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་ནི་དགེ་བའི་རྩ་བ་འཕྲོག་པར་བརྟག་པར་བྱའོ། །རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་ནི་ཕ་རོལ་འབྲིད་པའི་སྨད་འཚོང་མ་དང་འདྲ་བར་བརྟག་པར་བྱའོ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །རྙེད་པ་རྙེད་ཀྱང་ངོམས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། ཡབ་སྲས་འཇལ་བའི་མདོ་ལས། རྨི་ལམ་རྨིས་པའི་ཆུ་ལྟ་བུར། །འཐུངས་ཀྱང་ངོམས་པར་མི་འགྱུར་བ། །དེ་ལྟར་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་རྣམས། །བསྙེན་ན་ངོམས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་བརྟགས་ནས་འདོད་པ་ཆུང་བར་བྱ། ཆོག་ཤེས་པར་བྱའོ། །གཉིད་ལ་དགའ་བའི་ཉེས་པ་ཡང་། ཇི་སྐད་དུ། གང་ཞིག་གཉིད་དང་རྨུགས་ལ་དགར་གྱུར་པ། །དེ་ཡིས་ཤེས་རབ་ཤིན་ཏུ་ཉམ་ཆུང་འགྱུར།
【現代漢語翻譯】 應捨棄過多的言語和尖銳的言語。過多的言語的過患，在《聖寶云經》中曾說：『愚童喪失殊勝法，心不調柔轉粗暴，遠離寂止與勝觀，喜言語者有此過。恒時于諸上師無敬意，喜樂雜染之語，安住無義處，智慧衰退，喜言語者有此過。』等等。尖銳言語的過患，在《月燈經》中說：『無論見到他人有何過錯，都不應宣揚其過失，造作何種業，便會獲得相應的果報。』《顯一切法無生經》中也說：『若宣說菩薩的過失，則會遠離菩提。若因嫉妒而宣說，則會遠離菩提。』等等。因此，應當捨棄過多的言語和尖銳的言語。 如何清凈語的造作呢？如經中所說：『說話時，應心平氣和，言語連貫，意義清晰，悅耳動聽，捨棄貪嗔，言語柔和適度。』 不清凈的意的造作，是指貪戀利養恭敬，貪著睡眠昏沉等等。貪戀利養恭敬的過患，在《增上意樂經》中說：『慈氏，菩薩應觀察利養恭敬是生起貪慾之因。應了知利養恭敬是生起嗔恨之因。應了知利養恭敬是生起愚癡之因。應了知利養恭敬是生起諂誑之因。應觀察利養恭敬是諸佛所不讚許的。應觀察利養恭敬是劫奪善根之因。應觀察利養恭敬如同引誘他人的妓女。』等等。 即使獲得了利養，也不會滿足。《父子相會經》中說：『如夢中所見之水，飲之亦不饜足，如是欲之功德，親近亦不滿足。』因此，應觀察后減少慾望，知足少欲。貪睡的過患，如經中所說：『若人喜好睡眠與昏沉，彼之智慧將極度衰退。』
【English Translation】 One should abandon excessive speech and sharp speech. The fault of excessive speech is mentioned in the 'Noble Cloud of Jewels Sutra': 'Children lose the supreme Dharma, their minds become inflexible and very rough, they are far from tranquility and insight, these are the faults of those who love to speak. They are always disrespectful to the Lamas, they enjoy defiled speech, they dwell in meaninglessness and their wisdom declines, these are the faults of those who love to speak.' etc. The fault of sharp speech is mentioned in the 'Moon Lamp Sutra': 'Whatever fault one sees in others, one should not proclaim it as a fault, whatever kind of action one does, one will receive a similar result.' It is also said in the 'Sutra of Demonstrating That All Dharmas Are Without Arising': 'If one speaks of the faults of a Bodhisattva, one will be far from Bodhi. If one speaks out of jealousy, one will be far from Bodhi.' etc. Therefore, one should abandon excessive speech and sharp speech. How does one purify the actions of speech? As it is said: 'When speaking, one should be calm, coherent, clear in meaning, pleasing to the ear, abandon attachment and hatred, and speak gently and appropriately.' Impure actions of mind include attachment to gain and respect, attachment to sleep and drowsiness, etc. The fault of attachment to gain and respect is mentioned in the 'Sutra of Encouraging Higher Intention': 'Maitreya, a Bodhisattva should regard gain and respect as causing attachment. One should know that gain and respect cause hatred. One should know that gain and respect cause ignorance. One should know that gain and respect cause deceit. One should regard gain and respect as not approved by all Buddhas. One should regard gain and respect as robbing the roots of virtue. One should regard gain and respect as like a prostitute who seduces others.' etc. Even if one obtains gain, one will not be satisfied. The 'Sutra of the Meeting of Father and Son' says: 'Like water seen in a dream, one is not satisfied even if one drinks it, likewise, the qualities of desire, one is not satisfied even if one associates with them.' Therefore, one should examine and reduce desires, and be content and have few desires. The fault of being fond of sleep is also mentioned: 'Whoever is fond of sleep and drowsiness, their wisdom will become very weak.'
།དེ་ཡིས་བློ་ཡང་ཡོངས་སུ་ཉམ་པར་འགྱུར། །ཡེ་ཤེས་ལས་ནི་རྟག་ཏུ་དེ་ཉམས་འགྱུར། །ཞེས་པ་དང་། གང་ཞིག་གཉིད་དང་རྨུགས་ལ་དགའ་གྱུར་པ། །མི་ཤེས་ལེ་ལོ་སྙོམ་ལས་ཤེས་རབ་འཆལ། །དེ་ལ་མི་མ་ཡིན་པས་གླགས་རྙེད་དེ། །ནགས་ན་གནས་པའི་ཚེ་ན་འཚེ་བར་འགྱུར། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དེས་ན་དེ་དག་སྤང་བར་བྱའོ། །ཡིད་ཀྱི་འདུ་བྱེད་དག་པ་ནི། དད་པ་ལ་སོགས་པ་སྔར་བསྟན་པ་དེ་དག་ལ་གནས་པར་བྱའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་སྤེལ་བ་ནི། ཡེ་ཤེས་དང་། ཤེས་རབ་དང་། བསྔོ་བ་གསུམ་གྱིས་སྤེལ་བ་སྟེ། གོང་དུ་བསྟན་པ་ལྟར་རོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་དག་པར་བྱེད་པ་ནི། སྟོང་པ་ཉིད་དང་སྙིང་རྗེས་ཟིན་པ་སྟེ་གོང་དུ་བསྟན་པ་ལྟར་རོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ནི། མཐར་ཐུག་དང་ 2-13-79b གནས་སྐབས་གཉིས་སུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་མཐར་ཐུག་ནི་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཡང་བྱང་ས་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ནས། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །གནས་སྐབས་སུ་ནི་མི་འདོད་ཀྱང་འཁོར་བའི་བདེ་སྐྱིད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐོབ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ལས། ཤཱ་རིའི་བུ་དེ་ལྟར་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་དག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ལྷ་དང་མིའི་དཔལ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་མྱོང་བར་མི་འགྱུར་བ་གང་ཡང་མེད་དོ། །ཅེས་གསུངས་སོ། །འཁོར་བའི་བདེ་སྐྱིད་དེས་ཀྱང་ཟིལ་གྱིས་མི་ནོན་པར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་ལ་འཇུག་པར་འགྱུར་ཏེ། སྲེད་མེད་ཀྱི་བུས་ཞུས་པའི་མདོ་ལས། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དེ་ལྟ་བུ་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་སྲིད་ལས་ཡོངས་སུ་མི་ཉམས་ཏེ། དེ་ལ་ཡང་བག་ཡོད་ཅིང་བྱང་ཆུབ་འདོད་པ་ཡིན་ནོ། །བརྒྱ་བྱིན་ལས་ཡོངས་སུ་མི་ཉམས་ཏེ། དེ་ལ་ཡང་བག་ཡོད་ཅིང་བྱང་ཆུབ་འདོད་པ་ཡིན། ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ཡང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ་དེ་མི་དང་མི་མ་ཡིན་པ་རྣམས་ཀྱིས་མཆོད་ཅིང་བསྙེན་བཀུར་བར་འགྱུར་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། དེ་ཉིད་ལས། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་རྟག་ཏུ་ཕྱག་བྱས་པ་ཡིན། ཀླུ་རྣམས་ཀྱིས་རྟག་ཏུ་བསྔགས་པ་ཡིན། གནོད་སྦྱིན་རྣམས་ཀྱིས་རྟག་ཏུ་བསྟོད་པ་ཡིན། དྲི་ཟ་རྣམས་ཀྱིས་རྟག་ཏུ་མཆོད་པ་ཡིན། བྲམ་ཟེ་དང་རྒྱལ་རིགས་དང་། ཚོང་དཔོན་དང་ཁྱིམ་བདག་རྣམས་ཀྱིས་རྟག་ཏུ་གསོལ་བ་ཡིན། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་རྟག་ཏུ་དགོངས་པ་ཡིན། ལྷ་དང་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱིས་རྟག་ཏུ་དབང་ 2-13-80a བསྐུར་བ་ཡིན། ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དམ་ཆོས་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་ཐར་པ་རིན་པོ་ཆེའི་རྒྱན་ལ
【現代漢語翻譯】 『因此，智慧也會完全衰退，並且總是會失去覺性。』以及，『如果有人喜歡睡眠和昏沉，無知、懶惰、懈怠、智慧淺薄，那麼非人就會找到機會，在森林中居住時會受到傷害。』等等。因此，應當避免這些。清凈意之造作，應當安住於之前所說的信心等。增進戒律，是通過智慧、覺性和迴向這三者來增進，如前所述。使戒律清凈，是以空性和慈悲來攝持，如前所述。戒律的果報，應當瞭解為究竟和暫時兩種。其中，究竟是指獲得無上菩提，如《菩薩地》中所說：『菩薩圓滿了戒律波羅蜜多后，將現證無上正等菩提。』暫時是指即使不希望，也會獲得輪迴的圓滿安樂，如《菩薩藏經》中所說：『舍利子，如是戒律完全清凈的菩薩，沒有不體驗天人圓滿福報的。』即使擁有輪迴的安樂，也不會被其所勝，而是會進入菩提道，如《無熱惱子所問經》中所說：『具有如是戒蘊的菩薩，不會失去轉輪王的王位，並且對此也謹慎，渴望菩提。不會失去帝釋天的地位，並且對此也謹慎，渴望菩提。』等等。此外，具有戒律者，會受到人與非人的供養和恭敬，如經中所說：『安住于戒蘊的菩薩，諸天會經常頂禮，龍會經常讚歎，夜叉會經常讚頌，乾闥婆會經常供養，婆羅門、剎帝利、商人和居士會經常祈求，諸佛會經常憶念，包括天人在內的世間會經常灌頂。』等等。《妙法如意寶解脫寶飾論》 『Therefore, wisdom will also completely decline, and one will always lose awareness.』 And, 『If someone enjoys sleep and drowsiness, is ignorant, lazy, negligent, and has shallow wisdom, then non-humans will find an opportunity and will be harmed when living in the forest.』 Etc. Therefore, one should avoid these. Purifying the activities of the mind means abiding in faith and other qualities as previously explained. Increasing discipline is done through wisdom, awareness, and dedication, as mentioned above. Making discipline pure is done by embracing emptiness and compassion, as mentioned above. The result of discipline should be understood as twofold: ultimate and temporary. Among these, the ultimate is attaining unsurpassed Bodhi (enlightenment), as stated in the Bodhisattvabhumi (Stages of a Bodhisattva): 『The Bodhisattva, having perfected the Paramita (perfection) of discipline, will manifest and awaken to unsurpassed, perfectly complete Bodhi.』 The temporary result is that even if one does not desire it, one will attain the complete happiness of Samsara (cyclic existence), as stated in the Bodhisattvapiṭaka Sūtra (Bodhisattva Treasury Sutra): 『Shariputra, there is no way that a Bodhisattva with completely pure discipline will not experience the complete splendor of gods and humans.』 Even with the happiness of Samsara, one will not be overcome by it, but will enter the path to Bodhi, as stated in the Sreṣṭhamatipṛcchā Sūtra (Sutra of the Questions of Sreṣṭhamati): 『The Bodhisattva who possesses such a Skandha (aggregate) of discipline will not fall from the kingdom of a Chakravartin (universal monarch), and is also mindful of this, desiring Bodhi. He will not fall from the position of Indra (king of the gods), and is also mindful of this, desiring Bodhi.』 Etc. Furthermore, one who possesses discipline will be honored and revered by humans and non-humans, as it is said in the same text: 『The Bodhisattva who abides in the Skandha of discipline is always bowed to by the gods, always praised by the Nagas (serpent beings), always extolled by the Yakshas (nature spirits), always worshipped by the Gandharvas (celestial musicians), always requested by Brahmins, Kshatriyas (warrior caste), merchants, and householders, always remembered by the Buddhas, and always empowered by the world, including the gods.』 Etc. The Jewel Ornament of Liberation, the Wish-Fulfilling Gem of the Sacred Dharma.
【English Translation】 『Therefore, wisdom will also completely decline, and one will always lose awareness.』 And, 『If someone enjoys sleep and drowsiness, is ignorant, lazy, negligent, and has shallow wisdom, then non-humans will find an opportunity and will be harmed when living in the forest.』 Etc. Therefore, one should avoid these. Purifying the activities of the mind means abiding in faith and other qualities as previously explained. Increasing discipline is done through wisdom, awareness, and dedication, as mentioned above. Making discipline pure is done by embracing emptiness and compassion, as mentioned above. The result of discipline should be understood as twofold: ultimate and temporary. Among these, the ultimate is attaining unsurpassed Bodhi (enlightenment), as stated in the Bodhisattvabhumi (Stages of a Bodhisattva): 『The Bodhisattva, having perfected the Paramita (perfection) of discipline, will manifest and awaken to unsurpassed, perfectly complete Bodhi.』 The temporary result is that even if one does not desire it, one will attain the complete happiness of Samsara (cyclic existence), as stated in the Bodhisattvapiṭaka Sūtra (Bodhisattva Treasury Sutra): 『Shariputra, there is no way that a Bodhisattva with completely pure discipline will not experience the complete splendor of gods and humans.』 Even with the happiness of Samsara, one will not be overcome by it, but will enter the path to Bodhi, as stated in the Sreṣṭhamatipṛcchā Sūtra (Sutra of the Questions of Sreṣṭhamati): 『The Bodhisattva who possesses such a Skandha (aggregate) of discipline will not fall from the kingdom of a Chakravartin (universal monarch), and is also mindful of this, desiring Bodhi. He will not fall from the position of Indra (king of the gods), and is also mindful of this, desiring Bodhi.』 Etc. Furthermore, one who possesses discipline will be honored and revered by humans and non-humans, as it is said in the same text: 『The Bodhisattva who abides in the Skandha of discipline is always bowed to by the gods, always praised by the Nagas (serpent beings), always extolled by the Yakshas (nature spirits), always worshipped by the Gandharvas (celestial musicians), always requested by Brahmins, Kshatriyas (warrior caste), merchants, and householders, always remembered by the Buddhas, and always empowered by the world, including the gods.』 Etc. The Jewel Ornament of Liberation, the Wish-Fulfilling Gem of the Sacred Dharma.
ས། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ལེའུ་སྟེ་བཅུ་གསུམ་པའོ།། །། ༈ བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ལེའུ། བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ། སྡོམ་ནི། སྐྱོན་ཡོན་རྣམ་གཉིས་བསམ་པ་དང་། །ངོ་བོ་དང་ནི་དབྱེ་བ་དང་། །ཕྱེ་བ་སོ་སོའི་མཚན་ཉིད་དང་། །སྤེལ་དང་དག་པ་བྱ་བ་དང་། །འབྲས་བུ་དང་ནི་དོན་བདུན་གྱིས། །བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཕྱིན་བསྡུས་སོ། །ཞེས་པའོ། །དེ་ལ་དང་པོ་བཤད་ན། གང་ཞིག་སྦྱིན་པ་ཚུལ་ཁྲིམས་གཉིས་དང་ལྡན་ཡང་བཟོད་པ་དང་མི་ལྡན་ན། དེ་ལ་ཁོང་ཁྲོ་སྐྱེའོ། །ཁོང་ཁྲོ་སྐྱེས་ན་སྦྱིན་པ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པ་སྔར་བྱས་ཀྱི་དགེ་བ་ཐམས་ཅད་དུས་གཅིག་ལ་ཟད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ལས། ཁོང་ཁྲོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། བསྐལ་པ་བརྒྱ་སྟོང་དུ་བསགས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་འཇོམས་པ་སྟེ། ཞེས་གསུངས་སོ། །སྤྱོད་འཇུག་ལས་ཀྱང་། བསྐལ་པ་སྟོང་དུ་བསགས་པ་ཡི། །སྦྱིན་དང་བདེ་གཤེགས་མཆོད་ལ་སོགས། །ལེགས་སྤྱད་གང་ཡིན་དེ་ཀུན་ཀྱང་། །ཁོང་ཁྲོ་གཅིག་གིས་འཇོམས་པར་བྱེད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །ཡང་བཟོད་པ་དང་མི་ལྡན་ན། ཞེ་སྡང་ཁོང་དུ་ཞུགས་པས། མདའ་དུག་ཁོང་དུ་ཞུགས་པ་དང་འདྲ་སྟེ། ཡིད་ལ་ཟུག་རྔུ་ལངས་ནས་དགའ་བདེ་དང་ཞི་བ་མི་མྱོང་སྟེ། ཐ་མ་གཉིད་ཀྱང་མི་ཕེབས་པའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། ཞེ་སྡང་ཟུག་རྔུའི་སེམས་འཆང་ན། །ཡིད་ནི་ཞི་བ་ཉམས་མི་མྱོང་། །དགའ་དང་བདེ་བའང་མི་ཐོབ་ལ། །གཉིད་མི་འོང་ཞིང་བརྟན་མེད་འགྱུར། །ཞེས་པ་དང་། མདོར་ན་ཁྲོ་བ་བདེར་གནས་པ། །དེ་ནི་འགའ་ཡང་ཡོད་མ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཡང་བཟོད་པ་དང་མི་ལྡན་ན། ཁོང་དུ་ཞེ་སྡང་ཞུགས་པས་ 2-13-80b ཕྱི་རོལ་དུ་ཁྲོ་གཏུམ་འབྱུང་སྟེ། དེས་མཛའ་བཤེས་དང་གཡོག་འཁོར་ཐམས་ཅད་སྐྱོ་ཞིང་སུན་ནས། ནོར་ཟས་བྱིན་ཡང་འཁོར་དུ་མི་བཏུབ་བོ། །དེ་ལྟར་ཡང་དེ་ཡི་མཛའ་བཤེས་སྐྱོ་བར་འགྱུར། །སྦྱིན་པས་བསྡུས་ཀྱང་རྟེན་མི་བྱེད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །ཡང་བཟོད་པ་དང་མི་ལྡན་ན། བདུད་ཀྱིས་གླགས་རྙེད་ནས་བར་ཆད་འཇུག་གོ། དེ་ལྟར་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ལས། སེམས་སྡང་བར་གྱུར་པ་ལ་བདུད་ཀྱིས་གླགས་རྙེད་ནས་བར་ཆད་འཇུག་གོ །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཡང་བཟོད་པ་དང་མི་ལྡན་ན། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཏུ་མ་ལོངས་པས་བླ་མེད་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་མི་ཐོབ་བོ། །དེ་ལྟར་ཡང་འཕགས་པ་སྡུད་པ་ལས། སྡང་ཞིང་བཟོད་དང་བྲལ་ལ་བྱང་ཆུབ་ག་ལ་ཡོད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལས་བཟློག་སྟེ་བཟོད་པ་དང་ལྡན་ན། དེ་ཉིད་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་ཀྱི་ནང་ན་མཆོག་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། ཞེ་སྡང་ལྟ་བུའི་སྡིག་པ་མེད། །བཟོད་པ་ལྟ་བུའི་དཀའ་ཐུབ་མེད། །དེ་བས་བཟོད་ལ་ནན་ཏན་དུ། །སྣ་ཚོགས་ཚུལ་གྱིས་བསྒོམ་པར་བྱ། །ཞེས་ག
【現代漢語翻譯】 薩。持戒波羅蜜多品第十三終。། ། 忍辱波羅蜜多品 忍辱波羅蜜多，總攝為：思慮過患與功德，本體、分類及差別，各自的體相與發展，清凈行為與果報，以及七種意義，即是忍辱波羅蜜多的概括。如是。以下進行第一部分的闡述：若有人雖具佈施與持戒，卻不具備忍辱，則會生起嗔恨。一旦生起嗔恨，先前所作的佈施、持戒等一切善業，會在頃刻間耗盡。如《菩薩藏經》所云：『嗔恨能摧毀於百千劫中所積累的善根。』《入菩薩行論》亦云：『千劫所積施等福，一嗔能毀無有餘。』又，若不具忍辱，嗔恨入心，如毒箭入身，心中常懷痛苦，無法體驗喜樂與平靜，最終甚至難以入眠。如雲：『懷嗔恨之心，則心無寧日，喜樂不得，難入眠且心神不寧。』總之，無人能于嗔怒中安住。又，若不具忍辱，心中充滿嗔恨，外在則表現爲憤怒與粗暴，導致親友眷屬皆厭惡遠離，即使給予財物也無法維繫關係。如雲：『彼之親友皆厭離，雖以佈施亦難依。』又，若不具忍辱，則易被魔所乘，製造障礙。《菩薩藏經》云：『心懷嗔恨者，易為魔所乘，製造障礙。』又，若不具忍辱，則無法圓滿成佛之道——六波羅蜜多，故無法證得無上菩提。《聖集經》云：『嗔恚不忍則無菩提。』反之，若具足忍辱，則在一切善根中最為殊勝。如雲：『無有罪惡如嗔恚，無有苦行如忍辱，故應以各種方式，精勤修習忍辱。』
【English Translation】 Sa. The Thirteenth Chapter, the Perfection of Discipline, is complete. ། ། Chapter on the Perfection of Patience The Perfection of Patience is summarized as follows: contemplating both faults and merits, its essence, divisions, and distinctions, the characteristics of each, development, purification, actions, and seven meanings including the result, these encapsulate the Perfection of Patience. Thus it is. Now, the first part will be explained: If someone possesses generosity and discipline but lacks patience, they will give rise to anger. Once anger arises, all the previously accumulated merits of generosity, discipline, and so on, will be exhausted in an instant. As stated in the Bodhisattva Pitaka: 'Anger destroys the roots of virtue accumulated over hundreds of thousands of kalpas.' The Bodhicharyavatara also states: 'A single moment of anger destroys all the merit accumulated over a thousand kalpas, such as generosity, offerings to the Sugatas, and other virtuous deeds.' Furthermore, if one lacks patience, hatred enters the heart like a poisoned arrow, causing mental anguish, preventing the experience of joy and peace, and ultimately leading to sleeplessness. As it is said: 'Holding a mind of hatred and torment, the mind never experiences peace, joy and happiness are not attained, sleep does not come, and one becomes unstable.' In short, no one can abide in comfort while being angry. Moreover, if one lacks patience, hatred fills the heart, and outwardly anger and violence arise, causing all friends, relatives, and attendants to become weary and disgusted, and even giving wealth cannot maintain relationships. As it is said: 'Their friends become weary and turn away; even if gathered with generosity, they do not rely on them.' Furthermore, if one lacks patience, demons find an opportunity to create obstacles. As stated in the Bodhisattva Pitaka: 'When the mind becomes hateful, demons find an opportunity to create obstacles.' Furthermore, if one lacks patience, one cannot perfect the path of the Buddhas—the six perfections—and therefore cannot attain unsurpassed enlightenment. As stated in the Aryasamgraha Sutra: 'Where is enlightenment for those who are hateful and devoid of patience?' Conversely, if one possesses patience, it is the most excellent among all roots of virtue. As it is said: 'There is no sin like hatred, no austerity like patience; therefore, one should diligently cultivate patience in various ways.'
སུངས་སོ། །ཡང་བཟོད་པ་དང་ལྡན་ན། གནས་སྐབས་སུ་ཡང་བདེ་ལེགས་ཐམས་ཅད་ཐོབ་བོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། གང་ཞིག་བསྒྲིམས་ཏེ་ཁྲོ་འཇོམས་པ། །དེ་ནི་འདི་དང་གཞན་དུ་བདེ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཡང་བཟོད་པ་དང་ལྡན་ན་བླ་མེད་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་བོ། །དེ་ལྟར་ཡང་ཡབ་སྲས་མཇལ་བའི་མདོ་ལས། ཁྲོ་བ་སངས་རྒྱས་ལམ་མིན་ཞེས། །རྟག་ཏུ་བྱམས་པ་སྒོམ་པ་ན། །བྱང་ཆུབ་དེ་ལས་སྐྱེ་བར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་སོ། །བཟོད་པའི་ངོ་བོ་ནི། ཇི་མི་སྙམ་པ་སྟེ། བྱང་ས་ལས། ཟང་ཟིང་མེད་པའི་སེམས་དང་། སྙིང་རྗེ་འབའ་ཞིག་གིས་ཇི་མི་སྙམ་པ་གང་ཡིན་པ་འདི་ནི། མདོར་བསྡུས་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བཟོད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། ། 2-13-81a ཞེས་གསུངས་སོ། །བཟོད་པ་ལ་དབྱེ་ན་གསུམ་སྟེ། གཞན་གནོད་པ་བྱེད་པ་ལ་ཇི་མི་སྙམ་པའི་བཟོད་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་དང་དུ་ལེན་པའི་བཟོད་པ་དང་། ཆོས་ལ་ངེས་པར་སེམས་པ་ལ་མོས་པའི་བཟོད་པའོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ནི། གནོད་པ་བྱེད་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་རང་བཞིན་ལ་དཔྱད་ནས་བཟོད་པར་བྱེད་པའོ། །གཉིས་པ་ནི། སྡུག་བསྔལ་གྱི་ངོ་བོ་ལ་དཔྱད་ནས་བཟོད་པར་བྱེད་པའོ། །གསུམ་པ་ནི། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ཉིད་ལ་སོ་སོར་བརྟགས་པའི་སྒོ་ནས་བཟོད་པར་བྱེད་པའོ། །ཡང་དང་པོ་གཉིས་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བཟོད་པ་སྒོམ་པ་ཡིན། ཕྱི་མ་དོན་དམ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །དེ་དག་སོ་སོའི་མཚན་ཉིད་བཤད་ན། དེ་ལ་དང་པོ་ནི། བདག་གམ་བདག་གི་བ་ལ་བརྡེག་པ་དང་། གཤེ་བ་དང་། ཁྲོ་བ་དང་། མཚང་འབྲུ་བ་ལ་སོགས་པ་མི་འདོད་པ་བྱེད་པ་དང་། འདོད་པའི་བགེགས་བྱེད་པ་བདག་གིས་བཟོད་པར་བྱེད་པའོ། །དེ་ལ་བཟོད་པ་གང་ཞེ་ན། མི་འཁྲུག་པ་དང་། ཕྱིར་གནོད་པ་མི་བྱེད་པ་དང་། སེམས་ལ་མི་འཛིན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བཟོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཡང་། སློབ་དཔོན་ཞི་བ་ལྷའི་ལྟར་ན། གཞན་དག་བདག་ལ་གནོད་པར་བྱེད་པ་དེ། ཁོ་ལ་རང་དབང་མེད་པར་བརྟག་པ་དང་། རང་གི་ལས་ཀྱི་ཉེས་པ་བརྟག་པ་དང་། ལུས་ཀྱི་ཉེས་པར་བརྟག་པ་དང་། སེམས་ཀྱི་ཉེས་པར་བརྟག་པ་དང་། སྐྱོན་ཅན་ཁྱད་མེད་དུ་འགྱུར་བ་བརྟག་པ་དང་། ཕན་འདོགས་པར་བརྟག་པ་དང་། དྲིན་ཆེ་བར་བརྟག་པ་དང་། སངས་རྒྱས་མཉེས་པར་བརྟག་པ་དང་། ཕན་ཡོན་ཆེ་བར་བརྟགས་ལ་བཟོད་པར་བྱ་བར་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ནི། ལྷ་སྦྱིན་ལྟ་བུ་བདག་ལ་གནོད་པར་བྱེད་པ་དེ་ནི་ཞེ་སྡང་གིས་རང་དབང་མེད་ལ། ཞེ་སྡང་ནི་ཡུལ་ཡིད་དུ་མི་འོང་བས་དབང་མེད་དེ། དེས་ན་ཁོ་ལ་རང་དབང་མེད་ 2-13-81b པ་ཡིན་པས། བདག་གིས་ལན་བྱ་བར་མི་རིགས་སོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། དེ་ལྟར་ཐམས་ཅད་གཞན་གྱི་དབང་། །དེ་ཡི་དབང་གིས་དེ་དབང་མེད། །དེ་ལྟར་ཤེས་ན་སྤྲུལ་ལྟ་བུའི། །དངོས་པོ་ཀུན་ལ་མི་ཁྲོ་འགྱུར། །ཞེས་གས
【現代漢語翻譯】 又，如果具有忍耐，那麼暫時也能獲得一切安樂。正如所說：『誰能努力息滅嗔怒，此生和來世都將安樂。』又，如果具有忍耐，就能獲得無上菩提。正如《父子相見經》中所說：『嗔怒不是成佛之道，恒常修習慈愛心，菩提由此而生。』忍耐的體性是不介意。如《菩薩地論》所說：『沒有貪戀的心，只有慈悲，對任何事都不介意，總而言之，應當了知這就是菩薩忍耐的體性。』 忍耐分為三種：對他人加害不介意的忍耐，安受痛苦的忍耐，以及對佛法深信不疑的信解忍。第一種，是通過觀察加害眾生的本性來做到忍耐。第二種，是通過觀察痛苦的本質來做到忍耐。第三種，是通過對諸法如實不顛倒的體性進行分別觀察來做到忍耐。此外，前兩種是就世俗諦而言修習忍耐，后一種是就勝義諦而言。如果分別闡述這些的體相，那麼第一種是，對於他人打罵、嗔怒、揭短等不悅意的行為，以及製造障礙等，自己能夠忍受。那麼，什麼是忍耐呢？就是不生氣、不反擊、不記恨，這就是所謂的忍耐。此外，按照寂天菩薩的觀點，他人對自己造成傷害，是因為他自己無法自主，或者是因為自己的業力所致，或者是因為身體的過患，或者是因為內心的過患，或者是因為一切皆是過患，或者是因為對方在幫助自己，或者是因為對方對自己有恩，或者是因為能令諸佛歡喜，或者是因為有巨大的利益，通過這樣觀察而做到忍耐。第一種情況，比如提婆達多對自己造成傷害，那是因為他被嗔恨所控制，而嗔恨又被不悅意的對境所控制，因此他自己是無法自主的。因此，自己不應該反擊。正如所說：『一切皆受他支配，因受他支配而無自主，如是知曉如幻事，於一切物不生嗔。』
【English Translation】 Furthermore, if one possesses patience, one will attain all happiness and well-being in the present moment. As it is said: 'Whoever strives to quell anger, will be happy in this life and the next.' Moreover, if one possesses patience, one will attain unsurpassed Bodhi (enlightenment). As it is said in the Sutra of the Meeting of Father and Son: 'Anger is not the path to Buddhahood; constantly cultivating loving-kindness will cause Bodhi to arise from it.' The essence of patience is not to mind. As the Bodhisattva-bhumi (Stages of a Bodhisattva) states: 'A mind without attachment, and solely with compassion, which does not mind anything, in short, one should recognize that this is the very essence of a Bodhisattva's patience.' Patience is divided into three types: patience that does not mind others causing harm, patience that accepts suffering, and patience of faith that is certain about the Dharma. The first is to practice patience by examining the nature of sentient beings who cause harm. The second is to practice patience by examining the nature of suffering. The third is to practice patience through individually examining the undeluded nature of all phenomena. Furthermore, the first two are to cultivate patience based on conventional truth, while the latter is based on ultimate truth. Explaining their individual characteristics, the first is when others inflict undesired actions such as beating, scolding, anger, and exposing faults, or create obstacles to one's desires, one endures them. What is patience in this case? It is not getting angry, not retaliating, and not holding grudges in one's mind, which is called patience. Moreover, according to Master Shantideva, when others harm oneself, one should examine that they have no control over themselves due to afflictions, or examine one's own karmic faults, or examine the faults of the body, or examine the faults of the mind, or examine that all are inherently flawed, or examine that they are helping oneself, or examine that they are being kind, or examine that they are pleasing the Buddhas, or examine that there are great benefits, and thus practice patience. The first case is like Devadatta harming oneself, which is because he is uncontrollably driven by hatred, and hatred is uncontrollably driven by an undesirable object. Therefore, he has no control over himself, and one should not retaliate. As it is said: 'Thus, all are under the power of others; by the power of that, they are without control. Knowing this, like an illusion, one will not be angry at all things.'
ུངས་སོ། །རང་གི་ལས་ཀྱི་ཉེས་པར་བརྟག་པ་ནི། བདག་གིས་ད་ལྟ་མྱོང་བའི་གནོད་པ་འདི། ཁོ་ན་འདྲ་བ་གཅིག་སྐྱེ་བ་སྔ་མ་ལ་བྱས་པས་གནོད་པ་འདི་བྱུང་བ་ཡིན། དེས་ན་རང་གི་ལས་ངན་གྱིས་ཉེས་པས་ན་གཞན་ལ་ལན་བྱ་བར་མི་རིགས་སོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། བདག་གིས་སྔོན་ཆད་སེམས་ཅན་ལ། །འདི་འདྲ་བ་ཡི་གནོད་པ་བྱས། །དེ་བས་སེམས་ཅན་འཚེ་བྱེད་པ། །བདག་ལ་གནོད་པ་འདི་འབྱུང་རིགས། །ཤེས་གསུངས་སོ། །རང་གི་ལུས་ཀྱི་ཉེས་པར་བརྟག་པ་ནི། རང་ལུས་འདི་མེད་ན་ཕ་རོལ་པོས་མཚོན་ཆ་ལ་སོགས་པ་བརྡེག་ས་མི་རྙེད་དེ། དེས་ན་ལུས་འདི་ཡོད་པས་གནོད་པ་དེ་བྱུང་བ་ཡིན་ལ། གཞན་ལ་ལན་བྱ་བར་མི་རིགས་སོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། དེ་ཡི་མཚོན་དང་བདག་གི་ལུས། །གཉིས་ཀ་སྡུག་བསྔལ་རྒྱུ་ཡིན་ཏེ། །དེས་མཚོན་བདག་གིས་ལུས་ཕྱུང་ན། །གང་ཞིག་ལ་ནི་ཁྲོ་བར་བྱ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །སེམས་ཀྱི་ཉེས་པར་བརྟག་པ་ནི། རང་སེམས་འདིས་ལུས་བཟང་པོ་གཞན་གྱིས་གནོད་པར་བྱ་བ་མི་འཛིན་པར། ལུས་ངན་པ་གཟེར་དག་ཅན་བཟུང་བས་གནོད་པས་ཚུགས་པ་ཡིན། དེས་ན་རང་གི་སེམས་ཀྱིས་ལན་པས། གཞན་ལ་ལན་བྱ་བར་མི་རིགས་སོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། ཤུ་བ་མི་ཡི་གཟུགས་འདྲ་བ། །རེག་ཏུ་མི་བཟོད་སྡུག་བསྔལ་ཅན། །སྲེད་ལྡོངས་བདག་གིས་བཟུང་གྱུར་ན། །དེ་ལ་གནོད་པ་སུ་ལ་ཁྲོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །སྐྱོན་ཅན་ཁྱད་མེད་དུ་འགྱུར་བར་བརྟག་པ་ནི། ཇི་སྐད་དུ། ལ་ལ་རྨོངས་ཏེ་ཉེས་པ་བྱེད། །ལ་ལ་རྨོངས་ཏེ་ཁྲོས་གྱུར་ན། །དེ་ལ་སྐྱོན་མེད་གང་ 2-13-82a གིས་བྱ། །སྐྱོན་དང་བཅས་དེ་གང་ཞིག་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེས་ན་སྐྱོན་ལ་འཛེམས་ལ་བཟོད་པར་བྱའོ། །ཕན་འདོགས་པར་བརྟག་པ་ནི། གནོད་བྱེད་ལ་བརྟེན་ནས་བཟོད་པ་སྒོམ། བཟོད་པ་བསྒོམས་པས་སྡིག་པ་བྱང་། སྡིག་པ་བྱང་བས་ཚོགས་རྫོགས། ཚོགས་རྫོགས་པས་འཚང་རྒྱ་སྟེ། དེས་ན་གནོད་བྱེད་འདི་དོན་གྱིས་ཕན་འདོགས་ཆེན་པོ་ཡིན་པས་བཟོད་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། འདི་དག་ལ་ནི་བརྟེན་བཅས་ནས། །བཟོད་པས་བདག་སྡིག་མང་དུ་བྱང་། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དྲིན་ཆེ་བར་བརྟག་པ་ནི། བྱང་ཆུབ་བསྒྲུབ་པ་ལ་བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མེད་དུ་མི་བཏུབ་ལ། བཟོད་པ་སྒོམ་པ་ལ་གནོད་བྱེད་མེད་དུ་མི་བཏུབ་སྟེ། དེས་ན་གནོད་བྱེད་འདི་ཆོས་ཀྱི་གྲོགས་པོ་དྲིན་ཅན་ཡིན་པས་གནོད་པ་ལ་བཟོད་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། བྱང་ཆུབ་སྤྱོད་པའི་གྲོགས་གྱུར་པ། །བདག་གིས་དགྲ་ལ་དགའ་བར་བྱ། །འདི་དག་བདག་གིས་བསྒྲུབས་པས་ན། །དེ་ཕྱིར་བཟོད་པའི་འབྲས་བུ་འདི། །ཐོག་མར་འདི་ལ་བརྡར་འོས་ཏེ། །འདི་ལྟར་དེ་ནི་བཟོད་པའི་རྒྱུ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །སངས་རྒྱས་མཉེས་པར་བརྟག་པ་ནི། ཇི་སྐད་དུ། གཞན་ཡང་གཡོ་མེད་གཉེན་གྱུར་པ། །ཕན་པ་དཔག་མེད་མཛད་རྣམས་ལ། །སེམས་ཅ
【現代漢語翻譯】 觀察自己的業力過失：我現在所遭受的損害，是因為我在前世做了類似的事情而造成的。因此，這是因為自己惡業的過失，不應該責怪他人。正如所說：『我過去曾對眾生，施加過如此的損害。因此，眾生加害於我，這是理所當然的。』 觀察自己身體的過失：如果沒有這個身體，他人就無法找到用武器等傷害我的地方。因此，是因為有這個身體才遭受損害，不應該責怪他人。正如所說：『他的武器和我的身體，都是痛苦的根源。如果他用武器除去我的身體，我對誰生氣呢？』 觀察自己內心的過失：自己的內心沒有守護好這個美好的身體，讓別人來傷害，反而執著于這個充滿痛苦的醜陋身體，因此才會遭受損害。所以，這是自己內心的過失，不應該責怪他人。正如所說：『如同長滿膿瘡的人形，難以忍受痛苦。我因貪慾而執著於它，對造成損害的人，我應該向誰發怒呢？』 觀察有缺點和沒有缺點的人沒有差別：正如所說：『有些人因愚昧而犯錯，有些人因愚昧而生氣。誰是沒有缺點的？誰是有缺點的？』因此，要避免過失，學會忍耐。 觀察能帶來利益：依靠加害者來修習忍耐，修習忍耐可以消除罪業，消除罪業可以圓滿資糧，圓滿資糧可以證得菩提。因此，加害者實際上帶來了巨大的利益，所以要忍耐。正如所說：『依靠這些人，我通過忍耐消除了許多罪業。』 觀察恩德：在成就菩提的道路上，忍辱波羅蜜是不可或缺的，而修習忍耐又離不開加害者。因此，加害者是修法的善友，要對他們的傷害保持忍耐。正如所說：『對於成為菩提道友的敵人，我應該心生歡喜。因為我通過他們才能修行，所以首先應該將忍耐的果實，獻給他們，因為他們是忍耐的因。』 觀察令諸佛歡喜：正如所說：『對於無欺的親友，以及給予無量利益的諸佛，眾生卻常常以怨報德。』因此，爲了令諸佛歡喜，要對所有眾生保持忍耐。
【English Translation】 Examining the Faults of One's Own Karma: The harm I am experiencing now is because I did something similar in a previous life that caused this harm. Therefore, it is due to the faults of my own bad karma, and I should not blame others. As it is said: 'I have inflicted such harm on sentient beings in the past. Therefore, it is only right that sentient beings harm me.' Examining the Faults of One's Own Body: If I did not have this body, others would not find a place to strike me with weapons and so on. Therefore, it is because I have this body that I suffer harm, and I should not blame others. As it is said: 'His weapon and my body are both the cause of suffering. If he removes my body with a weapon, who should I be angry at?' Examining the Faults of One's Own Mind: My own mind did not protect this good body from being harmed by others, but instead clung to this ugly body full of pain, and therefore I suffer harm. Therefore, it is the fault of my own mind, and I should not blame others. As it is said: 'Like a human form full of sores, unbearable to touch and full of suffering. If I, blinded by desire, cling to it, who should I be angry at for causing harm?' Examining That There Is No Difference Between Those With and Without Faults: As it is said: 'Some are foolish and commit faults, some are foolish and become angry. Who is without fault? Who is with fault?' Therefore, avoid faults and learn to be patient. Examining That It Brings Benefit: Relying on the harmer to cultivate patience, cultivating patience purifies sins, purifying sins perfects accumulations, and perfecting accumulations leads to enlightenment. Therefore, the harmer actually brings great benefit, so be patient. As it is said: 'Relying on these, I have purified many sins through patience.' Examining Kindness: On the path to achieving enlightenment, the perfection of patience is indispensable, and cultivating patience cannot be done without a harmer. Therefore, the harmer is a kind friend in Dharma, so be patient with their harm. As it is said: 'I should rejoice in the enemy who has become a friend on the path to enlightenment. Because I can practice through them, I should first offer the fruit of patience to them, because they are the cause of patience.' Examining Pleasing the Buddhas: As it is said: 'For the unwavering friends and all those who perform immeasurable benefits, sentient beings often repay kindness with hatred.' Therefore, to please the Buddhas, be patient with all sentient beings.
ན་མགུ་བྱ་མ་གཏོགས་པ། །གཞན་གང་ཞིག་གིས་ལན་ལོན་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཕན་ཡོན་ཆེ་བར་བརྟག་པ་ནི། ཇི་སྐད་དུ། འདི་དག་མགུ་བྱ་མང་པོ་ཞིག །འདི་ལྟར་ཕུན་སུམ་ཕ་རོལ་ཕྱིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །བྱང་ས་ལས། འདུ་ཤེས་ལྔ་བསྐྱེད་ལ་བཟོད་པ་སྒོམ་པར་གསུངས་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། གནོད་པ་བྱེད་པ་དེ་ལ་སྙིང་དུ་སྡུག་པའི་འདུ་ཤེས་དང་། ཆོས་ཙམ་དུ་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་འདུ་ཤེས་དང་། མི་རྟག་པའི་འདུ་ཤེས་དང་། །སྡུག་ 2-13-82b བསྔལ་བའི་འདུ་ཤེས་དང་། ཡོངས་སུ་བཟུང་བའི་འདུ་ཤེས་སོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ནི། ད་ལྟ་གནོད་བྱེད་ཀྱི་སེམས་ཅན་འདི་སྔོན་གྱི་ཚེ་རབས་གཞན་དུ་ཕ་མའམ། སྤུན་ཟླའམ། སློབ་དཔོན་མ་བྱས་པ་ནི་མེད་ལ།དེ་དག་གིས་བདག་ལ་ཕན་པར་བྱས་པ་ནི་གྲངས་ཀྱིས་མི་ཆོད་པས། ད་ལྟ་གནོད་པ་འདི་འདྲ་བ་ལ་བདག་ལན་བྱེད་པ་མི་འཐད་སྙམ་དུ་སྙིང་དུ་སྡུག་པའི་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་བཟོད་པར་བྱའོ། །ཆོས་ཙམ་དུ་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་འདུ་ཤེས་ནི། གནོད་པར་བྱེད་པ་འདི་ནི་རྐྱེན་ལ་རག་ལས་པ་དང་། འདུ་ཤེས་ཙམ་ཆོས་ཙམ་དུ་ཟད་དོ། །འདི་ལ་ནི་གཤེ་བར་བྱེད་པའམ། བརྡེག་པ་དང་། མཚང་འབྲུ་བ་དང་། བརྒྱད་བཀག་བྱེད་པའི་བདག་གམ་སེམས་ཅན་ནམ་སྲོག་གམ། སྐྱེ་བ་པོ་གང་ཡང་མེད་དོ། །སྙམ་དུ་བསམས་ནས་བཟོད་པར་བྱེད་པའོ། །མི་རྟག་པའི་འདུ་ཤེས་ནི། སེམས་ཅན་ནི་མི་རྟག་སྟེ་འཆི་བའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་ལ། གནོད་པའི་མཆོག་ནི་སྲོག་དང་འབྲལ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་སེམས་ཅན་རང་བཞིན་གྱིས་འཆི་བས་སྲོག་བཅད་མི་དགོས་སྙམ་དུ་བསམས་ནས་བཟོད་པར་བྱེད་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་བའི་འདུ་ཤེས་ནི། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སྡུག་བསྔལ་གསུམ་གྱིས་ཉེན་ལ། བདག་གིས་དེ་དག་བསལ་བར་བྱའི་སྡུག་བསྔལ་བསྒྲུབ་པར་མི་བྱའོ་སྙམ་སྟེ། དེ་ཉིད་སྡུག་བསྔལ་བའི་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་གནོད་པ་ལ་བཟོད་པར་བྱེད་པའོ། །ཡོངས་སུ་བཟུང་བའི་འདུ་ཤེས་ནི། བདག་གིས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་དུ་བྱའོ། །ཞེས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཆུང་མའི་ཚུལ་དུ་ཡོངས་སུ་བཟུང་སྟེ། དེ་ལྟར་ཡོངས་སུ་བཟུང་ནས་གནོད་པ་ཕྲན་ཚེགས་ལ་ལན་བྱེད་པར་མི་རིགས་སོ་སྙམ་ནས་བཟོད་པར་བྱེད་པའོ། །གཉིས་པ་སྡུག་བསྔལ་དང་དུ་ལེན་པའི་བཟོད་པ་ནི། བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་བསྒྲུབ་པའི་སྡུག་བསྔལ་རྣམས་ཀྱིས་མི་སྐྱོ་བར་དགའ་བའི་ 2-13-83a སེམས་ཀྱིས་དང་དུ་བླང་བའོ། །དེ་ཡང་བྱང་ས་ལས། གནས་ལ་བརྟེན་པའི་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་སྡུག་བསྔལ་བརྒྱད་དང་དུ་བླང་བར་གསུངས་སོ། །དེ་ཡང་དོན་གྱིས་འདི་རྣམས་ཡིན་ཏེ། རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་ཆོས་གོས་དང་བསོད་སྙོམས་ལ་སོགས་པའི་རྩོལ་བའི་སྡུག་བསྔལ་དང་། དཀོན་མཆོག་དང་བླ་མ་མཆོད་ཅིང་བསྙེན་བཀུར་བ་དང་། ཆོས་ཉན་པ་དང་། བཤད་པ་དང
【現代漢語翻譯】 除您之外，誰能理解這些話語呢？』佛如此說道。考察其利益之大，正如所說：『爲了讓眾多人歡喜，我宣講這殊勝的波羅蜜多。』 在《菩薩地論》中，提到通過生起五種作意來修習安忍，如經中所說：『對於造成損害者，生起珍愛之作意；生起僅僅隨順於法之作意；生起無常之作意；生起痛苦之作意；以及生起完全攝受之作意。』 首先，對於現在造成損害的眾生，在過去的生世中，沒有做過我的父母、兄弟或老師是不可能的。他們曾無數次地幫助過我。因此，對於現在這樣的損害，我不應該報復。如此以珍愛之作意來修習安忍。 隨順於法之作意是，這種損害是依賴於因緣的，僅僅是作意，僅僅是法。對於此，無論是辱罵、毆打、揭短還是製造障礙，都不存在我、眾生、生命或補特伽羅。如此思索並修習安忍。 無常之作意是，眾生是無常的，具有死亡的本性。最大的損害莫過於奪走生命。既然眾生自然會死亡，就沒有必要去斷其性命。如此思索並修習安忍。 痛苦之作意是，一切眾生都受到三種痛苦的逼迫。我應該消除他們的痛苦，而不是去製造痛苦。因此，以痛苦之作意來對損害修習安忍。 完全攝受之作意是，當我發起菩提心時，是爲了所有眾生的利益。我將所有眾生都視為自己的妻室般完全攝受。既然已經如此攝受，就不應該對微小的損害進行報復。如此思索並修習安忍。 第二種是甘受痛苦之安忍，即對於成就無上菩提的各種痛苦，不生厭倦，而是以歡喜之心接受。 《菩薩地論》中說，要甘受依處之苦等八種痛苦。實際上，它們是這些：出家后，對於法衣和乞食等努力所帶來的痛苦；以及供養和侍奉三寶和上師，聽聞佛法和講經說法等。
【English Translation】 'Who else but you can understand these words?' Thus, it was said. To examine the greatness of its benefits, as it is said: 'To please many, I proclaim this excellent Pāramitā.' In the Bodhisattvabhumi, it is mentioned that one cultivates patience by generating five types of attention, as it is said: 'Towards the one who causes harm, generate the attention of cherishing; generate the attention of merely following the Dharma; generate the attention of impermanence; generate the attention of suffering; and generate the attention of completely embracing.' Firstly, it is impossible that this sentient being who is causing harm now has not been my parent, sibling, or teacher in past lives. They have helped me countless times. Therefore, it is not appropriate for me to retaliate for such harm now. Thus, cultivate patience with the attention of cherishing. The attention of following the Dharma is that this harm is dependent on conditions, it is merely attention, merely Dharma. Regarding this, whether it is abuse, beating, exposing faults, or creating obstacles, there is no I, sentient being, life, or Pudgala. Thus, contemplate and cultivate patience. The attention of impermanence is that sentient beings are impermanent, having the nature of death. The greatest harm is taking a life. Since sentient beings will naturally die, there is no need to take their lives. Thus, contemplate and cultivate patience. The attention of suffering is that all sentient beings are afflicted by the three types of suffering. I should eliminate their suffering, not create suffering. Therefore, cultivate patience towards harm with the attention of suffering. The attention of completely embracing is that when I generate Bodhicitta, it is for the benefit of all sentient beings. I completely embrace all sentient beings as if they were my own wives. Since I have already embraced them in this way, I should not retaliate for minor harm. Thus, contemplate and cultivate patience. The second is the patience of accepting suffering, which is to accept with joy the various sufferings of achieving unsurpassed Bodhi without being discouraged. In the Bodhisattvabhumi, it is said that one should accept the eight sufferings, such as the suffering of relying on a place. In reality, they are these: after renouncing, the suffering of effort from Dharma robes and begging for alms, etc.; and offering and serving the Three Jewels and the Guru, listening to the Dharma, and giving teachings, etc.
་། ཁ་ཏོན་དང་། བསྒོམ་པ་དང་། ནམ་གྱི་ཆ་སྟོད་ཆ་སྨད་ལ་མི་ཉལ་བར་རྣལ་འབྱོར་ལ་བརྩོན་པ་དང་། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་སྔ་མ་བཞིན་དུ་བཅུ་གཅིག་པོ་དེ་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་རྩོལ་བ་ལས་བྱུང་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཏེ། ངལ་བ་དང་། དུབ་པ་དང་། ཚ་བ་དང་། གྲང་བ་དང་། བཀྲེས་པ་དང་། སྐོམ་པ་དང་། སེམས་ཀྱི་འཁྲུག་པ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མི་སྐྱོ་བར་དང་དུ་ལེན་པའོ། །དེ་ཡང་དཔེར་ན། ནད་དྲག་པོའི་སྡུག་བསྔལ་ཞི་བར་བྱ་བའི་ཆེད་དུ་གཏར་གས་ནད་འཆོས་པ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་དང་དུ་ལེན་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡང་སྤྱོད་འཇུག་ལས། བདག་གིས་བྱང་ཆུབ་བསྒྲུབ་པ་ཡི། །སྡུག་བསྔལ་འདི་ནི་ཚོད་ཡོད་དེ། །ཟུག་རྔུ་ཁོང་བརླག་གནོད་བསལ་ཕྱིར། །ལུས་རྨ་གཏོད་པའི་སྡུག་བསྔལ་བཞིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་ཆོས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་དང་དུ་བླངས་ནས་འཁོར་བའི་གཡུལ་ངོ་བཟློག་ཅིང་ཉོན་མོངས་པའི་དགྲ་འཇོམས་པ་ནི་དཔའ་བོ་ཆེན་པོ་ཡིན་ནོ། །ཐ་མལ་པའི་དགྲ་རང་བཞིན་གྱིས་འཆི་བ་བསད་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་ན་དཔའ་བོར་གྲགས་ཀྱང་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། རོ་ལ་མཚོན་བརྡེག་པ་དང་འདྲའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་སྤྱོད་འཇུག་ལས། སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ཁྱད་བསད་ནས། །ཞེ་སྡང་ལ་སོགས་དགྲ་འཇོམས་པ། །དེ་དག་རྒྱལ་བྱེད་དཔའ་བོ་སྟེ། །ལྷག་མ་རོ་ལ་གསོད་པ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །གསུམ་པ་ཆོས་ལ་ངེས་པར་སེམས་པ་ལ་མོས་པའི་བཟོད་པ་ནི། བྱང་ས་ལས། དཀོན་མཆོག་གི་ 2-13-83b ཡོན་ཏན་ལ་སོགས་པ་གནས་བརྒྱད་ལ་མོས་པ་ཡིན་པར་གསུངས་སོ། །ཡང་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་དོན་བདག་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་སྟོང་པའི་རང་བཞིན་ལ་མོས་ཤིང་བཟོད་པའོ། །བཟོད་པ་སྤེལ་བ་ནི། ཡེ་ཤེས་དང་། ཤེས་རབ་དང་། བསྔོ་བ་གསུམ་གྱིས་སྤེལ་བ་སྟེ། གོང་དུ་བསྟན་པ་ལྟར་རོ། །བཟོད་པ་དག་པར་བྱེད་པ་ནི། སྟོང་པ་དང་། སྙིང་རྗེས་ཟིན་པ་སྟེ། གོང་དུ་བསྟན་པ་ལྟར་རོ། །བཟོད་པའི་འབྲས་བུ་ནི། མཐར་ཐུག་དང་གནས་སྐབས་གཉིས་སུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་མཐར་ཐུག་ནི་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཡང་བྱང་ས་ལས། བཟོད་པ་རྒྱ་ཆེ་ཞིང་ཚད་མེད་ལ་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོའི་འབྲས་བུ་འབྱུང་བ་འདི་དག་ལ་བརྟེན་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །གནས་སྐབས་སུ་ནི་དེ་ལ་མ་དམིགས་ཀྱང་། ཚེ་རབས་ཐམས་ཅད་དུ་གཟུགས་མཛེས་པ་དང་། ནད་མེད་པ་དང་། སྙན་གྲགས་དང་། ཚེ་རིང་བ་དང་། འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་སྲིད་ཐོབ་བོ། །དེ་ལྟར་ཡང་སྤྱོད་འཇུག་ལས། འཁོར་ཚེ་བཟོད་པས་མཛེས་སོགས་དང་། །ནད་མེད་པ་དང་གྲགས་པ་ཡིས། །ཤིན་ཏུ་ཡུན་རིང་འཚོ་བ་དང་། །འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་བདེ་རྒྱས་ཐོབ། །ཅེས་གསུངས་སོ། །དམ་ཆོས་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་ཐར་པ་རིན་པོ་ཆེའི
【現代漢語翻譯】 唸誦、禪修，以及在夜晚的上下半夜不睡覺而精進瑜伽，爲了利益眾生如前所述地做那十一種行持等等，這些都是由努力而產生的痛苦，對於疲勞、睏倦、寒熱、飢渴、內心的煩惱等等，都不厭倦地接受。這就像爲了平息劇烈疾病的痛苦，而接受放血療法等痛苦一樣。正如《入菩薩行論》中所說：'我為成就菩提所受的痛苦，是有止境的，就像爲了消除體內毒箭的傷害，而忍受身體被刺傷的痛苦一樣。' 如此，承受修法的痛苦，才能擊退輪迴的戰場，摧毀煩惱的敵人，這才是偉大的勇士。世俗之人殺死自然死亡的敵人，雖然在世間被稱為勇士，但並非如此，這就像用武器擊打屍體一樣。正如《入菩薩行論》中所說：'能忍受一切痛苦，並摧毀嗔恨等敵人，這些人才是真正的勝利者，其餘的只是在殺戮屍體。' 第三，對於佛法堅定信心的忍辱，如《菩薩地論》中所說：是對三寶的功德等八個方面生起信心的忍辱。此外，對唯一真如的意義，即對空性的自性生起信心和忍受。增長忍辱的方法有三種：通過智慧、般若和迴向來增長，如前所述。凈化忍辱的方法是：以空性和慈悲攝持，如前所述。忍辱的果報，應知有究竟和暫時兩種。究竟的果報是獲得無上菩提，如《菩薩地論》中所說：'忍辱廣大且無量，依靠這些能產生大菩提的果報，菩薩將證得無上正等覺。' 暫時的果報是，即使沒有以其為目標，也能在生生世世獲得美貌、無病、名聲、長壽和轉輪王的統治。正如《入菩薩行論》中所說：'以忍辱的力量，能獲得美貌等，無病和名聲，極其長久的壽命，以及轉輪王的幸福和繁榮。' 珍貴的正法如意寶，解脫寶藏的...
【English Translation】 Recitation, meditation, and diligently practicing yoga without sleeping in the upper and lower parts of the night, and doing the eleven practices as mentioned before for the benefit of sentient beings, etc., these are the sufferings arising from effort. Accepting without weariness all the fatigue, exhaustion, heat, cold, hunger, thirst, mental disturbances, etc. This is like accepting the suffering of bloodletting and other treatments to pacify the suffering of a severe disease. As it is said in 'A Guide to the Bodhisattva's Way of Life': 'The suffering I endure to achieve enlightenment is finite, like enduring the pain of wounding the body to eliminate the harm of a poisoned arrow within.' Thus, enduring the suffering of Dharma practice, one can repel the battlefield of samsara and destroy the enemy of afflictions, and this is the great hero. Worldly people kill enemies who die naturally, and although they are called heroes in the world, it is not so, it is like striking a corpse with a weapon. As it is said in 'A Guide to the Bodhisattva's Way of Life': 'Those who overcome all suffering and destroy enemies such as hatred, these are the true victors, the rest are killing corpses.' Third, patience with firm faith in the Dharma, as stated in the 'Bodhisattva-bhumi': It is patience that arises faith in the qualities of the Three Jewels and other eight aspects. Furthermore, it is having faith and patience in the meaning of the sole reality, that is, the nature of emptiness. The method of increasing patience is threefold: increasing through wisdom, prajna, and dedication, as mentioned above. The method of purifying patience is: being sustained by emptiness and compassion, as mentioned above. The fruits of patience should be known as two types: ultimate and temporary. The ultimate fruit is attaining unsurpassed enlightenment, as stated in the 'Bodhisattva-bhumi': 'Patience is vast and immeasurable, and relying on these, the fruits of great enlightenment will arise, and the Bodhisattva will attain unsurpassed perfect enlightenment.' The temporary fruit is that even if it is not aimed at, one can obtain beauty, health, fame, longevity, and the reign of a Chakravartin king in all lifetimes. As it is said in 'A Guide to the Bodhisattva's Way of Life': 'By the power of patience, one can obtain beauty, health, and fame, extremely long life, and the happiness and prosperity of a Chakravartin king.' The precious Dharma, the wish-fulfilling jewel, the treasure of liberation...
་རྒྱན་ལས། བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ལེའུ་སྟེ་བཅུ་བཞི་པའོ།། །། ༈ བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ལེའུ། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ། སྡོམ་ནི། སྐྱོན་ཡོན་རྣམ་གཉིས་བསམ་པ་དང་། །ངོ་བོ་དང་ནི་དབྱེ་བ་དང་། །ཕྱེ་བ་སོ་སོའི་མཚན་ཉིད་དང་། །སྤེལ་དང་དག་པར་བྱ་བ་དང་། །འབྲས་བུ་དང་ནི་དོན་བདུན་གྱིས། །བརྩོན་འགྲུས་ཕ་རོལ་ཕྱིན་བསྡུས་སོ། །ཞེས་པའོ། །དེ་ལ་དང་པོ་བཤད་ 2-13-84a ན། གང་ཞིག་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་དང་ལྡན་ཡང་། བརྩོན་འགྲུས་མེད་ན་ལེ་ལོ་ཅན་ཡིན་ཏེ། ལེ་ལོ་ཡོད་ན་དགེ་བ་མི་འགྲུབ། གཞན་དོན་མི་ནུས། བྱང་ཆུབ་མི་ཐོབ་བོ། །དེ་ལྟར་ཡང་བློ་གྲོས་རྒྱ་མཚོས་ཞུས་པའི་མདོ་ལས། ལེ་ལོ་ཅན་ལ་ནི་སྦྱིན་པ་མེད་པ་ནས་ཤེས་རབ་ཀྱི་བར་དུ་མེད་དོ། །ལེ་ལོ་ཅན་ལ་ནི་གཞན་དོན་བྱ་བ་མེད་དོ། །ལེ་ལོ་ཅན་ལ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཤིན་ཏུ་རིང་ཞིང་རྣམ་པར་རིང་ངོ་། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལས་བཟློག་སྟེ། བརྩོན་འགྲུས་དང་ལྡན་ན། དཀར་པོའི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་མི་འགྲིབ་ཅིང་འཕེལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། སྡུད་པ་ལས། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས་ནི་དཀར་པོའི་ཡོན་ཏན་འགྲིབ་མི་འགྱུར། །ཡེ་ཤེས་མཐའ་ཡས་རྒྱལ་བའི་བང་མཛོད་རྙེད་པར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཡང་བརྩོན་འགྲུས་དང་ལྡན་ན། འཇིག་ཚོགས་ཀྱི་རི་བོ་ལས་རྒལ་ནུས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡང་མདོ་སྡེ་རྒྱན་ལས། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས་ནི་འཇིག་ཚོགས་འདས་ནས་གྲོལ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཡང་བརྩོན་འགྲུས་དང་ལྡན་ན་བླ་མེད་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་མྱུར་དུ་ཐོབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡང་མདོ་སྡེ་རྒྱན་ལས། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས་ནི་བྱང་ཆུབ་མཆོག་འཚང་རྒྱ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །བློ་གྲོས་རྒྱ་མཚོས་ཞུས་པའི་མདོ་ལས་ཀྱང་། བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་དཀའ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བློ་གྲོས་རྒྱ་མཚོ་གང་ན་བརྩོན་འགྲུས་ཡོད་པ་དེ་ན་བྱང་ཆུབ་ཡོད་དོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །གང་པོས་ཞུས་པའི་མདོ་ལས་ཀྱང་། རྟག་ཏུ་བརྩོན་འགྲུས་གང་བརྩམས་པ། །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་ཡོང་མི་དཀའ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ངོ་བོ་ནི། དགེ་བ་ལ་སྤྲོ་བའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། ཆོས་མངོན་པ་ཀུན་ལས་བཏུས་པ་ལས། 2-13-84b བརྩོན་འགྲུས་གང་ཞེ་ན། ལེ་ལོའི་གཉེན་པོ་སྟེ། དགེ་བ་ལ་སེམས་མངོན་པར་སྤྲོ་བའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །མདོ་སྡེ་རྒྱན་གྱི་འགྲེལ་པ་ལས་ཀྱང་། དགེ་ལ་ཡང་དག་སྤྲོ་བ་དང་། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ། ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ཡང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལེ་ལོའི་གཉེན་པོ་ཞེས་པ་ལ། ལེ་ལོ་ལ་གསུམ་སྟེ། སྙོམ་ལས་ཀྱི་ལེ་ལོ་དང་། སྒྱིད་ལུག་པའི་ལེ་ལོ་དང་། སྨད་པའི་ལེ་ལོའོ། །དེ་ལ་སྙོམ་ལས་ཀྱི
【現代漢語翻譯】 《莊嚴經論》云：『忍辱波羅蜜多品』第十四。 精進波羅蜜多品 關於精進波羅蜜多，總攝而言： 思維過患與功德，本體、分類與差別，各自的體相，增長與清凈之法，以及果報與意義，此七者即是精進波羅蜜多的總攝。如是宣說。 首先進行解說： 如果有人具備佈施等功德，但若沒有精進，便是懈怠之人。若有懈怠，則善行無法成就，不能利益他人，也無法獲得菩提。 如《大慧海請問經》所說：『懈怠之人，從佈施乃至智慧皆無。懈怠之人，不能成辦利他之事。懈怠之人，菩提極其遙遠。』 反之，若具足精進，則一切善妙功德不會減少，反而會增長。 如《攝頌》所說：『精進使善妙功德不衰減，能獲得無盡智慧的如來寶藏。』 又，若具足精進，則能超越有身見之山。 如《莊嚴經論》所說：『精進能超越有身見，獲得解脫。』 又，若具足精進，則能迅速獲得無上菩提。 如《莊嚴經論》所說：『精進能證得殊勝菩提。』 《大慧海請問經》中也說：『發起精進之人，獲得無上正等覺並不困難。』為何如此？大慧海，何處有精進，何處就有菩提。』 《勝幢臂請問經》中也說：『恒常精進不懈怠，證得菩提不為難。』 精進的本體是對善法的歡喜。 如《阿毗達磨集論》所說： 『何為精進？是懈怠的對治，是對善法心生歡喜。』《莊嚴經論釋》中也說：『對善法生起真正的歡喜，即是其本體。』 所謂『與不相順品懈怠為對治』，懈怠有三種： 耽著安逸的懈怠、怯弱的懈怠和輕蔑的懈怠。 其中，耽著安逸的懈怠是……
【English Translation】 From the Ornament of the Sutras: The Fourteenth Chapter on the Perfection of Patience. The Chapter on the Perfection of Diligence. Regarding the Perfection of Diligence, the summary is as follows: Thinking about the faults and merits, the essence, the divisions, the characteristics of each distinction, the means of increase and purification, and the result and meaning—these seven summarize the Perfection of Diligence. Thus it is said. First, let's explain: Even if someone possesses generosity and other virtues, if they lack diligence, they are lazy. If there is laziness, virtuous deeds will not be accomplished, others cannot be helped, and enlightenment will not be attained. As it is said in the Sutra Requested by Sagaramati (blo gros rgya mtshos zhus pa'i mdo): 'For the lazy, there is no generosity, and so on, up to wisdom. For the lazy, there is no work for the benefit of others. For the lazy, enlightenment is very distant and completely remote.' Conversely, if one possesses diligence, all white (positive) qualities will not diminish but will increase. As it is said in the Compendium (sdud pa): 'Diligence does not diminish white qualities; it will find the endless wisdom, the treasury of the Victorious Ones.' Furthermore, if one possesses diligence, one can cross the mountain of the collection of aggregates (of existence). As it is said in the Ornament of the Sutras: 'Diligence overcomes the collection [of aggregates] and is liberated.' Moreover, if one possesses diligence, one will quickly attain unsurpassed enlightenment. As it is said in the Ornament of the Sutras: 'Diligence fully awakens to supreme enlightenment.' Also, in the Sutra Requested by Sagaramati, it is said: 'For those who exert diligence, the unexcelled, perfectly complete enlightenment is not difficult. Why is that? Sagaramati, wherever there is diligence, there is enlightenment.' Also, in the Sutra Requested by Gangpo (gang pos zhus pa'i mdo): 'Whoever always exerts diligence, for them, enlightenment is not difficult to attain.' The essence of diligence is joy in virtue. As it is said in the Abhidharmasamuccaya (chos mngon pa kun las btus pa): 'What is diligence? It is the antidote to laziness, it is the mind being manifestly joyful in virtue.' Also, in the commentary on the Ornament of the Sutras, it is said: 'Genuine joy in virtue is the essence itself.' That which is called 'the antidote to laziness, which is the opposing side,' laziness has three aspects: laziness of indolence, laziness of discouragement, and laziness of disparagement. Among these, the laziness of indolence is...
་ལེ་ལོ་ནི། ཉལ་བ་དང་། གཉེས་པ་དང་། གཉིད་ལ་སོགས་པ་ཡིད་དལ་གྱི་བདེ་བ་ལ་ཆགས་པ་སྟེ། དེ་དག་སྤང་བར་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་སྤང་ཞེ་ན། ཚེ་ལ་ལོང་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ཡང་མདོ་ལས། དགེ་སློང་དག་ཤེས་པ་ནི་འགྲིབ། སྲོག་ནི་ཆད། ཚེའི་འདུ་བྱེད་ནི་འདོར། སྟོན་པའི་བསྟན་པ་ཡང་ངེས་པར་འཇིག་པར་འགྱུར་ན། ཅིའི་ཕྱིར་བརྩོན་འགྲུས་དང་བརྟུལ་བ་བརྟན་པོས་བསྒྲུབ་པར་མི་བྱེད། ཞེས་གསུངས་སོ། །སྤྱོད་འཇུག་ལས་ཀྱང་། མྱུར་བ་ཉིད་དུ་འཆི་འགྱུར་བས། །ཇི་སྲིད་དུ་ནི་ཚོགས་བསག་བྱ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །འཆི་ཁར་ཚོགས་བསགས་པས་ཆོག་གམ་སྙམ་ན། དུས་ཐུག་ནས་བསག་ལོང་མི་འོང་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། དེ་ཚེ་ལེ་ལོ་སྤངས་ཀྱང་ནི། །དུས་མ་ཡིན་པས་ཅི་ཞིག་བྱ། །ཅེས་གསུངས་སོ། །དགེ་བ་མ་ཟིན་གྱི་བར་དུ་བདག་ནི་མི་འཆིའོ་སྙམ་ན། བློ་ལྟོས་མེད་དེ། ཇི་སྐད་དུ། ཡིད་བརྟན་མི་རུང་འཆི་བདག་འདི། །བྱས་དང་མ་བྱས་མི་སྡོད་པས། །ན་དང་མི་ན་ཀུན་གྱིས་ཀྱང་། །གློ་བུར་ཚེ་ལ་ཡིད་མི་བརྟན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །འོ་ན་སྙོམ་ལས་ཀྱི་ལེ་ལོ་དེ་ཇི་ལྟར་སྤང་ན། པང་དུ་སྦྲུལ་འོང་བ་ལྟར་འདོར་བའམ། མགོ་ལ་མེ་ཤོར་བ་གསོད་པ་ལྟར་སྤང་ངོ་། །དེ་ལྟར་ཡང་སྤྱོད་འཇུག་ལས། དེ་བས་པང་དུ་སྦྲུལ་འོང་ན། །ཇི་ལྟར་རིངས་པར་ལྡང་བ་ལྟར། ། 2-13-85a དེ་བཞིན་གཉིད་དང་སྙོམ་འོང་ན། །མྱུར་དུ་དེ་དག་བཟློག་པར་བྱ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །བཤེས་སྤྲིང་ལས་ཀྱང་། མགོའམ་གོས་ལ་གློ་བུར་མེ་ཤོར་ན། །དེ་དག་ཕྱིར་བཟློག་བགྱི་བ་བཏང་ནས་ཀྱང་། །ཡང་སྲིད་མེད་པར་བགྱི་སླད་འབད་འཚལ་ཏེ། །དེ་བས་ཆེས་མཆོག་དགོས་པ་གཞན་མ་མཆིས། །ཤེས་གསུངས་སོ། །སྒྱིད་ལུག་པའི་ལེ་ལོ་ནི། བདག་ལྟ་བུ་ངན་པས་འབད་པ་བྱས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་ག་ལ་ཐོབ་སྙམ་ནས་སེམས་ཞུམ་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་དུ་ཞུམ་མི་དགོས་པས་སྒྱིད་ལུག་དེ་སྤང་བར་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་ཞུམ་མི་དགོས་སྙམ་ན། ཇི་སྐད་དུ། སྦྲང་བུ་ཤ་སྦྲང་བུང་བ་དང་། །དེ་བཞིན་སྲིན་བུར་གང་གྱུར་པ། །དེས་ཀྱང་བརྩོན་པའི་སྟོབས་བསྐྱེད་ན། །བྱང་ཆུབ་ཐོབ་དཀའ་བླ་མེད་ཐོབ། །བདག་ལྟ་རིགས་ཀྱི་མིར་སྐྱེས་ལ། །ཕན་དང་གནོད་པ་ངོ་ཤེས་པས། །བྱང་ཆུབ་སྤྱོད་པ་མ་བཏང་ན། །བདག་གིས་བྱང་ཆུབ་ཅིས་མི་ཐོབ། །ཅེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། །སྨད་པའི་ལེ་ལོ་ནི། དགྲ་འདུལ་བ་དང་རྫས་བསགས་པ་ལ་སོགས་པ་མི་དགེ་བ་ལ་ཆགས་པ་དག་ཡིན་ཏེ། །དེ་དག་སྡུག་བསྔལ་གྱི་དངོས་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་པས་སྤང་བར་བྱའོ། །བརྩོན་འགྲུས་ལ་དབྱེ་ན་གསུམ་སྟེ། གོ་ཆའི་བརྩོན་འགྲུས་དང་། སྦྱོར་བའི་བརྩོན་འགྲུས་དང་། ཆོག་པར་མི་འཛིན་པའི་བརྩོན་འགྲུས་སོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ནི། བསམ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །གཉིས་པ་ནི། སྦྱོར་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །གསུམ་པ་ནི།
【現代漢語翻譯】 懶惰是指貪戀睡眠、閑聊和昏睡等安逸的享樂，應當捨棄這些。為什麼應該捨棄呢？因為生命沒有空閑。正如經文所說：『諸位比丘，覺知在衰退，生命在消逝，壽命的行持在捨棄，導師的教法也必定會毀滅，為什麼不以精進和堅定的苦行來修持呢？』《入行論》中也說：『因為很快就要死亡，所以要盡力積聚資糧。』如果認為臨死時積聚資糧也可以嗎？到那時就沒有時間積聚了。正如所說：『那時即使捨棄懶惰，因為時間不對，又有什麼用呢？』如果在未獲得善之前認為自己不會死亡，那是沒有根據的想法。正如所說：『這個無常的死主，無論已做或未做都不會停留，無論生病或未生病，誰都無法預料壽命的突然終結。』那麼，應該如何捨棄懈怠的懶惰呢？就像躲避爬到懷裡的蛇，或者像撲滅頭上燃燒的火焰一樣捨棄它。正如《入行論》所說：『因此，就像蛇爬到懷裡，如何迅速起身一樣，同樣，當昏睡和懶惰來臨時，要迅速地加以阻止。』《親友書》中也說：『如果頭或衣服突然著火，即使放下撲滅火焰的事情，也應努力使不再有後世，沒有比這更重要的事了。』要知道，怯弱的懶惰是指認為像我這樣的人即使努力也無法獲得菩提，因而灰心喪氣。不應該這樣灰心，所以要捨棄怯弱。為什麼不應該灰心呢？正如所說：『蜜蜂、肉蠅、熊蜂以及任何昆蟲，如果它們發起精進的力量，也能獲得難以獲得的無上菩提。像我這樣生而為人，能夠辨別利益和損害，如果不放棄菩提的修行，我為什麼不能獲得菩提呢？』懈怠的懶惰是指貪戀於徵服敵人和積聚財物等不善之事。這些是痛苦的直接原因，所以應該捨棄。精進可以分為三種：盔甲般的精進、實踐的精進和不知足的精進。第一種是發心圓滿，第二種是行為圓滿，第三種是』
【English Translation】 Laziness is attachment to the pleasures of idleness such as sleeping, chatting, and drowsiness, and these should be abandoned. Why should they be abandoned? Because there is no time to spare in life. As it is said in the sutra: 'Monks, awareness is declining, life is diminishing, the activities of life are being abandoned, and the teachings of the Teacher will surely perish. Why do you not cultivate with diligence and steadfast asceticism?' It is also said in the Bodhicaryāvatāra: 'Because one will die quickly, one should accumulate merit as long as possible.' If one thinks that accumulating merit at the time of death is sufficient, there will be no time to accumulate then. As it is said: 'Even if one abandons laziness at that time, what good will it do since the time is not right?' If one thinks that one will not die until one has attained virtue, that is a baseless thought. As it is said: 'This impermanent Lord of Death, whether one has done or not done, will not wait. Whether one is sick or not sick, one cannot rely on life suddenly.' So, how should one abandon the laziness of idleness? One should abandon it as one would avoid a snake crawling into one's lap, or as one would extinguish a fire burning on one's head. As it is said in the Bodhicaryāvatāra: 'Therefore, just as one would quickly rise up if a snake were to crawl into one's lap, similarly, when drowsiness and laziness come, one should quickly counteract them.' It is also said in the Friendly Letter: 'If a fire suddenly breaks out on one's head or clothes, even putting aside the task of extinguishing the fire, one should strive to ensure that there is no rebirth. There is nothing more important than that.' The laziness of discouragement is thinking that even if someone like me tries, they will not attain enlightenment, and thus becoming discouraged. One should not be discouraged in this way, so one should abandon discouragement. Why should one not be discouraged? As it is said: 'Bees, flesh flies, bumblebees, and any insects, if they generate the power of diligence, can attain the unsurpassed enlightenment that is difficult to attain. Since I am born as a human being, able to distinguish benefit and harm, if I do not abandon the practice of enlightenment, why should I not attain enlightenment?' The laziness of attachment is attachment to non-virtuous things such as conquering enemies and accumulating wealth. These are the direct causes of suffering, so they should be abandoned. Diligence can be divided into three types: armor-like diligence, diligence in practice, and diligence in being content. The first is perfect intention, the second is perfect action, and the third is
དེ་གཉིས་མཐར་ཕྱིན་པའི་ཡན་ལག་གོ། དེ་དག་སོ་སོའི་མཚན་ཉིད་བཤད་ན། གོ་ཆའི་བརྩོན་འགྲུས་ནི། དུས་འདི་ནས་བཟུང་ནས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་མ་བཀོད་ཀྱི་བར་དུ། བདག་གིས་དགེ་བའི་བརྩོན་འགྲུས་མི་འདོར་རོ་སྙམ་དུ་གོ་ཆ་གྱོན་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ལས། ཤཱ་རིའི་བུ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ 2-13-85b གོ་ཆ་བགོ་བར་བྱ་སྟེ། འཁོར་བའི་ཐ་མ་ཅི་ཙམ་པར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱིར་བརྩོན་འགྲུས་ལྷོད་པར་མི་བྱ་སྟེ། ཞེས་གསུངས་སོ། །གོ་ཆ་བཀོད་པ་བསྟན་པའི་མདོ་ལས་ཀྱང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་སེམས་ཅན་རྣམས། །བསྡུ་ཕྱིར་གོ་ཆ་བགོ་བར་བྱ། །སེམས་ཅན་ཚད་ནི་མེད་པའི་ཕྱིར། །གོ་ཆ་བགོས་པ་ཚད་མེད་དོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །འཕགས་པ་བློ་གྲོས་མི་ཟད་པས་ཞུས་པའི་མདོ་ལས་ཀྱང་། དེ་བསྐལ་པ་འདི་སྙེད་ཅིག་ཏུ་གོ་ཆ་བགོ། དེ་བསྐལ་པ་འདི་སྙེད་ཅིག་ཏུ་གོ་ཆ་མི་བགོ་ཞེས་བསྐལ་པ་བགྲང་བས་བྱང་ཆུབ་མི་ཚོལ་གྱི། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་གོ་ཆ་གོན་པར་བྱེད་དོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །བྱང་ས་ལས། བདག་གིས་སེམས་ཅན་གཅིག་སྡུག་བསྔལ་ལས་ཐར་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བསྐལ་པ་སྟོང་དང་མཉམ་པར་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ཁོ་ནར་གནས་དགོས་ན་ཡང་བདག་སྤྲོ་བར་བྱེད་དེ། དུས་ཡུན་ཆེས་ཐུང་བ་དང་། སྡུག་བསྔལ་ཆེས་ཆུང་བ་ལྟ་ཅི་སྨོས་སྙམ་པ་དེ་ལྟ་བུ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་གོ་ཆའི་བརྩོན་འགྲུས་ཡིན་ཏེ། ཞེས་གསུངས་སོ། །སྦྱོར་བའི་བརྩོན་འགྲུས་ལ་གསུམ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པ་ལ་བརྩོན་འགྲུས་བྱ་བ་དང་། དགེ་བ་བསྒྲུབ་པ་ལ་བརྩོན་འགྲུས་བྱ་བ་དང་། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱ་བ་ལ་བརྩོན་འགྲུས་བྱ་བའོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ནི། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ཉོན་མོངས་པ་དང་། དེ་དག་གིས་ཀུན་ནས་བསླངས་པའི་ལས་རྣམས་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྩ་བ་ཡིན་པས་དུས་ཡུན་རིང་པོ་དང་། སྒོ་གསེས་སུ་བྱིན་གྱིས་བརླབ་ཅིང་ཅི་མི་འབྱུང་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡང་སྤྱོད་འཇུག་ལས། ཉོན་མོངས་ཚོགས་ཀྱི་ཁྲོད་གནས་ན། །རྣམ་པ་སྟོང་དུ་སྲན་གཟུགས་ཏེ། །ཝ་ལ་སོགས་པས་སེང་གེ་བཞིན། །ཉོན་མོངས་ཚོགས་ཀྱིས་མི་ཚུགས་བྱ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ཡང་དཔེ་ཇི་ལྟར་སྒྲིམ་ 2-13-86a ན། ཇི་སྐད་དུ། ཡུངས་མར་གང་བའི་སྣོད་བསྐུར་ལ། །རལ་གྲི་ཐོགས་ལ་དྲུང་བསྡད་དེ། །བོ་ན་གསོད་སྡིགས་འཇིགས་པ་ལྟར། །བརྟུལ་ཞུགས་ཅན་གྱིས་དེ་ལྟར་བསྒྲིམ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། །དགེ་བ་བསྒྲུབ་པ་ལ་བརྩོན་པར་བྱ་བ་ནི། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་ལུས་དང་སྲོག་ལ་ཡང་མི་ལྟ་བར་འབད་པར་བྱེད་པའོ། །དེ་ཡང་ཇི་ལྟར་འབད་ན། བརྩོན་འགྲུས་རྣམ་པ་ལྔས་འབད་པར་བྱ་སྟེ། རྟག་ཏུ་བྱེད་པའི་བརྩོན་འགྲུས་དང་། གུས་པ་བྱེད་པའི་བརྩོན་འགྲུས་དང་། མི་གཡོ་བའི་བརྩོན
【現代漢語翻譯】 這二者是精進的究竟支分。如果分別解釋它們的體性，盔甲精進是：從現在開始直到一切眾生安置於無上菩提之前，我不會捨棄善的精進，這樣想而穿上盔甲。就像《菩薩藏經》中所說：『舍利子，應當穿上不可思議的盔甲，無論輪迴的終點在哪裡，爲了菩提也不應放鬆精進。』《宣說穿盔甲經》中也說：『菩薩爲了攝受眾生，應當穿上盔甲。因為眾生沒有邊際，所以穿上的盔甲也是無量的。』《聖妙吉祥菩薩所問經》中也說：『如果計算多少劫穿盔甲，多少劫不穿盔甲，這樣計算劫數不能尋求菩提，應當穿上不可思議的盔甲。』《菩薩地論》中說：『即使爲了使一個眾生從痛苦中解脫，我需要在地獄中住上等同於千劫的時間，我也樂意。更何況時間極短，痛苦極小呢？』像這樣就是菩薩的盔甲精進。 策勵精進有三種：對斷除煩惱策勵精進，對修善策勵精進，對做眾生之事策勵精進。其中第一種是：貪慾等煩惱，以及由它們引發的業是痛苦的根源，它們會長時間地、隱蔽地加持，並且會無所不為。就像《入行論》中所說：『安住煩惱眾之中，千般姿態逞強梁，如狐雖眾不敢侵，煩惱群中獅子王。』 那麼應當如何嚴陣以待呢？就像所說：『盛滿芥子油的容器，手持利劍守在旁邊，如同威脅要殺死博納一樣，苦行者應當那樣嚴陣以待。』對修善策勵精進是：對於六度，不顧身體和性命也要努力。那麼應當如何努力呢？應當以五種精進的方式努力：恒常做的精進，恭敬做的精進，不動的精進……
【English Translation】 These two are the ultimate branches of diligence. If we explain their characteristics separately, armor-like diligence is: 'From now until all sentient beings are placed in unsurpassed Bodhi, I will not abandon the diligence of virtue,' thinking thus and donning armor. As it is said in the Bodhisattva Pitaka Sutra: 'Shariputra, one should don inconceivable armor, no matter where the end of samsara is, one should not relax diligence for the sake of Bodhi.' It is also said in the Sutra Explaining the Donning of Armor: 'Bodhisattvas, in order to gather sentient beings, should don armor. Because sentient beings are without limit, the armor donned is also immeasurable.' It is also said in the Arya Inexhaustible Intelligence Sutra: 'If one calculates how many kalpas to wear armor and how many kalpas not to wear armor, calculating kalpas in this way will not seek Bodhi, one should don inconceivable armor.' It is said in the Bodhisattva-bhumi: 'Even if, in order to liberate one sentient being from suffering, I need to stay in hell for a time equal to a thousand kalpas, I would be willing. What need is there to mention if the time is extremely short and the suffering is extremely small?' Like this is the armor-like diligence of a Bodhisattva. There are three types of diligence: diligence in abandoning afflictions, diligence in cultivating virtue, and diligence in doing the work of sentient beings. The first is: afflictions such as desire, and the actions caused by them, are the root of suffering, and they will bless for a long time, secretly, and will do everything. As it is said in the Bodhicaryavatara: 'Abiding in the midst of a crowd of afflictions, they display a thousand forms of strength, like foxes who, though many, dare not invade, the lion king in the crowd of afflictions.' Then how should one be on guard? Just as it is said: 'A container filled with mustard oil, holding a sharp sword and standing beside it, just like threatening to kill Bona, the ascetic should be on guard in that way.' Diligence in cultivating virtue is: for the six perfections, one should strive without regard for body and life. Then how should one strive? One should strive in the manner of five kinds of diligence: the diligence of doing constantly, the diligence of doing with respect, the diligence of not moving...
་འགྲུས་དང་། མི་ལྡོག་པའི་བརྩོན་འགྲུས་དང་། ང་རྒྱལ་མེད་པའི་བརྩོན་འགྲུས་སོ། །དེ་ལ་རྟག་ཏུ་བྱེད་པའི་བརྩོན་འགྲུས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། རྒྱུན་མ་ཆད་པར་བྱེད་པ་སྟེ། དཀོན་མཆོག་སྤྲིན་ལས་ཀྱང་། འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྤྱོད་ལམ་ཐམས་ཅད་དུ་བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་པ་ན། ཅི་ནས་ལུས་སྐྱོ་བར་མི་འགྱུར་བ་དང་། སེམས་སྐྱོ་བར་མི་འགྱུར་བ་དེ་ལྟར་རྩོམ་སྟེ། འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རྟག་པའི་བརྩོན་འགྲུས་ཞེས་བྱའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །གུས་པར་བྱེད་པའི་བརྩོན་འགྲུས་ནི། དགའ་བཞིན་སྤྲོ་བཞིན་མྱུར་དུ་བྱེད་པ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། དེ་ལྟར་ལས་ཚར་ཕྱིན་བྱའི་ཕྱིར། །ཉི་མ་ཕྱེད་དུས་གདུངས་པ་ཡི། །གླང་ཆེན་མཚོར་ཕྲད་འཇུག་པ་ལྟར། །ལས་དེ་ལ་ཡང་འཇུག་པར་བྱ། །ཅེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། །མི་གཡོ་བའི་བརྩོན་འགྲུས་ནི། རང་རྣམ་རྟོག་དང་། ཉོན་མོངས་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་གྱིས་གནོད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མི་གཡོ་བར་བྱེད་པའོ། །མི་ལྡོག་པའི་བརྩོན་འགྲུས་ནི། གཞན་གྱིས་འཚེ་བ་དང་། དམུ་རྒོད་དང་། འཁྲུག་པ་དང་། ལྟ་བའི་སྙིགས་མ་ལ་སོགས་པ་མཐོང་བས་མི་ལྡོག་པ་སྟེ། འཕགས་པ་རྡོ་རྗེ་རྒྱལ་མཚན་གྱི་མདོ་ལས་འབྱུང་བ་ལྟར་རོ། །ང་རྒྱལ་མེད་པའི་བརྩོན་འགྲུས་ནི། བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་པ་དེས་ 2-13-86b མཐོ་བར་སེམས་པ་མེད་པའོ། །ད་ནི་གསུམ་པ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱ་བའི་བརྩོན་འགྲུས་ནི། བྱ་བ་ལ་གྲོགས་མེད་པའི་གྲོགས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བཅུ་གཅིག་པོ་ལ་འབད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་གིས་སྦྱོར་བའི་བརྩོན་འགྲུས་བཤད་ནས། ཆོག་པར་མི་འཛིན་པའི་བརྩོན་འགྲུས་ནི། བྱང་ཆུབ་མ་ཐོབ་ཀྱི་བར་དུ་དགེ་བ་ལ་ངོམས་ཆོག་མེད་པར་འབད་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཡང་། སྤུ་གྲིའི་སོར་ཆགས་སྦྲང་རྩི་ལྟའི། །འདོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་མི་ངོམས་ན། །རྣམ་སྨིན་བདེ་ལ་ཞི་བ་ཡི། །བསོད་ནམས་ཀྱིས་ལྟ་ཅི་སྟེ་ངོམས། །ཞེས་གསུངས་སོ། །བརྩོན་འགྲུས་སྤེལ་བ་ནི། ཡེ་ཤེས་དང་། ཤེས་རབ་དང་། བསྔོ་བ་གསུམ་གྱིས་སྤེལ་བ་སྟེ། གོང་དུ་བཤད་པ་ལྟར་རོ། །བརྩོན་འགྲུས་དག་པར་བྱེད་པ་ནི། སྟོང་པ་ཉིད་དང་སྙིང་རྗེས་ཟིན་པ་སྟེ་གོང་དུ་བསྟན་པ་ལྟར་རོ། །བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ནི། མཐར་ཐུག་དང་གནས་སྐབས་གཉིས་སུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་མཐར་ཐུག་ནི་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་སྟེ། དེ་ལྟར་བྱང་ས་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་སྟེ། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་སོ། །མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་རོ། །མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །གནས་སྐབས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ནི། འཁོར་བ་ན་གནས་པའི་ཚེ་ཡང་སྲིད་པའི་བདེ་བ་མཆོག་རྣམས
【現代漢語翻譯】 精進有多種，如恒常精進、恭敬精進、不動的精進、不退的精進和無慢的精進。所謂『恒常精進』，就是不間斷地努力。正如《寶云經》所說：『菩薩在一切行為中發起精進時，應如此努力，使身體和心靈都不感到疲倦。這被稱為菩薩的恒常精進。』恭敬精進是指歡喜、快樂、迅速地行動。正如經文所說：『爲了完成任務，就像正午時分被太陽炙烤的大象奔向湖泊一樣，應投入到工作中。』不動精進是指不被自相的妄想、煩惱和一切痛苦所動搖。不退精進是指不因他人的傷害、粗暴的行為、爭鬥和邪見等而退縮，正如《聖金剛幢經》所說。無慢精進是指在發起精進時，不因此而心生驕傲。 現在，第三種是為利益眾生而做的精進，即努力完成十一件事，例如幫助無助者。以上解釋了與這些相關的精進。不滿足的精進是指在未獲得菩提之前，不滿足於善行而不斷努力。正如經文所說：『如果連刀刃上的蜂蜜都無法滿足，那麼又怎麼會滿足於成熟的安樂果報呢？』增長精進是指通過智慧、般若和迴向三種方式來增長精進，如前所述。凈化精進是指以空性和慈悲來攝持，如前所述。精進的果報應理解為究竟和暫時兩種。究竟的果報是獲得無上菩提。正如《菩薩地論》所說：『菩薩應圓滿精進波羅蜜多，從而證得無上正等覺，圓滿成佛。』暫時的果報是，即使在輪迴中，也能獲得殊勝的生存安樂。
【English Translation】 There are various kinds of diligence, such as constant diligence, respectful diligence, immovable diligence, irreversible diligence, and diligence without pride. 'Constant diligence' means continuous effort without interruption. As stated in the 'Ratnamegha Sutra': 'When a Bodhisattva initiates diligence in all activities, they should strive in such a way that neither the body nor the mind becomes weary. This is called the constant diligence of a Bodhisattva.' Respectful diligence means acting with joy, happiness, and speed. As the scripture says: 'To complete the task, just as an elephant scorched by the midday sun rushes into a lake, one should engage in the work.' Immovable diligence means not being shaken by self-grasping thoughts, afflictions, and all suffering. Irreversible diligence means not retreating upon seeing harm from others, rudeness, strife, and the dregs of views, as described in the 'Arya Vajradhvaja Sutra'. Diligence without pride means not feeling arrogant when initiating diligence. Now, the third is the diligence to benefit sentient beings, which is to strive to accomplish eleven things, such as helping those without help. The diligence associated with these has been explained. Insatiable diligence means not being content with virtue until enlightenment is attained. As it is said: 'If one is not satisfied even with honey on a razor's edge, how much less satisfied would one be with the bliss of ripened karma?' Increasing diligence means increasing diligence through wisdom, prajna, and dedication, as mentioned above. Purifying diligence means being sustained by emptiness and compassion, as previously indicated. The fruit of diligence should be understood as both ultimate and temporary. The ultimate fruit is the attainment of unsurpassed enlightenment. As stated in the 'Bodhisattvabhumi': 'A Bodhisattva should perfect the perfection of diligence, thereby realizing unsurpassed, perfect, and complete enlightenment, and fully awakening as a Buddha.' The temporary fruit is that even while remaining in samsara, one can obtain excellent happiness in existence.
་ཐོབ་བོ། །དེ་ལྟར་ཡང་མདོ་སྡེ་རྒྱན་ལས། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས་ནི་སྲིད་སྤྱོད་འདོད་པ་ཐོབ། །ཅེས་གསུངས་སོ། །དམ་ཆོས་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་ཐར་པ་རིན་པོ་ཆེའི་རྒྱན་ལས། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ལེའུ་སྟེ་བཅོ་ལྔ་པའོ།། །། ༈ བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ལེའུ། བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ། སྡོམ་ 2-13-87a ནི། སྐྱོན་ཡོན་རྣམ་གཉིས་བསམ་པ་དང་། །ངོ་བོ་དང་ནི་དབྱེ་བ་དང་། །ཕྱེ་བ་སོ་སོའི་མཚན་ཉིད་དང་། །སྤེལ་དང་དག་པར་བྱ་བ་དང་། །འབྲས་བུ་དང་ནི་དོན་བདུན་གྱིས། །བསམ་གཏན་ཕ་རོལ་ཕྱིན་བསྡུས་སོ། །ཞེས་པའོ། །དེ་ལ་དང་པོ་བཤད་ན། གང་ཞིག་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་ཡང་། བསམ་གཏན་དང་མི་ལྡན་ན། དེ་རྣམ་པར་གཡེང་བའི་དབང་དུ་གྱུར་ནས་སེམས་ཉོན་མོངས་པའི་མཆེ་བས་རྨས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ཡང་སྤྱོད་འཇུག་ལས། སེམས་ནི་རྣམ་པར་གཡེང་བའི་མི། །ཉོན་མོངས་མཆེ་བའི་ཕྲག་ན་གནས། །ཤེས་གསུངས་སོ། །ཡང་བསམ་གཏན་དང་མི་ལྡན་ན་མངོན་ཤེས་མི་སྐྱེ་ལ། མངོན་ཤེས་མ་སྐྱེས་ན་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མི་ནུས་སོ། །དེ་ལྟར་ཡང་བྱང་ཆུབ་ལམ་སྒྲོན་ལས། ཞི་གནས་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་པས། །མངོན་ཤེས་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་ལ། །དེ་བཞིན་མངོན་ཤེས་སྟོབས་བྲལ་བས། །སེམས་ཅན་དོན་བྱེད་ནུས་པ་མིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཡང་བསམ་གཏན་དང་མི་ལྡན་ན། ཤེས་རབ་མི་སྐྱེས། ཤེས་རབ་མ་སྐྱེས་ན་བྱང་ཆུབ་མི་ཐོབ་བོ། །དེ་ལྟར་ཡང་བཤེས་སྤྲིང་ལས། བསམ་གཏན་མེད་པར་ཡང་ནི་ཤེས་རབ་མེད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལས་བཟློག་སྟེ་བསམ་གཏན་དང་ལྡན་ན་དངོས་པོ་དམན་པ་ལ་ཞེན་པ་འདོར། མངོན་པར་ཤེས་པ་འབྱུང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྒོ་མང་པོ་རྒྱུད་ལ་སྐྱེ་བའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་འཕགས་པ་སྡུད་པ་ལས། བསམ་གཏན་གྱིས་ནི་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་སྨད་པ་འདོར། །རིགས་དང་མངོན་པར་ཤེས་དང་ཏིང་འཛིན་མངོན་པར་འགྲུབ། །ཅེས་གསུངས་སོ། །ཡང་བསམ་གཏན་དང་ལྡན་ན་དེས་ཤེས་རབ་བསྐྱེད་ནས་རང་གི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་འཇོམས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་སྤྱོད་འཇུག་ལས། ཞི་གནས་རབ་ཏུ་ལྡན་པའི་ལྷག་མཐོང་གིས། །ཉོན་མོངས་ 2-13-87b རྣམ་པར་འཇོམས་པར་ཤེས་བྱས་ནས། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཡང་བསམ་གཏན་དང་ལྡན་ན་ཡང་དག་པའི་དོན་མཐོང་ཞིང་སེམས་ཅན་ལ་སྙིང་རྗེ་སྐྱེའོ། །དེ་ལྟར་ཆོས་ཡང་དག་པར་སྡུད་པའི་མདོ་ལས། ཡིད་མཉམ་པར་བཞག་པས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ། །ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མཐོང་བས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོར་འཇུག་གོ། ཞེས་གསུངས་སོ། །ཡང་བསམ་གཏན་དང་ལྡན་ན། གདུལ་བྱ་ཐམས་ཅད་བྱང་ཆུབ་ལ་འགོད་ནུས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡང་མདོ་སྡེ་རྒྱན་ལས། བསམ་གཏན་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་བྱང་ཆུ
【現代漢語翻譯】 也能夠獲得。（藏文：ཐོབ་བོ།）因此，《經莊嚴論》中說：『通過精進能夠獲得對世間享樂的慾望。』（藏文：བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས་ནི་སྲིད་སྤྱོད་འདོད་པ་ཐོབ།）《殊勝妙法如意寶解脫寶飾》中，《精進波羅蜜多品》第十五。 《禪定波羅蜜多品》 關於禪定波羅蜜多，歸納為：思考過失與功德兩種，本體和分類，各自的特徵，發展和凈化，以及結果這七個方面，概括了禪定波羅蜜多。（藏文：སྐྱོན་ཡོན་རྣམ་གཉིས་བསམ་པ་དང་། །ངོ་བོ་དང་ནི་དབྱེ་བ་དང་། །ཕྱེ་བ་སོ་སོའི་མཚན་ཉིད་དང་། །སྤེལ་དང་དག་པར་བྱ་བ་དང་། །འབྲས་བུ་དང་ནི་དོན་བདུན་གྱིས། །བསམ་གཏན་ཕ་རོལ་ཕྱིན་བསྡུས་སོ།） 首先解釋過失：如果一個人具備佈施等功德，但不具備禪定，那麼他會受到散亂的影響，心會被煩惱的利齒所傷。正如《入行論》中所說：『心散亂的人，住在煩惱的利齒之間。』（藏文：སེམས་ནི་རྣམ་པར་གཡེང་བའི་མི། །ཉོན་མོངས་མཆེ་བའི་ཕྲག་ན་གནས།） 此外，如果沒有禪定，就不會生起神通；沒有神通，就無法利益眾生。正如《菩提道燈論》中所說：『由於沒有成就止觀，就不會產生神通；同樣，由於缺乏神通的力量，就無法利益眾生。』（藏文：ཞི་གནས་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་པས། །མངོན་ཤེས་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་ལ། །དེ་བཞིན་མངོན་ཤེས་སྟོབས་བྲལ་བས། །སེམས་ཅན་དོན་བྱེད་ནུས་པ་མིན།） 此外，如果沒有禪定，就不會生起智慧；沒有智慧，就無法獲得菩提。正如《親友書》中所說：『沒有禪定就沒有智慧。』（藏文：བསམ་གཏན་མེད་པར་ཡང་ནི་ཤེས་རབ་མེད།） 反之，如果具備禪定，就能捨棄對低劣事物的執著，產生神通，心中生起許多三摩地的門。正如《聖集經》中所說：『通過禪定，捨棄對慾望功德的貪戀，種姓、神通和三摩地得以顯現。』（藏文：བསམ་གཏན་གྱིས་ནི་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་སྨད་པ་འདོར། །རིགས་དང་མངོན་པར་ཤེས་དང་ཏིང་འཛིན་མངོན་པར་འགྲུབ།） 此外，如果具備禪定，就能通過它生起智慧，從而摧毀自己的一切煩惱。正如《入行論》中所說：『通過完全具備止觀的智慧，應當了知煩惱能夠被徹底摧毀。』（藏文：ཞི་གནས་རབ་ཏུ་ལྡན་པའི་ལྷག་མཐོང་གིས། །ཉོན་མོངས་རྣམ་པར་འཇོམས་པར་ཤེས་བྱས་ནས།） 此外，如果具備禪定，就能如實地見到真諦，並對眾生生起慈悲心。正如《正法集經》中所說：『通過平等地安住，就能如實地見到真諦。通過如實地見到真諦，菩薩會對眾生生起大慈悲心。』（藏文：ཡིད་མཉམ་པར་བཞག་པས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ། །ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མཐོང་བས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོར་འཇུག་གོ།） 此外，如果具備禪定，就能夠將所有應調伏的眾生安置於菩提之中。正如《經莊嚴論》中所說：『通過禪定本身，也能夠將所有眾生安置於菩提之中。（藏文：བསམ་གཏན་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་བྱང་ཆུ
【English Translation】 It can also be obtained. (Tibetan: ཐོབ་བོ།) Therefore, it is said in the Ornament of the Sutras: 'Through diligence, one can obtain the desire for worldly pleasures.' (Tibetan: བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས་ནི་སྲིད་སྤྱོད་འདོད་པ་ཐོབ།) The fifteenth chapter, 'The Perfection of Diligence,' from The Jewel Ornament of True Dharma, the Wish-Fulfilling Gem. The Chapter on the Perfection of Meditation Regarding the Perfection of Meditation, the summary is: contemplating the two aspects of faults and merits, the essence and the divisions, the characteristics of each division, development and purification, and the result—these seven aspects summarize the Perfection of Meditation. (Tibetan: སྐྱོན་ཡོན་རྣམ་གཉིས་བསམ་པ་དང་། །ངོ་བོ་དང་ནི་དབྱེ་བ་དང་། །ཕྱེ་བ་སོ་སོའི་མཚན་ཉིད་དང་། །སྤེལ་དང་དག་པར་བྱ་བ་དང་། །འབྲས་བུ་དང་ནི་དོན་བདུན་གྱིས། །བསམ་གཏན་ཕ་རོལ་ཕྱིན་བསྡུས་སོ།) First, explaining the faults: If someone possesses generosity and other virtues but lacks meditation, they will be influenced by distraction, and their mind will be wounded by the fangs of afflictions. As it is said in 'Entering the Bodhisattva's Way of Life': 'A person whose mind is distracted dwells among the fangs of afflictions.' (Tibetan: སེམས་ནི་རྣམ་པར་གཡེང་བའི་མི། །ཉོན་མོངས་མཆེ་བའི་ཕྲག་ན་གནས།) Furthermore, if there is no meditation, supernormal cognition will not arise; if supernormal cognition does not arise, one cannot benefit sentient beings. As it is said in 'A Lamp for the Path to Enlightenment': 'Without accomplishing calm abiding, supernormal cognition will not arise; likewise, without the power of supernormal cognition, one cannot benefit sentient beings.' (Tibetan: ཞི་གནས་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་པས། །མངོན་ཤེས་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་ལ། །དེ་བཞིན་མངོན་ཤེས་སྟོབས་བྲལ་བས། །སེམས་ཅན་དོན་བྱེད་ནུས་པ་མིན།) Furthermore, if there is no meditation, wisdom will not arise; if wisdom does not arise, one cannot attain enlightenment. As it is said in 'Letter to a Friend': 'Without meditation, there is no wisdom.' (Tibetan: བསམ་གཏན་མེད་པར་ཡང་ནི་ཤེས་རབ་མེད།) Conversely, if one possesses meditation, one abandons attachment to inferior things, supernormal cognition arises, and many doors of samadhi arise in one's being. As it is said in 'The Noble Collection Sutra': 'Through meditation, one abandons disdain for the qualities of desire; lineage, supernormal cognition, and samadhi are manifested.' (Tibetan: བསམ་གཏན་གྱིས་ནི་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་སྨད་པ་འདོར། །རིགས་དང་མངོན་པར་ཤེས་དང་ཏིང་འཛིན་མངོན་པར་འགྲུབ།) Furthermore, if one possesses meditation, one generates wisdom through it, thereby destroying all of one's afflictions. As it is said in 'Entering the Bodhisattva's Way of Life': 'Having understood that afflictions are completely destroyed by the higher vision that is fully endowed with calm abiding.' (Tibetan: ཞི་གནས་རབ་ཏུ་ལྡན་པའི་ལྷག་མཐོང་གིས། །ཉོན་མོངས་རྣམ་པར་འཇོམས་པར་ཤེས་བྱས་ནས།) Furthermore, if one possesses meditation, one sees the true meaning correctly and generates compassion for sentient beings. As it is said in 'The Sutra of Gathering the True Dharma': 'By placing the mind in equanimity, one will see reality as it is. By seeing reality as it is, a Bodhisattva will engage in great compassion for sentient beings.' (Tibetan: ཡིད་མཉམ་པར་བཞག་པས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ། །ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མཐོང་བས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོར་འཇུག་གོ།) Furthermore, if one possesses meditation, one is able to establish all those to be tamed in enlightenment. As it is said in 'The Ornament of the Sutras': 'Through meditation itself, one can also establish all beings in enlig
བ་གསུམ་ལ་འགོད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །བསམ་གཏན་གྱི་ངོ་བོ་ནི། ཞི་གནས་ཀྱི་རང་བཞིན་སེམས་ནང་དུ་དགེ་བ་ལ་རྩེ་གཅིག་ཏུ་གནས་པའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་བྱང་སའི་བསམ་གཏན་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་བསྟན་པའི་སྐབས་ནས། སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་དགེ་བ་ལ་སེམས་གནས་པ། ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟ་བུའི་བསམ་གཏན་དེ་ཡང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་རྣམ་པར་གཡེང་བ་སྤངས་པ་ལས་ཐོབ་པ་ཡིན་པས། དང་པོ་རྣམ་པར་གཡེང་བ་སྤང་བར་བྱའོ། །དེ་ཡང་རྣམ་པར་གཡེང་བ་སྤང་བ་ནི་དབེན་པ་སྟེ། ལུས་འདུ་འཛི་ལས་དབེན་པ་དང་། སེམས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལས་དབེན་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་སྤྱོད་འཇུག་ལས། ལུས་དང་སེམས་ནི་དབེན་པ་ཡིས། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་མི་འབྱུང་སྟེ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ལུས་འདུ་འཛི་ལས་རྣམ་པར་དབེན་པར་བྱ་བ་དོན་དྲུག་གིས་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། འདུ་འཛིའི་མཚན་ཉིད་དང་། འདུ་འཛིའི་རྒྱུ་དང་། འདུ་འཛིའི་ཉེས་པ་དང་། དབེན་པའི་མཚན་ཉིད་དང་། དབེན་པའི་རྒྱུ་དང་། དབེན་པའི་ཡོན་ཏན་ནོ། །དེ་ལ་འདུ་འཛིའི་མཚན་ཉིད་ནི། བདག་བུ་དང་ཆུང་མ་དང་འཁོར་དང་ལོངས་སྤྱོད་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་ 2-13-88a གཡེངས་པའོ། །འདུ་འཛིའི་རྒྱུ་ནི། ཆགས་པ་སྟེ་བུ་སྨད་དང་གཡོག་འཁོར་ལ་སོགས་པ་སེམས་ཅན་ལ་ཆགས་པ་དང་། ཟས་ནོར་ལ་སོགས་པ་རྙེད་པ་ལ་ཆགས་པ་དང་། བསྟོད་པ་ལ་སོགས་པ་སྙན་གྲགས་ལ་ཆགས་པས་འདུ་འཛི་མི་སྤོང་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། ཆགས་པའི་ཕྱིར་དང་རྙེད་སོགས་ལ། །སྲེད་པས་འཇིག་རྟེན་མི་སྤོང་སྟེ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །འདུ་འཛིའི་ཉེས་པ་ནི། སྤྱི་དང་བྱེ་བྲག་གཉིས་སུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་སྤྱིའི་དབང་དུ་བྱས་ན། ལྷག་པའི་བསམ་པ་བསྐུལ་བའི་མདོ་ལས། བྱམས་པ་འདུ་འཛིའི་ཉེས་དམིགས་ཉི་ཤུ་པོ་འདི་དག་ཡིན་ཏེ། ཉི་ཤུ་གང་ཞེ་ན། ལུས་ཀྱིས་མ་བསྡམས་པ་ཡིན། ངག་གིས་མ་བསྡམས་པ་ཡིན། ཡིད་ཀྱིས་མ་བསྡམས་པ་ཡིན། ཉོན་མོངས་པ་ཆེ་བ་ཡིན། འཇིག་རྟེན་པའི་གཏམ་གྱིས་ཀྱང་གོས་པ་ཡིན། བདུད་ཀྱིས་གླགས་རྙེད་པ་ཡིན། བག་མེད་པ་ལ་བརྟེན་པ་ཡིན། ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་མི་ཐོབ་པ་ཡིན། ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །བྱེ་བྲག་གི་དབང་དུ་བྱས་ན། སེམས་ཅན་ལ་ཆགས་པའི་ཉེས་པས་ནི་བྱང་ཆུབ་མི་ཐོབ་བོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། ཟླ་བ་སྒྲོན་མའི་མདོ་ལས། འདོད་པ་དག་ནི་རབ་ཏུ་བསྟེན་བྱེད་ཅིང་། །བུ་དང་ཆུང་མ་དག་ལ་སྲེད་བསྐྱེད་ནས། །སྨད་པར་བྱ་བའི་ཁྱིམ་ལ་བརྟེན་པ་དེས། །ནམ་ཡང་བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་མཆོག་མི་ཐོབ། །ཅེས་གསུངས་སོ། །སྤྱོད་འཇུག་ལས་ཀྱང་། སེམས་ཅན་ཉིད་ལ་ཆགས་བྱས་ན། །ཡང་དག་ཉིད་ལ་ཀུན་ནས་བསྒྲིབ། །ཅེས་གསུངས་སོ། །དེས་ན་དེ་ལ་ཆགས་པ་སྤང་བར་བྱ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། དེས་ཀྱང་བདག་དོན་མི་བྱེད་ལ། །བདག་ཀྱང་དེ་དོན་མི་འགྱུར་བས། །བྱིས་ལས་ཐག་རིང་བྱོལ་
【現代漢語翻譯】 三者都要避免。如是說。禪定的體性是：寂止的自性，內心專注一境于善法。如是，在《菩薩地論》中，關於禪定的體性也說到：『心專注一境，心安住于善法。』這樣的禪定，也是從斷除不順品散亂而獲得的，所以首先要斷除散亂。斷除散亂就是遠離，身體要遠離喧囂，心要遠離分別念。如是，《入行論》中說：『身心住寂靜，則無分別念。』 首先，身體如何從喧囂中解脫，需要通過六個方面來了解：喧囂的特徵、喧囂的原因、喧囂的過患、寂靜的特徵、寂靜的原因和寂靜的功德。喧囂的特徵是：與自我、子女、配偶、眷屬和受用等一同散亂。喧囂的原因是：貪執，即對子女、僕從等有情眾生的貪執，對食物、財富等利養的貪執，以及對讚揚等名聲的貪執，因此不捨棄喧囂。如是說：『因貪著及利養等，渴愛故不捨世間。』 喧囂的過患，可以分為 общей 和 частный 兩種來了解。從 общей 方面來說，《發起殊勝意樂經》中說：『慈愛有二十種喧囂的過患。哪二十種呢？身體不調伏，語言不調伏，心意不調伏，煩惱熾盛，也被世俗的言談所染污，被魔所乘，依賴於放逸，不能獲得寂止和勝觀。』等等。從 частный 方面來說，貪著有情的過患是不能獲得菩提。如是，《月燈經》中說：『貪著諸欲者，生起對子女妻子的貪愛，依賴於應受呵責的家庭，永遠不能獲得無上殊勝的菩提。』《入行論》中也說：『若於有情起貪著，則于真實起覆障。』因此，要斷除對它們的貪著。如是說：『彼不為我作利益，我亦不為彼所變，如是應遠離。』
【English Translation】 All three should be avoided.' Thus it is said. The essence of meditation is: the nature of tranquility, the mind single-pointedly abiding in virtue. Thus, in the context of explaining the nature of meditation in the Bodhisattvabhumi, it is said: 'The mind is single-pointed, the mind abides in virtue.' Such meditation is also obtained from abandoning the opposing distractions, so first one must abandon distractions. Abandoning distractions is solitude, the body must be solitary from busyness, and the mind must be solitary from conceptual thoughts. Thus, in the Bodhicaryāvatāra: 'By solitude of body and mind, conceptual thoughts do not arise.' First, how the body is liberated from busyness must be understood through six aspects: the characteristics of busyness, the causes of busyness, the faults of busyness, the characteristics of solitude, the causes of solitude, and the merits of solitude. The characteristics of busyness are: being distracted together with oneself, children, spouse, retinue, and enjoyments. The causes of busyness are: attachment, that is, attachment to sentient beings such as children and servants, attachment to gains such as food and wealth, and attachment to fame such as praise, therefore not abandoning busyness. Thus it is said: 'Because of attachment and craving for gains, one does not abandon the world.' The faults of busyness should be understood in terms of general and specific. In general, the Adhyāśayasaṃcodana Sūtra says: 'Loving-kindness has these twenty faults of busyness. What are the twenty? The body is not tamed, speech is not tamed, the mind is not tamed, afflictions are great, one is also tainted by worldly talk, the demon finds an opportunity, one relies on carelessness, one does not attain tranquility and insight.' and so on. Specifically, the fault of attachment to sentient beings is that one does not attain enlightenment. Thus, the Candrapradīpa Sūtra says: 'Those who indulge in desires, generate craving for children and wives, rely on a blameworthy household, will never attain unsurpassed supreme enlightenment.' The Bodhicaryāvatāra also says: 'If one is attached to sentient beings, then one is completely obscured from reality.' Therefore, one must abandon attachment to them. Thus it is said: 'They do not benefit me, nor do I change for their sake, thus one should stay far away.'
བར་བྱ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་དག་སྤངས་པའི་ 2-13-88b ཕན་ཡོན་ཡང་། ཟླ་བ་སྒྲོན་མའི་མདོ་ལས། བུ་དང་ཆུང་མ་དག་ལ་སྲེད་སྤངས་ནས། །ཁྱིམ་གྱིས་སྐྲག་སྟེ་ཁྱིམ་ལས་མངོན་བྱུང་བ། །དེ་དག་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ནི་རྙེད་མི་དཀའ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །རྙེད་པ་དང་གྲགས་པ་ལ་ཆགས་པའི་ཉེས་པ་ཡང་གཉིས་ཏེ། རྙེད་གྲགས་དེ་གཏན་དུ་གཟུང་བར་མི་ནུས་པ་དང་། དེ་དག་གིས་སྡུག་བསྔལ་བསྐྱེད་པའོ། །དང་པོ་ནི། སྤྱོད་འཇུག་ལས། རྙེད་དང་གྲགས་པའི་ཚོགས་བཅས་ཏེ། །གང་དུ་འགྲོ་བའི་གཏོལ་མེད་དོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །གཉིས་པ་ཡང་དེ་ཉིད་ལས། གང་དང་གང་ལ་ཆགས་གྱུར་པ། །དེ་དང་དེ་བསྡོངས་སྟོང་འགྱུར་དུ། །སྡུག་བསྔལ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཞིང་ལྡང་། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དབེན་པའི་མཚན་ཉིད་ནི། འདུ་འཛི་དེ་དག་དང་བྲལ་བའོ། །དབེན་པའི་རྒྱུ་ནི། གཅིག་པུར་དགོན་པར་གནས་པའོ། །དེ་ལ་དགོན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། དུར་ཁྲོད་དམ་ནགས་གསེབ་བམ་བྱ་སྐྱིབས་སམ་ཐང་ལ་སོགས་པ་གང་ཡིན་ནའང་ཡིན་ཏེ། གཞུ་འདོམ་ལྔ་བརྒྱ་སྲིད་དུ་ཡོད་པ་དེ་ལ་རྒྱང་གྲགས་བྱ་བ་ཡིན་ལ། གྲོང་ལས་རྒྱང་གྲགས་གཅིག་ཕན་ཆད་འདས་པ་དེ་ལ་དགོན་པ་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་མངོན་པ་མཛོད་ལས་ཀྱང་། གཞུ་འདོམ་ལྔ་བརྒྱ་རྣམས་ལ་ནི། །རྒྱང་གྲགས་དེ་ལ་དགོན་པར་འདོད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །དབེན་པའི་ཡོན་ཏན་ནི། བྱང་ཆུབ་དང་སེམས་ཅན་གྱི་ཆེད་དུ། འདུ་འཛི་ལས་བྲོས་ཏེ་དགོན་པ་བསྟེན་ན་ཡོན་ཏན་མང་སྟེ། སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་བསྙེན་བཀུར་གྱི་མཆོག་ཏུ་འགྱུར་བ་དང་། འཁོར་བ་ལ་ཡིད་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་དང་། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་བརྒྱད་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་བ་དང་། ཉོན་མོངས་པ་མི་འཕེལ་བ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་རྒྱུད་ལ་སྐྱེ་བའོ། །དེ་ལ་དང་པོ་བཤད་ན། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ལ་ཟས་སྐོམ་དང་། མེ་ཏོག་ལ་སོགས་པའི་མཆོད་པ་སྣ་ཚོགས་ཕུལ་བ་བས། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱིས་ 2-13-89a སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་དགོན་པར་བསྡད་པའི་བསམ་པས། དགོན་པའི་ཕྱོགས་སུ་གོམ་པ་བདུན་བོར་བ་ཙམ་ལ་མཉེས་པ་ཡིན་ནོ། །ཟླ་བ་སྒྲོན་མའི་མདོ་ལས་ཀྱང་། ཟས་དང་སྐོམ་དང་དེ་བཞིན་གོས་རྣམས་དང་། མེ་ཏོག་སྤོས་དང་ཕྲེང་བ་རྣམས་ཀྱིས་ནི། །ཁྱུ་མཆོག་རྒྱལ་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་མི་འགྱུར། །གང་ཞིག་བྱང་ཆུབ་རབ་ཏུ་འདོད་བྱེད་ཅིང་། །འདུས་བྱས་ངན་པས་ཡིད་འབྱུང་སེམས་ཅན་གྱི། །དོན་དུ་དགོན་པར་གནས་ཏེ་གོམ་བདུན་བོར། །འདི་ནི་དེ་བས་བསོད་ནམས་ཁྱད་པར་འཕགས། །ཞེས་གསུངས་སོ། །འཁོར་བ་ལས་ཡིད་འབྱུང་བ་དང་། ཆོས་བརྒྱད་དང་བྲལ་བ་དང་། ཉོན་མོངས་པ་མི་འཕེལ་བ་ཡང་། མདོ་སྡེ་དེ་ཉིད་ལས། དེ་བཞིན་འདུས་བྱས་རྟག་ཏུ་ཡིད་འབྱུང་འགྱུར། །དེ་ནི་འཇིག་རྟེན་ཅི་ལའང་འདོད་པ་མེད། །ཟག་པ་རྣམས་ནི་རྣམ་པར་འཕེལ་མི་འགྱུར།
【現代漢語翻譯】 已經說過了。捨棄這些的利益是：在《月燈經》中說：『捨棄對子女和妻子的貪戀，因為害怕家庭而出家，這些人獲得無上菩提並不困難。』已經說過了。貪戀名利的過患也有兩種：一是名利不能永遠保持；二是它們會帶來痛苦。第一種情況是：在《入行論》中說：『聚集了名利，不知將走向何方。』已經說過了。第二種情況也在同一部論中說：『對什麼產生貪戀，當它消失時，就會增加痛苦。』已經說過了。寂靜的特徵是：遠離喧囂。寂靜的原因是：獨自住在寂靜的地方。所謂寂靜的地方，無論是墳地、森林、鳥巢還是空曠的平原等等，只要有五百弓的距離，就被稱為『揚格拉』（རྒྱང་གྲགས།，distance of a shout），超過村莊一『揚格拉』的地方就被稱為寂靜的地方。在《俱舍論》中也說：『五百弓的距離，被稱為寂靜的地方。』已經說過了。寂靜的功德是：爲了菩提和眾生，逃離喧囂而依止寂靜的地方，會有很多功德，會成為對諸佛最好的供養，會對輪迴生起厭離心，會遠離八種世間法，煩惱不會增長，禪定會在相續中生起。首先解釋第一點，比起向圓滿正等覺的佛陀供養食物、飲料、鮮花等各種供品，以菩提心爲了眾生的利益而住在寂靜的地方，僅僅是朝著寂靜的地方走七步，佛陀就會感到高興。在《月燈經》中也說：『食物、飲料、衣服、鮮花、香和花環等，都不能使勝者之王感到滿足。如果有人渴望菩提，對輪迴感到厭惡，爲了眾生的利益而住在寂靜的地方，走了七步，這比前者具有更殊勝的功德。』已經說過了。對輪迴生起厭離心，遠離八種世間法，煩惱不增長，也在同一部經中說：『同樣，會對輪迴生起厭離心，對世間的一切都不貪戀，煩惱也不會增長。』
【English Translation】 It has been said. The benefits of abandoning these are: In the 'Moon Lamp Sutra', it says: 'Abandoning attachment to children and wives, being afraid of family and renouncing home, it is not difficult for them to attain supreme Bodhi.' It has been said. The faults of being attached to gain and fame are also twofold: one is that gain and fame cannot be permanently maintained; the other is that they cause suffering. The first is: In the 'Entering the Bodhisattva's Way of Life', it says: 'Having gathered gain and fame, there is no certainty where one will go.' It has been said. The second is also in the same text: 'Whatever one becomes attached to, when it is combined with emptiness, it will increase and rise as suffering.' It has been said. The characteristic of solitude is: being away from those gatherings. The cause of solitude is: staying alone in a solitary place. That which is called a solitary place is: whether it is a cemetery, a forest, a bird's nest, or a plain, etc., whatever it may be, that which is five hundred bow-lengths in extent is called 'distance of a shout' (རྒྱང་གྲགས།). That which is more than one 'distance of a shout' away from a village is called a solitary place. In the 'Abhidharma-kosa', it is also said: 'Five hundred bow-lengths are considered a solitary place.' It has been said. The benefits of solitude are: for the sake of Bodhi and sentient beings, fleeing from gatherings and relying on a solitary place has many benefits: it becomes the best offering to the Buddhas, one develops revulsion towards samsara, one becomes separated from the eight worldly dharmas, afflictions do not increase, and samadhi arises in the mindstream. To explain the first point: more than offering various offerings such as food, drink, and flowers to the Fully Enlightened Buddha, the Buddhas are pleased by the thought of residing in a solitary place for the benefit of sentient beings with the mind of Bodhi, even by taking just seven steps towards the solitary place. In the 'Moon Lamp Sutra', it is also said: 'Food, drink, and likewise clothes, flowers, incense, and garlands, do not make the supreme king happy. Whoever desires perfect Bodhi, is disgusted with conditioned things, and dwells in a solitary place for the sake of sentient beings, taking seven steps, this is far superior in merit.' It has been said. Developing revulsion towards samsara, being separated from the eight worldly dharmas, and afflictions not increasing are also mentioned in the same sutra: 'Likewise, one will always develop revulsion towards conditioned things, one will not desire anything in the world, and defilements will not increase.'
།ཞེས་གསུངས་སོ། །དགོས་པ་རྣམས་ཀྱི་གཙོ་བོ་ཏིང་ངེ་འཛིན་མྱུར་དུ་སྐྱེ་བ་ཡང་། མདོ་སྡེ་དེ་ཉིད་ལས། གྲོང་དང་གྲོང་ཁྱེར་དག་ལ་དགའ་སྤོངས་ལ། །རྟག་ཏུ་དབེན་ཞིང་ནགས་ཁྲོད་བསྟེན་པར་གྱིས། །བསེ་རུ་ལྟ་བུར་རྟག་ཏུ་གཉིས་མེད་བྱོས། །རིང་པོར་མི་ཐོགས་ཏིང་འཛིན་མཆོག་ཐོབ་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ལུས་འདུ་འཛི་ལས་དབེན་པ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །སེམས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལས་དབེན་པར་བྱ་བ་ནི་དགོན་པར་བསྡད་ལ། བདག་དགོན་པར་འོང་བ་འདི་ཅིའི་ཕྱིར་འོངས་སྙམ་དུ་བསམ་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་བདག་དགོན་པར་འོངས་བ་འདི་གྲོང་དང་གྲོང་ཁྱེར་ལ་སོགས་པ་གཡེང་བའི་ས་ཕྱོགས་ནས་འཇིགས་ཤིང་སྐྲག་ནས་བྲོས་ཏེ། དགོན་པར་འོངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་ཅིས་འཇིགས་ན། ཁྱིམ་བདག་དྲག་ཤུལ་ཅན་གྱིས་ཞུས་པའི་མདོ་ལས། འདུ་འཛིས་འཇིགས་ཤིང་སྐྲག་གོ། རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟིས་འཇིགས་ཤིང་སྐྲག་གོ། སྡིག་པའི་གྲོགས་པོས་འཇིགས་ཤིང་ 2-13-89b སྐྲག་གོ། མི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱིས་འཇིགས་ཤིང་སྐྲག་གོ། འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་གསུམ་གྱིས་འཇིགས་ཤིང་སྐྲག་གོ། ཕུང་པོ་དང་ཉོན་མོངས་པ་དང་འཆི་བདག་དང་ལྷའི་བུའི་བདུད་ཀྱིས་འཇིགས་ཤིང་སྐྲག་གོ། དམྱལ་བ་དང་ཡི་དྭགས་དང་དུད་འགྲོ་གསུམ་གྱིས་འཇིགས་ཤིང་སྐྲག་གོ། བདག་དེ་ལྟ་བུས་འཇིགས་ཤིང་སྐྲག་ནས་དགོན་པར་འོངས་སོ། །ཅེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་འཇིགས་ཤིང་སྐྲག་ནས། ད་ལྟ་བདག་དགོན་པ་ན་ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་ཅི་བྱེད་ཅིང་འདུག་སྙམ་དུ་བརྟག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་བདག་དགོན་པ་ན་ལུས་ཀྱིས་སྲོག་གཅོད་པ་དང་། མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་ལ་སོགས་པ་བྱེད་ཅིང་འདུག་ན། འོ་ན་བདག་གཅན་གཟན་དང་། རྔོན་པ་དང་། ཆོམ་རྐུན་དང་ཡང་ཁྱད་མེད་ན། དེས་འདོད་པའི་དོན་ཅང་འགྲུབ་བམ་སྙམ་དུ་བསམས་ལ་དེ་ལས་བཟློག་པར་བྱའོ། །ངག་ལ་བརྟགས་ལ་བདག་དགོན་པ་ན་ངག་འཁྱལ་དང་། ཕྲ་མ་དང་ངན་སྨྲས་ལ་སོགས་པ་སྨྲ་ཞིང་འདུག་ན། འོ་ན་བདག་རྨ་བྱ་དང་ནེ་ཙོ་དང་འཇོལ་མོ་དང་ཅོ་ག་ལ་སོགས་པ་དང་ཡང་ཁྱད་མེད་ན། དེས་འདོད་པའི་དོན་ཅང་འགྲུབ་བམ་སྙམ་དུ་བསམས་ལ་དེ་ལས་བཟློག་པར་བྱའོ། །སེམས་ལ་བརྟགས་ལ་བདག་དགོན་པ་ན་འདོད་ཆགས་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། ཕྲག་དོག་ལ་སོགས་པ་སེམས་ཤིང་འདུག་ན། འོ་ན་བདག་རི་དྭགས་དང་། སྤྲ་དང་སྤྲེའུ་དང་དོམ་དང་དྲེད་ལ་སོགས་པ་དང་ཁྱད་མེད་ན། དེས་འདོད་པའི་དོན་ཅང་འགྲུབ་བམ་སྙམ་དུ་བསམས་ལ་དེ་ལས་བཟློག་པར་བྱའོ། །སེམས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལས་དབེན་པར་བྱ་བ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །དེ་ལྟར་ལུས་སེམས་གཉིས་དབེན་པས་རྣམ་པར་གཡེང་བ་མི་འབྱུང་ངོ་། །རྣམ་པར་གཡེང་བ་མེད་པས་བསམ་གཏན་ལ་འཇུག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་རང་གི་སེམས་སྦྱང་བར་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་རང་ཉོན་མོངས་པ་ཤས་གང་ཆེ་བརྟགས་ལ་དེའི་གཉེན་པོ་
【現代漢語翻譯】 如是說。諸所需中，最主要的是快速生起三摩地。如經中所說：『于城鎮鄉村，喜舍離，恒常依止寂靜處，森林中。如犀牛般，恒常無二行，不久將獲勝三摩地。』如是說。已述身遠離憒鬧。心應遠離分別念，安住于寂靜處，應如是思維：我來此寂靜處為何？ 對此，我來此寂靜處，乃因畏懼逃離城鎮鄉村等散亂之地，故來至寂靜處。何以畏懼？《家主猛厲請問經》中說：『畏懼憒鬧，畏懼利養恭敬，畏懼惡友，畏懼不善知識，畏懼貪嗔癡三毒，畏懼蘊、煩惱、死主、天子魔，畏懼地獄、餓鬼、畜生三惡道。』我因此等畏懼而來到寂靜處。如是說。既已如此畏懼，如今我身語意三在寂靜處作何行，如何安住？應如是觀察。 對此，我在寂靜處，若以身行殺生、不予而取等事，那我與野獸、獵人、盜賊又有何異？彼等所欲之事又能成辦否？應如是思維，並從彼等行為中返回。觀察語，我在寂靜處，若說綺語、離間語、惡語等，那我與孔雀、鸚鵡、鷯哥、杜鵑等又有何異？彼等所欲之事又能成辦否？應如是思維，並從彼等行為中返回。觀察心，我在寂靜處，若生貪慾、嗔恨、嫉妒等念，那我與鹿、猴、熊、羆等又有何異？彼等所欲之事又能成辦否？應如是思維，並從彼等行為中返回。已述心遠離分別念。 如是，身心二者遠離，則不生散亂。無有散亂，則能入于禪定。之後，應調伏自心，觀察自己哪種煩惱最重，則修彼之對治。
【English Translation】 Thus it is said. Among all necessities, the most important is to quickly generate Samadhi (定，samādhi). As it is said in the Sutra itself: 'In towns and cities, abandon attachment, always rely on solitude, in the forest. Like a rhinoceros, always practice non-duality, before long you will obtain the supreme Samadhi.' Thus it is said. It has been explained how to keep the body away from busyness. The mind should be kept away from conceptual thoughts, stay in a solitary place, and think: Why have I come to this solitary place? To this, I have come to this solitary place because I am afraid and have fled from the distracting places such as towns and cities, so I have come to the solitary place. Why am I afraid? In the Sutra 'Requested by the Fierce Householder', it says: 'Afraid of busyness, afraid of gain and respect, afraid of bad friends, afraid of bad spiritual friends, afraid of the three poisons of desire, hatred, and ignorance, afraid of the aggregates, afflictions, the Lord of Death, and the demons of the sons of the gods, afraid of the three evil realms of hell, hungry ghosts, and animals.' I have come to the solitary place because I am afraid of such things. Thus it is said. Since I am so afraid, what do my body, speech, and mind do and how do they abide in the solitary place now? One should examine this. To this, if I am in a solitary place and my body is killing, taking what is not given, etc., then what is the difference between me and wild animals, hunters, and thieves? Can they accomplish what they want? One should think like this and turn away from those actions. Examining speech, if I am in a solitary place and I am speaking idle talk, divisive speech, harsh speech, etc., then what is the difference between me and peacocks, parrots, mynas, cuckoos, etc.? Can they accomplish what they want? One should think like this and turn away from those actions. Examining the mind, if I am in a solitary place and I am thinking of desire, hatred, jealousy, etc., then what is the difference between me and deer, monkeys, bears, etc.? Can they accomplish what they want? One should think like this and turn away from those actions. It has been explained how to keep the mind away from conceptual thoughts. Thus, when the body and mind are separated, there will be no distraction. Without distraction, one can enter into meditation. Then, one should tame one's own mind, examine which affliction is the strongest, and then practice its antidote.
བསམ་པར་བྱའོ། །དེ་ 2-13-90a ཡང་འདོད་ཆགས་ཀྱི་གཉེན་པོ་ནི་མི་སྡུག་པ་སྒོམ་པའོ། །ཞེ་སྡང་གི་གཉེན་པོ་ནི་བྱམས་པ་སྒོམ་པའོ། །གཏི་མུག་གི་གཉེན་པོ་ནི་རྟེན་འབྲེལ་སྒོམ་པའོ། །ཕྲག་དོག་གི་གཉེན་པོ་ནི་བདག་གཞན་མཉམ་པ་སྒོམ་པའོ། །ང་རྒྱལ་གྱིས་གཉེན་པོ་ནི་བདག་གཞན་རྗེ་བ་སྒོམ་པའོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཆ་མཉམ་དུ་རགས་པའམ་རྣམ་རྟོག་མང་ན་རླུང་སྒོམ་པའོ། །དེ་ལ་རང་འདོད་ཆགས་ཆེ་ན་མི་སྡུག་པ་བསྒོམ་ན་འདི་ལྟར་བྱ་སྟེ། དང་པོ་རང་གི་ལུས་འདི་ཤ་དང་ཁྲག་དང་། ལྤགས་པ་དང་། རུས་པ་དང་། རྐང་དང་། ཆུ་སེར་དང་། མཁྲིས་པ་དང་། བད་ཀན་དང་སྣབས་དང་། མཆིལ་མ་དང་། ཕྱི་ས་ལ་སོགས་མི་གཙང་བའི་རྫས་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་ཡིན་སྙམ་དུ་བསམ། དེ་ནས་དུར་ཁྲོད་དུ་སོང་སྟེ། རོ་དུར་ཁྲོད་དུ་བསྐྱལ་བ་ཤི་ནས་ཞག་གཅིག་ལོན་པ། དེ་བཞིན་དུ་ཤི་ནས་གཉིས་དང་། གསུམ་དང་། བཞི་དང་། ལྔ་ལོན་པ། རྣམ་པར་བམ་པ་དང་། རྣམ་པར་སྔོས་པ་དང་། རྣམ་པར་གནགས་པ་དང་། རྣམ་པར་འབུས་གཞིགས་པའི་རོ་མཐོང་ནས། བདག་གི་ལུས་འདི་ཡང་དེ་ལྟ་བུའི་རང་བཞིན། དེ་ལྟ་བུའི་ཆོས་ཅན། ཆོས་ཉིད་དེ་ལས་མ་འདས་པ་ཡིན་སྙམ་དུ་སྦྱར་རོ། །ཡང་ཤི་བའི་རོ་དུར་ཁྲོད་དུ་བསྐྱལ་བ་ཀེང་རུས་ལ་ཤའི་རི་ཆགས་པ་དང་། རྒྱུས་པའི་དྲྭ་བ་བྲང་བྲེང་དུ་འདུག་པ་དང་། ཀེང་རུས་དུམ་བུ་དུམ་བུར་གྱེས་པ་དང་། ཤི་ནས་ལོ་དུ་མ་ལོན་པ་རུས་པ་དུང་གི་མདོག་ལྟ་བུར་འགྱུར་པ་དང་། ཐི་བའི་མདོག་ལྟར་གྱུར་པ་མཐོང་ན་ཡང་། བདག་གི་ལུས་འདི་ཡང་དེ་ལྟ་བུའི་རང་བཞིན། དེ་ལྟ་བུའི་ཆོས་ཅན། ཆོས་ཉིད་དེ་ལས་མ་འདས་པ་ཡིན་སྙམ་དུ་སྦྱར་རོ། །ཡང་རང་ཞེ་སྡང་ཤས་ཆེ་ན་དེའི་གཉེན་པོར་བྱམས་པ་སྒོམ་པ་ལ། སྤྱིར་བྱམས་པ་གོང་དུ་བཤད་པ་ལྟར་གསུམ་ཡོད་པ་ལས། འདིར་ནི་སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་པའི་བྱམས་པ་སྟེ། གང་ 2-13-90b ཐོག་མར་སྙིང་དུ་སྡུག་པའི་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བ་བསྒྲུབ་པ་བསམ་པར་བྱེད་ཅིང་། དེ་དང་མཐུན་པའི་བྱམས་པ་དེ་ཉེ་བར་བསྒྲུབ་པའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་འདྲེས་པ་རྣམས་ལའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་ཐ་མལ་པ་རྣམས་ལའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་ཉེ་འཁོར་བ་རྣམས་ལའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་རང་གི་གྲོང་ན་གནས་པ་རྣམས་ལའོ། །དེ་ནས་ཤར་ལ་སོགས་པ་ཕྱོགས་བཅུར་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་བསྒོམ་མོ། །ཡང་རང་གཏི་མུག་ཤས་ཆེ་ན་དེའི་གཉེན་པོར་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་སྒོམ་པ་ནི། སཱ་ལུ་ལྗང་པའི་མདོ་ལས། དགེ་སློང་གང་ཞིག་གིས་སཱ་ལུ་ལྗང་པ་འདི་ཤེས་པས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ཤེས་སོ། །གང་གིས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ཤེས་པ་དེས་ཆོས་ཤེས་སོ། །གང་གིས་ཆོས་ཤེས་པ་དེས་སངས་རྒྱས་ཤེས་སོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ཡང་ལུགས་ནས་འབྱུང་བ་ལྟར་འཁོར་བའི་རྟེན་འབྲེལ་དང་། ལུགས་ལས་ལྡོག་པ
【現代漢語翻譯】 應當思維。此外，對治貪慾的方法是修不凈觀。對治嗔恨的方法是修慈心觀。對治愚癡的方法是修緣起觀。對治嫉妒的方法是修自他平等觀。對治我慢的方法是修自他相換觀。如果煩惱比較平均地粗重，或者妄念很多，就修風瑜伽。 如果自己貪慾很重，修不凈觀時，應當這樣做：首先，觀想自己的身體是由血肉、面板、骨骼、筋、膿、膽汁、痰、鼻涕、唾液、大小便等三十六種不凈物組成。然後，去到尸陀林，看到被送到尸陀林的屍體，死去一天、兩天、三天、四天、五天，已經腫脹、發青、腐爛、被蟲啃食的屍體，就想：我的身體也是這樣的自性，這樣的屬性，無法超越這樣的規律。或者，看到被送到尸陀林的屍體，只剩下骨架，上面覆蓋著肌肉，筋脈像網一樣縱橫交錯，骨架已經斷裂成一塊一塊，或者死去多年，骨頭變得像海螺的顏色一樣，或者像鳥的顏色一樣，也要想：我的身體也是這樣的自性，這樣的屬性，無法超越這樣的規律。 如果自己嗔恨心很重，對治的方法是修慈心觀。一般來說，慈心觀像前面所說的那樣有三種，這裡指的是緣眾生之慈心觀，首先思維對最親近的眾生做利益和安樂之事，並修習與之相應的慈心。然後是對關係一般的人，再然後是對普通人，再然後是對鄰居，再然後是對自己村子裡的人。之後，再向東方等十方也這樣修習。 如果自己愚癡很重，對治的方法是修緣起觀。《稻稈經》中說：『比丘，如果有人了知此稻稈，即了知緣起。誰了知緣起，誰就了知法。誰了知法，誰就了知佛。』 也就是要如實地瞭解輪迴的緣起和從輪迴中解脫的緣起。
【English Translation】 One should contemplate. Furthermore, the antidote to attachment is to meditate on unattractiveness. The antidote to hatred is to meditate on loving-kindness. The antidote to delusion is to meditate on dependent origination. The antidote to jealousy is to meditate on equality of self and others. The antidote to pride is to meditate on exchanging self and others. If the afflictions are equally coarse, or if there are many conceptual thoughts, then meditate on wind. If one's own attachment is strong, then when meditating on unattractiveness, one should do as follows: First, contemplate that one's own body is composed of thirty-six impure substances such as flesh and blood, skin, bones, sinews, pus, bile, phlegm, snot, saliva, feces, and so on. Then, go to a charnel ground and see a corpse that has been taken to the charnel ground, one day after death, likewise two, three, four, or five days after death, a corpse that is swollen, blue, putrid, and infested with worms, and think: 'My body is also of such a nature, of such characteristics, and will not transcend such a law.' Or, see a corpse that has been taken to the charnel ground, with flesh clinging to the skeleton, a network of sinews hanging down, the skeleton broken into pieces, or bones that have turned the color of conch shells after many years of death, or have turned the color of millet, and think: 'My body is also of such a nature, of such characteristics, and will not transcend such a law.' If one's own hatred is strong, the antidote is to meditate on loving-kindness. In general, there are three types of loving-kindness as mentioned above, but here it refers to loving-kindness focused on sentient beings. First, one contemplates benefiting and bringing happiness to the sentient beings one cherishes most, and cultivates the corresponding loving-kindness. Then, one does the same for those with whom one is neutral, then for ordinary people, then for neighbors, then for those who live in one's own village. Then, one meditates in the same way towards the ten directions, starting with the east. If one's own delusion is strong, the antidote is to meditate on dependent origination. In the Shalu Jangpa Sutra, it is said: 'Bhikkhus, whoever understands this Shalu Jangpa understands dependent origination. Whoever understands dependent origination understands the Dharma. Whoever understands the Dharma understands the Buddha.' That is, one must truly understand the dependent origination of samsara and the dependent origination of liberation from samsara.
་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་རྟེན་འབྲེལ་གཉིས་ཡོད་དོ། །དང་པོ་ལ་ཡང་གཉིས་ཏེ། ཕྱི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་དང་། ནང་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའོ། །འདི་ལ་ཡང་གཉིས་ཏེ། ནང་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་རྒྱུ་དང་བཅས་པ་དང་། ནང་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་རྐྱེན་དང་འབྲེལ་བའོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ནི། དགེ་སློང་དག་འདི་ཡོད་པས་འདི་འབྱུང་། འདི་སྐྱེས་པས་འདི་སྐྱེ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད་ནས། སྐྱེ་བའི་རྐྱེན་གྱིས་རྒ་ཤི་དང་། མྱ་ངན་དང་སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་བ་དང་། ཡིད་མི་བདེ་བ་དང་། འཁྲུག་པ་རྣམས་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཕུང་པོ་ཆེན་པོ་འབའ་ཞིག་པ་འདི་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ཡང་འདི་ནི་ཁམས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ན་འདོད་ཁམས་སུའོ། །སྐྱེ་གནས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ན་མངལ་སྐྱེས་པའོ། །དེ་ཡང་ཐོག་མ་ཁོ་ནར་ཤེས་བྱ་ལ་ 2-13-91a རྨོངས་པའི་མ་རིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་གྲུབ་སྟེ། དེས་ཀུན་ནས་བསླངས་ནས་ཟག་བཅས་ཀྱི་ལས་དགེ་བའམ་མི་དགེ་བའམ་མི་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་དེ། དེ་ནི་མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད་ཅེས་བྱའོ། །ལས་དེའི་ས་བོན་བསྒོས་པའི་སེམས་ནི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ལས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་སེམས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་བསྒྱུར་ནས། མའི་མངལ་དུ་ཉིང་མཚམས་སྦྱར་ནས་ནུར་ནུར་པོ་ལ་སོགས་པ་འགྱུར་ཏེ་དེ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་མིང་དང་གཟུགས་ཞེས་བྱའོ། །མིང་དང་གཟུགས་དེ་ཉིད་འཕེལ་བས་མིག་དང་རྣ་བ་ལ་སོགས་པའི་དབང་པོ་རྣམས་རྫོགས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ནི་མིང་དང་གཟུགས་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ཅེས་བྱའོ། །མིག་ལ་སོགས་པའི་དབང་པོ་དང་ཡུལ་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གསུམ་འདུས་ནས་ཡོངས་སུ་སྤྱད་པ་ནི། སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གི་རྐྱེན་གྱིས་རེག་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་རེག་པ་བྱུང་བ་དེ་ལྟར་བདེ་བའམ་སྡུག་བསྔལ་ལམ་བཏང་སྙོམས་སུ་མྱོང་བའི་ཚོར་བ་འབྱུང་སྟེ། དེ་ནི་རེག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ཚོར་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཚོར་བ་མྱོང་བ་ལ་དགའ་བ་དང་། ཞེན་པ་དང་། ལྷག་པར་ཞེན་པ་ནི་ཚོར་བའི་རྐྱེན་གྱིས་སྲེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཞེན་པ་ལ་བྲལ་བར་མ་གྱུར་ཅིག་སྙམ་དུ་མི་གཏོང་བ་དང་ཕྱིར་ཞིང་དོན་དུ་གཉེར་བ་ནི་སྲེད་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ལེན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་དོན་དུ་གཉེར་བ་ན། ཡང་སྲིད་པ་བསྐྱེད་པའི་ལས་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱིས་ཀུན་ནས་སློང་བ་དེ་ནི་ལེན་པའི་རྐྱེན་གྱིས་སྲིད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ལས་དེ་ལས་སྐྱེས་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་རྣམས་གྲུབ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སྲིད་པའི་རྐྱེན་གྱིས་སྐྱེ་བ་ཞེས་བྱའོ། །སྐྱེས་ནས་མངོན་དུ་གྲུབ་པའི་ཕུང་པོ་འཕེལ་བ་དང་། སྨིན་པ་ནི་རྒས་པ་ད
【現代漢語翻譯】 有兩種寂滅的緣起。第一種又分為兩種：外緣起和內緣起。內緣起又分為兩種：有因的內緣起和有緣的內緣起。第一種是：比丘們，因為這個存在，所以那個產生；因為這個生起，所以那個也生起。例如，以無明為緣而有行，以生為緣而有老死、憂愁、悲嘆、痛苦、憂惱和煩亂產生。這樣，這個巨大的苦蘊就產生了。如是說。 如果從界（梵文：dhātu，含義：構成要素）的角度來說，這是在欲界（梵文：kāmadhātu，含義：慾望的領域）。如果從生處（梵文：yoni，含義：出生方式）的角度來說，這是胎生。最初，對於所知的事物一無所知的愚昧被稱為無明。由它發起，造作有漏的善業、不善業或不動業，這被稱為『以無明為緣而有行』。業的種子所薰染的心識被稱為『以行為緣而有識』。業力使心識顛倒，在母胎中結生，變成凝滑等狀態，這被稱為『以識為緣而有名色』。名色增長，眼、耳等諸根圓滿，這被稱為『以名色為緣而有六入』。眼等諸根與對境和識三者和合而受用，這被稱為『以六入為緣而有觸』。如是接觸產生，如是感受樂、苦或舍受，這被稱為『以觸為緣而有受』。對於感受生起喜愛、執著和更強烈的執著，這被稱為『以受為緣而有愛』。如此執著而不願捨棄，並四處尋求，這被稱為『以愛為緣而有取』。如此尋求，又以身、語、意造作能產生有（梵文：bhava，含義：存在、生命）的業，這被稱為『以取為緣而有有』。由業所生的五蘊（梵文：skandha，含義：構成要素）成就，這被稱為『以有為緣而有生』。出生后顯現成就的蘊增長和成熟，就是衰老。
【English Translation】 There are two kinds of dependent origination of cessation. The first is further divided into two: external dependent origination and internal dependent origination. This is again divided into two: internal dependent origination with cause and internal dependent origination with condition. The first is: Monks, because this exists, that arises; because this is produced, that is produced. This is like this: conditioned by ignorance, actions arise; conditioned by birth, old age and death, sorrow, lamentation, suffering, distress, and agitation arise. Thus, this great mass of suffering arises. So it was said. That is, in terms of realms (dhātu), it is in the desire realm (kāmadhātu). In terms of birth places (yoni), it is womb-born. Initially, ignorance, which is ignorance of what should be known, is established. Incited by that, one performs contaminated actions, whether virtuous, non-virtuous, or unwavering. This is called 'conditioned by ignorance, actions'. The mind imbued with the seed of that action is called 'conditioned by actions, consciousness'. The power of karma transforms the mind into a perverted state, connecting the consciousness in the mother's womb, transforming into a slimy state, etc. This is called 'conditioned by consciousness, name and form'. As name and form develop, the senses such as the eyes and ears become complete. This is called 'conditioned by name and form, the six sense bases'. The union of the senses such as the eyes, objects, and consciousness, and the complete experience of them, is called 'conditioned by the six sense bases, contact'. As contact occurs, feelings of pleasure, pain, or indifference arise. This is called 'conditioned by contact, feeling'. The delight, attachment, and intense attachment to feeling is called 'conditioned by feeling, craving'. Thus, not letting go of attachment and seeking it everywhere is called 'conditioned by craving, grasping'. Thus seeking, one generates actions of body, speech, and mind that create existence (bhava). This is called 'conditioned by grasping, existence'. The accomplishment of the five aggregates (skandha) born from that action is called 'conditioned by existence, birth'. The growth and maturation of the aggregates that are manifested after birth is aging.
ང་། འཇིག་པ་ནི་འཆི་བ་ཡིན་ཏེ། སྐྱེ་བའི་རྐྱེན་གྱིས་རྒ་ཤི་ཞེས་བྱའོ། །འཆི་བ་ནི་རྨོངས་པས་མངོན་པར་ཞེན་ཅིང་ཆགས་པ་དང་བཅས་པའི་ 2-13-91b ནང་གི་ཡོངས་སུ་གདུང་བ་ནི་མྱ་ངན་ནོ། །མྱ་ངན་ལས་བྱུང་བའི་ཚིག་ཏུ་སྨྲ་བ་ནི་སྨྲེ་སྔགས་སོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལྔའི་ཚོགས་དང་ལྡན་པའི་མི་བདེ་བ་མྱོང་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་ལྡན་པའི་ཡིད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ནི་ཡིད་མི་བདེ་བའོ། །གཞན་ཡང་འདི་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་འཁྲུགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཡང་དུམ་བུ་གསུམ་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །མ་རིག་པ་དང་སྲེད་པ་དང་ལེན་པ་གསུམ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཡིན་ནོ། །འདུ་བྱེད་དང་སྲིད་པ་གཉིས་ནི་ལས་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་བདུན་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡང་དབུ་མ་རྟེན་འབྱུང་ལས། ཡན་ལག་བྱེ་བྲག་བཅུ་གཉིས་གང་། །དུམ་བུ་གསུམ་དུ་ཤེས་པར་བྱ། །ཐུབ་པས་རྟེན་འབྱུང་གསུངས་དེ་དག །ཉོན་མོངས་ལས་དང་སྡུག་བསྔལ་དང་། །གསུམ་པོ་དག་ཏུ་ཟད་པར་འདུས། །དང་པོ་བརྒྱད་པ་དགུ་ཉོན་མོངས། །གཉིས་དང་བཅུ་པ་ལས་ཡིན་ཏེ། །ལྷག་མ་བདུན་ཡང་སྡུག་བསྔལ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཡང་དཔེར་ན་མ་རིག་པ་ནི་ས་བོན་འདེབས་མཁན་ལྟ་བུའོ། །ལས་ནི་ཞིང་ས་ལྟ་བུའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་ས་བོན་ལྟ་བུའོ། །སྲེད་པ་ནི་རླན་ལྟ་བུའོ། །མིང་དང་གཟུགས་ནི་མྱུ་གུ་ལྟ་བུའོ། །གཞན་ནི་ཡལ་ག་དང་ལོ་མ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུའོ། །གལ་ཏེ་མ་རིག་པ་མ་བྱུང་ན་འདུ་བྱེད་ཀྱང་མི་མངོན་ཞིང་། དེ་བཞིན་དུ་སྐྱེ་བ་མ་བྱུང་དུ་ཟིན་ན་རྒ་ཤིའི་བར་དུ་ཡང་མི་མངོན་པ་ཞིག་ན། འོན་ཀྱང་མ་རིག་པ་ཡོད་པ་ལས་འདུ་བྱེད་རྣམས་མངོན་པར་གྲུབ་པར་འགྱུར་བས་ན། སྐྱེ་བ་ཡོད་པ་ལས་རྒ་ཤིའི་བར་དུ་མངོན་པར་གྲུབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་མ་རིག་པ་ཡང་འདི་སྙམ་དུ་བདག་གིས་འདུ་བྱེད་རྣམས་མངོན་པར་བསྒྲུབ་བོ་སྙམ་དུ་མི་སེམས་སོ། །འདུ་བྱེད་རྣམས་ནི་འདི་སྙམ་དུ་བདག་ཅག་ནི་མ་རིག་པས་མངོན་པར་བསྒྲུབས་སོ་སྙམ་དུ་ཡང་མི་སེམས་པ་ནས། 2-13-92a དེ་བཞིན་དུ་སྐྱེ་བ་ཡང་འདི་སྙམ་དུ་བདག་གིས་རྒ་ཤི་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པོ་སྙམ་དུ་མི་སེམས་སོ། །རྒ་ཤི་ཡང་འདི་སྙམ་དུ་བདག་ནི་སྐྱེ་བས་མངོན་པར་བསྒྲུབས་སོ་སྙམ་དུ་མི་སེམས་པའི་བར་དུ་སྟེ། འོན་ཀྱང་མ་རིག་པ་ཡོད་པ་ལས་འདུ་བྱེད་རྣམས་མངོན་པར་གྲུབ་ཅིང་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་སྐྱེ་བ་ཡོད་པས་རྒ་ཤིའི་བར་དུ་མངོན་པར་གྲུབ་ཅིང་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་ནས། དེ་བཞིན་དུ་སྐྱེ་བ་ཡོད་པ་ལས་རྒ་ཤིའི་བར་དུ་མངོན་པར་གྲུབ་ཅིང་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་ནང་གི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་རྒྱུ་དང་བཅས་པར་བལྟའོ། །ཡང་ནང་གི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་
【現代漢語翻譯】 『死亡』即是『去世』(འཇིག་པ་)，由『生』(སྐྱེ་བ་)的因緣而有『衰老和死亡』(རྒ་ཤི་)的說法。『死亡』是由於愚昧(རྨོངས་པས་)而產生的執著和貪戀，內心因此而產生的痛苦就是『悲傷』(མྱ་ངན་)。因悲傷而發出的話語是『哀嚎』(སྨྲེ་སྔགས་)。具有五種識(རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལྔ་)集合的不適感受是『痛苦』(སྡུག་བསྔལ་)。與作意(ཡིད་ལ་བྱེད་པ་)相關的內心的痛苦是『憂慮』(ཡིད་མི་བདེ་བ་)。此外，諸如此類的所有近分的煩惱都稱為『擾亂』(འཁྲུགས་པ་)。 這些可以分為三個部分來理解：無明(མ་རིག་པ་)、貪愛(སྲེད་པ་)和取(ལེན་པ་)這三者是煩惱(ཉོན་མོངས་པ་)；行(འདུ་བྱེད་)和有(སྲིད་པ་)兩者是業(ལས་)；識(རྣམ་པར་ཤེས་པ་)等七者是痛苦(སྡུག་བསྔལ་)。 正如《中觀·緣起論》(དབུ་མ་རྟེན་འབྱུང་)所說：『十二緣起支，當知分為三，佛說緣起法，煩惱業及苦，攝為三者盡。初八及第九，是為諸煩惱，第二與第十，是名為為業，餘七皆是苦。』 又如，無明(མ་རིག་པ་)就像播種者，業(ལས་)就像田地，識(རྣམ་པར་ཤེས་པ་)就像種子，愛(སྲེད་པ་)就像水分，名色(མིང་དང་གཟུགས་)就像幼芽，其餘的就像枝葉等等。 如果無明(མ་རིག་པ་)不生起，行(འདུ་བྱེད་)也不會顯現；同樣，如果生(སྐྱེ་བ་)不生起，衰老和死亡(རྒ་ཤི་)也不會顯現。然而，由於無明(མ་རིག་པ་)的存在，行(འདུ་བྱེད་)得以顯現和成立；由於生(སྐྱེ་བ་)的存在，衰老和死亡(རྒ་ཤི་)得以顯現和成立。無明(མ་རིག་པ་)不會想『我要使行(འདུ་བྱེད་)顯現』，行(འདུ་བྱེད་)也不會想『我們是被無明(མ་རིག་པ་)所顯現的』…… 同樣，生(སྐྱེ་བ་)不會想『我要使衰老和死亡(རྒ་ཤི་)顯現』，衰老和死亡(རྒ་ཤི་)也不會想『我是被生(སྐྱེ་བ་)所顯現的』。然而，由於無明(མ་རིག་པ་)的存在，行(འདུ་བྱེད་)得以顯現和產生；同樣，由於生(སྐྱེ་བ་)的存在，衰老和死亡(རྒ་ཤི་)得以顯現和產生。由於生(སྐྱེ་བ་)的存在，衰老和死亡(རྒ་ཤི་)得以顯現和產生。因此，內在的緣起法應被視為具有因果關係。』 此外，內在的緣起法……
【English Translation】 'Death' (འཇིག་པ་) is 'passing away,' and 'aging and death' (རྒ་ཤི་) is said to arise from the condition of 'birth' (སྐྱེ་བ་). 'Death' is the suffering of the mind, born from ignorance (རྨོངས་པས་) and clinging attachment, which is 'sorrow' (མྱ་ངན་). Speaking words born from sorrow is 'lamentation' (སྨྲེ་སྔགས་). Experiencing the discomfort of having the aggregate of the five consciousnesses (རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལྔ་) is 'suffering' (སྡུག་བསྔལ་). Mental suffering associated with attention (ཡིད་ལ་བྱེད་པ་) is 'worry' (ཡིད་མི་བདེ་བ་). Furthermore, all such proximate afflictions are called 'disturbances' (འཁྲུགས་པ་). These can be understood in three parts: ignorance (མ་རིག་པ་), craving (སྲེད་པ་), and grasping (ལེན་པ་) are the three afflictions (ཉོན་མོངས་པ་); formations (འདུ་བྱེད་) and existence (སྲིད་པ་) are the two actions (ལས་); consciousness (རྣམ་པར་ཤེས་པ་) and the other seven are suffering (སྡུག་བསྔལ་). As it is said in the Madhyamaka Pratītyasamutpāda (དབུ་མ་རྟེན་འབྱུང་): 'The twelve branches of dependent origination, should be known in three sections. The Buddha taught dependent origination, afflictions, actions, and suffering, are completely included in these three. The first, eighth, and ninth are afflictions. The second and tenth are actions. The remaining seven are suffering.' Furthermore, for example, ignorance (མ་རིག་པ་) is like a sower, action (ལས་) is like a field, consciousness (རྣམ་པར་ཤེས་པ་) is like a seed, craving (སྲེད་པ་) is like moisture, name and form (མིང་དང་གཟུགས་) are like a sprout, and the rest are like branches and leaves, and so on. If ignorance (མ་རིག་པ་) does not arise, formations (འདུ་བྱེད་) will not appear; similarly, if birth (སྐྱེ་བ་) does not arise, aging and death (རྒ་ཤི་) will not appear. However, because of the existence of ignorance (མ་རིག་པ་), formations (འདུ་བྱེད་) are manifested and established; because of the existence of birth (སྐྱེ་བ་), aging and death (རྒ་ཤི་) are manifested and established. Ignorance (མ་རིག་པ་) does not think, 'I will manifest formations (འདུ་བྱེད་),' nor do formations (འདུ་བྱེད་) think, 'We are manifested by ignorance (མ་རིག་པ་)'... Similarly, birth (སྐྱེ་བ་) does not think, 'I will manifest aging and death (རྒ་ཤི་),' nor do aging and death (རྒ་ཤི་) think, 'I am manifested by birth (སྐྱེ་བ་).' However, because of the existence of ignorance (མ་རིག་པ་), formations (འདུ་བྱེད་) are manifested and arise; similarly, because of the existence of birth (སྐྱེ་བ་), aging and death (རྒ་ཤི་) are manifested and arise. Because of the existence of birth (སྐྱེ་བ་), aging and death (རྒ་ཤི་) are manifested and arise. Therefore, the internal dependent origination should be viewed as having cause and effect.' Furthermore, the internal dependent origination...
རྐྱེན་དང་ཡང་འབྲེལ་བ་ཡིན་ཏེ། ས་དང་ཆུ་དང་མེ་དང་རླུང་དང་ནམ་མཁའ་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྟེ་ཁམས་དྲུག་ཏུ་འདུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ལུས་ཀྱི་སྲ་བའི་དངོས་པོ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་འདི་ནི་སའི་ཁམས་ཞེས་བྱའོ། །ལུས་སྡུད་པའི་བྱ་བ་བྱེད་པ་འདི་ནི་ཆུའི་ཁམས་ཞེས་བྱའོ། །ཟོས་པ་དང་འཐུངས་པ་ལ་སོགས་པ་འཇུགས་བྱེད་པ་འདི་ནི་མེའི་ཁམས་ཤེས་བྱའོ། །དབུགས་ཕྱི་ནང་དུ་རྒྱུ་བའི་བྱ་བ་བྱེད་པ་འདི་ནི་རླུང་གི་ཁམས་ཞེས་བྱའོ། །ལུས་ཀྱི་ནང་བསྲུབས་ཡོད་པ་འདི་ནི་ནམ་མཁའི་ཁམས་ཞེས་བྱའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལྔའི་ཚོགས་དང་། ཟག་བཅས་ཀྱི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ཞེས་བྱའོ། །རྐྱེན་འདི་དག་མེད་པར་ལུས་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་གྱི་ནང་གི་ཁམས་དྲུག་ཚང་བར་གྱུར་པ་ཐམས་ཅད་འདུས་པ་དེ་ལས་ལུས་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་ཁམས་དྲུག་ཀྱང་འདི་སྙམ་དུ་བདག་གིས་ལུས་ཀྱི་སྲ་བ་ལ་སོགས་པ་སྒྲུབ་བོ་སྙམ་དུ་མི་སེམས་སོ། །ལུས་ཀྱང་འདི་སྙམ་དུ་བདག་ནི་རྐྱེན་འདི་དག་གིས་བསྐྱེད་དོ་སྙམ་དུ་མི་སེམས་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་རྐྱེན་འདི་དག་ལས་ཡོངས་སུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། ། 2-13-92b དེ་ཡང་རྟེན་འབྲེལ་བཅུ་གཉིས་པོ་འདི་ཚེ་དུ་ལ་རྫོགས་ཤེ་ན། འཕགས་པ་ས་བཅུ་པའི་མདོ་ལས། མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔོན་གྱི་མཐའ་ལ་ལྟོས་པའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནས་ཚོར་བའི་བར་ནི་ད་ལྟ་བྱུང་བ་ལ་ལྟོས་པའོ། །སྲེད་པ་དང་སྲིད་པའི་བར་ནི་ཕྱི་མ་ལ་ལྟོས་པ་སྟེ། དེ་ཕན་ཆད་ཀྱང་རབ་ཏུ་འབྱུང་ངོ་། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ལུགས་ལས་བཟློག་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་རྟེན་འབྲེལ་ནི། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པས་མ་རིག་པ་འགག་པར་འགྱུར་ལ། དེ་འགགས་པས་རྒ་ཤིའི་བར་དུ་རིམ་གྱིས་འགག་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། དེ་ནས་མ་རིག་པ་འགགས་པས་འདུ་བྱེད་འགག །ཅེས་བྱ་བ་ནས། སྐྱེ་བ་འགགས་པས། རྒ་ཤི་དང་། མྱ་ངན་དང་སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་བ་དང་། ཡིད་མི་བདེ་བ་དང་། འཁྲུག་པ་རྣམས་འགག་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཕུང་པོ་ཆེན་པོ་འབའ་ཞིག་པོ་འདི་འགག་པར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །རང་ཕྲག་དོག་ཤས་ཆེ་ན་དེའི་གཉེན་པོར་བདག་གཞན་མཉམ་པར་སྒོམ་པ་ནི། བདག་བདེ་བ་འདོད་པ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་གཞན་ཡང་བདེ་བ་འདོད་ལ། བདག་སྡུག་བསྔལ་མི་འདོད་པ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་གཞན་ཡང་སྡུག་བསྔལ་མི་འདོད་པས་ན། བདག་དང་སེམས་ཅན་གཅེས་པ་མཉམ་པོར་བསྒོམ་མོ། །དེ་ལྟར་ཡང་སྤྱོད་འཇུག་ལས། བདག་དང་གཞན་དུ་མཉམ་པ་ནི། །དང་པོ་ཉིད་དུ་འབད་དེ་བསྒོམ། །བདེ་དང་སྡུག་བསྔལ་མཉམ་པས་ན། །ཐམས་ཅད་བདག་བཞིན་བསྲུང་བར་བྱ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །རང་ང་རྒྱལ་ཤས་ཆེ་ན་དེའི་གཉེན་
【現代漢語翻譯】 這也是由因緣所決定的，因為身體是由地、水、火、風、空、識六界組成的。其中，能夠顯現身體堅硬物質的，稱為地界。能夠凝聚身體的，稱為水界。能夠使飲食等進入體內的，稱為火界。能夠使氣息內外流動的，稱為風界。身體內部的空隙，稱為空界。五種識的集合，以及有染污的意念之識，稱為識界。如果沒有這些因緣，身體就不會產生，當內部的六界全部具足時，所有這些聚集在一起，身體才能顯現出來。然而，這六界也不會想『我能顯現身體的堅硬等』。身體也不會想『我是由這些因緣所產生的』。但是，身體確實是由這些因緣所產生的。 那麼，這十二緣起在幾世中圓滿呢？在《聖十地經》（梵文：Daśabhūmika Sūtra，菩薩修行所經歷的十個階段的經典）中說：『以無明為緣而有行』，這是相對於過去而言的。『識』到『受』之間，是相對於現在發生的而言的。『愛』和『取』之間，是相對於未來而言的，此後也會不斷產生。』經中是這麼說的。與此理相違背的，是超越痛苦的緣起，即證悟一切法的自性為空性，從而使無明止息。無明止息，則老死等依次止息。正如經中所說：『無明滅則行滅』，乃至『生滅則老死、憂悲惱苦、痛惱等滅，如是純大苦聚集滅。』經中是這麼說的。如果自己嫉妒心很強，那麼對治的方法就是修自他平等。就像自己想要快樂一樣，其他眾生也想要快樂；就像自己不想要痛苦一樣，其他眾生也不想要痛苦。因此，要修自他同樣珍愛。就像《入菩薩行論》（梵文：Bodhicaryāvatāra）中所說：『應勤修自他平等，先於最初即盡力。因樂與苦皆同故，當 समान्（藏文：མཉམ་པ།，梵文天城體：समान्，梵文羅馬擬音：samān，漢語字面意思：平等）守護諸眾生，如護自身。』經中是這麼說的。如果自己我慢心很強，那麼對治的
【English Translation】 This is also determined by conditions, because the body is composed of the six elements: earth, water, fire, wind, space, and consciousness. Among them, that which manifests the solid substance of the body is called the earth element. That which gathers the body is called the water element. That which allows food and drink to enter the body is called the fire element. That which allows breath to flow in and out is called the wind element. The space inside the body is called the space element. The collection of the five consciousnesses, and the consciousness of mind with defilements, is called the consciousness element. Without these conditions, the body will not arise. When all six internal elements are complete, all these gather together, and the body will manifest. However, these six elements do not think, 'I can manifest the solidity of the body, etc.' The body also does not think, 'I am produced by these conditions.' However, the body is indeed produced by these conditions. Then, in how many lifetimes are these twelve links of dependent origination completed? In the Daśabhūmika Sūtra (Sutra of the Ten Stages), it says: 'Conditioned by ignorance, there are actions,' which refers to the past. 'Consciousness' to 'feeling' refers to what is happening in the present. 'Craving' and 'grasping' refer to the future, and will continue to arise thereafter.' This is what the sutra says. Contrary to this principle is the dependent origination that transcends suffering, which is the realization of the emptiness of the nature of all phenomena, thereby causing ignorance to cease. When ignorance ceases, old age and death, etc., cease in sequence. As the sutra says: 'When ignorance ceases, actions cease,' and so on, 'When birth ceases, old age and death, sorrow, lamentation, suffering, distress, and agitation cease. Thus, this entire great mass of suffering ceases.' This is what the sutra says. If one has a strong sense of jealousy, then the remedy is to cultivate equality between oneself and others. Just as one wants happiness, other beings also want happiness; just as one does not want suffering, other beings also do not want suffering. Therefore, one should cultivate cherishing oneself and others equally. As it says in the Bodhicaryāvatāra: 'One should diligently cultivate equality between oneself and others, striving for it from the very beginning. Because happiness and suffering are the same, one should protect all beings as one protects oneself.' This is what the sutra says. If one has a strong sense of pride, then the remedy is to
པོར་བདག་གཞན་རྗེ་བ་སྒོམ་པ་ནི། བྱིས་པ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་རང་ཁོ་ན་གཅེས་པར་བཟུང་ནས་རང་ཚིས་བྱས་པས་འཁོར་བ་ན་སྡུག་བསྔལ་ལ། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་ 2-13-93a གཞན་གཅེས་པར་བཟུང་ནས་གཞན་དོན་ཁོ་ན་མཛད་པས་སངས་རྒྱས་ཐོབ་བོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། བྱིས་པས་རང་དོན་བྱས་པ་དང་། །ཐུབ་པས་གཞན་གྱི་དོན་མཛད་པ། །འདི་གཉིས་ཀྱི་ནི་ཁྱད་པར་ལྟོས། །ཤེས་གསུངས་སོ། །དེས་ན་བདག་གཅེས་པར་འཛིན་པ་དེ་ནི་སྐྱོན་ཅན་དུ་ཤེས་པར་བྱས་ལ་བདག་འཛིན་དོར། གཞན་གཅེས་པར་འཛིན་པ་དེ་ཡོན་ཏན་དུ་ཤེས་པར་བྱས་ལ་གཞན་བདག་ཏུ་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་སྤྱོད་འཇུག་ལས། བདག་ཉིད་སྐྱོན་ཅན་གཞན་དག་ལ། །ཡོན་ཏན་རྒྱ་མཚོར་ཤེས་བྱས་ནས། །བདག་ཏུ་འཛིན་པ་དོར་བ་དང་། །གཞན་བླང་བ་ནི་བསྒོམ་པར་བྱ། །ཅེས་གསུངས་སོ། །རང་ཉོན་མོངས་པ་ཆ་མཉམ་པའམ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཤས་ཆེ་ན་རླུང་ལ་བསླབ་སྟེ། བགྲང་བ་དང་རྗེས་འགྲོ་ལ་སོགས་པ་དྲུག་སྒོམ་མོ། །དེ་ལྟར་ཡང་ཆོས་མངོན་པ་མཛོད་ལས། བགྲང་དང་རྗེས་འགྲོ་འཇོག་པ་དང་། །རྟོག་པ་དང་ནི་བསྒྱུར་བ་དང་། །ཡོངས་དག་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་འདོད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །ཉོན་མོངས་པ་དེ་དག་སྤང་སྒྲུབ་བསྒྱུར་གསུམ་མེད་པར་ཉམས་སུ་ལེན་པ་གསང་སྔགས་ཀྱི་ལུགས་སམ། མར་པ་ཡབ་སྲས་ཀྱི་ཕྱག་སྲོལ་དང་བཞེད་པ་ནི་ཞལ་ལས་ཤེས་པར་བྱ་ཞིང་། ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་སྦྱོར་དང་དཔལ་ནཱ་རོ་པའི་ཆོས་དྲུག་རྣམས་ལས་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་དག་ནི་སེམས་སྦྱོང་བའི་རིམ་པ་སྟེ་བསམ་གཏན་ལ་འཇུག་པར་བྱེད་པའོ། །བསམ་གཏན་དངོས་ལ་དབྱེ་ན་གསུམ་སྟེ། མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་བདེ་བར་གནས་པའི་བསམ་གཏན་དང་། ཡོན་ཏན་སྒྲུབ་པའི་བསམ་གཏན་དང་། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པའི་བསམ་གཏན་ནོ། །དེ་ཡང་དང་པོ་ནི་རང་གི་རྒྱུད་སྣོད་དུ་རུང་བར་བྱེད་པའོ། །གཉིས་པ་ནི་རང་སྣོད་དུ་རུང་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་སྒྲུབ་པའོ། །གསུམ་པ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པའོ། ། 2-13-93b དེ་དག་སོ་སོའི་མཚན་ཉིད་བཤད་ན། དང་པོར་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་བདེ་བར་གནས་པའི་བསམ་གཏན་ནི། བྱང་ས་ལས། དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་བསམ་གཏན་ནི། རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ། ལུས་སེམས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་བསྐྱེད་པ། མཆོག་ཏུ་རབ་ཏུ་ཞི་བ། རློམ་སེམས་དང་བྲལ་བ། རོ་མྱོང་བ་མེད་པ། མཚན་མ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་གང་ཡིན་པ་འདི་ནི། དེ་དག་གི་ཚེ་འདི་ལ་བདེ་བར་གནས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་ནི། ཡོད་མེད་ལ་སོགས་པར་རྟོག་པའི་ཡིད་ཀྱི་གྱ་གྱུ་མེད་པར་རྩེ་གཅིག་ཏུ་གནས་པའོ། །ལུས་སེམས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་བསྐྱེད་པ་ཞེས་པ་ནི། ལུས་དང་སེམས་ཀྱི་གནས་ངན་ལེན་ཐམས་ཅད་འཇིག་པའོ། །མཆོག་ཏུ་རབ་ཏུ་ཞི་བ་ཞེས་པ་ནི། ངང་གིས
【現代漢語翻譯】 關於以我執輕他眾的修習：凡夫眾生執著于自我，只為自己謀劃，故而在輪迴中飽受痛苦。諸佛珍視他人，唯為利他而行，終證得佛果。正如經中所言：『凡夫為己謀，佛陀為他行，此二之差別，智者當明辨。』因此，應認識到執著自我是過患，從而捨棄我執；認識到珍視他人是功德，從而將他人視為己。如《入菩薩行論》所說：『視己為過患，視他為功德之海，捨棄我執而取他，應如是修習。』 若自心煩惱與分別念勢均力敵，或分別念稍強，則應修習調伏氣息之法，即修數息、隨息等六種行法。如《俱舍論》所云：『數、隨、止、觀、還、凈，是為六行相。』 對於這些煩惱，不以斷除、對治或轉化之方式，而是直接安住于其中進行修習，此乃密宗之法，亦是瑪爾巴父子的傳承與見解，應從口訣中領會，並從俱生和合、那若六法等法門中學習。這些是調伏自心次第，是進入禪定的方法。 若細分禪定，則有三種：于現法樂住之禪定、成辦功德之禪定、利益有情之禪定。第一種禪定是使自相續堪能成為法器；第二種禪定是自相續堪能后修持佛法；第三種禪定是利益有情。 若分別闡述其體性，首先，關於于現法樂住之禪定，《菩薩地論》中說：『菩薩之禪定，遠離一切分別念，生起身心輕安，極度寂靜，無有我慢，無有體驗，遠離一切相，此乃於此生安樂住。』 其中，『遠離一切分別念』是指心中沒有對有無等概念的分別，安住於一境；『生起身心輕安』是指身心一切粗重皆已止息；『極度寂靜』是指自然而然的。
【English Translation】 Regarding the practice of cherishing others over oneself: Ordinary beings cling to themselves, only planning for their own benefit, and thus suffer in samsara. Buddhas cherish others, acting solely for the benefit of others, and ultimately attain Buddhahood. As it is said in the scriptures: 'Ordinary people act for themselves, Buddhas act for others; the wise should discern the difference between these two.' Therefore, one should recognize that clinging to oneself is a fault and abandon self-grasping; recognize that cherishing others is a virtue and regard others as oneself. As stated in 'Bodhicharyavatara': 'Seeing oneself as flawed and others as an ocean of virtues, abandoning self-grasping and taking on others, one should practice in this way.' If one's afflictions and conceptual thoughts are evenly matched, or if conceptual thoughts are slightly stronger, then one should practice methods to subdue the breath, such as practicing counting the breath, following the breath, and other six practices. As the 'Abhidharmakosha' says: 'Counting, following, stopping, observing, returning, and purifying are considered the six aspects.' Regarding these afflictions, instead of abandoning, counteracting, or transforming them, one directly abides within them to practice; this is the method of Tantra, and also the tradition and view of Marpa and his sons, which should be understood from oral instructions and learned from practices such as spontaneous union and the Six Dharmas of Naropa. These are the stages of taming the mind, which lead to entering into meditation. If meditation is divided into categories, there are three types: meditation that dwells in bliss in this very life, meditation that accomplishes qualities, and meditation that benefits sentient beings. The first type of meditation makes one's own mind-stream a suitable vessel; the second type of meditation cultivates the Dharma of the Buddha after one's mind-stream is suitable; the third type of meditation benefits sentient beings. If their characteristics are explained separately, first, regarding meditation that dwells in bliss in this very life, the 'Bodhisattvabhumi' states: 'The meditation of Bodhisattvas is that which is free from all conceptual thoughts, generates great pliancy of body and mind, is supremely peaceful, free from arrogance, without experience, and free from all signs; this should be understood as dwelling in bliss in this very life.' Among these, 'free from all conceptual thoughts' means that there is no mental wavering of thoughts about existence, non-existence, etc., and one abides in single-pointedness; 'generates great pliancy of body and mind' means that all the discomforts of body and mind are destroyed; 'supremely peaceful' means that it is naturally so.
་འཇུག་པའོ། །རློམ་སེམས་དང་བྲལ་བ་ཞེས་པ་ནི། ལྟ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་བའོ། །རོ་མྱོང་བ་མེད་པ་ཞེས་པ་ནི། སྲིད་པའི་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའོ། །མཚན་མ་དང་བྲལ་བ་ཞེས་པ་ནི། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ལོངས་སྤྱོད་དང་བྲལ་བའོ། །ཡང་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒོ་ལྟར་ན། བསམ་གཏན་བཞི་སྟེ། བསམ་གཏན་དང་པོ་དང་། གཉིས་པ་དང་། གསུམ་པ་དང་། བཞི་པའོ། །དེ་ལ་བསམ་གཏན་དང་པོ་ནི། རྟོག་པ་དང་བཅས་པ་དང་དཔྱོད་པ་དང་བཅས་པའོ། །བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ནི། དགའ་བ་དང་ལྡན་པའོ། །བསམ་གཏན་གསུམ་པ་ནི། སིམ་པ་བདེ་བ་དང་ལྡན་པའོ། །བསམ་གཏན་བཞི་པ་ནི་བཏང་སྙོམས་དང་ལྡན་པའོ། །ཡོན་ཏན་སྒྲུབ་པའི་བསམ་གཏན་ལ་གཉིས་ཏེ། ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་དང་། ཐུན་མོང་བའོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ནི། སྟོབས་བཅུའི་རིགས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་ 2-13-94a པ་ཚད་མེད་པ་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་མིང་ཙམ་ཡང་མི་ཤེས་ན། སྙོམས་པར་འཇུག་པར་ལྟ་ག་ལ་འགྱུར་བ་རྣམས་སོ། །ཐུན་མོང་བ་ནི། རྣམ་པར་ཐར་པ་དང་། ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ་དང་། ཟད་པར་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་དང་། སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ལ་སོགས་པ་ཉན་ཐོས་དང་ཐུན་མོང་བ་རྣམས་སོ། །དེ་ཡང་མིང་ཐུན་མོང་བ་ཡིན་གྱི་རང་གི་ངོ་བོ་མཚུངས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པའི་བསམ་གཏན་ནི། བསམ་གཏན་གང་ལ་བརྟེན་ནས་ལུས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་སྤྲུལ་ཏེ། སེམས་ཅན་གྱི་དགོས་པའི་གྲོགས་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་བཅུ་གཅིག་པོ་བྱེད་པའི་བསམ་གཏན་ནོ། །འོ་ན་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་ཞེས་གྲགས་པ་ལ། ཞི་གནས་ནི་ཅི་ཙམ། ལྷག་མཐོང་ནི་ཅི་ཙམ་ཞེ་ན། དེ་ལ་ཞི་གནས་ནི་ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་བརྟེན་ནས་སེམས་ལ་སེམས་འཇོག་པ་དེའོ། །ལྷག་མཐོང་ནི་དེའི་རྗེས་ལ་བྱ་བ་དང་བྱ་བ་མ་ཡིན་པར་ཤེས་པའི་ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་དེའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་མདོ་སྡེ་རྒྱན་ལས། ཡང་དག་གནས་པ་ལ་བརྟེན་ནས། །སེམས་ལ་སེམས་ནི་འཇོག་ཕྱིར་དང་། །ཆོས་རབ་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་ཕྱིར། །ཞི་གནས་དང་ནི་ལྷག་མཐོང་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ཡང་ཞི་གནས་ནི་བསམ་གཏན་དངོས་སོ། །ལྷག་མཐོང་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཆའོ། །བསམ་གཏན་སྤེལ་བ་ནི། ཡེ་ཤེས་དང་། ཤེས་རབ་དང་། བསྔོ་བ་གསུམ་གྱིས་སྤེལ་བ་སྟེ། གོང་དུ་བསྟན་པ་ལྟར་རོ། །བསམ་གཏན་དག་པར་བྱེད་པ་ནི། སྟོང་པ་དང་སྙིང་རྗེས་ཟིན་པ་སྟེ། གོང་དུ་བསྟན་པ་ལྟར་རོ། །བསམ་གཏན་གྱི་འབྲས་བུ་ནི། མཐར་ཐུག་དང་། གནས་སྐབས་གཉིས་སུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་མཐར་ཐུག་ནི། བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ 2-13-94b ཐོབ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཡང་བྱང་ས་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ནི་བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ནས། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན
【現代漢語翻譯】 『不驕慢』是指：遠離見解的煩惱。 『無有體驗』是指：沒有存在的煩惱。 『離相』是指：遠離色等享受。 又，從一切的門來說，有四禪：初禪、二禪、三禪和四禪。 其中，初禪是具有尋和伺的。 二禪是具有喜的。 三禪是具有離喜妙樂的。 四禪是具有舍的。 成就功德的禪定有兩種：不共的和共同的。 其中，第一種是不共的，指以十力（梵文：Daśabala，含義：如來所具有的十種智慧力量）的種類所攝持的各種不可思議、無量的等持（梵文：Samādhi，含義：心專注一境，達到止息散亂的狀態），聲聞（梵文：Śrāvaka，含義：聽聞佛陀教法而證悟的修行者）和獨覺（梵文：Pratyekabuddha，含義：無需依賴他人教導，通過自身努力證悟的修行者）們連名字都不知道，又怎麼能進入呢？ 共同的，是指解脫（梵文：Vimoksha，含義：從煩惱束縛中解脫出來）、勝伏（梵文：Abhibhāyatana，含義：通過禪定力克服對境界的執著）、遍處（梵文：Kṛtsnāyatana，含義：通過觀想特定物體或概念來擴充套件禪定境界）、分別正知（梵文：Pratisamvidā，含義：對法義、語言、意義等方面的透徹理解）等與聲聞共同的。 但這只是名稱相同，其自性並不相同。 利益有情（梵文：Sattva，含義：具有覺悟潛力的眾生）的禪定是：依靠禪定，化現無數的身體，做利益有情的幫助等十一事的禪定。 那麼，被稱為『止』（梵文：Śamatha，含義：使心平靜、專注的禪修方法）和『觀』（梵文：Vipassanā，含義：通過觀察事物本質來獲得智慧的禪修方法）的，止有多少？觀有多少呢？ 其中，止是依靠正確的等持，將心安住在心上。 觀是在此之後，對於應作和不應作之事，了知並分別諸法的智慧。 如《經莊嚴論》所說：『依于正住故，於心住其心，為別擇諸法，是止觀雙運。』 因此，止是真正的禪定，觀是智慧的部分。 增長禪定，是通過智慧、般若（梵文：Prajñā，含義：洞察事物真相的智慧）和迴向（梵文：Pariṇāmanā，含義：將功德迴向給眾生或菩提）三種方式來增長，如前所述。 清凈禪定，是以空性和慈悲所攝持，如前所述。 禪定的果，應知有究竟和暫時兩種。 其中，究竟是指獲得無上菩提（梵文：Anuttarā-samyak-saṃbodhi，含義：無上正等正覺，即佛果），如《菩薩地論》所說：『菩薩圓滿了禪定波羅蜜多（梵文：Dhyāna-pāramitā，含義：通過禪定達到彼岸），現證無上正等菩提。』
【English Translation】 'Without arrogance' means: being free from the afflictions of views. 'Without experience' means: having no afflictions of existence. 'Free from characteristics' means: being free from the enjoyment of forms and so on. Furthermore, according to the gateway of all, there are four dhyānas (Sanskrit: Dhyāna, meaning: meditative absorption): the first dhyāna, the second, the third, and the fourth. Among these, the first dhyāna is with vitarka (Sanskrit: Vitarka, meaning: initial application of thought) and vicāra (Sanskrit: Vicāra, meaning: sustained application of thought). The second dhyāna is endowed with joy. The third dhyāna is endowed with bliss and happiness. The fourth dhyāna is endowed with equanimity. There are two types of dhyāna for accomplishing qualities: uncommon and common. Among these, the first is the uncommon, referring to the various inconceivable and immeasurable samādhis (Sanskrit: Samādhi, meaning: concentration) gathered by the lineage of the ten powers (Sanskrit: Daśabala, meaning: the ten powers of a Buddha), which the Śrāvakas (Sanskrit: Śrāvaka, meaning: Hearers or disciples) and Pratyekabuddhas (Sanskrit: Pratyekabuddha, meaning: Solitary Realizers) do not even know the name of, so how could they enter into them? The common ones are the vimokshas (Sanskrit: Vimoksha, meaning: liberations), abhibhāyatanas (Sanskrit: Abhibhāyatana, meaning: spheres of mastery), kṛtsnāyatanas (Sanskrit: Kṛtsnāyatana, meaning: spheres of totality), pratisamvidās (Sanskrit: Pratisamvidā, meaning: analytical knowledges), and so on, which are common to the Śrāvakas. However, these are common only in name, not in their essential nature. The dhyāna that benefits sentient beings (Sanskrit: Sattva, meaning: beings): relying on dhyāna, one emanates countless bodies and performs the eleven deeds such as helping sentient beings in need. Now, regarding what is known as śamatha (Sanskrit: Śamatha, meaning: calming the mind) and vipassanā (Sanskrit: Vipassanā, meaning: insight meditation), how much is śamatha and how much is vipassanā? Among these, śamatha is the act of placing the mind on the mind, relying on correct samādhi. Vipassanā is the wisdom that follows, distinguishing what should be done and what should not be done. As stated in the Ornament of the Sūtras: 'Relying on correct abiding, to place the mind on the mind, and to distinguish the dharmas, is śamatha and vipassanā.' Therefore, śamatha is the actual dhyāna, and vipassanā is a part of wisdom. Increasing dhyāna is done through three means: wisdom, prajñā (Sanskrit: Prajñā, meaning: wisdom), and dedication (Sanskrit: Pariṇāmanā, meaning: dedication of merit), as explained above. Purifying dhyāna is accomplished by being seized by emptiness and compassion, as explained above. The fruit of dhyāna should be understood as twofold: ultimate and temporary. Among these, the ultimate is attaining unsurpassed bodhi (Sanskrit: Anuttarā-samyak-saṃbodhi, meaning: unsurpassed perfect enlightenment), as stated in the Bodhisattva Ground: 'The Bodhisattva, having perfected the pāramitā (Sanskrit: Pāramitā, meaning: perfection) of dhyāna, manifests unsurpassed perfect enlightenment.'
་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་སོ། །མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་རོ། །མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །གནས་སྐབས་སུ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ལྷའི་ལུས་ཐོབ་སྟེ། སློབ་དཔོན་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱི་ཞལ་ནས་ཀྱང་། འདོད་སྤྱོད་དགའ་དང་བདེ་དང་སྡུག་བསྔལ་དག །རྣམ་པར་སྤངས་པའི་བསམ་གཏན་བཞི་པོ་ཡིས། །ཚངས་དང་འོད་གསལ་དག་དང་དགེ་རྒྱས་དང་། །འབྲས་བུ་ཆེ་ལྷ་རྣམས་དང་སྐལ་མཉམ་ཐོབ། །ཅེས་གསུངས་སོ། །དམ་ཆོས་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་ཐར་པ་རིན་པོ་ཆེའི་རྒྱན་ལས། བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ལེའུ་སྟེ་བཅུ་དྲུག་པའོ།། །། ༈ ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ལེའུ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ། སྡོམ་ནི། སྐྱོན་ཡོན་རྣམ་གཉིས་བསམ་པ་དང་། །ངོ་བོ་དང་ནི་དབྱེ་བ་དང་། །ཕྱེ་བ་སོ་སོའི་མཚན་ཉིད་དང་། །ཤེས་དང་གོམས་པར་བྱ་བ་དང་། །འབྲས་བུ་དང་ནི་དོན་བདུན་གྱིས། །ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་བསྡུས་སོ། །ཤེས་པའོ། །དེ་ལ་དང་པོ་བཤད་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཞིག་སྦྱིན་པ་ལ་གནས་པ་ནས། བསམ་གཏན་གྱི་བར་དུ་ལྡན་ཡང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་བྲལ་ན། དེས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་གོ་འཕང་མི་ཐོབ་བོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ལོང་ཁྲིད་མེད་པའི་ལོང་བའི་ཚོགས་ཀྱིས་ཡིད་ལ་འདོད་པའི་གྲོང་ཁྱེར་དུ་བགྲོད་པར་མི་ནུས་པ་དང་འདྲའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་འཕགས་པ་སྡུད་པ་ལས། དམུས་ལོང་དམིགས་བུ་མེད་པ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་རྣམས། །ལམ་ཡང་མི་ཤེས་གྲོང་ཁྱེར་འཇུག་པར་ག་ལ་ནུས། །ཤེས་རབ་མེད་ 2-13-95a ན་མིག་མེད་ཕ་རོལ་ཕྱིན་ལྔ་ཡིས། །དམིགས་བུ་མེད་པས་བྱང་ཆུབ་རེག་པར་ནུས་མ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལས་བཟློག་སྟེ་ཤེས་རབ་དང་ལྡན་ན། ལོང་ཁྲིད་ཀྱིས་ལོང་བའི་ཚོགས་གྲོང་ཁྱེར་དུ་ཁྲིད་པ་ལྟར་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་དགེ་བའི་ཚོགས་ཐམས་ཅད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་དུ་བསྒྱུར་ནས། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་གོ་འཕང་ཐོབ་བོ། །དེ་ལྟར་ཡང་དབུ་མ་འཇུག་པ་ལས། ཇི་ལྟར་ལོང་བའི་ཚོགས་ཀུན་བདེ་བླག་ཏུ། །མིག་ལྡན་སྐྱེས་བུ་གཅིག་གིས་འདོད་པ་ཡི། །ཡུལ་དུ་ཁྲིད་པ་དེ་བཞིན་ཤེས་རབ་ཀྱིས། །མིག་ཉམས་ཡོན་ཏན་བླངས་ཏེ་རྒྱལ་བར་ཁྲིད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །འཕགས་པ་སྡུད་པ་ལས་ཀྱང་། ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོངས་ཤེས་ནས། །ཁམས་གསུམ་མ་ལུས་པ་ལས་ཡང་དག་འདའ་བར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་སོ། །འོ་ན་ཤེས་རབ་ཁོ་ནས་ཆོག་མོད། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཐབས་རྣམས་ཅི་དགོས་ཤེ་ན། མི་ཆོག་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ལམ་སྒྲོན་ལས། ཐབས་དང་བྲལ་བའི་ཤེས་རབ་དང་། །ཤེས་རབ་བྲལ་བའི་ཐབས་དག་ཀྱང་། །གང་ཕྱིར་འཆིང་བ་ཞེས་གསུངས་པས། །དེ་བས་གཉིས་ཀ་སྤང་མི་བྱ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །འོ་ན་ཐབས་ཤེས་ཡ་བྲལ་དུ་ཉམས་སུ་བླངས་ན་གང་དུ་འཆིང་
【現代漢語翻譯】 證得圓滿正覺，將證得圓滿正覺，證得圓滿正覺。』如是說。暫時獲得遠離貪慾的天人身。如論師龍樹所說：『斷絕欲樂、喜樂與痛苦，以四禪定，獲得與梵天、光明天、善增天、果實大天同等的地位。』《勝法如意寶摩尼寶鬘》中，禪定波羅蜜多品第十六完。 智慧波羅蜜多品 關於智慧波羅蜜多，總攝為：過患與功德兩種思，本體與差別，分類各自的體性，了知與串習，以及果，以七義總攝智慧波羅蜜多。知曉。其中首先解說：如果菩薩安住于佈施乃至禪定，卻與智慧波羅蜜多分離，則不能獲得一切智智的果位。為什麼呢？如同沒有嚮導的盲人群體，無法到達心中嚮往的城市一樣。如《聖集經》所說：『無數沒有嚮導的盲人，既不識路，又怎能進入城市？沒有智慧，如同沒有眼睛，以其他五度，沒有嚮導，無法證得菩提。』如是說。反之，如果具有智慧，如同嚮導帶領盲人群體進入城市一樣，佈施等一切善行都能轉化為成佛之道，從而獲得一切智智的果位。如《入中論》所說：『如同一位有眼之人，輕易地將所有盲人群體，帶到他們想要去的地方，同樣，智慧也能攝取眼盲的功德，並將他們引導至勝利的彼岸。』如是說。《聖集經》中也說：『以智慧完全了知諸法自性后，將從三界中完全解脫。』如是說。如果僅僅依靠智慧就足夠了，那麼佈施等方便法門又有什麼必要呢？並非如此，如《菩提道燈論》所說：『離方便的智慧，以及離智慧的方便，經中說都是束縛，因此二者都不可捨棄。』如是說。如果將方便與智慧分離修持，又會束縛在哪裡呢？
【English Translation】 Attained complete enlightenment, will attain complete enlightenment, attains complete enlightenment.' Thus it was said. Temporarily obtaining the body of a god free from desire. As said by the master Nagarjuna: 'By the four meditations that have completely abandoned sensual pleasures, joy, happiness, and suffering, one obtains equality with Brahma, the Clear Light Gods, the Gods of Increasing Merit, and the Great Fruit Gods.' From 'The Jewel Garland of Precious Liberation, the Wish-Fulfilling Jewel of the Sacred Dharma,' the Sixteenth Chapter, the Perfection of Meditation, is complete. Chapter on the Perfection of Wisdom Regarding the Perfection of Wisdom, the summary is: contemplating the two aspects of faults and merits, the essence and the distinctions, the characteristics of each division, knowing and familiarizing oneself, and the result, the Perfection of Wisdom is summarized by seven meanings. Knowing. Of these, the first is explained: If a Bodhisattva abides in generosity up to meditation, but is separated from the Perfection of Wisdom, then he will not attain the state of omniscience. Why is that? It is like a group of blind people without a guide, who cannot proceed to the city they desire in their minds. As it is said in the 'Holy Collection Sutra': 'Billions and trillions of blind people without a guide, who do not know the path, how can they enter the city? Without wisdom, like being without eyes, the other five perfections, without a guide, cannot touch enlightenment.' Thus it is said. Conversely, if one possesses wisdom, just as a guide leads a group of blind people into a city, all the collections of merit, such as generosity, can be transformed into the path of Buddhahood, and thus one attains the state of omniscience. As it is said in the 'Entering the Middle Way': 'Just as a single person with eyes easily leads all the groups of blind people to the place they desire, so too, wisdom takes the qualities of those with impaired eyes and leads them to victory.' Thus it is said. In the 'Holy Collection Sutra' it is also said: 'Having completely understood the nature of phenomena through wisdom, one will completely transcend the entirety of the three realms.' Thus it is said. If wisdom alone is sufficient, then what is the need for methods such as generosity? It is not sufficient, as it is said in the 'Lamp for the Path to Enlightenment': 'Wisdom without method, and method without wisdom, are said to be bonds, therefore both should not be abandoned.' Thus it is said. If one practices method and wisdom separately, where will one be bound?
ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཐབས་དང་བྲལ་བའི་ཤེས་རབ་བརྟེན་ན། ཉན་ཐོས་ཀྱི་འདོད་པའི་ཞི་བ་ཕྱོགས་གཅིག་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དེར་ལྷུང་ནས་བཅིངས་པ་བཞིན་དུ་འགྱུར་ཏེ། མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ཡང་ཐེག་པ་གསུམ་དུ་འདོད་པའི་ལུགས་ཀྱིས་ནི་གཏན་དུ་དེར་བཅིངས་པར་འདོད་ལ། ཐེག་པ་གཅིག་ཏུ་འདོད་པས་ཀྱང་བསྐལ་པ་ཆེན་པོ་བརྒྱད་ཁྲིད་བཞི་སྟོང་དུ་དེར་བཅིངས་པར་འདོད་དོ། །ཤེས་རབ་དང་བྲལ་བའི་ཐབས་བརྟེན་ན་ཡང་བྱིས་པ་སོ་སོ་སྐྱེ་བོའི་ 2-13-95b ས་ལས་མི་འདའ་བས། འཁོར་བ་ཉིད་དུ་བཅིངས་པ་ཁོ་ནར་འགྱུར་བའོ། །དེ་ལྟར་བློ་གྲོས་མི་ཟད་པས་ཞུས་པའི་མདོ་ལས། ཐབས་དང་བྲལ་བའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འཆིང་ལ། ཤེས་རབ་དང་བྲལ་བའི་ཐབས་ཀྱིས་འཁོར་བར་འཆིང་བས་ཟུང་དུ་འབྲེལ་བ་ཞིག་དགོས་སོ། །ཤེས་གསུངས་སོ། །འཕགས་པ་དྲི་མ་མེད་པར་གྲགས་པས་བསྟན་པའི་མདོ་ལས་ཀྱང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་འཆིང་བ་ནི་གང་། ཐར་པ་ནི་གང་ཞེ་ན། ཐབས་ཀྱིས་མ་ཟིན་པའི་ཤེས་རབ་ནི་འཆིང་བའོ། །ཐབས་ཀྱིས་ཟིན་པའི་ཤེས་རབ་ནི་ཐར་པའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱིས་མ་ཟིན་པའི་ཐབས་ནི་འཆིང་བའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཟིན་པའི་ཐབས་ནི་ཐར་པའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེས་ན་ཐབས་དང་ཤེས་རབ་ཡ་བྲལ་དུ་ཉམས་སུ་ལེན་པ་ནི་བདུད་ཀྱི་ལས་ལ་སྤྱོད་པ་ཡིན་ཏེ། ཀླུའི་རྒྱལ་པོ་རྒྱ་མཚོས་ཞུས་པའི་མདོ་ལས་ཀྱང་། བདུད་ཀྱི་ལས་ནི་གཉིས་ཏེ། ཤེས་རབ་དང་བྲལ་བའི་ཐབས་དང་། ཐབས་དང་བྲལ་བའི་ཤེས་རབ་སྟེ། བདུད་ཀྱི་ལས་སུ་ཤེས་པས་སྤང་བར་བྱའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཡང་དཔེར་ན། ཡིད་ལ་འདོད་པའི་གྲོང་ཁྱེར་དུ་འགྲོ་བར་འདོད་པ་ལ་ལམ་བརྟག་པའི་མིག་དང་། ས་གཅོད་པའི་རྐང་པ་གཉིས་འཛོམ་དགོས་པ་ལྟར། མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་གྲོང་ཁྱེར་དུ་འགྲོ་བ་ལ། ཤེས་རབ་ཀྱི་མིག་དང་ཐབས་ཀྱི་རྐང་པ་གཉིས་ཟུང་དུ་འབྲེལ་དགོས་པ་ཡིན་ནོ། །ག་ཡ་གོ་རིའི་མདོ་ལས་ཀྱང་། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ལམ་མདོར་བསྡུ་ན་གཉིས་ཏེ། ཐབས་དང་ཤེས་རབ་བོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཡང་ཤེས་རབ་དེ་ཡང་རང་དགར་མི་སྐྱེ་སྟེ། དཔེར་ན་ཤིང་ཉུང་ཟད་ཙམ་ལ་མེ་སྦར་ཡང་། མེ་ཆེ་ལ་ཡུན་རིང་བ་མི་འབྱུང་ལ། ཤིང་ཤིན་ཏུ་སྐམ་ཞིང་ 2-13-96a མང་བ་བསགས་ནས་མེ་སྦར་ན། མེ་ཆེ་ལ་ཡུན་རིང་བ་བསད་ཀྱང་མི་སོད་པ་འབྱུང་ངོ་། །དེ་བཞིན་དུ་བསོད་ནམས་ཉུང་ཟད་ཙམ་ལས་མ་བསགས་པ་ལ་ཤེས་རབ་ཆེན་པོ་མི་སྐྱེ་ལ། སྦྱིན་པ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པའི་བསོད་ནམས་ཆེན་པོ་བསགས་པ་ལ་ཤེས་རབ་ཆེན་པོ་འབྱུང་སྟེ། སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་སྲེག་གོ། དེས་ན་ཤེས་རབ་ཉིད་ཀྱི་ཆེད་དུ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་བརྟེན་དགོས་སོ། །དེ་ལྟར་ཡང་སྤྱོད་འཇུག་ལས། ཡན་ལག་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ནི། །ཐུབ་པས་ཤེ
【現代漢語翻譯】 如果菩薩依賴於缺乏方便的智慧，就會墮入聲聞所希求的寂靜，即片面的涅槃，如同被束縛一樣，無法獲得不住涅槃。按照認為有三乘的觀點，他們認為菩薩會被永遠束縛在那裡；而按照認為有一乘的觀點，他們也認為菩薩會被束縛在那裡八萬四千大劫。如果依賴於缺乏智慧的方便，也無法超越凡夫俗子的境界，只會一直被束縛在輪迴之中。 如《無盡慧經》所說：『缺乏方便的智慧會將人束縛于涅槃，缺乏智慧的方便會將人束縛于輪迴，因此需要二者結合。』 《聖妙吉祥稱名經》中也說：『菩薩的束縛是什麼？解脫又是什麼？』『不以方便攝持的智慧是束縛，以方便攝持的智慧是解脫；不以智慧攝持的方便是束縛，以智慧攝持的方便是解脫。』 因此，將方便和智慧分開修持，是魔業。如《龍王請問經》所說：『魔業有兩種：缺乏智慧的方便，和缺乏方便的智慧。認識到這是魔業，就應當捨棄。』 又如，想要前往如意城市，需要辨別道路的眼睛和行走的雙腳二者具備一樣。想要前往不住涅槃的城市，也需要智慧的眼睛和方便的雙腳二者結合。 《伽耶山頂經》中也說：『大乘道的要義歸納起來有兩種：方便和智慧。』 而且，智慧也不是自然而生的。例如，如果只用少量木柴點火，火勢不會很大，也不會持續很久；但如果堆積大量乾燥的木柴，點燃后，火勢會很大，即使想要熄滅也無法熄滅。同樣，如果沒有積累少量的福德，就不會生起廣大的智慧；只有積累了佈施和戒律等廣大的福德，才會生起廣大的智慧，焚燒所有的障礙。因此，爲了智慧本身，也需要依賴佈施等行為。 如《入菩薩行論》所說：『所有這些支分，佛說』
【English Translation】 If a Bodhisattva relies on wisdom devoid of skillful means, they will fall into the one-sided peace of Nirvana desired by the Hearers (Shravakas), becoming bound as if trapped, and will not attain the non-abiding Nirvana. According to the view that there are three vehicles (Triyana), it is believed that they will be permanently bound there. Even those who believe in one vehicle (Ekayana) hold that they will be bound there for eighty-four thousand great kalpas. If one relies on skillful means devoid of wisdom, one will not transcend the state of ordinary beings (prithagjana), and will only be bound in samsara. As stated in the Sutra of Inexhaustible Intelligence (Blo gros mi zad pas zhus pa'i mdo): 'Wisdom without skillful means binds one to Nirvana, and skillful means without wisdom binds one to samsara; therefore, a union of the two is necessary.' Also, in the Sacred Sutra Taught by Vimalakirti (Dri ma med par grags pas bstan pa'i mdo): 'What is the bondage of Bodhisattvas? And what is liberation?' 'Wisdom not grasped by skillful means is bondage. Wisdom grasped by skillful means is liberation. Skillful means not grasped by wisdom is bondage. Skillful means grasped by wisdom is liberation.' Therefore, practicing skillful means and wisdom separately is engaging in the activities of Mara (demon). As stated in the Sutra Requested by the Naga King Sagara (Klu'i rgyal po rgya mtshos zhus pa'i mdo): 'The activities of Mara are twofold: skillful means without wisdom, and wisdom without skillful means. Knowing them as the activities of Mara, one should abandon them.' Furthermore, just as one needs both eyes to see the path and feet to traverse the ground to reach a desired city, so too, to reach the city of non-abiding Nirvana, one needs the union of the eye of wisdom and the feet of skillful means. In the Gaya Head Sutra (Gaya Gorī'i mdo) it is also said: 'The essence of the Great Vehicle path, in brief, is twofold: skillful means and wisdom.' Moreover, wisdom does not arise independently. For example, if one lights a small amount of wood, the fire will not be large or last long. But if one gathers a large amount of very dry wood and lights it, the fire will be great and impossible to extinguish. Similarly, great wisdom does not arise from accumulating only a small amount of merit. Great wisdom arises from accumulating great merit, such as generosity and ethical conduct, burning away all obscurations. Therefore, for the sake of wisdom itself, one must rely on generosity and so forth. As stated in the Bodhicharyavatara (Spyod 'jug): 'All these limbs, the Thus Gone One (Thub pas shes)
ས་རབ་དོན་དུ་གསུངས། །ཞེས་འབྱུང་ངོ་། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ངོ་བོ་ནི། ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་མངོན་པ་ཀུན་ལས་བཏུས་པ་ལས། ཤེས་རབ་གང་ཞེ་ན། ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཤེས་རབ་ལ་དབྱེ་ན། མདོ་སྡེ་རྒྱན་གྱི་འགྲེལ་པ་ལས་རྣམ་པ་གསུམ་གསུངས་ཏེ། འཇིག་རྟེན་པའི་ཤེས་རབ་དང་། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་དམན་པའི་ཤེས་རབ་དང་། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་ཤེས་རབ་བོ། །དེ་དག་སོ་སོའི་མཚན་ཉིད་བཤད་ན། འཇིག་རྟེན་པའི་ཤེས་རབ་ནི། གསོ་བ་རིག་པ་དང་། གཏན་ཚིགས་རིག་པ་དང་། སྒྲ་རིག་པ་དང་། བཟོ་རིག་པ་སྟེ། རིག་པའི་གནས་བཞི་པོ་དག་ལ་བརྟེན་ནས་སྐྱེས་པའི་ཤེས་རབ་གང་ཡིན་པ་དེའོ། །འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཤེས་རབ་གཉིས་པོ་ནང་རིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་དམ་པའི་ཆོས་ལ་བརྟེན་ནས་སྐྱེས་པའི་ཤེས་རབ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ཡང་དང་པོ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་དམན་པའི་ཤེས་རབ་ནི། ཉན་ཐོས་དང་རང་རྒྱལ་བ་དག་གི་ཐོས་བསམ་སྒོམ་གསུམ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་སྟེ། ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་འདི་མི་གཙང་བ་དང་། སྡུག་བསྔལ་བ་དང་། མི་རྟག་པ་དང་། བདག་ 2-13-96b མེད་པར་རྟོགས་པའོ། །གཉིས་པ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་ཤེས་རབ་ནི། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཐོས་བསམ་སྒོམ་གསུམ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་ཉིད་སྐྱེ་བ་མེད་པ། གཞི་མེད་རྩ་བྲལ་དུ་ཤེས་པའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བདུན་བརྒྱ་པ་ལས། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་མ་མཆིས་པར་ཤེས་པ་གང་ལགས་པ་དེ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལགས་སོ། །ཤེས་གསུངས་སོ། །འཕགས་པ་སྡུད་པ་ལས་ཀྱང་། ཆོས་རྣམས་རང་བཞིན་མེད་པར་ཡོངས་སུ་ཤེས་གྱུར་པ། །འདི་ནི་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་མཆོག་སྤྱོད་པ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །བྱང་ཆུབ་ལམ་སྒྲོན་ལས་ཀྱང་། ཕུང་པོ་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས། །སྐྱེ་བ་མེད་པར་རྟོགས་གྱུར་པའི། །རང་བཞིན་སྟོང་ཉིད་ཤེས་པ་ལས། །ཤེས་རབ་ཅེས་ནི་ཡོངས་སུ་བཤད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །ཤེས་རབ་ཤེས་པར་བྱ་བ་ནི། ཤེས་རབ་ལ་གསུམ་ཡོད་པ་ལས། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་ཤེས་རབ་དེ་ཤེས་པར་བྱེད་དགོས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་འཆད་པ་ལ་དོན་རྣམ་པ་དྲུག་གིས་སྟོན་ཏེ། དངོས་པོར་འཛིན་པ་དགག་པ་དང་། དངོས་མེད་དུ་འཛིན་པ་དགག་པ་དང་། མེད་པར་འཛིན་པའི་སྐྱོན་དང་། འཛིན་པ་གཉིས་ཆར་གྱི་སྐྱོན་དང་། གྲོལ་བར་འགྱུར་བའི་ལམ་དང་། གྲོལ་བའི་རང་བཞིན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །དེ་ལ་དང་པོ་དངོས་པོར་འཛིན་པ་དགག་པ་ནི། ཇོ་བོའི་བྱང་ཆུབ་ལམ་སྒྲོན་དུ། ཡོད་པ་སྐྱེ་བར་རིགས་མིན་ཏེ། །མེད་པའང་ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་བཞིན། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གཏན་ཚིགས་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་དཔྱད་ནས་གསུངས་ཏེ། ལམ་རིམ
【現代漢語翻譯】 如經中所說：『智慧的意義在於完全辨別諸法。』在《阿毗達磨集論》中也說：『何為智慧？即是完全辨別諸法。』 智慧可分為三種，如《經莊嚴論》的解釋中所說：世間智慧、出世間小智慧、出世間大智慧。 若要解釋這些各自的體性，世間智慧是指：醫學、因明學、聲明學、工藝學，即是依于這四種明處而生起的智慧。 兩種出世間智慧是指依于正法而生起的智慧，也稱為內明學。 首先，出世間小智慧是指聲聞和獨覺從聞、思、修三者中產生的智慧，即是了知取蘊是不凈、是痛苦、是無常、是無我的。 第二，出世間大智慧是指大乘從聞、思、修三者中產生的智慧，即是了知一切法自性空，無生，無基無根。 如《七百頌般若經》中所說：『了知一切法無生，即是般若波羅蜜多。』 在《聖集經》中也說：『若能完全了知諸法無自性，此乃修持最勝般若波羅蜜多。』 《菩提道燈論》中也說：『蘊、界、處，若能了知無生，從知自性空性中，即名為智慧。』 要了解的智慧是：在三種智慧中，需要了解的是出世間大智慧。爲了闡釋它，將以六個方面來展示：破除執著實有、破除執著實無、執著于無的過患、執著於二者的過患、解脫之道、解脫的自性——涅槃。 首先，破除執著實有，如喬沃杰（尊者阿底峽）的《菩提道燈論》中說：『有者不應生，無者如虛空花。』等等，通過各種偉大的理證進行分析闡述。論典《道次第》
【English Translation】 It is said: 'The essence of wisdom is to completely distinguish dharmas.' As it says in the Abhidharmasamuccaya: 'What is wisdom? It is the complete distinction of dharmas.' Wisdom is divided into three types, as explained in the commentary on the Ornament of the Sutras: worldly wisdom, lesser transcendental wisdom, and greater transcendental wisdom. To explain the characteristics of each of these, worldly wisdom is: medicine, logic, grammar, and crafts, which is the wisdom that arises from relying on these four fields of knowledge. The two types of transcendental wisdom are those that arise from relying on the holy Dharma, which is called inner science. Firstly, lesser transcendental wisdom is the wisdom that arises from the hearing, thinking, and meditating of the Hearers and Solitary Realizers, which is the realization that these aggregates of appropriation are impure, suffering, impermanent, and without self. Secondly, greater transcendental wisdom is the wisdom that arises from the hearing, thinking, and meditating of the Great Vehicle, which is the knowledge that all dharmas are empty of inherent existence, without arising, without basis, and without root. As it says in the Seven Hundred Stanza Perfection of Wisdom Sutra: 'That which knows that all dharmas are without arising is the Perfection of Wisdom.' In the Noble Collection Sutra, it also says: 'When one completely knows that dharmas are without inherent existence, this is the practice of the supreme Perfection of Wisdom.' In the Lamp for the Path to Enlightenment, it also says: 'The aggregates, elements, and sense bases, when one realizes they are without arising, from knowing the emptiness of inherent existence, it is fully explained as wisdom.' What is to be known about wisdom is: among the three types of wisdom, it is the greater transcendental wisdom that needs to be known. To explain this, it will be shown in six aspects: refuting the clinging to things as real, refuting the clinging to things as unreal, the fault of clinging to non-existence, the fault of clinging to both, the path to liberation, and the nature of liberation—Nirvana. Firstly, refuting the clinging to things as real, as it says in Jowo's (Lord Atisha's) Lamp for the Path to Enlightenment: 'That which exists cannot arise, and that which does not exist is like a flower in the sky.' etc., it is explained after analyzing with great reasoning. The Lamrim (Stages of the Path)
་དུ་གསུང་ཙ་ན། དངོས་པོའམ་དངོས་འཛིན་ཐམས་ཅད་ 2-13-97a བདག་གཉིས་སུ་འདུས་ལ། བདག་གཉིས་པོ་དེ་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་ཉིད་ཡིན་པར་གསུངས་སོ། །འོ་ན་བདག་རྣམ་པ་གཉིས་སམ། སེམས་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཡིན་ན། གང་ཟག་གི་བདག་ཅེས་བྱ་བ་དང་། ཆོས་ཀྱི་བདག་ཅེས་བྱ་བའོ། །དེ་ལ་གང་ཟག་གི་བདག་གམ་སེམས་ཞེས་བྱ་བ་དེ་གང་ཡིན་ན། འདི་ལའང་འདོད་ལུགས་མང་སྟེ། དོན་ལ་གང་ཟག་ཅེས་བྱ་བ་ནི། རིག་པ་དང་བཅས་པའི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོའི་རྒྱུན་ནམ་མི་བྱེད་དགུ་བྱེད་རིག་རིག་གྱུ་གྱུ་པོ་འདི་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡང་མདོ་སིལ་བུ་ལས། རྒྱུན་ལ་གང་ཟག་ཅེས་བྱ་སྟེ། །གྱ་གྱུ་འཕྲོ་བ་འདི་རང་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །གང་ཟག་དེ་ལ་རྟག་པ་དང་གཅིག་པུར་བཟུང་ནས་ང་དང་བདག་ཏུ་ཞེན་ཅིང་ཆགས་པ་དེ་ལ་གང་ཟག་གི་བདག་གམ་སེམས་ཞེས་བྱ་སྟེ། བདག་དེས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་བསྐྱེད་དོ། །ཉོན་མོངས་པ་དེས་ལས་བསྐྱེད་དོ། །ལས་ཀྱིས་སྡུག་བསྔལ་བསྐྱེད་དོ། །དེས་ན་སྡུག་བསྔལ་དང་ཉེས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྩ་བ་ནི་བདག་གམ་སེམས་དེ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡང་རྣམ་འགྲེལ་ལས། བདག་ཡོད་ན་ནི་གཞན་དུ་ཤེས། །བདག་གཞན་ཆ་ལས་འཛིན་དང་སྡང་། །འདི་དག་དང་ནི་ཡོངས་འབྲེལ་ལས། །ཉེས་པ་ཐམས་ཅད་འབྱུང་བར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཆོས་ཀྱི་བདག་དེ་གང་ཡིན་ན། དེ་ལ་ཆོས་ཞེས་པ་ནི། ཕྱི་གཟུང་བའི་ཡུལ་དང་། ནང་འཛིན་པའི་སེམས་སོ། །ཅིའི་ཕྱིར་དེ་དག་ལ་ཆོས་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། དེ་དག་རང་གི་མཚན་ཉིད་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ཡང་མདོ་སིལ་བུ་ལས། མཚན་ཉིད་འཛིན་ལ་ཆོས་ཞེས་བྱ། །ཅེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་གཟུང་འཛིན་གཉིས་པོ་དངོས་པོར་བཟུང་ནས་ཞེན་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་བདག་ཅེས་བྱའོ། ། 2-13-97b བདག་དེ་གཉིས་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་ཉིད་ཡིན་པར་འཆད་པ་ལ། དང་པོར་གང་ཟག་གི་བདག་དགག་སྟེ། སློབ་དཔོན་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས་མཛད་པའི་རིན་ཆེན་ཕྲེང་བ་ལས། བདག་ཡོད་བདག་གིར་ཡོད་ཅེས་པ། །འདི་ནི་དམ་པའི་དོན་དུ་ལོག །ཅེས་གསུངས་ཏེ། བདག་དེ་དོན་དམ་པར་མ་གྲུབ་པའི་དོན་ཏོ། །གལ་ཏེ་བདག་གམ་སེམས་དོན་དམ་པར་གྲུབ་ནས་ཡོད་ན། བདེན་པ་མཐོང་བའི་དུས་ན་ཡང་ཡོད་དགོས་པ་ལ། བདེན་པ་མཐོང་བའི་སེམས་ཀྱིས་ངོ་བོ་མཐོང་བའི་དུས་ན་བདག་དེ་མེད་པས་ན་མ་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡང་རིན་ཆེན་ཕྲེང་བ་ལས། གང་ཕྱིར་ཡང་དག་ཇི་ལྟ་བ། །ཡོངས་སུ་ཤེས་པས་གཉིས་མི་འབྱུང་། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེ་ལ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་ཤེས་པ་ནི་བདེན་པ་མཐོང་བའམ་སེམས་སམ། གཉིས་མི་འབྱུང་བ་ནི་བདག་དང་བདག་གིར་འཛིན་པ་མི་འབྱུང་བའོ། །ཡང་གལ་ཏེ་བདག་གམ་སེམས་དེ་ཡོད་པར་གྱུར་ན་རང་ལས་སྐྱེ་བའམ། གཞན་ལས་སྐྱེ་བའམ། གཉིས་ཀ་ལས་སྐྱེ་བའམ། དུས་གསུམ་ལས་སྐྱེ་བ་ཞེས་བརྟག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་རང་ལས་མི་སྐ
【現代漢語翻譯】 當這樣說的時候，所有事物或對事物的執著都包含在人我和法我之中，而這二者本質上是空性。 那麼，人我與法我這二者，或者說『心』是什麼呢？就是人我與法我。 那麼，人我或者說『心』是什麼呢？對此有很多觀點。實際上，所謂『人』，就是具有覺知的、不斷變化的蘊的相續，或者說是不停地變化、覺知的個體。 正如《零星經》中所說：『相續被稱為人，即是這不斷變化的個體。』 如果將這個人執著為常恒、單一的個體，並因此產生『我』和『我的』的執念，這就是人我或者說『心』。這個『我』會產生煩惱，煩惱會產生業，業會產生痛苦。因此，一切痛苦和過患的根源就是這個『我』或者說『心』。 正如《釋量論》中所說：『若有我，則知有他；由我他，生執著與嗔恨；由此等及相關聯，一切過患皆生起。』 那麼，法我（chos，dharma）是什麼呢？所謂『法』，就是外在所取的境和內在能取的心。 為什麼稱它們為『法』呢？因為它們各自持有自己的特徵。 正如《零星經》中所說：『持有特徵者稱為法。』 因此，將能取和所取二者執著為實有，就稱為法我。 爲了闡釋這二者本質上是空性，首先要破斥人我。龍樹（Klu-sgrub，Nāgārjuna）菩薩所著的《寶鬘論》（rin chen phreng ba）中說：『有我及我所，于勝義諦中，此乃顛倒見。』意思是說，『我』在勝義諦中是不成立的。 如果『我』或者說『心』在勝義諦中真實存在，那麼在證悟真理時也應該存在。但是，當證悟真理的心識見到實相時，『我』並不存在，因此它是不成立的。 正如《寶鬘論》中所說：『以正知如實，二者不生起。』意思是說，以如實了知真理，即證悟真理的心識，『二者不生起』是指『我』和『我所』的執著不會生起。 又如果『我』或者說『心』存在，那麼應該考察它是從自身產生，還是從他者產生，還是從二者產生，還是從三時產生。 它不是從自身產生的。
【English Translation】 When it is said like that, all things or grasping at things are included in the two selfs, and those two are said to be empty of inherent existence. So, what are the two selfs, or 'mind'? They are the self of the person and the self of phenomena. So, what is the self of the person or 'mind'? There are many views on this. In reality, a 'person' is the continuum of aggregates of appropriation with awareness, or this constantly changing, aware individual. As it is said in the Miscellaneous Sutra: 'The continuum is called a person; it is this changing individual itself.' If that person is grasped as permanent and singular, and there is attachment and clinging to 'I' and 'mine', that is called the self of the person or 'mind'. That self generates afflictions. Afflictions generate karma. Karma generates suffering. Therefore, the root of all suffering and faults is that self or 'mind'. As it is said in the Commentary on Valid Cognition: 'If there is a self, then one knows others; from the parts of self and others come grasping and hatred; from these and their connections, all faults will arise.' What is the self of phenomena? 'Phenomena' are the external objects of grasping and the internal mind that grasps. Why are they called 'phenomena'? Because they hold their own characteristics. As it is said in the Miscellaneous Sutra: 'That which holds characteristics is called phenomena.' Therefore, grasping at the two, the grasper and the grasped, as real is called the self of phenomena. To explain that those two selfs are empty of inherent existence, first, the self of the person is refuted. In the Precious Garland by the teacher Nāgārjuna: 'The thought of self and what belongs to self, Is the opposite of what is truly noble.' This means that the self is not established in ultimate truth. If the self or mind were established as truly existent, then it would have to exist even at the time of seeing the truth. But since that self does not exist at the time when the mind that sees the truth sees its essence, it is not established. As it is said in the Precious Garland: 'Because perfect and true, Knowing does not produce duality.' Knowing what is perfect and true is seeing the truth or mind. 'Not producing duality' means that grasping at self and what belongs to self does not arise. Again, if the self or mind were to exist, then it should be examined whether it arises from itself, or arises from others, or arises from both, or arises from the three times. It does not arise from itself.
ྱེ་སྟེ། རང་གྲུབ་ཟིན་ནམ་མ་ཟིན། གྲུབ་མ་ཟིན་ན་རྒྱུར་མི་རུང་ལ། གྲུབ་ཟིན་ན་འབྲས་བུར་མི་རུང་ཞིང་། རང་ལ་རང་བྱེད་པ་འགལ་བས་སོ། །གཞན་ལས་ཀྱང་མི་སྐྱེ་སྟེ། དེ་ནི་རྒྱུ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱུ་ཇི་ལྟར་མ་ཡིན་ན། འདི་ལྟར་རྒྱུ་ནི་འབྲས་བུ་ལ་ལྟོས་པ་ཡིན་པས་ཇི་སྲིད་འབྲས་བུ་མ་བྱུང་བ་དེ་སྲིད་ནི་རྒྱུ་མ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཚེ་རྒྱུ་མ་ཡིན་པ་དེའི་ཚེ་འབྲས་བུ་ཡང་མི་སྐྱེ་བས་སྔ་མ་ཁོ་ན་བཞིན་ནོ། །གཉིས་ཀ་ལས་ཀྱང་མི་སྐྱེ་སྟེ། ཕྱོགས་གཉིས་ཀ་སྔར་བཤད་པ་ལྟར་སྐྱོན་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དུས་གསུམ་ལས་ཀྱང་མི་སྐྱེ་སྟེ། འདས་པས་མི་བསྐྱེད་པ་ནི་དེ་ཉིད་ས་བོན་རུལ་པ་ནུས་པ་ཟད་པ་ 2-13-98a བཞིན་ནོ། །མ་འོངས་པས་མི་བསྐྱེད་པ་ནི་མོ་གཤམ་གྱི་བུ་བཞིན་ནོ། །ད་ལྟར་བས་མི་བསྐྱེད་པ་ནི་ཕན་གདགས་བྱ་འདོགས་བྱེད་མི་འཐད་པས་སོ། །དེ་ལྟར་ཡང་རིན་ཆེན་ཕྲེང་བ་ལས། དེ་ནི་རང་གཞན་གཉིས་ཀ་དང་། །དུས་གསུམ་ཉིད་དུ་མ་ཐོབ་ཕྱིར། །ངར་འཛིན་པ་ནི་ཟད་པར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། མ་ཐོབ་པ་ནི་མི་བསྐྱེད་པའི་དོན་ཏོ། །ཡང་ན་འདི་ལྟར་གོ་བར་བྱ་སྟེ། བདག་ཅེས་བྱ་བ་དེ་རང་གི་ལུས་ལ་ཡོད་དམ། སེམས་ལ་ཡོད་དམ། མིང་ལ་ཡོད་ཅེས་བརྟག་པར་བྱའོ། །ལུས་འདི་འབྱུང་བ་བཞིའི་རང་བཞིན་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་ལུས་ཀྱི་སྲ་བ་ནི་ས་ཡིན། གཤེར་བ་ནི་ཆུ་ཡིན། དྲོད་ནི་མེ་ཡིན། དབུགས་དང་གཡོ་འགུལ་ནི་རླུང་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་འབྱུང་བ་བཞི་ལ་བདག་གམ་སེམས་མེད་དེ། དཔེར་ན་ཕྱི་རོལ་གྱི་ས་ཆུ་ལ་སོགས་པའི་འབྱུང་བ་བཞི་ལ་བདག་གམ་སེམས་མེད་པ་བཞིན་ནོ། །སེམས་ལ་བདག་ཡོད་དོ་ཞེ་ན། སེམས་ནི་ཅིར་ཡང་མ་གྲུབ་སྟེ་རང་གཞན་གཉིས་ཀས་མ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་སེམས་རང་མ་གྲུབ་པས། བདག་གྲུབ་པ་མེད་དོ། །མིང་ལ་བདག་གམ་སེམས་ཡོད་དོ་ཞེ་ན། མིང་ནི་གློ་བུར་དུ་བཏགས་པ་ཡིན་ཏེ། རྫས་སུ་ཡང་མ་གྲུབ་ལ། བདག་དང་ཡང་འབྲེལ་བ་མེད་དོ། །དེ་ལྟར་ན་རྒྱུ་མཚན་གསུམ་གྱི་སྒོ་ནས་གང་ཟག་གི་བདག་གམ་སེམས་མ་གྲུབ་པར་བསྟན་ཏོ། །ད་ནི་ཆོས་ཀྱི་བདག་དགག་པ་ལ་གཉིས་ཏེ། ཕྱི་གཟུང་བའི་ཡུལ་མ་གྲུབ་པར་བསྟན་པ་དང་། ནང་འཛིན་པའི་སེམས་མ་གྲུབ་པར་བསྟན་པའོ། །དེ་ལ་དང་པོ་བཤད་ན། ཁ་ཅིག་ཕྱི་གཟུང་བའི་ཡུལ་དངོས་པོར་གྲུབ་པར་འདོད་དེ། དེ་ཡང་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་ན་རེ། རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་ངོ་བོ་ཟླུམ་གོང་ཆ་ཤས་མེད་པ་ཞིག་རྫས་སུ་ཡོད། དེ་དག་ཚོགས་པ་ནི་ 2-13-98b གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་འདི་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་རྡུལ་དེ་རྣམས་སིལ་བུར་སོ་སོར་བསྐོར་བ་བར་དང་བཅས་པར་ཡོད་དེ། ད་ལྟ་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་སྣང་བ་ནི་དཔེར་ན་གཡག་རྔ་དང་ནེའུ་སིང་གི་ཚུལ་ལྟར་ཡིན། མི་འགྱེས་པ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་ལས་ཀྱི་བསྡུས་པ་ཡིན། ཞེས་ཟེར་རོ།
【現代漢語翻譯】 那麼，自生已經成立了嗎？如果尚未成立，則不能作為因；如果已經成立，則不能作為果。因為自己對自己起作用是相違背的。同樣，也不能從他處產生，因為他處不是因。為什麼不是因呢？因為因依賴於果，所以在果未產生之前，就不是因。當不是因的時候，果也不會產生，就像之前一樣。也不能從兩者產生，因為兩者都像之前所說的那樣有缺陷。也不能從三時產生，因為過去不能產生，就像種子腐爛失去效力一樣。未來不能產生，就像石女的兒子一樣。現在不能產生，因為施加作用和承受作用是不合理的。正如《寶鬘論》中所說：『它在自己、他者、兩者以及三時中都不可得，因此，我執將會消失。』這裡所說的不可得，就是不能產生的意思。或者，應該這樣理解：所謂的『我』，是在自己的身體上嗎？在心上嗎？還是在名上呢？應該這樣進行觀察。這個身體是四大種的自性，身體的堅硬是地，濕潤是水，溫暖是火，氣息和運動是風。這樣，四大種上沒有『我』或『心』，就像外面的地水等四大種沒有『我』或『心』一樣。如果說心上有『我』，那麼心什麼也不是，因為自己和他人都沒有見過。因此，心本身沒有成立，所以『我』的成立是不存在的。如果說名上有『我』或『心』，那麼名是臨時安立的，不是實物，也與『我』沒有關聯。這樣，通過三個理由，說明了人我的成立是不存在的。現在，破除法我分為兩部分：一是說明外在所取境不存在，二是說明內在能取心不存在。首先，講述第一部分。有些人認為外在所取境是實有的。其中，有部宗認為，極微（藏文：རྡུལ་ཕྲ་རབ་，梵文天城體：परमाणु，梵文羅馬擬音：paramāṇu，漢語字面意思：極小的微粒）的本體是圓形的、沒有分節的，是實有的。這些極微聚集起來就是色等外境。這些極微是分散的、各自獨立的、有間隔的。現在看起來像一個整體，就像牦牛尾巴和孔雀羽毛一樣。不分離是因為眾生的業力聚合所致。 So, is self-origination established or not? If it is not established, then it cannot be a cause; if it is established, then it cannot be a result. Because it is contradictory for oneself to act upon oneself. Likewise, it cannot arise from others, because others are not the cause. Why is it not the cause? Because the cause depends on the result, so as long as the result has not arisen, it is not the cause. When it is not the cause, the result will not arise either, just like before. It cannot arise from both, because both are flawed as previously stated. It cannot arise from the three times either, because the past cannot produce, just like a rotten seed that has lost its potency. The future cannot produce, like the son of a barren woman. The present cannot produce, because it is unreasonable to apply action and receive action. As it is said in the 'Precious Garland': 'It is not obtained in oneself, others, both, and the three times, therefore, the clinging to self will cease.' What is said here as unobtainable means unable to produce. Or, it should be understood like this: Is the so-called 'I' on one's own body? On the mind? Or on the name? One should examine it in this way. This body is the nature of the four elements, the hardness of the body is earth, the moisture is water, the warmth is fire, and the breath and movement are wind. Thus, there is no 'I' or 'mind' on the four elements, just as there is no 'I' or 'mind' on the external four elements such as earth and water. If you say that there is 'I' on the mind, then the mind is nothing, because neither oneself nor others have seen it. Therefore, since the mind itself is not established, the establishment of 'I' does not exist. If you say that there is 'I' or 'mind' on the name, then the name is temporarily designated, it is not a substance, and it has no connection with 'I'. Thus, through three reasons, it is shown that the establishment of the person's self or mind does not exist. Now, refuting the dharma-self is divided into two parts: first, showing that the external object of grasping does not exist, and second, showing that the internal grasping mind does not exist. First, the first part is explained. Some people believe that the external object of grasping is real. Among them, the Vaibhashika school says that the essence of the atom (藏文：རྡུལ་ཕྲ་རབ་，梵文天城體：परमाणु，梵文羅馬擬音：paramāṇu，漢語字面意思：極小的微粒) is round, without parts, and is real. The collection of these atoms is the external object such as form. These atoms are scattered, separate, and have intervals. Now, appearing as a whole is like the appearance of a yak tail and peacock feathers. Not separating is due to the aggregation of sentient beings' karma.
【English Translation】 So, is self-origination established or not? If it is not established, then it cannot be a cause; if it is established, then it cannot be a result. Because it is contradictory for oneself to act upon oneself. Likewise, it cannot arise from others, because others are not the cause. Why is it not the cause? Because the cause depends on the result, so as long as the result has not arisen, it is not the cause. When it is not the cause, the result will not arise either, just like before. It cannot arise from both, because both are flawed as previously stated. It cannot arise from the three times either, because the past cannot produce, just like a rotten seed that has lost its potency. The future cannot produce, like the son of a barren woman. The present cannot produce, because it is unreasonable to apply action and receive action. As it is said in the 'Precious Garland': 'It is not obtained in oneself, others, both, and the three times, therefore, the clinging to self will cease.' What is said here as unobtainable means unable to produce. Or, it should be understood like this: Is the so-called 'I' on one's own body? On the mind? Or on the name? One should examine it in this way. This body is the nature of the four elements, the hardness of the body is earth, the moisture is water, the warmth is fire, and the breath and movement are wind. Thus, there is no 'I' or 'mind' on the four elements, just as there is no 'I' or 'mind' on the external four elements such as earth and water. If you say that there is 'I' on the mind, then the mind is nothing, because neither oneself nor others have seen it. Therefore, since the mind itself is not established, the establishment of 'I' does not exist. If you say that there is 'I' or 'mind' on the name, then the name is temporarily designated, it is not a substance, and it has no connection with 'I'. Thus, through three reasons, it is shown that the establishment of the person's self or mind does not exist. Now, refuting the dharma-self is divided into two parts: first, showing that the external object of grasping does not exist, and second, showing that the internal grasping mind does not exist. First, the first part is explained. Some people believe that the external object of grasping is real. Among them, the Vaibhashika school says that the essence of the atom (藏文：རྡུལ་ཕྲ་རབ་，梵文天城體：परमाणु，梵文羅馬擬音：paramāṇu，漢語字面意思：extremely small particle) is round, without parts, and is real. The collection of these atoms is the external object such as form. These atoms are scattered, separate, and have intervals. Now, appearing as a whole is like the appearance of a yak tail and peacock feathers. Not separating is due to the aggregation of sentient beings' karma.
།མདོ་སྡེ་པ་ན་རེ། རྡུལ་དེ་དག་ཀྱང་བསྐོར་བ་བར་མེད་པ་འབྱར་ལ་མ་རེག་པར་ཡོད་ཅེས་ཟེར་རོ། །དེ་ལྟར་འདོད་ཀྱང་དེ་མ་གྲུབ་སྟེ། རྡུལ་དེ་གཅིག་ཏུ་ཡོད་དམ་དུ་མར་ཡོད། གཅིག་ཡིན་ན་རྡུལ་དེ་ལ་ཕྱོགས་ཆའི་དབྱེ་བ་ཡོད་དམ་མེད། ཕྱོགས་ཆའི་དབྱེ་བ་ཡོད་ན་ཤར་ནུབ་དང་ལྷོ་བྱང་དང་སྟེང་འོག་གི་ཆ་སྟེ། ཆ་དྲུག་ཏུ་སོང་བས་གཅིག་ཏུ་འདོད་པ་ཉམས་སོ། །ཕྱོགས་ཆའི་དབྱེ་བ་མེད་ན་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རྡུལ་གཅིག་གི་ངོ་བོར་འགྱུར་དགོས་ན་དེ་ལྟར་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། མངོན་སུམ་གྱི་བསལ་བ་ཡོད་དོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། ཉི་ཤུ་པའི་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་ལས། དྲུག་གིས་གཅིག་ཆར་སྦྱར་བ་ན། །ཕྲ་རབ་རྡུལ་ཆ་དྲུག་ཏུ་འགྱུར། དྲུག་པོ་དག་ནི་གོ་གཅིག་ན། །གོང་བུ་རྡུལ་ཕྲན་ཙམ་དུ་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དུ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། གཅིག་གྲུབ་ན་གཅིག་བསགས་པའི་དུ་མ་གྲུབ་ཏུ་རུང་བ་ལས། གཅིག་མ་གྲུབ་པས་དེ་བསགས་པའི་དུ་མ་ཡང་མ་གྲུབ་བོ། །དེས་ན་རྡུལ་ཕྲ་རབ་རྫས་སུ་མ་གྲུབ་པས་དེའི་རང་བཞིན་ཕྱིའི་ཡུལ་འདི་ཡང་མ་གྲུབ་བོ། །འོ་ན་ད་ལྟ་མངོན་སུམ་དུ་སྣང་ཞིང་འདུག་པ་འདི་ཅི་ཡིན་སྙམ་ན་འདི་ནི་རང་སེམས་ཉིད་འཁྲུལ་ནས་ཕྱི་རོལ་གྱི་ཡུལ་དུ་སྣང་བ་འདི་རང་གི་སེམས་ལ་དེ་ལྟར་དུ་ཤར་བས་སྣང་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡིན་པར་ཅིས་ཤེས་ན། ལུང་དང་། རིགས་པ་དང་། དཔེ་དང་གསུམ་གྱིས་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ལུང་ནི། ཕལ་པོ་ཆེའི་མདོ་ལས། ཀྱེ་རྒྱལ་བའི་སྲས་དག ། 2-13-99a ཁམས་གསུམ་པོ་འདི་ནི་སེམས་ཙམ་མོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ལང་ཀར་གཤེགས་པའི་མདོ་ལས་ཀྱང་། བག་ཆགས་ཀྱིས་ནི་དཀྲུགས་པའི་སེམས། །དོན་དུ་སྣང་བ་རབ་ཏུ་འབྱུང་། །དོན་ཡོད་མ་ཡིན་སེམས་ཉིད་དེ། །ཕྱི་རོལ་དོན་མཐོང་ལོག་པའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །རིགས་པ་ནི། ཕྱི་སྣང་བ་འདི་ཆོས་ཅན་སེམས་ཀྱི་འཁྲུལ་སྣང་ཡིན་པར་དམ་བཅའ། མེད་པ་སྣང་ཞིང་མིའི་རྭའམ་བསྒོམས་པའི་ལྗོན་ཤིང་ལྟ་བུ། འདུགཔའི་ཕྱིར། ཞེས་པ་ནི་གཏན་ཚིགས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཡོད་པ་མི་སྣང་བའི་སྣང་བ་རྐྱེན་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་འགྱུར་བ་དང་། ཕྱིར་དང་། སྣང་བ་འགྱུར་བསྒོམས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་འགྱུར། ཞིང་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་དང་། སྣང་བ་རིགས་དྲུག་གི། ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་སྣང་བ་འདི་སེམས་ཀྱི་འཁྲུལ་སྣང་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །དཔེ་ནི། རྨི་ལམ་དང་སྒྱུ་མ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་དག་གིས་ཕྱི་གཟུང་བའི་ཡུལ་མ་གྲུབ་པར་བསྟན་ནོ། །གཉིས་པ་བཤད་ན། ཁ་ཅིག་ནང་འཛིན་པའི་སེམས་རང་རིག་རང་རྒྱལ་བ་དང་སེམས་ཙམ་པས། རང་གསལ་དུ་དངོས་སུ་གྲུབ་པར་འདོད་དོ། །དེ་ལྟར་འདོད་ཀྱང་དེ་མ་གྲུབ་པའི་རྒྱུ་མཚན་གསུམ་སྟེ། སེམས་དེ་སྐད་ཅིག་མར་བརྟགས་པས་མ་གྲུབ་པ་དང་། སེམས་དེ་སུས་ཀྱང་མཐོང་བ་མེད་པས་དངོས་སུ་མ་གྲུབ་པ་དང་། ཡུལ་མ
【現代漢語翻譯】 彌勒菩薩問道：有部宗（梵文：Sarvāstivāda，一切有部）認為，極微（梵文：paramāṇu）是物質的最小單位，它們之間緊密相連，沒有空隙，但互不接觸。他們這樣主張，但這種觀點無法成立。因為這些極微是一個還是多個？如果是一個，那麼這個極微有方向性的區分嗎？如果有方向性的區分，比如東西南北、上下等六個方向，那麼它就分成了六個部分，與最初認為的『一個』相矛盾。如果沒有方向性的區分，那麼所有的事物都將變成一個極微的本質，但事實並非如此，因為這與我們的直接經驗相悖。 正如《二十唯識論》（梵文：Viṃśatikā）中所說：『六者一時相合時，極微應成六分物，若彼六者同一處，聚則應如極微塵。』 如果認為是多個極微，那麼，如果一個極微能夠成立，那麼由一個極微聚集而成的多個極微也可能成立；但是，如果一個極微都不能成立，那麼由它聚集而成的多個極微也同樣不能成立。因此，由於極微不能成立為實有，那麼建立在其基礎上的外在世界也同樣不能成立。 那麼，現在我們所直接感知到的現象是什麼呢？這實際上是我們的自心（梵文：svacitta）由於迷惑而顯現為外在的境（梵文：viṣaya）。這種顯現是由於自心以這種方式呈現出來的。 我們如何知道是這樣的呢？可以通過聖言量（梵文：āgama）、理證（梵文：yukti）和比喻（梵文：dṛṣṭānta）這三個方面來理解。首先，聖言量方面，《華嚴經》（梵文：Avataṃsaka Sūtra）中說：『奇哉！奇哉！此諸眾生，云何具有如來智慧，而愚癡迷惑，不知不見！』 《楞伽經》（梵文：Laṅkāvatāra Sūtra）中也說：『由習氣擾動之心，顯現為外境。外境並非真實存在，只是心的顯現。認為外境真實存在是錯誤的。』 理證方面，外在的顯現是心識的錯覺，因為無而顯現，就像人頭上的角或者通過禪定而產生的樹木一樣。這就是理由（梵文：hetu）。同樣，存在的卻不顯現，顯現會因緣的力量而改變，以及顯現會因禪定的力量而改變，並且顯現因六道眾生的不同而不同，因此，這種顯現僅僅是心識的錯覺。 比喻方面，就像夢境和幻術等。這些都表明外在所執取的境並不成立。 其次，關於內在的執取。一些內識的持有者，如自證自立的心識和唯識宗（梵文：Vijñānavāda），認為自明（梵文：svaprakāśa）是真實存在的。雖然他們這樣認為，但這種觀點有三個理由不能成立：心識如果被分析為剎那（梵文：kṣaṇa），就無法成立；心識是無法被任何人看到的，因此不能成立為實有；並且境...
【English Translation】 Maitreya Bodhisattva asked: The Sarvāstivāda (Everything Exists School) says that atoms (Sanskrit: paramāṇu) are the smallest units of matter, closely connected without gaps but not touching each other. They assert this, but this view cannot be established. Are these atoms one or many? If one, does this atom have directional distinctions? If it has directional distinctions, such as east, west, south, north, up, and down, then it is divided into six parts, contradicting the initial idea of 'one'. If there are no directional distinctions, then all things would become the essence of one atom, but this is not the case, as it contradicts our direct experience. As stated in the Twenty Verses (Sanskrit: Viṃśatikā): 'When six combine at once, the subtle atom should become sixfold; if those six are in one place, the aggregate should be the size of a subtle atom.' If it is considered as many atoms, then if one atom can be established, then many atoms accumulated from one atom may be established; however, if one atom cannot be established, then many atoms accumulated from it also cannot be established. Therefore, since the subtle atom cannot be established as a substance, the external world based on it also cannot be established. So, what is this phenomenon that we directly perceive now? This is actually our own mind (Sanskrit: svacitta) appearing as an external object (Sanskrit: viṣaya) due to delusion. This appearance is due to the fact that our own mind appears in this way. How do we know this is the case? It can be understood through three aspects: scriptural authority (Sanskrit: āgama), reasoning (Sanskrit: yukti), and analogy (Sanskrit: dṛṣṭānta). First, in terms of scriptural authority, the Avataṃsaka Sūtra says: 'How wondrous, how wondrous! How do these beings possess the wisdom of the Tathāgata, yet are deluded and ignorant, not knowing and not seeing!' The Laṅkāvatāra Sūtra also says: 'The mind disturbed by habitual tendencies appears as external objects. External objects are not truly existent, they are merely manifestations of the mind. To see external objects as real is a mistake.' In terms of reasoning, the external appearance is a delusion of the mind, because it appears without existence, like horns on a person's head or trees produced through meditation. This is the reason (Sanskrit: hetu). Similarly, what exists does not appear, appearances change due to the power of conditions, and appearances change due to the power of meditation, and appearances differ according to the six realms of beings. Therefore, this appearance is solely a delusion of the mind. In terms of analogy, it is like dreams and illusions, etc. These all show that the external object of grasping is not established. Secondly, regarding the internal grasping. Some holders of inner consciousness, such as the self-aware and self-sufficient mind and the Vijñānavāda (Mind-Only School), believe that self-illumination (Sanskrit: svaprakāśa) is truly existent. Although they believe this, this view cannot be established for three reasons: if consciousness is analyzed into moments (Sanskrit: kṣaṇa), it cannot be established; consciousness cannot be seen by anyone, therefore it cannot be established as a real entity; and the object...
ེད་པས་སེམས་མ་གྲུབ་པའོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ནི། ཁྱོད་འདོད་པའི་སེམས་རང་རིག་རང་གསལ་དེ་སྐད་ཅིག་ཏུ་ཡོད་དམ། དུ་མར་ཡོད། སྐད་ཅིག་ཏུ་ཡོད་ཅེ་ན། དེ་ལ་དུས་གསུམ་གྱི་ཆ་ཤས་ཡོད་དམ་དེ་ལ་དུས་གསུམ་གྱི་ཆ་ཤས་མེད། དང་པོ་ལྟར་ན་སྐད་ཅིག་མ་མ་གྲུབ་སྟེ་དུ་མར་ཐལ་ལོ། །དེ་ལྟར་ཡང་རིན་ཆེན་ཕྲེང་བ་ལས། ཇི་ལྟར་སྐད་ཅིག་མཐའ་ཡོད་པ། །དེ་བཞིན་ཐོག་མཐའ་ 2-13-99b དབུས་བརྟག་དགོས། །དེ་ལྟར་སྐད་ཅིག་གསུམ་བརྟགས་ཕྱིར། །འཇིག་རྟེན་སྐད་ཅིག་ལ་མི་གནས། །ཤེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་དུས་གསུམ་གྱི་ཆ་ཤས་མེད་ན་སྐད་ཅིག་མ་དེ་དངོས་མེད་དུ་ཐལ་ལོ། །དེས་ན་སྐད་ཅིག་མ་མ་གྲུབ་པས་སེམས་ཀྱང་མ་གྲུབ་བོ། །དུ་མར་ཡོད་དོ་ཞེ་ན། སྐད་ཅིག་གྲུབ་ན་སྐད་ཅིག་བསགས་པའི་དུ་མ་གྲུབ་ཏུ་རུང་བ་ལ། སྐད་ཅིག་མ་གྲུབ་པས་དེ་བསགས་པའི་དུ་མ་ཡང་མ་གྲུབ་བོ། །དུ་མ་མ་གྲུབ་པས་སེམས་ཀྱང་མ་གྲུབ་བོ། །དོན་གཉིས་པ་བཤད་ན། སེམས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལུས་ཀྱི་ཕྱི་ནང་བར་གསུམ་སྟོད་སྨད་གང་དུ་གནས་པ་བཙལ། གཟུགས་སམ་ཁ་དོག་ཅི་ལྟར་འདུག་པ་ལེགས་པར་བརྟགས་ལ། ངེས་ཤེས་ཅི་སྐྱེས་སུ་ཚོལ་བ་དང་། དམིགས་རིམ་སྤོ་བ་ལ་སོགས་པ་ཞལ་ལས་ཤེས་པ་ལྟར་ཚོལ། །དེ་ཅི་ལྟར་བཙལ་ཡང་མ་མཐོང་མ་རྙེད་ན། མཐོང་རྒྱུའམ་ཁ་དོག་དངོས་པོའི་མཚན་མ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད། ཡོད་པ་དེ་མ་མཐོང་མ་རྙེད་པ་མ་ཡིན། འཚོལ་བ་པོ་རང་བཙལ་རྒྱུའམ། འཚོལ་མཁན་རང་བློའི་ཡུལ་ལས་འདས་པ། སྨྲ་བསམ་ཤེས་བརྗོད་ཀྱི་ཡུལ་ལས་འདས་པ་ཡིན་པས་གང་དུའང་བཙལ་བས་མི་མཐོང་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ་འོད་སྲུང་གིས་ཞུས་པའི་མདོ་ལས། འོད་སྲུང་སེམས་ནི་ནང་ན་ཡང་མེད། ཕྱི་རོལ་ན་ཡང་མེད། གཉིས་ཀའི་བར་ལ་ཡང་མི་དམིགས་སོ། །འོད་སྲུང་སེམས་ནི་དཔྱད་དུ་མེད། བསྟན་དུ་མེད་པ། བརྟེན་དུ་མེད་པ། སྣང་བ་མེད་པ། རྣམ་པར་རིག་པ་མེད་པ། གནས་པ་མེད་པའོ། །འོད་སྲུང་སེམས་ནི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཀྱང་མ་གཟིགས་མི་གཟིགས་གཟིགས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དམ་པའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་མདོ་ལས་ཀྱང་། དེ་ཕྱིར་སེམས་ནི་གསོག་དང་ 2-13-100a གསོབ། །ཡོད་པ་མིན་པར་རབ་ཤེས་ནས། །དེ་ལ་སྙིང་པོར་མི་བཟུང་སྟེ། །དེ་དག་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་། །ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པའི་ཆོས། །དེ་དག་ལ་ནི་གྲུབ་པ་མེད། །ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་བཏགས་པ་སྟེ། །རང་བཞིན་དེ་ལྟར་རབ་ཏུ་བསྟན། །མཐའ་གཉིས་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་སུ། །མཁས་རྣམས་དབུ་མར་སྤྱོད་པར་བྱེད། །ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ཆོས་སྟོང་པ། །དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་ལམ་ཡིན་ཏེ། །ངས་ཀྱང་དེ་ནི་བསྟན་པ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཆོས་ཉིད་མི་གཡོ་བའི་མདོ་ལས་ཀྱང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་མ་སྐྱེས་པ། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་མི་གནས་པ། ལས་དང་བྱ་བའི་མཐའ་ཐམས་ཅད
【現代漢語翻譯】 因此，心是不成立的。首先，你所認為的自知自明的覺性，是剎那存在還是多剎那存在？如果說是剎那存在，那麼這個剎那有過去、現在、未來三部分嗎？或者說沒有三部分？如果像第一種情況，那麼剎那就不成立，因為會變成多剎那。正如《寶鬘論》中所說：『如何有邊際的剎那，同樣需要考察起始、中間和終結。因為考察了三個剎那，所以世界不會停留在剎那上。』如果說沒有過去、現在、未來三部分，那麼這個剎那就會變成非實有。因此，剎那不成立，所以心也不成立。如果說是多剎那存在，如果剎那成立，那麼積累剎那的多剎那或許可以成立，但是因為剎那不成立，所以積累的剎那也不成立。多剎那不成立，所以心也不成立。 第二點要說明的是，這個被稱為『心』的東西，要在身體的內外、中間、上下何處尋找？它的形狀或顏色是什麼樣的？要好好觀察，看會產生什麼樣的定解，以及如何轉移目標等等，要像從上師那裡學到的一樣去尋找。無論如何尋找也看不到、找不到，那麼它就沒有可以看見的、顏色或實物的特徵。不是說存在卻看不到、找不到，而是尋找者本身超出了尋找的範圍，超出了能說、能想、能知、能表達的範圍，所以在任何地方尋找都找不到。正如《郁伽長者經》中所說：『郁伽，心不在內，不在外，也不在兩者之間。郁伽，心不可分析，不可指示，不可依賴，沒有顯現，沒有識別，沒有住處。郁伽，所有的佛都未曾見、不見、也不會見心。』 《正法受持經》中也說：『因此，要知道心是積聚和耗散的，不是存在的。不要執著它為核心，因為它們的自性是空性的。自性空性的法，它們沒有成立。一切法都是假立的，自性如此宣說。壓倒兩邊，智者行於中道。自性空性的法，那是菩提之道，我也是如此宣說的。』 《法性無動經》中也說：『一切法自性不生，自性不住，一切業和行為的終結……』
【English Translation】 Therefore, the mind is not established. Firstly, is the self-aware and self-illuminating awareness that you posit momentary or multi-momentary? If you say it is momentary, does that moment have three parts of time—past, present, and future—or does it not have three parts of time? If it is like the first case, then the moment is not established, as it would become multiple. As it says in the Ratnavali (Precious Garland): 'How can a moment have an end? Likewise, one must examine the beginning, middle, and end. Because three moments are examined, the world does not abide in a moment.' If it does not have three parts of time, then that moment would become non-existent. Therefore, since the moment is not established, the mind is also not established. If you say it is multi-momentary, if a moment were established, then the accumulation of moments into multiple moments might be established, but since a moment is not established, the accumulation of it into multiple moments is also not established. Since multiple moments are not established, the mind is also not established. Secondly, regarding this thing called 'mind,' search for where it abides—inside, outside, or in between the body; above or below. What is its shape or color? Examine it well, and seek what kind of definite understanding arises, and how to shift the focus, etc., as you have learned from the master. However you search, if you do not see or find it, then it has no characteristics of being visible, having color, or being a concrete thing. It is not that it exists but is not seen or found; rather, the searcher themselves are beyond the scope of searching, beyond the scope of speaking, thinking, knowing, and expressing. Therefore, searching in any place will not reveal it. As it says in the Ugrapariprccha Sutra: 'Ugra, the mind is not inside, not outside, nor is it perceived in between the two. Ugra, the mind is unanalyzable, unshowable, unsupportable, without appearance, without discernment, without abiding. Ugra, the mind is unseen, not seen, and will not be seen by all the Buddhas.' The Dharmadhara Sutra also says: 'Therefore, knowing well that the mind is accumulating and dissipating, and is not existent, do not grasp it as an essence, for their nature is emptiness. Dharmas that are empty in nature, they have no establishment. All dharmas are imputed, thus is their nature well taught. By subduing the two extremes, the wise engage in the Middle Way. Dharmas empty in nature, that is the path to enlightenment, and that is what I have taught.' The Acaladharmata Sutra also says: 'All dharmas are unarisen by nature, do not abide by nature, the end of all actions and deeds...'
་དང་བྲལ་བ། རྟོག་པ་དང་མི་རྟོག་པའི་ཡུལ་ལས་འདས་པའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེས་ན་སེམས་དེ་སུས་ཀྱང་མ་མཐོང་བས་ན། རང་རིག་རང་གསལ་དུ་བརྗོད་པ་དོན་མེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སྤྱོད་འཇུག་ལས་ཀྱང་། གང་ཚེ་འགས་ཀྱང་མཐོང་མེད་ན། གསལ་བའམ་ནི་མི་གསལ་བ། །མོ་གཤམ་བུ་མོའི་འགྱིང་བག་བཞིན། །དེ་ནི་བརྗོད་ཀྱང་དོན་མེད་དོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཏཻ་ལོ་པས་ཀྱང་། ཀྱཻ་ཧོ་འདི་ནི་རང་རིག་ཡེ་ཤེས་ཏེ། །ངག་གི་ལམ་འདས་ཡིད་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་མིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དོན་གསུམ་པ་བཤད་ན། ཡང་གོང་དུ་བཤད་པ་ལྟར་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཕྱིའི་ཡུལ་མ་གྲུབ་པས་ན། དེ་འཛིན་པའི་ནང་གི་སེམས་ཀྱང་མ་གྲུབ་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་རང་བཞིན་དབྱེར་མེད་པར་བསྟན་པའི་ལེའུ་ལས་ཀྱང་། སེམས་འདི་ནི་སྔོན་པོའམ། སེར་པོའམ། དམར་པོའམ། དཀར་པོའམ། བཙོད་ཁའམ། ཤེལ་གྱི་ཁ་དོག་ལྟ་བུའམ། ཡང་དག་པའམ། 2-13-100b ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའམ། རྟག་ཅེས་བྱ་བའམ། མི་རྟག་ཅེས་བྱ་བའམ། གཟུགས་ཅན་ནམ། གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པ་ཞིག་ཅེས་སོ་སོར་རྟོགས་ཤིག །སེམས་ནི་གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པ། བསྟན་དུ་མེད་པ། སྣང་བ་མེད་པ། ཐོགས་པ་མེད་པ། རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པས། ནང་ན་མི་གནས། ཕྱི་རོལ་ན་མི་གནས། གཉིས་ཀའི་བར་ན་མི་གནས་པའི་ཕྱིར། ཡོངས་སུ་དག་པ། ཡོངས་སུ་མ་གྲུབ་པ་ཡིན་ཞིང་དེ་ལ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་མེད་དེ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སྤྱོད་འཇུག་ལས་ཀྱང་། ཤེས་བྱ་མེད་ན་ཅི་རིག་ནས། །གང་གིས་ཤེས་པ་དེ་རྗོད་བྱེད། །ཅེས་པ་དང་། དེས་ན་ཤེས་བྱ་ཉེར་གནས་པ། མེད་པར་ཤེས་པ་མེད་ཅེས་ངེས། །ཤེས་གསུངས་སོ། །དེ་དག་གི་ནང་འཛིན་པའི་སེམས་མ་གྲུབ་པར་བསྟན་ཏེ། དེ་ལྟར་དངོས་པོར་འཛིན་པ་བཀག་ནས། དོན་གཉིས་པ་དངོས་མེད་དུ་འཛིན་པ་དགག་པ་ལ། གལ་ཏེ་བདག་གཉིས་པོ་དེ་དངོས་པོ་ཅིར་ཡང་མ་གྲུབ་པས་དངོས་མེད་ཅིག་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། དེ་ནི་དངོས་མེད་དུ་ཡང་མ་གྲུབ་སྟེ། ཅི་ལྟར་ཞེ་ན། བདག་གཉིས་པོའམ། སེམས་དེ་སྔར་དངོས་པོར་ཡོད་པ་ལ། ཕྱིས་མེད་པ་ཡིན་ན་དངོས་མེད་ཅེས་བྱར་རུང་སྟེ། བདག་གཉིས་སམ། སེམས་ཤེས་བྱ་བའི་ཆོས་ཡེ་ནས་རང་བཞིན་གྱིས་མ་གྲུབ་པས་ན། དངོས་པོར་ཡོད་པ་དང་མེད་པའི་མཐའ་ལས་འདས་སོ། །ས་ར་ཧ་པས། དངོས་པོར་འཛིན་པ་ཕྱུགས་དང་འདྲ་བ་སྟེ། །དངོས་མེད་འཛིན་ན་དེ་བས་ཀྱང་ནི་བླུན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ལང་ཀར་གཤེགས་པ་ལས་ཀྱང་། ཕྱི་རོལ་དངོས་པོ་ཡོད་མེད་མིན། །སེམས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་མེད། ། 2-13-101a ལྟ་བ་ཐམས་ཅད་རབ་སྤངས་པ། །དེ་ནི་སྐྱེ་མེད་མཚན་ཉིད་དོ། །ཅེས་གསུངས་སོ། །རིན་ཆེན་ཕྲེང་བ་ལས་ཀྱང་། གང་ཚེ་དངོས་པོ་མི་རྙེད་པ། །དེ་ཚེ་དངོས་མེད་ག་ལ་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དོན་གསུམ་པ་
【現代漢語翻譯】 遠離一切戲論，超越有念和無念的境界。』如是說。因此，心未被任何人所見，所以說『自知自明』是沒有意義的。《入菩薩行論》中也說：『何時任何人都未曾見，明或不明，如石女之儀態，說之亦無意義。』如是說。帝洛巴也說：『嗟呼！此乃自知之智慧，超越言語之道，非意識之所及。』 解釋第三個要點：如前所述，由於色等外境並不成立，因此執持它們之內心也不成立。在《顯法界自性無別品》中也說：『此心非藍、非黃、非紅、非白，非茜色、非水晶之色，非真實、非不真實，非常、非無常，非有色、非無色，應如是分別。心非有色，不可指示，不可見，無礙，非能辨識，不住于內，不住于外，不住於二者之間。因此，是完全清凈的，完全不成立的，並且沒有解脫，是法界的自性。』如是說。《入菩薩行論》中也說：『若無所知，何能知？以何知之，彼即能說。』又說：『因此，若所知不存在，則無知。』如是說。這些都表明了執持的內心並不成立。這樣，在遮止了執著實有之後，爲了破除執著空無，如果有人問：『既然二種我都不成立任何實有，那麼它們是空無嗎？』答：它們也不是空無。為什麼呢？如果二種我或心，先前是實有，後來才變為沒有，那麼才能稱為空無。但是，二種我或心，作為所知的法，從一開始就不是自性成立的，因此超越了實有和非有的邊際。薩ra哈巴（梵文：Saraha，古印度大乘 Siddha）說：『執著實有如同畜生，執著空無則更加愚蠢。』如是說。《楞伽經》中也說：『外境非有非無，心也無所執持，完全捨棄一切見解，此乃無生之體性。』如是說。《寶鬘論》中也說：『何時不得實有，彼時何來空無？』如是說。 第三個要點
【English Translation】 'It is separated from all elaborations and transcends the realm of thought and non-thought.' Thus it is said. Therefore, since the mind has not been seen by anyone, it is meaningless to say 'self-knowing and self-illuminating.' In the Bodhicaryāvatāra (Entering the Path of Enlightenment) it is also said: 'When no one has ever seen it, whether it is clear or unclear, like the gait of a barren woman's daughter, it is meaningless to talk about it.' Thus it is said. Tilopa also said: 'Hey ho! This is self-knowing wisdom, it transcends the path of speech and is not the object of the mind.' Explaining the third point: As mentioned above, since external objects such as form do not exist, the inner mind that grasps them also does not exist. In the chapter on demonstrating the indivisible nature of the dharmadhātu (realm of phenomena), it is said: 'This mind is not blue, not yellow, not red, not white, not madder-colored, not like the color of crystal, not true, not untrue, not permanent, not impermanent, not having form, not not having form; distinguish it thus. Mind is without form, cannot be pointed out, is invisible, unimpeded, non-discriminating, does not abide within, does not abide without, does not abide between the two. Therefore, it is completely pure and completely unestablished, and there is no liberation in it, it is the nature of the dharmadhātu.' Thus it is said. In the Bodhicaryāvatāra it is also said: 'If there is nothing to be known, what can be known? By what is it known, that is the speaker.' And: 'Therefore, if the knowable does not exist, there is no knowing.' Thus it is said. These all show that the grasping mind does not exist. Thus, having refuted the clinging to existence, to refute the clinging to non-existence, if someone asks: 'Since the two selves do not establish anything as existent, are they non-existent?' The answer is: they are not non-existent either. Why? If the two selves or the mind were previously existent and later became non-existent, then they could be called non-existent. But the two selves or the mind, as objects of knowledge, are not established by their own nature from the beginning, therefore they transcend the extremes of existence and non-existence. Saraha said: 'Clinging to existence is like an animal, clinging to non-existence is even more foolish.' Thus it is said. In the Laṅkāvatāra Sūtra (Descent to Lanka Sutra) it is also said: 'External objects are neither existent nor non-existent, and the mind is not grasped, completely abandoning all views, this is the nature of non-arising.' Thus it is said. In the Ratnāvalī (Precious Garland) it is also said: 'When existence is not found, how can non-existence exist?' Thus it is said. The third point
མེད་པར་འཛིན་པའི་སྐྱོན་འཆད་པ་ལ། འོ་ན་དོན་དངོས་པོར་འཛིན་པ་ནི་འཁོར་བའི་རྩ་བར་འདུག་ན། དངོས་མེད་དུ་བལྟས་ན་འཁོར་བ་ལས་གྲོལ་བར་འགྱུར་བ་མིན་ནམ་ཞེ་ན། སྔ་མ་བས་ཕྱི་མ་སྐྱོན་ཆེ་སྟེ། ས་ར་ཧས།དངོས་པོར་འཛིན་པ་ཕྱུགས་དང་འདྲ་བ་སྟེ། །དངོས་མེད་འཛིན་ན་དེ་བས་ཀྱང་ནི་བླུན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཇི་སྐད་དུ་དཀོན་མཆོག་བརྩེགས་པ་ལས། འོད་སྲུང་གང་ཟག་ཏུ་ལྟ་བ་རི་རབ་ཙམ་ལ་གནས་པ་ནི་སླའི། མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་ལྟ་བ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཡང་ཇི་སྐད་དུ། སྟོང་པ་ཉིད་ལ་བལྟ་ཉེས་པས། །ཤེས་རབ་ཆུང་རྣམས་ཕུང་བར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་སོ། །རྩ་བ་ཤེས་རབ་ལས་ཀྱང་། གང་དག་སྟོང་པ་ཉིད་བལྟ་བ། །དེ་དག་གསོར་མི་རུང་བར་གསུངས། །ཞེས་གསུངས་སོ། །གསོར་ཅི་ལྟར་མི་རུང་ཞེ་ན། དཔེར་ན་ནད་པ་ལ་འཁྲུ་སྨན་བཏང་བས། ནད་དང་འཁྲུ་སྨན་གཉིས་ཆར་འཁྲུས་ན་ནད་སོས་པ་ཡིན་ལ། ནད་འཁྲུས་ནས་འཁྲུས་སྨན་མ་ཞུ་ན། ནད་པ་གསོར་མི་རུང་སྟེ་འཆི་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་དངོས་པོར་བལྟ་བ་དེ་སྟོང་ཉིད་བསྒོམས་པས་བུད་ཀྱང་། སྟོང་ཉིད་ལ་ཞེན་ཅིང་བལྟ་ན། སྟོང་པའི་བདག་པོ་སྟོང་པར་འགྲོ་སྟེ། ངན་འགྲོར་ཕྱོགས་པར་འགྱུར་བའོ། །རིན་ཆེན་ཕྲེང་བ་ལས་ཀྱང་། ཡོད་པ་པོ་ནི་བདེ་འགྲོར་འགྲོ། མེད་པ་པོ་ནི་ངན་འགྲོར་འགྲོ། ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་སྔ་མ་བས་ཕྱི་མ་སྐྱོན་ཆེའོ། །དོན་བཞི་པ་འཛིན་པ་གཉིས་ཆར་གྱི་སྐྱོན་འཆད་པ་ལ། དོན་ 2-13-101b ལ་ཡོད་པར་འཛིན་པ་དང་། མེད་པར་འཛིན་པ་གཉིས་ཆར་སྐྱོན་ཅན་ཡིན་ཏེ། རྟག་ཆད་གཉིས་ཀྱི་མཐར་ལྟུང་བའི་ཕྱིར། །རྩ་བ་ཤེས་རབ་ལས་ཀྱང་། ཡོད་ཅེས་བྱ་བ་རྟག་པར་ལྟ། །མེད་ཅེས་བྱ་བ་ཆད་པར་ལྟ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །རྟག་ཆད་ཀྱི་མཐར་ལྟུང་བ་ནི་རྨོངས་པའོ། །རྨོངས་པ་ནི་འཁོར་བ་ལས་གྲོལ་བར་མི་འགྱུར་བའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་རིན་ཆེན་ཕྲེང་བ་ལས་ཀྱང་། དེ་ལྟར་སྨིག་རྒྱུ་ལྟ་བུ་ཡི། །འཇིག་རྟེན་ཡོད་པའམ་མེད་པ་ཞེས། །འཛིན་པ་དེ་ནི་རྨོངས་པ་སྟེ། །རྨོངས་པ་ཡོད་ན་མི་གྲོལ་ལོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དོན་ལྔ་པ་གྲོལ་བར་འགྱུར་བའི་ལམ་འཆད་པ་ལ། འོ་ན་གང་གིས་གྲོལ་ཞེ་ན། མཐའ་ལ་མི་གནས་པ་དབུ་མའི་ལམ་གྱིས་གྲོལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ཡང་རིན་ཆེན་ཕྲེང་བ་ལས། ཡང་དག་ཅི་བཞིན་ཡོང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡེ་ནས་སྐྱེ་མེད་དུ། ཤེས་པ། །གཉིས་ལ་རྟག་ཆད་མི་བརྟེན་འཁོར་བ་ལས་ཐར་བར་འགྱུར། །ཞེས་པ་དང་། དེས་ན་གཉིས་རྟག་ཆད་གཉིས་ཀྱི་མཐའ་ལ། མི་བརྟེན་པས་གྲོལ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །རྩ་བའི་ཤེས་རབ་ལས་ཀྱང་། དེ་ཕྱིར་ཡོད་དང་མེད་པ་ལ། །མཁས་པས་གནས་པར་མི་བྱའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །འོ་ན་མཐའ་གཉིས་སྤང་བའི་དབུ་མ་ཉིད་ཅི་ལྟ་བུ་ཡིན་སྙམ་ན། འཕགས་པ་དཀོན་མཆོག་བར
【現代漢語翻譯】 駁斥執實之過：如果執著於事物為實有是輪迴的根本，那麼視事物為非實有，難道不能從輪迴中解脫嗎？並非如此，後者比前者過患更大。薩ra哈（Saraha）說：『執著實有如畜生，執著非實有則更愚蠢。』 如《寶積經》所說：『守持人見如須彌山容易，以慢心執著空性則不然。』 又如經中所說：『錯謬地看待空性，智慧淺薄者將因此而毀滅。』 《根本慧論》中也說：『若人觀空性，是人不可治。』 如何不可救治呢？譬如給病人服用瀉藥，病和瀉藥都瀉掉，病就好了。如果病瀉掉了，而瀉藥沒有消化，病人就不可救治，會死亡。同樣，執著實有通過修習空性得以去除，但如果執著于空性，那麼空性的主人就會變得空虛，從而墮入惡趣。《寶鬘論》中也說：『有者趣向善道，無者趣向惡道。』 因此，後者比前者過患更大。第四個要點是闡述執著二者的過患： 執著事物為實有和執著事物為非實有，二者都有過患，因為會墮入常斷二邊。《根本慧論》中也說：『說有是常見，說無是斷見。』 墮入常斷二邊是愚癡，愚癡則不能從輪迴中解脫。如《寶鬘論》所說：『如是視世如幻化，執有或無皆愚癡，有癡則不得解脫。』 第五個要點是闡述能夠解脫的道路：那麼依靠什麼才能解脫呢？不落於邊見的，中道才能解脫。 如《寶鬘論》所說：『如實知曉一切法，本自不生之體性，不依二邊常與斷，便能解脫于輪迴。』因此，不依賴常斷二邊就能解脫。《根本慧論》中也說：『是故智者不應住，有無有法。』 那麼，捨棄二邊的中道是怎樣的呢？聖《寶積經》中說：
【English Translation】 Refuting the Fault of Holding to Non-Existence: If holding to things as real is the root of samsara, then wouldn't viewing things as non-existent lead to liberation from samsara? No, the latter is more flawed than the former. Saraha said, 'Holding to reality is like an animal; holding to non-reality is even more foolish.' As stated in the Ratnakuta Sutra (dKon mChog brTsegs Pa): 'It is easier to abide in the view of a person as large as Mount Meru than to view emptiness with pride.' Also, as it is said: 'Those with little wisdom will be destroyed by wrongly viewing emptiness.' The Root Wisdom (rTsa ba Shes rab) also states: 'Those who view emptiness are said to be incurable.' How are they incurable? For example, if a sick person is given a purgative, and both the illness and the purgative are purged, the illness is cured. But if the illness is purged and the purgative is not digested, the sick person is incurable and will die. Similarly, if the view of reality is removed by meditating on emptiness, but one clings to emptiness, then the master of emptiness becomes empty, and one will fall into lower realms. The Precious Garland (Rinchen Phrengba) also states: 'The existent goes to the happy realms; the non-existent goes to the bad realms.' Therefore, the latter is more flawed than the former. The fourth point is to explain the faults of holding to both: Holding to things as existent and holding to things as non-existent are both flawed, because they fall into the extremes of permanence and annihilation. The Root Wisdom (rTsa ba Shes rab) also states: 'To say 'exists' is to view as permanent; to say 'does not exist' is to view as annihilated.' Falling into the extremes of permanence and annihilation is ignorance, and ignorance does not lead to liberation from samsara. As the Precious Garland (Rinchen Phrengba) states: 'Thus, to view the world as like a mirage, holding to existence or non-existence, is ignorance, and with ignorance, there is no liberation.' The fifth point is to explain the path that leads to liberation: Then, by what is one liberated? One is liberated by the Middle Way, which does not abide in extremes. As the Precious Garland (Rinchen Phrengba) states: 'Knowing all phenomena as they truly are, as unborn from the beginning, not relying on the two extremes of permanence and annihilation, one will be liberated from samsara.' Therefore, one is liberated by not relying on the two extremes of permanence and annihilation. The Root Wisdom (rTsa ba'i Shes rab) also states: 'Therefore, the wise should not abide in existence or non-existence.' Then, what is this Middle Way that abandons the two extremes? The Noble Ratnakuta Sutra (Phags pa dKon mChog brTsegs)
ྩེགས་པ་ལས། འོད་སྲུང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཚུལ་བཞིན་དུ་ཆོས་ལ་སྦྱོར་བ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། དབུ་མའི་ལམ་ཆོས་རྣམས་ལ་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རྟོགས། འོད་སྲུང་དབུ་མའི་ལམ་ཆོས་རྣམས་ལ་སོ་སོར་རྟོགས་པ་གང་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་ཏེ། འོད་སྲུང་རྟག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མཐའ་གཅིག་གོ། མི་རྟག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མཐའ་གཉིས་སོ། །མཐའ་དེ་གཉིས་ཀྱི་དབུས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དཔྱད་དུ་མེད་པ། བསྟན་དུ་ 2-13-102a མེད་པ། སྣང་བ་མེད་པ། རྣམ་པར་རིག་པ་མེད་པ་སྟེ། འོད་སྲུང་འདི་ནི། དབུ་མའི་ལམ་ཆོས་རྣམས་ལ་ཡང་དག་པར་སོ་སོར་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །འོད་སྲུང་བདག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མཐའ་གཅིག་གོ །བདག་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མཐའ་གཉིས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་ཏེ། འོད་སྲུང་འཁོར་བ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་མཐའ་གཅིག་གོ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་འདི་ནི་མཐའ་གཉིས་སོ། །མཐའ་དེ་གཉིས་ཀྱི་དབུ་མ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དཔྱད་དུ་མེད་པ་བསྟན་དུ་མེད་པ། སྣང་བ་མེད་པ། རྣམ་པར་རིག་པ་མེད་པ་སྟེ། འོད་སྲུང་འདི་ནི་དབུ་མའི་ལམ་ཆོས་རྣམས་ལ་ཡང་དག་པར་སོ་སོར་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཞི་བ་ལྷས་ཀྱང་། ནང་ཡང་སེམས་མིན་ཕྱི་མིན་ཞིང་། །གཞན་དུ་ཡང་ནི་རྙེད་མ་ཡིན། །འདྲེས་མིན་ལོགས་སུ་གར་མེད་དེ། །འདི་ནི་ཅུང་ཟད་མིན་དེའི་ཕྱིར། །སེམས་ཅན་རང་བཞིན་མྱ་ངན་འདས། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེས་ན་མཐའ་གཉིས་ལ་མི་རྟོག་ཅིང་དབུ་མའི་ལམ་བྱས་ཀྱང་། དབུ་མ་ཉིད་ལ་ཡང་བརྟག་ཏུ་མེད་དེ། དོན་ལ་དེར་འཛིན་གྱི་ཤེས་པ་དང་བྲལ་བ་བློ་ལས་འདས་པར་གནས་པའོ། །ཇོ་བོས་ཀྱང་། དེ་ཡང་འདི་ལྟར་འདས་པའི་སེམས་ནི་འགགས་ཤིང་ཞིག །མ་འོངས་པའི་སེམས་ནི་མི་སྐྱེས་ཤིང་མི་འབྱུང་། ད་ལྟར་གྱི་སེམས་ནི་ཤིན་ཏུ་བརྟག་དཀའ་སྟེ། ཁ་དོག་མེད་པ། དབྱིབས་དང་བྲལ་བ་ནི་ནམ་མཁའ་དང་འདྲ་བར་མ་གྲུབ་བོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །མངོན་རྟོགས་རྒྱན་ལས་ཀྱང་། ཚུ་རོལ་ཕ་རོལ་མཐའ་ལ་མིན། །དེ་དག་བར་ན་མི་གནས་པ། །དུས་རྣམས་མཉམ་པ་ཉིད་ཤེས་ཕྱིར། །ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པར་འདོད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །དོན་དྲུག་པ་གྲོལ་བའི་རང་བཞིན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་རང་ 2-13-102b བཞིན་འཆད་པ་ལ། འོ་ན་འཁོར་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོའམ། དངོས་མེད་གང་དུ་ཡང་མ་གྲུབ་པ་ཡིན་ན། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་དངོས་པོ་ཅིག་ཡིན་ནམ། དངོས་མེད་ཅིག་ཡིན་ཞེ་ན། དམིགས་པ་ཅན་ལ་ལ་དག་མྱ་འདས་དངོས་པོར་ཡོད་པ་སྙམ་དུ་སེམས་སོ། །དེ་མ་ཡིན་ཏེ་རིན་ཆེན་ཕྲེང་བ་ལས། མྱ་ངན་འདས་པ་དངོས་མེད་པའང་། །མིན་ན་དངོས་པོ་ག་ལ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །གལ་ཏེ་དངོས་པོ་ཡིན་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་འདུས་བྱས་སུ་འགྱུར་རོ། །འདུས་བྱས་ཡིན་ན་མཐར་འཇིག་པར་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་རྩ་བ་ཤེས་རབ་ལས། གལ་ཏེ་མྱ་ངན་འདས
【現代漢語翻譯】 從（ཕུང་པོ།，Skandha，skandha，蘊）的層面來說，什麼是菩薩（བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ།，Bodhisattva，bodhisattva，菩提薩埵）如理如實地修持佛法呢？ 就像這樣：于中道（དབུ་མའི་ལམ།，Madhyamaka，madhyamaka，中觀）之法，各自如實地證悟。 འོད་སྲུང་（Kashyapa，kāśyapa，迦葉），什麼是于中道之法各自證悟呢？ 如是結合：འོད་སྲུང་（Kashyapa，kāśyapa，迦葉），所謂『常』（རྟག་，nitya，nitya，常）是單邊的執見，所謂『無常』（མི་རྟག་，anitya，anitya，無常）是雙邊的執見。 這兩個邊見（མཐའ།，anta，anta，邊）的中間是什麼呢？是不可思議的，不可言說的，不可顯現的，不可識別的。 འོད་སྲུང་（Kashyapa，kāśyapa，迦葉），這被稱為于中道之法如實地各自證悟。 འོད་སྲུང་（Kashyapa，kāśyapa，迦葉），所謂『我』（བདག་，ātman，ātman，我）是單邊的執見，所謂『無我』（བདག་མེད་，anātman，anātman，無我）是雙邊的執見。 如是結合：འོད་སྲུང་（Kashyapa，kāśyapa，迦葉），所謂『輪迴』（འཁོར་བ་，saṃsāra，saṃsāra，輪迴）是單邊的執見，所謂『涅槃』（མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་，nirvāṇa，nirvāṇa，涅槃）是雙邊的執見。 這兩個邊見的中間是什麼呢？是不可思議的，不可言說的，不可顯現的，不可識別的。 འོད་སྲུང་（Kashyapa，kāśyapa，迦葉），這被稱為于中道之法如實地各自證悟。 如是說。 寂天（ཞི་བ་ལྷས།，Śāntideva，śāntideva，寂天）也說：『內亦非心外非境，他處亦復不可得，不雜不離何處無，此乃少分亦非有，有情自性即涅槃。』 因此，不執著于兩邊，行於中道，然于中道本身亦不可執著，因為實際上，它遠離了執著的意識，安住于超越思維之處。 覺沃（ཇོ་བོ།，Atiśa，atiśa，阿底峽）也說：『如是，過去的意識已經止息和消逝，未來的意識尚未生起和出現，現在的意識極其難以捉摸，無色無形，如同虛空般不可得。』 《現觀莊嚴論》（མངོན་རྟོགས་རྒྱན།，Abhisamayālaṅkāra，abhisamayālaṅkāra，現觀莊嚴論）中也說：『非此岸彼岸，不住于其中，知曉諸時平等性，是為般若波羅蜜。』 第六個意義，解釋解脫的自性，涅槃的自性。 那麼，如果輪迴（འཁོར་བ།，saṃsāra，saṃsāra，輪迴）的一切法，無論是有實體（དངོས་པོ།，bhāva，bhāva，有）還是無實體（དངོས་མེད།，abhāva，abhāva，無），都不能成立，那麼，所謂的涅槃，是有實體之物，還是無實體之物呢？ 有些執著于相的人認為涅槃是存在的實體。 但並非如此，《寶鬘論》（རིན་ཆེན་ཕྲེང་བ།，Ratnāvalī，ratnāvalī，寶鬘論）中說：『涅槃若非無，何能為有耶？』 如果涅槃是有實體，那麼涅槃就成了有為法（འདུས་བྱས།，saṃskṛta，saṃskṛta，有為）。 如果是有為法，最終就會壞滅。 因此，《中觀根本慧論》（རྩ་བ་ཤེས་རབ།，Mūlamadhyamakakārikā，mūlamadhyamakakārikā，中觀根本慧論）中說：『若有不生法，則無老死患。』
【English Translation】 From the perspective of the aggregates (ཕུང་པོ།，Skandha，skandha，aggregates), what is the proper way for a Bodhisattva (བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ།，Bodhisattva，bodhisattva，Bodhisattva) to engage with the Dharma? It is like this: to individually and correctly realize the Dharma of the Middle Way (དབུ་མའི་ལམ།，Madhyamaka，madhyamaka，Middle Way). Kashyapa (འོད་སྲུང་།，Kashyapa，kāśyapa，Kashyapa), what is the individual realization of the Dharma of the Middle Way? Apply it in this way: Kashyapa (འོད་སྲུང་།，Kashyapa，kāśyapa，Kashyapa), 'permanent' (རྟག་，nitya，nitya，permanent) is one extreme, and 'impermanent' (མི་རྟག་，anitya，anitya，impermanent) is the other extreme. What lies in the middle of these two extremes (མཐའ།，anta，anta，extremes)? It is beyond thought, beyond expression, beyond appearance, and beyond consciousness. Kashyapa (འོད་སྲུང་།，Kashyapa，kāśyapa，Kashyapa), this is called the individual and correct realization of the Dharma of the Middle Way. Kashyapa (འོད་སྲུང་།，Kashyapa，kāśyapa，Kashyapa), 'self' (བདག་，ātman，ātman，self) is one extreme, and 'no-self' (བདག་མེད་，anātman，anātman，no-self) is the other extreme. Apply it in this way: Kashyapa (འོད་སྲུང་།，Kashyapa，kāśyapa，Kashyapa), 'samsara' (འཁོར་བ་，saṃsāra，saṃsāra，samsara) is one extreme, and 'nirvana' (མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་，nirvāṇa，nirvāṇa，nirvana) is the other extreme. What lies in the middle of these two extremes? It is beyond thought, beyond expression, beyond appearance, and beyond consciousness. Kashyapa (འོད་སྲུང་།，Kashyapa，kāśyapa，Kashyapa), this is called the individual and correct realization of the Dharma of the Middle Way. So it is said. Shantideva (ཞི་བ་ལྷས།，Śāntideva，śāntideva，Shantideva) also said: 'Neither within nor without the mind, nor found elsewhere, neither mixed nor separate, where is there nothing? Therefore, there is not even a little. The nature of sentient beings is nirvana.' Therefore, not clinging to either extreme, but practicing the Middle Way, yet even the Middle Way itself should not be clung to, because in reality, it is free from clinging consciousness and abides beyond thought. Jowo (ཇོ་བོ།，Atiśa，atiśa，Atiśa) also said: 'Thus, the past mind has ceased and vanished, the future mind has not yet arisen or appeared, and the present mind is extremely difficult to grasp, without color or form, like the sky, it cannot be established.' The Ornament of Clear Realization (མངོན་རྟོགས་རྒྱན།，Abhisamayālaṅkāra，abhisamayālaṅkāra，Abhisamayalankara) also says: 'Not on this shore, not on the other shore, not dwelling in between, knowing the equality of all times, this is known as Prajnaparamita.' The sixth meaning, explaining the nature of liberation, the nature of nirvana. So, if all the dharmas of samsara (འཁོར་བ།，saṃsāra，saṃsāra，samsara), whether substantial (དངོས་པོ།，bhāva，bhāva，substantial) or insubstantial (དངོས་མེད།，abhāva，abhāva，insubstantial), cannot be established, then is what is called nirvana a substantial thing or an insubstantial thing? Some who cling to characteristics think that nirvana is an existing entity. But this is not so. The Ratnavali (རིན་ཆེན་ཕྲེང་བ།，Ratnāvalī，ratnāvalī，Ratnavali) says: 'If nirvana is not non-existent, how can it be existent?' If nirvana is substantial, then nirvana becomes conditioned (འདུས་བྱས།，saṃskṛta，saṃskṛta，conditioned). If it is conditioned, then it will eventually perish. Therefore, the Fundamental Wisdom of the Middle Way (རྩ་བ་ཤེས་རབ།，Mūlamadhyamakakārikā，mūlamadhyamakakārikā，Mulamadhyamakakarika) says: 'If there is no birth, then there is no fear of old age and death.'
་དངོས་ན། །མྱ་ངན་འདས་པ་འདུས་བྱས་འགྱུར། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དངོས་པོ་མེད་པའང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཉིད་ལས། དེ་ལ་དངོས་མེད་ཡོད་མ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །འོ་ན་ཅི་ཙམ་ལ་བྱ་ཞེ་ན། དངོས་པོར་འཛིན་པ་དང་། དངོས་མེད་དུ་འཛིན་པའི་བློ་ཐམས་ཅད་ཟད་པ། བློ་འདས་བརྗོད་བྲལ་དེ་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། རིན་ཆེན་ཕྲེང་བ་ལས། དངོས་པོ་དངོས་པོར་མེད་འཛིན་པ། །ཟད་པ་མྱ་ངན་འདས་ཤེས་བྱ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ལ་འཇུག་པ་ལས་ཀྱང་། གང་ཚེ་དངོས་དང་དངོས་མེད་དག །བློ་ཡི་མདུན་ན་མི་གནས་པ། །དེ་ཚེ་རྣམ་པ་གཞན་མེད་པས། །དམིགས་པ་མེད་པར་རབ་ཏུ་ཞི། །ཞེས་གསུངས་སོ། །འཕགས་པ་ཚངས་པས་ཞུས་པའི་མདོ་ལས་ཀྱང་། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བགྱི་བ་ནི། གང་མཚན་མ་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་ཞི་བ། གཡོ་བ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དམ་པའི་ཆོས་པདྨ་དཀར་པོ་ 2-13-103a ལས་ཀྱང་། འོད་སྲུང་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཉམ་པ་ཉིད་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དེ་ནི། བློ་ཡི་འཇུག་པ་ཞི་བ་ཙམ་ལས་མ་གཏོགས་པའི་སྐྱེ་འགག་གམ། སྤང་ཐོབ་ལ་སོགས་ཆོས་གང་དུ་ཡང་གྲུབ་པ་མེད་དོ། །དེ་ལྟར་རྩ་བ་ཤེས་རབ་ལས། སྤངས་པ་མེད་པ་ཐོབ་མེད་པ། །ཆད་པ་མེད་པ་རྟག་མེད་པ། །འགག་པ་མེད་པ་སྐྱེ་མེད་པ། །དེ་ནི་མྱ་ངན་འདས་པའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་སྐྱེ་འགག་གམ། སྤང་ཐོབ་ལ་སོགས་པ་གང་ཡང་མེད་པས་ན། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དེ་ལ་རང་གིས་བྱས་པའམ། བཅོས་པའམ། བསྒྱུར་བ་མེད་དོ། །དེ་ལྟར་ཡང་ནམ་མཁའ་རིན་པོ་ཆེའི་མདོ་ལས། འདི་ལ་བསལ་བྱ་ཅི་ཡང་མེད། །བཞག་པར་བྱ་བ་ཅུང་ཟད་མེད། །ཡང་དག་ཉིད་ལ་ཡང་དག་ལྟ། །ཡང་དག་མཐོང་ན་རྣམ་པར་གྲོལ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་ཤེས་རབ་བམ། རང་སེམས་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཚིག་དེ་དག་ཀྱང་། རྟོག་པས་བཅད་པའི་ངོས་ནས་ཡིན་ལ། ཤེས་རབ་བམ། སེམས་ཀྱི་དོན་ནི་ཤེས་པར་བྱ་བའམ། བརྗོད་པར་བྱ་བ་ལས་འདས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། རབ་ཀྱི་རྩལ་གྱིས་རྣམ་པར་གནོན་པས་ཞུས་པའི་མདོ་ལས། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི། ཆོས་གང་གིས་ཀྱང་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། ཚིག་ཐམས་ཅད་ལས་འདས་པའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །སྒྲ་གཅན་འཛིན་གྱིས་ཡུམ་ལ་བསྟོད་པ་ལས་ཀྱང་། སྨྲ་བསམ་བརྗོད་མེད་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན། །མ་སྐྱེས་མི་འགག་ནམ་མཁའི་ངོ་བོ་ཉིད། །སོ་སོ་རང་རིག་ཡེ་ཤེས་སྤྱོད་ཡུལ་བ། །དུས་གསུམ་རྒྱལ་བའི་ཡུམ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཤེས་ 2-13-103b རབ་ཤེས་པར་བྱ་བ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ད་ནི་སེམས་སམ་ཤེས་རབ་དེ་གོམས་པར་བྱ་བ་འཆད་དེ། འོ་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་ན། ཤེས་པ་དེ་ལ་གོམས་པར་བྱ་བ་ཅང་དགོས་སམ་ཞེ་ན་དག
【現代漢語翻譯】 實際上，經文中說，'涅槃是複合的、變化的。'等等。但它也不是不存在的，正如經文中說，'在那裡，不存在的事物是不存在的。' 那麼，它到底是什麼呢？是對事物執著和對非事物執著的所有的心念都已止息，超越心念、無法言說的狀態，這被稱為涅槃。正如《寶鬘論》中所說：'對事物和非事物執著的止息，應知即是涅槃。' 《入菩薩行論》中也說：'當事物和非事物，不再停留在心識之前，那時沒有其他方式，將完全寂滅于無所緣。' 《聖梵天請問經》中也說：'所謂的完全涅槃，是指所有相狀完全寂靜，遠離一切動搖。' 《妙法蓮華經》中也說：'光護，通達一切法平等性即是涅槃。' 因此，涅槃僅僅是心識活動的止息，除此之外，沒有任何生滅、斷證等法存在。正如《中觀根本慧論》中所說：'無捨棄，無獲得，無斷滅，無恒常，無止息，無生起，此即是涅槃。' 既然沒有任何生滅、斷證等，那麼，涅槃就不是自己所造作、改造或轉變的。正如《虛空藏經》中所說：'於此無須去除任何事物，無須安立任何事物，如實看待真實，如實見即得解脫。' 那些關於智慧或認識自心的言辭，是從概念分別的角度而言的，而智慧或心的真正意義，是超越了認識或言說的。正如《勝幡經》中所說：'般若波羅蜜多是無法用任何法來表達的，它超越了一切言辭。' 《羅睺羅贊母經》中也說：'言思表達皆寂滅，般若波羅蜜多母，不生不滅如虛空，各別自證智慧境，三世諸佛之佛母，我向您頂禮。' 關於認識智慧的解釋已經完畢。現在將解釋如何修習心或智慧。如果一切法皆是空性，那麼，還需要修習智慧嗎？答案是需要的。
【English Translation】 In reality, it is said, 'Nirvana is composite and changing,' etc. But it is also not non-existent, as it is said in the same text, 'There, non-existent things are non-existent.' So, what exactly is it? It is the exhaustion of all thoughts that cling to things and cling to non-things, a state beyond thought and inexpressible, which is called Nirvana. As it is said in the Ratnavali (Precious Garland), 'The exhaustion of clinging to things and non-things, should be known as Nirvana.' It is also said in the Bodhisattvacharyavatara (Engaging in the Bodhisattva's Deeds), 'When things and non-things, no longer remain before the mind, then there is no other way, it will be completely pacified in the absence of an object of focus.' It is also said in the Arya Brahma Visheshokti Sutra (The Noble Sutra Requested by Brahma), 'What is called complete Nirvana, is that all signs are completely pacified, and separated from all movements.' It is also said in the Saddharma Pundarika Sutra (Lotus Sutra), 'Light Protector, comprehending the equality of all dharmas is Nirvana.' Therefore, Nirvana is merely the pacification of the activity of the mind, and apart from that, there is no arising or ceasing, no abandonment or attainment, or any other dharma that exists. As it is said in the Mūlamadhyamakakārikā (Fundamental Verses on the Middle Way), 'No abandoning, no attaining, no annihilation, no permanence, no cessation, no arising, that is Nirvana.' Since there is no arising or ceasing, no abandoning or attaining, etc., then Nirvana is not something that is self-made, modified, or transformed. As it is said in the Akashagarbha Sutra (Treasury of Space Sutra), 'Here there is nothing to be removed, there is nothing to be placed, look at reality as it is, seeing reality is liberation.' Those words about wisdom or knowing one's own mind are from the perspective of conceptual discrimination, but the true meaning of wisdom or mind is beyond knowing or expressing. As it is said in the Prabhañjanavimardana Sutra (Sutra on the Complete Subjugation of Hostile Forces), 'The Prajñāpāramitā (Perfection of Wisdom) is not to be expressed by any dharma, it is beyond all words.' It is also said in the Rāhula Stuti to the Mother, 'Speech, thought, and expression are all pacified, Mother Prajñāpāramitā, unborn and unceasing like the nature of space, the realm of individual self-awareness wisdom, the mother of the Buddhas of the three times, I prostrate to you.' The explanation of knowing wisdom is finished. Now I will explain how to cultivate the mind or wisdom. If all dharmas are emptiness, then is there a need to cultivate wisdom? The answer is yes.
ོས་ཏེ། དཔེར་ན་དངུལ་རྡོ་དེ་དངུལ་གྱི་རང་བཞིན་ཡིན་ཡང་། བཞུ་བཏུལ་མ་བྱས་ཀྱི་བར་དུ་དངུལ་མི་སྣང་། དངུལ་ཆུ་འདོད་ན་དངུལ་རྡོ་དེ་བཞུ་བཏུལ་བྱ་དགོས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡེ་ནས་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་ཡིན་ཡང་། སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་དངོས་པོ་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་ཞིང་སྡུག་བསྔལ་སྣ་ཚོགས་མྱོང་བས་ཤེས་པ་དང་གོམས་པར་བྱ་དགོས། དེས་ན་གོང་ལྟར་ཤེས་པར་བྱས་ནས། དེ་གོམས་པར་བྱེད་པ་ལ་བཞི་སྟེ། སྔོན་འགྲོ་དང་། མཉམ་བཞག་དང་། རྗེས་ཐོབ་དང་། གོམས་རྟགས་སོ། །དེ་ལ་སྔོན་འགྲོ་ནི། སེམས་རྣལ་དུ་དབབ་པའོ། །ཅི་ལྟར་དབབ་ན། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བདུན་བརྒྱ་པ་ལས། རིགས་ཀྱི་བུའམ། རིགས་ཀྱི་བུ་མོས་དབེན་པའི་མལ་སྟན་བརྟན་པར་བྱ། འདུ་འཛི་མེད་པ་ལ་དགའ་བར་བྱ། མཚན་མ་ཐམས་ཅད་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པར་སྐྱིལ་ཀྲུང་བཅས་ཏེ་འདུག་ནས། ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་དང་། ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོའི་སྔོན་འགྲོ་ལྟར་བྱའོ། །དེ་ནས་མཉམ་པར་བཞག་པའི་ཐབས་རྣམས་ཀྱང་། ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཁྲིད་ལུགས་ལྟར་བྱས་ནས། ཡོད་མེད་བླང་དོར་ཅི་ལ་ཡང་མི་སེམས་པར་འབད་རྩོལ་དང་བྲལ་བར་བཞག་གོ །དེ་ལྟར་ཡང་ཏཻ་ལོ་པས་མི་མནོ་མི་བསམ་མི་ཤེས་ཤིང་། །མི་སྒོམ་མི་དཔྱད་རང་སར་བཞག །ཅེས་གསུངས་སོ། །སེམས་ཉིད་ངལ་གསོར་ཡང་། བུ་ཉོན་ཁྱོད་གང་རྣམ་པར་རྟོག །འདིར་བདག་མ་བཅིངས་མ་ 2-13-104a གྲོལ་ཕྱིར། །མ་ཡེངས་མ་བཅོས་རང་དགར་ནི། །ཀྱེ་ཧོ་དུབ་པ་ངལ་སོས་ཤིག །ཅེས་གསུངས་སོ། །ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས་ཀྱང་། གླང་ཆེན་ལོབ་ནས་སེམས་ཚུགས་ཚུད་པ་ལྟར། །འགྲོ་འོང་བཅད་ན་ངང་གིས་དལ་བ་སྟེ། །འདི་ལྟར་རྟོགས་སོ་ང་ལ་ཆོས་ཅི་དགོས། །ཞེས་དང་། ཡང་དེ་ཉིད་ཀྱིས། གར་ཡང་མ་རྟོག་ཅིར་ཡང་མ་སེམས་ཤིག །བཅས་བཅོས་མ་བྱེད་རང་བཞིན་ལྷུག་པར་ཞོག །མ་བཅོས་པ་ནི་སྐྱེ་མེད་རང་བཞིན་མཛོད། །དུས་གསུམ་རྒྱལ་བ་ཀུན་གྱི་གཤེགས་ཤུལ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །རི་ཁྲོད་དབང་ཕྱུག་གིས་ཀྱང་། གང་ལའང་སྐྱོན་དུ་མི་ལྟ་ཞིང་། །ཅི་ཡང་མ་ཡིན་ཉམས་སུ་བླང་། །དྲོད་རྟགས་ལ་སོགས་འདོད་མི་བྱ། །སྒོམ་དུ་མེད་པར་བསྟན་མོད་ཀྱང་། །ལེ་ལོ་བཏང་སྙོམས་དབང་མི་གཏོང་། །རྒྱུན་དུ་དྲན་པར་བསྒོམ་པར་བྱ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །སྒོམ་དོན་གྲུབ་པ་ལས། སྒོམ་པའི་ཚེ་ན་ཅི་ཡང་མི་སྒོམ་སྟེ། །ཐ་སྙད་ཙམ་དུ་དེ་ལ་སྒོམ་ཞེས་བྱ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ས་ར་ཧ་པས་ཀྱང་། གང་ལ་ཞེན་པ་ཡོད་ན་དེ་ཡང་ཐོང་། །རྟོགས་པར་གྱུར་ན་ཐམས་ཅད་དེ་ཡིན་ཏེ། །དེ་ལས་གཞན་པ་སུས་ཀྱང་ཤེས་མི་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཇོ་བོས་ཀྱང་། ཟབ་ཅིང་སྤྲོས་བྲལ་དེ་ཉིད་དོ། །འོད་གསལ་འདུས་མ་བྱས་པ་གང་། །མ་སྐྱེས་མ་འགག་གདོད་ནས་དག །རང་བཞིན་མྱ་ངན་འདས་པ་ཡི། །ཆོས་དབྱིངས
【現代漢語翻譯】 例如，銀礦石雖然具有銀的本質，但在未熔鍊之前，銀不會顯現。如果想要得到水銀，就必須熔鍊銀礦石。同樣，一切法原本就是自性空，遠離一切戲論，但眾生卻 experience 種種顯現，感受種種痛苦，因此需要了解和習慣它。因此，在如上了解之後，習慣它的方法有四種：前行、正行、後行和驗相。其中，前行是使心平靜。如何平靜呢？《七百般若波羅蜜多經》中說：『善男子或善女子，應在寂靜之處鋪設穩固的坐墊，喜歡無喧囂之處，不作意一切相，結跏趺坐，如修習智慧等，以及大手印的前行。』然後，修習正行的方法也應如大手印的引導，不思有無取捨，無勤安住。如帝洛巴所說：『不思不念亦不識，不修不觀任其住。』《心性休息》中也說：『兒子諦聽，你莫分別念，此處無縛亦無脫，莫散亂亦莫矯作，任運自如得安息。』龍樹菩薩也說：『如象調伏心安住，斷絕來往自然靜，如是證悟我何求？』又說：『何處不作意，何事皆不思，莫作意修飾，安住于本性，無為即是無生性，三世諸佛之行跡。』日瓊瓦也說：『不對任何事物吹毛求疵，不執著任何事物而修持，不希求暖相等等，雖說無修，但不可放任懈怠，應恒常憶念修持。』《證悟修法》中說：『修持之時什麼也不修，只是名言上稱之為修。』薩ra哈巴（梵文：Sarahapa）也說：『對何物有執著，就應捨棄它，一旦證悟，一切即是它，除此之外，無人能知曉。』覺沃仁波切也說：『甚深離戲即是它，光明無為本來清凈，不生不滅本來解脫，自性涅槃之法界。』 譬如銀礦石，雖具白銀之性，然未經熔鍊，銀質難顯。欲得水銀，必先熔鍊銀礦。同理，諸法本自性空，離諸戲論，然眾生 experience 種種顯現，受種種苦，故需了知並習之。故如上知已，習彼之法有四：前行、正行、後行、驗相。前行者，令心安住也。云何安住？《七百般若波羅蜜多經》云：『善男子或善女子，當於寂靜處，設穩固之座，樂於無喧囂，不作意諸相，結跏趺坐，如修智慧等，及大手印之前行。』次，正行之法，亦如大手印之引導，不思有無取捨，離諸勤作而安住。如帝洛巴云：『不思不念亦不識，不修不觀任其住。』《心性休息》亦云：『子聽，汝莫分別念，此處無縛亦無脫，莫散亂亦莫矯作，任運自如得安息。』龍樹亦云：『如象調伏心安住，斷絕來往自然靜，如是證悟我何求？』又云：『何處不作意，何事皆不思，莫作意修飾，安住于本性，無為即是無生性，三世諸佛之行跡。』日瓊瓦亦云：『不對任何事物吹毛求疵，不執著任何事物而修持，不希求暖相等等，雖說無修，然不可放任懈怠，應恒常憶念修持。』《證悟修法》云：『修持之時什麼也不修，只是名言上稱之為修。』薩ra哈巴（梵文：Sarahapa）亦云：『對何物有執著，就應捨棄它，一旦證悟，一切即是它，除此之外，無人能知曉。』覺沃亦云：『甚深離戲即是它，光明無為本來清凈，不生不滅本來解脫，自性涅槃之法界。』
【English Translation】 For example, although silver ore has the nature of silver, the silver does not appear until it is smelted. If you want mercury, you must smelt the silver ore. Similarly, all dharmas are originally empty of self-nature and free from all elaborations, but sentient beings experience various appearances and suffer various sufferings, so they need to understand and become familiar with it. Therefore, after understanding as above, there are four ways to become familiar with it: preliminary practice, main practice, subsequent practice, and signs of accomplishment. Among them, the preliminary practice is to calm the mind. How to calm it? The 'Seven Hundred Prajnaparamita Sutra' says: 'A son or daughter of good family should lay a stable cushion in a secluded place, be fond of places without noise, not pay attention to all signs, sit in the lotus position, and practice like wisdom and the preliminary practice of Mahamudra.' Then, the methods of practicing the main practice should also be like the guidance of Mahamudra, without thinking about existence or non-existence, acceptance or rejection, and abiding without effort. As Tilopa said: 'Do not think, do not contemplate, do not know, do not meditate, do not analyze, just let it be.' 'Resting the Mind in its Natural State' also says: 'Son, listen, do not discriminate, there is no bondage or liberation here, do not be distracted or artificial, rest freely and comfortably.' Nagarjuna also said: 'Like an elephant tamed and the mind settled, cutting off coming and going is naturally quiet, having realized this, what do I need?' He also said: 'Do not pay attention to anything, do not think about anything, do not make any effort to modify, abide in your own nature, non-action is the nature of non-birth, the path of all Buddhas of the three times.' Rikhrod Wangchuk also said: 'Do not find fault with anything, practice without clinging to anything, do not desire warmth signs, etc., although it is said to be without practice, do not be lazy and indifferent, but constantly remember to practice.' 'Accomplishing the Meaning of Practice' says: 'When practicing, do not practice anything, it is only nominally called practice.' Sarahapa also said: 'Whatever you are attached to, you should abandon it, once you realize it, everything is it, no one else can know it.' Jowo Rinpoche also said: 'The profound and non-elaborate is it, the clear light is uncompounded and pure, unborn and unceasing, originally liberated, the dharmadhatu of self-nature nirvana.' For example, although silver ore possesses the nature of silver, its silver quality is difficult to manifest without smelting. To obtain mercury, one must first smelt the silver. Similarly, all dharmas are inherently empty in nature, free from all elaborations, yet sentient beings experience various manifestations and suffer various pains. Therefore, it is necessary to understand and become familiar with them. Thus, having understood as above, there are four methods for practicing it: preliminary practice, main practice, subsequent practice, and signs of accomplishment. The preliminary practice is to pacify the mind. How to pacify it? The 'Seven Hundred Prajnaparamita Sutra' states: 'A son or daughter of good family should set up a stable seat in a quiet place, delight in the absence of noise, not focus on any signs, sit in the lotus position, and practice like wisdom, etc., and the preliminary practice of Mahamudra.' Next, the method of the main practice is also like the guidance of Mahamudra, without thinking about existence or non-existence, acceptance or rejection, abiding without effort. As Tilopa said: 'Do not think, do not contemplate, do not know, do not cultivate, do not observe, just let it be.' 'Resting the Mind in its Natural State' also says: 'Son, listen, do not discriminate, there is no bondage or liberation here, do not be distracted or artificial, rest freely and comfortably.' Nagarjuna also said: 'Like an elephant tamed and the mind settled, cutting off coming and going is naturally quiet, having realized this, what do I need?' He also said: 'Do not focus on anything, do not think about anything, do not make any effort to modify, abide in your own nature, non-action is the nature of non-birth, the path of all Buddhas of the three times.' Rikhrod Wangchuk also said: 'Do not find fault with anything, practice without clinging to anything, do not desire warmth signs, etc., although it is said to be without practice, do not be lazy and indifferent, but constantly remember to practice.' 'Accomplishing the Meaning of Practice' states: 'When practicing, do not practice anything, it is only nominally called practice.' Sarahapa also said: 'Whatever you are attached to, you should abandon it, once you realize it, everything is it, no one else can know it.' Jowo also said: 'The profound and non-elaborate is it, the clear light is uncompounded and pure, unborn and unceasing, originally liberated, the dharmadhatu of self-nature nirvana.'
་མཐའ་དང་དབུས་མེད་པ། །བློ་མིག་ཞིབ་མོས་རྟོག་བྲལ་བས། །བྱིང་རྒོད་རབ་རིབ་མེད་པར་ལྟ། །ཞེས་དང་། ཆོས་དབྱིངས་སྤྲོས་དང་བྲལ་བ་ལ། །ཤེས་པ་སྤྲོས་དང་བྲལ་བར་བཞག །ཅེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་བཞག་པ་ནི། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གོམས་པར་བྱ་བའི་ཐབས་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་ 2-13-104b པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བདུན་བརྒྱ་པ་ལས། ཆོས་གང་ལ་ཡང་བླང་བའམ། གཟུང་བའམ། དོར་བ་མ་མཆིས་པ་དེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་དུ་ཕྱིན་པ་སྒོམ་པ་ལགས་སོ། །གང་ཅི་ལ་ཡང་མི་གནས་པ་དེ་ཉིད་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྒོམ་པ་ལགས་སོ། །གང་ལ་ཡང་མི་སེམས་རྣམ་པར་མི་དམིགས་པ་དེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྒོམ་པ་ལགས་སོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །འཕགས་པ་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས་ཀྱང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྒོམ་པ་འདི་ནི་ཆོས་གང་ཡང་མི་སྒོམ་པ་ལགས་སོ། །ཤེས་གསུངས་སོ། །ཡང་མདོ་སྡེ་དེ་ཉིད་ལས། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྒོམ་པ་ནི་ནམ་མཁའ་སྒོམ་པ་ལགས་སོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །འོ་ན་ནམ་མཁའ་ཅི་ལྟར་བསྒོམ་ན། ཡང་མདོ་སྡེ་དེ་ཉིད་ལས། ནམ་མཁའ་རྟོག་པ་མེད་པ་ཉིད་ལས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྟོག་པ་མེད་པ་ཉིད་དོ། །ཅེས་གསུངས་སོ། །འཕགས་པ་སྡུད་པ་ལས་ཀྱང་། སྐྱེ་བ་མེད་དང་སྐྱེ་བ་གཉིས་ཀར་མི་རྟོག་པ། །འདི་ནི་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་མཆོག་སྤྱོད་པ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །སློབ་དཔོན་ངག་གི་དབང་ཕྱུག་གི་ཞལ་ནས་ཀྱང་། བསམ་བྱ་བསམ་པར་མི་བྱ་ཞིང་། །བསམ་མིན་པ་ཡང་མི་བསམ་མོ། །བསམ་དང་བསམ་མིན་མ་བསམས་ན། །དེ་ནས་སྟོང་ཉིད་མཐོང་བར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་སོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ཅི་ལྟ་བུར་མཐོང་ཞེ་ན། ཇི་སྐད་དུ། ཆོས་ཡང་དག་པར་སྡུད་པའི་མདོ་ལས། སྟོང་པ་ཉིད་མཐོང་བ་ནི་མཐོང་བ་མ་མཆིས་པའོ། །ཞེས་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་མཐོང་བ་ནི་ཡང་དག་པར་མཐོང་བའོ། །ཞེས་པ་དང་། འགའ་ཡང་མཐོང་བ་མེད་པ་ནི། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ 2-13-105a མཐོང་བའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དབུ་མ་བདེན་ཆུང་ལས་ཀྱང་། མ་མཐོང་བ་ནི་དེ་མཐོང་བར། །ཤིན་ཏུ་ཟབ་པའི་མདོ་ལས་གསུངས། །ཤེས་གསུངས་སོ། །འཕགས་པ་སྡུད་པ་ལས་ཀྱང་། ནམ་མཁའ་མཐོང་ཞེས་སེམས་ཅན་ཚིག་ཏུ་རབ་བརྗོད་པ། །ནམ་མཁའ་ཅི་ལྟར་མཐོང་སྟེ་དོན་འདི་བརྟག་པར་གྱིས། །དེ་ལྟར་ཆོས་མཐོང་བ་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བསྟན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །རྗེས་ཐོབ་ཐམས་ཅད་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་ལྟ་ཞིང་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ཅི་ནུས་སུ་བསགས་པའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་འཕགས་པ་སྡུད་པ་ལས། གང་ཞིག་ཕུང་པོ་ལྔ་དག་སྒྱུ་མ་འདྲར་ཤེས་ཤིང་། །སྒྱུ་མ་གཞན་དང་ཕུང་པོ་གཞན་དུ་མི་བྱེད་པ། །སྣ་ཚོགས་འདུ་ཤེས་བྲལ་ཞིང་ཉེ་བར་ཞི་སྤྱོད་པ། །དེ་ནི་ཤེས
【現代漢語翻譯】 『無邊無際，無中無央，以精細的智慧之眼，超越思慮，無有昏昧與動搖地觀照。』又說：『於法界離戲論中，安住于識亦離戲論。』如此安住，是為不顛倒地修習般若波羅蜜多的方法。 如《七百般若波羅蜜多經》所說：『于任何法，無有可取、可執、可舍，是為修習般若波羅蜜多。于任何事物，不住著，是為修習般若波羅蜜多。于任何事物，心不作意，是為修習般若波羅蜜多。』 《八千頌般若經》中也說：『修習般若波羅蜜多，即是不修習任何法。』 又在同一經中說：『修習般若波羅蜜多，即是修習虛空。』 那麼，如何修習虛空呢？同一經中說：『虛空無有分別，般若波羅蜜多亦無有分別。』 《攝頌》中也說：『不分別生與不生，此乃修習殊勝般若波羅蜜多。』 導師語自在（梵文：Vāgīśvarakīrti，意為語自在稱）也說：『不應思所應思，亦不應思非所應思。不思思與非思，爾時將見空性。』 如何見空性呢？如《正法攝頌經》所說：『見空性即是無所見。』又說：『世尊，不見一切法，即是如實見。』又說：『無有任何可見，即是見真如。』 《中觀小真實論》中也說：『不見即是見，此乃甚深經中所說。』 《攝頌》中也說：『眾生說見虛空，當思虛空如何可見？如是，如來已開示見法。』 后得位時，視一切如幻，並盡力積聚佈施等福德資糧。 如《攝頌》所說：『若知五蘊如幻，不將幻化作他物，亦不將五蘊作他物，遠離種種分別念，行於寂靜，此乃智者。』
【English Translation】 'Without end and without center, with a keen eye of wisdom, beyond thought, gazing without dimness or agitation.' It is also said: 'In the Dharmadhatu, free from elaboration, abide in awareness also free from elaboration.' Abiding thus is the correct method for cultivating Prajñāpāramitā. As stated in the 'Seven Hundred Prajñāpāramitā': 'Regarding any dharma, there is nothing to be taken, grasped, or abandoned; this is cultivating Prajñāpāramitā. Not abiding in anything is cultivating Prajñāpāramitā. Not focusing the mind on anything is cultivating Prajñāpāramitā.' In the 'Eight Thousand Verse Prajñāpāramitā', it is also said: 'Cultivating Prajñāpāramitā is not cultivating any dharma.' Again, in the same Sutra, it is said: 'Cultivating Prajñāpāramitā is cultivating space.' So, how does one cultivate space? In the same Sutra, it is said: 'Space is without conceptualization; Prajñāpāramitā is also without conceptualization.' In the 'Compendium of Prajñāpāramitā Sūtras' it is also said: 'Not contemplating birth or non-birth, this is the supreme practice of Prajñāpāramitā.' The teacher Vāgīśvarakīrti (語自在稱) also said: 'Do not think about what should be thought about, nor think about what should not be thought about. If you do not think about thinking and not-thinking, then you will see emptiness.' How does one see emptiness? As it is said in the 'Compendium of Dharma': 'Seeing emptiness is not seeing.' And: 'Bhagavan (世尊), not seeing all dharmas is truly seeing.' And: 'Having no seeing at all is seeing Suchness.' In the 'Madhyamaka Minor Truths' it is also said: 'Not seeing is seeing it, as stated in the profound Sutra.' In the 'Compendium of Prajñāpāramitā Sūtras' it is also said: 'Beings speak of seeing space; consider how space can be seen. Thus, the Tathāgata (如來) has shown how to see dharmas.' In the post-meditation state, view everything as illusion and accumulate as much merit as possible through generosity and other practices. As it is said in the 'Compendium of Prajñāpāramitā Sūtras': 'One who knows the five skandhas (蘊) to be like illusions, and does not make illusions into something else, nor the skandhas into something else, free from various perceptions, and practices peacefully, is wise.'
་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་མཆོག་སྤྱོད་པ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་རྒྱལ་པོའི་མདོ་ལས། སྒྱུ་མ་བྱེད་པ་དག་གིས་གཟུགས་སྤྲུལ་ཞིང་། །རྟ་དང་གླང་པོ་ཤིང་རྟ་སྣ་ཚོགས་བྱས། །དེ་ལ་ཅི་བཞིན་སྣང་བ་གང་ཡང་མེད། །ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་དེ་འདྲར་ཤེས་པར་གྱིས། །ཞེས་གསུངས་སོ། །སྤྱོད་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལས་ཀྱང་། མི་རྟོག་དྲན་པའི་བློ་ཡོད་ཀྱང་། །བསོད་ནམས་ཚོགས་ནི་རྒྱུན་མི་བཅད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་གོམས་པ་དང་། མཉམ་རྗེས་གཉིས་ཀྱང་ཐ་མི་དད་དུ་འགྱུར་ཞིང་རློམ་སེམས་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། བདག་ཉིད་མཉམ་པར་བཞག་ཅིའམ་ལངས་ཞེས་རློམ་སེམས་མེད། །ཅི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་ཤེས་ཕྱིར། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་དོན་དམ་སྟོང་ཉིད་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དེའི་ངང་ལ་དར་ཅིག་ཙམ་གནས་ན་བསྐལ་པའི་བར་དུ་ཉན་པའམ། 2-13-105b ཀློག་པའམ་དགེ་བའི་རྩ་བ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་བྱས་པ་པས་བསོད་ནམས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཆེ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྟན་པའི་མདོ་ལས། ཤཱ་རིའི་བུ། གང་གིས་བསྐལ་པ་གཅིག་གི་བར་དུ་ཉན་པ་བས། གང་གིས་སེ་གོལ་གཏོགས་ཙམ་ཅིག་ཏུ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམ་ན་བསོད་ནམས་འཕེལ་ལོ། །ཤཱ་རིའི་བུ་དེ་ལྟ་བས་ན། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གཞན་ལ་ནན་ཏན་གྱིས་གདམས་པར་བྱའོ། །ཤཱ་རིའི་བུ་གང་སངས་རྒྱས་སུ་ལུང་བསྟན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལ་གནས་པ་ཤ་སྟག་གོ། ཅེས་གསུངས་སོ། །རྟོགས་པ་ཆེན་པོ་རྒྱས་པའི་མདོ་ལས་ཀྱང་། ཐང་ཅིག་བསམ་གཏན་ཐུན་ཞུགས་ན། །ཁམས་གསུམ་པ་ཡི་མི་རྣམས་ལ། །སྲོག་བྱིན་པ་བས་འདི་དོན་ཆེ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །གཙུག་ཏོར་ཆེན་པོའི་མདོ་ལས་ཀྱང་། བསྐལ་པ་མང་པོའི་བར་དུ་ཐོས་དང་བསམ་པ་བས་ནི། ཉིན་གཅིག་ཆོས་ཀྱི་དོན་བསྒོམས་པས་བསོད་ནམས་ཆེའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེས་སྐྱེ་འཆིའི་ལམ་དང་རིང་དུ་འབྲལ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དད་པ་ལ་འཇུག་པའི་མདོ་ལས་ཀྱང་། ཁམས་གསུམ་གྱི་སེམས་ཅན་གྱིས་ཇི་སྲིད་འཚོའི་བར་དུ་འཚོ་བའི་ཡོ་བྱད་ཀྱི་ཚོགས་བསགས་པ་བས། རྣལ་འབྱོར་པས་སྟོང་པ་ཉིད་ཐུན་གཅིག་བསྒོམ་པ་བསོད་ནམས་ཆེའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་དོན་ཡིད་ལ་མི་གནས་ན། གཞན་དགེ་བ་དེ་དག་གིས་བདག་གྲོལ་བ་མི་ཐོབ་པར་བསྟན་ཏེ། ཆོས་འབྱུང་བ་མེད་པར་བསྟན་པའི་མདོ་ལས། ཡུན་རིང་དུས་སུ་ཚུལ་ཁྲིམས་སྲུང་བྱེད་ཅིང་། །བསྐལ་པ་བྱེ་བར་བསམ་གཏན་བསྟེན་བྱས་ཀྱང་། །ཡང་དག་དོན་གྱི་མཐའ་འདི་མ་རྟོགས་ན། ། 2-13-106a བསྟན་པ་འདི་ལ་དེ་དག་གྲོལ་མི་འགྱུར། །ཅི་ཡང་མེད་པའི་ཆོས་འདི་སུས་ཤེས་པ། །ནམ་ཡང་དེ་ནི་ཆོས་ཀུན་ཆགས་མི་འགྱུར། །ཞེས
【現代漢語翻譯】 是殊勝般若波羅蜜多的行持。』如是說。在《三摩地王經》中說：『幻術師們變幻出形象，變成馬和象以及各種車輛。但在那其中，實際上什麼也沒有顯現。要知道一切法都是如此。』如是說。在《行持的真如》中也說：『即使有不分別的憶念之智，也不會中斷積累福德資糧。』如是說。像這樣串習之後，入定和出定二者也會變得無有差別，並且會遠離驕慢之心。也如是說：『自己安住于平等中，或者起身，都不會有驕慢之心。為什麼呢？因為知曉了法的自性。』如是說。像這樣，如果能在證悟勝義空性的般若波羅蜜多之境界中，哪怕只停留片刻，也比在劫的時間裡聽聞、 讀誦或者做佈施等善根所獲得的福德要大得多。也如是說。在《宣說真如經》中說：『舍利子，與用一個劫的時間聽聞相比，如果用像彈指間那麼短的時間來修習真如三摩地，福德會增長。舍利子，因此，要慇勤地向他人傳授真如三摩地。舍利子，所有被授記為佛的菩薩，都安住於此三摩地。』如是說。在《廣大證悟經》中也說：『片刻入禪定，勝過三界人，佈施其生命，意義更重大。』如是說。在《大頂髻經》中也說：『與在無數劫中聽聞和思維相比，用一天的時間來修習佛法的意義，福德更大。為什麼呢？因為這能使人遠離生死輪迴之路。』如是說。在《入信經》中也說：『與三界眾生盡其一生積聚生活所需之物相比，瑜伽士修習一瞬間的空性，福德更大。』如是說。如果心中不憶念空性的意義，那麼其他的善行也不能使自己獲得解脫，如《顯說諸法無生經》中所示：『長久守護戒律，于無數劫修習禪定，若未證悟真實義，彼等於此教法中不得解脫。誰知此無所有之法，彼人永不執著諸法。』如是說。
【English Translation】 It is the practice of the supreme Prajnaparamita (Perfection of Wisdom)。』 Thus it is said. In the 'Samadhiraja Sutra' (King of Samadhi Sutra), it says: 'Magicians conjure up forms, turning into horses and elephants and various vehicles. But in that, nothing actually appears. Know that all dharmas are like that.' Thus it is said. In 'The Suchness of Practice', it also says: 'Even if there is non-discriminating mindfulness, the accumulation of merit will not be interrupted.' Thus it is said. Having become accustomed in this way, the state of meditation and post-meditation will also become non-different, and one will be free from pride. It is also said: 'Whether one remains in equanimity or arises, there is no pride. Why? Because one knows the nature of dharma.' Thus it is said. Like this, if one abides even for a moment in the state of Prajnaparamita (Perfection of Wisdom) that realizes ultimate emptiness, it is greater than listening for eons, reading, or doing virtuous deeds such as giving. It is also said. In the 'Sutra Explaining Suchness', it says: 'Shariputra, compared to listening for one kalpa, if one meditates on the samadhi of suchness for just a snap of the fingers, merit increases. Shariputra, therefore, diligently teach the samadhi of suchness to others. Shariputra, all Bodhisattvas who have been prophesied to become Buddhas abide in this samadhi.' Thus it is said. In the 'Sutra of Great Realization', it also says: 'A moment of entering meditation is more meaningful than giving life to the people of the three realms.' Thus it is said. In the 'Great Crown Sutra', it also says: 'Compared to hearing and thinking for many kalpas, meditating on the meaning of dharma for one day is more meritorious. Why? Because it makes one far away from the path of birth and death.' Thus it is said. In the 'Sutra of Entering Faith', it also says: 'Compared to sentient beings of the three realms accumulating the necessities of life for as long as they live, a yogi meditating on emptiness for a moment is more meritorious.' Thus it is said. If the meaning of emptiness is not kept in mind, then other virtues will not enable oneself to attain liberation, as shown in the 'Sutra on the Absence of Arising of Dharmas': 'For a long time guarding morality, and having cultivated meditation for billions of kalpas, if one does not realize the ultimate meaning, then they will not be liberated in this teaching. Whoever knows this dharma of nothingness will never be attached to any dharma.' Thus it is said.
་གསུངས་སོ། །སའི་སྙིང་པོ་འཁོར་ལོ་བཅུ་པ་ལས་ཀྱང་། ཏིང་འཛིན་བསྒོམས་པས་ཐེ་ཚོམ་གཅོད་འགྱུར་གྱིས། །དེ་མ་གཏོགས་པ་གཞན་གྱིས་ནུས་མ་ཡིན། །དེ་བས་ཏིང་འཛིན་སྒོམ་པ་མཆོག་ཡིན་གྱིས། །མཁས་པ་དག་གིས་དེ་ལ་ནན་ཏན་བྱ། །ཅེས་པ་དང་། ཡང་དེ་ཉིད་ལས།ཆོས་བྲི་བ་དང་། ཀློག་པ་དང་། ཉན་པ་དང་། འཆད་པ་དང་། ཁ་ཏོན་བསྐལ་པར་བྱས་པ་བས། ཉི་མ་གཅིག་བསྒོམས་པ་བསོད་ནམས་ཆེའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟ་བུའི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་དོན་དང་ལྡན་ན། ཆོས་འདི་ལ་མ་འདུས་པ་གཅིག་ཀྱང་མེད་དོ། །སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་ཡང་ཡིན་ཏེ། མ་དྲོས་པས་ཞུས་པའི་མདོ་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་བདག་མེད་པ། སེམས་ཅན་མེད་པ། སྲོག་མེད་པ། གང་ཟག་མེད་པར་ཤེས། གཟུགས་སུ་མ་ཡིན། མཚན་དུ་མ་ཡིན། ཆོས་སུ་མ་ཡིན་པར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མ་མཐོང་བ་དེ་ལྟ་བུ་ནི། ཟང་ཟིང་མེད་པའི་སེམས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ལ་སྐྱབས་སུ་སོང་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྗེས་སུ་སོང་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དབྱིངས་རྗེས་སུ་སོང་བ་མཐོང་སྟེ། དེ་ལྟར་མཐོང་བ་དེ་ལྟ་བུ་ནི་ཟང་ཟིང་མེད་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཆོས་ལ་སྐྱབས་སུ་སོང་བ་ཡིན་ནོ། །གང་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་འདུས་མ་བྱས་པར་སྒོམ་པ་དང་། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་འདུས་མ་བྱས་པར་བརྟེན་པ་དང་། འདུས་བྱས་དང་། འདུས་ 2-13-106b མ་བྱས་པ་གཉིས་སུ་མེད་པ་འདི་ལྟ་བུ་ནི། ཟང་ཟིང་མེད་པའི་སེམས་ཀྱིས་དགེ་འདུན་ལ་སྐྱབས་སུ་སོང་བ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཡང་དེ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། སེམས་བསྐྱེད་ཆེན་པོའི་མདོ་ལས། འོད་སྲུང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནམ་མཁའ་ལྟར་མཚན་ཉིད་མེད་ཅིང་། ཡེ་ནས་འོད་གསལ་བ་རྣམ་པར་དག་པ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །བསྐྱེད་རིམ་ལྷ་བསྒོམ་པ་དང་སྔགས་ཀྱི་བཟླས་པ་བརྗོད་ཀྱང་འདི་ཡོད་ན་ཚང་བར་གསུངས། དེ་ཡང་གང་ནས་གསུངས་ན། ཀྱཻ་རྡོ་རྗེ་ལས། བསྒོམ་མེད་སྒོམ་པ་པོ་ཡང་མེད། །ལྷ་མེད་སྔགས་ཀྱང་ཡོད་མ་ཡིན། །སྤྲོས་པ་མེད་པའི་རང་བཞིན་ལ། །ལྷ་དང་སྔགས་རྣམས་ཡང་དག་གནས། །རྣམ་སྣང་མི་སྐྱོད་དོན་གྲུབ་དང་། །རིན་ཆེན་དཔག་མེད་སེམས་དཔའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །སངས་རྒྱས་མཉམ་སྦྱོར་ལས། གཟུགས་བརྙན་ལུགས་མ་ལ་སོགས་ལས། །རྣལ་འབྱོར་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་གྱིས། །བྱང་ཆུབ་སེམས་ལ་རབ་བརྩོན་ན། །དེ་ལས་རྣལ་འབྱོར་ལྷར་འགྱུར་རོ། །ཅེས་གསུངས་སོ། །རྡོ་རྗེ་རྩེ་མོ་ལས་ཀྱང་། སྔགས་རྣམས་ཀུན་གྱི་མཚན་ཉིད་ནི། །སངས་རྒྱས་ཀུན་གྱི་ཐུགས་ཡིན་ཏེ། །ཆོས་ཀྱི་སྙིང་པོ་སྒྲུབ་བྱེད་ཡིན། །ཆོ
【現代漢語翻譯】 如《十大地藏經》中所說：『通過禪定可以斷除疑惑，除此之外，其他方法都無法做到。因此，禪定是最好的修行方式，智者應當精進修持。』 經中又說：『書寫佛經、讀誦佛經、聽聞佛經、講解佛經、背誦佛經，即使持續一個劫的時間，也不如用一天的時間禪修功德大。』 如果具備了這種空性的意義，那麼一切佛法都包含在其中了。這也是皈依，如《不眴請問經》中所說：『菩薩了知一切法無我、無眾生、無壽命、無人格，非色、非相、非法，如來未曾如實見者，此乃以無雜染之心皈依佛。』 『如來之法性即是法界，法界即是隨順一切法，如是見一切法之法界隨順，如是見者，乃以無雜染之心皈依法。』 『於法界不作意而修，不依聲聞乘之作意，不執著于有為與無為二者，如是乃以無雜染之心皈依僧。』 發起菩提心也是如此，《發菩提心經》中說：『光護，一切法如虛空般無相，本自光明清凈，此即名為發菩提心。』 即使口誦觀想本尊和唸誦咒語，如果具備了空性見解，也算是圓滿了。那麼這是從哪裡說的呢？《喜金剛》中說：『無修亦無修行者，無本尊亦無咒語，于無戲論之自性中，本尊與咒語皆真實存在。』 『毗盧遮那、不動佛、不空成就佛、寶生佛、金剛薩埵。』 《佛平等合經》中說：『瑜伽行者不會從影像、塑像等中證悟，若能精進于菩提心，則能從中成就本尊瑜伽。』 《金剛頂經》中說：『一切咒語的體性，即是諸佛之心，是成就佛法的精華。』
【English Translation】 As it is said in the Tenth Chapter of the Essence of Earth Sutra: 'By meditating on samadhi, doubts will be cut off. Other than that, nothing else can do it. Therefore, meditating on samadhi is the best. The wise should diligently practice it.' And again, in the same text: 'Writing the Dharma, reading it, listening to it, explaining it, and reciting it for a kalpa is less meritorious than meditating for a single day.' If it possesses the meaning of such emptiness, then there is nothing that is not included in this Dharma. It is also taking refuge, as it is said in the Sutra Requested by Ma Drose: 'A Bodhisattva knows that all dharmas are without self, without sentient beings, without life, without person, not form, not sign, not dharma. Such a one who the Tathagata has not truly seen is taking refuge in the Buddha with a mind free from confusion.' 'The Dharmata of the Tathagata is the Dharmadhatu. The Dharmadhatu is called following all dharmas. Seeing the Dharmadhatu following all dharmas in this way is taking refuge in the Dharma with a mind free from confusion.' 'Meditating without making effort on the Dharmadhatu, relying on the Hearer's Vehicle without making effort, and not relying on the two, conditioned and unconditioned, is taking refuge in the Sangha with a mind free from confusion.' Generating the mind of Bodhicitta is also the same. In the Sutra of Great Mind Generation, it says: 'Od Srung, all dharmas are like the sky, without characteristics, and primordially clear and pure. This is called generating the mind of Bodhicitta.' It is said that even if one recites the visualization of the deity in the generation stage and the recitation of mantras, it is complete if one has this emptiness. Where is that said from? In the Hevajra Tantra, it says: 'There is no meditation and no meditator, there is no deity and no mantra. In the nature of non-elaboration, deities and mantras truly abide.' 'Vairochana, Akshobhya, Amoghasiddhi, Ratnasambhava, Vajrasattva.' In the Buddha Samayogatantra, it says: 'Yoga will not arise from images, statues, and so on. If one is diligent in Bodhicitta, then yoga will transform into a deity from that.' Also, in the Vajrasekhara Sutra: 'The characteristic of all mantras is the mind of all Buddhas, it is the means of accomplishing the essence of the Dharma.'
ས་ཀྱི་དབྱིངས་དང་ཡང་དག་ལྡན། །སྔགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པར་བརྗོད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །སྦྱིན་སྲེག་བྱེད་པ་ཡང་དེ་ཉིད་ལ་འདུས་པ་ཡིན་ཏེ། གསང་བ་བདུད་རྩི་རྒྱལ་པོའི་རྒྱུད་ལས། གང་གི་ཕྱིར་ན་སྦྱིན་སྲེག་ནི། །དངོས་གྲུབ་དམ་པ་སྟེར་བ་དང་། །རྣམ་རྟོག་འཇོམས་ཕྱིར་སྦྱིན་སྲེག་སྟེ། །ཤིང་སོགས་བསྲེགས་པས་སྦྱིན་སྲེག་མིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ལམ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཀྱང་འདི་ཉིད་ 2-13-107a ལ་ཚང་སྟེ། རྡོ་རྗེ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་མདོ་ལས། སྟོང་པ་ཉིད་ལས་མ་གཡོས་ན། །ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་དྲུག་འདུས་སོ། །ཤེས་གསུངས་སོ། །ཚངས་པ་ཁྱད་པར་སེམས་ཀྱིས་ཞུས་པའི་མདོ་ལས་ཀྱང་། མི་བསམ་པ་ནི་སྦྱིན་པའོ། །ཐ་དད་ལ་མི་གནས་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་སོ། །བྱེ་བྲག་མི་འབྱེད་པ་ནི་བཟོད་པའོ། །བླང་དོར་མེད་པ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་སོ། །མ་ཆགས་པ་ནི་བསམ་གཏན་ནོ། །མི་རྟོག་པ་ནི་ཤེས་རབ་བོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །སའི་སྙིང་པོའི་མདོ་ལས་ཀྱང་། མཁས་པས་སྟོང་ཉིད་ཆོས་སྒོམ་པ་ནི། །འཇིག་རྟེན་ཀུན་ལ་མི་བརྟེན་མི་གནས། །སྲིད་པ་ཀུན་ལ་གནས་པར་མ་ཡིན། །རྣམ་པར་དག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་སྲུང་ངོ་། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཡང་དེ་ཉིད་ལས། ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་རོ་གཅིག་མཐུན་པར་སྟོང་པ་མཚན་མ་མེད་པའི་ཞི་བའི་སེམས་ནི་ཅི་ཡང་མི་གནས་མི་ཆགས། བཟོད་པ་འདི་ནི་ཕན་ཡོན་ཆེར་བར་འགྱུར་རོ། །མཁས་པས་བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་པ་དག་ནི་ཆགས་པ་ཐམས་ཅད་རིང་དུ་སྤངས་སྟེ། སེམས་ནི་ཅི་ལ་ཡང་མི་གནས་མི་ཆགས། །ཡང་དག་བསོད་ནམས་ཞིང་ཞེས་དེ་ལ་བྱ། །སེམས་ཅན་ཀུན་ལ་ཕན་དང་བདེ་བའི་ཕྱིར། །ཏིང་འཛིན་སྒོམ་ཞིང་ཁུར་ལྗི་ཡང་བལྟ་སྟེ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་ཐམས་ཅད་སེལ་བ་དེ་ནི་ཡང་དག་མཁས་པས་མཚན་ཉིད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །ཕྱག་འཚལ་བ་ཡང་འདི་ཉིད་ཡིན་ཏེ། ནམ་མཁའ་རིན་པོ་ཆེའི་མདོ་ལས། ཅི་ལྟར་ཆུ་ལ་ཆུ་བཞག་དང་། །ཅི་ལྟར་མར་ལ་མར་བཞག་ལྟར། །རང་གིས་རང་རིག་ཡེ་ཤེས་འདི། །ལེགས་མཐོང་གང་ཡིན་འདིར་ཕྱག་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཡང་འདི་ཉིད་ཡོད་ན་མཆོད་པ་ཡང་ཡིན་ཏེ། ཡབ་ 2-13-107b སྲས་མཇལ་བའི་མདོ་ལས། སྟོང་ཉིད་ཆོས་ལ་རྟེན་བྱེད་ཅིང་། །སངས་རྒྱས་སྤྱོད་ཡུལ་གང་མོས་པ། །དེ་དག་སྟོན་པ་མཆོད་པ་སྟེ། །མཆོད་པ་འདི་ནི་བླ་ན་མེད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །བདུད་རྩི་གསང་བའི་རྒྱུད་ལས། མཉེས་པ་དོན་གྱི་མཆོད་པ་སྟེ། །སྤོས་སོགས་ཕུལ་བས་མཉེས་པ་མེད། །རང་སེམས་ལས་སུ་རུང་བ་དག །མཉེས་པའི་མཆོད་པ་ཆེན་པོའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཡང་འདི་ཉིད་དང་ལྡན་ན། སྡིག་པ་བཤགས་པ་ཡང་འདི་རང་ཡིན་ཏེ། ལས་རྣམ་པར་དག་པའི་མདོ་ལས། གང་ཞིག་བཤགས་པ་འདོད་བྱེད་ཅིང་། །དྲང་པོར་འདུག་ལ་ཡང་དག་ལྟོས། །ཡང་དག་ཉིད་ལ་ཡང་དག་བལྟ། །འདི་ནི་འགྱོད་ཚངས་མཆོག་ཡིན་ནོ། །ཞེ
ས་གསུངས་སོ། །ཡང་དོན་འདི་ཉིད་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་དམ་ཚིག་སྲུང་བ་ཡང་ཚང་སྟེ། ལྷའི་བུས་ཞུས་པའི་མདོ་ལས། གང་ལ་སྡོམ་པ་སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པའི་རློམ་སེམས་མེད་པ་དེ་ནི། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡིན་ཏེ། ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །འཁོར་ལོ་བཅུ་པའི་མདོ་ལས་ཀྱང་། ཁྱིམ་ན་གནས་ཤིང་སྐྲ་དང་ཁ་སྤུའང་མ་བྲེགས། ཆོས་གོས་ཀྱང་མ་གོན། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱང་མ་མནོས་མོད་ཀྱང་། འཕགས་པའི་ཆོས་ཉིད་དང་ལྡན་པ་དེ་ཉིད་དོན་དམ་པའི་དགེ་སློང་ཞེས་བྱའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཡང་དོན་དེ་ཉིད་ལ་ཐོས་པ་དང་། བསམ་པ་དང་། སྒོམ་པ་གསུམ་ཡང་ཚང་སྟེ།རབ་ཏུ་མི་གནས་པའི་རྒྱུད་ལས། མ་བཅོས་རྣལ་མའི་ཟས་ཤིག་ཟོས་གྱུར་ན། །གྲུབ་མཐའ་མ་ལུས་ཀུན་ཀྱང་ཚིམ་པར་འགྱུར། །བྱིས་པས་མ་རྟོགས་ཐ་སྙད་ཚིག་ལ་རྟེན། །ཐམས་ཅད་རང་གི་སེམས་ཀྱི་མཚན་ 2-13-108a ཉིད་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ས་ར་ཧ་པས་ཀྱང་། ཀློག་པ་དེ་ཡིན་འཛིན་དང་སྒོམ་པ་དེ་ཡིན་ཏེ། །བསྟན་ཆོས་སྙིང་ལ་འཆང་བའང་དེ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་མཚོན་པའི་ལྟ་བ་ཡོད་མིན་ཏེ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཡང་དོན་དེ་ཉིད་གཏོར་མ་ཆོས་སྤྱོད་ཀྱང་ཡིན་ཏེ། གསང་བ་བདུད་རྩི་རྒྱལ་པོའི་རྒྱུད་ལས། མཆོད་དང་གཏོར་མ་ལ་སོགས་པ། །ལས་དང་བྱ་བ་སྣ་ཚོགས་ཀུན། །སེམས་ཀྱི་དེ་ཉིད་རྙེད་གྱུར་པས། །ཐམས་ཅད་འདི་ཡིས་སྡུད་པར་ངེས། །ཞེས་གསུངས་སོ། །འོ་ན་ངོ་བོའམ་སེམས་ཉིད་གཅིག་པུར་སྒོམ་པ་ལ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་འདུས་ན། ཐབས་ཀྱི་རིམ་པ་མང་དུ་གསུངས་པ་དག་འབྱུང་བ་ཅི་ལྟར་ཡིན་ཞེ་ན། གནས་ལུགས་ལ་རྨོངས་པའི་སྐལ་པ་དམན་པ་རྣམས་ཁྲིད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཡེ་ཤེས་སྣང་བ་རྒྱན་གྱི་མདོ་ལས། རྒྱུ་རྐྱེན་འབྲེལ་བར་བཤད་པ་དང་། །རིམ་པར་འཇུག་པ་བསྟན་པ་ཡང་། །རྨོངས་པ་རྣམས་ལ་ཐབས་སུ་གསུངས། །ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་ཆོས་འདི་ལ། །རིམ་གྱིས་སྦྱོང་བ་ཅི་ཞིག་ཡོད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །བདེ་མཆོག་སྡོམ་པ་འབྱུང་བ་ལས་ཀྱང་། འདི་ལྟར་བདག་ཉིད་མཁའ་མཚུངས་ལྟར། །རྟག་ཏུ་གྲོལ་བའི་བདག་ཉིད་ཐོབ། །ཅེས་གསུངས་སོ། །ནམ་མཁའ་རིན་པོ་ཆེའི་མདོ་ལས་ཀྱང་། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་རྒྱ་མཚོར་མ་ཞུགས་ཀྱི་བར་ལ། ས་དང་ལམ་ཐ་དད་མོད་ཀྱི། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་རྒྱ་མཚོར་ཕྱིན་ནས། ས་དང་ལམ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་བགྲོད་དུ་མེད་དོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཇོ་བོས་ཀྱང་། གཅིག་ཏུ་མཉམ་བཞག་སེམས་བརྟན་ན། །ལུས་ངག་དགེ་བ་གཙོར་མི་བྱ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཤེས་རབ་གོམས་པའི་རྟགས་ནི། དགེ་བ་ལ་བག་ཡོད་པར་འགྱུར། ཉོན་མོངས་པ་ཤས་ 2-13-108b ཆུང་བར་འགྱུར། སེམས་ཅན་ལ་སྙིང་རྗེ་སྐྱེ་བར་འགྱུར། སྒྲུབ་པ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པར་འགྱུར། གཡེང་བ་ཐམས་ཅད་སྤང་བར་འགྱུར། ཚེ་འདི་ལ་མི་ཆགས་ཤིང་ཞེན་པ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ
【現代漢語翻譯】 如是宣說。又，此義亦包含守護戒律誓言，如《天子請問經》云：『于持戒與非持戒，若無傲慢之心，即是涅槃之戒，是為戒律清凈。』 《十輪經》中也說：『居家之人，雖未剃髮須，未著法衣，未受戒律，然若具足聖者之法性，即是真實之比丘。』 又，此義亦包含聞、思、修三者，如《不住轉續經》云：『若食未加工之真食，一切宗派皆得飽足。』愚者執著于名相言辭，然一切皆是自心之顯現。 薩ra哈巴（梵文：Sarahapa，印度大乘佛教思想家）也說：『誦讀是為執持，禪修亦是如此，將教法銘記於心亦是如此。』對此，並無任何可指明的見地。 又，此義亦是朵瑪（梵文：Bali，供品）與佛法行持，如《秘密甘露王續》云：『供養與朵瑪等，一切事業與行為，若能證悟自心之本性，則一切皆可由此而攝持。』 若僅修持本體或心性，即可包含一切，那麼為何會有如此眾多的方便法門呢？答：這是爲了引導那些對實相迷惑、根器低劣之人，如《智慧光明莊嚴經》云：『宣說因緣關聯，以及次第進入之法，乃是為迷惑者所設之方便。於此任運成就之法，又有何次第修習可言？』 《勝樂總持之源》中也說：『如是，自性如虛空般，恒常獲得解脫之自性。』 《虛空寶經》中也說：『未入法界大海之前，地與道雖有差別，然一旦進入法界大海，則無絲毫地與道可言。』 覺沃仁波切（藏文：ཇོ་བོ་རྗེ།，藏傳佛教噶當派祖師阿底峽）也說：『若能一心安住于禪定，則無需重視身語之善行。』 智慧增長之徵象為：于善行謹慎，煩惱減少，對眾生生起慈悲，精進修持，捨棄一切散亂，不貪執此生，亦無任何留戀。
【English Translation】 Thus it is said. Moreover, this meaning also encompasses the keeping of vows and commitments, as stated in the 'Sutra of the Son of Gods' Request': 'For one who has no arrogance regarding keeping or not keeping vows, that is the discipline of nirvana, it is the purity of discipline.' It is also said in the 'Ten Wheels Sutra': 'Although one dwells in a house, and has not shaved hair and beard, nor worn monastic robes, nor received vows, if one possesses the nature of the noble ones, that one is called a true bhikshu.' Furthermore, this meaning also encompasses the three: hearing, contemplation, and meditation, as stated in the 'Unabiding Continuum': 'If one eats the genuine food that is unprocessed, all schools of thought will be satisfied. Children rely on terms and words they do not understand, but all are the nature of one's own mind.' Sarahapa also said: 'Reading is holding, and meditation is also that, holding the heart of the teachings is also that. There is no view to point to in that.' Moreover, that meaning is also torma (Bali, offering) and Dharma practice, as stated in the 'Secret Nectar King Tantra': 'Offerings and torma, all kinds of actions and deeds, if one finds the suchness of the mind, all will surely be gathered by this.' If all those are included in meditating on the essence or the nature of mind alone, then how do the many stages of methods that are taught arise? Answer: It is for the sake of leading those of lesser fortune who are confused about the nature of reality, as stated in the 'Sutra of the Ornament of the Light of Wisdom': 'Explaining the connection of causes and conditions, and showing the gradual entry, are taught as methods for those who are confused. In this spontaneously accomplished Dharma, what gradual training is there?' It is also said in the 'Source of the Supreme Bliss Samvara': 'Thus, the self is like space, constantly attaining the nature of liberation.' It is also said in the 'Sky Jewel Sutra': 'Until one enters the ocean of the sphere of Dharma, the ground and path are different, but once one has gone to the ocean of the sphere of Dharma, there is no ground or path to traverse at all.' Jowo also said: 'If the mind is stable in single-pointed equipoise, one does not primarily engage in virtuous actions of body and speech.' The signs of familiarity with wisdom are: one becomes mindful of virtue, afflictions become less, compassion arises for sentient beings, one makes effort in practice, all distractions are abandoned, and one becomes unattached and without clinging to this life.
ྟར་ཡང་རིན་ཆེན་ཕྲེང་བ་ལས། སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གོམས་པ་ཡིས། །དགེ་བ་དག་ལ་བག་ཡོད་ཐོབ། །ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་འབྲས་བུ་ནི། མཐར་ཐུག་དང་། གནས་སྐབས་གཉིས་སུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་མཐར་ཐུག་ནི་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཡང་ཤེས་རབ་བདུན་བརྒྱ་པ་ལས། འཇམ་དཔལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱད་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་མྱུར་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །གནས་སྐབས་སུ་ནི། བདེ་ལེགས་ཐམས་ཅད་འབྱུང་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། འཕགས་པ་སྡུད་པ་ལས། སངས་རྒྱས་སྲས་དང་ཉན་ཐོས་རང་རྒྱལ་ལྷ་རྣམས་དང་། །འགྲོ་བ་ཀུན་གྱི་བདེ་སྐྱིད་ཆོས་རྣམས་ཅི་སྙེད་པ། །དེ་ཀུན་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་མཆོག་ལས་བྱུང་། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དམ་ཆོས་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་ཐར་པ་རིན་པོ་ཆེའི་རྒྱན་ལས། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ལེའུ་སྟེ་བཅུ་བདུན་པའོ།། །། ༈ ལམ་གྱི་རྣམ་པར་གཞག་པ་བསྟན་པའི་ལེའུ། དེ་ལྟར་དང་པོ་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་ནས། བསླབ་བྱ་དེ་དག་ལ་ནན་ཏན་བྱས་པས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་ལམ་རྣམས་རིམ་གྱིས་བགྲོད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་ལམ་བཤད་ན། སྡོམ་ནི། ཚོགས་ཀྱི་ལམ་དང་སྦྱོར་ལམ་དང་། །མཐོང་བའི་ལམ་དང་སྒོམ་ལམ་དང་། ། 2-13-109a ཡོངས་སུ་མཐར་ཕྱིན་པ་ཡི་ལམ། །ལྔ་ཡིས་ལམ་རྣམས་ཡོངས་སུ་བསྡུས། །ཤེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་ལམ་ལྔ་པོ་དེ་བྱང་ཆུབ་ལམ་སྒྲོན་གྱི་གཞུང་ལྟར་ན་ཡང་། དང་པོ་སྐྱེས་བུ་ཆུང་འབྲིང་གཉིས་ཀྱི་ཆོས་བསྒོམས་ནས་ཞི་གནས་བརྟན་པར་བྱ་བ་དང་། དེ་ནས་སྨོན་འཇུག་གཉིས་ཀྱི་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་། དེ་ནས་ཚོགས་གཉིས་བསག་པ་ལ་འབད་པར་བསྟན་པ་དེ་རྣམས་ཀྱི་ཚོགས་ལམ་ལེགས་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །རིམ་གྱི་དྲོད་སོགས་ཐོབ་བྱས་ནས། །ཤེས་པས་ནི། སྦྱོར་ལམ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །རབ་དགའ་ལ་སོགས་ཐོབ་གྱུར་ཏེ། །ཞེས་པས་ནི། མཐོང་ལམ་དང་སྒོམ་ལམ་དང་མཐར་ཕྱིན་པའི་ལམ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཚོགས་ལམ་ནི། རིགས་དང་ལྡན་པ་གཅིག་གིས་དང་པོར་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད། སློབ་དཔོན་ལས་གདམས་ངག་མནོས་ནས། དྲོད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་མ་སྐྱེས་ཀྱི་བར་དུ་དགེ་བ་ལ་འབད་པ་བྱེད་ཚད་རྣམས་ཡིན་ནོ། །དེའི་སྐབས་སུ་རྟོགས་པ་དང་མོས་པ་ལས་གྱུར་པ་དང་། ལྷག་པར་འདོད་པ་ལས་གྱུར་པ་དང་། ཐོབ་པ་ལས་གྱུར་པ་བཞིར་བྱའོ། །དེ་དག་ཅིའི་ཕྱིར་ཚོགས་ལམ་ཞེས་བྱ་ཅེ་ན། དྲོད་ལ་སོགས་པ་རྟོགས་པ་སྐྱེ་བའི་སྣོད་དུ་རུང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། དགེ་བའི་ཚོགས་སོགས་པར་བྱེད་པས་ན་ཚོགས་ལམ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་དག་ལ་ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཞེས་ཀྱང་བྱའོ། །གནས་སྐབས་ད
【現代漢語翻譯】 此外，《寶鬘論》中說：'習慣於空性，就能獲得對善行的謹慎。'等等。智慧的果實應知為究竟和暫時兩種。 其中，究竟的果實是獲得無上菩提。如《七百般若經》所說：'妙吉祥，菩薩、摩訶薩如果修習般若波羅蜜多，將迅速現證無上圓滿正等覺。' 暫時的果實是產生一切安樂。如《聖集經》所說：'諸佛子、聲聞、緣覺、天人以及一切眾生的安樂和善法，都源於殊勝的般若波羅蜜多。' 《如意寶解脫珍寶莊嚴論》中，第十七品為般若波羅蜜多品。 論述道之建立品 如是，首先發起殊勝菩提心，精勤修習這些學處，菩薩的道和地將次第行進。如果闡述道，總攝為：'資糧道、加行道、見道、修道和圓滿道，以這五道總攝一切道。' 如是宣說。 如是，這五道如《菩提道燈論》的論述，首先修習下士和中士的法，使止觀穩固，然後發起願行兩種菩提心，努力積聚二資糧，這些都是對資糧道的善妙闡述。獲得漸次的暖相等，以智慧闡述加行道。獲得極喜地等，闡述見道、修道和圓滿道。 其中，資糧道是：具種性者首先發起殊勝菩提心，從上師處接受訣竅，在未生起暖位智慧之前，所做的一切善行。在此期間，有由證悟和信解產生的，特別是由於慾望產生的，以及由於獲得產生的四種。 為何稱其為資糧道呢？因為爲了能夠成為生起暖相等證悟的容器，積聚善等資糧，所以稱為資糧道。這些也稱為與解脫分相應的善根。暫時的利益是……
【English Translation】 Furthermore, in the 'Ratnavali' (Precious Garland), it is said: 'By being accustomed to emptiness, one obtains mindfulness of virtuous deeds.' and so on. The fruits of wisdom should be known as two types: ultimate and temporary. Among these, the ultimate fruit is attaining unsurpassed Bodhi (Enlightenment). As it is said in the 'Seven Hundred Prajñāpāramitā': 'Mañjuśrī, if a Bodhisattva-Mahāsattva practices the Prajñāpāramitā, they will quickly realize the unsurpassed, perfect, complete, and fully awakened Bodhi.' The temporary fruit is that all happiness and well-being arise. As it is said in the 'Arya Samgraha Sutra': 'The happiness and virtues of the Buddhas' sons, Śrāvakas, Pratyekabuddhas, gods, and all beings, all arise from the supreme Prajñāpāramitā.' In the 'Precious Garland of Liberation, the Wish-Fulfilling Jewel of the Sacred Dharma,' the seventeenth chapter is the chapter on Prajñāpāramitā. Chapter on Explaining the Establishment of the Path Thus, having first generated the supreme Bodhicitta (mind of enlightenment), and diligently applied oneself to those trainings, the Bhumis (levels) and paths of a Bodhisattva will be traversed in sequence. When explaining the path, the summary is: 'The path of accumulation, the path of preparation, the path of seeing, the path of meditation, and the path of complete consummation; the paths are completely summarized by these five.' Thus it is said. Thus, these five paths, according to the text of 'Bodhipathapradīpa' (Lamp for the Path to Enlightenment), are: first, cultivating the Dharma of the lesser and middling persons to stabilize Śamatha (calm abiding), then generating the Bodhicitta of aspiration and application, and then diligently accumulating the two accumulations, all of which are excellent explanations of the path of accumulation. Having obtained the warmth and so on in sequence, it is known that the path of preparation is taught. Having obtained the Joyful One and so on, the path of seeing, the path of meditation, and the path of complete consummation are taught. Among these, the path of accumulation is: one who possesses the lineage first generates the supreme Bodhicitta, receives instructions from the teacher, and all the virtuous deeds done until the wisdom of warmth arises. During this time, there are four types: those arising from realization and faith, especially those arising from desire, and those arising from attainment. Why is it called the path of accumulation? Because in order to make it suitable as a vessel for the arising of realizations such as warmth, it accumulates accumulations of virtue and so on, therefore it is called the path of accumulation. These are also called the roots of virtue that are in accordance with the part of liberation. The temporary benefit is...
ེ་ན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ན། དྲན་པ་ཉེ་བར་བཞག་པ་བཞི་དང་། ཡང་དག་པར་སྤོང་བ་བཞི་དང་། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་བཞི་སྟེ། ཆོས་བཞི་གསུམ་བཅུ་གཉིས་བསྒོམ་པའོ། །དེ་ལ་དྲན་པ་ཉེ་བར་བཞག་པ་བཞི་ནི། ལུས་དྲན་པ་ཉེ་བར་བཞག་པ་དང་། ཚོར་ 2-13-109b བ་དྲན་པ་ཉེ་བར་བཞག་པ་དང་། སེམས་དྲན་པ་ཉེ་བར་བཞག་པ་དང་། ཆོས་དྲན་པ་ཉེ་བར་བཞག་པ་སྟེ། དེ་དག་ནི་ཚོགས་ལམ་ཆུང་ངུའི་དུས་སོ། །ཡང་དག་པར་སྤོང་བ་བཞི་ནི། སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་སྐྱེས་པ་སྤོང་བ་དང་། མ་སྐྱེས་པ་མི་བསྐྱེད་པ་དང་། གཉེན་པོ་དགེ་བའི་ཆོས་མ་སྐྱེས་པ་བསྐྱེད་པ་དང་། སྐྱེས་པ་འཕེལ་བར་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་དག་ནི་ཚོགས་ལམ་འབྲིང་གི་དུས་སུའོ། །རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་བཞི་ནི། འདུན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། སེམས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། དཔྱོད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏེ། དེ་དག་ནི་ཚོགས་ལམ་ཆེན་པོའི་དུས་སུའོ། །སྦྱོར་བའི་ལམ་ནི་ཚོགས་ལམ་རབ་ཀྱི་མཐར་ཕྱིན་པའི་རྗེས་ལ། བདེན་པ་བཞི་རྟོགས་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ངེས་འབྱེད་ཡན་ལག་རྣམ་བཞི་ཞེས་བྱ་བ་སྐྱེ་བ་སྟེ། དྲོད་དང་། རྩེ་མོ་དང་། བཟོད་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་ཆོས་མཆོག་རྣམས་སོ། །དེ་དག་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་ན་སྦྱོར་ལམ་ཞེས་བྱ་ཅེ་ན། བདེན་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ལ་སྦྱོར་བའི་དོན་གྱིས་ན་སྦྱོར་ལམ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཡང་དྲོད་དང་རྩེ་མོའི་གནས་སྐབས་ན་དབང་པོ་ལྔ་དང་ལྡན་སྟེ། དད་པའི་དབང་པོ་དང་། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་དབང་པོ་དང་། དྲན་པའི་དབང་པོ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དབང་པོ་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་དབང་པོའོ། །བཟོད་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་གི་གནས་སྐབས་ན་སྟོབས་ལྔ་དང་ལྡན་ཏེ། དད་པའི་སྟོབས་དང་། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་སྟོབས་དང་། དྲན་པའི་སྟོབས་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྟོབས་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་སོ། །མཐོང་བའི་ལམ་ནི། འཇིག་རྟེན་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་གི་རྗེས་ཐོགས་སུ། འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་ལ་དམིགས་པའི་ཞི་གནས་དང་། ལྷག་མཐོང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ 2-13-110a དང་བཅས་པ་སྟེ། དེ་ཡང་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་ལ་རྗེས་སུ་རྟོགས་པའི་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་ལ་རྗེས་སུ་རྟོགས་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་བདེན་པ་བཞི་པོ་རེ་རེ་ལ་བཞི་བཞི་སྟེ། བཟོད་པ་དང་ཤེས་པ་སྐད་ཅིག་མ་བཅུ་དྲུག་གི་བདག་ཉིད་ཅན་ནོ། །དེ་དག་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་མཐོང་བའི་ལམ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། སྔོན་མ་མཐོང་བའི་འཕགས་པའི་བདེན་པ་མཐོང་བས་ན་མཐོང་བའི་ལམ་ཞེས་བྱའོ། །གནས་སྐབས་དེ་ན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་དང་ལྡན་ཏེ། དྲན་པ་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་། ཆོས་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་
【現代漢語翻譯】 如果從菩提的順品法方面來說，就是四念住、四正斷、四神足，這三種法共有十二種修習。其中，四念住是：身念住、受念住、心念住、法念住。這些是資糧道小位的階段。 四正斷是：斷除已生起的罪惡不善法，防止未生起的罪惡不善法產生，生起未生起的善法，使已生起的善法增長。這些是資糧道中位的階段。 四神足是：欲定、精進定、心定、觀定。這些是資糧道大位的階段。 加行道是在資糧道達到極致之後，生起與證悟四諦相順應的四種抉擇分，即暖位、頂位、忍位、世第一法。 為什麼稱它們為加行道呢？因為它們具有與證悟真理相結合的意義，所以稱為加行道。 在暖位和頂位階段，具備五根，即信根、精進根、念根、定根、慧根。 在忍位和世第一法階段，具備五力，即信力、精進力、念力、定力、慧力。 見道是在世第一法之後，以聖者四諦為對境的止觀雙運。也就是苦諦法智忍、苦諦法智、苦諦類智忍、苦諦類智等，每個諦有四種，共有十六個剎那的忍與智。 為什麼稱它為見道呢？因為它能見到先前未見的聖者真理，所以稱為見道。 在這個階段，具備七覺支，即念正覺支、擇法
【English Translation】 In terms of the dharmas that are conducive to Bodhi, there are the four smṛtyupasthānas (four mindfulnesses), the four samyakprahāṇas (four right abandonments), and the four ṛddhipādas (four legs of magical power), these three kinds of dharmas are twelve practices. Among them, the four smṛtyupasthānas are: kāya-smṛtyupasthāna (mindfulness of the body), vedanā-smṛtyupasthāna (mindfulness of feelings), citta-smṛtyupasthāna (mindfulness of the mind), and dharma-smṛtyupasthāna (mindfulness of phenomena). These are the stages of the small accumulation path. The four samyakprahāṇas are: abandoning the sinful and unwholesome dharmas that have arisen, preventing the unarisen sinful and unwholesome dharmas from arising, generating the unarisen wholesome dharmas, and increasing the wholesome dharmas that have arisen. These are the stages of the middle accumulation path. The four ṛddhipādas are: chanda-samādhi (concentration of aspiration), vīrya-samādhi (concentration of effort), citta-samādhi (concentration of mind), and mīmāṃsā-samādhi (concentration of investigation). These are the stages of the great accumulation path. The path of preparation arises after the culmination of the accumulation path, with the four kinds of discernment that are in accordance with the realization of the four truths, namely, ūṣmagata (heat), mūrdhan (peak), kṣānti (patience), and laukikāgradharma (supreme mundane dharma). Why are they called the path of preparation? Because they have the meaning of combining with the realization of truth, they are called the path of preparation. In the stages of heat and peak, one possesses the five indriyas (faculties), namely, śraddhendriya (faculty of faith), vīryendriya (faculty of effort), smṛtīndriya (faculty of mindfulness), samādhindriya (faculty of concentration), and prajñendriya (faculty of wisdom). In the stages of patience and supreme mundane dharma, one possesses the five balas (powers), namely, śraddhābala (power of faith), vīryabala (power of effort), smṛtibala (power of mindfulness), samādhibala (power of concentration), and prajñābala (power of wisdom). The path of seeing is the union of śamatha (calm abiding) and vipaśyanā (insight) that takes the noble four truths as its object, following the supreme mundane dharma. That is, duḥkhe dharmajñānakṣānti (patience with the knowledge of dharma in suffering), duḥkhe dharmajñāna (knowledge of dharma in suffering), duḥkhe 'nvayajñānakṣānti (patience with the subsequent knowledge in suffering), duḥkhe 'nvayajñāna (subsequent knowledge in suffering), and so on, each of the four truths has four aspects, totaling sixteen moments of patience and knowledge. Why is it called the path of seeing? Because it sees the noble truths that were previously unseen, it is called the path of seeing. In this stage, one possesses the seven bodhyaṅgas (factors of enlightenment), namely, smṛti-saṃyak-sambodhyanga (mindfulness as a factor of perfect enlightenment), dharma-pravicaya
ཡང་དག །བརྩོན་འགྲུས་ཡང་དག །དགའ་བ་ཡང་དག །ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་ཡང་དག །ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡང་དག །བཏང་སྙོམས་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གོ། སྒོམ་ལམ་ནི། མཐོང་ལམ་སྐྱེས་པའི་རྗེས་ཐོག་ནས་བཟུང་སྟེ། དེ་ལ་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་དང་། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་གཉིས་སོ། །དེ་ལ་འཇིག་རྟེན་པའི་སྒོམ་ལམ་ནི། འཇིག་རྟེན་པའི་བསམ་གཏན་དང་པོ་དང་། གཉིས་པ་དང་། གསུམ་པ་དང་། བསམ་གཏན་བཞི་པ་དང་། ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་དང་། རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་དང་། ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དང་། འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་སོ། །འདི་དག་བསྒོམས་པ་ལ་དགོས་པ་གསུམ་ཡོད་དེ། སྒོམ་སྤང་གི་ཉོན་མོངས་རྣམས་མགོ་གནོན་པར་བྱེད་པ་དང་། ཚད་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་ཁྱད་པར་ཅན་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་གྱི་རྟེན་བྱེད་པའོ། །འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་སྒོམ་ལམ་ནི། ཡེ་ཤེས་གཉིས་ 2-13-110b ལ་དམིགས་པའི་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་དང་བཅས་པ་སྟེ། དེ་ཡང་མཐོང་བའི་ལམ་དུ་བདེན་པ་བཞི་པོ་རེ་རེ་ལ་བཟོད་པ་དང་ཤེས་པ་བཞི་བཞི་སྟེ། བཅུ་དྲུག་ཏུ་མཐོང་བ་ལ་བཟོད་པ་བརྒྱད་ནི་མཐོང་ལམ་དུ་མཐོང་བ་དེས་ཆོག །ཤེས་པ་བརྒྱད་པོ་ནི་སྒོམ་ལམ་དུ་བསམ་གཏན་བཞི་དང་། གཟུགས་མེད་གསུམ་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་སྒོ་ནས་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་གོམས་པར་བྱེད་པའོ། །དེ་ཡང་ཆོས་ཉིད་རྟོགས་པ་རྣམས་གོམས་པར་བྱེད་པ་ནི་ཆོས་ཤེས་པའི་ཕྱོགས་ཡིན་ལ། ཡེ་ཤེས་རྟོགས་པ་རྣམས་གོམས་པར་བྱེད་པ་ནི་རྗེས་སུ་རྟོགས་པའི་ཤེས་པའི་ཕྱོགས་ཡིན་ནོ། །འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་ནི། འདུ་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུ་བ་ཡོངས་སུ་མི་གསལ་བའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་པ་ཉིད་དོ། །དེ་དག་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་སྒོམ་པའི་ལམ་ཞེས་བྱ་ཅེ་ན། མཐོང་ལམ་དུ་རྟོགས་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་སྒོམ་པ་གོམས་པར་བྱེད་པས་ན། སྒོམ་ལམ་ཞེས་བྱའོ། །གནས་སྐབས་དེ་ནི་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་ལྡན་ཏེ། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་དང་། ཡང་དག་པའི་རྟོག་པ་དང་། ཡང་དག་པའི་ངག་དང་། ཡང་དག་པའི་ལས་ཀྱི་མཐའ་དང་། ཡང་དག་པའི་འཚོ་བ་དང་། ཡང་དག་པའི་རྩོལ་བ་དང་། ཡང་དག་པའི་དྲན་པ་དང་། ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནོ། །མཐར་ཕྱིན་པའི་ལམ་ནི། རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྗེས་ལ་སྐྱེས་པ་ཟད་པ་ཤེས་པ་དང་། མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པའི་རང་བཞིན་ནོ། །དེ་ལ་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི། སྒོམ་ལམ་གྱི་མཐའི་སྤོང་བའི་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་ཏེ། སྦྱོར་བའི་ལམ་དང་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་གྱིས་བསྡུས་པའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ཡང་བར་ཆད་མེད་པ། སྲ་བ། བརྟན་པ། རོ་གཅིག་ 2-13-111a པ། ཁྱབ་པས་ན་རྡོ་རྗེ་ལྟ་
【現代漢語翻譯】 又正精進，又正歡喜，又正極調柔，又正禪定，又正舍，是菩提之支分。 修道：從見道生起之後開始，分為世間道和出世間道兩種。 其中，世間修道包括：世間初禪、二禪、三禪、四禪，以及空無邊處、識無邊處、無所有處、非想非非想處。 修習這些禪定有三個必要：壓伏修斷之煩惱，成辦無量等殊勝功德，以及作為出世間道之所依。 出世間修道：是隨順於以二智慧為對境之止觀。也就是在見道時，對四諦中的每一諦，各有忍與智四種，共十六種。在見道時，八忍的證悟就已足夠。而八智則是在修道時，通過與四禪、三無色定相應的禪定，修習止觀。 其中，串習法性之證悟屬於法智之範疇，串習如所有性之證悟屬於類智之範疇。 非想非非想處，因為意識的行相不明顯，所以屬於世間法。 為什麼稱這些為修道呢？因為在見道中所證悟的真如，是通過修習而熟練的，所以稱為修道。 此階段是具有八支的聖道，即正見、正思、正語、正業邊、正命、正勤、正念、正定。 究竟道：是指金剛喻定之後生起的，了知諸法已盡、不再生起的自性。 其中，金剛喻定是修道之末的斷道之階段，包括加行道和無間道。 此禪定由於是無間、堅固、穩定、一味、周遍，所以稱為金剛喻。
【English Translation】 Again, right effort, again right joy, again right serenity, again right concentration, again right equanimity, are branches of enlightenment. The path of meditation: starting from the arising of the path of seeing, there are two paths: the mundane path and the supramundane path. Among these, the mundane path of meditation includes: the first mundane dhyana (concentration), the second, the third, and the fourth dhyana, as well as the sphere of infinite space, the sphere of infinite consciousness, the sphere of nothingness, and the sphere of neither perception nor non-perception. There are three necessities for meditating on these: to suppress the afflictions to be abandoned by meditation, to accomplish special qualities such as the immeasurable, and to serve as the basis for the supramundane path. The supramundane path of meditation: is the shamatha (calm abiding) and vipassana (insight) that follow, with the two wisdoms as their object. That is, in the path of seeing, for each of the four truths, there are four types of forbearance and knowledge, making sixteen in total. In the path of seeing, the realization of the eight forbearances is sufficient. The eight knowledges are the practice of shamatha and vipassana in the path of meditation, through the samadhi (concentration) corresponding to the four dhyanas and the three formless absorptions. Among these, the practice of realizing the nature of phenomena belongs to the category of knowledge of phenomena, and the practice of realizing suchness belongs to the category of subsequent knowledge. The sphere of neither perception nor non-perception is mundane because the activity of consciousness is not clear. Why are these called the path of meditation? Because the suchness realized in the path of seeing is made familiar through meditation, it is called the path of meditation. This stage is the noble eightfold path, namely: right view, right thought, right speech, right action, right livelihood, right effort, right mindfulness, and right concentration. The path of consummation: refers to the nature of knowing the exhaustion of all phenomena and no more arising, which arises after the vajra-like samadhi. Among these, the vajra-like samadhi is the stage of the path of abandonment at the end of the path of meditation, which includes the path of application and the path of no obstruction. This samadhi is called vajra-like because it is uninterrupted, solid, stable, of one taste, and pervasive.
བུ་ཞེས་བཏགས་པའོ། །དེ་ལ་བར་ཆད་མེད་པ་ནི་རྐྱེན་འཇིག་རྟེན་པའི་སྤྱོད་པས་འཕན་མི་ཕྱིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསྲ་བ་ནི། སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མི་ཤིགས་པས་སོ། །བརྟན་པ་ནི་རྣམ་རྟོག་གིས་མི་བསྐྱོད་པས་སོ། །རོ་གཅིག་པ་ནི་རྣམ་པར་རོ་གཅིག་པས་སོ། །ཁྱབ་པ་ནི་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྤྱིའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་དེའི་རྗེས་ལ་སྐྱེས་པའི་ཟད་པ་ཤེས་པ་ནི། རྒྱུ་ཀུན་འབྱུང་ཟད་པའི་དབང་གིས་བདེན་པ་བཞི་ལ་དམིགས་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་ནི། འབྲས་བུ་སྡུག་བསྔལ་སྤངས་པའི་དབང་གིས་བདེན་པ་བཞི་ལ་དམིགས་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །ཡང་ན་རྒྱུ་ཟད་པ་དང་འབྲས་བུ་མི་སྐྱེ་བ་ལ་དམིགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་ཟད་པ་དང་། མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པའོ། །དེ་དག་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་མཐར་ཕྱིན་པའི་ལམ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། བསླབ་པ་མཐར་ཕྱིན་པ་ཡིན་ཞིང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་གྲོང་ཁྱེར་དུ་འགྲོ་བས་ན་མཐར་ཕྱིན་པའི་ལམ་ཞེས་བྱའོ། །གནས་སྐབས་དེ་ན་མི་སློབ་པའི་ཆོས་བཅུ་ཡོད་དེ། མི་སློབ་པའི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ནས། མི་སློབ་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བར་དང་། མི་སློབ་པའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང་། མི་སློབ་པའི་ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །མི་སློབ་པའི་ཆོས་བཅུ་པོ་དེ་ཡང་ཟག་མེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལྔའི་དབང་དུ་བྱས་པ་སྟེ། དེ་ལ་མི་སློབ་པའི་ཡང་དག་པའི་ངག་དང་། ལས་ཀྱི་མཐའ་དང་། འཚོ་བ་དང་གསུམ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོའོ། །ཡང་དག་པའི་དྲན་པ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། གཉིས་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཕུང་པོའོ། །ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་དང་། རྟོག་པ་དང་། རྩོལ་བ་དང་གསུམ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕུང་པོའོ། །ཡང་དག་པའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ནི་རྣམ་པར་ 2-13-111b གྲོལ་བའི་ཕུང་པོའོ། །ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་ནི། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བའི་ཕུང་པོའོ། །དམ་ཆོས་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་ཐར་པ་རིན་པོ་ཆེའི་རྒྱན་ལས། ལམ་གྱི་རྣམ་པར་བཞག་པ་བསྟན་པའི་ལེའུ་སྟེ་བཅོ་བརྒྱད་པའོ།། །། ༈ སའི་རྣམ་གཞག་བསྟན་པའི་ལེའུ། ལམ་ལྔ་པོ་དེ་དག་ལ་ས་དུ་ཡོད་ཅེ་ན། སྡོམ་ནི། ལས་དང་པོ་དང་མོས་སྤྱོད་དང་། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་བཅུ་དང་། །སངས་རྒྱས་ས་སྟེ་དེ་ལྟར་ན། །བཅུ་དང་གསུམ་གྱིས་ས་རྣམས་བསྡུས། །ཤེས་སོ། །ས་དེ་རྣམས་ནི། བྱང་ཆུབ་ལམ་སྒྲོན་ལས་ཀྱང་། རབ་དགའ་ལ་སོགས་ཐོབ་འགྱུར་ཏེ། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། རབ་དགའ་ནི་ས་དང་པོ་ཡིན་ལ། ལ་སོགས་ཀྱིས་ནི་འོག་གི་ས་གཉིས་དང་གོང་གི་ས་བཅུ་བསྡུས་སོ། །དེ་ལ་ལས་དང་པོ་པའི་ས་ནི། ཚོགས་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་ཏེ། རང་གི་རྒྱུད་མ་སྨིན་པ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པས་སོ། །མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་ནི་སྦྱོར་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་ཏེ། སྟོང་ཉིད་ཀྱི་དོན་ལ་མོས་པ་བྱེད་པ་ཙམ་ཡིན་པས་སོ། །དེའི་དུས་ན་
【現代漢語翻譯】 被稱為『子』（藏文：བུ་ཞེས་བཏགས་པའོ།）。其中，無有障礙是指不會被世俗的行為所動搖。堅固是指不會被一切障礙所摧毀。穩固是指不會被分別念所動搖。一味是指在各種方面都是一味的。普遍是指專注於一切所知事物的共同真如。在那個三摩地之後產生的盡智是指，由於導致生起的原因——集諦滅盡，而專注於四聖諦的智慧。無生智是指，由於捨棄了作為結果的苦諦，而專注於四聖諦的智慧。或者說，專注于導致生起的原因滅盡和作為結果的無生的智慧，就是盡智和無生智。為什麼稱這些為究竟道呢？因為是圓滿的修學，並且能到達涅槃的城市，所以稱為究竟道。在那一階段，有十種無學法，即從無學正見到無學等持，以及無學解脫和無學正智。這十種無學法也是就無漏五蘊而言的。其中，無學正語、業邊和正命這三種是戒蘊。正念和等持這兩種是定蘊。正見、正思和正勤這三種是慧蘊。正解脫是解脫蘊。正智是解脫知見蘊。《寶性論釋·如意寶珠·解脫寶飾》中，開示道之安立的章節是第十八品。 地的分類開示之章節 那麼，這五道有多少地呢？總攝而言：初業地、勝解行地、菩薩十地和佛地，總共以十三地概括。要知道。這些地在《菩提道燈論》中也說：『獲得極喜等。』極喜地是第一地，『等』字包括了下面的二地和上面的十地。其中，初業地是資糧道的階段，因為能使尚未成熟的自相續得以成熟。勝解行地是加行道的階段，因為僅僅是對空性的意義生起勝解。在那時
【English Translation】 It is called 'Son'. The reason for being unobstructed is that it is not affected by worldly conduct. The reason for being firm is that it cannot be destroyed by all obscurations. The reason for being stable is that it cannot be moved by conceptual thoughts. The reason for being of one taste is that it is of one taste in all aspects. The reason for being pervasive is that it focuses on the common suchness of all knowable things. The Exhaustion Knowledge that arises after that Samadhi is the wisdom that focuses on the Four Noble Truths due to the cessation of the cause of arising, the Samudaya Satya (Truth of Origin). The Non-Arising Knowledge is the wisdom that focuses on the Four Noble Truths due to the abandonment of the result, the Suffering Satya (Truth of Suffering). Alternatively, the wisdom that focuses on the cessation of the cause of arising and the non-arising of the result is the Exhaustion Knowledge and the Non-Arising Knowledge. Why are these called the Ultimate Path? Because it is the complete training and leads to the city of Nirvana, it is called the Ultimate Path. At that stage, there are ten Non-Learning Dharmas, from Non-Learning Right View to Non-Learning Samadhi, as well as Non-Learning Liberation and Non-Learning Right Knowledge. These ten Non-Learning Dharmas are also in terms of the Five Aggregates of Non-Outflow. Among them, Non-Learning Right Speech, Karma-anta (End of Action), and Right Livelihood are the Aggregate of Discipline. Right Mindfulness and Samadhi are the Aggregate of Samadhi. Right View, Right Thought, and Right Effort are the Aggregate of Wisdom. Right Liberation is the Aggregate of Liberation. Right Knowledge is the Aggregate of Liberation Knowledge and Vision. In the Ornament of Precious Liberation, the Commentary on the Jewel of Wish-Fulfilling Dharma, the chapter on showing the arrangement of the path is the eighteenth chapter. Chapter on Showing the Arrangement of the Grounds How many grounds are there in these five paths? In summary: the Ground of First Action, the Ground of Adhimukti-carya (Practice of Application), the Ten Grounds of Bodhisattvas, and the Buddha Ground, thus the grounds are summarized by thirteen. Know this. These grounds are also mentioned in the Bodhipathapradipa (Lamp for the Path to Enlightenment): 'One will attain Pramudita (Joyful) and so on.' Pramudita is the first ground, and 'and so on' includes the two grounds below and the ten grounds above. Among them, the Ground of First Action is the stage of the Accumulation Path, because it makes one's own immature continuum mature. The Ground of Adhimukti-carya is the stage of the Preparation Path, because it is merely generating Adhimukti (application) for the meaning of emptiness. At that time
ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སེར་སྣ་ལ་སོགས་པ་དང་། མཐོང་སྤང་གི་ཉོན་མོངས་པ་དང་། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ཀུན་ཏུ་བཏགས་པ་རྣམས་མི་འབྱུང་བར་མགོ་གནོན་པ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་བཅུ་ནི་ས་དང་པོ་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ནས་བཅུ་པ་ཆོས་ཀྱི་སྤྲིན་གྱི་བར་རོ། །དེ་ལྟར་ཡང་འཕགས་པ་ས་བཅུ་པའི་མདོ་ལས། ཀྱེ་རྒྱལ་བའི་སྲས་དག་བཅུ་པོ་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་རྣམས་ཡིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་ས་དང་པོ་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ནི། མཐོང་ལམ་སྐྱེས་པའི་གནས་སྐབས་ 2-13-112a ཏེ། སྟོང་ཉིད་ཀྱི་དོན་དངོས་སུ་རྟོགས་པའོ། །ས་གཉིས་པ་ནས་བཟུང་ནས་བཅུ་པའི་བར་ནི། སྒོམ་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་ཏེ། ས་དང་པོར་རྟོགས་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དེ་ལ་གོམས་པར་བྱེད་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་བཅུ་པོ་དེ་དག་ཀྱང་སྤྱིའི་ཆོས་དང་། བྱེ་བྲག་གི་ཆོས་གཉིས་ཀྱིས་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་སྤྱིའི་ཆོས་ནི་གསུམ་སྟེ། སའི་ངོ་བོ་དང་སའི་ངེས་ཚིག་དང་ས་བཅུར་དབྱེ་བའི་རྒྱུ་མཚན་ནོ། །དེ་ལ་སའི་ངོ་བོ་ནི། ཆོས་བདག་མེད་པ་མངོན་སུམ་དུ་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་གྲོགས་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་སློབ་པའི་རྒྱུད་ཀྱིས་བསྡུས་པའོ། །སའི་ངེས་ཚིག་ནི། ས་དེ་དང་དེའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་གྱི་ཆོས་ཀྱི་རྟེན་བྱེད་པའམ། ས་གོང་མ་གོང་མ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པས་ན། ས་ཞེས་བྱའོ། །སའི་ངེས་ཚིག་གི་དཔེ་ནི་ཡེ་ཤེས་དེ་ལ་གནས་ཤིང་ལོངས་སྤྱོད་པས་ན་ས་སྟེ་དཔེར་ན་བ་གླང་གི་ལྷས་བཞིན་ནོ། །ཡེ་ཤེས་དེ་ཉིད་བགྲོད་པས་ན་ས་ཏེ། དཔེར་ན་རྟ་དཀྱུས་ས་བཞིན་ནོ། །ཡེ་ཤེས་དེ་ཡོན་ཏན་གྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་འཁྲུང་གི་གཞིར་གྱུར་པས་ན་ས་ཏེ། དཔེར་ན་ཞིང་ས་བཞིན་ནོ། །ས་བཅུར་དབྱེ་བའི་རྒྱུ་མཚན་ནི། ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བའི་ཁྱད་པར་གྱིས་ས་བཅུར་ཕྱེ་བའོ། །བྱེ་བྲག་གི་ཆོས་ནི་ས་རེ་རེ་ཞིང་ཁྱད་པར་དགུ་དགུས་བསྟན་ཏེ། མིང་གི་ཁྱད་པར་དང་། ངེས་ཚིག་གི་ཁྱད་པར་དང་། ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བའི་ཁྱད་པར་དང་། ཉམས་སུ་བླང་བྱའི་ཁྱད་པར་དང་། རྣམ་པར་དག་པའི་ཁྱད་པར་དང་། རྟོགས་པའི་ཁྱད་པར་དང་། སྤངས་པའི་ཁྱད་པར་དང་། སྐྱེ་བའི་ཁྱད་པར་དང་། མཐུའི་ཁྱད་པར་རོ། །དེ་ལ་ས་དང་པོའི་མིང་གི་ཁྱད་པར་ནི། རབ་ཏུ་དགའ་བའོ། །ངེས་ཚིག་གི་ཁྱད་པར་ནི། ས་དེ་ཐོབ་པ་དང་བྱང་ཆུབ་ལ་ཉེ་ཞིང་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་གྲུབ་པས་རབ་ཏུ་དགའ་བར་ 2-13-112b འགྱུར་བས་ན་རབ་ཏུ་དགའ་བའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་མདོ་སྡེ་རྒྱན་ལས། བྱང་ཆུབ་ལ་ནི་ཉེ་བ་དང་། །སེམས་ཅན་དོན་གྲུབ་མཐོང་བ་ལ། །རབ་ཏུ་དགའ་བ་སྐྱེ་འགྱུར་ཏེ། །དེ་ཕྱིར་རབ་དགའ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །ཅེས་གསུངས་སོ། །ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བའི་ཁྱད་པར་
【現代漢語翻譯】 對治波羅蜜多的相違品，如慳吝等，以及見道所斷的煩惱和所知障的遍計所執，使之不生起而加以壓制。菩薩的十地是從初地極喜地到十地法雲地。如《聖十地經》所說：『諸佛子，此十者是菩薩之地，即菩薩極喜地』等等。其中，初地極喜地是生起見道的階段，是真實證悟空性的階段。從二地到十地是修道階段，是對初地所證悟的真如不斷串習的過程。菩薩的這十地，應當通過總相之法和別相之法來了解。總相之法有三種：地的體性、地的定義、以及分為十地的原因。地的體性是：現量證悟法無我的智慧，與等持等助伴相應，為學道的相續所攝持。地的定義是：地是作為該地階段功德之法的所依，或者能夠生起更高之地的原因，因此稱為地。地的定義的例子是：安住和受用智慧，因此是地，譬如牛的圈欄；智慧是所行之處，因此是地，譬如跑馬的場地；智慧是生起一切功德之法的根基，因此是地，譬如田地。分為十地的原因是：由於清凈的差別而分為十地。別相之法是每一地都以九種差別來顯示：名稱的差別、定義的差別、清凈的差別、所修的差別、解脫的差別、證悟的差別、斷除的差別、出生的差別、以及威力的差別。其中，初地的名稱的差別是：極喜地。定義的差別是：獲得此地，接近菩提，成就眾生之義，因此成為極喜地。如《經莊嚴論》所說：『于菩提近及，見眾產生就，生起極喜悅，故說名極喜。』清凈的差別 對治波羅蜜多的相違品，如慳吝等，以及見道所斷的煩惱和所知障的遍計所執，使之不生起而加以壓制。 菩薩的十地是從初地極喜地到十地法雲地。 如《聖十地經》所說：『諸佛子，此十者是菩薩之地，即菩薩極喜地』等等。 其中，初地極喜地是生起見道的階段，是真實證悟空性的階段。 從二地到十地是修道階段，是對初地所證悟的真如不斷串習的過程。 菩薩的這十地，應當通過總相之法和別相之法來了解。 總相之法有三種：地的體性、地的定義、以及分為十地的原因。 地的體性是：現量證悟法無我的智慧，與等持等助伴相應，為學道的相續所攝持。 地的定義是：地是作為該地階段功德之法的所依，或者能夠生起更高之地的原因，因此稱為地。 地的定義的例子是：安住和受用智慧，因此是地，譬如牛的圈欄；智慧是所行之處，因此是地，譬如跑馬的場地；智慧是生起一切功德之法的根基，因此是地，譬如田地。 分為十地的原因是：由於清凈的差別而分為十地。 別相之法是每一地都以九種差別來顯示：名稱的差別、定義的差別、清凈的差別、所修的差別、解脫的差別、證悟的差別、斷除的差別、出生的差別、以及威力的差別。 其中，初地的名稱的差別是：極喜地。 定義的差別是：獲得此地，接近菩提，成就眾生之義，因此成為極喜地。 如《經莊嚴論》所說：『于菩提近及，見眾產生就，生起極喜悅，故說名極喜。』清凈的差別
【English Translation】 It counteracts the opposing factors of Pāramitā (perfections), such as stinginess, as well as the afflictions to be abandoned by seeing and the thoroughly imputed obscurations of knowledge, suppressing them from arising. The ten Bhūmis (grounds) of a Bodhisattva are from the first Bhūmi, Pramuditā (Joyful), to the tenth, Dharmamegha (Cloud of Dharma). As it is said in the Ārya-Daśabhūmika-sūtra (Noble Ten Bhūmi Sutra): 'Oh, sons of the conquerors, these ten are the Bhūmis of a Bodhisattva, namely, the Bhūmi of a Bodhisattva called Pramuditā (Joyful),' and so on. Among these, the first Bhūmi, Pramuditā (Joyful), is the stage of arising of the Path of Seeing, which is the actual realization of emptiness. From the second Bhūmi onwards to the tenth, it is the stage of the Path of Meditation, which is the process of familiarizing oneself with the Suchness (Tathātā) realized in the first Bhūmi. These ten Bhūmis of a Bodhisattva should be understood through the general characteristics and the specific characteristics. There are three general characteristics: the nature of the Bhūmi, the definition of the Bhūmi, and the reason for dividing them into ten Bhūmis. The nature of the Bhūmi is: the wisdom that directly realizes the absence of self of phenomena, endowed with Samādhi (concentration) and other companions, and included within the continuum of learning. The definition of the Bhūmi is: the Bhūmi is called such because it serves as the basis for the qualities of that particular stage, or because it causes the arising of higher and higher Bhūmis. An example of the definition of the Bhūmi is: because it abides in and enjoys wisdom, it is a Bhūmi, like a cattle enclosure; because wisdom is the place to go, it is a Bhūmi, like a horse-racing ground; because that wisdom is the basis for the birth of all qualities, it is a Bhūmi, like a field. The reason for dividing them into ten Bhūmis is: they are divided into ten Bhūmis due to the difference in purification. The specific characteristics are that each Bhūmi is shown with nine differences: difference in name, difference in definition, difference in purification, difference in what is to be practiced, difference in liberation, difference in realization, difference in what is abandoned, difference in birth, and difference in power. Among these, the difference in name of the first Bhūmi is: Pramuditā (Joyful). The difference in definition is: having attained that Bhūmi, being close to Bodhi (enlightenment), and accomplishing the benefit of sentient beings, one becomes very joyful, therefore it is Pramuditā (Joyful). As it is said in the Sūtrālaṃkāra (Ornament of the Sutras): 'Being near to Bodhi, and seeing the accomplishment of sentient beings, great joy arises, therefore it is called Pramuditā (Joyful).' The difference in purification It counteracts the opposing factors of Pāramitā (perfections), such as stinginess, as well as the afflictions to be abandoned by seeing and the thoroughly imputed obscurations of knowledge, suppressing them from arising. The ten Bhūmis (grounds) of a Bodhisattva are from the first Bhūmi, Pramuditā (Joyful), to the tenth, Dharmamegha (Cloud of Dharma). As it is said in the Ārya-Daśabhūmika-sūtra (Noble Ten Bhūmi Sutra): 'Oh, sons of the conquerors, these ten are the Bhūmis of a Bodhisattva, namely, the Bhūmi of a Bodhisattva called Pramuditā (Joyful),' and so on. Among these, the first Bhūmi, Pramuditā (Joyful), is the stage of arising of the Path of Seeing, which is the actual realization of emptiness. From the second Bhūmi onwards to the tenth, it is the stage of the Path of Meditation, which is the process of familiarizing oneself with the Suchness (Tathātā) realized in the first Bhūmi. These ten Bhūmis of a Bodhisattva should be understood through the general characteristics and the specific characteristics. There are three general characteristics: the nature of the Bhūmi, the definition of the Bhūmi, and the reason for dividing them into ten Bhūmis. The nature of the Bhūmi is: the wisdom that directly realizes the absence of self of phenomena, endowed with Samādhi (concentration) and other companions, and included within the continuum of learning. The definition of the Bhūmi is: the Bhūmi is called such because it serves as the basis for the qualities of that particular stage, or because it causes the arising of higher and higher Bhūmis. An example of the definition of the Bhūmi is: because it abides in and enjoys wisdom, it is a Bhūmi, like a cattle enclosure; because wisdom is the place to go, it is a Bhūmi, like a horse-racing ground; because that wisdom is the basis for the birth of all qualities, it is a Bhūmi, like a field. The reason for dividing them into ten Bhūmis is: they are divided into ten Bhūmis due to the difference in purification. The specific characteristics are that each Bhūmi is shown with nine differences: difference in name, difference in definition, difference in purification, difference in what is to be practiced, difference in liberation, difference in realization, difference in what is abandoned, difference in birth, and difference in power. Among these, the difference in name of the first Bhūmi is: Pramuditā (Joyful). The difference in definition is: having attained that Bhūmi, being close to Bodhi (enlightenment), and accomplishing the benefit of sentient beings, one becomes very joyful, therefore it is Pramuditā (Joyful). As it is said in the Sūtrālaṃkāra (Ornament of the Sutras): 'Being near to Bodhi, and seeing the accomplishment of sentient beings, great joy arises, therefore it is called Pramuditā (Joyful).' The difference in purification
ནི། གཞི་ཐམས་ཅད་ལ་གྱ་གྱུ་མེད་པའི་བསམ་པ་ལ་སོགས་པ། ཆོས་བཅུ་ལ་སྦྱངས་པས་ས་དེ་ཐོབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡང་མངོན་རྟོགས་རྒྱན་ལས། ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་རྣམ་བཅུ་ཡིས། །ས་ནི་དང་པོ་ཐོབ་འགྱུར་ཏེ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ཉམས་སུ་བླང་བྱའི་ཁྱད་པར་ནི། །ས་འདི་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེས། སྤྱིར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཅུ་ཀ་ཉམས་སུ་ལེན་ཡང་ཁྱད་པར་དུ་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཤས་ཆེ་སྟེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཚིམ་པར་བྱེད་འདོད་དོ། །དེ་ལྟར་ཡང་འཕགས་པ་ས་བཅུ་པའི་མདོ་ལས། ས་དང་པོའི་ཐད་ཀ་ལས། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཅུ་པོ་དག་ལས། དེ་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཆེས་ཤས་ཆེ་བ་ཡིན་ཏེ། ལྷག་མ་རྣམས་ཀྱང་མི་བསྒྲུབ་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །རྣམ་པར་དག་པའི་ཁྱད་པར་ནི། ཇི་སྐད་དུ། ས་བཅུ་པ་ལས། ས་རབ་ཏུ་དགའ་བ་འདི་ལ། མཐོང་བ་རྒྱ་ཆེན་པོ་དང་། སྨོན་ལམ་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་མང་པོ་སྣང་བར་འགྱུར་ཏེ། སངས་རྒྱས་བརྒྱ་ཕྲག་མང་པོ་དང་། སངས་རྒྱས་སྟོང་ཕྲག་མང་པོ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་ཏེ། སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་འབུམ་ཕྲག་མང་པོ་སྣང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་དག་མཐོང་ནས་ལྷག་པའི་བསམ་པ་རྒྱ་ཆེན་པོས་མཆོད་པར་བྱེད། བསྟི་སྟང་བྱེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་ཏེ། དེའི་དགེ་འདུན་གྱི་ཚོགས་ལ་ཡང་རི་མོར་བྱེད་དོ། །དགེ་བའི་རྩ་བ་དེ་དག་ཀྱང་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བསྔོ་བར་བྱེད་དོ། །སངས་རྒྱས་དེ་དག་ལས་ཀྱང་ 2-13-113a ཆོས་ཉན་པ་དང་། ལེན་པ་དང་། འཛིན་པར་བྱེད་དོ། །ཆོས་དེ་དག་ཀྱང་ནན་ཏན་གྱིས་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དོ། །བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་བཞིས་ཀྱང་སེམས་ཅན་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་དོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་ན། བསྐལ་པ་མང་པོར་སངས་རྒྱས་དང་ཆོས་དང་དགེ་འདུན་གསུམ། མཆོད་ཅིང་རྗེས་སུ་བཟུང་བ་དང་། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱས་པ་དང་། དགེ་བ་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བསྔོ་བ་སྟེ། རྒྱུ་གསུམ་པོ་དེས་དེའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྒྱ་ཆེར་རྣམ་པར་དག་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་ཇི་སྐད་དུ། དཔེར་ན་གསེར་ས་ལེ་སྦྲམ་དེ་ཉིད་གསེར་མགར་དག་གིས། ཅི་ཙམ་ཅི་ཙམ་དུ་མེར་བསྲེགས་པས། དེ་ཙམ་དེ་ཙམ་དུ་བྱང་བ་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་། ཅི་དགར་ལས་སུ་རུང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ས་དང་པོ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡང་རབ་ཏུ་བྱང་བ་དང་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་། ཅི་དགར་ལས་སུ་རུང་བར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །རྟོགས་པའི་ཁྱད་པར་ནི། སྤྱིར་ས་བཅུ་པོ་འདི་རྣམས་མཉམ་བཞག་ལ་རྟོགས་པ་གཅིག་ཏུ་མཚུངས་མོད་ཀྱི། རྗེས་ཀྱི་ངེས་པ་འདྲེན་པའི་བྱེ་བྲག་ལ་ལྟོས་ནས་སོ་སོར་ཡོད་དོ། །སོ་སོར་བཅུ་པོ་དེ་བཤད་ན། ས་དང་པོ་ལ་ཆོས་ཀ
【現代漢語翻譯】 此外，通過修習以對一切事物無有動搖之念為首的十法，可以獲得此地（指歡喜地）。如《現觀莊嚴論》所說：『以十種完全的修習，將獲得初地。』等等。需要修習的特點是：安住於此地的菩薩，通常修習十度，但特別著重於佈施度，因為他渴望滿足一切眾生。如《十地經》所說：『在初地的部分，在十波羅蜜多中，他最重視佈施波羅蜜多，但並非不修習其餘的。』 清凈的特點是：如《十地經》所說：『在這歡喜地，憑藉廣大的見地和願力的力量，將顯現許多佛陀，顯現成百上千的佛陀，成千上萬的佛陀，同樣地，顯現成百上千億的佛陀。見到他們后，以廣大的勝解心供養和尊敬他們。同樣地，也為他們的僧團畫像。也將這些善根迴向于無上菩提。也從這些佛陀那裡聽聞、接受和持有佛法。也努力實踐這些佛法。並通過四攝事來成熟眾生。』 因此，在許多劫中，供養和侍奉佛、法、僧三寶，成熟眾生，並將善根迴向于無上菩提，這三個因使他的善根變得廣大而清凈。如所說：『例如，金匠將沙金反覆地用火冶煉，它就會變得越來越純凈、清澈，並且可以隨意使用。同樣地，安住于初地的菩薩的善根也會變得非常純凈、清澈，並且可以隨意使用。』 證悟的特點是：一般來說，這十地在等持方面證悟是相同的，但根據後續引導的差別而有所不同。如果分別闡述這十種差別，那麼初地對法的…
【English Translation】 Furthermore, this ground (referring to the Joyful Ground) is attained by practicing the ten dharmas, beginning with the thought of being unwavering towards all things. As stated in the Ornament for Clear Realization: 'Through ten complete trainings, the first ground will be attained.' etc. The characteristic of what needs to be practiced is: A Bodhisattva abiding on this ground generally practices the ten perfections, but particularly emphasizes the perfection of generosity, because he desires to satisfy all sentient beings. As stated in the Ten Grounds Sutra: 'In the part of the first ground, among the ten perfections, he most values the perfection of generosity, but it is not that he does not practice the others.' The characteristic of purification is: As stated in the Ten Grounds Sutra: 'On this Joyful Ground, through vast vision and the power of aspiration, many Buddhas will appear, hundreds and thousands of Buddhas will appear, tens of thousands of Buddhas, and similarly, hundreds of thousands of billions of Buddhas will appear. Having seen them, they make offerings and respect them with great superior intention. Similarly, they also make images of their Sangha. They also dedicate these roots of virtue to unsurpassed Bodhi. They also hear, receive, and hold the Dharma from these Buddhas. They also diligently practice these Dharmas. And they also mature sentient beings through the four objects of gathering.' Therefore, by offering and serving the Three Jewels of Buddha, Dharma, and Sangha for many eons, maturing sentient beings, and dedicating the roots of virtue to unsurpassed Bodhi, these three causes make his roots of virtue become vast and purified. As it is said: 'For example, when goldsmiths repeatedly smelt gold ore in a fire, it becomes more and more pure, clear, and can be used at will. Similarly, the roots of virtue of a Bodhisattva abiding on the first ground also become very pure, clear, and can be used at will.' The characteristic of realization is: Generally, the realization of these ten grounds is the same in terms of meditative equipoise, but they differ according to the differences in subsequent guidance. If these ten differences are explained separately, then the first ground has…
ྱི་དབྱིངས་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བའི་དོན་དུ་རྟོགས་ཏེ། དེས་བདག་གཞན་མཉམ་པ་ཉིད་རབ་ཏུ་ཐོབ་བོ། །དེ་ལྟར་ཡང་དབུས་མཐའ་ལས། ཀུན་ཏུ་འགྲོ་དོན་ཞེས་གསུངས་སོ། །སྤངས་པའི་ཁྱད་པར་ནི། ས་དེ་ལ་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པའི་དབང་དུ་བྱས་ན། མཐོང་སྤངས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་བརྒྱད་ཅུ་རྩ་གཉིས་ཡོད་པ་ལས། མ་ལུས་པར་སྤངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པའི་དབང་དུ་ན་རྣམ་པ་གསུམ་ཡོད་པ་ལས། ལྤགས་ཤུན་ལ་ཡོད་པ་ལྟ་བུ་རྣམས་སྤངས་ 2-13-113b པ་ཡིན་ནོ། །འཇིགས་པ་ལྔ་དང་ཡང་བྲལ་ལོ། །འཕགས་པ་ས་བཅུ་པའི་མདོ་ལས་ཀྱང་། ས་རབ་ཏུ་དགའ་བ་འདི་ཐོབ་མ་ཐག་ཏུ་འཇིགས་པ་ལྔ་པོ་གང་ཡིན་པ་འདི་ལྟ་སྟེ། འཚོ་བ་མེད་པའི་འཇིགས་པའམ། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་མེད་པའི་འཇིགས་པའམ། འཆི་བའི་འཇིགས་པའམ། ངན་འགྲོའི་འཇིགས་པའམ། འཁོར་གྱི་ནང་དུ་བག་ཚ་བའི་འཇིགས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་དེ་ལ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །སྐྱེས་བའི་ཁྱད་པར་ནི། ས་འདི་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ཕལ་ཆེར་འཛམ་བུའི་གླིང་ལ་དབང་བའི་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོར་འགྱུར་ཏེ། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སེར་སྣའི་དྲི་མ་སེལ་ལོ། །དེ་ལྟར་ཡང་རིན་ཆེན་ཕྲེང་བ་ལས། དེ་ཡི་རྣམ་པར་སྨིན་པས་ནི། །འཛམ་གླིང་དབང་ཕྱུག་ཆེན་པོར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་སོ། །སྐྱེ་བའི་ཁྱད་པར་གསུངས་པ་འདི་དག་ཀྱང་རང་བཞིན་ལ་བསམས་ཀྱི། གཞན་དོན་ནི་གང་ལ་གང་འདུལ་དུ་རྣམ་པ་དུ་མར་ཡང་ཀུན་ཏུ་སྟོན་ཏེ། སྐྱེས་པའི་རབས་ལས་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ། །མཐུའི་ཁྱད་པར་ནི། ཇི་སྐད་དུ། རབ་ཏུ་དགའ་བའི་ས་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི། འདོད་པས་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་སྟེ། རབ་ཏུ་བྱུང་ན་སྐད་ཅིག་ཐང་ཅིག་ཡུད་ཙམ་ཞིག་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་བརྒྱ་ཐོབ་ཅིང་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང་། སངས་རྒྱས་བརྒྱ་མཐོང་བ་དང་། དེ་དག་གི་བྱིན་རླབས་ཀྱང་ཡང་དག་པར་ཤེས་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བརྒྱ་གཡོ་བར་བྱེད་པ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་བརྒྱར་འགྲོ་བ་དང་། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བརྒྱ་སྣང་བར་བྱེད་པ་དང་། སེམས་ཅན་བརྒྱ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་དང་། བསྐལ་པ་བརྒྱར་གནས་པར་བྱེད་པ་དང་། སྔོན་གྱི་མཐའ་ 2-13-114a དང་། ཕྱི་མའི་མཐའི་བསྐལ་པ་བརྒྱ་ཡང་རབ་ཏུ་ཤེས་པ་དང་། ཆོས་ཀྱི་སྒོ་བརྒྱ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་དང་། ལུས་ཀྱི་སྤྲུལ་པ་བརྒྱ་ཀུན་ཏུ་སྟོན་པ་དང་། ལུས་རེ་རེ་བཞིན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་འཁོར་བརྒྱ་བརྒྱ་དང་ལྡན་པར་ཀུན་ཏུ་སྟོན་པའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ས་གཉིས་པའི་མིང་གི་ཁྱད་པར་ནི། དྲི་མ་མེད་པའོ། །ངེས་ཚིག་གི་ཁྱད་པར་ནི། ས་དེ་ལ་འཆལ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་དྲི་མ་དང་བྲལ་བས་ན་དྲི་མ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། འཆལ་ཚུལ་རྩོལ་བའི་དྲི་བྲལ་ཕྱིར། །དྲི་མ་མེད་པའི་ས་ཞེས་བརྗོ
【現代漢語翻譯】 通達於一切境界的意義，由此完全獲得自他平等。如《中邊分別論》所說：『利益一切有情。』斷除的差別是：就此地而言，如果從煩惱障的角度來說，有八十二種見所斷的煩惱，全部斷除。如果從所知障的角度來說，有三種，斷除了像面板上的皮屑那樣的部分。並且遠離五種怖畏。如《聖十地經》所說：『獲得此極喜地后，立即就沒有五種怖畏，即：無活命的怖畏，無惡名的怖畏，無死亡的怖畏，無惡趣的怖畏，以及大眾中的怯場怖畏。』出生的差別是：安住於此地的菩薩，大多會轉生為統治贍部洲的轉輪王，消除眾生的慳吝之垢。如《寶鬘論》所說：『由彼異熟力，當成贍部洲自在。』所說的這些出生的差別，應從自性方面來理解，而爲了利益他人，則會隨應所化而示現種種形象，如本生傳中所說。神通的差別是：如經中所說：『安住于極喜地的菩薩，以欲樂而精進，如果出家，於一剎那、一須臾、一瞬間，獲得併入定於一百個三摩地，見到一百尊佛，如實了知他們的加持，震動一百個世界，前往一百個佛土，照亮一百個世界，成熟一百個有情，住世一百劫，了知過去和未來一百劫，開顯一百個法門，示現一百種化身，並且每個化身都具有一百位菩薩眷屬。』第二地的名稱差別是：離垢地。詞義的差別是：此地遠離毀犯戒律的垢染，故稱為離垢地。如雲：『離毀戒律之垢故，名曰離垢地。』
【English Translation】 Understanding the meaning of going to all realms, thereby fully attaining equality of self and others. As it is said in the Madhyāntavibhāga (Distinguishing the Middle from the Extremes): 'Benefiting all beings.' The distinction of abandonment is: Regarding this ground, if considered from the perspective of the obscuration of afflictions, there are eighty-two afflictions to be abandoned by seeing, all of which are abandoned. If considered from the perspective of the obscuration of knowledge, there are three types, and those like scales on the skin are abandoned. Furthermore, one is free from the five fears. As it is said in the Daśabhūmika Sūtra (Sutra of the Ten Grounds): 'Immediately upon attaining this Joyful Ground, there are no five fears, namely: fear of lack of livelihood, fear of ill repute, fear of death, fear of bad rebirth, and fear of timidity in the assembly.' The distinction of birth is: The Bodhisattva abiding on this ground will mostly be reborn as a universal monarch ruling Jambudvipa (南贍部洲，the southern continent), eliminating the stain of miserliness from sentient beings. As it is said in the Ratnāvalī (Precious Garland): 'Through the ripening of that, one becomes a great lord of Jambudvipa.' These distinctions of birth that are mentioned should be understood in terms of their inherent nature, while for the sake of benefiting others, they manifest in various forms according to what is suitable for those to be tamed, as described in the Jataka tales. The distinction of power is: As it is said: 'The Bodhisattva abiding on the Joyful Ground strives with desire, and if they renounce, in an instant, a moment, a short time, they attain and enter into a hundred samadhis, see a hundred Buddhas, truly know their blessings, shake a hundred worlds, go to a hundred Buddha-fields, illuminate a hundred worlds, ripen a hundred sentient beings, abide for a hundred kalpas, know the past and future hundred kalpas, reveal a hundred Dharma gates, manifest a hundred emanations of the body, and each body is fully endowed with a hundred Bodhisattva retinues.' The distinction of the name of the second ground is: Immaculate Ground. The distinction of the etymology is: This ground is called Immaculate because it is free from the stain of transgressing moral discipline. As it is said: 'Because it is free from the stain of striving for immoral conduct, it is called the Immaculate Ground.'
ད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བའི་ཁྱད་པར་ནི། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བྱས་པ་གཟོ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སྦྱོང་བརྒྱད་ཀྱིས་ས་དེ་ཐོབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། ཚུལ་ཁྲིམས་བྱས་པ་གཟོ་དང་བཟོད། །རབ་ཏུ་དགའ་དང་སྙིང་བརྩེ་ཆེ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ཉམས་སུ་བླང་བའི་ཁྱད་པར་ནི། ས་འདི་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེས། སྤྱིར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཅུ་ཀ་ཉམས་སུ་ལེན་ཡང་། ཁྱད་པར་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཆེས་ཤས་ཆེ་བར་གསུངས་སོ། །རྣམ་པར་དག་པའི་ཁྱད་པར་ནི། སྔར་བཤད་པ་ལྟར་རྒྱུ་གསུམ་པོ་དེས། དེའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྒྱ་ཆེར་རྣམ་པར་དག་པར་འགྱུར་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། དཔེར་ན་གསེར་ས་ལེ་སྦྲམ་དེ་ཉིད་གསེར་མགར་དག་གིས་ཚུར་གྱིས་བཀུས་ནས་མེར་བཅུག་ན། དེ་བས་ཀྱང་དྲི་མ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ས་གཉིས་པ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ནི། སྔར་བས་ཀྱང་ཆེས་རྣམ་པར་དག་པ་དང་། བྱང་བ་དང་ལས་སུ་རུང་བར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །རྟོགས་པའི་ཁྱད་པར་ནི། ས་དེ་ལ་ 2-13-114b ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་མཆོག་གི་དོན་དུ་རྟོགས་ཏེ། དེས་འདི་སྙམ་དུ། བདག་གིས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བ་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པ་ལ་བརྩོན་པར་བྱའོ་སྙམ་མོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། མཆོག་གི་དོན་ཞེས་གསུངས་སོ། །སྤངས་པའི་ཁྱད་པར་ནི། ས་གཉིས་པ་ནས་བཟུང་ནས་བཅུ་པའི་བར་འདིས་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པའི་དབང་དུ་བྱས་ན། སྒོམ་སྤང་གི་ཉོན་མོངས་པ་བཅུ་དྲུག་ཡོད་པ་ལས། དེ་རྣམས་ཀྱི་ས་བོན་ཙམ་ནི་མི་སྤོང་བར་འཇོག་ལ། མངོན་གྱུར་རྣམས་ནི་མགོ་ནོན་པ་ཡིན་ནོ། །ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པའི་དབང་དུ་བྱས་ན་སྤྲི་ལ་ཡོད་པ་ལྟ་བུ་རྣམས་སྤོང་བ་ཡིན་ནོ། །སྐྱེ་བའི་ཁྱད་པར་ནི། ས་འདི་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ། ཕལ་ཆེར་གླིང་བཞི་ལ་དབང་བའི་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོར་འགྱུར་ཏེ། སེམས་ཅན་རྣམས་མི་དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ལས་བཟློག་ནས་དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ལ་འགོད་དོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། དེ་ཡི་རྣམ་པར་སྨིན་པས་ནི། །དཔལ་ལྡན་རིན་ཆེན་བདུན་དག་གིས། །འགྲོ་ཕན་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་སོ། །མཐུའི་ཁྱད་པར་ནི། སྐད་ཅིག་ཐང་ཅིག་ཡུད་ཙམ་ཞིག་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྟོང་ཐོབ་པ་ལ་སོགས་པ་དང་སྦྱར་རོ། །ས་གསུམ་པའི་མིང་གི་ཁྱད་པར་ནི་འོད་བྱེད་པའོ། །ངེས་ཚིག་གི་ཁྱད་པར་ནི། ས་དེ་ལ་ཆོས་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྣང་བ་གསལ་བ་དང་། གཞན་དག་ལ་ཆོས་ཀྱི་སྣང་བ་ཆེན་པོ་བྱེད་པས་ན་འོད་བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། ཆོས་ཀྱི་སྣང་བ་ཆེན་པོ་ནི། །བྱེད་པའི་ཕྱིར་ན་འོད་བྱེད་པའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བའི་ཁྱད་པར་ནི། ཐོས་པས་མི་ངོམས་པ་ལ་སོགས་ཆོས་ལྔ་ལ་བསླབས་པ
【現代漢語翻譯】 如是說。完全清凈的特點是：通過持戒、行善等八種完全清凈，可以獲得此地（離垢地）。正如所說：『持戒、行善、忍耐、歡喜、大慈悲』等等。修持的特點是：安住於此地的菩薩，雖然普遍修持十波羅蜜多，但特別強調修持戒波羅蜜多。完全清凈的特點是：如前所述，通過那三種因，其善根將變得非常清凈。正如所說：『譬如金匠用鉗子夾持沙金，放入火中冶煉，它會變得比以前更加沒有雜質。』同樣，安住于第二地的菩薩的善根，也會比以前更加清凈、純潔和堪能。』如是說。證悟的特點是：在此地證悟最勝法界之義，因此他想：『我應在一切方面努力成辦完全清凈。』正如所說：『最勝之義』。斷除的特點是：從第二地開始到第十地之間，如果被煩惱障所控制，雖然有十六種修斷煩惱，但只是不捨棄它們的種子，而現行煩惱則被壓制。如果被所知障所控制，則斷除如雲翳般的事物。出生的特點是：安住於此地的菩薩，大多會轉生為統治四大部洲的轉輪王，使眾生從十不善業中解脫出來，安立於十善業中。正如所說：『以其異熟果報，成為具足七寶、利益眾生的轉輪王。』如是說。威力的特點是：在一剎那、短暫的時間內獲得成千上萬的等持（三摩地）等等。第三地的名稱特點是發光地。詞義特點是：在此地，法和等持的顯現非常清晰，並且為其他眾生帶來巨大的法之光明，因此稱為發光地。正如所說：『因為帶來巨大的法之光明，所以稱為發光地。』如是說。完全清凈的特點是：學習不厭倦聽聞等等五法。 （藏文：ས་，梵文天城體：भूमि，梵文羅馬擬音：bhūmi，漢語字面意思：地）
【English Translation】 Thus it is said. The distinction of complete purification is that this ground (離垢地, L垢地, Vimalābhūmi) is attained through eight complete purifications, such as moral discipline and benefiting others. As it is said: 'Moral discipline, benefiting others, patience, joy, great compassion,' and so on. The distinction of practice is that a Bodhisattva abiding on this ground generally practices all ten pāramitās, but it is said that the pāramitā of moral discipline is particularly emphasized. The distinction of complete purity is that, as previously explained, through those three causes, the roots of virtue become greatly purified. As it is said: 'For example, if goldsmiths hold gold ore with tongs and put it into the fire, it will become even more free from impurities.' Similarly, the roots of virtue of a Bodhisattva abiding on the second ground will become even more pure, cleansed, and workable than before.' Thus it is said. The distinction of realization is that on this ground, one realizes the meaning of the supreme realm of Dharma, and therefore thinks: 'I shall strive to accomplish complete purification in all ways.' As it is said: 'The supreme meaning.' The distinction of abandonment is that from the second ground up to the tenth, if one is controlled by the obscuration of afflictions, although there are sixteen afflictions to be abandoned through meditation, only their seeds are not abandoned, while the manifest afflictions are suppressed. If one is controlled by the obscuration of knowledge, then one abandons things like clouds. The distinction of birth is that a Bodhisattva abiding on this ground mostly becomes a universal monarch ruling over the four continents, liberating sentient beings from the ten non-virtuous actions and establishing them in the ten virtuous actions. As it is said: 'Through its fully ripened result, one becomes a glorious universal monarch with the seven precious things, benefiting beings.' Thus it is said. The distinction of power is associated with obtaining thousands of samādhis in a moment, a short time, and so on. The distinction of the name of the third ground is the 'Illuminating Ground' (發光地, 發光地, Prabhākarī). The distinction of the etymology is that on this ground, the appearance of Dharma and samādhi is very clear, and it brings great light of Dharma to others, therefore it is called the 'Illuminating Ground.' As it is said: 'Because it brings great light of Dharma, it is called the Illuminating Ground.' Thus it is said. The distinction of complete purification is that one learns the five dharmas, such as not being satisfied with hearing, and so on.
ས་ས་དེ་ཐོབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། ཐོས་པས་མི་ངོམས་ཉིད་དང་ནི། །ཟང་ཟིང་མེད་པར་ཆོས་སྦྱིན་དང་། །ཞེས་ 2-13-115a པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ཉམས་སུ་བླང་བྱའི་ཁྱད་པར་ནི། ས་འདི་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་སྤྱིར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཅུ་ཀ་ཉམས་སུ་ལེན་ཡང་ཁྱད་པར་དུ་བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཆེས་ཤས་ཆེ་བར་གསུངས་སོ། །རྣམ་པར་དག་པའི་ཁྱད་པར་ནི། སྔར་བཤད་པ་ལྟར་རྒྱུ་གསུམ་པོ་དེས་དེའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྒྱ་ཆེར་རྣམ་པར་དག་པར་འགྱུར་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། དཔེར་ན་གསེར་ས་ལེ་སྦྲམ་དེ་ཉིད་གསེར་མགར་མཁས་པའི་ལག་ན་བསྲེལ་ན། དང་པོའི་སྲང་གྲངས་ཀྱི་ཚད་ལས་ཉུང་དུ་མི་འགྲོ་བར། སྐྱོན་དང་དྲི་མ་ཐམས་ཅད་ཟད་པར་བྱེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་ས་གསུམ་པ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ནི་མི་འགྲིབ་པར་གནས་ཤིང་། ཤིན་ཏུ་དག་པ་དང་བྱང་བ་དང་ལས་སུ་རུང་བར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །རྟོགས་པའི་ཁྱད་པར་ནི། ས་དེ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དེའི་རྒྱུ་མཐུན་པའི་ཆོས་དོན་གྱི་མཆོག་ཏུ་རྟོགས་ཏེ། དེས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རེ་རེ་ཙམ་ཐོས་པའི་ཕྱིར་ཡང་མེའི་འོབས་སྟོང་གསུམ་ཙམ་དུ་བདག་ཉིད་མཆོང་བར་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། རྒྱུ་མཐུན་མཆོག་གི་དོན་ཉིད་དང་། །ཞེས་གསུངས་སོ། །སྐྱེ་བའི་ཁྱད་པར་ནི། ས་འདི་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ཕལ་ཆེར་ལྷའི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་དུ་འགྱུར་ཏེ། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་ཟློག་པ་ལ་མཁས་སོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། ལྷ་ཡི་དབང་ཆེན་མཁས་པ་སྟེ། །འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་ཟློག་པ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །མཐུའི་ཁྱད་པར་ནི། སྐད་ཅིག་ཐང་ཅིག་ཡུད་ཙམ་ཞིག་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་འབུམ་ཐོབ་པ་ལ་སོགས་པ་སྦྱར་རོ། །ས་བཞི་པའི་མིང་གི་ཁྱད་པར་ནི། འོད་འཕྲོ་བའོ། །ངེས་ཚིག་གི་ཁྱད་ 2-13-115b པར་ནི། ས་དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་འོད་འཕྲོ་བས། སྒྲིབ་པ་གཉིས་བསྲེགས་པས་ན་འོད་འཕྲོ་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་མི་མཐུན་ཆོས། །རབ་ཏུ་སྲེག་བྱེད་འོད་ལྟ་བུ། །དེ་ལྡན་ཕྱིར་ན་ས་དེ་ནི། །གཉིས་པོ་བསྲེགས་པས་འོད་འཕྲོ་ཅན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བའི་ཁྱད་པར་ནི། དགོན་པར་གནས་པར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བཅུས། ས་དེ་ཐོབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། ནགས་གནས་འདོད་ཆུང་ཆོག་ཤེས་དང་། །སྦྱངས་པ་ཡང་དག་སྡོམ་བསྟེན་དང་། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ཉམས་སུ་བླང་བྱའི་ཁྱད་པར་ནི། ས་འདི་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་སྤྱིར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཅུ་ཀ་ཉམས་སུ་ལེན་ཡང་ཁྱད་པར་དུ་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཆེས་ཤས་ཆེ་བར་གསུངས་སོ། །རྣམ་པ
【現代漢語翻譯】 因此，他獲得了那個地位。正如經文所說：『不厭聽聞，不懷雜念地佈施佛法』等等。關於修持的特點：安住於此地的菩薩，雖然總體上修持十度（十波羅蜜），但特別強調修持忍辱度（忍辱波羅蜜）。關於清凈的特點：如前所述，通過那三種原因，他的善根將變得非常清凈。正如經文所說：『例如，精通的金匠在冶煉黃金時，黃金的重量不會減少，反而會去除所有的瑕疵和污垢。』同樣，安住于第三地的菩薩的善根不會減少，而是保持不變，變得非常純凈、潔白且堪能。』關於證悟的特點：安住於此地的菩薩，以與法界（Dharmadhatu）相符的方式，證悟最殊勝的法義。即使僅僅聽到一個偈頌，他也會毫不猶豫地跳入三千大千世界的火坑。正如經文所說：『證悟最殊勝的相應之義。』關於轉生的特點：安住於此地的菩薩，通常會轉生為天界之主帝釋天（Indra），善於阻止眾生的慾望和貪執。正如經文所說：『成為偉大的天界之主，精通於阻止慾望和貪執。』關於神通的特點：在極短的時間內，例如一剎那、一瞬間，獲得十萬個三摩地（Samadhi）等等。第四地的名稱特點：發光。關於詞義的特點：由於菩薩在此地上，與菩提（Bodhi）相應的法之智慧之光芒四射，焚燒二障（煩惱障和所知障），因此稱為發光地。正如經文所說：『如此，與菩提不相應的法，如光芒般徹底焚燒。因此，此地具有焚燒二障的光芒。』關於完全清凈的特點：通過安住于寂靜處等十種方式，可以獲得那個地位。正如經文所說：『住在森林中，少欲知足，正確地修習戒律』等等。關於修持的特點：安住於此地的菩薩，雖然總體上修持十度，但特別強調修持精進度（精進波羅蜜）。關於清凈的特點：
【English Translation】 Thus, he obtains that state. As it is said: 'Never being satisfied with hearing and giving Dharma without material possessions,' and so on. Regarding the specifics of practice: A Bodhisattva abiding on this level generally practices all ten perfections (Paramitas), but particularly emphasizes the perfection of patience (Ksanti Paramita). Regarding the specifics of purification: As previously explained, through those three causes, his roots of virtue will become greatly purified. As it is said: 'For example, when a skilled goldsmith smelts gold, the weight of the gold does not decrease, but all flaws and impurities are eliminated.' Similarly, the roots of virtue of a Bodhisattva abiding on the third level do not diminish, but remain constant, becoming extremely pure, white, and workable.' Regarding the specifics of realization: A Bodhisattva abiding on this level realizes the supreme meaning of Dharma in accordance with the Dharmadhatu (the realm of Dharma). Even for hearing just one verse, he would jump into a pit of fire the size of a thousand million worlds without hesitation. As it is said: 'Realizing the supreme meaning of accordance.' Regarding the specifics of rebirth: A Bodhisattva abiding on this level generally becomes the lord of the gods, Indra, skilled in averting the desires and attachments of sentient beings. As it is said: 'Being a great lord of the gods, skilled in averting desires and attachments.' Regarding the specifics of power: Obtaining a hundred thousand Samadhis (meditative stabilizations) in an instant, a moment, a short time, and so on. The specific name of the fourth level: Radiating Light. Regarding the specifics of the etymology: Because on that level, the light of the wisdom of the Dharmas that are in harmony with Bodhi radiates, burning away the two obscurations (afflictive and cognitive obscurations), it is called Radiating Light. As it is said: 'Thus, Dharmas that are not in harmony with Bodhi, burn completely like light. Therefore, that level has the light that burns away the two obscurations.' Regarding the specifics of complete purification: That level is attained through ten practices, such as dwelling in solitude. As it is said: 'Dwelling in the forest, desiring little, being content, and properly practicing discipline,' and so on. Regarding the specifics of practice: A Bodhisattva abiding on this level generally practices all ten perfections, but particularly emphasizes the perfection of diligence (Virya Paramita). Regarding the specifics of purification:
ར་དག་པའི་ཁྱད་པར་ནི། སྔར་བཤད་པ་ལྟར་རྒྱུ་གསུམ་པོ་དེས་དེ་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྒྱ་ཆེར་རྣམ་པར་དག་པར་འགྱུར་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། དཔེར་ན་གསེར་ས་ལེ་སྦྲམ་དེ་ཉིད་གསེར་མགར་མཁས་པས་རྒྱན་གྱི་རྣམ་པར་བྱས་པ་ནི། རྒྱན་དུ་མ་བྱས་པའི་གསེར་རྣམས་ཀྱིས་མི་འཕྲོག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ས་བཞི་པ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དེ་ཡང་། ས་འོག་མ་དག་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་ཀྱིས་མི་འཕྲོག་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །རྟོགས་པའི་ཁྱད་པར་ནི། ས་འདི་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་མེད་པའི་དོན་དུ་རྟོགས་ཏེ། འདི་ལྟར་ཆོས་ལ་སྲེད་པ་ཡང་ལྡོག་གོ། དེ་ལྟར་ཡང་། ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་མེད་དོན་དང་། །ཞེས་གསུངས་སོ། །སྐྱེ་བའི་ཁྱད་པར་ནི། ས་འདི་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་ 2-13-116a དཔའ་དེ་ཕལ་ཆེར་ལྷའི་རྒྱལ་པོ་རབ་འཐབ་བྲལ་དུ་འགྱུར་ཏེ། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་འཇིག་ཚོགས་ཀྱི་ལྟ་བ་འཇོམས་པ་ལ་མཁས་སོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། རབ་འཐབ་བྲལ་གནས་ལྷ་རྒྱལ་འགྱུར། །འཇིག་ཚོགས་ལྟ་བ་རབ་བྱུང་བ། །ཀུན་ནས་འཇོམས་བྱེད་མཁས་པ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །མཐུའི་ཁྱད་པར་ནི། སྐད་ཅིག་ཐང་ཅིག་ཡུད་ཙམ་ཞིག་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་བྱེ་བ་ཐོབ་པ་ལ་སོགས་པ་སྦྱར་རོ། །ས་ལྔ་པའི་མིང་གི་ཁྱད་པར་ནི། ཤིན་ཏུ་སྦྱང་དཀའ་བའོ། །ངེས་ཚིག་གི་ཁྱད་པར་ནི། ས་དེ་ལ་སེམས་ཅན་སྨིན་པར་བྱེད་པ་ལ་བརྩོན་ཡང་སེམས་ཅན་གྱི་ལོག་པར་སྒྲུབ་པས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་གཉིས་ཀ་བྱ་དཀའ་བའི་ཕྱིར་སྦྱང་དཀའ་བ་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། སེམས་ཅན་དོན་ནི་སྒྲུབ་པ་དང་། །རང་གི་སེམས་ཀྱང་བསྲུང་བས་ན། །བློ་ལྡན་རྣམས་ཀྱིས་སྦྱང་དཀའ་བ། །དེ་ཕྱིར་སྦྱང་དཀའ་ཞེས་བྱའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བའི་ཁྱད་པར་ནི། རྙེད་སོགས་ཀྱི་དོན་དུ་ཁྱིམ་པ་དང་འདྲིས་པར་བྱེད་པ་ལ་སོགས་བཅུ་སྤངས་པས་ས་དེ་ཐོབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། འདྲིས་དང་ཁྱིམ་ལའང་འཁྲེན་པ་དང་། །འདུ་འཛིར་གྱུར་པའི་གནས་དང་ནི། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ཉམས་སུ་བླང་བྱའི་ཁྱད་པར་ནི། ས་འདི་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་སྤྱིར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཅུ་ཀ་ཉམས་སུ་ལེན་ཡང་། ཁྱད་པར་དུ་བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཆེས་ཤས་ཆེ་བར་གསུངས་སོ། །རྣམ་པར་དག་པའི་ཁྱད་པར་ནི། སྔར་བཤད་པ་ལྟར་རྒྱུ་གསུམ་པོ་དེས་དེའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྒྱ་ཆེར་རྣམ་པར་དག་པར་འགྱུར་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། དཔེར་ན་གསེར་ས་ལེ་སྦྲམ་དེ་ཉིད་གསེར་མགར་མཁས་པས་ 2-13-116b བྱི་དོར་བྱས་པ་དེ་ལ་རིན་པོ་ཆེ་སྤུགས་གིས་སྤྲས་ན་མཚུངས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། དེ་མ་ཡིན་པའི་གསེར་དག་གིས་མི་འཕྲོག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ས་ལ
【現代漢語翻譯】 第四地的特點是：如前所述，透過那三個原因，善根將變得極其清淨。正如所說：『例如，薩雷布拉姆金（sale-sbram，一種金子的名稱）本身，由熟練的金匠製成裝飾品，不會被未製成裝飾品的其他金子所掩蓋。』同樣地，安住於第四地的菩薩的善根，也不會被安住於下三地的菩薩的善根所掩蓋。』 關於證悟的特點是：安住於此地的菩薩證悟到無所執著的意義，因此，對法的貪愛也會止息。正如所說：『無所執著的意義。』 關於轉生的特點是：安住於此地的菩薩，大多會轉生為善戰天（rab 'thab bral，須彌山山頂天界）的天王，善於摧毀眾生的我見。正如所說：『轉生善戰天，成為天王，善於摧毀我見，精通於徹底摧毀。』 關於神通的特點是：剎那、瞬間、片刻之間獲得百萬三摩地等等。第五地的名稱的特點是：極難調伏。 關於詞義的特點是：雖然在此地上努力成熟眾生，但不會因眾生的邪行而感到煩惱，因為這兩者都很難做到，所以稱為難調伏。正如所說：『為了眾生的利益而努力，同時守護自己的心，有智慧的人稱之為難調伏，因此稱為難調伏。』 關於完全調伏的特點是：捨棄為了獲得利養等而與在家人交往等十種行為，就能獲得此地。正如所說：『與親友和在家人交往，以及處於喧囂的場所等等。』 關於應修習的特點是：安住於此地的菩薩，一般來說會修習十度波羅蜜，但特別強調修習禪定波羅蜜。關於清淨的特點是：如前所述，透過那三個原因，善根將變得極其清淨。正如所說：『例如，薩雷布拉姆金本身，由熟練的金匠精製，並以珍貴的寶石裝飾，因為無與倫比，所以不會被其他未經加工的金子所掩蓋。』同樣地，安住於第五地的...
【English Translation】 The distinction of the fourth ground is that, as previously explained, through those three causes, the roots of virtue become greatly purified. As it is said: 'For example, gold of Saley-sbram (a type of gold), when fashioned into ornaments by a skilled goldsmith, is not overshadowed by gold that has not been made into ornaments.' Similarly, the roots of virtue of a Bodhisattva abiding on the fourth ground are not overshadowed by the roots of virtue of Bodhisattvas abiding on the lower grounds. The distinction of realization is that a Bodhisattva abiding on this ground realizes the meaning of non-apprehension, and thus the craving for Dharma also ceases. As it is said: 'The meaning of non-apprehension.' The distinction of birth is that a Bodhisattva abiding on this ground mostly becomes the king of the gods in the Joyous Heaven (rab 'thab bral, a heaven on the summit of Mount Sumeru), skilled in destroying the aggregates of views of sentient beings. As it is said: 'He becomes the king of the gods in the Joyous Heaven, arising from the view of aggregates, skilled in completely destroying them.' The distinction of power is that in an instant, a moment, a short time, one obtains millions of samadhis, and so forth. The distinction of the name of the fifth ground is: 'Extremely difficult to tame.' The distinction of the definition is that although one strives to ripen sentient beings on that ground, one is not afflicted by the wrongdoings of sentient beings, because both of these are difficult to do, therefore it is called 'difficult to tame.' As it is said: 'Striving for the benefit of sentient beings, and also protecting one's own mind, the wise call it difficult to tame, therefore it is called difficult to tame.' The distinction of complete taming is that one attains that ground by abandoning ten things, such as associating with householders for the sake of gain, and so forth. As it is said: 'Association with friends and householders, and places that are crowded, and so forth.' The distinction of what should be practiced is that a Bodhisattva abiding on this ground generally practices all ten perfections, but in particular, it is said that the perfection of meditation is most emphasized. The distinction of purification is that, as previously explained, through those three causes, the roots of virtue become greatly purified. As it is said: 'For example, gold of Saley-sbram, when refined by a skilled goldsmith and adorned with precious jewels, is unmatched, and therefore it is not overshadowed by other unrefined gold.' Similarly, abiding on the fifth ground...
ྔ་པ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡང་ཐབས་ཤེས་རབ་གཉིས་ཀྱིས་དཔྱད་པས་རྣམ་པར་དག་སྟེ། ས་འོག་མ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་དགེ་བའི་རྩ་བས་མི་འཕྲོག་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །རྟོགས་པའི་ཁྱད་པར་ནི། ས་འདི་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེས་རྒྱུད་ཐ་དད་མེད་པའི་དོན་རྟོགས་ཏེ། མཉམ་པ་ཉིད་བཅུ་ཤེས་སོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། རྒྱུད་རྣམས་ཐ་དད་མེད་པ་དང་། །ཞེས་གསུངས་སོ། །སྐྱེ་བའི་ཁྱད་པར་ནི། ས་འདི་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ། ཕལ་ཆེར་ལྷའི་རྒྱལ་པོ་དགའ་ལྡན་དུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། མུ་སྟེགས་རྣམས་ཀྱི་ལྟ་བ་ཟློག་པ་ལ་མཁས་པའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། དེ་ཡང་རྣམ་པར་སྨིན་པས་ནི། །དགའ་ལྡན་གནས་ཀྱི་ལྷ་རྒྱལ་འགྱུར། །མུ་སྟེགས་བྱེད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི། །ཉོན་མོངས་ལྟ་གནས་ཟློག་པར་བྱེད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །མཐུའི་ཁྱད་པར་ནི། སྐད་ཅིག་ཐང་ཅིག་ཡུད་ཙམ་ཞིག་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་བྱེ་བ་ཕྲག་སྟོང་ཐོབ་པ་ལ་སོགས་པ་སྦྱར་རོ། །ས་དྲུག་པའི་མིང་གི་ཁྱད་པར་ནི། མངོན་དུ་གྱུར་པའོ། །ངེས་ཚིག་གི་ཁྱད་པར་ནི། ས་དེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྟེན་ནས། འཁོར་འདས་གཉིས་ལ་མི་གནས་པའི་ཕྱིར། འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དག་ལ་མངོན་དུ་གྱུར་བས་ན། མངོན་དུ་གྱུར་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་བརྟེན་ནས། །འཁོར་བ་དང་ནི་མྱ་ངན་འདས། །གཉིས་འདི་མངོན་དུ་གྱུར་བའི་ཕྱིར། །མངོན་དུ་གྱུར་བའི་ས་ཞེས་བཤད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བའི་ཁྱད་པར་ནི། 2-13-117a སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་ཆོས་དྲུག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བ་ལ་བསླབ་པ་དང་། ཉན་རང་ལ་འདོད་པ་ལ་སོགས་ཆོས་དྲུག་སྤང་པ་ལ་བསླབ་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་བཅུ་གཉིས་ཀྱིས་ས་དེ་ཐོབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། སྦྱིན་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་བཟོད་བརྩོན་འགྲུས། །བསམ་གཏན་ཤེས་རབ་རབ་རྫོགས་པས། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ཉམས་སུ་བླང་བྱའི་ཁྱད་པར་ནི། ས་འདི་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེས། སྤྱིར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཅུ་ཀ་ཉམས་སུ་ལེན་ཡང་། ཁྱད་པར་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཆེས་ཤས་ཆེ་བར་གསུངས་སོ། །རྣམ་པར་དག་པའི་ཁྱད་པར་ནི། སྔར་བཤད་པ་ལྟར་རྒྱུ་གསུམ་པོ་དེས་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམ་པར་དག་པར་འགྱུར་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། དཔེར་ན་གསེར་ས་ལེ་སྦྲམ་དེ་ཉིད་གསེར་མགར་མཁས་པས་རིན་པོ་ཆེ་བཻཌཱུརྱས་སྤྲས་ན་མཚུངས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་མ་ཡིན་པའི་གསེར་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མི་འཕྲོག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ས་དྲུག་པ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡང་ཐབས་དང་ཤེས་རབ་ཀྱིས་དཔྱད་པས་རྣམ་པར་དག་ཅིང་འོད་གསལ་ཏེ། དེ་མ་ཡིན་པའི་ས་འོག་མ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་མི་འཕྲོ
【現代漢語翻譯】 此外，安住于第五地的菩薩，其善根也因以方便和智慧二者進行觀察而完全清凈，不會被安住于下地的菩薩們的善根所奪取。如是說。證悟的差別是：安住於此地的菩薩，證悟到體性無別的意義，了知十種平等性。也如是說：『諸體性皆無別。』出生的差別是：安住於此地的菩薩，大多會轉生到兜率天（梵文：Tuṣita）成為天王，善於駁斥外道（梵文：Tīrthika）的觀點。也如是說：『彼亦由異熟力，轉生兜率天為天王，能摧伏一切外道之煩惱見處。』神通的差別是：於一剎那、一瞬間、極短時間內獲得百千俱胝的等持（梵文：Samādhi）等。第六地的名稱差別是：現前地。詞義的差別是：此地依賴於般若波羅蜜多（梵文：Prajñāpāramitā），不住于輪迴和涅槃二者，因此對於輪迴和涅槃現前顯現，故稱為現前地。也如是說：『依于智慧到彼岸，輪迴以及於涅槃，此二現前顯現故，說為現前之勝地。』完全清凈的差別是： 學習圓滿佈施等六法，學習斷除希求聲聞、獨覺等六法，如是依靠十二法獲得此地。也如是說：『佈施、持戒、忍辱、精進，禪定、智慧皆圓滿。』等語。修習的差別是：安住於此地的菩薩，雖然總體上修習十波羅蜜多（梵文：Pāramitā），但特別強調修習智慧波羅蜜多。清凈的差別是：如前所述，通過那三種因，善根得以清凈。如經中所說：譬如純金，若由精巧的金匠以毗琉璃寶裝飾，則無與倫比，不會被其他任何黃金所奪。同樣，安住于第六地的菩薩，其善根也因以方便和智慧觀察而清凈明亮，不會被其他下地菩薩所奪。
【English Translation】 Furthermore, the Bodhisattva abiding in the fifth ground, their roots of virtue are also completely purified by examining them with both skillful means and wisdom, and will not be taken away by the roots of virtue of the Bodhisattvas abiding in the lower grounds. Thus it is said. The distinction of realization is: the Bodhisattva abiding in this ground realizes the meaning of non-difference in nature and knows the ten kinds of equality. It is also said: 'All natures are non-different.' The distinction of birth is: the Bodhisattva abiding in this ground will mostly be reborn in the Tuṣita heaven as the king of gods, and will be skilled in refuting the views of the Tīrthikas (non-Buddhists). It is also said: 'They also, by the power of their karma, will be reborn in the Tuṣita heaven as the king of gods, and will be able to subdue all the afflictions and views of the Tīrthikas.' The distinction of power is: in an instant, a moment, a very short time, they will obtain hundreds of thousands of koṭis of Samādhi, etc. The distinction of the name of the sixth ground is: Manifest Ground. The distinction of the meaning of the words is: this ground relies on Prajñāpāramitā, and does not abide in either Saṃsāra or Nirvāṇa, therefore, it is manifest to Saṃsāra and Nirvāṇa, hence it is called the Manifest Ground. It is also said: 'Relying on the perfection of wisdom, Saṃsāra and Nirvāṇa, these two are manifest, therefore, it is said to be the Manifest Ground.' The distinction of complete purification is: Learning to perfect the six dharmas such as giving, learning to abandon the six dharmas such as desiring to be a Śrāvaka or Pratyekabuddha, thus relying on the twelve dharmas to obtain this ground. It is also said: 'Giving, morality, patience, diligence, meditation, and wisdom are all perfected.' etc. The distinction of practice is: the Bodhisattva abiding in this ground, although generally practices the ten Pāramitās, especially emphasizes the practice of the Prajñāpāramitā. The distinction of purification is: as mentioned before, through those three causes, the roots of virtue are purified. As it is said in the scripture: for example, pure gold, if decorated with Vaiḍūrya jewels by a skilled goldsmith, it is unparalleled and will not be taken away by any other gold. Similarly, the Bodhisattva abiding in the sixth ground, their roots of virtue are also purified and bright by examining them with skillful means and wisdom, and will not be taken away by other Bodhisattvas abiding in the lower grounds.
ག་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །རྟོགས་པའི་ཁྱད་པར་ནི། ས་འདི་ལ་གནས་པ་དེས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་། རྣམ་པར་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་དོན་དུ་རྟོགས་ཏེ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ལ་གང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའམ། གང་རྣམ་པར་དག་པར་འགྱུར་བའི་ཆོས་གང་ཡང་མེད་པར་ཤེས་སོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། ཉོན་མོངས་རྣམ་དག་མིན་དོན་དང་། །ཞེས་གསུངས་སོ། །སྐྱེ་བའི་ཁྱད་པར་ནི། ས་འདི་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ཕལ་ཆེར་ལྷའི་རྒྱལ་པོ་རབ་འཕྲུལ་དགར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་མངོན་པའི་ 2-13-117b ང་རྒྱལ་ཟློག་པ་ལ་མཁས་སོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། དེ་ཡི་རྣམ་པར་སྨིན་པས་ནི། །ལྷ་ཡི་རྒྱལ་པོ་རབ་འཕྲུལ་དགའ། །ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱིས་མི་འཕྲོག་པ། །ལྷག་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་ཞི་བྱེད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །མཐུའི་ཁྱད་པར་ནི། སྐད་ཅིག་ཐང་ཅིག་ཡུད་ཙམ་ཞིག་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་བྱེ་བ་ཕྲག་འབུམ་ཐོབ་པ་ལ་སོགས་པ་སྦྱར་རོ། །ས་བདུན་པའི་མིང་གི་ཁྱད་པར་ནི། རིང་དུ་སོང་བའོ། །ངེས་ཚིག་གི་ཁྱད་པར་ནི། ས་དེ་བགྲོད་པ་གཅིག་པའི་ལམ་དང་འབྲེལ་བའི་ཕྱིར་རིང་དུ་སོང་བ་ཡིན་ཏེ་སྤྱོད་པའི་མཐར་སོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། བགྲོད་གཅིག་ལམ་དང་འབྲེལ་བའི་ཕྱིར། །རིང་དུ་སོང་བའི་སར་འདོད་དོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བའི་ཁྱད་པར་ནི། བདག་ཏུ་འཛིན་པ་ལ་སོགས་ཉི་ཤུ་སྤངས་ནས། དེ་ལས་བཟློག་པའི་ཆོས་རྣམ་ཐར་སྒོ་གསུམ་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཉི་ཤུ་བརྟེན་པས་ས་དེ་ཐོབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། བདག་དང་སེམས་ཅན་འཛིན་པ་དང་། །ཞེས་པ་དང་། རྣམ་ཐར་སྒོ་གསུམ་ཤེས་པ་དང་། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ཉམས་སུ་བླང་བྱའི་ཁྱད་པར་ནི། ས་འདི་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེས། སྤྱིར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཅུ་ཀ་ཉམས་སུ་ལེན་ཡང་།ཁྱད་པར་དུ་ཐབས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཆེས་ཤས་ཆེ་བར་གསུངས་སོ། །རྣམ་པར་དག་པའི་ཁྱད་པར་ནི། སྔར་བཤད་པ་ལྟར་རྒྱུ་གསུམ་པོ་དེས་དེའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྒྱ་ཆེར་རྣམ་པར་དག་པར་འགྱུར་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། དཔེར་ན་གསེར་ས་ལེ་སྦྲམ་དེ་ཉིད་གསེར་མགར་མཁས་པས་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སྤྲས་ན་ཤིན་ཏུ་མཛེས་ཏེ། དེ་མ་ཡིན་པར་འཛམ་བུ་གླིང་པའི་རྒྱན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མི་འཕྲོག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ས་བདུན་པ་ལ་གནས་ 2-13-118a པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡང་ཆེས་རྣམ་པར་དག་པས། ཉན་རང་དང་དེ་མ་ཡིན་པའི་ས་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་ཀྱིས་མི་འཕྲོག་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །རྟོགས་པའི་ཁྱད་པར་ནི། ས་འདི་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེས་ཐ་དད་དུ་མེད་པའི་དོན་རྟོགས་ཏེ། མདོ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་མཚན་མ་ཐ་དད་མི་འབྱུང་ངོ་། །དེ་ལྟར་ཡ
【現代漢語翻譯】 怎麼樣的呢？』這樣說。證悟的差別是：安住於此地的菩薩，了悟一切煩惱和不清凈的意義，了知在緣起法中，沒有任何法是完全煩惱或完全清凈的。就像經文所說：『煩惱非清凈，意義亦然。』 出生的差別是：安住於此地的菩薩，大多會轉生為他化自在天的天王，善於折服眾生的驕慢。就像經文所說：『其異熟果報，為他化自在天王，不被聲聞所奪，能寂滅增上慢者。』 加持的差別是：在極短的時間內，獲得百千俱胝的等持等等。第七地的名稱差別是：遠行地。 詞義的差別是：此地與唯一行道相連，因此是遠行地，因為到達了行持的終點。就像經文所說：『與唯一行道相連故，被認為是遠行地。』 完全清凈的差別是：捨棄我執等二十種法，依止與此相反的二十種法，如了知三解脫門等，從而獲得此地。就像經文所說：『我與有情之執著』，以及『了知三解脫門』等等。 應修習的差別是：安住於此地的菩薩，通常修習十種波羅蜜多，但特別強調修習方便波羅蜜多。清凈的差別是：如前所述，通過這三種因，其善根將變得非常清凈。例如，熟練的金匠用各種珍寶裝飾純金，會顯得非常美麗，沒有什麼能勝過它。同樣，安住于第七地的菩薩的善根也非常清凈，以至於聲聞、獨覺以及其他未安住於此地的菩薩的善根都無法勝過它。 證悟的差別是：安住於此地的菩薩，了悟無有差別的意義，經典等法的相狀不會出現差別。就像經文所說：
【English Translation】 'What is it like?' Thus it is said. The difference in realization is: a Bodhisattva abiding in this bhumi (地，梵文：bhūmi，梵文天城體：भूमि，梵文羅馬擬音：bhūmi，漢語字面意思：地), understands the meaning of all afflictions and non-purity, and knows that in dependent origination, there is no dharma (法，梵文：dharma，梵文天城體：धर्म，梵文羅馬擬音：dharma，漢語字面意思：法) that is completely afflicted or completely pure. As it is said: 'Afflictions are not pure, and neither is the meaning.' The difference in birth is: a Bodhisattva abiding in this bhumi (地，梵文：bhūmi，梵文天城體：भूमि，梵文羅馬擬音：bhūmi，漢語字面意思：地) will mostly be reborn as the king of the Paranirmitavasavartin gods, skilled in subduing the pride of sentient beings. As it is said: 'Its vipaka (異熟果，梵文：vipāka，梵文天城體：विपाक，梵文羅馬擬音：vipāka，漢語字面意思：異熟果) is the king of the Paranirmitavasavartin gods, not taken away by the Shravakas, pacifying those with excessive pride.' The difference in power is: in a very short time, obtaining hundreds of thousands of kotis (俱胝，梵文：koṭi，梵文天城體：कोटि，梵文羅馬擬音：koṭi，漢語字面意思：俱胝) of samadhis (等持，梵文：samādhi，梵文天城體：समाधि，梵文羅馬擬音：samādhi，漢語字面意思：等持) and so on. The difference in the name of the seventh bhumi (地，梵文：bhūmi，梵文天城體：भूमि，梵文羅馬擬音：bhūmi，漢語字面意思：地) is: Far-Going. The difference in etymology is: this bhumi (地，梵文：bhūmi，梵文天城體：भूमि，梵文羅馬擬音：bhūmi，漢語字面意思：地) is connected to the one path of travel, therefore it is Far-Going, because it has reached the end of practice. As it is said: 'Because it is connected to the one path of travel, it is considered the Far-Going bhumi (地，梵文：bhūmi，梵文天城體：भूमि，梵文羅馬擬音：bhūmi，漢語字面意思：地).' The difference in complete purification is: abandoning twenty dharmas (法，梵文：dharma，梵文天城體：धर्म，梵文羅馬擬音：dharma，漢語字面意思：法) such as self-grasping, and relying on twenty dharmas (法，梵文：dharma，梵文天城體：धर्म，梵文羅馬擬音：dharma，漢語字面意思：法) that are the opposite of these, such as knowing the three doors of liberation, thereby obtaining this bhumi (地，梵文：bhūmi，梵文天城體：भूमि，梵文羅馬擬音：bhūmi，漢語字面意思：地). As it is said: 'The grasping of self and sentient beings,' and 'knowing the three doors of liberation,' and so on. The difference in what should be practiced is: a Bodhisattva abiding in this bhumi (地，梵文：bhūmi，梵文天城體：भूमि，梵文羅馬擬音：bhūmi，漢語字面意思：地) usually practices the ten paramitas (波羅蜜多，梵文：pāramitā，梵文天城體：पारमिता，梵文羅馬擬音：pāramitā，漢語字面意思：波羅蜜多), but it is particularly emphasized that the practice of the upaya (方便，梵文：upāya，梵文天城體：उपाय，梵文羅馬擬音：upāya，漢語字面意思：方便) paramita (波羅蜜多，梵文：pāramitā，梵文天城體：पारमिता，梵文羅馬擬音：pāramitā，漢語字面意思：波羅蜜多) is the most important. The difference in purity is: as mentioned before, through these three causes, its roots of virtue will become very pure. For example, if a skilled goldsmith adorns pure gold with various jewels, it will appear very beautiful, and nothing can surpass it. Similarly, the roots of virtue of a Bodhisattva abiding in the seventh bhumi (地，梵文：bhūmi，梵文天城體：भूमि，梵文羅馬擬音：bhūmi，漢語字面意思：地) are also very pure, so that the roots of virtue of the Shravakas, Pratyekabuddhas, and other Bodhisattvas who do not abide in this bhumi (地，梵文：bhūmi，梵文天城體：भूमि，梵文羅馬擬音：bhūmi，漢語字面意思：地) cannot surpass it. The difference in realization is: a Bodhisattva abiding in this bhumi (地，梵文：bhūmi，梵文天城體：भूमि，梵文羅馬擬音：bhūmi，漢語字面意思：地) understands the meaning of non-difference, and the characteristics of the sutras (經，梵文：sūtra，梵文天城體：सूत्र，梵文羅馬擬音：sūtra，漢語字面意思：經) and other dharmas (法，梵文：dharma，梵文天城體：धर्म，梵文羅馬擬音：dharma，漢語字面意思：法) will not appear different. As it is said:
ང་། ཐ་དད་མེད་པའི་དོན་ཉིད་དང་། །ཞེས་གསུངས་སོ། །སྐྱེ་བའི་ཁྱད་པར་ནི། ས་འདི་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ཕལ་ཆེར་ལྷའི་རྒྱལ་པོ་དབང་བསྒྱུར་དུ་འགྱུར་ཏེ། ཉན་རང་གི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་སྒྲུབ་པ་ལ་མཁས་སོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། དེ་ཡི་རྣམ་པར་སྨིན་པས་ནི། །དབང་བསྒྱུར་ལྷའི་རྒྱལ་པོར་འགྱུར། །འཕགས་པའི་བདེན་པ་མངོན་རྟོགས་པའི། །སློབ་དཔོན་ཁྱུ་མཆོག་ཆེན་པོར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་སོ། །མཐུའི་ཁྱད་པར་ནི། སྐད་ཅིག་ཐང་ཅིག་ཡུད་ཙམ་ཞིག་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་འབུམ་ཕྲག་ཐོབ་པ་ལ་སོགས་པ་སྦྱར་རོ། །ས་བརྒྱད་པའི་མིང་གི་ཁྱད་པར་ནི། མི་གཡོ་བའོ། །ངེས་ཚིག་གི་ཁྱད་པར་ནི། མཚན་མ་ལ་རྩོལ་བའི་འདུ་ཤེས་དང་། མཚན་མ་མེད་པ་ལ་རྩོལ་བའི་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་མི་གཡོ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། འདུ་ཤེས་གཉིས་ཀྱིས་མི་གཡོའི་ཕྱིར། །མི་གཡོ་བ་ཅེས་མངོན་པར་བརྗོད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བའི་ཁྱད་པར་ནི། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་བརྒྱད་ཀྱིས་ས་དེ་ཐོབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། སེམས་ཅན་ཀུན་ཡིད་ཤེས་པ་དང་། །མངོན་པར་ཤེས་པས་རྩེ་བ་དང་། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། ། 2-13-118b ཉམས་སུ་བླང་བྱའི་ཁྱད་པར་ནི། ས་འདི་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེས། སྤྱིར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཅུ་ཀ་ཉམས་སུ་ལེན་ཡང་། ཁྱད་པར་དུ་སྨོན་ལམ་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཆེས་ཤས་ཆེ་བར་གསུངས་སོ། །རྣམ་པར་དག་པའི་ཁྱད་པར་ནི། སྔར་བཤད་པ་ལྟར་རྒྱུ་གསུམ་པོ་དེས་དེའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམ་པར་དག་པར་འགྱུར་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། དཔེར་ན་གསེར་ས་ལེ་སྦྲམ་དེ་ཉིད་མགར་བ་མཁས་པས་རྒྱན་དུ་ཟིན་པར་བྱས་ཏེ། འཛམ་བུའི་གླིང་གི་བདག་པོའི་མགོའམ་མགུལ་པར་བཏགས་ན། འཛམ་བུ་གླིང་པའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱན་གྱི་དམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་མི་འཕྲོག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ས་བརྒྱད་པ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དེ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱིར། ཉན་རང་ཐམས་ཅད་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་བདུན་པ་ལ་གནས་པའི་བར་དག་གིས་མི་འཕྲོག་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །རྟོགས་པའི་ཁྱད་པར་ནི། ས་འདི་ལ་གནས་པ་དེས་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་འདུ་ཤེས་དང་བྲལ་ཞིང་ནམ་མཁའ་དང་འདྲ་བར་ཁོང་དུ་ཆུད་པས་སྟོང་ཉིད་སྐྱེ་མེད་ཀྱི་དོན་ལ་མི་དངངས་མི་སྐྲག་སྟེ། མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་པས་བྲི་བ་མེད་ཅིང་། འཕེལ་བ་མེད་པའི་དོན་རྟོགས་ཏེ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའམ། རྣམ་པར་བྱང་བ་ཡང་བྲི་བའམ། འཕེལ་བ་མི་མཐོང་བའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། བྲི་མེད་འཕེལ་བ་མེད་དོན་དང་། །ཞ
【現代漢語翻譯】 他說：『是無有差別的意義。』生的差別是：安住於此地的菩薩大多會成為自在天王，並且擅長於修習聲聞和獨覺的現證。就像經文所說：『由彼之異熟，將成為自在天王，通達勝義諦，成為殊勝導師。』神通的差別是：在極短的時間內，例如彈指間，就能獲得百千俱胝的等持。第八地的名稱差別是：不動地。定義的差別是：因為不為有相的勤作和無相的勤作所動搖。就像經文所說：『因二種作意不動搖，故名為不動。』完全清凈的差別是：通過了知一切有情的行為等八種完全清凈，才能獲得此地。就像經文所說：『了知一切有情心，以神通嬉戲。』等等。 修習的差別是：安住於此地的菩薩，一般會修習十種波羅蜜多，但特別強調修習愿波羅蜜多。完全清凈的差別是：如前所述，通過那三種因，其善根會變得完全清凈。例如，就像純金經過巧匠的加工製成飾品，佩戴在閻浮提洲主的頭頂或頸項上時，閻浮提洲所有珍貴的飾品都無法與之相比。同樣，安住于第八地的菩薩的善根非常清凈，以至於所有的聲聞、獨覺，乃至安住于第七地的菩薩都無法與之相比。等等。證悟的差別是：安住於此地的菩薩，由於遠離了對一切法的分別念，並且像虛空一樣通達諸法，因此不會對空性和無生感到恐懼，這被稱為獲得無生法忍。獲得無生法忍后，就能證悟不增不減的意義，即不會認為煩惱或清凈有增減。就像經文所說：『不減不增之義。』
【English Translation】 He said, 'It is the meaning of non-differentiation.' The distinction of birth is: the Bodhisattva abiding in this ground mostly becomes the king of the gods of mastery (自在天王, Zìzài tiānwáng, Īśvara-deva, Lord of Freedom), and is skilled in accomplishing the realization of Śrāvakas and Pratyekabuddhas. As it is said: 'By its maturation, one will become the king of the gods of mastery, and become a great chief teacher who realizes the noble truth.' The distinction of power is: in a very short time, such as a snap of the fingers, one obtains billions of hundreds of thousands of samādhis, and so on. The distinction of the name of the eighth ground is: the Immovable. The distinction of the definition is: because it is not moved by the effort of signs and the effort of no signs. As it is said: 'Because of not moving by two concepts, it is manifestly called the Immovable.' The distinction of complete purification is: one obtains this ground through eight complete purifications, such as knowing the behavior of all sentient beings. As it is said: 'Knowing the minds of all sentient beings, and playing with superknowledge,' and so on. The distinction of what to practice is: the Bodhisattva abiding in this ground generally practices all ten pāramitās, but it is said that the pāramitā of aspiration is particularly emphasized. The distinction of complete purification is: as mentioned earlier, through those three causes, its roots of virtue become completely pure. For example, just as pure gold is crafted into ornaments by a skilled goldsmith and placed on the head or neck of the lord of Jambudvīpa, all the precious ornaments of Jambudvīpa cannot compare to it. Similarly, because the roots of virtue of the Bodhisattva abiding in the eighth ground are extremely pure, all the Śrāvakas, Pratyekabuddhas, and even the Bodhisattvas abiding in the seventh ground cannot compare to it. And so on. The distinction of realization is: the one abiding in this ground, because he is free from the concept of discriminating all dharmas and understands them like the sky, he is not afraid or frightened of emptiness and non-arising, which is called obtaining the forbearance of non-arising dharmas. Having obtained the forbearance of non-arising dharmas, one realizes the meaning of non-decrease and non-increase, that is, one does not see decrease or increase in afflictions or purification. As it is said: 'The meaning of non-decrease and non-increase.'
ེས་གསུངས་སོ། །ཡང་། དབང་ནི་རྣམ་པ་བཞི་ཡི་གནས། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ལ་དབང་བ་དང་། ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པ་ལ་དབང་བ་དང་། ཡེ་ཤེས་ལ་དབང་བ་དང་། ལས་ལ་དབང་བ་དང་བཞི་ཡོད་པ་ལས། ས་བརྒྱད་ 2-13-119a པ་ལ་གནས་པ་དེས། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ལ་དབང་བ་དང་། ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པ་ལ་དབང་བའི་གནས་ཉིད་དུ་རྟོགས་སོ། །གཞན་ཡང་ས་བརྒྱད་པ་ལ་གནས་པ་དེས། དབང་རྣམ་པ་བཅུ་ཡང་ཐོབ་པར་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་དབང་རྣམ་པ་བཅུ་ནི། ཚེ་ལ་དབང་བ་དང་། དེ་བཞིན་དུ། སེམས་ལ། ཡོ་བྱད་ལ། ལས་ལ། སྐྱེ་བ་ལ། སྨོན་ལམ་ལ། མོས་པ་ལ། རྫུ་འཕྲུལ་ལ། ཡེ་ཤེས་ལ། ཆོས་ལ་དབང་བའོ། །སྐྱེ་བའི་ཁྱད་པར་ནི། ས་འདི་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ཕལ་ཆེར་སྟོང་སྤྱི་ཕུད་ལ་དབང་བའི་རྒྱལ་པོ་ཚངས་པར་འགྱུར་ཏེ། དགྲ་བཅོམ་པ་དང་། རང་རྒྱལ་བ་ལ་སོགས་པའི་དོན་གཏན་ལ་འབེབས་པའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། དེ་ཡི་རྣམ་པར་སྨིན་པས་ནི། །སྟོང་གི་བདག་པོ་ཚངས་པར་འགྱུར། །དགྲ་བཅོམ་རང་སངས་རྒྱས་སོགས་ཀྱི། །དོན་གཏན་འབེབས་ལ་འཕྲོག་པ་མེད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །མཐུའི་ཁྱད་པར་ནི། སྐད་ཅིག་ཐང་ཅིག་ཡུད་ཙམ་ཞིག་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྟོང་གསུམ་འབུམ་ཕྲག་བཅུའི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་རྡུལ་སྙེད་པ་ལ་སོགས་པ་སྦྱར་རོ། །ས་དགུ་པའི་མིང་གི་ཁྱད་པར་ནི། ལེགས་པའི་བློ་གྲོས་སོ། །ངེས་ཚིག་གི་ཁྱད་པར་ནི། ས་དེ་ལ་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པའི་བློ་གྲོས་བཟང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། སོ་སོ་ཡང་དག་རིག་བློ་བཟང་། །ས་དེ་ལེགས་པའི་བློ་གྲོས་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བའི་ཁྱད་པར་ནི། སྨོན་ལམ་མཐའ་ཡས་པ་ལ་སོགས་པ་བཅུ་གཉིས་ཀྱིས་ས་དེ་ཐོབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། སྨོན་ལམ་དག་ནི་མཐའ་ཡས་དང་། །ལྷ་ལ་སོགས་པའི་སྐད་ཤེས་དང་། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ཉམས་སུ་བླང་བྱའི་ཁྱད་པར་ནི། ས་འདི་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེས། སྤྱིར་ཕ་རོལ་ཏུ་ 2-13-119b ཕྱིན་པ་བཅུ་ཀ་ཉམས་སུ་ལེན་ཡང་། ཁྱད་པར་དུ་སྟོབས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཆེས་ཤས་ཆེ་བར་གསུངས་སོ། །རྣམ་པར་དག་པའི་ཁྱད་པར་ནི། སྔར་བཤད་པ་ལྟར་རྒྱུ་གསུམ་པོ་དེས་དེའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམ་པར་དག་པར་འགྱུར་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། དཔེར་ན་གསེར་ས་ལེ་སྦྲམ་དེ་ཉིད་གསེར་མགར་མཁས་པས་རྒྱན་དུ་བྱས་པ་དེ། འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོའི་མགོའམ་མགུལ་དུ་བཏགས་ན། ཁམས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་རྣམས་དང་། གླིང་བཞི་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་རྒྱན་གྱི་དམ་པ་རྣམས་ཀྱི་མི་འཕྲོག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ས་དགུ་པ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་ཆེན་པོས་བརྒྱན་པ། ཉན་རང་ཐམས་ཅད་དང་ས་འོག་མ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མི་འཕྲོག་པ་ཡིན
【現代漢語翻譯】 如是說。又說：『灌頂是四種狀態。』即指于不分別（nirvikalpa）自在，于凈土自在，于智慧自在，于業自在這四種自在。安住于第八地者，了悟于不分別自在和凈土自在的狀態。此外，安住于第八地者，也獲得十種自在。這十種自在是：于壽命自在，同樣地，於心自在，于資具自在，于業自在，于生自在，于愿自在，于欲樂自在，于神變自在，于智慧自在，於法自在。生的差別是：安住於此地的菩薩，大多成為掌控千世界之主的大梵天，爲了聲聞和緣覺等成就究竟之義。如是說：『由彼之異熟，成為千之主大梵天，聲聞緣覺等，成就究竟義無奪取。』神通的差別是：於一剎那、一須臾、一瞬間，得三千百千俱胝微塵數之定。第九地的名稱差別是：善慧。詞義的差別是：此地具有極佳的個別正智之慧。如是說：『個別正智慧極佳，此地即是善慧。』清凈的差別是：以無量愿等十二事獲得此地。如是說：『諸愿皆無量，以及知天等語。』修習的差別是：安住於此地的菩薩，通常修習十波羅蜜多，但特別強調修習力量波羅蜜多。清凈的差別是：如前所述，由那三種因，其善根變得清凈。如是說：譬如那純金，被熟練的金匠製成飾品，戴在轉輪王的頭或頸上，那麼，它將不會被各區域的國王和四大部洲的眾生的任何珍寶所奪走。同樣，安住于第九地的菩薩的善根，以大智慧之光輝所莊嚴，不會被所有聲聞、緣覺以及安住于下地的所有菩薩所奪走。 灌頂有四種狀態。』即指于不分別（藏文：རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་，梵文天城體：अविकल्प，梵文羅馬擬音：avikalpa，漢語字面意思：無分別）自在，于凈土自在，于智慧自在，于業自在這四種自在。
【English Translation】 Thus it is said. It is also said: 'Empowerment is the state of four aspects.' That is, being empowered over non-discrimination (nirvikalpa), being empowered over pure lands, being empowered over wisdom, and being empowered over karma. One who abides on the eighth ground realizes the state of being empowered over non-discrimination and being empowered over pure lands. Furthermore, it is said that one who abides on the eighth ground also obtains ten empowerments. These ten empowerments are: being empowered over life, similarly, over mind, over resources, over karma, over birth, over aspirations, over desires, over miraculous powers, over wisdom, and over Dharma. The distinction of birth is: the Bodhisattva who abides on this ground mostly becomes the Brahma who is the lord of a thousand worlds, to establish the ultimate meaning for Shravakas and Pratyekabuddhas, etc. As it is said: 'By the ripening of that, one becomes the Brahma who is the lord of a thousand, for Shravakas, Pratyekabuddhas, etc., there is no taking away the establishment of the ultimate meaning.' The distinction of power is: in a moment, an instant, a short while, one joins together samadhis equal to the dust particles of ten million trillion three thousand worlds. The distinction of the name of the ninth ground is: Excellent Intelligence. The distinction of the definition is: because on that ground, there is excellent intelligence of individual perfect knowledge. As it is said: 'Individual perfect knowledge, excellent intelligence, that ground is Excellent Intelligence.' The distinction of purification is: this ground is attained through twelve things, such as limitless aspirations. As it is said: 'Aspirations are limitless, and knowing the languages of gods, etc.' The distinction of what is to be practiced is: the Bodhisattva who abides on this ground generally practices all ten Paramitas, but it is said that particularly the Paramita of Power is practiced most extensively. The distinction of purification is: as previously explained, by those three causes, the root of virtue becomes purified. As it is said: for example, that pure gold, made into an ornament by a skilled goldsmith, if worn on the head or neck of a Chakravartin king, then it will not be taken away by any jewels of the kings of the regions and the beings of the four continents. Similarly, the root of virtue of the Bodhisattva who abides on the ninth ground, adorned with the great light of wisdom, will not be taken away by all Shravakas, Pratyekabuddhas, and all Bodhisattvas who abide on the lower grounds. Empowerment is the state of four aspects.' That is, being empowered over non-discrimination (藏文：རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་，梵文天城體：अविकल्प，梵文羅馬擬音：avikalpa，漢語字面意思：無分別), being empowered over pure lands, being empowered over wisdom, and being empowered over karma.
་ནོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །རྟོགས་པའི་ཁྱད་པར་ནི། དབང་བཞི་པོ་དེ་ལས་ཡེ་ཤེས་ལ་དབང་བའི་གནས་ཉིད་དུ་རྟོགས་ཏེ། སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་བཞི་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་གང་ཞེ་ན། འཕགས་པ་ས་བཅུ་པའི་མདོ་ལས། སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་བཞི་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ཆོས་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་དང་། དོན་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་དང་། ངེས་པའི་ཚིག་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་དང་། སྤོབས་པ་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་རྟག་པར་རྒྱུན་དུ་འབྱུང་ངོ་། །ཞེས་གསུངས་སོ། །སྐྱེ་བའི་ཁྱད་པར་ནི། ས་འདི་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ཕལ་ཆེར་སྟོང་གཉིས་པ་བར་མའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ལ་དབང་བའི་ལྷའི་རྒྱལ་པོ་ཚངས་པར་འགྱུར་ཏེ། དྲིས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ལན་འདེབས་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། དེ་ཡི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ནི། སྟོང་གཉིས་བདག་པོ་ཚངས་པར་འགྱུར། །སེམས་ཅན་བསམ་པ་དྲིས་པ་ལས། །དགྲ་བཅོམ་སོགས་ 2-13-120a ཀྱིས་འཕྲོག་པ་མེད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །མཐུའི་ཁྱད་པར་ནི། སྐད་ཅིག་ཐང་ཅིག་ཡུད་ཙམ་ཞིག་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གྲངས་མེད་པ་འབུམ་ཕྲག་བཅུ་ཚང་བའི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་རྡུལ་སྙེད་ཐོབ་པ་ལ་སོགས་པ་སྦྱར་རོ། །ས་བཅུ་པའི་མིང་གི་ཁྱད་པར་ནི། ཆོས་ཀྱི་སྤྲིན་ནོ། །ངེས་ཚིག་གི་ཁྱད་པར་ནི། ས་དེ་ལ་གནས་པས་ནི་སྤྲིན་བཞིན་དུ་ཆོས་ཀྱི་ཆར་ཕབ་ནས། སེམས་ཅན་གྱི་ཉོན་མོངས་པའི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཞི་བར་བྱེད་པས་ན་ཆོས་ཀྱི་སྤྲིན་ནོ། །ཡང་ན་སྤྲིན་བཞིན་དུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་གཟུགས་ཀྱི་སྒོ་ཐོབ་པའི་ཆོས་ལ་ཡོད་པ་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུ་ལ་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་སྤྲིན་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། སྤྲིན་བཞིན་གཉིས་ཀྱིས་ནམ་མཁའི་ཆོས། །ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་ན་ཆོས་ཀྱི་སྤྲིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བའི་ཁྱད་པར་ནི། མངོན་རྟོགས་རྒྱན་ལས་མ་བསྟན་ཏེ། འཕགས་པ་ས་བཅུ་པའི་མདོ་ལས། ཀྱེ་རྒྱལ་བའི་སྲས་དག །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ལྟར་ས་དགུའི་བར་དུ་ཤེས་བྱ་ཚད་མེད་པ་ལ་རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་བློས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་ཕྱེ་བ། རྣམ་པར་འབྱེད་པ། ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་བཅུས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་དབང་བསྐུར་བའི་ས་ཐོབ་པར་གསུངས་སོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་དབང་བསྐུར་བའི་ས་ཞེས་པ་ནི་ས་བཅུ་པའོ། །ས་བཅུ་པ་ལ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་དབང་བསྐུར་བའི་ས་ཟེར་བ་ཅི་སྟེ་ཞེ་ན། ས་བཅུ་པ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ལ་ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས། བྱམས་པ་དང་བྱམས་པའི་ཊཱི་ཀ་ལས་ཀྱང་དེ་ལྟར་གསུངས། གསང་སྔགས་ནས་ས་བཅུ་པའི་མཐར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ལ། ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་དབང་བསྐུར་བས་འཚང་རྒྱ་བར་གསུངས་པ་དེ་དང་། འདིར་སྨོས་
【現代漢語翻譯】 』如是說。』證悟的差別是：從這四個灌頂中，證悟到有權能于智慧的地位，因此獲得四種各別正知。什麼是四種各別正知呢？在《聖十地經》中說：『什麼是四種各別正知呢？即是：法各別正知、義各別正知、決定語各別正知、辯才各別正知，恒常相續生起。』如是說。出生的差別是：安住於此地的菩薩，大多轉生為掌管二千世界中間的梵天王，能回答一切提問。如是說：『其異熟果報是，成為二千世界之主梵天，眾生所思所問中，阿羅漢等 2-13-120a 不能奪取。』如是說。神力的差別是：於一剎那、頃刻、須臾之間，以三摩地獲得無量無數佛剎，乃至十俱胝圓滿的微塵數等。十地名稱的差別是：法雲地。定義的差別是：安住於此地，如雲般降下法雨，平息眾生煩惱的微塵，故名法雲。又如雲般，以三摩地和獲得色身之門，存在於如虛空般周遍的法中，故名法雲。如是說：『如雲般以二者，周遍虛空之法，故名為法雲。』如是說。完全清凈的差別是：《現觀莊嚴論》中未說明，但在《聖十地經》中說：『諸佛子！菩薩如是於九地之間，以分別無量所知之智，極善分別、辨別』等等，以十種清凈，獲得一切智智灌頂之地。所謂『一切智智灌頂之地』即是十地。為何稱十地為『一切智智灌頂之地』呢？因為安住於十地的菩薩，十方諸佛，慈氏和慈氏的註釋中也如是說。密咒中說，在十地之末，菩薩獲得十方諸佛的灌頂而成佛，這與此處所說
【English Translation】 』Thus it is said.』 The distinction of realization is: From these four empowerments, one realizes the state of having power over wisdom, and therefore obtains the four individual correct knowledges. What are the four individual correct knowledges? In the 『Noble Ten Bhumi Sutra,』 it is said: 『What are the four individual correct knowledges? They are: individual correct knowledge of Dharma, individual correct knowledge of meaning, individual correct knowledge of definitive words, and individual correct knowledge of eloquence, which constantly and continuously arise.』 Thus it is said. The distinction of birth is: The Bodhisattva who abides on this Bhumi mostly transforms into the Brahma King who rules over the intermediate two thousand worlds, and is able to answer all questions. Thus it is said: 『Its fully ripened result is, becoming the Brahma, the lord of two thousand worlds, from the thoughts and questions of sentient beings, Arhats etc. 2-13-120a cannot take away.』 Thus it is said. The distinction of power is: In an instant, a moment, a short time, with Samadhi, one obtains countless and innumerable Buddha-fields, even up to the number of dust particles of ten kotis complete. The distinction of the names of the ten Bhumis is: Dharma Cloud Bhumi. The distinction of the definition is: Abiding on this Bhumi, like a cloud raining down Dharma, pacifying the dust of sentient beings' afflictions, therefore it is called Dharma Cloud. Also, like a cloud, with Samadhi and obtaining the door of the Rupakaya, existing in the Dharma that pervades like the sky, therefore it is called Dharma Cloud. Thus it is said: 『Like a cloud with two, pervading the Dharma of the sky, therefore it is called Dharma Cloud.』 Thus it is said. The distinction of complete purification is: Not explained in the 『Ornament of Clear Realization,』 but in the 『Noble Ten Bhumi Sutra,』 it is said: 『Oh, sons of the Victorious Ones! The Bodhisattva, in this way, between the nine Bhumis, with the wisdom of distinguishing immeasurable knowable objects, extremely well distinguishing, differentiating,』 etc., with ten purifications, obtains the Bhumi of empowerment of all-knowing wisdom. The so-called 『Bhumi of empowerment of all-knowing wisdom』 is the tenth Bhumi. Why is the tenth Bhumi called the 『Bhumi of empowerment of all-knowing wisdom』? Because the Bodhisattva who abides on the tenth Bhumi, the Buddhas of the ten directions, Maitreya and the commentaries of Maitreya also say so. The secret mantra says that at the end of the tenth Bhumi, the Bodhisattva obtains the empowerment of the Buddhas of the ten directions and becomes a Buddha, which is what is said here.
པ་གཉིས་གཅིག་ 2-13-120b པ་ཡིན་ཏེ། དྲི་བ་ལན་མི་འདྲ་ཡང་དོན་ལ་འགལ་བ་མེད་དོ། །འོད་ཟེར་གྱིས་དབང་བསྐུར་བའི་ཕྱིར་ཏེ། རྒྱས་པར་ནི་ས་བཅུ་པའི་མདོ་ལས་ཤེས་པར་བྱའོ། །རིན་ཆེན་ཕྲེང་བ་ལས་ཀྱང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སངས་རྒྱས་ཀྱི། །འོད་ཟེར་དབང་གིས་དབང་བསྐུར་ཕྱིར། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཉམས་སུ་བླང་བྱའི་ཁྱད་པར་ནི། ས་འདི་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་སྤྱིར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཅུ་ཀ་ཉམས་སུ་ལེན་ཡང་། ཁྱད་པར་དུ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཆེས་ཤས་ཆེ་བར་གསུངས་སོ། །རྣམ་པར་དག་པའི་ཁྱད་པར་ནི། སྔར་བཤད་པ་ལྟར་རྒྱུ་གསུམ་པོ་དེས་དེའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམ་པར་དག་པར་འགྱུར་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། དཔེར་ན་ལྷའི་རྒྱན་ཆེན་པོ་མཁན་པོ་དང་བཟོ་བོས་མ་བྱས་པ། ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེས་སྤྲས་པ་དེ་ལྷའི་རྒྱལ་པོ་དབང་བསྒྱུར་གྱི་མགོའམ་མགུལ་དུ་བཏགས་ན། དེ་མ་ཡིན་པའི་ལྷ་དང་མིའི་རྒྱན་གྱི་རྣམ་པ་དག་གིས་མི་འཕྲོག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ས་བཅུ་པ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུ་དེ་དག་ཀྱང་། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དང་། ཉན་རང་ཐམས་ཅད་དང་། ས་དགུ་པ་མན་ཆད་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་མི་འཕྲོག་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །རྟོགས་པའི་ཁྱད་པར་ནི། དབང་བཞི་པོ་དེ་དག་ལས། ལས་ལ་དབང་བའི་གནས་ཉིད་དུ་རྟོགས་ཏེ། ཇི་ལྟར་བཞེད་པ་བཞིན་སྤྲུལ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐྱེ་བའི་ཁྱད་པར་ནི། ས་འདི་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ལྷའི་རྒྱལ་པོ་དབང་ཕྱུག་ཆེན་པོར་འགྱུར་ཏེ། སེམས་ཅན་དང་། ཉན་རང་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ལ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཆོས་སྟོན་པ་ལ་མཁས་པའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། །དེ་ཡི་རྣམ་པར་སྨིན་པས་ནི། །གནས་གཙང་ལྷ་ཡི་བདག་པོར་འགྱུར། ། 2-13-121a བསམ་ཡས་ཡེ་ཤེས་ཡུལ་གྱི་བདག །དབང་ཕྱུག་ཆེན་པོ་མཆོག་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །མཐུའི་ཁྱད་པར་ནི། སྐད་ཅིག་ཐང་ཅིག་ཡུད་ཙམ་དག་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་བརྗོད་དུ་མེད་པ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་འབུམ་ཕྲག་བཅུའི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་རྡུལ་སྙེད་ཐོབ་ཅིང་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་སོགས་པ་སྦྱར་རོ། །གཞན་ཡང་བ་སྤུའི་ཁུང་བུ་རེ་རེ་ལས་ཀྱང་། གྲངས་ལས་འདས་པའི་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་འཁོར་ཚད་མེད་པ་དང་བཅས་པ་སྐད་ཅིག་ལ་སྟོན་པར་ནུས་སོ། །ལྷ་དང་མི་ལ་སོགས་པའི་འགྲོ་བ་མང་པོ་སྟོན་ནུས་སོ། །གདུལ་བྱ་གང་ལ་གང་འདུལ་དུ་བརྒྱ་བྱིན་དང་། ཚངས་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་སྐྱོང་བ་དང་། རྒྱལ་པོ་དང་། ཉན་རང་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གཟུགས་སུ་གནས་ནས་ཆོས་སྟོན་པར་ནུས་སོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། དབུ་མ་འཇུག་པ་ལས། བ་སྤུའི་ཁུང་ནས་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས།
【現代漢語翻譯】 是二者實為一體，雖然問答不同，但意義上沒有矛盾。因為受到光芒的灌頂。詳細內容可以從《十地經》（Dashabhumika Sutra）中瞭解。《寶鬘論》（Ratnavali）中也說：『菩薩因佛陀的光芒灌頂，』因此這樣說。修持上的差別是：安住於此地的菩薩，總的來說修持十度（十波羅蜜），但特別強調修持智慧度（般若波羅蜜）。清凈上的差別是：如前所述，通過那三種因，其善根得以完全清凈。如經中所說：『例如，天人的大飾品，不是工匠或藝人所造，而是用珍寶裝飾的，如果戴在天王（Indra）的頭或脖子上，那麼其他天人和人類的飾品的光彩都無法與之相比。』同樣，安住于第十地的菩薩的智慧之因，也是一切眾生、聲聞、緣覺以及第九地以下的菩薩所無法比擬的。這樣說。證悟上的差別是：從那四種灌頂中，證悟到能夠自在地行事的境界，因此能夠隨心所欲地以各種化身利益眾生。出生的差別是：安住於此地的菩薩會成為大自在天（Maheshvara），善於向一切眾生、聲聞、緣覺和菩薩宣說波羅蜜的法。就像經中所說：『由於它的成熟，會成為凈居天的天主，』『是無量智慧之境的主宰，是偉大的自在者。』神通的差別是：在極短的時間內，獲得並安住于無量無數不可說、百千萬億佛剎微塵數的三摩地等。此外，還能從每個毛孔中，於一瞬間顯現無數的佛和菩薩及其眷屬。能夠顯現諸如天人和人類等眾多有情。能夠根據所化眾生的根器，化現為帝釋天（Indra）、梵天（Brahma）、世間護法、國王、聲聞、緣覺乃至如來的形象來宣說佛法。就像《入中論》（Madhyamakavatara）中所說：『從毛孔中顯現圓滿的佛陀們，』 是二者實為一體，雖然問答不同，但意義上沒有矛盾。因為受到光芒的灌頂。詳細內容可以從《十地經》（Dashabhumika Sutra）中瞭解。《寶鬘論》（Ratnavali）中也說：『菩薩因佛陀的光芒灌頂，』因此這樣說。修持上的差別是：安住於此地的菩薩，總的來說修持十度（十波羅蜜），但特別強調修持智慧度（般若波羅蜜）。清凈上的差別是：如前所述，通過那三種因，其善根得以完全清凈。如經中所說：『例如，天人的大飾品，不是工匠或藝人所造，而是用珍寶裝飾的，如果戴在天王（Indra）的頭或脖子上，那麼其他天人和人類的飾品的光彩都無法與之相比。』同樣，安住于第十地的菩薩的智慧之因，也是一切眾生、聲聞、緣覺以及第九地以下的菩薩所無法比擬的。這樣說。證悟上的差別是：從那四種灌頂中，證悟到能夠自在地行事的境界，因此能夠隨心所欲地以各種化身利益眾生。出生的差別是：安住於此地的菩薩會成為大自在天（Maheshvara），善於向一切眾生、聲聞、緣覺和菩薩宣說波羅蜜的法。就像經中所說：『由於它的成熟，會成為凈居天的天主，』『是無量智慧之境的主宰，是偉大的自在者。』神通的差別是：在極短的時間內，獲得並安住于無量無數不可說、百千萬億佛剎微塵數的三摩地等。此外，還能從每個毛孔中，於一瞬間顯現無數的佛和菩薩及其眷屬。能夠顯現諸如天人和人類等眾多有情。能夠根據所化眾生的根器，化現為帝釋天（Indra）、梵天（Brahma）、世間護法、國王、聲聞、緣覺乃至如來的形象來宣說佛法。就像《入中論》（Madhyamakavatara）中所說：『從毛孔中顯現圓滿的佛陀們，』
【English Translation】 These two are essentially one, although the questions and answers differ, there is no contradiction in meaning. It is because of the empowerment by rays of light. The details can be understood from the Dashabhumika Sutra (Ten Bhumi Sutra). The Ratnavali (Precious Garland) also states: 'Because Bodhisattvas are empowered by the rays of light of the Buddhas,' thus it is said. The difference in practice is that a Bodhisattva abiding on this bhumi generally practices all ten paramitas (perfections), but particularly emphasizes the practice of the prajna-paramita (perfection of wisdom). The difference in purity is that, as previously explained, through those three causes, their roots of virtue become completely pure. As it is said in the sutra: 'For example, a great ornament of the gods, not made by craftsmen or artisans, but adorned with precious jewels, if worn on the head or neck of Indra (the king of the gods), the splendor of other ornaments of gods and humans cannot compare to it.' Similarly, the causes of wisdom of a Bodhisattva abiding on the tenth bhumi are incomparable to all sentient beings, shravakas (hearers), pratyekabuddhas (solitary realizers), and Bodhisattvas below the ninth bhumi. Thus it is said. The difference in realization is that from those four empowerments, one realizes the state of being able to act freely, and therefore can benefit sentient beings with various emanations as desired. The difference in birth is that a Bodhisattva abiding on this bhumi becomes Maheshvara (the great lord), skilled in teaching the Dharma of the paramitas to all sentient beings, shravakas, pratyekabuddhas, and Bodhisattvas. As it is said in the sutra: 'Due to its maturation, one becomes the lord of the Pure Abode Gods,' 'Is the master of the realm of immeasurable wisdom, is the great sovereign.' The difference in power is that in a very short time, one obtains and abides in immeasurable, countless, unspeakable, hundreds of thousands of billions of Buddha-fields' worth of samadhis, etc. Furthermore, from each pore, one can instantly manifest countless Buddhas and Bodhisattvas with their retinues. One can manifest many beings such as gods and humans. According to the disposition of the beings to be tamed, one can manifest as Indra, Brahma, world protectors, kings, shravakas, pratyekabuddhas, or even the form of a Tathagata to teach the Dharma. As it is said in the Madhyamakavatara (Entering the Middle Way): 'From the pores manifest the complete Buddhas,' These two are essentially one, although the questions and answers differ, there is no contradiction in meaning. It is because of the empowerment by rays of light. The details can be understood from the Dashabhumika Sutra (Ten Bhumi Sutra). The Ratnavali (Precious Garland) also states: 'Because Bodhisattvas are empowered by the rays of light of the Buddhas,' thus it is said. The difference in practice is that a Bodhisattva abiding on this bhumi generally practices all ten paramitas (perfections), but particularly emphasizes the practice of the prajna-paramita (perfection of wisdom). The difference in purity is that, as previously explained, through those three causes, their roots of virtue become completely pure. As it is said in the sutra: 'For example, a great ornament of the gods, not made by craftsmen or artisans, but adorned with precious jewels, if worn on the head or neck of Indra (the king of the gods), the splendor of other ornaments of gods and humans cannot compare to it.' Similarly, the causes of wisdom of a Bodhisattva abiding on the tenth bhumi are incomparable to all sentient beings, shravakas (hearers), pratyekabuddhas (solitary realizers), and Bodhisattvas below the ninth bhumi. Thus it is said. The difference in realization is that from those four empowerments, one realizes the state of being able to act freely, and therefore can benefit sentient beings with various emanations as desired. The difference in birth is that a Bodhisattva abiding on this bhumi becomes Maheshvara (the great lord), skilled in teaching the Dharma of the paramitas to all sentient beings, shravakas, pratyekabuddhas, and Bodhisattvas. As it is said in the sutra: 'Due to its maturation, one becomes the lord of the Pure Abode Gods,' 'Is the master of the realm of immeasurable wisdom, is the great sovereign.' The difference in power is that in a very short time, one obtains and abides in immeasurable, countless, unspeakable, hundreds of thousands of billions of Buddha-fields' worth of samadhis, etc. Furthermore, from each pore, one can instantly manifest countless Buddhas and Bodhisattvas with their retinues. One can manifest many beings such as gods and humans. According to the disposition of the beings to be tamed, one can manifest as Indra, Brahma, world protectors, kings, shravakas, pratyekabuddhas, or even the form of a Tathagata to teach the Dharma. As it is said in the Madhyamakavatara (Entering the Middle Way): 'From the pores manifest the complete Buddhas,'
།གྲངས་མེད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་འཁོར་བཅས་དང་། །གཞན་ཡང་ལྷ་དང་མི་དང་ལྷ་མ་ཡིན། །སྐད་ཅིག་སྐད་ཅིག་སྟོན་པར་ནུས་པ་ཡིན། ཞེས་གསུངས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་བཅུ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ནི་མཐར་ཕྱིན་པའི་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་ཏེ། རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན། སྐྱེས་པས་སྒོམ་སྤང་གི། ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་དང་། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་སྙིང་པོ་ལ་ཡོད་པ་ལྟ་བུ་ཅིག་ཅར་དུ་སྤོང་བའོ། །དེ་ལྟར་ས་དེ་དག་ཀྱང་། བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གསུམ་གྱིས་བགྲོད་པར་འགྱུར་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། བྱང་ས་ལས། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་བསྐལ་པ་ཆེན་པོ་གྲངས་མེད་པ་གསུམ་གྱིས་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་སྟེ། བསྐལ་པ་ཆེན་པོ་གྲངས་མེད་པ་དང་པོས་ནི། མོས་པས་སྤྱོད་པ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་ 2-13-121b ནས་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་གནས་པ་ཐོབ་སྟེ། དེ་ཡང་རྟག་ཏུ་འབད་པས་ཐོབ་ཀྱི་མི་འབད་པས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །བསྐལ་པ་ཆེན་པོ་གྲངས་མེད་པ་གཉིས་པས་ནི། ས་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ནས་ས་བདུན་པ་རིང་དུ་སོང་བའི་བར་ལས་འདས་ཏེ། ས་བརྒྱད་པ་མི་གཡོ་བ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནི་ངེས་པ་ཁོ་ན་སྟེ། འདི་ལྟར་བསམ་པ་དག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེས་ངེས་པར་འབད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསྐལ་པ་ཆེན་པོ་གྲངས་མེད་པ་གསུམ་པས་ནི། ས་བརྒྱད་པ་དང་། དགུ་པ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་ནས་ས་བཅུ་པ་ཆོས་ཀྱི་སྤྲིན་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །སུ་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པ་ཆེན་པོས་སྦྱོར་བ་དེའི་ནང་ན་ལ་ལ་ནི་བར་གྱི་བསྐལ་པ་མང་པོ་ཞིག་ཏུ་འདུམས་པར་བྱེད་དོ། །ལ་ལ་ནི་བསྐལ་པ་ཆེན་པོ་དག་གི་བར་དུ་འདུམས་པར་བྱེད་ཀྱི། གྲངས་མེད་པ་འདུམས་པར་བྱེད་པ་ནི་འགའ་ཡང་མེད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དམ་ཆོས་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་ཐར་པ་རིན་པོ་ཆེའི་རྒྱན་ལས། སའི་རྣམ་བཞག་བསྟན་པའི་ལེའུ་སྟེ་བཅུ་དགུ་པའོ།། །། ༈ འབྲས་བུ་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་བསྟན་པའི་ལེའུ། འབྲས་བུ་རྫོགས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ། །ཞེས་པ་ལ། དེ་ལྟར་ས་ལམ་རྣམས་ཡོངས་སུ་བགྲོད་པར་གྱུར་པ་ལས་སྐུ་གསུམ་གྱི་ངང་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱའོ། །བྱང་ཆུབ་ལམ་སྒྲོན་ལས་ཀྱང་། སངས་རྒྱས་བྱང་ཆུབ་ཡུན་མི་རིང་། །ཞེས་གསུངས་སོ། །སངས་རྒྱས་དེ་ཡང་། སྡོམ་ནི། རང་བཞིན་སྒྲ་དོན་དབྱེ་བ་དང་། །རྣམ་བཞག་གྲངས་ངེས་མཚན་ཉིད་དང་། །ཁྱད་པར་དང་ནི་དོན་བདུན་གྱིས། །རྫོགས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་རྣམས་བསྡུས། ཤེས་པའོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི། སྤངས་པ་ 2-13-122a ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་། ཡེ་ཤེས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །དེ་ལ་སྤངས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི། ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་དང་། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་དང་། ས་དང་ལམ་རྣམས་སུ་སུན་ཕྱུང་ནས་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་མ
【現代漢語翻譯】 伴隨著無數的菩薩眷屬，以及天、人、非天等眾生，（佛）能于剎那間示現（佛法）。』菩薩十地已經講完。佛地是達到究竟之道的境界，通過金剛喻定，由修行者斷除煩惱障和所知障，如同從樹幹上砍掉樹根一般。如此，這些地也需要經歷三大阿僧祇劫才能證得。如《菩薩地》中所說：『所有這些都需要三大阿僧祇劫才能圓滿成就。第一阿僧祇劫，從勝解行地超越，證得極喜地，這需要恒常精進才能獲得，不精進則不能獲得。第二阿僧祇劫，從極喜地到第七地遠行地之間超越，證得第八地不動地。這是必然的，因為具有清凈意樂的菩薩必定會精進努力。第三阿僧祇劫，從第八地和第九地超越，證得第十地法雲地。那些以大精進努力的人，有些會在許多中劫中懈怠，有些會在大劫中懈怠，但沒有人在無數劫中懈怠。』《寶性論》中說：『所有這些都需要三大阿僧祇劫才能圓滿成就。第一阿僧祇劫，從勝解行地超越，證得極喜地，這需要恒常精進才能獲得，不精進則不能獲得。第二阿僧祇劫，從極喜地到第七地遠行地之間超越，證得第八地不動地。這是必然的，因為具有清凈意樂的菩薩必定會精進努力。第三阿僧祇劫，從第八地和第九地超越，證得第十地法雲地。那些以大精進努力的人，有些會在許多中劫中懈怠，有些會在大劫中懈怠，但沒有人在無數劫中懈怠。』 《大乘法寶藏論》中，講述地的分類的第十九品結束。 （以下是）講述圓滿果位的佛陀之品。 關於『圓滿正覺佛陀之身』：如是，完全經歷這些地道之後，便能在三身的狀態中現證圓滿正覺。如《菩提道燈論》中所說：『證得佛陀菩提，為時不遠。』 關於佛陀，總結如下：以自性、名言、差別，分類、數量、決定、體性，以及特殊和意義這七個方面，來概括圓滿正覺佛陀之身。首先，圓滿正覺佛陀的自性是斷德圓滿和智慧圓滿。斷德圓滿是指斷除煩惱障、所知障，以及在各個地道中降伏（二障），並通過金剛喻定……
【English Translation】 Accompanied by countless Bodhisattva retinues, as well as gods, humans, and asuras, (the Buddha) can manifest (the Dharma) in an instant.' The ten Bhumis of Bodhisattvas have been explained. The Buddhahood is the state of attaining the ultimate path, through the Vajra-like Samadhi, practitioners eliminate the obscurations of afflictions and the obscurations of knowledge, just like cutting off the roots from the trunk of a tree. Thus, these Bhumis also need to be traversed through three great asamkhyeya kalpas to attain. As it is said in the 'Bodhisattva-bhumi': 'All these need to be accomplished through three great asamkhyeya kalpas. In the first asamkhyeya kalpa, one transcends from the stage of adhimukti-carya and attains the stage of Pramudita-bhumi, which is attained through constant effort, and not through lack of effort. In the second asamkhyeya kalpa, one transcends from the Pramudita-bhumi to the seventh stage, Duramgama-bhumi, and attains the eighth stage, Acala-bhumi. This is certain, because the Bodhisattva with pure intention will definitely strive diligently. In the third asamkhyeya kalpa, one transcends from the eighth and ninth stages and attains the tenth stage, Dharma-megha-bhumi. Among those who strive with great diligence, some may become discouraged in many intermediate kalpas, and some may become discouraged in great kalpas, but it should be known that none become discouraged in countless kalpas.' The nineteenth chapter, which explains the classification of the Bhumis, from 'The Precious Ornament of Liberation, the Wish-Fulfilling Jewel of the Sacred Dharma,' is completed. (The following is) the chapter on explaining the Buddha of perfect fruition. Regarding 'The Body of the Perfectly Enlightened Buddha': Thus, having completely traversed these paths and stages, one will manifest perfect enlightenment in the state of the three bodies. As it is said in the 'Lamp for the Path to Enlightenment': 'Attaining Buddhahood is not far away.' Regarding the Buddha, the summary is as follows: The bodies of the perfectly enlightened Buddha are summarized by seven aspects: nature, expression, distinction, classification, number, determination, essence, as well as specialty and meaning. First, the nature of the perfectly enlightened Buddha is the perfection of abandonment and the perfection of wisdom. The perfection of abandonment refers to abandoning the obscurations of afflictions, the obscurations of knowledge, and subduing (the two obscurations) in each of the paths and stages, and through the Vajra-like Samadhi...
ཇུག་ཐོག་ཏུ་མ་ལུས་པར་སྤངས་པ་སྟེ། དེ་ཡང་སྙོམས་འཇུག་གི་སྒྲིབ་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་སྒྲིབ་པ་གཉིས་པོ་དེའི་དབྱེ་བར་ཟད་པས། གཉིས་པོ་དེ་སྤངས་པས་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡེ་ཤེས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལ་བཞེད་པ་ཐ་དད་དེ། དེ་ལ་ཁ་ཅིག་ན་རེ། སངས་རྒྱས་ལ་རྣམ་རྟོག་ཀྱང་མངའ། ཡེ་ཤེས་ཀྱང་མངའ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་སངས་རྒྱས་ལ་རྣམ་རྟོག་ནི་མི་མངའ་ལ་ཅི་ཡང་ས་ལེ་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་མངའ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་ཡེ་ཤེས་རྒྱུན་ཆད་པ་ཡིན་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་སངས་རྒྱས་ལ་ཡེ་ཤེས་ཡོད་མ་མྱོང་བ་ཡིན་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ཡང་མདོ་དང་བསྟན་བཅོས་གཉིས་ཆར་གྱི་གཞུང་ལས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་བཤད་དེ། ཇི་སྐད་དུ། འཕགས་པ་སྡུད་པ་ལས། དེ་ལྟ་བས་ན་གལ་ཏེ་སངས་རྒྱས་ཡེ་ཤེས་མཆོག །རེག་པར་འདོད་ན་རྒྱལ་བའི་ཡུམ་འདིར་དད་པར་གྱིས། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་པ་ལས་ཀྱང་། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་སྒྲིབ་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་བརྙེས་པ་སྟེ། ཞེས་གསུངས་སོ། །ཡང་དེ་ཉིད་ཀྱི་ལེའུ་ཉེར་གཅིག་པ་ལས་ཀྱང་། བླ་ན་མེད་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཡོད་དོ། །ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་ཡོད་དོ། །སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་ཡོད་དོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །མདོ་གཞན་ལས་ཀྱང་ཡེ་ཤེས་བཤད་པ་མང་པོ་ཡོད་དོ། ། 2-13-122b བསྟན་བཅོས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ན། མདོ་སྡེ་རྒྱན་ལས་ཀྱང་། ཇི་ལྟར་ཉི་མའི་འོད་ཟེར་གཅིག །བྱུང་ན་འོད་ཟེར་ཀུན་འབྱུང་བ། །དེ་བཞིན་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཡང་། །ཡེ་ཤེས་འབྱུང་བར་ཤེས་པར་བྱ། །ཅེས་སོགས་དང་། མེ་ལོང་ཡེ་ཤེས་མི་གཡོ་སྟེ། །ཡེ་ཤེས་གསུམ་ནི་དེ་ལ་བརྟེན། །མཉམ་པ་ཉིད་དང་སོ་སོར་རྟོགས། །བྱ་བ་གྲུབ་པ་ཁོ་ནའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །བསྟན་བཅོས་གཞན་ལས་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་བཤད་དོ། །གཞུང་དེ་དག་ལ་བརྟེན་ནས་ཁ་ཅིག་སངས་རྒྱས་ལ་ཡེ་ཤེས་མངའ་བར་བཞེད་དོ། །དེ་ཡང་མངའ་ལུགས་བཤད་ན། ཡེ་ཤེས་དེ་མདོར་བསྡུ་ན་ཇི་ལྟ་བ་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་། ཇི་སྙེད་པ་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་གཉིས་ཡིན་ལ། དེ་ལ་ཇི་ལྟ་བ་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི། དོན་དམ་མཁྱེན་པ་སྟེ། སྔར་བརྗོད་པ་ལྟར་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་མཐར་ཐུག་པ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཡོངས་སུ་གོམས་པ་ལས། ཡུལ་གྱི་སྤྲོས་པ་མ་ལུས་པར་བཅད་པ་ན། བློའི་འཇུག་པ་མཐའ་དག་རབ་ཏུ་ཞི་བས། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སྤྲོས་པ་མེད་པ་དང་། ཡེ་ཤེས་སྤྲོས་པ་མེད་པ་གཉིས་རོ་གཅིག་པས། ཆུ་ལ་ཆུ་བཞག་པའམ་མར་ལ་མར་བཞག་པ་ལྟར་དབྱེར་མེད་པའམ། གཟུགས་ཅི་ཡང་མ་མཐོང་བ་ལ་ནམ་མཁའ་མཐོང་བར་བསྙད་པ་ལྟར་རམ། སྣང་བ་མེད་པའི་ཤེས་རབ་ཆེན་པོ་ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་ཐམས་ཅ
【現代漢語翻譯】 完全斷絕了所有染污。也就是說，對等持的障礙等等只是這兩種障礙的差別而已。斷絕了這兩種障礙，就等於斷絕了一切障礙。對於圓滿的智慧，有不同的觀點。其中一些人說：『佛具有分別念，也具有智慧。』另一些人說：『佛沒有分別念，但具有完全了知一切的智慧。』還有人說：『智慧是中斷的。』又有人說：『佛從未具有智慧。』 然而，無論是經部還是論典，都闡述了佛的智慧。正如《聖者集經》中所說：『因此，如果想要證得佛陀殊勝智，就應對佛母生起信心。』《十萬頌般若波羅蜜多經》中也說：『圓滿正等覺的佛陀，已證得對一切法無礙的智慧。』同樣，在那部經的第二十一章中也說：『具有無上的佛陀智慧，轉法輪，成熟一切眾生。』其他經典中也多有關於智慧的闡述。 就論典而言，《現觀莊嚴論》中也說：『如同一道日光出現，則一切光芒皆出現，同樣，應知諸佛之智慧亦生起。』等等。『明鏡般之智不動搖，三種智慧依此而生，平等性智與觀察智，成辦事業唯此爾。』其他論典中也闡述了佛的智慧。基於這些論典，一些人認為佛具有智慧。如果闡述具有智慧的方式，那麼簡而言之，智慧分為如所有智和盡所有智兩種。其中，如所有智是了知勝義諦的智慧，如前所述，通過串習金剛喻定到極致，斷除一切所緣的戲論，使所有心的活動完全寂滅，法界無戲論與智慧無戲論二者成為一體，如同水入水、油入油般無有分別，或者如同未見任何色法而假立見到虛空一般，無有顯現的廣大智慧具足一切珍寶功德。
【English Translation】 Completely abandoning all defilements. That is to say, the obscurations of meditative absorption, etc., are merely distinctions within these two obscurations. By abandoning these two obscurations, all obscurations are abandoned. There are different views regarding the perfection of wisdom. Some say: 'Buddhas have both conceptual thought and wisdom.' Others say: 'Buddhas do not have conceptual thought, but they do have wisdom that knows everything clearly.' Still others say: 'Wisdom is interrupted.' And some say: 'Buddhas have never had wisdom.' However, both the sutras and the treatises explain the wisdom of the Buddhas. As it is said in the 'Arya Samgraha Sutra': 'Therefore, if you wish to attain the supreme wisdom of the Buddhas, have faith in the Mother of the Conquerors.' In the 'Hundred Thousand Verse Prajnaparamita Sutra', it is also said: 'The perfectly complete Buddha has attained unobstructed wisdom regarding all dharmas.' Also, in the twenty-first chapter of the same text, it is said: 'There is the unsurpassed wisdom of the Buddhas, the turning of the wheel of Dharma, and the ripening of all sentient beings.' There are many other sutras that also explain wisdom. In terms of treatises, the 'Abhisamayalankara' also says: 'Just as when a single ray of sunlight appears, all rays appear, similarly, it should be known that the wisdom of the Buddhas arises.' And so on. 'Mirror-like wisdom is unwavering, the three wisdoms depend on it: equality, discrimination, and the accomplishment of activities alone.' Other treatises also explain the wisdom of the Buddhas. Based on these texts, some assert that Buddhas possess wisdom. If we explain how they possess wisdom, then, in brief, that wisdom is twofold: the wisdom that knows reality as it is (如所有智，ji lta ba mkhyen pa'i ye shes) and the wisdom that knows reality in its extent (盡所有智，ji snyed pa mkhyen pa'i ye shes). Among these, the wisdom that knows reality as it is, is the knowledge of ultimate truth. As mentioned before, through the ultimate familiarization with the vajra-like samadhi, cutting off all the elaborations of objects, all mental activities are completely pacified. The sphere of reality without elaboration and wisdom without elaboration become one taste, like water poured into water or butter poured into butter, without distinction, or like seeing the sky when no form is seen, the great wisdom without appearance possesses all precious qualities.
ད་ཀྱི་རྟེན་དུ་གྱུར་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཡང་། ཇི་ལྟར་ཆུ་ལ་ཆུ་བཞག་དང་། །མར་ལ་མར་ནི་རྗེས་ཞུགས་ལྟར། །ཤེས་བྱ་སྤྲོས་བྲལ་དེ་ཉིད་དང་། །དབྱེར་མེད་ཡེ་ཤེས་རྣམ་འདྲེས་པ། །དེ་ནི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི། །རང་བཞིན་ཆོས་སྐུ་ཞེས་བྱར་བརྗོད། །ཅེས་པ་དང་། ནམ་མཁའ་མཐོང་ཞེས་སེམས་ཅན་ཚིག་ཏུ་རབ་བརྗོད་པ། །ནམ་མཁའ་ 2-13-123a ཇི་ལྟར་མཐོང་སྟེ་དོན་འདི་བརྟག་པར་གྱིས། །དེ་ལྟར་ཆོས་མཐོང་བ་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བསྟན། །མཐོང་བ་དཔེ་གཞན་གྱིས་ནི་བསྙད་པར་ནུས་མ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཇི་སྙེད་པ་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀུན་རྫོབ་ཐ་སྙད་པའི་དོན་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཡིན་ཏེ། རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་བརྟེན་ནས་སྒྲིབ་པའི་ས་བོན་ཐམས་ཅད་བཅོམ་པས་ཤེས་རབ་ཆེན་པོར་གྱུར། དེའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཤེས་བྱའི་ཚོགས་དུས་གསུམ་གྱིས་བསྡུས་པའི་དོན་མཐའ་དག་སྐྱུ་རུ་ར་རློན་པ་ལག་མཐིལ་དུ་བཞག་པ་ལྟར་མཁྱེན་ཞིང་གཟིགས་པ་ཡིན་ནོ། །མདོ་ལས་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཀུན་རྫོབ་མཁྱེན་པར་བཤད་དེ། ཇི་སྐད་དུ། རྨ་བྱའི་མདོངས་ནི་གཅིག་པུ་ཡི། །རྒྱུ་ཡི་རྣམ་པ་ཐ་དད་པ། །ཀུན་མཁྱེན་མིན་པའི་ཤེས་བྱ་མིན། །དེ་ཤེས་པ་ནི་ཀུན་མཁྱེན་སྟོབས། །ཤེས་གསུངས་སོ། །རྒྱུད་བླ་མ་ལས་ཀྱང་། ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོས་འཇིག་རྟེན་མཁྱེན། །འཇིག་རྟེན་ཀུན་ལ་གཟིགས་ནས་ནི། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ཡང་ཇི་ལྟར་མཁྱེན་ཞིང་གཟིགས་ན་དངོས་འཛིན་ལྟ་བུ་མ་ཡིན་ཏེ། སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་མཁྱེན་ཞིང་གཟིགས་པ་ནི། དེ་ལྟར་ཡང་ཆོས་ཡང་དག་པར་སྡུད་པའི་མདོ་ལས། དཔེར་ན་སྒྱུ་མ་མཁན་པོ་འགའ། །སྒྱུ་མ་ཐར་པར་བྱ་ཕྱིར་བརྩོན། །གང་ཕྱིར་དེ་ནི་མངོན་ཤེས་པས། །སྒྱུ་མ་ལ་ནི་དེ་མི་ཆགས། །དེ་བཞིན་སྲིད་གསུམ་སྒྱུ་མ་ལྟར། །རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མཁས་པས་མཁྱེན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཡབ་སྲས་མཇལ་བའི་མདོ་ལས་ཀྱང་། སྒྱུ་མ་མཁན་པོས་སྒྱུ་སྤྲུལ་པ། །སྒྱུ་མ་ལགས་པར་འཚལ་བས་ན། །དེ་ལ་རྨོངས་པར་འགྱུར་མ་ལགས། །ཁྱོད་ཀྱིས་འགྲོ་ཀུན་དེ་བཞིན་གཟིགས། །ཐམས་ཅད་གཟིགས་ 2-13-123b ལ་ཕྱག་འཚལ་བསྟོད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །ཡང་ཁ་ཅིག་ན་རེ། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ལ་ཇི་ལྟ་བ་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཞེས་བྱ་བ། དོན་དམ་མཁྱེན་པ་ནི་མངའ་ལ། ཇི་སྙེད་པ་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཞེས་བྱ་བ། ཀུན་རྫོབ་མཁྱེན་པ་མི་མངའོ། །དེ་ལྟར་མཁྱེན་རྒྱུ་ཡོད་པ་ལ་མ་མཁྱེན་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། མཁྱེན་རྒྱུ་ཀུན་རྫོབ་མེད་པས་དེ་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་མེད་པའོ། །དེ་ཡང་ཀུན་རྫོབ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་མ་རིག་པས་རྒྱུ་བྱས་པའི་བྱིས་པ་སོ་སོ་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ལ་སྣང་། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་མ་རིག་པས་རྒྱུ་བྱས་པའི་འཕགས་པ་གསུམ་ལ་སྣང་སྟེ། དཔེར་ན་མིག་ནད་ཅན་ལ་སྐྲ་ཤད
【現代漢語翻譯】 就像水倒入水中，酥油融入酥油一樣，無分別的所知與無二的智慧相互融合，這就是一切佛的自性法身。如經中所說：『如同看見虛空，眾生以語言表達，但虛空如何被看見？應仔細思考此義。同樣，見法也如如來所說，見法的譬喻無法用其他方式表達。』 了知一切的智慧是通達世俗諦，即了知一切事物。依靠金剛喻定，摧毀一切障礙的種子，從而獲得大智慧。憑藉這種力量，能夠像將新鮮的余甘子放在手掌中一樣，了知並照見過去、現在、未來三時所攝的一切所知。經中也說佛陀了知世俗諦，如雲：『孔雀的羽毛雖然只有一種顏色，但呈現出各種不同的圖案。不是遍知者無法知曉這些，知曉這些就是遍知者的力量。』 《寶性論》中也說：『以大悲心了知世間，觀照一切世間。』 那麼，如何了知和照見呢？並非像執著實有那樣，而是像了知幻象一樣了知和照見。如《正法集經》所說：『例如，魔術師爲了表演幻術而努力，因為他具有神通，所以不會執著于幻術。同樣，圓滿正等覺者也像了知幻象一樣了知三有。』 《父子相見經》中也說：『魔術師所變的幻象，他知道那是幻象，所以不會對其迷惑。你應如是看待一切眾生，觀照一切，頂禮讚嘆。』 還有人說：『圓滿正等覺佛具有如所有智（梵文：yathāvad-jñāna，梵文羅馬擬音：yathāvad-jñāna，漢語字面意思：如實智），即了知勝義諦，但不具有盡所有智（梵文：yāvat-jñāna，梵文羅馬擬音：yāvat-jñāna，漢語字面意思：盡所有智），即不了知世俗諦。』如果存在可知的世俗諦卻不能了知，那是不可能的，因為沒有可知的世俗諦，所以沒有了知世俗諦的智慧。世俗諦是由具有煩惱的無明所產生的，顯現給凡夫；由不具有煩惱的無明所產生的，顯現給三賢聖者。例如，對於患有眼疾的人來說，會出現毛髮等幻覺。
【English Translation】 Just as water is poured into water, and butter merges into butter, the non-dual knowable and the non-dual wisdom merge together. This is called the Svabhavikakaya (nature body) of all Buddhas. As it is said in the sutra: 'Like seeing space, beings express it in words, but how is space seen? One should carefully consider this meaning. Similarly, seeing the Dharma is also as the Tathagata said, and the metaphor for seeing the Dharma cannot be expressed in any other way.' The wisdom of knowing everything is to understand the conventional truth, that is, to know all things. Relying on the Vajra-like Samadhi, one destroys all the seeds of obscurations, thereby obtaining great wisdom. With this power, one can know and see all the knowable encompassed by the three times—past, present, and future—as clearly as placing a fresh Emblica fruit in the palm of one's hand. The sutra also says that the Buddha knows the conventional truth, as it says: 'The peacock's feathers have only one color, but they display various patterns. Those who are not omniscient cannot know these, and knowing these is the power of the omniscient.' The Uttaratantra also says: 'With great compassion, he knows the world, and having seen all the world.' So, how does one know and see? Not like grasping at inherent existence, but knowing and seeing like knowing an illusion. As the Samadhiraja Sutra says: 'For example, a magician strives to perform magic, and because he has clairvoyance, he does not cling to the magic. Similarly, the perfectly enlightened one knows the three realms like knowing an illusion.' The Sutra of Meeting Father and Son also says: 'The illusion created by a magician, he knows that it is an illusion, so he is not deluded by it. You should see all beings in the same way, observe everything, and pay homage and praise.' Some also say: 'The perfectly enlightened Buddha has Yathavad-jnana (knowledge of suchness), that is, knowing the ultimate truth, but does not have Yavat-jnana (knowledge of all that exists), that is, not knowing the conventional truth.' If there is knowable conventional truth but one cannot know it, that is impossible, because there is no knowable conventional truth, so there is no wisdom of knowing the conventional truth. The conventional truth is produced by ignorance with afflictions, and appears to ordinary beings; produced by ignorance without afflictions, and appears to the three noble ones. For example, to a person with an eye disease, illusions such as hairs appear.
་དང་རབ་རིབ་སྣང་བ་ལྟ་བུ་ཡིན། སངས་རྒྱས་ནི་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་མཇུག་ཏུ་མ་རིག་པ་སྤངས་ནས། ཆོས་འགའ་ཡང་མཐོང་བ་མེད་པའི་ཚུལ་དུ་དེ་ཁོ་ནའི་དོན་གཟིགས་པས། ཀུན་རྫོབ་འཁྲུལ་པ་འདི་སངས་རྒྱས་ལ་མི་མངའ་སྟེ། དཔེར་ན་མིག་ནད་དག་པའི་གང་ཟག་ལ་སྐྲ་ཤད་དང་རབ་རིབ་མི་སྣང་བ་ལྟ་བུའོ། །དེས་ན་ཀུན་རྫོབ་སྣང་བ་འདི་མ་རིག་པའི་དབང་གིས་ཡིན་པས། འཇིག་རྟེན་ལ་ལྟོས་ནས་བཞག་པར་ཟད་ཀྱི། སངས་རྒྱས་ལ་ལྟོས་ནས་མེད་པས་དེ་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱང་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་སངས་རྒྱས་ལ་སྣང་བ་དང་བཅས་པའི་བློ་ཡོད་ན། འཁྲུལ་པའི་ཡུལ་སྣང་བས་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱང་འཁྲུལ་བཅས་སུ་འགྱུར་ལ། ཐུབ་པ་ཆེན་པོ་རྣམས་རྟག་ཏུ་མཉམ་པར་བཞག་པ་ལ་སོགས་པའི་ལུང་དང་ཡང་འགལ་ལོ། །རྒྱ་ཆེ་རོལ་པ་ལས། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས། དུས་ཐམས་ཅད་མཉམ་པར་བཞག་གོ། ཅེས་གསུངས་སོ། །ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ལ་འདོད་པ་སྔ་མ་བ་ན་རེ། རྗེས་ཐོབ་ཡིན་པ་ཙམ་གྱིས་གཡེང་ 2-13-124a བ་ལ་སོགས་པར་མི་འགྱུར་བས། རྟག་ཏུ་མཉམ་པར་བཞག་པ་ལ་སོགས་པའི་ལུང་དང་ཡང་མི་འགལ་ལོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །འཁྲུལ་ཡུལ་སྣང་བ་ཙམ་འཁྲུལ་པར་བརྗོད་པ་ཡང་མི་འཐད་དེ། གཞན་གྱི་ཤེས། ངོའི་འཁྲུལ་ཡུལ་ཐམས་ཅད་སྣང་ཡང་། དེ་འཛིན་པའི་བློས་མ་ལུས་པ་འཁྲུལ་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་བཞིན་དུ། འགྲོ་བ་རྣམས་ཀྱི་མཐོ་རིས་དང་། བྱང་གྲོལ་གྱི་རྒྱུད་ཉིད་དུ་བརྟེན་པར་ཟད་པས་འཁྲུལ་བཅས་སུ་ག་ལ་འགྱུར། དེས་ན། འཁྲུལ་པ་ཙམ་དུ་ཤེས་པ་ན། །མ་འཁྲུལ་ཉིད་དུ་ངེས་པར་བཟུང་། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཤེས་ཟེར་རོ། །ཡང་ཁ་ཅིག་ན་རེ། བདེན་ཞེན་མེད་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཡུལ་དུ་བྱས་པ་ལ་ཚད་མའི་གནོད་པ་མེད་ལ། གནོད་པ་མེད་པ་དེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡུལ་དུ་བྱས་ཀྱང་འཁྲུལ་པར་མི་འགྲོ། ཞེས་ཀྱང་ཟེར་རོ། །དེས་ན་འདོད་པ་སྔ་མ་ནི། ཇི་སྙེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སངས་རྒྱས་ལ་རྗེས་ཐོབ་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་མངའ་བར་འདོད་པ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། སྔ་མ་ཇི་ལྟར་མཁྱེན་པ་ནི། །འཁྲུལ་མེད་མཉམ་བཞག་བློ་འཇུག་མེད། །ཕྱི་མ་ཇི་སྙེད་མཁྱེན་པ་ནི། །འཁྲུལ་སྣང་རྗེས་ཐོབ་བློ་འཇུག་ཅན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །འདོད་པ་ཕྱི་མ་ནི། སངས་རྒྱས་ལ་རྗེས་ཐོབ་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་མི་མངའ་བར་འདོད་པ་སྟེ། འཕགས་པ་སྒོ་མཐའ་ཡས་པ་སྒྲུབ་པའི་མདོ་ལས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས། ཆོས་གང་ཡང་ཐུགས་སུ་ཆུད་པ་མཁྱེན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མཁྱེན་པར་བྱ་བའི་ཡུལ་གང་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །གཞན་ལས་ཀྱང་། མུ་སྟེགས་བྱེད་པ་ཁ་ཅིག་ནི། །ཐར་པར་འགྲོ་དང་ལྡན་ཞེས་སྨྲ། །ཁྱོད་ནི་ཞི་བར་གཤེགས་གྱུར་ནས། །ཞུགས་གུམ་ལྟ་བུ་བགྲང་དུ་མེད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་ 2-13-124b ན་འདོད་
【現代漢語翻譯】 就像毛髮亂墜和眼翳一樣。佛陀在金剛喻定（vajropama samadhi）的最後階段，捨棄了無明，以不見任何法的方式證悟了唯一的真諦。因此，佛陀沒有世俗的錯覺。例如，對於眼疾痊癒的人來說，不會再看到毛髮亂墜和眼翳。因此，世俗的顯現是由於無明所致，只是相對於世間而言。對於佛陀來說，這些並不存在，因此佛陀也沒有了知這些的智慧。如果佛陀有包含顯現的智慧，那麼由於錯覺的境顯現，佛陀本身也會變得有錯覺，這與諸大雄永遠處於等持等經文相違背。《廣大游舞經》中說：『圓滿正等覺的佛陀，永遠處於等持之中。』他們這樣說。 對此，第一種觀點的人說：僅僅是后得位（post-meditation）並不會導致散亂等，因此與永遠處於等持等經文並不矛盾。』他們這樣說。僅僅將錯覺的境顯現稱為錯覺也是不合理的。因為其他人的意識，雖然顯現了所有的錯覺境，但了知執持這些境的心識完全是錯覺，因此僅僅是作為眾生增上生和決定勝之因，怎麼會變成有錯覺呢？因此，經中說：『當知曉僅僅是錯覺時，就應確信其本身並非錯覺。』他們這樣說。 還有一些人說：對於沒有實執的世俗境，沒有量（pramana）的損害。沒有損害，即使將此作為佛陀的境，也不會變成錯覺。』他們也這樣說。因此，第一種觀點是，所謂的『有多少』（ji snyed pa），是指佛陀具有後得位的智慧。正如經中所說：『最初是如何了知的呢？沒有錯覺，沒有入于等持的智慧。之後是如何了知的呢？有錯覺的顯現，有入於後得位的智慧。』他們這樣說。后一種觀點是，佛陀沒有後得位的智慧。《聖無邊門陀羅尼經》中說：『如來圓滿正等覺之後，沒有通達任何法。為什麼呢？因為沒有需要通達的境。』 其他經文中也說：『一些外道說：具有趨向解脫的能力。您已經寂滅，就像燈火熄滅一樣，無法計數。』因此，這兩種觀點...
【English Translation】 It is like hair falling and blurred vision. The Buddha, at the end of vajropama samadhi (金剛喻定), having abandoned ignorance, sees the meaning of that alone in such a way that no dharma is seen. Therefore, the Buddha does not have this conventional illusion. For example, a person whose eye disease has been cured will not see hair falling and blurred vision. Therefore, this conventional appearance is due to the power of ignorance, and it is only established in relation to the world. Since it does not exist in relation to the Buddha, there is no wisdom to know it. If the Buddha has a mind with appearances, then due to the appearance of the object of illusion, the Buddha himself will become illusory, which contradicts the scriptures such as the Great Sage always being in equanimity. The Extensive Play says: 'The perfectly complete Buddha is always in equanimity.' So they say. To this, the former proponent says: 'Just being in the post-meditation (rjes thob) does not lead to distraction, so it does not contradict the scriptures such as always being in equanimity.' So they say. It is also unreasonable to call the appearance of the object of illusion itself an illusion. Because the consciousness of others, although all objects of illusion appear, knows that the mind that grasps them is entirely illusory, it merely relies on the lineage of higher realms and definite goodness for beings, so how could it become illusory? Therefore, it is said: 'When it is known to be merely an illusion, it should be ascertained that it is not an illusion.' So they say. Some also say: 'There is no harm from pramana (valid cognition) to the conventional object without clinging to truth. That which is without harm does not become an illusion even if it is made the object of the Buddha.' So they also say. Therefore, the former proponent is the one who believes that the Buddha has the wisdom of post-meditation, called 'How many' (ji snyed pa), as it is said: 'How does the former know? Without illusion, without the mind entering equanimity. How does the latter know? With illusory appearance, with the mind entering post-meditation.' So they say. The latter proponent is the one who believes that the Buddha does not have the wisdom of post-meditation. The Arya Inexhaustible Gate Sutra says: 'After the Tathagata became perfectly enlightened, he did not comprehend any dharma. Why is that? Because there is no object to be comprehended.' Other scriptures also say: 'Some non-Buddhists say: They have the ability to go to liberation. You have passed into peace, like a fire extinguished, countless.' Thus, these two views...
པ་ཐ་དད་པ་རྣམས་བཤད་ཟིན་ཏོ། །དགེ་བཤེས་པ་ནི། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་དངོས་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡིན་ལ། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ནོར་བ་ཐམས་ཅད་ཟད་པའམ། རང་བཞིན་ལོག་པ་ཙམ་ཞིག་ལ། དེ་སྐད་དུ་ཐ་སྙད་བྱས་པ་ཙམ་ཡིན། དོན་ལ་ཆོས་སྐུ་སྐྱེ་མེད་སྤྲོས་བྲལ་ཡིན་ནོ། །རྗེ་བཙུན་མི་ལའི་བཞེད་ཀྱི། ཡེ་ཤེས་བྱ་བ་ཡང་། དེ་ལྟར་ཤེས་པ་བཟོ་བཅོས་མ་ཕོག་པ་འདི་ལ་ཡོད་མེད་དམ། རྟག་ཆད་སོགས་ཚིག་དང་བློ་ལས་འདས་པ་འདི་རང་ཡིན། འདི་ལ་ཅི་ལྟར་བརྗོད་ཀྱང་འགལ་བ་མ་ཡིན་པས། ཡེ་ཤེས་ཀྱང་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་ཏེ། མཁས་སུ་རེ་བའི་བློས་བྱས་པས། སངས་རྒྱས་རང་ལ་ཞུས་ཀྱང་ཕྱོགས་གཅིག་པ་གཅིག་གསུང་དུ་ཡོད་མི་སྙམ། ཆོས་སྐུ་བློ་འདས་སྐྱེ་མེད་སྤྲོས་བྲལ་ཡིན། ང་ལ་མ་དྲི། སེམས་ལ་ལྟོས་དང་། དེ་འདྲ་ཅིག་ཡིན་གསུངས་པས་དེ་ལྟར་དུ་བཞེད་པ་མེད་པ་བཞིན་ནོ། །མདོ་སྡེ་རྒྱན་ལས་ཀྱང་། ཐར་པ་ནོར་བ་ཟད་ཙམ་ཉིད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །དེས་ན་སངས་རྒྱས་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡིན་ལ། ཆོས་སྐུ་ནི་སྐྱེ་མེད་སྤྲོས་བྲལ་ཡིན་པས་ཡེ་ཤེས་མི་མངའོ། །འོ་ན་མདོ་ལས་ཡེ་ཤེས་གཉིས་གསུངས་པ་དང་འགལ་ལོ། །ཞེ་ན། མི་འགལ་ཏེ། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྔོར་སྣང་དུ་སྐྱེས་པ་ལ། སྔོན་པོ་མཐོང་ཞེས་ཟེར་བ་བཞིན་དུ། ཡེ་ཤེས་ཉིད་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སུ་གྱུར་པ་ལ་ཇི་ལྟ་བ་མཁྱེན་པར་བཞེད་ལ། ཇི་སྙེད་པ་མཁྱེན་པ་ཀུན་རྫོབ་ཡིན་པས་གདུལ་བྱའི་སྣང་བ་ལ་འཇོག་པས་ན། ལུགས་འདི་བདེ་བ་ཡིན་ཞེས་གསུང་ངོ་། དེ་ལྟར་ན་སྤངས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའམ། ཡེ་ཤེས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ངོ་བོའམ་རང་བཞིན་ནོ། །རྒྱུད་བླ་ 2-13-125a མ་ལས་ཀྱང་། སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་དབྱེར་མེད་པ། །དག་པའི་ཆོས་ཀྱིས་རབ་ཕྱེ་བ། །ཉི་མཁའ་བཞིན་ཏེ་སྤངས་པ་དང་། །ཡེ་ཤེས་གཉིས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །མདོ་སྡེ་རྒྱན་ལས་ཀྱང་། གང་ལ་ཉོན་མོངས་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པའི་ས་བོན་དུས་རིང་རྟག་ལྡན་པ། །སྤོང་བ་ཤིན་ཏུ་རྒྱ་ཆེན་རྣམ་པ་ཀུན་གྱིས་རབ་ཏུ་བཅོམ་གྱུར་ཞིང་། །གནས་འགྱུར་ཆོས་དཀར་ཡོན་ཏན་མཆོག་ལྡན་ཐོབ་པ་སངས་རྒྱས་ཉིད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །སྒྲའི་དོན་བཤད་ན། ཅིའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཤེས་བྱ་ཅེ་ན། མ་རིག་པ་གཉིད་དང་འདྲ་བ་ལས་སངས་ནས། ཤེས་བྱ་གཉིས་ལ་བློ་རྒྱས་པས་ན་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་མ་རིག་གཉིད་ལས་སངས་ཕྱིར་དང་། །བློ་རྒྱས་གཉིས་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་མ་རིག་པའི་གཉིད་ལས་སངས་ཤེས་པའི་དོན་ནི། སྔར་བཤད་པའི་སྤངས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡིན་ནོ། །ཤེས་བྱ་ལ་བློ་རྒྱས་ཤེས་པ་ཡང་སྔར་བཤད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཉིད་དོ། །དབྱེ་བ་བཤད་ན། སངས་རྒྱས་ལ་དབྱེ་བ་ན་སྐུ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་ས
【現代漢語翻譯】 以上是關於不同觀點的闡述。格西（Dge-bshes，善知識）認為：圓滿正等覺佛陀的真實本體是法身（Chos-kyi-sku，Dharmakaya），而所謂的法身，是指一切過患都已斷盡，或者僅僅是自性的一種轉變，這只是一個名稱而已。實際上，法身是無生、離戲論的。吉尊·米拉日巴（Jetsun Mila）認為，智慧（Ye-shes，Jnana）也是如此，對未經任何修飾的覺知，我們是否要強加存在或不存在的屬性呢？這種超越常斷等概念和思維的境界本身，無論如何描述都不會有矛盾。因此，智慧也是如此，如果僅僅依賴於學者的分別念，即使去問佛陀，恐怕也難以得到統一的答案。法身超越了思維，是無生、離戲論的。不要問我，去看你的心，它就是那個樣子。因此，他的觀點與上述類似。如《經莊嚴論》（mDo-sde rGyan）所說：『解脫僅僅是過患的斷盡。』因此，佛陀是法身，而法身是無生、離戲論的，所以佛陀沒有智慧。那麼，這與經典中提到的兩種智慧相矛盾嗎？並不矛盾。就像眼識產生時，顯現藍色，我們說『看到了藍色』一樣，智慧本身轉變為法界（Chos-kyi-dbyings，Dharmadhatu），被認為是如所有智（Ji-lta-ba mkhyen-pa，knowing reality as it is）。而盡所有智（Ji-snyed-pa mkhyen-pa，knowing all phenomena）是世俗諦，是針對所化眾生的顯現而安立的。因此，這種觀點是安樂的。如此說來，斷德圓滿或智德圓滿，就是佛陀的體性或自性。《寶性論》（Gyud Bla-ma）中也說：『與佛陀無二無別，由清凈的法所區分，如日與虛空，是斷與智二者的特徵。』《經莊嚴論》中也說：『對於誰來說，煩惱和所知障的種子，長期恒常存在，斷除極其廣大，以各種方式徹底摧毀，轉變狀態，獲得具有殊勝功德的白法，那就是佛陀。』從詞義上解釋，為什麼稱佛為『佛陀』呢？因為從與無明相似的沉睡中醒來，對所知二障的智慧得以擴充套件，所以稱為『佛陀』。如經中所說：『從無明的沉睡中醒來，智慧得以擴充套件，因此稱為佛陀。』其中，從無明的沉睡中醒來，指的是之前所說的斷德圓滿。智慧得以擴充套件，指的是之前所說的智德圓滿。如果進行分類，佛陀有三種身，即法身（Chos-kyi-sku）
【English Translation】 The different opinions have been explained. The Geshe (Dge-bshes, Spiritual Friend) says: The actual fully enlightened Buddha is the Dharmakaya (Chos-kyi-sku, Body of Truth), and the so-called Dharmakaya is the exhaustion of all faults, or just a transformation of nature. It is merely a term used to describe that. In reality, the Dharmakaya is unborn and free from elaboration. Jetsun Mila's (rJe-btsun Mi-la) view is that the term Jnana (Ye-shes, Wisdom) also refers to this very thing: the unaltered knowing, without artificiality. Is there existence or non-existence in this? This itself transcends words and thoughts such as permanence and annihilation. There is no contradiction in how one speaks of this. Therefore, Jnana is also like that. If it is made up by a mind that hopes to be wise, even if you ask the Buddha himself, I don't think there would be a single, consistent answer. The Dharmakaya transcends the mind, is unborn, and free from elaboration. Don't ask me, look at your mind, it is something like that. Therefore, it is as if there is no such view. As it says in the Ornament of the Sutras (mDo-sde rGyan): 'Liberation is merely the exhaustion of faults.' Therefore, the Buddha is the Dharmakaya, and the Dharmakaya is unborn and free from elaboration, so he does not possess Jnana. Then, is this contradictory to the two Jnanas spoken of in the Sutras? It is not contradictory. Just as when the eye consciousness arises and appears blue, we say 'seeing blue,' similarly, when Jnana itself becomes the Dharmadhatu (Chos-kyi-dbyings, Realm of Truth), it is considered to be knowing reality as it is (Ji-lta-ba mkhyen-pa). And knowing all phenomena (Ji-snyed-pa mkhyen-pa) is conventional truth, which is established in accordance with the appearances of those to be tamed. Therefore, this system is said to be blissful. In that way, the perfection of abandonment or the perfection of Jnana is the essence or nature of the Buddha. It also says in the Uttaratantra (Gyud Bla-ma): 'Inseparable from the Buddha himself, distinguished by pure Dharma, like the sun and space, it is the characteristic of the two, abandonment and Jnana.' It also says in the Ornament of the Sutras: 'For whom the seeds of afflictions and cognitive obscurations are long-lasting and constant, the abandonment is extremely vast, completely destroyed in every way, the state is transformed, and the supreme qualities of white Dharma are attained, that is the Buddha.' Explaining the meaning of the word, why is the Buddha called Buddha? Because he has awakened from ignorance, which is like sleep, and his wisdom has expanded towards the two objects of knowledge, therefore he is called Buddha. As it says: 'Because he has awakened from the sleep of ignorance, and because his wisdom has expanded, he is Buddha.' The meaning of awakening from the sleep of ignorance is the perfection of abandonment mentioned earlier. The expansion of wisdom towards the objects of knowledge is the perfection of Jnana mentioned earlier. If we explain the distinctions, the Buddha has three bodies, namely the Dharmakaya (Chos-kyi-sku)
ྐུ་དང་། ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་དང་། སྤྲུལ་པའི་སྐུའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། མདོ་གསེར་འོད་དམ་པ་ལས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་སྐུ་གསུམ་མངའ་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང་། ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་དང་། སྤྲུལ་པའི་སྐུའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །འོ་ན་ལུང་ཁ་ཅིག་ལས་སྐུ་གཉིས་སུ་བཤད་པ་དང་། སྐུ་བཞིར་བཤད་པ་ཡང་ཡོད། སྐུ་ལྔར་བཤད་པ་ཡང་ཡོད་དོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་བཤད་ཀྱང་ཐམས་ཅད་སྐུ་གསུམ་པོ་དེ་རང་དུ་འདུས་པ་ཡིན་ཏེ། མདོ་སྡེ་རྒྱན་ལས་ཀྱང་། སྐུ་གསུམ་དག་གིས་ 2-13-125b སངས་རྒྱས་ཀྱི། །སྐུ་བསྡུས་པར་ནི་ཤེས་པར་བྱ། །ཅེས་གསུངས་སོ། །སྐུ་གསུམ་གྱི་རྣམ་པར་བཞག་པ་བཤད་ན། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི་སངས་རྒྱས་དངོས་ཡིན་ཏེ། འཕགས་པ་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་སྐུར་མི་བལྟ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །མདོ་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྒྱལ་པོ་ལས་ཀྱང་། རྒྱལ་བའི་དབང་པོ་གཟུགས་ཀྱི་སྐུར་མི་བལྟ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །གཟུགས་སྐུ་གཉིས་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་བྱིན་རླབས་དང་། གདུལ་བྱའི་སྣང་བ་དང་། སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་ལས་གྲུབ་པའི་སྐུ་སྟེ། དེ་གསུམ་འཛོམ་པ་ལས་བྱུང་བར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ཡང་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་བྱིན་རླབས་འབའ་ཞིག་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ན་ནི། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་ཀུན་ལ་ཁྱབ་པས། ཀུན་འབད་པ་མེད་པར་གྲོལ་བར་རིགས་པའམ། ཡང་ན་སེམས་ཅན་ཀུན་སངས་རྒྱས་དང་ཞལ་མཇལ་བར་རིགས་ཏེ། དེ་ལྟར་ཡང་མི་འདུག་པས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་བྱིན་རླབས་གཅིག་པུ་ལས་བྱུང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །གདུལ་བྱའི་སྣང་བ་འབའ་ཞིག་ཡིན་ན་ནི། མེད་པ་སྣང་བ་དེ་ལོག་ཤེས་ཡིན་ལ། ལོག་ཤེས་ལ་བརྟེན་ནས་སངས་རྒྱས་ན། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་ལོག་ཤེས་ལ་སྤྱད་ནས། དེ་ཙམ་ཀུན་སངས་རྒྱས་ཟིན་པར་རིགས་ཏེ། དེ་ལྟར་མི་འདུག་པས་གདུལ་བྱའི་སྣང་བ་གཅིག་པུ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །སྨོན་ལམ་འབའ་ཞིག་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ན་ནི། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་སྨོན་ལམ་ལ་མངའ་བརྙེས་སམ་མ་བརྙེས། མ་བརྙེས་ན་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པར་ཡང་མི་འགྱུར་ལ། བརྙེས་ན་སྨོན་ལམ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་དུ་ཉེ་རིང་མེད་པར་བཏབ་པས། སྨོན་ལམ་གྱི་སྒོ་ནས་ཀུན་འབད་པ་མེད་པར་གྲོལ་བར་རིགས་སྟེ། 2-13-126a དེ་ལྟར་ཡང་མི་འདུག་པས། སྨོན་ལམ་གཅིག་པུ་ལས་བྱུང་བ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་གཟུགས་སྐུ་གཉིས་ནི། གསུམ་པོ་དེ་འཛོམ་པའི་མཐུ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །སྐུ་གསུམ་དུ་གྲངས་ངེས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི། དགོས་པ་ལ་ལྟོས་པའི་གྲངས་ཏེ། རང་དོན་དུ་ཆོས་སྐུ་ཡིན་ལ། གཞན་དོན་དུ་གཟུགས་སྐུ་རྣམ་གཉིས་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཆོས་སྐུས་རང་དོན་ཅི་ལྟར་བྱེད་ན། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དེ་ཐོབ་ནས་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་
【現代漢語翻譯】 法身（Chos-kyi-sku），報身（Longs-spyod-rdzogs-pa'i-sku），化身（Sprul-pa'i-sku）。正如《金光明經》所說：『一切如來皆具三身，即法身、報身、化身。』 那麼，有些經文中說有二身，有些說有四身，有些說有五身，這是為什麼呢？雖然有這些說法，但都包含在三身之中。《經莊嚴論》中也說：『以三身故，當知佛身已攝盡。』 現在解釋三身的分類：法身是真正的佛，如《八千頌般若經》所說：『不應以色身觀如來，如來即是法身。』《三昧王經》中也說：『勝者不觀色身。』 色身二者（報身和化身）是法身的加持，以及爲了調伏眾生的顯現，以及由往昔的願力所成就的。應知此二身是由這三者和合而生。 如果僅僅是法界（Chos-kyi-dbyings）的加持所生，那麼法界遍佈一切眾生，一切眾生都應毫不費力地解脫，或者一切眾生都應能見到佛。但事實並非如此，所以不是僅僅由法界的加持所生。 如果僅僅是所化眾生的顯現，那麼無中生有的顯現就是顛倒識。如果依靠顛倒識而成佛，那麼眾生從無始以來就已習慣於顛倒識，僅憑這一點就應該全部成佛。但事實並非如此，所以也不是僅僅是所化眾生的顯現。 如果僅僅是由願力所生，那麼圓滿正等覺佛是已經證得願力還是未證得？如果未證得，就不能成為一切智者；如果已證得，那麼願力是爲了所有眾生而無有親疏遠近地發起的，那麼通過願力，一切眾生都應毫不費力地解脫。 但事實並非如此，所以也不是僅僅由願力所生。因此，色身二者是由這三者和合的力量所生。 確定為三身的理由是：這是根據需要而定的數量。爲了自利是法身，爲了利他是色身二者。 那麼，法身如何實現自利呢？證得法身之後，一切功德
【English Translation】 Dharmakāya (Chos-kyi-sku), Sambhogakāya (Longs-spyod-rdzogs-pa'i-sku), and Nirmāṇakāya (Sprul-pa'i-sku). As it is said in the Golden Light Sutra: 'All Tathāgatas possess three bodies, namely Dharmakāya, Sambhogakāya, and Nirmāṇakāya.' Then, why are there scriptures that speak of two bodies, some of four bodies, and some of five bodies? Although there are these different accounts, they are all included within the three bodies. The Ornament of the Sutras also states: 'By the three bodies, it should be known that the Buddha's body is completely encompassed.' Now, explaining the classification of the three bodies: the Dharmakāya is the actual Buddha, as stated in the Eight Thousand Verse Prajñāpāramitā Sutra: 'One should not view the Tathāgata as a body of form; the Tathāgata is the Dharmakāya.' The Samādhirāja Sutra also states: 'The Victorious One does not regard the body of form.' The two form bodies (Sambhogakāya and Nirmāṇakāya) are the blessings of the Dharmakāya, as well as the manifestation for taming beings, and accomplished by past aspirations. It should be known that these two bodies arise from the combination of these three. If it arose solely from the blessings of the Dharmadhātu (Chos-kyi-dbyings), then since the Dharmadhātu pervades all sentient beings, all sentient beings should effortlessly be liberated, or all sentient beings should be able to meet the Buddha. But this is not the case, so it does not arise solely from the blessings of the Dharmadhātu. If it were solely the manifestation for those to be tamed, then the manifestation of something non-existent would be a distorted consciousness. If one were to attain Buddhahood based on distorted consciousness, then since sentient beings have been engaging in distorted consciousness since beginningless time, they should all have already attained Buddhahood by that alone. But this is not the case, so it is not solely the manifestation for those to be tamed. If it arose solely from aspiration, then has the Perfectly Complete Buddha attained mastery over aspiration or not? If not attained, then one would not become omniscient; if attained, then since aspiration is made for the benefit of all sentient beings without partiality, through aspiration, all should effortlessly be liberated. But this is not the case, so it does not arise solely from aspiration. Therefore, the two form bodies arise from the power of the combination of these three. The reason for the definite number of three bodies is: this is a number determined by need. For one's own benefit, it is the Dharmakāya; for the benefit of others, it is the two form bodies. Then, how does the Dharmakāya accomplish self-benefit? Having attained the Dharmakāya, all qualities
ཀྱི་གཞི་རྟེན་ཡིན་པས། སྟོབས་དང་མི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་བོས་པ་བཞིན་དུ་འདུ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་ཆོས་སྐུ་དེ་ཐོབ་པར་མ་ཟད་དེ། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དེ་ལ་མོས་པ་བྱས་པ་དང་། ཅུང་ཟད་རྟོགས་པ་དང་། ཕྱོགས་གཅིག་རྟོགས་པ་དང་། ཕལ་ཆེར་རྟོགས་པ་རྣམས་ཀྱང་ཡོན་ཏན་རིམ་པ་ལྟར། ཅུང་ཟད་དང་། མང་པོ་དང་། དུ་མ་དང་། དཔག་ཏུ་མེད་པ་དང་ལྡན་ནོ། །དེ་ལ་འཇིག་རྟེན་ཆོས་མཆོག་མན་ཆད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། མངོན་ཤེས་དང་། མཐུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐམས་ཅད་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལ་མོས་པ་བྱས་པའི་ཡོན་ཏན་ཡིན་ནོ། །འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་དགྲ་བཅོམ་པ་རྣམས་ཀྱི་སྤངས་པ་དང་། མངོན་ཤེས་དང་། རྫུ་འཕྲུལ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཅུང་ཟད་རྟོགས་པའི་ཡོན་ཏན་ཡིན་ནོ། །འཕགས་པ་རང་སངས་རྒྱས་དགྲ་བཅོམ་པ་རྣམས་ཀྱི་སྤངས་པ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། མངོན་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཕྱོགས་གཅིག་རྟོགས་པའི་ཡོན་ཏན་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་ལ་གནས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྤངས་པ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། མངོན་ཤེས་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཕལ་ཆེར་རྟོགས་པའི་ཡོན་ཏན་ཡིན་ནོ། །གཞན་དོན་ 2-13-126b གཟུགས་སྐུ་རྣམ་གཉིས་ཡོད་པས་བཞག་པ་ཡིན་ཏེ། དག་པའི་གདུལ་བྱའི་ངོས་ལ་ལོངས་སྐུའོ། །མ་དག་པའི་གདུལ་བྱའི་ངོས་ལ་སྤྲུལ་སྐུའོ། །དེས་ན་སངས་རྒྱས་ལ་སྐུ་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་ངེས་སོ། །སྐུ་གསུམ་པོ་སོ་སོའི་མཚན་ཉིད་འཆད་པ་ལ། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཞེས་པ་དེ་ཡང་། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་དོན་རྟོགས་པས། ནོར་བ་ཐམས་ཅད་ཟད་པའམ། འཁྲུལ་ངོར་སྣང་བའི་རང་བཞིན་ལོག་པ་ཙམ་ཞིག་ལ། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཞེས་ཐ་སྙད་བཏགས་པ་ཙམ་ཡིན་གྱིས། དོན་གྱི་ངོ་བོ་ལ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང་། ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་མཚན་ཉིད་དང་། མཚན་གཞིར་གྲུབ་པ་གང་ཡང་མི་མངའ་བའི་ཕྱིར། བླ་མ་མི་ལས་གསུངས་པ་དེ་ཀ་ལྟར་ཡིན་ནོ། །ལྡོག་པའི་སྒོ་ནས་བཤད་ན་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མཚན་ཉིད་བརྒྱད་དང་ལྡན་ཏེ། མཉམ་པ་དང་། ཟབ་པ་དང་། རྟག་པ་དང་། གཅིག་པ་དང་། ཡང་དག་པ་དང་། གཙང་བ་དང་། འོད་གསལ་བ་དང་། ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་དང་འབྲེལ་བའོ། །དེ་ལ་མཉམ་པ་ནི། སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལ་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཟབ་པ་ནི། སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བས་རྟོགས་པར་དཀའ་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྟག་པ་ནི། འདུས་མ་བྱས་པས་ཐོག་མཐའ་བར་གསུམ་དུ་སྐྱེ་འགག་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཅིག་པ་ནི། དབྱིངས་དང་ཡེ་ཤེས་ཐ་མི་དད་པས་དབྱེར་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དག་པ་ནི། སྒྲོ་སྐུར་གཉིས་ཀྱི་མཐའ་ལས་འདས་པས་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཙང་བ་ནི། སྒྲིབ་པ་ཉོན་མོངས་ཤེས་བྱ་སྙོམས་འཇུག་གི་གསུམ་གྱི་དྲི་མ་དང་བྲལ་བ
【現代漢語翻譯】 因為它是基礎，所以力量和無畏等所有功德，都會像被召喚一樣聚集。 此外，不僅獲得了法身（Dharmakaya），而且對法身生起信心，稍微證悟，部分證悟，以及大部分證悟，都各自具有相應的功德：稍微的，很多的，眾多的，以及不可估量的。 因此，從世間最勝法以下的禪定（Samadhi）、神通（Abhijna）和圓滿的力量，都是對法身生起信心的功德。 聖聲聞阿羅漢（Arhat）們的斷除、神通和神變等，都是稍微證悟法身的功德。 聖獨覺阿羅漢們的斷除、禪定和神通等，也都是部分證悟法身的功德。 安住于地的菩薩（Bodhisattva）們的斷除、禪定和神通等，都是大部分證悟法身的功德。 爲了利益他人， 設立了兩種色身（Rupakaya）：爲了清凈的所化，是報身（Sambhogakaya）；爲了不清凈的所化，是化身（Nirmanakaya）。 因此，佛具有三種身是確定的。 在解釋三種身各自的體性時，所謂的法身，也是因為證悟了法界（Dharmadhatu）空性（Sunyata）的意義，所有的錯誤都已窮盡，或者僅僅是迷亂顯現的自性消失而已，所以才安立法身這個名稱。 實際上，在意義的本體上，既沒有法身，也沒有法身的體性，也沒有作為體性的基礎而成立的任何事物。正如米拉日巴（Milarepa）尊者所說的那樣。 從反面的角度來說，法身具有八種體性：平等、甚深、常恒、唯一、真實、清凈、光明和與圓滿受用相關聯。 其中，平等是指所有佛的法身沒有差別。 甚深是指遠離一切戲論，難以證悟。 常恒是指非造作，在始、中、末三時都遠離生滅。 唯一是指法界（Dhatu）和智慧（Jnana）無二無別，不可分割。 真實是指超越了增益和損減兩種邊，如實不顛倒。 清凈是指遠離煩惱障、所知障和等持障三種垢染。
【English Translation】 Because it is the basis, all qualities such as strength and fearlessness gather as if summoned. Furthermore, not only is the Dharmakaya attained, but also having faith in the Dharmakaya, slightly realizing it, partially realizing it, and mostly realizing it, each possesses corresponding merits: slight, many, numerous, and immeasurable. Therefore, all the Samadhi, Abhijna, and perfect powers from the highest worldly Dharma downwards are the merits of having faith in the Dharmakaya. The abandonment, Abhijna, and miraculous powers of the noble Sravaka Arhats are all the merits of slightly realizing the Dharmakaya. The abandonment, Samadhi, and Abhijna of the noble Pratyekabuddha Arhats are also the merits of partially realizing the Dharmakaya. The abandonment, Samadhi, and Abhijna of the Bodhisattvas abiding on the Bhumis are all the merits of mostly realizing the Dharmakaya. For the benefit of others, Two Rupakayas are established: for the pure disciples, it is the Sambhogakaya; for the impure disciples, it is the Nirmanakaya. Therefore, it is certain that the Buddha has three Kayas. When explaining the individual characteristics of the three Kayas, the so-called Dharmakaya is also because the meaning of the Dharmadhatu Sunyata is realized, all errors are exhausted, or merely the nature of deluded appearances is reversed, so the name Dharmakaya is merely a designation. In reality, in the essence of meaning, there is neither Dharmakaya, nor the nature of Dharmakaya, nor anything established as the basis of the nature. It is just as the venerable Milarepa said. From the opposite perspective, the Dharmakaya possesses eight characteristics: equality, profundity, permanence, oneness, truth, purity, luminosity, and association with perfect enjoyment. Among them, equality means that there is no difference in the Dharmakaya of all Buddhas. Profundity means that it is difficult to realize because it is free from all elaborations. Permanence means that it is unconditioned and free from arising and ceasing in the beginning, middle, and end. Oneness means that Dhatu and Jnana are non-dual and indivisible. Truth means that it transcends the two extremes of addition and subtraction, and is truly non-inverted. Purity means that it is free from the three stains of afflictive obscurations, cognitive obscurations, and meditative absorption obscurations.
འི་ཕྱིར་རོ། །འོད་གསལ་བ་ནི། རྟོག་པ་མེད་པ་སྟེ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པས་མི་རྟོག་པ་དེ་ཉིད་དུ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་དང་འབྲེལ་བ་ནི། ཡོན་ཏན་རྒྱ་ཆེན་པོའི་བདག་ཉིད་ཀྱི། 2-13-127a ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་རྟེན་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ཡང་རྒྱུད་བླ་མ་ལས། ཐོག་མ་དབུས་མཐའ་མེད་ཅིང་རྣམ་དབྱེར་མེད། །གཉིས་མེད་གསུམ་བྲལ་དྲི་མེད་རྣམ་རྟོག་མེད། །ཆོས་དབྱིངས་རང་བཞིན་གང་ཡིན་དེ་རྟོགས་པས། །མཉམ་པར་བཞག་པའི་རྣལ་འབྱོར་པ་ཡིས་མཐོང་། །ཞེས་གསུངས་སོ། །མདོ་སྡེ་རྒྱན་ལས་ཀྱང་། རང་བཞིན་སྐུ་ནི་མཉམ་པ་དང་། །ཕྲ་ཞིང་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་འབྲེལ་དང་། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་ཡང་མཚན་ཉིད་བརྒྱད་དང་ལྡན་ཏེ། འཁོར་དང་། ཞིང་དང་། སྐུ་དང་། མཚན་དང་། ཆོས་དང་། མཛད་པ་དང་། ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་དང་། རང་བཞིན་མེད་པའོ། །དེ་ལ་གང་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་སྤྱོད་པའི་འཁོར་ནི། ས་བཅུ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤ་སྟག་གོ། གང་དུ་ལོངས་སྤྱོད་པའི་ཞིང་ནི། ཞིང་ཁམས་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །གང་གིས་ལོངས་སྤྱོད་པའི་སྐུ་ནི། དཔལ་རྣམ་པར་སྣང་མཛད་ལ་སོགས་པའོ། །གང་དང་ལྡན་པའི་མཚན་ནི། སྐུ་དེ་མཚན་བཟང་པོ་སུམ་བཅུ་རྩ་གཉིས་དང་། དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་བརྒྱད་ཅུ་དང་ལྡན་པའོ། །གང་ལ་རྫོགས་པར་ལོངས་སྤྱོད་པའི་ཆོས་ནི། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འབའ་ཞིག་གོ། གང་མཛད་པའི་འཕྲིན་ལས་ནི། རྒྱལ་སྲས་ལུང་སྟོན་པ་ལ་སོགས་པ་མཛད་པའོ། །ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་ནི། མཛད་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལ་འབད་པ་དང་བྲལ་ཏེ། ནོར་བུའི་རྒྱལ་པོ་ལྟར་ལྷུན་གྲུབ་ཏུ་འབྱུང་བའོ། །རང་བཞིན་མེད་པ་ནི། སྐུ་ལ་སོགས་པ་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་ཡང་། ཤེལ་གྱི་ཁ་དོག་ལྟར་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་རང་བཞིན་དང་བྲལ་བའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་མདོ་སྡེ་རྒྱན་ལས། ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་ཁམས་ 2-13-127b ཀུན་ཏུ། །འཁོར་ཡོངས་སྡུད་དང་ཞིང་དང་མཚན། །སྐུ་དང་ཆོས་རྫོགས་ལོངས་སྤྱོད་དང་། །མཛད་པ་དག་གིས་ཐ་དད་དོ། །ཅེས་གསུངས་སོ། །མངོན་རྟོགས་རྒྱན་ལས་ཀྱང་། མཚན་ནི་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང་། །དཔེ་བྱད་བརྒྱད་ཅུའི་བདག་ཉིད་ནི། །ཐེག་ཆེན་ཉེ་བར་ལོངས་སྤྱོད་ཕྱིར། །ཐུབ་པའི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་སྐུར་བཞེད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ཡང་མཚན་ཉིད་བརྒྱད་དང་ལྡན་ཏེ། རྟེན་དང་། རྒྱུ་དང་། ཞིང་དང་།དུས་དང་། རང་བཞིན་དང་། འཇུག་པར་བྱེད་པ་དང་། སྨིན་པར་བྱེད་པ་དང་། གྲོལ་བར་བྱེད་པའོ། །དེ་ལ་རྟེན་ནི། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་སྟེ་གཡོ་བ་མེད་བཞིན་དུའོ། །རྒྱུ་ནི། འགྲོ་བ་མཐའ་དག་ལ་ཕན་པར་བཞེད་པའི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ལས་བྱུང་བའོ། །ཞིང་ནི། ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཞིང་དང་ཡོངས་སུ་མ་དག་པའི་ཞིང་ཡང་ངོ་། །དུས་ནི། འཇ
【現代漢語翻譯】 是爲了什麼呢？光明是無分別的，因為不作分別，專注于那不分別的本身。與圓滿受用相關聯，是因為它是廣大功德的自性，是圓滿受用的所依。 正如《寶性論》中所說：『無始無中亦無終，無有分別無二元，離三垢染無分別，證悟法界自性者，瑜伽行者平等見。』《經莊嚴論》中也說：『自性身是平等性，微細且與圓滿受用相關聯。』 圓滿報身也具有八種特徵：眷屬、剎土、身、相、法、事業、任運成就和無自性。與誰一同受用的眷屬呢？是安住於十地的菩薩們。在何處受用的剎土呢？是清凈的剎土。以何身受用呢？是毗盧遮那佛等。具有何種相好呢？此身具有三十二相和八十隨形好。圓滿受用何種法呢？唯有大乘法。作何種事業呢？是為諸佛之子授記等。任運成就是指，所有這些事業等，不需勤作，如如意寶王般任運成就。無自性是指，雖然顯現為各種身等，卻如水晶的顏色般，遠離各種自性。 正如《經莊嚴論》中所說：『圓滿受用遍一切，眷屬圓滿攝持剎，相好身圓滿受用，事業等亦各不同。』《現觀莊嚴論》中也說：『相好三十二與八十，為近受用大乘故，勝者受用圓滿身。』 化身也具有八種特徵：所依、因、剎土、時間、自性、引導、成熟和解脫。所依是什麼呢？是法身，即不動的狀態。因是什麼呢？是從利益一切眾生的廣大慈悲心中產生的。剎土是什麼呢？既有清凈的剎土，也有不凈的剎土。時間是什麼呢？直到世界...
【English Translation】 What is it for? Luminosity is non-conceptual, because it does not conceptualize, focusing on the non-conceptual itself. It is associated with perfect enjoyment because it is the nature of vast qualities and the basis for perfect enjoyment. As stated in the Ratnagotravibhāga (Uttaratantra): 'Without beginning, middle, or end, without distinctions, non-dual, free from three, stainless, without conceptualization, the yogis who abide in equanimity see the nature of dharmadhātu.' The Mahāyānasaṃgraha also states: 'The Svābhāvikakāya (Essence Body) is equality, subtle, and associated with perfect enjoyment.' The Sambhogakāya (Enjoyment Body) also has eight characteristics: retinue, field, body, marks, dharma, activity, spontaneous accomplishment, and absence of inherent existence. Who is the retinue with whom it enjoys? It is exclusively the Bodhisattvas who abide on the ten bhūmis (grounds). Where is the field in which it enjoys? It is a completely pure field. With what body does it enjoy? It is Vairocana, etc. What marks does it possess? That body possesses the thirty-two major marks and eighty minor marks of excellence. What dharma does it perfectly enjoy? It is exclusively the Mahāyāna. What activity does it perform? It performs activities such as prophesying to the sons of the Buddhas. Spontaneous accomplishment means that all those activities, etc., are free from effort and occur spontaneously like a wish-fulfilling jewel. Absence of inherent existence means that although it appears in various forms such as bodies, it is devoid of various inherent existences, like the color of crystal. As stated in the Mahāyānasaṃgraha: 'Perfect enjoyment pervades all realms, with a complete retinue, field, and marks. The body and dharma are perfectly enjoyed, and the activities are distinct.' The Abhisamayālaṃkāra also states: 'The thirty-two marks and eighty signs are the nature of the Victorious One's Enjoyment Body, for the sake of enjoying the Great Vehicle.' The Nirmāṇakāya (Emanation Body) also has eight characteristics: basis, cause, field, time, nature, guiding, maturing, and liberating. What is the basis? It is the Dharmakāya (Truth Body), which is the state of immovability. What is the cause? It arises from great compassion that wishes to benefit all beings. What is the field? It is both the pure field and the impure field. What is the time? It is until the world...
ིག་རྟེན་ཇི་སྲིད་གནས་ཀྱི་བར་དུ་རྒྱུན་མི་ཆད་པའོ། །རང་བཞིན་ནི། སྤྲུལ་པ་གསུམ་གྱི་གཟུགས་ཀྱིས་ཏེ། བཟོ་སྤྲུལ་པ་པི་ཝང་ལེན་པ་ལ་སོགས་པ་བཟོ་སྣ་ཚོགས་དཔེ་མེད་པར་མཁས་ཤིང་སྦྱོར་བ་དང་། སྐྱེ་བ་སྤྲུལ་པ་རི་བོང་ལ་སོགས་ལུས་དམན་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱང་ལེན་པ་དང་། མཆོག་གི་སྤྲུལ་པ་དགའ་ལྡན་ནས་གཤེགས་པ་དང་། ལྷུམས་སུ་འཇུག་པ་ནས། ཞི་བ་ཆེན་པོར་གཤེགས་པའི་བར་སྟོན་པའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་མདོ་སྡེ་རྒྱན་ལས། བཟོ་དང་སྐྱེ་དང་བྱང་ཆུབ་ཆེ། །མྱ་ངན་འདས་པ་རྟག་སྟོན་པས། །སངས་རྒྱས་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་འདི་ནི། །རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཐབས་ཆེན་པོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །རྒྱུད་བླ་མ་ལས་ཀྱང་། སྤྲུལ་པའི་རང་བཞིན་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས། །སྐྱེ་བ་མངོན་པར་སྐྱེ་བ་དང་། །དགའ་ལྡན་གནས་ནས་འཕོ་བ་དང་། །ལྷུམས་སུ་འཇུག་དང་ 2-13-128a བལྟམས་པ་དང་། །བཟོ་ཡི་གནས་ལ་མཁས་པ་དང་། །བཙུན་མོའི་འཁོར་ལ་དགྱེས་རོལ་དང་། །ངེས་འབྱུང་དཀའ་བ་སྤྱོད་པ་དང་། །བྱང་ཆུབ་སྙིང་པོ་གཤེགས་པ་དང་། །བདུད་སྡེ་འཇོམས་དང་རྫོགས་པར་ནི། །བྱང་ཆུབ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་དང་། །མྱ་ངན་འདའ་བར་གཤེགས་མཛད་རྣམས། །ཡོངས་སུ་མ་དག་ཞིང་རྣམས་སུ། །སྲིད་པ་ཇི་སྲིད་གནས་པར་སྟོན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །འཇུག་པར་བྱེད་པ་ནི། འཇིག་རྟེན་ཐ་མལ་པ་དག་ཅི་རིགས་པར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་ལ་འདུན་ཞིང་འཇུག་པར་བྱེད་པའོ། །སྨིན་པར་བྱེད་པ་ནི། ལམ་ལ་ཞུགས་པ་རྣམས་ཚོགས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པའོ། །གྲོལ་བར་བྱེད་པ་ནི། དགེ་བས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་དག་སྲིད་པའི་འཆིང་བ་ལས་གྲོལ་བར་བྱེད་པའོ། །དེ་ལྟར་རྒྱུད་བླ་མ་ལས། འཇིག་རྟེན་ཞི་བའི་ལམ་ལ་འཇུག་པ་དང་། །རབ་ཏུ་སྨིན་དང་ལུང་སྟོན་རྒྱུ་ཡི་གཟུགས། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་བརྒྱད་པོ་དེ་སྤྲུལ་པའི་སྐུའི་མཚན་ཉིད་དོ། །མངོན་རྟོགས་རྒྱན་ལས། གང་གིས་སྲིད་པ་ཇི་སྲིད་པར། །འགྲོ་ལ་ཕན་པ་སྣ་ཚོགས་པ། །མཉམ་དུ་མཛད་པའི་སྐུ་དེ་ནི། །ཐུབ་པའི་སྤྲུལ་སྐུ་རྒྱུན་མི་ཆད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །ཁྱད་པར་ནི་གསུམ་སྟེ། །མཉམ་པའི་ཁྱད་པར་དང་། རྟག་པའི་ཁྱད་པར་དང་། སྣང་བའི་ཁྱད་པར་རོ། །དེ་ལ་དང་པོ་མཉམ་པའི་ཁྱད་པར་ནི། སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི། རྟེན་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཐ་དད་མེད་པས་མཉམ་པའོ། །སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་ནི་དགོངས་པ་ཐ་དད་མེད་པས་མཉམ་པའོ། །སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ནི་འཕྲིན་ལས་ཐུན་མོང་དུ་གྱུར་པས་མཉམ་པའོ། །དེ་ལྟར་ 2-13-128b ཡང་མདོ་སྡེ་རྒྱན་ལས། དེ་དག་རྟེན་དང་དགོངས་པ་དང་། །འཕྲིན་ལས་ཀྱིས་ནི་མཉམ་པ་ཉིད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །རྟག་པའི་ཁྱད་པར་ནི། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དོན་དམ་པར་སྐྱེ་འགག་དང་བྲལ་བའི་བདག་ཉིད་ཡིན
【現代漢語翻譯】 一直到輪迴存在的時間，都不會中斷。自性是：以三化身（梵文：Trikāya）的形象，如工巧化身擅長無比地製作和結合各種工藝，如彈琵琶等；生化身則示現為兔等各種低劣的身體；殊勝化身則示現從兜率天降臨，從入胎到示現進入大寂滅之間。如《經莊嚴論》所說：『工巧與生及大菩提，涅槃常示現，此佛之化身，乃解脫之大方便。』《寶性論》中也說：『化身之自性，以種種方式，示現出生，從兜率天降臨，入胎與誕生，精通工巧之業，歡喜嬉戲于妃嬪眷屬中，出離，行持苦行，趨至菩提樹下，降伏魔軍，圓滿菩提，轉法輪，示現入涅槃，於一切不清凈之剎土中，示現存在直至輪迴存在。』引入的方式是：引導世間凡夫俗子各自趨入三種寂滅。成熟的方式是：使入道者圓滿積累資糧。解脫的方式是：使善業圓滿者從輪迴的束縛中解脫出來。如《寶性論》所說：『引入世間寂滅道，令其成熟並授記，乃色身之作用。』如是，以上八種是化身的特徵。《現觀莊嚴論》中說：『以其存在輪迴間，利益有情種種事，同時行持之身，乃能仁之化身，恒常不間斷。』殊勝之處有三：平等的殊勝、常恒的殊勝和顯現的殊勝。其中，第一，平等的殊勝是：所有佛的法身，以所依之法界無有差別而平等。所有佛的報身，以意趣無有差別而平等。所有佛的化身，以事業共同而平等。如《經莊嚴論》所說：『彼等以所依、意趣及事業，實乃平等性。』常恒的殊勝是：法身在勝義諦中是遠離生滅的自性。
【English Translation】 It does not cease as long as cyclic existence remains. Its nature is: through the forms of the three emanational bodies (Trikāya), such as the craft emanation being incomparably skilled in making and combining various crafts, such as playing the lute; the birth emanation taking on various inferior bodies such as rabbits; and the supreme emanation showing the descent from Tushita, from entering the womb to showing the entry into great nirvana. As the Ornament of the Sutras says: 'Craft and birth and great enlightenment, Nirvana constantly shown, This Buddha's emanation body, Is the great means of liberation.' Also, the Uttaratantra says: 'The nature of emanation, In various ways, Shows manifest birth, Descent from the Tushita abode, Entering the womb and birth, Being skilled in the place of crafts, Rejoicing and playing in the circle of consorts, Renunciation, practicing austerities, Going to the essence of enlightenment, Conquering the hosts of demons, and completely, Enlightenment, the wheel of Dharma, And passing into nirvana, All these actions, In impure realms, Are shown as long as existence remains.' The way of entering is: guiding ordinary worldly people to aspire to and enter into the three aspects of nirvana as appropriate. The way of maturing is: causing those who have entered the path to fully mature their accumulations. The way of liberating is: liberating those who have fully matured in virtue from the bonds of cyclic existence. As the Uttaratantra says: 'Entering the world into the path of peace, Fully maturing and prophesying, are the forms of the cause.' Thus, these eight are the characteristics of the emanation body. The Ornament of Clear Realization says: 'By which, as long as existence remains, Various benefits to beings, Simultaneously performing that body, Is the Sugata's emanation body, constantly unceasing.' There are three distinctions: the distinction of equality, the distinction of permanence, and the distinction of appearance. Among these, the first, the distinction of equality, is: the Dharmakaya of all Buddhas is equal because the element of reality, the basis, is without difference. The Sambhogakaya of all Buddhas is equal because their intention is without difference. The Nirmanakaya of all Buddhas is equal because their activity is common. As the Ornament of the Sutras says: 'Those are equal in basis, intention, and activity.' The distinction of permanence is: the Dharmakaya is, in ultimate truth, the nature of being free from arising and ceasing.
་པས་རང་བཞིན་གྱིས་རྟག་པའོ། །ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་ནི་ཆོས་ཀྱི་ལོངས་སྤྱོད་རྒྱུན་ཆད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རྒྱུན་གྱིས་རྟག་པའོ། །སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ནི་མི་སྣང་བར་གྱུར་ནས་ཀྱང་ཡང་དང་ཡང་དུ་སྟོན་པ་སྟེ། རིགས་མཐུན་རྒྱུན་ཆད་ཀྱང་འཚམས་པའི་དུས་ལས་མི་ཡོལ་བར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་བྱ་བ་བྱེད་པ་རྟག་པའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་མདོ་སྡེ་རྒྱན་ལས། རང་བཞིན་དང་ནི་རྒྱུན་མི་ཆད། །རྒྱུན་གྱིས་དེ་དག་རྟག་པ་ཉིད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །སྣང་བའི་ཁྱད་པར་ནི། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་དག་པས་ནི་ཆོས་སྐུ་སྣང་ངོ་། །ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་དག་པས་ནི་ལོངས་སྐུ་སྣང་ངོ་། །ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་དག་པས་ནི་སྤྲུལ་སྐུ་སྣང་ངོ་། །དམ་ཆོས་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་ཐར་པ་རིན་པོ་ཆེའི་རྒྱན་ལས། འབྲས་བུ་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་བསྟན་པའི་ལེའུ་སྟེ་ཉི་ཤུ་པའོ།། །། ༈ སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཕྲིན་ལས་བསྟན་པའི་ལེའུ། འཕྲིན་ལས་རྟོག་མེད་འགྲོ་དོན་མཛད། །ཅེས་པ་ལ། འོ་ན་དང་པོ་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་། བར་དུ་ལམ་ཉམས་སུ་ལེན་པ་དང་། མཐར་འབྲས་བུ་སངས་རྒྱས་འདོད་པ་ཐམས་ཅད་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་བསལ་ཞིང་བདེ་བ་བསྒྲུབ་པའི་དོན་ཆེད་ཁོ་ན་ཡིན་ན། སངས་རྒྱས་པའི་ཚེ། རྣམ་རྟོག་དང་འབད་རྩོལ་མི་མངའ་བར་འདུག་པས། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ཅང་འབྱུང་ངམ་སྙམ་ན། སངས་རྒྱས་ལ་འབད་རྩོལ་དང་རྣམ་རྟོག་མི་མངའ་བཞིན་དུ། འགྲོ་དོན་ལྷུན་གྲུབ་དང་རྒྱུན་མི་ཆད་པར་འབྱུང་ངོ་། །དེ་ཡང་ཇི་ལྟར་འབྱུང་བ་བཤད་ན། སྡོམ་ནི། སྐུ་ནི་རྟོག་མེད་འགྲོ་དོན་མཛད། ། 2-13-129a དེ་བཞིན་གསུང་དང་ཐུགས་ཀྱང་ནི། །རྟོག་པ་མེད་པར་འགྲོ་དོན་མཛད། །གསུམ་གྱིས་སངས་རྒྱས་འཕྲིན་ལས་བསྡུས། །ཤེས་པའོ། །དེ་ཡང་སྐུ་གསུང་ཐུགས་རྣམ་རྟོག་མེད་པས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མཛད་པ་དེ་དཔེ་དང་སྦྱར་ནས། རྒྱུད་བླ་མ་ལས་གསུངས་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། བརྒྱ་བྱིན་རྔ་སྤྲིན་ཚངས་པ་དང་། །ཉི་མ་ནོར་བུ་རིན་ཆེན་བཞིན། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྒྲ་བརྙན་བཞིན། །ནམ་མཁའ་དང་ནི་ས་བཞིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་བརྒྱ་བྱིན་དུ་སྣང་བ་བཞིན་ཞེས་པ་ནི། སྐུ་རྟོག་པ་མེད་པས་འགྲོ་དོན་མཛད་པའི་དཔེ་སྟེ། དཔེར་ན་ལྷ་དབང་བརྒྱ་བྱིན་དེ། ལྷའི་བུ་མོའི་ཚོགས་དང་བཅས་ནས་རྣམ་པར་རྒྱལ་བའི་ཁང་བཟང་ན་བཞུགས་པ་ལ། ཁང་བཟང་དེ་བཻཌཱུརྱའི་རང་བཞིན་དག་ཅིང་དང་བ་ཡིན་པས། བརྒྱ་བྱིན་གྱི་གཟུགས་བརྙན་ཁང་བཟང་གི་ཕྱི་རོལ་དུ་སྣང་བ་འབྱུང་ངོ་། །དེར་ས་གཞི་ལ་གནས་པའི་སྐྱེས་པ་དང་བུད་མེད་གཞན་དག་གིས་བརྒྱ་བྱིན་གྱི་གཟུགས་བརྙན་དང་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་གཟུགས་བརྙན་མཐོང་ནས། ངེད་ཀྱང་མྱུར་དུ་འདི་ལྟར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་སྨོན་ལམ་འདེབས་ཤིང་དེའི་དོན་དུ་དགེ་བ་ལ་འབད་
【現代漢語翻譯】 法身（chos sku）的自性是恒常的。報身（longs spyod rdzogs pa'i sku）是由於其對佛法的受用永不間斷而恒常存在。化身（sprul pa'i sku）即使在消失之後也會一次又一次地顯現，即使同類眾生斷絕，也不會錯過合適的時機而出現，因此其事業是恒常的。正如《經莊嚴論》（mdo sde rgyan）中所說：『自性與相續不斷，因此它們是恒常的。』顯現的差別是：法界（chos kyi dbyings）因知識障（shes bya'i sgrib pa）的清凈而顯現法身；煩惱障（nyon mongs pa'i sgrib pa）的清凈而顯現報身；業障（las kyi sgrib pa）的清凈而顯現化身。《如意寶·解脫珍寶飾》（dam chos yid bzhin gyi nor bu thar pa rin po che'i rgyan）中說：『果位圓滿之佛陀教義品第二十。』 佛陀事業之品 『事業無分別，利益眾生。』那麼，首先發起菩提心，中間修持道，最終希求佛果，所有這些都僅僅是爲了消除眾生的痛苦並帶來快樂。那麼，成佛之後，既然不再有分別念和努力，還能利益眾生嗎？即使佛陀沒有努力和分別念，利益眾生也會自然而然、永不間斷地發生。那麼，這是如何發生的呢？總結如下：『身無分別，利益眾生，同樣語和意，無分別而利益，三者攝佛陀，事業當知曉。』也就是說，身語意沒有分別念而利益眾生，這可以用比喻來說明。如《寶性論》（rgyud bla ma）中所說：『如帝釋鼓云梵天，如日如寶如珍寶，如是如來如影像，如虛空及如大地。』 其中，『如帝釋天顯現』是說，身體沒有分別念而利益眾生的例子。例如，天王帝釋天（brgya byin，Indra）與天女們一同住在殊勝的宮殿中，由於宮殿是毗琉璃（bai DU rya）的自性，清凈而透明，帝釋天的影像會顯現在宮殿之外。在那裡，居住在地面上的男女們看到帝釋天的影像和享樂的影像，便會祈願：『愿我們也迅速變成這樣！』併爲此精進于善行。
【English Translation】 The nature of Dharmakaya (chos sku) is inherently permanent. The Sambhogakaya (longs spyod rdzogs pa'i sku) is permanent because its enjoyment of the Dharma is continuous and uninterrupted. The Nirmanakaya (sprul pa'i sku), even after disappearing, appears again and again. Even if the lineage of similar beings is interrupted, it will appear without missing the appropriate time, so its activity is permanent. As stated in the 'Ornament of the Sutras' (mdo sde rgyan): 'Nature and continuity are uninterrupted, therefore they are permanent.' The difference in appearance is: the Dharmadhatu (chos kyi dbyings) manifests the Dharmakaya due to the purification of the obscuration of knowledge (shes bya'i sgrib pa); the Sambhogakaya manifests due to the purification of the obscuration of afflictions (nyon mongs pa'i sgrib pa); and the Nirmanakaya manifests due to the purification of the obscuration of karma (las kyi sgrib pa). 'The Jewel Ornament of Liberation, the Wish-Fulfilling Jewel' (dam chos yid bzhin gyi nor bu thar pa rin po che'i rgyan) says: 'Chapter Twenty, Teaching the Fruit of Perfect Enlightenment.' Chapter on the Activities of the Buddha 'Activities are without conceptualization, benefiting beings.' If the initial generation of Bodhicitta, the intermediate practice of the path, and the ultimate desire for Buddhahood are all solely for the purpose of eliminating the suffering of beings and bringing happiness, then when one becomes a Buddha, since there is no longer any conceptualization or effort, can beings still be benefited? Even though the Buddha has no effort or conceptualization, the benefit of beings arises spontaneously and continuously. How does this happen? The summary is: 'The body, without conceptualization, benefits beings; likewise, speech and mind, without conceptualization, benefit beings; these three encompass the activities of the Buddha; know this.' That is, the body, speech, and mind benefit beings without conceptualization, which can be illustrated with examples. As stated in the 'Uttaratantra' (rgyud bla ma): 'Like Indra, the drum, the cloud, Brahma, like the sun, the jewel, the precious one, likewise the Tathagata is like an image, like space and like earth.' Among them, 'like the appearance of Indra' is an example of how the body benefits beings without conceptualization. For example, the king of gods, Indra (brgya byin, Indra), dwells in a magnificent palace with a retinue of goddesses. Because the palace is of the nature of Vaidurya (bai DU rya), pure and transparent, the image of Indra will appear outside the palace. There, men and women living on the ground see the image of Indra and the image of enjoyment, and they pray: 'May we also quickly become like this!' and strive for virtue for that purpose.
པས་ཤི་འཕོས་ནས་དེར་སྐྱེའོ། །གཟུགས་བརྙན་སྣང་བ་དེ་ལ་རྣམ་རྟོག་མེད་ཅིང་གཡོ་བ་མེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་དོན་ཆེན་པོ་ལ་ཉེ་བར་ཞུགས་པ་དད་པ་ལ་སོགས་པ་སྒོམ་པ་ལ། རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་སྐུ་མཚན་དཔེས་བརྒྱན་པ། འཆག་པ་དང་བཞེངས་པ་དང་བཞུགས་པ་དང་གཟིམས་པ་དང་ཆོས་གསུང་བ་དང་མཉམ་པར་བཞག་པ་ལ་སོགས་པ་ཆོ་འཕྲུལ་སྣ་ཚོགས་པ་མཛད་པ་མཐོང་བར་འགྱུར་ལ། དེ་སྣང་བས་དེ་ལ་དད་ཅིང་འདུན་ཏེ། དེ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དེའི་རྒྱུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་འཇུག་པས། མཐར་སངས་རྒྱས་ཐོབ་པར་ 2-13-129b འགྱུར་རོ། །སྐུར་སྣང་བ་དེ་ནི་རྣམ་རྟོག་མེད་ཅིང་གཡོ་བ་མེད་དོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། ཇི་ལྟར་བཻཌཱུརྱ་ས་གཞི་གཙང་མ་ལ། །ལྷ་དབང་ལུས་ཀྱི་གཟུགས་བརྙན་སྣང་བ་ལྟར། །དེ་བཞིན་འགྲོ་སེམས་ས་གཞི་གཙང་མ་ལ། །ཐུབ་པའི་དབང་པོའི་སྐུ་ཡི་གཟུགས་བརྙན་འཆར། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེས་ན་སྐུ་རྣམ་རྟོག་མེད་པས་འགྲོ་དོན་མཛད་པའོ། །ལྷའི་རྔ་བཞིན་ཞེས་པ་ནི། གསུང་རྣམ་རྟོག་མེད་པས་འགྲོ་དོན་མཛད་པའི་དཔེ་སྟེ། དཔེར་ན་རྣམ་པར་རྒྱལ་བའི་ཁང་བཟང་གི་སྟེང་ན། ལྷའི་རྔ་ཆོས་ཀྱི་ཤུགས་འཆང་ཞེས་བྱ་བ། ལྷ་རྣམས་ཀྱི་སྔོན་གྱི་དཀར་པོའི་ལས་ཀྱི་མཐུ་ཡིས་གྲུབ་པ་ཞིག་ཡོད་དེ། དེ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་བཞིན་དུ། འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་ནི་མི་རྟག་པའོ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་བཀའ་རྟགས་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱ་བཞི་ནི་འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་ནི་མི་རྟག་པའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་བདག་མེད་པའོ། །ཟག་བཅས་ཐམས་ཅད་ནི་སྡུག་བསྔལ་བའོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐམས་ཅད་ཞི་བའོ། །སྐད་ཀྱིས་བག་མེད་པའི་ལྷ་རྣམས་བསྐུལ་ལོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། ཇི་ལྟར་ལྷ་ནང་ལྷ་རྣམས་ཀྱི། །སྔོན་གྱི་དཀར་པོའི་མཐུ་ཡིས་ནི། །འབད་དང་གནས་དང་ཡིད་གཟུགས་དང་། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་བཞིན་དུ། །མི་རྟག་སྡུག་བསྔལ་བདག་མེད་དང་། ཞི་བའི་སྒྲ་ཡིས་བག་མེད་པའི། །ལྷ་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཡང་ནས་ཡང་། །ཆོས་ཀྱི་རྔས་ནི་སྐུལ་བྱེད་ལྟར། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་འབད་རྩོལ་དང་བྲལ་ཞིང་རྟོག་དཔྱོད་མེད་ཀྱང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་གིས་སྐལ་ལྡན་རྣམས་ལ་ཇི་ལྟར་འཚམ་པའི་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། དེ་བཞིན་ཁྱབ་བདག་འབད་སོགས་དང་། །བྲལ་ཡང་འགྲོ་བ་མ་ལུས་པ། །སངས་རྒྱས་གསུང་གིས་ཁྱབ་མཛད་དེ། །སྐལ་ལྡན་རྣམས་ལ་ 2-13-130a ཆོས་སྟོན་ཏོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེས་ན་གསུང་རྣམ་རྟོག་མེད་པས་འགྲོ་དོན་མཛད་པའོ། །སྤྲིན་བཞིན་ཞེས་པ་ནི། ཐུགས་རྣམ་རྟོག་མེད་པས་འགྲོ་དོན་མཛད་པའི་དཔེ་སྟེ། དཔེར་ན་དབྱར་གྱི་དུས་ན་འབད་རྩོལ་མེད་པར་ནམ་མཁའ་ལ་སྤྲིན་ཚོགས་ཏེ། རྣམ་རྟོག་མེད་པར་ཆར་ས་ལ་བབས་ནས་ལོ་ཐོག་ལ་སོགས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སྐྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། ཇི་ལྟར་དབྱར་གྱ
【現代漢語翻譯】 當他去世並轉世到那裡時，顯現的影像沒有分別念，也沒有動搖。同樣，對於那些接近大事、修習信仰等的人來說，圓滿佛陀的身體，以相好莊嚴，行走、站立、坐臥、說法、入定等等，會看到各種各樣的神變。由於這種顯現，他們會生起信心和渴望，爲了獲得它，他們會投入到生起菩提心等原因中，最終證得佛果。 所顯現的身體沒有分別念，也沒有動搖。就像經中所說：『如在凈琉璃地上，顯現天王之身影像；如是眾生清凈心地上，映現能仁之身形。』因此，佛身以無分別念而利益眾生。『如天鼓』是指佛語以無分別念而利益眾生的例子。例如，在殊勝的樓閣之上，有一面名為『持法力』的天鼓，是諸天過去善業的力量所成就的。它在沒有分別唸的情況下，發出『一切有為法皆是無常』等四法印的聲音，這四法印是：一切有為法皆是無常，一切法皆是無我，一切有漏法皆是痛苦，一切涅槃皆是寂靜。這聲音激勵著放逸的天人們。就像經中所說：『如天眾中，諸天之，昔日善業力所成，不需勤作處及意，無有分別念而能，以無常苦無我及，寂靜之聲 पुन: पुन: (藏文) प्रेरणां (梵文天城體) preraṇāṃ (梵文羅馬擬音，激勵) 覺醒諸天眾。』同樣，即使沒有努力和分別，佛陀的語言也會向有緣者宣說適合他們的佛法。就像經中所說：『如是遍主離勤等，亦以佛語遍一切，于諸具緣者宣說，如其所宜之妙法。』因此，佛語以無分別念而利益眾生。 『如雲』是指佛意以無分別念而利益眾生的例子。例如，在夏季，無需努力，天空中就會聚集雲朵，在沒有分別唸的情況下，雨水降落到地面上，使莊稼等豐收。就像經中所說：『如夏時節』
【English Translation】 When he dies and is reborn there, the appearing image has no conceptualization and does not waver. Similarly, for those who approach great matters and cultivate faith and so on, the body of the complete Buddha, adorned with marks and signs, walking, standing, sitting, lying down, teaching the Dharma, entering into samadhi, and so on, various kinds of miracles will be seen. Because of this appearance, they will have faith and desire, and in order to obtain it, they will engage in the causes of generating Bodhicitta and so on, and ultimately attain Buddhahood. The appearing body has no conceptualization and does not waver. As it is said: 'Just as on a pure beryl ground, the image of the body of the lord of gods appears; likewise, on the pure ground of sentient beings' minds, the image of the body of the Sage appears.' Therefore, the Buddha's body benefits beings without conceptualization. 'Like a divine drum' is an example of speech benefiting beings without conceptualization. For example, on top of a victorious mansion, there is a divine drum called 'Holder of Dharma Power,' which is accomplished by the power of the gods' past white deeds. Without conceptualization, it proclaims the four seals of the Dharma, such as 'All conditioned phenomena are impermanent.' The four seals are: all conditioned phenomena are impermanent, all dharmas are without self, all contaminated phenomena are suffering, and all nirvana is peace. This sound inspires the inattentive gods. As it is said: 'Just as among the gods, the gods, by the power of their past white deeds, without effort, place, or mind, without conceptualization, with the sound of impermanence, suffering, selflessness, and peace, पुनः पुनः (Tibetan) प्रेरणां (Sanskrit Devanagari) preraṇāṃ (Sanskrit Romanization, inspiration) awaken all the inattentive gods like a Dharma drum.' Similarly, even without effort or discrimination, the Buddha's speech teaches the Dharma to the fortunate ones in a way that is suitable for them. As it is said: 'Thus, the all-pervading lord, without effort and so on, also pervades all beings with the Buddha's speech, and teaches the Dharma to the fortunate ones as is appropriate.' Therefore, speech benefits beings without conceptualization. 'Like a cloud' is an example of mind benefiting beings without conceptualization. For example, in the summer, without effort, clouds gather in the sky, and without conceptualization, rain falls on the ground, causing crops and so on to flourish. As it is said: 'Just as in summer'
ི་དུས་ན་སྤྲིན། ལོ་ཐོག་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་རྒྱུ། །ཆུ་ཡི་ཕུང་པོ་འབད་མེད་པ། །ས་ལ་མངོན་པར་འབབ་པ་ལྟར། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཐུགས་ཀྱི་འཕྲིན་ལས་རྣམ་རྟོག་མེད་པར་ཆོས་ཀྱི་ཆར་གདུལ་བྱ་ལ་བབས་པས། དགེ་བའི་ལོ་ཐོག་སྨིན་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། དེ་བཞིན་ཐུགས་རྗེའི་སྤྲིན་ལས་ནི། །རྒྱལ་བའི་དམ་ཆོས་ཆུ་ཡི་ཆར། །འགྲོ་བའི་དོན་དུ་ལོ་ཐོག་རྒྱུན། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པར་འབེབས། །ཤེས་གསུངས་སོ། །དེས་ན་ཐུགས་རྣམ་རྟོག་མེད་པས་འགྲོ་དོན་མཛད་དོ། །ཚངས་པ་བཞིན་ཞེས་པ་ནི། དཔེར་ན་ལྷའི་རྒྱལ་པོ་ཚངས་པ་དེ། །ཚངས་པའི་གནས་ནས་མ་འཕོས་བཞིན་དུ། ལྷའི་གནས་ཐམས་ཅད་དུ་གནས་པར་སྟོན་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱང་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལས་མ་བསྐྱོད་བཞིན་དུ། གདུལ་བྱ་རྣམས་ལ་མཛད་པ་བཅུ་གཉིས་ལ་སོགས་པར་སྤྲུལ་ནས་དོན་མཛད་དོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། ཇི་ལྟར་ཚངས་པ་ཚངས་པ་ཡི། །གནས་ནས་འཕོ་བ་མེད་བཞིན་དུ། །ལྷ་ཡི་གནས་ནི་ཐམས་ཅད་དུ། །སྣང་བ་འབད་མེད་སྟོན་པ་ལྟར། །དེ་བཞིན་ཐུབ་པ་ཆོས་སྐུ་ལས། །བསྐྱོད་པ་མེད་པར་ཁམས་ཀུན་ཏུ། །སྐལ་ལྡན་རྣམས་ལ་འབད་མེད་པར། །སྤྲུལ་པ་དག་ནི་སྟོན་པར་མཛད། །ཅེས་ 2-13-130b གསུངས་སོ། །ཉི་མ་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི། དཔེར་ན་ཉི་མའི་འོད་ཟེར་གྱིས་རྟོག་པ་མེད་པར་དུས་གཅིག་ཅར་དུ། པདྨ་ལ་སོགས་པ་མེ་ཏོག་གི་བྱེ་བྲག་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་ཁ་འབྱེད་པར་བྱེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་འོད་ཟེར་གྱིས་རྣམ་རྟོག་དང་འབད་རྩོལ་མེད་བཞིན་དུ། གདུལ་བྱ་རིགས་དང་མོས་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་བློའི་པདྨ་དཀར་པོའི་ཕྱོགས་སུ་ཁ་འབྱེད་པར་མཛད་དོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། ཇི་ལྟར་ཉི་མ་རྟོག་མེད་པར། །རང་འོད་ཅིག་ཅར་སྤྲོས་པ་ཡི། །པདྨ་རྒྱས་པར་བྱེད་པ་དང་། །གཞན་དང་སྨིན་པར་བྱེད་པ་ལྟར། །དེ་བཞིན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡི། །ཉི་མ་དམ་ཆོས་འོད་ཟེར་དག །གདུལ་བྱའི་སྐྱེ་བོའི་པདྨ་ལ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པར་འཇུག །ཅེས་གསུངས་སོ། །ཡང་དཔེར་ན། ཉི་མ་དེའི་གཟུགས་བརྙན་སྣོད་དྭངས་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཅིག་ཅར་འཆར་བ་ལྟར། སངས་རྒྱས་གདུལ་བྱ་སྣང་བ་དག་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ཅིག་ཅར་དུ་འཆར་རོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། གང་ཕྱིར་གདུལ་བྱ་དག་པ་ཡིན། །ཆུ་ཡི་སྣོད་ནི་ཐམས་ཅད་ལ། །བདེ་གཤེགས་ཉི་མའི་གཟུགས་བརྙན་ནི། །དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཅིག་ཅར་འཆར། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཡིད་བཞིན་ནོར་བུ་ཞེས་པ་ནི། དཔེར་ན་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་ལ་རྣམ་རྟོག་མེད་ཀྱང་། གསོལ་བ་བཏབ་པས་ཅི་དགོས་འབད་པ་མེད་པར་འབྱུང་བ་ལྟར། སངས་རྒྱས་ལ་བརྟེན་ནས་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་བསམ་པ་ཐ་དད་པ་རྣམས་ཀྱི་དོན་འགྲུབ་པའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། ཇི་ལྟར་ཡིད་བཞིན་ནོར་བུ་ནི། །རྟོག་པ་མེད་ཀྱང་ཅིག་ཅར་དུ། །སྤྱོད་ཡུལ
【現代漢語翻譯】 如雲彩在適當的時候降雨，是莊稼豐收的原因。就像毫不費力地，大量的水傾瀉到大地上一樣。如是說。同樣，佛陀的利他事業，在沒有分別唸的情況下，將佛法的雨露降臨于所化眾生，使善妙的莊稼成熟。正如經中所說：『如是慈悲的雲朵中，降下勝者妙法的雨水，爲了眾生的利益，使莊稼連綿不斷，毫無分別地降下。』因此，佛陀以無分別念來利益眾生。 『如梵天一般』是指，例如，天界之王梵天，雖然沒有離開梵天之境，卻示現在所有天界之中。同樣，佛陀雖然沒有離開法身，卻爲了調伏所化眾生，化現十二事業等，利益他們。正如經中所說：『如同梵天未曾離開梵天之境，卻毫不費力地顯現在所有天界之中。同樣，佛陀未曾離開法身，卻在一切界中，為有緣者毫不費力地示現化身。』 『如太陽一般』是指，例如，太陽的光芒在沒有分別唸的情況下，同時使無數種類的蓮花等花朵綻放。同樣，佛陀的佛法之光，在沒有分別念和努力的情況下，使無數所化眾生不同根器和意樂的智慧蓮花，朝著純潔的方向綻放。正如經中所說：『如同太陽沒有分別念，同時放射光芒，使蓮花綻放，並使其他事物成熟。同樣，如來佛的太陽，以正法的光芒，毫無分別地照耀在所化眾生的蓮花上。』 又如，太陽的影像同時顯現在所有清澈的容器中，佛陀也同時顯現在所有清凈的所化眾生心中。正如經中所說：『因為所化眾生是清凈的，如來佛的太陽的影像，無數地同時顯現在所有的水器中。』 『如如意寶珠』是指，例如，如意寶珠雖然沒有分別念，但只要祈禱，就能毫不費力地滿足一切所需。同樣，依靠佛陀，聲聞等具有不同想法的人們，都能成就他們的願望。正如經中所說：『如同如意寶珠，雖然沒有分別念，卻能同時滿足一切需求。』
【English Translation】 Like clouds raining at the right time, it is the cause of abundant harvests. Just as a large amount of water pours effortlessly onto the earth. Thus it is said. Similarly, the altruistic activity of the Buddha, without any discrimination, causes the rain of Dharma to fall upon those to be tamed, causing the harvest of virtue to ripen. As it is said in the scripture: 'Like the clouds of compassion, the rain of the Victorious One's excellent Dharma falls, for the benefit of beings, causing the harvest to be continuous, falling without discrimination.' Therefore, the Buddha benefits beings with non-discriminating mind. 'Like Brahma' refers to, for example, Brahma, the king of the gods, although not moving from the realm of Brahma, appears in all the realms of the gods. Similarly, the Buddha, although not moving from the Dharmakaya, manifests the twelve deeds and so on to tame those to be tamed, benefiting them. As it is said in the scripture: 'Just as Brahma does not leave the realm of Brahma, yet effortlessly appears in all the realms of the gods. Similarly, the Buddha does not move from the Dharmakaya, yet in all realms, effortlessly shows manifestations to those who are fortunate.' 'Like the sun' refers to, for example, the rays of the sun, without discrimination, simultaneously cause countless kinds of flowers, such as lotuses, to bloom. Similarly, the light of the Buddha's Dharma, without discrimination or effort, causes the lotus flowers of wisdom of countless beings to be tamed, with different faculties and inclinations, to bloom in the direction of purity. As it is said in the scripture: 'Just as the sun, without discrimination, simultaneously radiates its light, causing lotuses to bloom, and causing other things to ripen. Similarly, the sun of the Thus-Gone One, with the light of the sacred Dharma, shines without discrimination on the lotuses of beings to be tamed.' Moreover, just as the image of the sun simultaneously appears in all clear vessels, the Buddha also simultaneously appears in the hearts of all pure beings to be tamed. As it is said in the scripture: 'Because the beings to be tamed are pure, the image of the sun of the Thus-Gone One, countless times, simultaneously appears in all water vessels.' 'Like a wish-fulfilling jewel' refers to, for example, a wish-fulfilling jewel, although without discrimination, can effortlessly fulfill all needs when prayed to. Similarly, relying on the Buddha, those with different thoughts, such as the Shravakas, can accomplish their wishes. As it is said in the scripture: 'Like a wish-fulfilling jewel, although without discrimination, it simultaneously fulfills all needs.'
་གནས་པ་རྣམས་ཀྱི་ནི། །བསམ་པ་སོ་སོར་རྫོགས་བྱེད་ལྟར། །དེ་བཞིན་སངས་རྒྱས་ཡིད་བཞིན་ལ། །བརྟེན་ནས་བསམ་པ་ཐ་དད་རྣམས། །སྣ་ཚོགས་ཆོས་ནི་ཐོས་གྱུར་ཀྱང་། །དེ་ནི་དེ་ལ་ 2-13-131a རྣམ་མི་རྟོག །ཅེས་གསུངས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྒྲ་བརྙན་དང་། ནམ་མཁའ་དང་། ས་གསུམ་གྱིས་ཀྱང་རྣམ་རྟོག་མེད་པར་འགྲོ་དོན་མཛད་པའི་དཔེ་བསྟན་ཏོ། །དམ་ཆོས་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་ཐར་པ་རིན་པོ་ཆེའི་རྒྱན་ལས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཕྲིན་ལས་བསྟན་པའི་ལེའུ་སྟེ། ཉི་ཤུ་རྩ་གཅིག་པའོ།། །།དམ་ཆོས་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་ཐར་པ་རིན་པོ་ཆེའི་རྒྱན་ཞེས་བྱ་བ། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ལམ་གྱི་རིམ་པ་བཤད་པ་འདི་ནི་བནྡེ་དར་མ་སྐྱབས་ཀྱིས་བསྐུལ་བའི་ངོར། ལྷ་རྗེ་བསོད་ནམས་རིན་ཆེན་གྱིས་བཀོད་པ་རྫོགས་སོ།། །།ཡི་གེ་པ་ཡང་དར་མ་སྐྱབས་ཀྱིས་བགྱིས་པའོ། །དམ་ཆོས་ཡིད་བཞིན་ནོར་བུ་ཡི། །རྟོག་མེད་འགྲོ་བའི་དོན་འབྱུང་བ། །ཁྱོད་ཉིད་བྲིས་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱིས། །འགྲོ་ཀུན་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཐོབ་ཤོག །བཀའ་འབུམ་ཡོངས་རྫོགས་ཐར་རྒྱན་དང་བཅས་པ་འདི་ནི། སྟོན་པ་ཐུབ་པའི་དབང་པོ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས། ཉིས་སྟོང་གསུམ་བརྒྱ་གོ་བརྒྱད་དང་། མགོན་པོ་འདི་ཉིད་བལྟམས་ནས། བཞི་བརྒྱད་ཞི་གཉིས་ལོན། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སུ་ཞུགས་ནས། གསུམ་བརྒྱ་རེ་བདུན་རྗོགས་པ་ཡི། ལྕགས་ཕོ་འབྲུག་གི་ལོ། དབྱུག་པ་ཟླ་བའི་ཚེས་བཅྭ་ལྔ་ལ། བཀའ་འབུམ་ཡོངས་རྫོགས་གྲངས་མེད་པ་སྤེལ་བའི་ཕྱིར་དུ། རྗེ་ཉིད་ཀྱི་དབོན་པོ་སྤྱན་སྔ། ཆོས་ཀྱི་རྗེ་བསོད་ནམས་ལྷུན་གྲུབ་ཟླ་འོད་རྒྱལ་མཚན་དཔལ་བཟང་པོས། བཀའ་བརྒྱུད་ཀྱི་བསྟན་པ་སྤེལ་བའི་སླད་དུ་རི་བོ་ཤནྟི་ཡི་མགུལ། བསྒོམ་ 2-13-131b སྡེ་ཆོས་འཁོར་བདེ་ཆེན་གྱི་གཙུག་ལག་ཁང་དུ་པར་དུ་བགྱིས་པའོ། །ཐར་རྒྱན་གྱི་པར་འགའ་ཞིག་ལས། ཡིད་བརྟན་གྱི་ཕྱི་མོ་མ་རྙེད་ཟེར་ནས། ཆོས་བརྗོད་ཀྱི་སྐབས་དང་བར་རྣམས་སུ་ཡང་མི་ལ་ཡབ་སྲས་ཀྱི་བཞེད་པ་དང་། མར་པ་ཡབ་སྲས་ཀྱི་བཞེད་པས། དམིགས་རིམས་སྤོ་བ་ལ་སོགས་དང་། །ཁྱད་པར་དུ་བསམ་གཏན་གྱི་ལེའུ་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་ལེའུ། ས་ལམ་གྱི་ལེའུ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སུ། བཅུག་པ་དང་གཏོན་པ་ལ་སོགས་པའི་བསྲེ་སླད་མང་དུ་བྱས་ནའང་། ལུགས་དེ་ལ་བདེན་པ་ཡིན་མོད། འོན་ཀྱང་བཀའ་འབུམ་ཡོང་རྗོགས་ཐར་རྒྱན་དང་བཅས་པ་འདི་རྣམས། བཀའ་ཆག་ཆུ་བོ་གཉིས་ཀྱི་ལམ་རིམ་དུ་མ་གོ་བའི་གཏམ་མོ།། །།ཞུ་དག་ལེགས་པས་འཁྲུལ་པའི་སྐྱོན་སེལ་བའི། །རིག་པའི་རལ་གྲི་གཡུལ་ལས་རྒྱལ་བ་ཡི། །ཐེ་ཚོམ་དྲ་བ་མཐའ་དག་གསལ་བ་འདི། །ཤཱ་ཀྱའི་དགེ་སློང་ཡེ་ཤེས་དབང་ཕྱུག་ཡིན། །ཡེ་གེ་བ་ནི་ཀུན་དགའ་རིན་ཆེན་ཡིན། །རིག་བྱེད་བརྐོས་ལ་མཁས་པ་སྤྲུལ་སྐུར་བྱོན། །དཔལ་འབྱོར་དར་རྒྱས་དཔོན་བསམ་པ་དང་ནི། །བ
【現代漢語翻譯】 對於安住者而言，如同滿足各自不同的心願一樣，同樣，依靠如意寶般的佛陀，即使聽聞到各種不同的心願和教法，也不會對佛陀產生任何分別念。』 如是說。同樣，聲音、影像、天空和大地三者，也示現了不作分別念而利益眾生的例子。 《殊勝妙法如意寶解脫珍寶莊嚴論》中，開示佛陀事業之品，第二十一品完畢。 名為《殊勝妙法如意寶解脫珍寶莊嚴論》，此為講述大乘道次第之論著，應班智達達瑪嘉甫之請，由拉杰索南仁欽所著，圓滿。 書寫者亦為達瑪嘉甫。 殊勝妙法如意寶，無分別利益眾生，您書寫此經之功德，愿一切眾生皆獲無上菩提！ 此《全集》包含《解脫莊嚴論》，乃是導師釋迦牟尼佛涅槃后兩千三百九十八年，以及怙主誕生后四百八十二年，進入法界后三零七年，鐵陽龍年，十一月十五日，爲了弘揚無量《全集》，由尊者之侄子，恰擦，法王索南倫珠扎沃嘉燦班桑波，爲了弘揚噶舉派之教法，在香提山的山腰，禪修地卓闊德欽之寺廟中刊印。 《解脫莊嚴論》的一些版本中，因為沒有找到可靠的底本，所以在講法和段落之間，加入了米拉日巴父子的觀點，以及瑪爾巴父子的觀點，例如觀想次第的轉移等等。特別是在禪定品、智慧品、以及道地品等等中，有很多加入和刪除的混合。雖然那種方式也是真實的，但是這些《全集》包含《解脫莊嚴論》，並不是沒有理解噶當派兩位大師的道次第之言論。 經過仔細校對，消除了錯誤的，智慧之劍戰勝了戰場，徹底消除了所有疑惑之網，我是釋迦比丘耶謝旺秋。 書寫者是根嘎仁欽。 精通雕刻的工匠是化身。 以及巴...
【English Translation】 『For those who abide, just as fulfilling their respective desires, similarly, relying on the wish-fulfilling Buddha, even if hearing various different desires and teachings, they will not have any discriminating thoughts about the Buddha.』 Thus it is said. Similarly, sound, image, sky, and the three earths also demonstrate examples of benefiting beings without discriminating thoughts. In 'The Excellent Dharma Wish-Fulfilling Jewel, Ornament of Liberation,' the chapter on demonstrating the activities of the Buddha, the twenty-first chapter is complete. Named 'The Excellent Dharma Wish-Fulfilling Jewel, Ornament of Liberation,' this is a treatise explaining the stages of the Mahayana path, written by Lhaje Sonam Rinchen at the request of Pandit Dama Kyab, complete. The scribe is also Dama Kyab. Excellent Dharma Wish-Fulfilling Jewel, without discrimination benefiting beings, by the merit of you writing this scripture, may all beings attain supreme Bodhi! This 'Complete Collection,' including 'The Ornament of Liberation,' is from the time when the Teacher Shakyamuni Buddha passed away into Nirvana, two thousand three hundred and ninety-eight years, and from the time the Protector was born, four hundred and eighty-two years, having entered the realm of Dharma for three hundred and seven years, in the Iron Male Dragon year, on the fifteenth day of the eleventh month, in order to propagate the immeasurable 'Complete Collection,' by the nephew of the Venerable One, Chacha, Dharma King Sonam Lhundrup Drakpa Gyaltsen Palsangpo, in order to propagate the teachings of the Kagyu lineage, it was printed at the monastery of Drokod Dechen on the mountainside of Shanti Mountain. In some versions of 'The Ornament of Liberation,' because a reliable original could not be found, the views of Milarepa and his sons, and the views of Marpa and his sons, such as the transfer of the visualization sequence, etc., were added between the teachings and paragraphs. Especially in the chapters on meditation, wisdom, and the stages of the path, etc., there were many mixtures of additions and deletions. Although that method is also true, these 'Complete Collections,' including 'The Ornament of Liberation,' are not statements that do not understand the stages of the path of the two Kadampa masters. Having carefully proofread and eliminated errors, the sword of wisdom has conquered the battlefield, completely eliminating all nets of doubt, I am the Shakya Bhikshu Yeshe Wangchuk. The scribe is Kunga Rinchen. The craftsman skilled in carving is an emanation. And Pal...
ི་ཤྭ་ཀརྨའི་རྣམ་པར་སྤྲུལ་པ་ཡི། །མཁས་པར་བཏུས་པ་བཅུ་ཕྲག་གསུམ་གྱིས་བརྐོས། །ཤེས་བྱ་བརྐོས་ལ་འདྲན་ཟླ་ཅང་མཆིས་སམ། །ཆོས་དབྱིངས་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་ལ། །དབྱེར་མེད་འཁོར་འངས་ཡོངས་སུ་རྫོགས། །དུས་གསུམ་སངས་རྒྱས་བསྐྱེད་པའི་ཡུམ། 2-13-132a ཆོས་སྐུ་མཆོག་གི་བཀྲ་ཤིས་ཤོག །རྣམ་སྣང་ཡེ་ཤེས་གངས་ཆེན་མཚོ། །མི་འཁྲུགས་རྒྱལ་པོ་ལ་སོགས་པ། རྒྱལ་བ་སྲས་བཅས་འཁོར་གྱིས་བསྐོར། །ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་བཀྲ་ཤིས་ཤོག །ཐུབ་ཆེན་རྒྱལ་བ་གསེར་མདོག་ཅན། །བསྐལ་བཟངས་སངས་རྒྱས་སྟོང་གི་དབུས། །རྣམ་འཕྲུལ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ། །སྤྲུལ་སྐུ་མཆོག་གི་བཀྲ་ཤིས་ཤོག །སྐུ་གསུམ་ལྷུན་གྲུ་པ་ཡོངས་རྗོགས་ཤིང་། །ཡི་ཤེས་དབྱིངས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་དུ། །ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན། །སྐུ་བཞི་ཡོངས་རྫོགས་བཀྲ་ཤིས་ཤོག །དགས་པོ་ལྷ་རྗེ་འགྲོ་བའི་མགོན། །ཡིད་བཞིན་ནོར་བུ་རྙེད་པ་ལྟར། །བདག་གཞན་ཡོངས་ཀྱི་དབུལ་བ་སེལ། །དགོས་འདོད་འབྱུང་བའི་བཀྲ་ཤིས་ཤོག །བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་ཕྲིན་ལས་ཀྱི། །ཐུགས་རྗའི་འོད་ཟེར་ཕྱོགས་མེད་འཕྲོ། །བཅྭ་ལྔའི་ཟླ་བ་ཉ་རྒྱས་ལྟར། །འཛམ་གླིང་འཇིག་རྟེན་བཀྲ་ཤིས་ཤོག །བཀྲ་ཤིས་དཔལ་འབར་འཇམ་གླིང་རྒྱན་དུ་ཤོག །མངྒ་ལཾ་བྷ་ཝནྟུ། ཤུ་བྷཾ།། །།
【現代漢語翻譯】 化身自在業尊之形相， 賢者精選三十而雕琢。 于知識雕琢之上，豈有匹敵者？ 法界任運自成中， 無別輪涅悉圓滿。 三世諸佛之生母。 法身至上，吉祥如意！ 遍照智慧如浩瀚雪山之湖。 不動如來等， 諸佛菩薩眷屬圍繞。 報身圓滿，吉祥如意！ 大雄世尊，身金色。 賢劫千佛之中央。 神變不可思議。 化身至上，吉祥如意！ 三身任運成就且圓滿， 于智慧法界之壇城中。 自性即為一切智。 四身圓滿，吉祥如意！ 達波拉杰，眾生之怙主。 如獲如意寶珠般， 遣除自他一切貧乏。 所需所欲皆成就，吉祥如意！ 菩提心之事業， 慈悲之光芒無偏照耀。 如十五之滿月般， 贍洲世界，吉祥如意！ 吉祥光芒照耀，成為贍洲之莊嚴！ 愿吉祥！愿善妙！
【English Translation】 Emanation of the form of Ishvara Karma, Carved by thirty selected by the wise. Is there any match for the carving of knowledge? In the spontaneously accomplished Dharmadhatu, The wheel of existence and nirvana are completely perfect without distinction. The mother of the Buddhas of the three times. May the auspiciousness of the supreme Dharmakaya prevail! Vairochana's wisdom is like a vast lake of snow mountains. Akshobhya and others, Surrounded by the retinue of Buddhas and Bodhisattvas. May the auspiciousness of the Sambhogakaya prevail! Great Sage, the golden-colored Victorious One. In the center of the thousand Buddhas of the Fortunate Aeon. Inconceivable transformations. May the auspiciousness of the supreme Nirmanakaya prevail! The three bodies are spontaneously accomplished and complete, In the mandala of the wisdom Dharmadhatu. The essence is all-knowing. May the auspiciousness of the complete four bodies prevail! Gampopa, the protector of beings. Like finding a wish-fulfilling jewel, Eliminating all poverty of oneself and others. May the auspiciousness of fulfilling all needs and desires prevail! The activity of the Bodhicitta, The rays of compassion shine impartially. Like the full moon of the fifteenth day, May the world of Jambudvipa be auspicious! May the auspicious light shine and become the ornament of Jambudvipa! May there be auspiciousness! May there be goodness!